Y Werin

.v. fI" U.-J 'i'¡}'¡' Jq -j C' I.' 'lit :j 4 t as The most Effective Skin Purifying and Beautifying Soap ki the Worid. The Purest, Sweetest, and iViG-st Refreshing for XuiiSt Bath Nursery. Soli thro-^t-or. the Trt»r!1, F. !\>-wbery .5: n, 1. :-V rr ?•; -it,. T .i" r:

CYFARFOS* 0 WEITHWYR C A E E RN All FON. MR GEORti1 A'R MOIilVm CebvytVl Toriaidd. Y FICSE A'l GANLYN WYE. Awr giniaw ddydd Mawrth ymgynullodd Iluaws mawr o weithwyr Caernarfon i'r Maes i wrandaw ar Mr George yn eu. hanerch. Arweinydd y gwoithrediadau oedd Mr D. Rees, ac yn mysg ereill yn bresenol yr oedd Mr William Jones, yr ymgeisydd Rhydd- frydol dros Arfon, y Parchn Evan Jones, W. R. Jones (Goleufryn), D. O'Brien Owen, Mr D. Thomas (Bryngwyn), &e. Cafodd Mr Lloyd George dderbyniad brwdfrydig, a sylwodd ei fod wedi dyfod yno nid yn gymaint gyiia'r bwiiad o areitbio ond er mwyn rhoddi cyfleustra i'r gweithwyr ofyn cwestiynau iddo. Y cwestiwn cyntaf oedd fel y canlyn :— Ai gwir eich bod wedi dyweyd fod 2p y mis yn gyflog digonol i forwr 'i Mr George Y mae yn Kvstal celwydd ag a ddaeth allan erioed o ffactri y Toriaid (chwerthin a chymeradwyaeth). Clywodd yr un ystori ei Lunan yn Nefyn, ac aeth at un o Doriaid y lie- » gofynedd iddo yn mha le yr cedd wedi ei chlywed, ond nis gallai ateb; mewn gair, nis galltd y Tori hwnw roddi unrhyw egluvhad ar y mater. Yr oedd I enw yr hwn oedd yn gyfrifol am yr ystori yn ei feddiant ef (Mr George). C wyddai y rhai hyny a ledaenodd yr ystori mai celwydd ydoedd. Pan yr oedd Mr George yn siarad clywid Ficer Caernarfon (y Parch J. "Wynne Jones, M.A.), yn taflu ei lais fel pe y* anghydweled a'r hyn a d dywedai yr ym- geisydd Ehyddfrydol. Atebodd y diweddaf ei fod yn gwybod beth oedd ei gyfiifoldeb, a dymunai ddweyd wrth y Parch Wynne Jones, a gallent oil fod yn dystion, enw y dyn hwnw yn Nefyn. Yna enwodd Mr George y dyn y cyfeiriai ato, yn nghanol uchel gymeradwyacth y dorf. Os oedd yn gwneyd camgyhuddi.id yr oedd yn y dref ddigonedd o swyddfeydd cyfreithwyr, a gellid rhoddi iddo writ yfory (cym). Ehoddwyd gefyniad i Mr George o ber- thynas i gwestiwn y tir, yr hwn a atebwyd ganddo i foddlonrwydd. Gofynwyd a oedd y tugel yn ddiogel ? Atebodd Mr George Ydyw,y mae mor ddi- ogel a'r Bank of England, ac nis gall neb wybod pa fodd y byddweh yn pleidleisio. 0 berthyms flwydd-daliadau i hen bobl dywedodd Mr Ge rge ei fod (l)o blaid neill- duo y degwm—yr hwn a berthynai i'r bobl tuagat roddi blwyud-daliadau i hen bobl. I'r tlodioii y rhoddwyd y degwm yn wreiddiol, ac ysbeilio'r tlodion oedd cyrnerjd y degwm i dalu i bcrs :ir:.id Eglwys Loegr—rhoi eiddo'r tlodion at gynal caplaniaid i ysweiu- iaicLy wiad'; (2) cyuyddu y dreth ar eiddo y marw i sefydlu confa (3) trethu ground rents; (4) trethu teyrngedion (royalties). Anerchwyc, y dj f yn uiliellacb gan Mr William Jones. Os na byddai i etholwyr bwrdreisdifi .i.ufon Mr George i'r Sou edd byddai i'r Eglvryswyr gredu fod yr hon Angbydffurfvvyr am fyned i'r Eghvys (chwerthin). X: vr^meth y:' an aelcd fwy ar ran gweithwyr Cymru na Mr George (cy- zneradwyaeta). Xid oedd gan Mr George lawero arian 1 \"1 g-vario, end yc oedd gan- ddo hunan-sb^rtlt ac egwyddor (elyweh, clywch). Cynygiodd fod y cyfarfoi yn cy- meradwyo yir.geisiaetii Mr George ac yn ymrwyiiAO i %v:;oyd yr hyi: oedd yn bosihl i'w ddycliT.velyd. Eiliwyd y cynygiad gan Mr D. Thomas, a phasiwyd ef gyda inwyafiif gorlethol. Pleidleisiwyd yn erbyn gan Ficer Caernar- fon a Uyrnaiu o gynfionwyr oedd o'i am- gylch. Yn ddiweddrraeb galvvyd ar y Parch Evan Jones i anerch y dyrfa, Cafodd dderbyniad brwdfrydig, ond wedi iddo lef- aru ychydig eiri; u, torodd y Ficer a'i gan- lynwyr allan ji grccblefaia, "Tbree cheers for Nanney." Para i fioeddio yr ceddynt, ac i bob ymddaiigesiad yr oedd hyn yn cael ei wneyd gydag ond un amc-an, saf rhwystro y boneddwr parchedig i fynd yn mlaen gyda'i sylwadau. O'r diweda cynddeiriog- odd y dyrfa weled y ddiehell hon o eiddo y Ficer, a chauasant am danynt. gan eu gwthio 10 ymaith yn bendrainwnwgl i fan lie y cafodd 11 y Ficer hamdden i fyfyrio mvchben ei ym- ddygiad.

TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PEIiAIDD MAZAWATfEE. TE PE kAID!) T.IAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEiu, Mewn pacedi a tiniau, 114 6,1 i 4s y pwys, gan bob Grocers.

oALOHEL, EU JUJUEPIIJLS. *5 PEIDI1rC!I A'U DEFYDDIO. Rliybudd gan Physigwr. id yw'r Pfoff R. A. Gunn, Deon Coleg Meddygol New York, yn credu mewn gwneud defnydd aibetrus a chyffredinol o unrhyw ffurf o mercury—Calomel na Blue Pill; nid yn unig oherwydd y perygl sydd yn fynych ynglyn f 'u defnyddio, ond y mae ef; yn cael fod pob anhwyldeb a gyfyd o gyflwr bilious yu cael ei iachei-i yn hawdd a diogel drwy gymeryd Warner's Safe Cure. Mae y eyffyr hwn mor adnabyddus yn mhob rhan o'r byd, fel y mae pob gwerthwr cyff- yriau yn gofalu am ei gael ar werth; a chyda phob potel ceir cyfarwyddiadau llawn pa fodd i'w gymeryd, ynghyda pha ym- borth i'w fwyta tra yn ei gymeryd. Mrs M. A. Hart, o Syresham, Brackley, Northants, a ysgrifena:—"Am dros ddeng mlynedd dioddefais oddiwrth syrthni eithafol yr iau a biliousness, yr hyn a achosai ddiffyg treuliad a choll archw.ieth. Yn methu cael es- mwyttiad trwy yr amrywiol gyffyriau a dreiais, perswadiwyd fi i roddi prawf ar Warner's Safe Cure. Cymerais ef am oddeutu pum mis, gyda'r canlyniad i mi gael adferiad llawn i'm hiechyd da blaen- orol, yr hwn wyf wedi ei fwynhau byth ar ol hyny, gyda'r eithriad o ymosodiad o'r anwydwst oedd o gwmpas. Mae yn awr bum mlynedd er fy adferiad, ac nid oes dim o'r argoelion anhyfryd weai ail afael ynof."

YMDAITH GWYR AIIFON. Dydd y frwydr fawr sy'n nesu, V A Thoriaetli sydd yn crynu Dafvdd ieuninc sy'n brawychu y Philistaidd lu. Nicau'n wrol gylch ein harwr Awn i'r rhyfel er pob rafiwr Ar erch fagad troi'n orchfygwr l V-'naiff ein Dafydd gu. 1 I Xi oddefwn Xanuau V N rhyngwr ar eiu rhengau) 'Fynwn ni, ev pob rhyw gri, ♦ 'K un Tori ar ein tyrau Gweled gwron glew, gv/ladgarol, 0 deimladau brwd, ymledol, Yn dywysog ein bwrdeisiol Drefi, fynwn lli. Er beb rwysg uchelwr breisgion, i| Dyraa'n dewisedig wron; Er yn ienanc, cadam eon Er yn ienanc, cadam eon Yw y Cymro rbydd. Ua y gwyr deiudadau gwsrin, Ac a'u nwynant mae'n gynefin, Nodi'ii cwyn hen wlad y cenin Yn ei galon sydd. Anfonwn hwn i fycy Y Senedd a wnaitf gryuu Prydf.in wel fod grymus sel Yu nhawol drefi Cymru Awn yn unol Leibio Nannau, I Gyrwn trwy'r Toriaidd gaerau Gryniad syn gwrando seiniau Cymru'n cario'r dydd.

!Xa esgeuluswch anhwylderau dibwys, gallant ddiweddu mewn datfudedigaeih. » Ar yr arwyddion cyntaf o wen did cymerwch J Scott's Emulsion, yr hwn sydd yn cryfhau y ( eyfansoddiad fel ag i wrths- fyll yr afiechyd hwn.

