Y Werin

RHYFEL GARTKKFOL YR AMERICA. YN Y LLYNGES 0 1861 I 1865. ADGOFION CYMItO- ANTURIAETHAU PERYG LU8. I LOAN H. O. PRITCHARD, ORE BASICS, VA., I DIWEDDAR 0 FETHESDA, AKI'ON]. I Wedi clywed fod gan y gwrthryfelwyr I, ragor 0 waith i ni cyn oyraedd New Orleans, ar y 25ain o Ebrill, 1S62, codnsom augoravi yn fore, a ffwrud a ni i fyny yr a,for; .M .ss- issippi yn rheolaidd ac araf, a'r u Old GIorjr" yn chwifio yn fuddugol ar ben pob inapt yn y llynges yn awelon anwyl y bore. Yr I oeddym yn cadw gwyliadwriaetb fanwl ar j bob ocbr i'r afon, rhag ofn iddynt danio yn ddiarwybod i ni o'r tu ol i batteries cudd- I' iedig. Ni ddygwyddoda diiii neillduol us oeddym 0 iewn awy neu "iair nuiidir i r ddinas, mewn lie o'r enw English Turn, set y fan y gwnaeth GpL. Jackson roddi curfn. i'r Blitish troops, Ionawr, 1815. Yr oedd I gan y gwrthryfelwvr o fa^nelan yn y He hwn. Wedi i'n lloiigau roddi broad sid' j iddynt diangasant am eu beirdoe?. Yn faan daethom gyferbyn a'r dref ac angorasoin. Ni welais y fath olygfa erioed, a'r fath ddin- ystr ar eiddo. Yr oedd yno ugeiniau 0 long iu, mawr a b?ich, a'r oil wedi en rhoddi ar dan, rhag iddynt syrthio i ddwylaw Uncle Sam miloedd 0 dunelli o lo, miloedd 0 fwrneli cotwm, a phethau eraill, oil yn llosgi. Ar y wharfs neu levees yr oedd mil- oedd o bobl, gwyr, gwrngeda, a phlant, a'r j oil yn gwaeddi "Hurrah for Jeff. Davis," | Hang the d-m Yankees," Yellow Jack will kill them 0, yr oedd yno deimlad chwerw yn ein herbyn, aninan yn chwertuin am eu penau, a gofyn iddynt a fuasent yn leicio cael tipyn o grapes a canisters i'w cinio. Fe roddodd y milwyr yn y Forts eu harfiiu i lawr ar y 26ain, a daeth General Butier yna gyda ei flhvyr o Ship Island i giH1.W meddiant o'r He. Wedi bod yma aci.1 ddiwrnod, gan ddisgwyl i'r bobl oeri i lawr, anfonodd Admiral Parragut ddau swyddog i'r Ian gyda. flag of trace i hawlio rhod-iiad y ddinas i fyny. Pan ddaethant yn ol dy- wedasant fod yr awdardodau yn gwrthod rhoddi y dref i fyny, a chafodd y ddctu swyddog hob math o insult g.-m y tiigolion tra ar eu taith, oDd dim iiiwrd person ol. Dranoeth, anfanwyd dynionyno rhai o bob llong-wedi eu harfogi, yn nghyd a dwy faguel ysgafn. Os nad oeddynt am dynu i lawr eu baneri oddiar y Custom House, y Mint, a'r Post Oiiice, yr oeddym ni yu ben- derfynol o wneyd. a chodi yn eu llo Star j Spangled -BLtiiiier," ac felly gwnaethom. Yr oedd y dynion yn insulting iawn,ond yr oedd y merched yn saitli waeth. trwy boeri i'n gwynebau phethau ereill o'r un natur; ond ni chafodd neb o houom ddim niwed, a phe bnaseiit yn aincanu at hyny, mi fuasai eu dinas ar dan cyn pen haner awr. Yn mhen ychydig ddyddiau daeth General Butler i fyny gyda .milwyr, a feddiant o'r dref. "The right man in the right-place." Wedi.i mi fod yma am tua. dcg: diwrnod, cafodd y Brooklyn orehyiuyw i fvned i fyny yr afon i Baton Rouge, capitol Louisiana. Ar ol i ni fyned bam gwiloin, batiery ar y lau, oud yr oedd y gelyniou wedi dianc. Aethom i'r lan i speicio eu gynau, a daethom yn ol i'r Hong or prysuro i fyny. Wedi i'r nos ein dal yr oedd yn rhaid a\:gori hyd y boreu, trwy fod lleoedd'peryghos yn yr aioti, a niiiaa ddim yn gyfarwydd a hwynt. Yr oedd yr hin yn hyuod o boeth yn ystod y dydd, ond wedi i'r fachlurlo byddai yn oeri ychydig yn nwel -a y nos, y rhai a iivju- haem yn rhagorol. Yr oeddym yn gweiod I ychydig ar y wlad o'r ddwy ochr i'r afon— y tir yn wasta.1 oddieitlir yma ac acw, lie y I gwelid Wvjfs inegys yn ooui. yu syth o'r afon. Yr oedd yno diroedd a phalasdai hardd yr ohvg arnyivt, yn nghyd a pheu- trefydd cyfoethog, ond yr oedd y trigoliou I yn gwneyd pob gwawd a dirmyg oedd yn eu gallu ohonom. U11 tro, pan yn myned heibio i ryw balasrly hardd, anfonodd y cap- ten ddau swyddog i'r lan er rnvvyn, os oedd modd, prynn ieir, arxnu a phethai^, erailh Aeth y swyddogion at v drws a churas.mt, j pryd y daeth hen jirt-eaier penfoel a ftVoen- nclwl, a gofynodd iddynt yn sar:ig both oedd arnynt eisieu. Atebodd y s-wyddogion ef yn fonedd:gaidd, "Goaud talk to the niggers," meddai, a chauodd y drws yn glep ar eu danedd. Aethom i Baton Pouge, yr hwn a ym- ddangosai oddiar yr afon yn lle prydfer-th ryfedd..l, wedi ei adeiladu ar ychydig o god- iad tir. Yr oedd y Capital yn adeilad hardd, yn sefyll ar fryn bychan. Ni fuom yno ond am amspr byr, ac aethom yn ol i New Orleans. Wedi cyrhaedd yno clywsom fod un o'r penboethiaid o'r enw Frank Mun- ford wodi tynu i lawr Old Glory" oddiar y Custom House, a'i sathru o dan draed yn y baw, a gwneyd pob dirmyg ohoni. Cy- merodd General Butler ef i'r ddalfa, a chrogodd ef heb fawr o seremoni, yn rhy- budd i eraill. Feallai y dylwn grybwyll i ni pan yn dyfod i fyny i New Orleans gael cawod drom o wlaw ac wrth i un o'r bechgyn roddi cap ar ffroen un o'r gynau collodd ei gydbwys- edd a syrthiodd i'r afon, fel na welwyd ef mwy. Yr oedd yn nofiwr diguro, a synem ua fuasai yn nofio i'r lan. Pan glywodd y Capten dywedodd wrthym oil am fod yn ofalus iawn rhag syrthio i'r afon, am fod yna under current mor gryf fel nas gidl y nofiwr goreu lyvvodraethu ei hun ynddo. Gwylia yr under current," ddarllenydd mae o yn bodoli mewn llawer man heblaw yn hen afon fawr. y Mississippi. "A

