Y Werin

ECSEMA, yr anhwyldeb mwyaf an- nioddefol ar y oroen, a iacheir ar unwaith trwy ^meryd baddon cynes gyda SEBON CCTICURA, yr enaint n v.-yaf effeithiol at y croen, a chymeryd dognau llawn o CUTICURA, ac iro'r croen gyda ENAINT CUTICURA RESOLVENT, y gwaed-bur- edydd enwog, trwy ganlyn y evfarwydd- iadau hyn, ceir iachad pan y bydd pob peth arall wedi ffaelu.- Mae mwy o adfer- iadau o'r Ecsewiayn oael eu heffeithio gan feddyglynau ClTnOURA na chan holl feddyglynau eTeill at y croen a'r gwaed Pris, y set, 6s; sebon, is enaint, 2s 6c; resolvent, 28 6c; gan yr holl ff&ryllwyr; neu wedi talu eu culdiad oddiwrth F. F. Newberry and Sons, London,E.C.

Yn Llys Ynadol Caernarfon, ddydd Sad- wrn, gerbron Mr Menzies ac ynadon ereill, cyhuddwyd Peter Sherlock, George Evans, John Davies, a Thomas Beck, pys- gotwyr, Hoylake, o bysgota mewn modd anghyfreithlawn yn. mau Caernarfon. Er- lynai Mr R. Casson ar ran Bwrdd Pysgod- feydd Mor y Gorllewin. Dywedai Mr R. Jones, swyddog dan y Bwrdd, i'r diffyn- yddion fod yn pysgota o fewn y terfyn tair milldir gyda rhwyd rhy fawr ac heb fod ddigon bras. Dirwywyd hwy i 2s 6c a'r cogtau yr un. Amddiffynai Mr R. A. Griffith. j

Badan DIoystr mewn Gwrth- darawiad. Yn ol y newyddion o St.Petersburg, ym- ddengys i fadau dinystr perthynol i Lynges Rwsia fyned i wrthdarawiad a'u gilydd. Derbyniodd un o'r badau y fath niweidiau fel y suddodd yn dra buan ar ol y ddam- wain. Ni chollodd neb ei fywyd, ond niweidiwyd tri o bersonau.

Ty Mr Asqalth ar Dan. Torodd taa allan oddeutu wyth o'r gloch nos Wener, yn 20, Cavendish square, Llundain, oartref Mr H. Asquith, Q.C., A.S. Ddohreuodd y tan yn y drawing room, a chyn y gallwyd rhoddi rhybudd yr oedd amryw o'r dodrefn wedi dechreu llosgi. Anfonwyd am y tan-ddiffoddwyr yn ddioed, ao wedi peth ymdrech llwyddwyd i'w ddiffodd, ond nid cyn i niweidiau trym- ion gael eu gwneyd. Nid oedd Mr na. Mrs Asquith i mewn pan dorodd y tan allan.

Gyfraith Bucbfrechu. Yn Rhyl, mewn atebiad i gais un a geisiai ganiatad i beidio buchfrechu ei blentyn, o dan Gyfraith Buchfrechiad, dy- wedai Cadeirydd yr Ynadon (Dr Girdle- stone) ei fod yn yst"-ried yr adran yma o'r gyfraith sydd yn rhoddi hawl i berson i beidio buchfrechu ei blentyn yr un ynfytaf yn y Ddeddf; ac yr oedd y rhai a fanteis- ient ami yn rhedeg y perygi o gae^y frech wen a pheryglu iechyd y boblogaeth. Caniatawyd y dystysgrif

Pwnc v cylogau. Mewn tref yn Nhalaeth Maine, cafwyd ffordd i roddi eglurhad boddhaol ar bwnc y cyflogau. Huriwyd clerc gan fasnp,chwr, a thalwyd iddo bedwar dolar yr wythnos gyntaf. Yn niwedd yr ail wythnos syn- wyd y clerc pan y d erbvn i odd dim ond tri dolar, a gofynodd beth oedd y rheswm am hyn. "Beth," meddai y meistr, "yr ydych yn gwybod mwy am y fasnach yn awr, a rhaid fod gwaith yn rhwyddach i chwi." Tybiodd y clerc ei fod wedi dysgu digon o'r fasnach, ac ymddiswyddodd.