ANTURIAETH BONEDDIGES HUNAN-GYNHALIOL. GAN OHEBYDD NEWYDDIADUROL, Llwyddodd gohebydd ar bapyr yn Ngogledd Lloegr i gael ymgom gydag ar- wres digwyddiad rhyfedd. Desgrifir Miss Lepronia Baker, 33, Dover-street, York, fel boneddiges lednais, goeth, a dysgedig-un o'r rhai byny sydd yn erbyn bed yn faich ar eraill, ac yn hoffi, yn hytrach, enill bywol- iaeth anrhydeddus iddynt eu hunain. Yr oeddwn wedi bod mewn lie yn Llun- dain am bedair blynedd," meddai, ac yr oedd fy ngalwedigaeth yn galw arnaf i gerdded cryn lawer. Dechreuais deimlo yn anesmwyth ac yu aughyfforddus; daethum yn flinedig ae yn ddiyni, ac oherwydd y poenau a ddioddefwn yn fy nghoesau blinwn yn fuan lawn. Am chwe mis, mi debygwn, aeth y poenau yu waeth, a gorchymynwyd fi i'r gwely gan y meddyg. "Beth ddywedodd ef oedd y mater irn och Varicose veins. Dywedai fy mod mewn angen gorphwys yehydig ond ni chefais y gv/ellhad addaw c'ig. Rhoddais i iyny fy lIe yn Llundain a daethum adref; ond yr wyf yn awr wedi ymgymeryd a lie arall, canys yr wyf wedi cyfarfod gyda gwellhad rhy- fedd trwy ddefnyddiad Dr Williams' Pink Pills'for Pale People. Gwellhasant fi pan oedd pobpeth arall wedi methu. Yr oeddwn wedi bod gartref tua dau fis pan ddarllenais yn yr Yorkshire Herald am ddioddefydd yn Leeds yn cael ei wellhau gan Dr Williams' Pink Pills, ac anfonais am flychaid yn ddi- ymdroi. Yr oedd y canlyniadau yn bob- peth ellid ddymuno. Cefais ryddhad ar y cychwyn, ac wedi cymeryd haner cynwys y blychaid yr oedd y poenau yn fy aelodau wedi fy Uwyr adael." Beth oedd y meddyg wedi ei ar- gymhell ?" "Dywedodd wrthyf: am wisgo hosan elastic.. Gwn- aethum hyny am amryw wythnosau. Cefais boenau yn fy lwynau, j irn ba rai nis rgallwn gyfrif, ond meddyl- iwn iddynt gael eu hach- osi gan dyndra yr hosan. Di- oddefais y boen, heb wybod yia iawn pa beth i w wneyd. ond yn y diwedd gorfodwyd fi roddi i fyny fy lie, a dyfod adref. Dr Wiliiams' Pink Pills a'm gwellbaodd; nid yw y poenau wedi dychwelyd, ae yr wyf yn teimlo yn well nag erioed o'r blaen. Arferai fy nghydnabod ddweyd wrthyf fy mod yn edrych yn ilwyd ac yn deneu. Rhoddwyd prawf ar feddvgi niaethau gwahanol. ond i ddim pwrpas. Pan gymerais Pink Pills Dr Williams dechreuais wella ar unwaith." Y mae Dr Williams's Pink Pills yn wir feddyginiaeth at aifhwyldcr cyfFelyb i gryd- cymalau, poen y giau, locomotor ataxy, St. Vitus's dance, cur gieuol yn y pen, a gwen- did, lludded, afiechydon y gwaed, megys manwynion, taneiddew parhaol, &c. Maent yn wellhad trwyadl oddiwrth anhwylderau a gyfodant oddiar Hinder, gorweithio, neu or- mod rhysedd o unrhyw natur. Gwerthir hwynt gan fferyllwyr a chan y Dr Williams' Medicine Com- pany, 46, liolborn; Viaduct, London, am 2s 9c y blwch, neu chwe' blychaid am 13s 9c. Ni werthir Pelenau Dr Wil- liams yn rhyddion, neu wrth y dwsin, neu wrth y cant.

MARWOLAETH YR HEN FAM. Beth yw'r cynhwrf sydd yn bod, Mawr yw'r twrw, IR Eglwys sydd gan angau 'n nod, I Mae bron marw: IIoll Geidwadwyr Cymru'n awr Sydd yn crynu, Pan yn gwel'd eu Heglwys fawr Bron a threugu. Nid oes neb all wella'i bron Ar y ddaear, Ofer ymgeleddu hon- Rhy ddiweddar Ar ei cborph ceir nos a dydd 4awr llygredig, Wedi lllH.rw'n wir y bydd 'Mhen yehydig. Yn ei gwely oer di-hedd Bydd yn fuan Safn agored yw ei bedd, Oesol hafan Mammaeth crefydd heb un wen, Sydd bron tewi, Ond ei pblint sydd ddigon hen I fyw hebddi. D'wed y parson wrlho'i hun, Ni chaf ddegwm, Yntau'i clochydd gwael ei lun,— Ni chaf offrwm; Dywedaf finau wrth y ddau, Mewn llawenydd:— Drws eich gobaith sydd bron cau, Tro anedwydd. Nid fel hyn y dylai fod, Meddai'r parson; Nid oes neb rydd imi glod Mae mwyafrif gwlad a ilan iOud fy nghynffon Yn fy erbyn, Fe'm gorchfygir yn y man, 1 Treugaf wedyn.