SYR E. j. liElti) X XJM A ER DYDD. Brydnawn Iau, ymwelodd dirprwyaeth c ddylanwadol o Ryddfrydwyr Caerdydd gyda Mr R. Bird, cadeirydd y mil Rbyddfrydol, a Syr Edward Reed yn Llundain gan ei anogi dynu ei ymddiswyddiad yn ol, a chydsyuio i sefyll fel ymgeisydd lihyddfrydol yn yr etholiad nesaf. Cydsyniodd ynt.1,11 a'u cais, ac y mae ei benderfyniad wedi rhoddi bodd- had cyffredinol yn Nghaerdydd.

LiOLSuimiAET ir~5ac H Y LL. Cynhyrfwyd tref Helmsley, swydd Yore, gan y newydd fod un Mrs Hudson a'i phlentyn wedi eu llofruddio a'u claddu oddeutu pedair milldir o'r dref. Tair wytli- nos yn ol daeth Robert Hudson i Hehnsley gyda'i wraig a'i blentyn. Dydd Sadvvrn cyn y diweddaf gadawsant y lie am Hov- in^tcn gan ddweyd y.bnascnt yn dychwelyd ddydd Llun. Ni ddarfu iddynt ddyehwelyd, a phan wuaod yinchwiliad, cafwyd na fu y tri yn Hovington. Gwnaed yinchwiliad ar y corsdir, ac mewn twll yno cafwyd cyrph Mrs Hudson a'i phlentyn.acyr oeid yn amIwg eu bod wedi eu llofruddio. Dydd Sadwrn y cafwyd y cyrph. iMae'r h.edugeulwaid yn chwilio am y dyn Hudson, ond hyd yn byn nid ydynt wedi llwyèldo i gael hyd iddo. Mae liants ei wei'd amryw o drefi mawr dwyrain Lloegr.

TE PERAIDD MAZAWATTEE TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD M AZ A WATTE E. TE PERAIDD MAZAWATTEE. Mewn pacedi a tiniau, Is 6c i 4s y pwys. gan bub Grocers. ..r. I" .¿r.'J.L¿..k..j-i"U

r FASNACH oorwx. Mae masnach gotwm swydd Lancashire yn dangos arwyddion o wellad, oblegid y mae ychwaneg o'r peiriannau yn cael eu gweithio ar hyn o bryd ntt-g a fu er's peth amfe.

RHYFEL YN ABYSSINIA. Y :.iddengya fod rhyfel ar dori allan yn Abysisinia rhwng yr Italiaid a'r Negus. Mae paratoadau mawr yn cael eu gwneyd ,i; Li itr yr yi-filidd.

NEID10 O'lt GERBYDRES- — Neicliodd geneth o'r enw Reece, o Black- berry Hill, swydd Gloucester, o gerbydres iuau ar reilffo.dd y Midland yn Staplehill dydd Iau. Aeth i'r gerbydres yn Bristol mewn camgymeriad, a phan ddeallodd ei chamgymeriad neidiodd allan yn yr orsaf nesaf. Cafwyd hi ar ei gwyiieb ar y llwy- fan wedi ei hysgwyd yn bur ddrwg, ond heb ei hanafu lawer.

PLESERDA.ITH FAWR. ——— Dydd Gwener ymwelodd dros 10,000 o wpithwyr owmni Bass a'u Cwmni. Burton- on-Trent, a LerpwI. Bu raid cael pymtheg cerbydres i'w cludo yuo, pob un ohonynt yn cynwys oddeutu un ar bymtheg o gerbydau, y rhai fuasent gyda'u gilydd yn gorchuddio dwy filldir a haner i'r rheilffordd. Rhodd- odd y meistradoedd docynau rhad iddynt, gyda thocynau i fyn'd i Ynys Manaw, ar yr agerlong i Ogledd Cymru, neu i tyn'd i wel'd golygfeydd y dref. Aeth 150 dros- odd i Ynys Manaw ac yn ol. )

DAMWAIN HYNOD. IBu farw dyn ieuanc yn Rorigno, ger Vienna, dydd Mercher, a dranoeth llanwyd y ty gan ei gyfeillion a'i gydnabod. Oddeutu naw o'r gloch nos Ia-a yr oedd deg I a thriugain 0 bobl yn yr ystafeli lie y gor- weddai y corph, pan yn sydyn y rhoddodd y llawr ffordd, a thaflwyd yr oil ohonynt i I seler ddovu. Craciodd y waliau yr an foment, a thynodd hyny sylw rhai oedd yn myn'd heibio. Erbyn boreu Gwener yr oedd 14 o gyrph wedi eu codi o'r malurion, ac y mae ychwaneg ar goll. Y mae saith o'r rhai a I anafwyd hefyd mown cyflwr peryglus. Dy- wfedir fod nifer y rhai a anafwyd dros haner cant.