DYtodol y Blaid Rvddfrvdlg. Dywed y "Daily News" Os myn y blaid Ryddfrydol adfeddianu ei hen ddy- lanwad yn nghynghorau y genedl, rhaid iddi ddangos ei hunan mewn cydym- deimlad a delfrydau cenedlaethol. Rhaid iddi weithio, yn ngeiriau Arglwydd Rose- bery, "er dadblygiad mawr ac effeithiol y genedl ar linellau Rhyddfrydol, oddimewn a thuallan i'r ynysoedd hyn." Credwn fod yr etholiad yma, mewn amryw ffyrdd, wedi cyfranu ychydig at yr amcan yma. X mae eto amser i'r etholwyr Rhyddfrydol i wneyd ychwaneg tuagat leihau inw-yafrif y Toriaid, a thrwy hyny ychwanegu effeith- iolrwydd beirniadaeth RydSdfrydol yn y Senedd newydd.

Brawdlvs Rhathin. Cynhelir Brawdlysoedd siroedd Trefald- wyn, Meirionydd, Dinbyeh, a Fflint (yn ffurfio Brawdtys Sir y Gauaf Rhif 4) yn Neuadd y Sir, Rhuthyn, dydd Llun, Hyd- ref 29ain. Y Bainwr fydd yr Ynad Bigham.

I Agerlong Acjerlcaoaidd Gyflvm. Y diwrnod o'r blaen rhoddwyd prawf ar gynymdra y Hong ryfel newydd a elwir "Wisconsin," yn Santa Barbara, Cali- 4 fornia. Teithiai y llestr yn ol 17l milldir yr awr. Y mae hon yr agerlong gyflymaf o'i dosbarth yn y Llynges Amerioanaidd.

Digwvddiad Hvnod. Cm myned i Ddeheudir Affrica rhodd- odd un o'r C.I.V. fodrwy dyweddio i ferch ieuano ck--dd 'yn ei chanlyn. Ychydig wythnosau yn ol torodd y fodrwy yn ddam- weiniol. Ymhen ychydig ar ol hyny yr oedd y ferch ieuanc yn sicr fod ei chariad wedi marw ar yr un diwrnod, ac oddeutu yr un awr a phan :orc<M y fodrwy.

Cwrtbdarawlad ar y Mor. Hysbysrwydd o Nagasaki a ddywed Fr agerlongau "Calanda" ac "Isle Maia" fyn- ed i wrthdarawiad yn Iwashima. Sudd- odd y gyntaf a boddodd 45 o'r dwylaw a'r teithwylr. Agerlong niewydd ydoedd y "Calanda" a chariai 1,377 o dunelli. Ad- eiladwyd hi eleni, a pherthynai i G. Eitzen a'i Gwmni, Christiana.

Y Pla. r j Cyrhaeddodd Dr Yersin, un o brif fedd- ygon y pla, i Baris, foreu Sadwrn. Yn ei ymddyddan gyda golwg ar ei ddyfais dy- wedai fod y canlyniadau oddiwrth ei fedd- yginiaeth yn dra boddhaol. Mae y marwol- aethau yn mysg y Chineaid a gafodd y 4 pla wedi ei leihau o 90 y cant i 45 y cant. A