HIRAETli I^N^FELLOW. O fyd, mor brin yw'n blwyddi Hi, Gwael na f'ai'r bywyd roddi di Fywyd yn wir Yn N ghongl y Beirdd, Westminister Ab- bey, y mae tablet ardderchog i g-ona y bardd Americanaidd a ysgrifenodd y llinellau hyn —Henry W. Longfellow-wedi ei godi gan ei gyfeillion a'i edmygwyr Seisnig. Ar y cyfan yr oedd ei fydrau ysblenydd yn myn- egi ochr ddifrifol bywyd. Ac eto, onid dyna yr ochr fwyaf ei hamlygrwydd; a dweyd y gwir byhi sydd felly. Y mae dros hyny lawer rheswm, penaf o ba rai, yn ddiau, yw poen corphorol a gwaeledd iechyd. Fe gollais holl bleserau bywyd," meddai boneddiges. Yna fe ddywed paham. "Am dros ugain mlynedd," ebai, bum yn di- oddef mwy neu lai oddiwrth ddiffyg treuliad. Yn gynar yn 1888, dechreuais deimlo y boen yn galetach. Yr oeddwn bob amser yn flin- edig, llesg, a difywyd; ymddangosai pob- peth yn drwbl i mi. Yr oedd fy nghroen yn welw, a gwyn fy llygaid yn dwyn rhyw eiliw melyn. Dioddefwn deimlad parhaus o saldra ac awydd cyfogi. Yr oedd bias drwg x fy ngerau, a chiliodd fy archwaeth; mewn gwirionedd, pan roddwyd ymbcrth ger fy mron prin y gallwn ei gyffwrdd. Ac ar ol i mi fwyta yr yehydig a allwn, deuai poen mawr i'm bron a'm hystlysau. Dioddefwn yn drwm gan wyntogrwydd, a bytheiriwn yn fynych. Yn mhen peth amser dechreuais golli fy nghwsg, a noson ar ol noson gor- weddwn yn effro. Aethum yn hynod wan, teneu, a chur • iedig, ac mor isel fy ysbryd fel y collais holl bleserau hywyd. Am wythnosau yn nghyd teimlwn yn rhy wan i fyned o'r ty, ac nid oedd genyf yr awydd lleiaf am gwmni. Lie bynag yr elwn teimlwn yn llesg, blin, a threuliedig, ac ni byddwn byth yu ddiboen. Y mgynghcrais a meddyg ar ol meddyg, y rhai a roddent i mi feddyg- iniaethau, ond ni ddeuwn yn well. Dywedai y meddygon mai croniad yr iau oedd arnaf, a chymerais feddyginiaethau at hyny, ond i ddim pwrpas. Rhoddais hefyd brawf ar newid awyr, ond ni chefais ddim lies oddi- wrth hyny, a pharheais i fodoli yn y ffordd druenus honflwyddyn ar ol blwyddyn." Yn Hydref, 1892, dywedodd cyfaill i mi, Mr Bruce, o Lerpwl, wrthyf am y lies anghyffredin a gawsai nith iddo ef oddiwrth feddyginiaeth a elwir yn Mother Seigel's Curative Syrup. A hyn, wedi i amryw feddygon, yn cynwys meddyg arbenig, fethu gwneyd unrhyw les iddi. Er nad oedd genyf ffydd y gwnaethai unrhyw beth les i mi, dechreuais gymeryd y ddarpariaeth hon, as yn mhen yehydig ddyddiau cefais fod fy selni yn llai, ac y gallwn dreulio fy mwyd yn well, Yn raddol daethum yn gryfach, .gryfach, ac yn awr yr wyf yn teimlo yn well nag y bn'm er's ugain mlynedd." Dywedais wrth lawer o fy nghyfeillion am y lies rhyfeddol a gefais oddiwrth Mother Seigel's Curative Syrup ac os bernwch yn briodol gyhoeddi y mynegiad hwn, gellwch wneyd hyny. (Arwyddwyd) Mrs Louisa A. E. Cox,- The Woodland, Somerville, Sea- combe, Rhagfyr 20fed, 1892." Wrth siarad am gyfnod hynod hapus ar ei fywyd, dywedai Mr John B. Gough, yr areithiwr Anglo-Americanaidd, Yr oedd fel un o ddyddiau Duw, y rhai sydd yn fil o flynyddoedd." Nid hyn yn unig yw bywyd ond dyfnder a lied. Pan mewn iechyd yr ydym yn tynu mwynhad o bob peth bron pan fyddom yn afiach, y mae y gwres wedi myned o'r beulwen, a cherdded y byddwn mewn cysgodau o'n creadigaeth ein hunain. Yr hyn a wnaeth Mother Seigel o'n gohebyddes a wnaeth ac a wna hi yn fell- nyddiol i fyrddiynau o'i chwiorydd sydd yn dioddef yn mhob gwlad. Pa genadaeth a all fori yn fwy canmolad wy a chynyrchiol 1 ddaioui pur ? Mae hi yn ein cynorthwyo i sylweddoli bywyd yn wir."

j? § fe d A JL and Clothes by usinj? Titan § £ Patent Scap. It drives Out the p dirt without rubbing, and tfeg the clothes last much longer. 9 .'A.. > g* pAxENT makes splendid lather, and is soft and pleasant to the skinv It Whitens Linen without sun- gg shine or chemicals, and makes flannels and woollens soft and ^1 fleecy. Excellent for colored and dyed ariidts, and specially suited to' silk goods, which it 2%. leaves in perfect condition. # —For all Domestic purposes i!, UTAH SOAP is un equalled and the most economical in the market. g and Prove If I SOLE MANUFACTURERS— The Liverpool Patent Soap Co., Ltd., %g LIVERPOOL.