MASNA\Jil (iLO A HAIARX Y DE. Boddhaol ydyw gweled fod prif ganghenau mhsnach yn y rhaubarthau hyn yn dangos I rhyw gymaint o arwyddion o welliant. Y mf13 y fasnach lo yn fywiog, a chliriwyd ilawer iav/a o'r porthladdoedd; ond, wrth gwrs, ni wnaedqjiawer o fusnes mewn glo at wasauaech tai. Aifera y gangen hon o fas- nach fyned i lawr yr adeg hon o'r flwyidyn, a pharha felly, i raddau mwy neu lai, yn ystod misoedd yr haf. Glo ager mewn galw mawr. Yr oedd y fasnach mewn platiau alcan yn fwy bywiog, a chafodd rhai gweith- iau pwysig eu hail gychwyn.

Neidiodd teithiwr oddiar fwrdd pleserlong I yn Margate ddydd Llun, a bu foddi cyn y I p gellid ei ichub. TE PERAIDD MAZAWATTEE TE PERAIDD MAZAWATTEE TE PERAIDD MAZAWATTEE f TE PERAIDD MAZAWATTEE t. Mewn pacedi a tiniau, la 6c i 4s y pwy^, gau bob grocer; '.[ BAKINO POWDWE BORWICK. ttoreu yn BAKiNft POAVOWlt BOUWIOK. y Brd, BAKING POWDWR BORWICK. lacima, }?.vKCNO PUWiTWR H»3EWfCJC. Pur, It a It I Sir 1'OAV'iJ Wii BOJtWIOK i-alwia BAKiNft POAVOWlt BOUWIOK. y Byl, BAKING POWDWR BORWICK. lacima, }?.vKCNO PUWiTWR H»3EWfCJC. Pur, It a It I Sir BOJtWIOK i-alwm e' r « I rtr!i !J),

I JUIAUNti AR DAN. TEfTHWYR MEWN PERYGL. Y DWYLA.W YN GADAEL Y LLONG. Cyrhaeddodd i Jersey, y dydd o'r blaen, nifer o deithwyr oeddynt ar eu ffordd yno o St Brienx, Ffrainc, ac adroddent hanes cywilyddus am ymddygiad cadben a dwy law eu llong, y Why Not. Llong o Brixham, oldeatu 42 o dunelli, ydoodd hon. Gadawodd St Brieux ar brydnawn Gwener, gydag ugain o deithwyr, y rhai oeddynt ar eu ffordd i Jersey, i gymeryd rhan yn y cynhauaf pytatws. Oadeutu tri o'r gloch ddydd Sadwrn, gwelwyd fed tan wedi tori allan ar ei bwrdd. Dechreuodd pawb weithio i dditxodd y Iflauaau. Yn sydyn, modd bynag, syrthiodd bwce I dros.y bwrdd, a gollyngwyd bad y llong; ar ei ol, ac iddo neidiodd y caJbon a'i dri llongwr. Pan welodd un o'r teithwyr beth oedd yn cael ei wneyd, nofiodd ar ol y cwch, a chymerwyd ef ar y bwrdd. Pan ddaeth y trueiniaid a adawyd ar ol i ddeall eu ssfyllfa, yr oeddynt yn druenus iawn, ond penderfynodd rhai o'r dynion wneyd yr hyn a allent i fyn'd a'r llong i dir. Cymerwyd y llyw gan un o'r enw Je-ui Burlot, yr hwn nad oedd yn gwybod o gwbl sat i lywio, ac aeth dyn arall o'r enw Trench. llygaid yr hwn oeddynt wedi eu llosgi gan y mwg poeth,i edrych allan yu mlaen y llong. Pan gododd y lleuad troisant ei phen yu union ati. Erbyn hyn yr oedd y teithwyr eraill yn digaloui, ac yn rhoddi i fyny geisio di- ffodd y fflamau. Eisteddent i lawr i WYLO A GWEDDIO. Ond medrodd-rhai o'r dewraf yn eu mysg 11 anog y merched i weddio a'r dynion i weithio. Erbyn hyn yr oedd y tan wedi myn'd o'r 11 wyth i gab in y cadben, a thyb- ient fod y diwedd wedi d'od. Ond gweith- iasant yn egniol i gadw y l]ong ar wyneb y dwfr mor hir ag y gallent. Yn sydyn trowyd eu galar yn llawenydd pan deimlas- ant y Hong yn rhedeg i'r lan. Yr oeddynt hyd yn hyn wedi bod yn darlunio iddynt eu hunain farwolaeth ofnadwy trwy ddwfr neu dar. Ond yn awr gwaeddasant am gyn- orthwy o'r lan, yr hwn fel y gwyddent oedd heb fod yn neppell, er nas gallent ei wel'd gai. y mwg. Atebwyd eu gwaeddiadau, a I C), daeth eweh pysgota allan atynt, gan eu dwyn i'r lan mewn eyflwr truenus iawn. Yna deallasant eu bod yn Erquy, yn Cotes du Nord. Yn y cyfamser yr oedd y cadben a'r dwy- law wedi cyrhaedd Guernsey. Dywelai ef fod y dwylaw wedi myn'd ar fwrdd y cwch, ac wedi ei wahodd yntau i ddilyn. Aeth yntau a thynasant ar unwaith am y lan, yr hwn oedd oddeutu chwe milldir o'r lie. Pan ddaeth i Erquy, oddeutu tair awr ar ol gadael y llong, aeth ar fwrdd yr agerlong Hirondelle," a gofynodd iddi fyn'd ar un- waith i chwilio am y llong. Yn fuan wed'yn ymadawodd yr agerlong, ond dy- chwelodd ymhen ychydig oriau heb wel'd y Why Not." Dywedai y cadben fod 13 o ddynion a phump oferched ar,fwrdd y"Why Not," ond i un nofio ar ol y eweh, a chael ei godi ganddynt, tra y boddwyd un arall wrth geisio gwneyd yr un peth. Syner yn fawr I fod y teithwyr dibrofiad wedi. gallu dwyn y llong i dir yn ddiogel, trwy ganol peryglon mor fawr ag sydd yn y moroedd hyn. Di- ffoddwyd y thn, ae nid oes llawer iawn o niwed wedi ei wneyd ganddo. Bu'r cadben, yr hwn a elwir Wilkiiison, yn edrych y llong y dydd o'r blaen, a daeth ar unwaith yn wrthddrych digofaint y bobl. Bu raid cael milwyr gydd. bid >gau dadweiniedig i'w amldiffyn, Cedwir ef dan arolygiaeth g»n yr awdurdod m ar y cyhuddiad o adaei ei long, yn cynwys ugain o deithwyr, jar ymor.