CAN. CYFLWYXEDIG I ETHOLWYR ARFON. [Alaw—" Gwnewch bobpeth yn Gymraeg.] Chwi, ddewr ctholwyr Arfon, Yn i-.Tvr y daeth eich dydd I anrLyd0il(:u Gwron Ehagorn.f Cymru Fydd; M ,e ynddo ragoriaetbau Y gwir wleidyddol gawr I dladleu dros e:n hawliau Yn Senedd Prydain Fawr. Bu Cyrnru drwy yr oesau Yn diigwyl toriad gwAwr, rceibion y colegan Oiev.a'n gwlad yn awr A "hlyv\-oh yr uehel adsain Yn rbengau Cvuirn Sydd, Mii M iiham Jones, Ehydychain, Yw'r dyn i Gymru Fydd. 7RJI iddo ddringo AIau Yr addysg orru gaed, Myn dd-olTi o gw;, r y c r e; a u, A'u cfsdi ar eu traed Yn Kgwylian Meibion Llafur," t yw'r gwron d Yn berwi gwaed ein natur— A thafcd Cyraru Fydd. A g udgcrn Ehyddid Cvmru Mae ef nw, i wyr A-ir dewnon lu yn casglu 0 gyleh eu blaenor pur A baiier Cydraddoldeb Ar fis.en y fyddm sydd, LI vj-j'jh;; mae pob gwyneb Ogoniaiit Cymru Fydd. Cryf ficedd -a pob gwladgarwi'— Arfon wyr—dyraa'r dyn A saif yn wii- Pyddfrydwr,— Cefri; eh ef bob un A mynwcli gael eich arwain Drvry'r brwydrau eto sydd, Can 'Yilli"m Jones, Ehvdychain, I ryddid Cymru Fydd." D DD.

¡ MR NANXEY YN MANGOR. Cyfarfod Llipa. Nos Lun bu Mr Isannev yn anerch cyfar- fod cyh( eddus yn Mangor. Hwn oedd y I cyfarfod cyhoeddus cyntaf a gynhaliwyd' gan y Toriaid yn y bwrdeisdrefi. Diau eu bod yn credu mwy yn e £ fexthiolrwydd canfasio nag ydynt mewn cyfarfodydd cvhoeddus. Ar yr un pryd rhaid yw cyf- addef fod y Toriaid yn dlodaidd o areithwyr, ac i hyn y mae yn rhaid priodoli v ffaith nad ydynt wedi cynal ychwaneg o gyfarfodydd. Fel y mae yn arferiad gan y Toriaid vr oedd y neuadd ar yr achlysur dan sylw wedi ei haddurno a banerau am- ryliw, ac ar v llwyfan yr ooad nner o blan- higion. Wrth gwrs y mae hyn yn hollol gydnaws a Thoriaeth, canys mae y blaid yn credu llawer mewn arddacgosiad allanol. rCYfarfOd cyhoeddus" y geh-it y cyfarfod, ond cyn agor y prif ddorau yr oedd Iluaws mawr gyda thocynau wedi eu gollwng i fewn trwy ddrws y cefn, fel pan agorwyci drysau'r ifrynt yr oedd y neaaddi yn dri chwarter llawn. Ond deallwn iod llawer o Doriaid yn wrthwynebol i hyn. Mae gan- ddynt eto i ddysgu mai arferiad annoeth ydyw. Cadeirydd y cyfarfod oedd yr Anrhydeddus W. E. Sackville West, ac yr oedd hoyd yn bresenol yn mysg eraill, Mr Nanney, Mr Marchant Williams, a Mr Lowry o Lerpwl. Pan ddechreuwyd y gweithrediadau, yr oedd yn amhvg fod lluaws o Eyddfrydwyr wedi dodi'r cyfarfod. Tra yr oedd y cadeirydd yn gwneuthur ychvdig sylwadau torodd rhan o'r dorf ftlian gyda bniillefau o Lloyd George," a bu am ysbaid cyn gallu myned yn mlaen yn mhellach gyda'i araeth. Pan gododd Mr Xunnej" i anorch y cyfar- fod cafodd dderbyniad brwdfrydig. Fel y mae yn wybydcius nid yw yr ymgeisydd Toriai-id yn areithydd cyhoeddus, ac ar yr amgylcbiad hwn nid oedd ganddo nemawr ddim i'w ddweyd. Darllenodd ei anerchiad etholiadol, a gwnaeth ychydig sylwadau ar y cyfryw. Yn wir yr unig ddatganiad pen- dant a wnaeth a gododd ychydig ar frwd- frydedd ei vrandawyr oedd ei fod yn wrth- wynebol i Ddadgysylltiad a Dadwaddoliad. Derbynid pob cyfeiriad at y Rhyddfrydwyr a'u gwaith gyda chymeradwyaeth gan y llaaws Ehyddfrydwyr oedd yn bresenol. Siaradodd Saesneg yn unig, ac wrth ddi- weddu araeth o tuag ugaiu i-Llyl-ji-,cl apeliai atynt i'w ddychwelyd i'r Senedd. Un o'r pethau mwyaf llipa a glywsom er:oed oedd araeth Mr Ellis Nanney, sydd yn meddwl ti hun yn well dyn na Mr Lloyd George i gyn- rycuioli etliolwyr Arfon yn Senedd Prydain Fawr. Y nesaf i anerch y cyfarfod oedd Mr Mar- chant Williams. Ar y dechreu cvnygiodd bencierfyni-id i'r perwyl fud y cyfarfod yn cymeradwyo ymgeisiaeth Mr Nanney, ac yn ymrwymo i wneyd yr hyn oedd yn busibl i'w ddychwelyd i'r Senedd. Desgrifiai y bon- eddwr hwn ei hun fel Unciebwr Ehydd- frydol, a rhoddodd ar ddeall ei fod ar y llwyfan y nos wait >i bono oherwydd mai Ymreolaeth i'r Iwerddon oedd y prif gwss- tiwn gerbron yr etholwyr. Rhesymol, gan hyny, cedd disgwyl nad oedd yn anghyd- weled a pholisi y blaid Kyddfrydol ar wahan i Ymreolaeth, ond yn ;YJtod ei araeth con- demniai yn llym brou bob peth a wnaed gan y Ehyddfrydwyr, ac nid rhyfedd, gan hyny, iddo yn ami gael ei rwystro i fyned yn mlaen. gan floeddiadaa o Lloyd George" a banllefau. Un o ganlynwyr Joe Chamber- lain yw'r siaradwr hwn, a rhyfedd fel mae y gwladweinydd hwnw wedi cael cymaint o effaith ar ei ganlynwyr. Pan yn ymdrin a chwestiwn dirwest dywedodd nad oedd yn cydweled a Mesur Dewisiad LIcol y Llpy- odraeth ddiweddaf. Yr oedd ef wedi bod yn ddirwestw-r ar hyd ei oes, ac nid oedd am gredu yn yr United Kingdom Alliance hyd nes y byddai i un o'i brif swyddogion roddi i fyny yfed whisci. Beth oedd gan y sylwadau hyn i wneyd a'r mater syddjar hyn o bryd gerbron yr etholwyr sydd gwestivvn nas gellir yn hawdd ei ateb. Edivvyd y cynygiad gan Mr Lowry, un .o Wyddelod Ulster. Ehyxedd yn ddiau fod y Ceidwadwyr dan yr angenrheidrwydd i fyned i Lundain am feneddwr i gynyg y penderfyniud, ac i bellder arall am eilydd. Ni chafodd araeth y diweddaf fawr o argraff ar y cyuuiliad, a chlywid bloeddiadau o Cymraeg," ond ei atsbi;id oedd nas gellid dysgwyl i Wyddel o Ulster allu siarad Cymraeg. Pleidloialodd lluaws mawr yn erbyn y penderfyniad, a daeth y gweithrediadau i derfyniad trwy ganu "Duw Gadwo'r Frenhines."

ETHOLXADAU CYMRU. Dyddiati'r Envri a'r Ploidleisio. A ganJyn ydyw dyddiau yr enwi a!r pleid- leisii gan belled ag y maent wedi eu nodi yn Nghymru. Wrth gwrs, y maent oil yn cymeryd He yn mis Gorphenaf. ENWI POLIO Arfon 15 20 Eifion 16 24 Bwrdeisdrefi Arfon 15 20 Dinbych— Dwyrain • 19 25 Gorllewin 18 23 Bwrdeisdrefi 15 19 Fflint (y sir). 19 26 Bwrdeisdrefi 15 20 Trefaldwyn (y sir) 15 19 Meirionydd 15 19 Penfro 15 19 Maesyfed 18 24 Merthyr Tydfil 12 16 Caerdydd 13 18 Caerfyrddin- Gorllewin 13 19 Dwyrain 16 23 Bwrdeisdrefi 13 17 Brycheiniog 15 23 Morganwg- Canolbarth 15 18 De 13 19

TYSTEB Y PARCH ROBERT JONES, LLANLLYFNL T/rN NGHYFAEFOD CHWAETEEOL .1. BEDYDDWYE AEFON, a gynhal- iwyd yn Mhwllheli, Rhagfyr 13eg, 1894, peuderfynwyd i wneyd Tysteb i'r Hybarch Eobert Jones, Llanllyfni, i sirioli ei feddwl ac esmwythau ei lwybr yn mhrydnawnddydd ei fywyd. Mae yn rhydd yn awr i bawb a ewyllysiant i gyiranu at y Dysteb uchod. Bwriedir ei chadw yn agored hyd ddechreu Awst. An fori cr yr arian i'r Parch J, J. I Williams, Penvgroes, N.W. I J. FRIMSTON, Yegrifenydd. c