Y DDEWINES YN SWYDD LINCOLN. Yn Long Sutton, dydd Gwener, gwysi wyd gwraig i ffermwr a'i henw yn Emma Hicks, am ymosod ar weddw o'r enw Harriet Jenkins. Ar ol gwrando y tystiolaethau, cytunodd gwr y diffynydd, ar gynghor yr ynad, i dalu 4p o iawn i'r erlynes,a thynwyd y wys yn ol. Dyma yr achos yn yr hwn y dywedid fodry weddw yn ddewines, a'i bod wedi swyno dofednod a gwartheg nicks, gan wneyd iddynt beidio rhoddi wyau a Uacth. Torwyd braich yr erlynes er mwyn tori ar y swyn, a haerid fod y gwartheg a'r ieir wedi dyiod fel rhai ereill wedyn.

GLYWSOCH CHWI Mai prif bleser dosbarth mewn Ysgol Sabbothol ydyw son am ferlynod myn- ydd ? Mii dyma fydd gi»T3ddynt rhan amlaf o r dechrei i'r diwedd 7 Fed yn resyn meddwl fod Ysgol Sab- bothol yn cael ei barter i i son ata bethau o"r fath yma ? Os na bydd iddynt ddiwygio yn hyn o beth bydd eu henwau yn ymddangos yn y alofn hJDq Fod rhai pobl yn cwyno'n enbyd oher wvdd ymddygiad dau lancifanc o D-, sydd yn caulyo cryn lawer ar eu gilydd ? Eo b-d yn dywcyd y byddai yn weddusacb o lawer i'r ddau dreio actio yn fwy syfy 1 hyd y fFordd, ac hefyd ostwng der o raddau yn eu trwst a'u clochdar, yn enwedig pen yn adrodd eu secrets i'r merched iLmc ? Fod T ddau wedi eoill enw da iddynt eu hunain, ac hefyd y Fedal AUf," yn Exhibition Ffair Gwagedd fel llunwyr a fchaenwyr ystraeon 7 Fod rhai wedi d'od i'r penderfyniad, os n1 fydd iddynt ddiwygio rhagllaw, mai eu mwselu fydd raid 1 Mai fel y car.lyn yr ysgnienoaa ayn ieuancoedd weditreulio tair blyneddmewn ysgol uwchraddoi, at gyfaill yn ei wael edd:—"Dear Sir, I surprised that I heard you not well hope you better n Div Fod m-^ddwdod yn cynyddu yn Llan- —f—an ? Ddarfcd i "hen ferch wisgo par o es- gidian mewn vrythnos, wrth gario diod ? Hai yr esgus oedd ganddi dros hyny oedd fod y tywydd mor booth ? Fod y Cyngor Plwyf yn son am osod I pibell i gario dwfr Fw thy 1 Y dyiai swyddogion Ysgcl Sabbothol neillduol yn Ll-- ystyried y priodol- debr o roi y dynion mwyaf dysgedig yn athrawon ar y dosbarthiadau ? Ddarfod i un heb fod yn rhyw oleu iawn yn y Beibl gael ei roi yn athraw y Sal diweddaf ? I un o'i ddosb.rtb ofyn iddo beth oedd Siltim? Iddo yntaa dd/weyd mai brawd i Jacob ? Mai i'r Dinas yr neth yr eneth hono o B-s i gyfarfod ei darpar wr ? Ei bod, er dangos ei rhag-ddarbodaeth, wedi cymeryd gofal cyflog y dyn ieuanc J Mai hi oedd yn cario'r pwrs tra ar ym- weliad a ? Am yr wyth hen lanciau hyny heb fod gan' milldir o Ddublia a fuont yn mwyn- haueu hunam y Llun o'r blaen ? I'r hen Sparrow, druan—y ceffyl oedd yn eu tynu—" nogio cyn cyrhaedd pen y daith ? Fod ganddynt lon'd hamper fawr o ddanteithion wedi eu darparu i fyn'd gyda hwynt ? Fod merched y lie yr asthant iddo wedi cael( hwyl aDuhyffre \in wrth weled yr .1 C, hen Ianc:au yn hwylio'r bwrdd, &c ?

€LEKi:CD LLAX EIjWY Dydd Iau, bu helynt yVercod dan sylw Cyngor Dflsbarth Lknelwy, Mr H. Parry yn y gadair. Yiaduengys fo.i Bwrdd Llywodr- aeth Leol wedi ysgrifenu i ddireyd nad oedd gan y Cyngor hawi i basio penderfyniad i gau Mr 'Or msley allan o'i swydd. Yn nglyn adyledswyddau iccbydol Mr Grimsley oedd- eix c'evC, ond yn nglyn a'r ffyrdd Mr Wallis Davies oedd y clerc. Felly, rhoddwyd J rhybudd i ddiddymn y jr^:iderfyniad yn etbol Mr WaJlis Da-T?es yu glerc. Kkoddodd Mr Davies y .yyèd. i t'piy. gan belled ag osdd a fyno a ra.tli;. i.,i; iecaydol.