BAMWAIN ANGEUOL YN FFES- TINIOG. Golygfa mewn Trengholiad- Dydd Sadwrn, gerbron Mr R. O. Jones, is-drengholydd, a deuddeg o reithwyr, cyn- haliwyd trengholiad ar gorph David Davies, 24 oed, brodor o Ddinas M^wddwy, yr hwn, yn ddamweiniol, a darawyd gan handle y crane yu chwarel Graigddu, ar y 27ain cyn- fisol. Dewiswyd Mr J. Vaughan Williams yn flaenor y rheithwyr, ac yr 6edd Mr G. J. Williams, F.G.S., arolygydd, yn bresenol. Wedi tyngu y rheithwyr, fel arfer, dywed- odd y tiengholydd y caent weled y corph ar yr hwn y cynhelid y trengholiad, ac ar hyn caed golygfa anghyffredin mewn trenghol- iad an, trwy i'r undertaker hysbysu y treng- holydd nas gellid gweled y corph, am fod yr arch wedi ei ysgriwi@ er y dydd blaen orol. Y Trengholydd Y mae yn rhaid gweled y corph. Yr Undertaker Nid wyf yn barod i agor yr arch, Syr. Y mae y tywydd mor boeth, a'r ty mor fyehan, fel y mae yn beryglus i iechyd y teulu sydd yn byw yno. Y Trengholydd: Nis gellir cynal treng- holiad heb i'r rheithwyr gael gweled y corph. Yr Undertaker Onid oes penderfyniadau wedi eu pasio lawer gwaith yn dymuno gwneyd ymaith a hyn, a beth sydd wedi d'od o'r rhai hyny ? Y Trengholydd Nid oes dim cyfraith ar y mater wedi ei basio o gwbl i ryddhau y rheithwyr o fyned i weled y cyrph, ac yna rhaid gwneyd. Mr G. J. Williams (yr arolygydd): Rhaid i'r rheithwyr fyned i weled y corph. Ond nid oedd yr undertaker yn foddlawn o gwbl i agor yr arch, a datganodd na wnai heb gael gorchymyn y meddyg. Y Trengholydd (yn benderfynol) Rhaid ei agor, boed y canlyniad y peth y bo. Wedi hir ddisgwyl aed i'r ty lle'r oedd y corph, ac wedi agor yr arch caed fod amdo dros wyneb y trancedig. Dywedodd y Trengholydd fod raid tynu hwnw, er mwyn i'r rheithwyr weled y wyneb; ond atebwyd gan rai oedd yn y ty! mai gwell oedd peidio, gan fod briwiau mawr ar fan uchaf y wyneb. Ond wedi gweled y wyneb, yn ol archiad y trenghol- ydd, aed yn ol. Rhoddwyd tystiolaeth o'r modd y cyfarfu y trancecig a. dyrnod brofodd yn augeuol iddo gan Mr C. Lloyd a Dr Roberts, Isallt. )ygwyd rheithfarn iddo farw oddiwrth effaith y niweidiau a dderbyniodd trwy y ddamwain yn Chwarel y Graigddu.

SEFYLIFA Y PLEIDIAU YN NFIY'R CYFFREDIN. Pan etholwyd y Senedd Byddfrydol yn 1892 yr oedd y pleidiau fel y canlyn :— Rhyddfrydwyy* 274 Cenedlaetholwyr 72 Parnelliaid 9 355 Toriaid 269 Undebwyr 46 315 Mwyafrif Ebyddfrydol 40 Ar ddiwedd y tymhor safai y pleidiau fel byn I Ehyddfrydwyr* 268 Cenedlaetholwyr 72 Parnelliaid 9 349 Toriaid 272 Undebwyr 49 321 Mwyafrif Rhyddfryc101. 28 'I Yn cynwys aelodau LI-ifur. Wrth gwrs, pan fyddai'r Parnelliaid yn pleidleisio gyda'r Toriaid, 10 fyddai mwyaf- i rif y Llywodraeth.