FF 'il YSBEILIWR. Y dydd o'r blaen cynitr'vyd i'r ddalfa yr arch-ysbeiliwr Miki, yr hwn yn ystod yr wyth mlyneld diweddaf sydd wedi bod yn daychrvn i'r wlad o amgylcb. y Danube, trwy ffordd ry;er-I iawa, a sadhwyd ef. Flynyddoedd yn ol, lladrattaodd eneth brydferth o'r enw Moriaua, merch i fferinwr cyfoethog, o gaaol y d.-nvnswyr yn y pentref ar brydaav-a Sal. Oddeutu pytbefnos yn ol saethwyd M»riana gan y uiilwyr, a cliymer- odd Mik; yn ei ben fyn'd i'w chynbebrwng yn ei charc-: ac Vlrth gwrs cymerwyd ef i'r ddalfa a saeihwyd ef. Yn ei boced cafwyd copi o nev»yd«*iadur yn cynwys desgrifiad lawn o ddewrder a marwolaeth y brydferth I Meriana.

CAJlBEN NAYLOR-LEYLAND. Dydd Iau, dewiswyd y Cadben Naylor- t Leyland, yr hwn, fe gofir, a roddodd ei sedd fel aelod Toriaidd dros Colchester i fyny beth amser yn ol, yn ymgeisydd Rhydd- i. ydol dros Southport.

FFRWYDRIAD NAPTHA. FirwyJrodd naptha mewn gweithdy yn Massachusetts ddydd G.vener. Yr oedd 37 o weithwyr yno ar y pryd, a dinystriwyd yr adeilad oil. Wyth yn unig a ddiangasant heb eu lladd.

LLOLRUDll OTTGREAYE. Yn swydd Nottingham ddydd Gwener cymerwyd i'r ddalfa y dyn Thomas Bund, oedd yn eisiau ar y cyhuddiad o lofruddio Bakewell a Hackett yn Orgreave. Bu y wedclw yn analluog i'w adnabod fel y llof- rudd, ac y mae y prawf wedi ei ohirio.

TAN YN N tly Y DUC FIFE. Dinystriwyd Mar Lodge (cartref y Due a'r Duces Fife yn Braemar, Ysgotland), bryd- nawn Gwener gan dan. Torodd y t&n Jallan yij ystafeli y Duo, ond ni wyddis beth oedd yu achos. Llosgwyd yr holl dy, y capel, &c., i'r llawr, ond gydag ymdrech gallwyd achub y ball room" a'r "tennis court." Bu raid tori ugeiniau o goed i lawr cyn *y gellid achub y rhai hyn. Ceisiwyd diffodd y tan, ond nis gellid cael digon o ddwfr. Mae y dodrefn oil o'r bron wedi eu hachub. Oddeatn saith o'r gloch gyrodd ei Mawr- hydi mewn cerbyd i'r lie i weld y tan.

Y mae y Stratford Express wedi ymweled a Mrs Hayden, Coborn Road, Llundain, yr hcon sydd yn cadw masnachdy adnabyddus 'yno, a'r hon sydd wedi bod yn dioddef poenau arswydus am Ssoedd. fel yr ofnid y byddai farw. Dywedai, Cefais fy nharo gan frathiadau oamgylch y galon, yr oedd y ) poenau yn ddychrynllyd, ae er fy mod wedi fy lapio i fyny yn eistedd wrth y tan, t9iua- Iwn yn oer iawn. Byddai y meddyg yn ym- weled a mi dair gwaith bob dydd. Nid oedd genyf archwaeth at fwyd, a byddai yn gas genyf edrych arno. Bob tro y cawn fy nh^ro gan y brathiadau teimlwn yn wanach, ac nid oedd yn ddiogel fy ngadael fy hun, a byddai raid cael rhywun i fy ngwylio. Nis gallwn gysgu ond am rhyw awr bob nos, a byddwn yn analluog i eistedd yn y gadair.. Teimlwn nas gallwn ddal yn hir fel hyn. Yr oeddwn yn dioddef Joddiwrth dyspepsia, spasm, a gwendid gieuol mawr. Tynwyd fy sylw pa fodd byna!{ at erthygl a ymddan- gosai mewn papyr lleol mewn cysylltiad a'r daioni a wnaethai Dr Williams' Pink Pills for Pale People i bersonau, a dechrouais ea cymeryd. Ar ol cymeryd y blychiad cyntaf, teimlais ychydig yn well. Yr oedd fy ar- chwaeth hefyd yn well, ac nid oeddwn yn teimlo mor isel fy ysbryd. Credwn fy mod am wella, mewn ychydig wythuosau yr-, oeddwn yn alluog i gerdded o gwmpas, a gallaf yn awr fyned am dro gryn bellder, ac edrych ar ol fy inusnes. Y mae yn rhyf- eddod pa fodd y bu i mi gael fy adferyd mor llwyr. Y mae Dr Williams's Pink Pills yn wir fe idyginiaeth at anhwylder cyffelyb i-gryd- cymalau, poen y giau, locomctor ataxy, St. Vitus's dance, cur gieuol yn y pen, a gwen- did, lludded, afiechydon y gwaed, megys rnanwynion, tftneiddew parhaot, &c. Maent hefyd yn gryfhaol, adferant i'r croen llvvyd, gwehv, liw a graen iechyd yn foddion pen- cdol 'rhag holl anhwylderau neillduol y rhywfenywaidd; ac i ddynion effeithiant wellhad trwyadl oddiwrth anhwylderau a gyfudant oddiar flinder, gorweithio' neu br- mod rhysedd o unrhyw Tiatur. Gwerthir hwyut gan y Dr Williams' Medicine Company, 46, llolborn Viaduct, London, am 2s 9c y blwch, neu chwe' blychaid am 13s 9c. Ni werthir Pelenau Dr Wil- liams yn rhyduion, neu wrth y dwsin, neu jAvth y cant. I

Y BEDYDDWYR A'R PRIFWEINIDOG. Yn Nghymdeithas y Bedyddwyr yn Bristol, ddydd Llun, dadganodd y pwyllgor eu gofid fod y Prifweinidog yn gysylltiedig a'r rhedegreydd eeffylau. Anogent Arglwydd Rosebery i ddilyn esiampl Mr Gladstone, a rhoddi i fyny bob cysylltiad a hwy, er mwy 11 ieuenetyd y wlad. »

ACHOS YN NGL YN ~AG~ ET H 0 LI A D CYNGOJtt SIR. Yn Llys Maine y Frenhines, ddydd Llun, gofynodd Mr Charteris a Mr J. Eldon Bankes am i Abraham Foulkes gael peidio talu y ddirwy yn nglyn ag etholiad Cyngor Sir Ddinbych. Yr oedd Mr Foulkes heb gario allan ddarpariadau y Ddeddf yn nglyn ag etholiadau. Yr oedd yn ymgeisydd am sedd ar y Cyngor Sirol yn Mawrth diweddaf, a gwrth wynebid ef. Dylasai o fewn wyth niwrnod ar hugain ar ol yr etholiad anfon adroddiad o'i dreuliau. Ni wnaeth hyny hyd y 14eg o Fai. er y dylent fod i mewn erbyn Mai 6ed. Trwy anwybodaeth y cy- flawnwyd y camgymeriad hwn, a chan nad oedd neb yn gwrthwynebu caniatawyd y oais.

GWJEITHWYR MON A'R CADBEN O. v THOMAS. [AT OLiYGYDD Y WSRI[N."] STR,-Deallaf fod mudiad ar droed yn myag gweithwyr amaethyddol Ynys Mon i anfon nifer o'u plith eu hunain fel cynrych- iolwyr i swydd Amwythig tfynegu i'r ethol- wyr amaethyddol yn am ragoriaethau Cadben Owen Thomas, Y.H., Brynddu, yr ymgeisydd Rhyddfrydol yno yn yr etholiad cyffredinol nesaf. Y mae Oadben Thomas wedi bod ar hyd ei cosyn gyfaill y gweith- wyr amaethyddol. Y mae wedi gwneyd mwy drosom fel dosparth yn ystod y blyn- yddau diwedddaf na bron neb sydd fyw. Er yn amaethwr cyfrifol ei hun, eto daeth allan fel arweinydd dewr o'n plaid rai blynyddau bellach i ymladd ein brwydr er sicrhau llei- had yn ein horiau gweithio. Llwycldodd hefyd jn ei am can, "t^o "f mae yr arferiad doeth o weithio b chwech hyd chwech, fel y gwneir yn awr, ac nid o rywbryd yn oriau inaH a boreu hyd oriau manaf y nos drachefp fel y gwneid gynt, i'w briodoli yn benaf 6 baivb i'w lafur a'i ddoethineb ef Y rn.'ie gweithwyr Mon yn rhwym o deimlo y dyddordeb mwyaf ynddo. Y mae yn myned i'r ^.mwythig ;i ymladd brwydr anhawdd o blaid yr achos Rhyddfrydol; ac yn hyn y mae yn dangos gwtolcleb teilwng o hono ei hum". Gwneir i fyny yr etholaeth hono o I elfeh gref o weithwyr amaethyddol. Y mae y Cad ben, o angeurheidrvvydd, yn gydm.tt ol ddieithr yn yr etholaeth, ond y mae yn dda genyf ddeall fod siarad cryf yn mysg llawer o weithwyr Mon am roddi pob gwybodacth felly-am dano yn nghyrhaedd eu brodyr yn y sir hono. Nid ydym ya gwybod a oes rhyw ffurf neillduol wedi y peth eisoes ai peidio, ond ein hamoan yn ysgrifenu hyn o linellau ydyw awgrvrau y priodoldeb o gael cyfarfod o hono in ynJLlan- gefpi rhyw ddydd Iiiu er trafod y mater. Pwy gymer y peth i fyny ?—Yr eiddoch, GweithiWr.

11 {-•' —r" Oocoa OtVDBUKY.—uioci ysgam ja&iyvr- ol, a threulgar—Gocoa pur, a>0: o'ranaawd.^ oreu.?--t ndedipal Annua*. s i •ol. 4 cdF¡¡¡:, Ii