.1 BEICHIAU'R GWEITHIWR. PWY SYDD YN EU HYSGAFNHAU? Pa blaid sydd wedi gwneyd mwyaf i symud y trethi oddiar gefn y gweithwyr r Mae y Toriaid yn gofyn am bleidleisiau gweithwyr ar y tir fod y blaid Doriaidd yn y gorffenol wedi yjgafnhau y trethi ar y gweithwyr. Fel snghraipht o'u gwaith nod- ant y dreth ar de a'r un ar dybaco. Ym- ffrostiant eu bod hwy, y tro diweddaf y buont mewn swydd, wedi gostwng y dreth ar de ddwy geiniog yn y pwys,—yr hyn sydd gyf- artal i ffyrling y ddwy owns—a threth ty- baco rot y pwys-- neu ffyrling yr owns. Gadewch i ni, fodd by;iag, weld beth y mae y bl>iid Ryddfrydol wedi ei wneyd yn yr un cyfeiriad, obenvydclllid yw y gcstyjjgindau hyn sydd yn cael eu cyhoeddi gyda'r fath fost gan y blaid Doriaidd, ond ychydig yn dilyn cyfres faith o astyngiadau a ddechreuwyd gan y Rhydclfrydwyr, ac a gariwyd allan y rhan fwyaf o honynt gan y lihyddfrydwyr. Pan ddaeth Mr Gladstone yn Ganghell- ydd y Trysorlys am y tro cyntaf, yr oedd rhwng pedwar a phum cant o nwyddau a thretbi amynt. Fel eanlyniad ei ymdrech- ion ef yn ystod y deugain mlynedd diweddaf, y mae y rhai hyn i bob diben ymarferol wedi eu dileu. Yn 1836 yr oedd y dretb ar de yn 2s lc y pwys erbyn 1865 yr oedd y Rbyddfrydwyr wedi ei ostwng i chweebeiniog. Y dreth yn awr yw grot; ond dwy geiniog yn unig y mae y Toriaid wedi ei ostwng yn y dreth. fyinbai-er hyn a gostyngiad y Rhyddfryd- wyr o Is 7c Cymerer siwgr er engbraipht. Yn yr hen ddyddiau yr oedd yn* rhaid talu chwechein- iog ac wyth geiniog y pwys am yr angen- rhaid hwn. Yn 1867 yr oedd y dreth yn 12p y cant ar y siwgr goreu, ond gos- tyngodd y Ehyddfrydwyr hi i 6s yn 1870 ac i 3s yn 1873, tra y darfu iddynt ddarparu yr arian i'w dileu i gyd yn 1875. Mae siwgr yn awr yn costio l}c y 2 pwys. Yn Ebrill, 1889, ceisiodd y Totiaid basio Mesur siwgr i gau allan o'n porthladd- oedd siwgr sydd yn dod o aiaryw o'r gwledydd sydd yn awr yn ein cyflarnvi. Bwriadwyd y Mesur hwn er budd i ychydig o filoedd o wneutburwyr siwgr, ac nid oedd y Toriaid yn hidio dim w y miliynau o bobl fyddai yn rhaid talu o ddimai i geiniog a dimai yn fvry am siwgr. Ond gwnaed cymaint o dwrf gan y Ehyddfrydwyr yn erbyn y Mesur oedd mor wrthwynebol i Fasnach Rydd fel y bu raid tynu y Mesur yn ol. Mae gwelltyn yn dangos pa ffordd y chwyth y gwynt," a dylai y digwyddiud hwn ddangos i'r gweithwyr pa le i chwilio am eu cyfeillicn. Beth ddigwyddodd yn nglyn a'r dreth ar sebon ? Yn 1853, diddymodd Mr Gladstone, yr hwn oedd y pryd hwnw yn Ganghellydd y Trysorlys,y dreth ar sebon,er ei bod yn goll- ed i'r Cyllid o dros filiwa o bunau y flwyddyn. Beth am y dreth ar bapur, y dreth ar newyddiaduron, a'r dreth ar hysbysiadau ? Diddymw/d yr ^oll o'r rliai hyn gan y Rhyddfrydwyr, ac felly gwnaed yn bosibl i'r gweithiwr gael ei bapur ceiniog, a chael cymaint o wybodaeth ar bob cwestiwn cy- hoeddus a'i gymydog cyfoethog. Mae Mr Gladstone wedi diddymu neu leihau y trethi ar uwyddau ereill megys ymenyn, wyau, caws, rice. currants, raisins, hops, igs, oranges, a chanv/yllau. -Mewn un gyllideb yn unig yr oedd gwelliantau er budd y cyhoedd yn nglyn a thretbi ar 250 o nwyddau a fv. yteir. Un eanlyniad o hyn oil ydyw y gall y gweithiwr heddyw gael am swllt fwy o'r haner nag y gallai haner canrif yn ol. Ac y mae hyn wedi ei ddwyn o amgylch gan yr egwyddor Ryddfrydol (yr bon a roddodd y dorth rad) a thrwy ddiv/ygiadau arianol ereill a bleidiwyd ac a gariwyd allan gan Mr Gladstone. Gwrthwynebwyd y rhan fwyaf o'r diwyg- iadau hyn yn cliwerw gan y blaid Doriaidd. Ni dilewyd y dreth ar bapyr, er enghraipht, ond yn ngwyueb y gwrtuvvynebiacl mwyaf, ac ar ol i Dy'r Arglwyddi datlu'r mesur allan unwaitb. Mae gweithredoedd yn well na geiriau. Gadewch i'r gweithiwr ddangos y dadganiad plaen hwn o ffeithiau nas gellir eu gwadu, i'w wraig, ac ie ddywed hi wrtho faint o ar ian sydd wedi eu harbed trwy y gostyngiadau yn y trethi y mae y Ehyddfrydwyr wedi eu cario allan. Cofiwch mai i'r Rbyddirydwyr yr ydyeh yn ddyleaus am eick bawl i bleidleisiau, ac os ydych yn gwerthfawrogi y manteision sydd eisoes wedi au cael i chwi, ac yn dy- muno am welliantau mawr a phwysig eto, Pieidleisiwcli dr-cs yr ymgeisydd Ehydd- frydol.

-> CHWYTHU NHUADD 1 LiWR YN LLANDUDNO. Nos F;iwrth, yn ystod y gwynt cryf a ebwythai dros y wlad, oh wyth wyd neuadd Leoni Clarke, 110 yr oedd y cyfarfodydd gwleidvddol i'w cynal yr wythnos hon, i lawr yn Llandudno. Mae hyn yn bur ang- hyfieus, gan fod cynghe;:ddau yn cael en cynal yn mbob un o'r i,eaaddau cyhoeddus eraill. Yr oedd Mr William Jones i siara.d yno nos Fercber a.'r Proffeswr Hughes nos luu yn y circus a ddinystriwyd.