ARHOLIAD CYFUNDEBOL Y < METHODISTIAID. j Yn ol yr adroddiad a gyflwynwyd gan y J Parch J. J. Roberts, Porthmadog, i'r j Gymanfa Gyffredinol yn Llundain, fel hyn y | safai yr ymgeiswyr yn yr arholiad uchod :— 1 1 Ellen Hughes, Llangenan, Lleyn ac I Eifionydd 161 2 Hannah Roberts, Nantyr, Dwyrain Meirionydd 158 3 Margaret J. Davies, Towyn, Gor] llewin Meirionydd 155 4 Lizzie Jones,Gwyddelwern, Dwyrain Meirionydd 154 5 Daniel Jones, Bwlchyllan, Dehau Aberteifi 1.. 153 6 Johnnie Green, Penuwch, Dehau I Aberteifi .152 H. W. Vaughan, Abergynolwyn, Gcrllewin Meirionydd lo2 J 7 Ruth Jones, Penuwch, Dehau Aberteifi 151 Aberteifi 151 Evan Jones, Llangeitho, Dehau Aberteifi 151 8 David Evan Thomas, Penmorfa, Dehau Aberteifi 150 Griffith Jones, Llithfaen, LIHyn ac Eifionydd 163 9 Thomas D. Gregory, Gland wr, Gor- llewin Morganwg 146 10 W. Jones,. Garth, Porthmadog, Lleyn ac Eifionydd 145 11 John Owen, Llanelltyd, Gorllewin j Meirionydd 142 12 Jane Williams, Glanrafon, Dwyrain Meirionydd 141 13 Owen D. Thomas, Clydach, Aber- gafeni, Brycheiniog 139 John E. Rhys, Rhymni, Mynwy 139 14 Margaret E. Davies, Pontllan raith, i Mynwy • ■* 137 John Jones, Penrhyndeudraeth, | Gorllewin Meuionydd 137 I G. Griffiths, Llangeitho, Dehau Aberteifi 137 15 Shadrach Hughes, Llanrhyddlad, Mon 136 16 William Andrews, Gelli, Ystrad, Dwyrain Morgan wg 134 17 Humphrey Morris, Dolgellau, Gor- llewiu Meirionydd 13 18 Henry J. Roberts, Llanrug, Arfon 131 19. Samuel Griffiths, Llangeitho, De- hau Aberteifi 130 T. W. Lewis, Barry, Dwyrain Mor- ganwg 130 O. T. Owen, Salem, Arfon 130 20 R. Lewis, Penmorfa, Dehau Aber- teifi 128 21 E. Reese Thomas, Tylorstown, Dwy- rain Morganwg 126 Solomon Rees, Gelli, Ystrad, Dwy- rain Morganwg 126 M. E. Davies, Bwlchyllan, Dehau Aberteifi 12G 22 Margaret E. Williams, Dinbych, Dyffryn Clwyd 120 W. Meiwyn Jones, Talysarn, Ar- fon 125 Richard Williams, Waenfawr, Arfon 125 23 Ellen Lewis, Beaumaris, Mon 124 24 Nellie Chillington, Gelli, Ystrad, Dwyrain Morganwg 123 E. Nicholls, Penmorfa, Deheu Aberteifi 123 D. J. Edwards, Ynysybwl, Dwy- rain Morganwg 123 John Thomas, Llanrug, Arfon, 123 25 Robert G. Roberts, Brynseion, Aberdar, Dwyr. Morganvvg 123 Evan Evans, Llwyneinion, Dtvyr. Meirionydd 122 Richard Evans, Newtown, Tre- faldwyn Uchaf 122 Abraham Thomas, Tilorstown, Dwy- rain Morganwg 122 26 K. Ll. Humphreys, Beaumaris, Mon 121 27 Tom Williams, Llangeitho, Dehau Aberteifi 120 William Hughes, Dinas, Lleyn ac Eifionydd 120 Hugh Hughes, Rhyddlad, Mon, 120 Kate Evans, Nant, Lleyn ac Eifion- ydd 120 28 John Wynne Parry, Siloh, Arfon 119 Stephen Jones, Bwlchyllan, Dohaa Aberteifi 119 29 Evan Lewis, Tabernacl, Yuyshir, Dwyrain Morganwg 118 John Williams, Gwytherin, Dyffryn Conwy 118 30 Robert Ellis, Llanfiothen, Gorllewin Meirionydd 117 Annie Ll. Humphreys, Beaumaris, Mon 117 31 Richard Roberts, Cesarea, Arfon 116 32 William H. Jeffreys, Llanehvy, Dyff- ryn Clwyd 115 33 David Evans, Capel Coch, Llanberis, Arfon 114 34 M. L. Phillips, Tylorstown, Dwyr- ain Morganwg 113 William Owen, Ctlfynydd, Dwyrain Morganwg 113 Evan Griffith, Llanfaehreth, Gor- llewin Meirionydd 113 35 Maud Chillington, Gelli, Ystrad, Dwyrain Morganwg. 112 36 G. Humphreys, Llwyngwril, Gor- llewin Meirionydd .111 Amelia Davies, Abertawe, Gorllewin Morganwg Ill 37 Edward Jones, Hirael, Bangor, Arfon .110 Abram Tudor, Gelli, Ystrad, Dwyr- ain Morganwg 110 38 Robert Owen, Harlech, Gorllewin Meirionydd 109 39 David Edwards, Tylorstown, Dwyr- ain Morganwg 108 40 Mary Jane Walters, Tylorstown, Dwyrain Morganwg 107 41 DavidJones,Bwlchyllan,Deheu Aber- teifi, 106 42 W. O. Williams, Harlech, Gorllewin Meirionydd .104 43 Annie Morris, Dinbych, Dyffryn Clwyd 102 44 John Evans, Cilfynydd, Dwyrain Morganwg ( 100 Humphrey Williams, Nantyr, Dwyr- ain Meirionydd 100

COLLED AC ENILL. Mae dynion bron _yn ddieithiiad yn fodcllon aberthu neu golli rhai pethau er mwyn eum peth mwy. Eraill, arot colli rhyw be1 h gwerthiawr yn eu goiwg yn ddamweiuiol. a gynygiant wobr am ei adferiad. Ond y mae llawer o g oiled ion yu ein cyfarfod sydd yn anadferadwy. Mae dyuion yn aml yn colli y trysor mwyaf yn eu meddiant wrth geisio enill rhy wboth arall llai ei werth. Coliir iechyd, y trysor periaf fedd dyn, yn ami wrth geisio enill cyfoeth neu bleser. Coliir y trysor hwn weithiau trwy ei gam- ddefnyddio, ac yn fynych trwy esg'euluso gwneyd defnydd priodol o'r moddion cyminvys i'w ddiogelu a'i gadw. Mewn llawer o'r achosion hyn, gellir adenill y trysor a gollwyd trwy wneyd defnydd priodol ac ainserol o'r moddion a'r manteision yn ein cyr- haedd. Mae pawb ar ol colli eu hiechyd yn a wyddis i gael adteriad buafi, ac i'r dybeii hwnw oymerant y feddyginiaeth afernir sydd yn fwyaf ovmhwys i gyrhaedd yr amean. Yn y dyddiau hyn gellir cael meddyginiaethau breintiedig wedi eu parotoi yn ofalus gan icedd- ygon neu lieryliwyr medras, at wella lluaws o anhwylderau y mae dynion yn ddarosfcyngedig iddynt. 1 medclyglyn goreu sydd yn adnabyddus yn yr oes hon at amryw glefydaa yw Quinine fitters Gwilym Evans, meidyginiaeth a ddyf- ) eisiwyd ar ol .blynyddau o yci'siiwiliad ac ym- brawf. (Jvn-y?a Quinine Bit Grwilym Ev ns el- ion-.tu riiinwoLLdol y prif lysi;iii ineddyginiaetiiol sydd yn adnabyddus trwy yr holl fyd. < Cydnebydd pawb sydd wedi rhoddi prawf arno mai Quinine Bitters Gwilym Evana yw y feddyginiaeth oreu at wella holl anhwylderau y cylla, y giau, yr afa, a'r gwaed. Mae ar werth ) 11 9 gn bob Sbryllydd, m^wn poteii 28 ge, a 4s 6c yr un. Neu gellir eu cael yn ddioed trwy y post am y prisiau uchod yn unioagyrchol oddjwrth y perchenogion :-Qu'niae Bitters Manufacturing-Co., Limited, Ll tnelly, South 1 Wales ( .1

,ç It¡i1' MAE LLUN 1,' ;t t .L -I J.: 'c ,L' ¿ PEL 1, I- f i. Itf,,OIV HYN a -ry Tr>.o,T> r>y TT A -X «.V i..# <J kJ .ij f U il. \J fj f yr? O ? p i.-i O V.A ft.-ii. O r-3 [: \:¡ I I j \_J p 't; c,j '1 t, j PILLS. IIS3 IKN TJITLL YDYW Y mae "HOOSBS'S BLOOD PILLS" a h.j'i tl.:n -i-'iynt yn F,, I at y Gwue>l, y y Nerves, y Cylla, yr Afu Ai-enau. NI Win'jimy BYD ElTEliYG Y m h o b afieebyc ac yr ydym yn gwy- bod aru dano y mae HUGHES'S BLOOD PILLS. wedi gWJiHyij znwy o ddaioni 11 na Lléu arall. OAII' AT Y BOBL. Pan y- bydd GWT neu Wraig, Mab neo Ftvcu, yn dioddel' oddiivwth Waed Drwg •Tarddiiratau v Croon, i?oen P-m, Arl]. Drwg, Diffyg Traul, G>vyut. Biliousness, Nerves Eg wan, Gwy?i"-)u, n. Poen yr Arenan ao y-i v 0 Corlf rvvvme Id, Piles, &c., yrhyu oil sydd yn tarddu oddiar Waed Div.v a d'an, cymerer -r r HUGHRS'S ,-<. "\J\ .J /.J BLOOD PILLS Y rhai a.'ch gwellhant yn bur fuan. yn caol eu hiaehau yn flynyddol. O' Y TvIASNT YN IACHAU PAN .• v:D.O BOB PETH AIR ALL YN MiSi-iU. Fi^LY HEB OEDI Dmnoiier (Lmyilt oddiwrth y Chemist neu Werthwx Patent Medicines. En pris I ".v I lj' -> a 4a. Go., neu danfoner gan aniii-siu Stamps at y Darganfyddwr, JAGUB HUGHES^ M(imbt\icbu,rhi$Cfizniist, PE.-YA^ril, a 1 1 OlFF Yr hwn a'u danfona gyda i'hroai 1 y Post i Agent yn America—Mk WlLTjTAMS, Medical Hall, Plymouth, Pmn. POBLO'}l{V'l{)D Ch'DINOlT PERFTJAIH fSPLENYDD, EXTRA Blossoms J77KE«El/B05T!.0»aiil Crab r\ ppk I Blossoms A's BYD-KNfWOG CROWN Lavender ii p .u baits. GWERTHIR DROS 500,000 0 BOTELI BOB BLWYDDYN. ( Rhoddwch brawi ar y Crab Apple Blosioma Perfume a'r Lavender Salts gwerthfawr. Y maa elfen barhaol yr ogleuydd swyn)\ hwn yn peri ei fod yn rhatach na'r rhai cyffredin a llai eu pris. GWl^UTHHt YN MHOB MAN. THE CROWN PERFUMERY CO., 177, New Bond street, .London. | 1 LOBE pURNIfcJHtNGQOMPANY j Dodrefnwyr Tai Cyflawn, Cyfanwerthol. Manwerthol. 12, 14, 16, a 18, PEMBROKE PLACE. | LBBPWL DCDREFN AM ARIAN, NEU AR GYFUNDREFN LOG-FENTHYCIOL AM BRISIAU ARIAN PAROD. CWMNI DODREFNOL Y GLOBE yw yr hynaf a'r eangaf o'r rhai sydd yn dwyn ymlaen fasnach ar y gyfundrefu log-fenthy- ciol yn y talaethau; y maent yn cyflenwi dodrefn i dai, gwestai, a pbalasau, llawer j iawn rhatach nag y gwna y mwyafrif o'r masnachdai sydd yn gwerthu am arian parod yn unig. Yr ydym yn alluog i wneyd hyn drwy fod genym gyfalaf mawr at ein gal wad ac hefyd drwy ein bod yn wneuthurwyr y prif nwyddau a werthwn. | NID OES EISIAU SIC W 3G ) DBI TRtilULlAU YCfI > 1-OL ¡ AR EIN GYFUNDREFN FEN- THYCIOL. Y mae ein dull teg a chyflawn o ddwyn eiii masnach yn mlaen, a'n telerau rhesymol, a'r prisiau isel mor adnabyddus trwy Ogledd Llote;r a Chymru, fel nad oes eisieu ych /.anog o sylwadau. telerau cyffredinol, y rhai, fodd bynag I. gellir eu newid i gyfarfod cyfieusderau ein cv/snieriaid. Taiiadau wythnoaul, misol « e,hwarterol Swm y pryniautlOp, Taiiad 0 3 6 yr 8nos. 2UP» „ 0 u 0 50.p, 0 10 0 loop, 0. 17 1; at)up, 4 0 II Bydd inrchwiliad o'n Stoc roddi ar un- waith foJdhad i'r rhai sydd yn bwriadu 11 bod yu rhoddi gweli >r.v.;rth » thelsran haewddacli o daliadau ualr uu Wd8 nachdy cyiitdyb yn y Talaethau. DODEEFNIK AM ARIAN, NEU AR Y G YFUN DREFN LOG-PENTH YCIOL Aniomr Goygleni newyddiou, tawr Ddarlyiadol, Barn y VV isg, a'r j, c restr drwy ilythyrdy ar Enwch y papyr hwn. GLOBE FURNISHING COMPANY 12, 14, 16, a 18, PEMBROKE FLACK LERPWL. .•vrgtuil »vya a cuy uoadU'wyU. či"' ,u Gen«jdl,».i;thol Gymr«i^, Cyf., yn eu Bwycidxa, Btuaoiava road, Caemariou, J. ¡ (l 'u y"¡.