<r JACK Y LLONGWR BEDI CYNFFONYDDIAETHF DADL FRWD YN i FFORCASTLE. Jim: Fuom i 'riGed yn cym'ryd plesar mewn lecsiwn tan y tro yma. Wir, wydd- wn i d lirr: hI" oedd lecsiwn yn iawn. Bila: Mae llawar iawn yn debyg i ti, Jim. Fi: Oes, ac yn meddwl mai peth i'r bobol fawr yn unig ydi lecsiwn. Bila Y wjU'I fawr fy' wadi arfar cael y petha' 2ora o honi ar hyd v blvnvddoedd. Fi: Gwir, a'r twrneiod hefyd a'r swydd- ogion. Bila: A'r cynffonwyr! Jim: Mi glywais i lawar iawn o son yn leesiwn 'leni am srvnffonwrs. Be'di nhw ? Fi: V—V' cynflFonwyr? Bila: Jim, mi rwvt ti reit wirion. Gwyr pawh bp',i cynifonwr. Jim Tvdwri ddhn wedi meddwl wrth ben y matar. 'Ro n i yn bwriadu gofyn i'r boss. Fi: Gwyddost be'di cynffon ? Jim: urwn. Bila: Gad i mi welad a wyddost ti be'di cynffon. Bedi cynffon? Jim Ond y peth .hwnw fydd yn hong- ian tu ol i greadur. Bila: Da iawn. Fi: 0, mae Jim yn god be'di cynffon yn iawn. Jim: Ond pa'm 'roeddan! 'hw yn gwaeddi cyutfon ar rni or Toris? 'Doedd gynwn 'hw ddim cynffon, neu welis i 'run beth bynag. Bila: Am 'u bod nhw yn mynd ar ol pobol fawr, fel yr a cynffon ar ol ci. Fi: Golyga fod dosbarth o bobol i'w cael a ddjlyoant boniadau y bobol sy'n uwch na hwynt, heb ddlefnyddio eu barn eu hunain. 'DC9S dim meddwl mewn cynffon. Jim: Ond mi f'asa' ieir heb ddim cyn- ffona' yn beth a' diarri iawn. Creadur hyll iawn ydi ceiliog heb ddim cynffon. Fi: Y mae byny yn wir, Jim, ond 'does neb yn magu ieir er mwyn eu cynffona'. Bila: Nac oes. Pan y bydd 'stumog y wra.ig acw yn lied ddrwg, Tbydda'i yn prynu cyw iar iddi i 'neyd potas. Corph y cyw fydd yn g'neyd! y potas, nid 'i gyn- ffon o. Jim: Mi fydid rhai bwdshiars yn def- > nyddio cynffon mochyn i 'neyd brawn. Fi: Bvddant; ond brawn go sal rasa brawn wpdi ei wneyd i gyd o gynffona' mocb. Pen morhyn ydi'r stwff at wneyd brawn, ac nid ei gynffQn o. Bila: Mae penau a chynffonau yn bod mewn cymdeithas hefyd. Jim: 'IFto'daeb'i 'n feddwl 'oh dau wrth beth felly? Fi: Gwyddost am Shadrac Meshac Pim- pledom, Yswain P Jim: Gwn. Fi: Mi 'rwyt yn 'nabod ei dwrrra fo, a'i weision o, a'i barson o, a'i stiwardiaid o? Jim tAdwaenaf yn iawn. Fi: Gwyddüt fel bydd y bolbol yna yn bowio ao yn wasaidd i'r sgweiar, ac yn g'neyd pob peth ar ei arehiad o, er na fydd hyny ddim yn y contract. Jim: Pa ddrwg ydi hyny? Lie mae'r gynffon yn dwad i mewn ? Bila: Hold on a bit, Jim. Clei welad y gynffon vn y mynyd. Dos yn mlaen, Jack. Jim: Peth neis ydi fod pawb yn cyd- welad. Fi: la, pan yn gallu cydwelad mewn gwirionadd. Ond y mae v sgweiar am i bawb gydwelad ag o, ac os na wnan 'hw gydwelad ag o, lwo owt. Trwy broffesu bod yr un farn ag o, mae'r twrna. yn cael pres iawn am 'neyd jobsns iddo fo; mae gwena' y sgweiar yn wleddoedd parhaus i'r parson yr hwn ni feiddiai feddwl yn wahanol iddo,—hyny ydi rhaid iddo gadw ei syniadau ei hurr yn mhoced ei drowsus; dyn ardderchog ydi'r stiwurd, yn dal yr an farn yn hoHol a'r sgweiar ar byncia' gwleidyddol y dydd,—yn ei wynab o: mae bnsnee felly yn tain. Pe daliai o olygiad- aa gwahanol i'w feistr, off ag o. 0 gan- lynia)d, gwna y stiwaijd ymgymeryd a'r gwaith o 'neyd awyrgvlch y sgweiar mor gydnaws, yn w'eidyddol, a'i natur o ei hun, nes y bydd y sgweiar yn meddwl fod bron y byd i gyd yr un fath. Dyna un o effeithiau cynffonydidiaeth yr ystiward ar y sgweiar. Bila: Yn ami iawn y stiward fydd yn rhoi Ilygada' i'r sgweiar i edrach ar betha'. Fydd y sgweiar ddim yn edrach hefo'i lygada' ei hun. Fi: Oherwydd eill bod yn dibynu am eu bywoliaeth ar y sgweiar, a y gweision i'r eglwys. Os es genii usant yr Eglwys mae y ci eglwysyddol yn sicr o gyfarth yn nghlyw y sgweiar, a pheryglant eu lie. Bila: la, bydd yn rhaid i blant y gweis- ion fynd i'r eglwys, ac yno bydd y parson yn stwffio eu meddylia hefo geiriau y Gredo a'r Oatecism, a dysgir y plant i ddweyd yr hyn fydd beb fod yn wir yn ami. Gwn am blant a fedyddiwyd gan wednidogion Ym- neillduol, wedi cael dylanwadu" arnynt gan wyr mawr, yn mynd i'r Eglwys, ac yn dysgu allan yr hyn oedd yn anwiredd holl- ol. Jim: Gwir, hollol wir. Mi wn i dipyn em hyn yna. Bila: Gwyddost, mi wn. Fi: Fuost ti yn yr Eglwys, Jim? Jim: Do, do. F'asan' ni ddim yn cael yr hyn a gawsom ni o addysg pe b'uasan' ni wedi peidio mynd i'r Eglwys. Ond nid arna'i 'roedd y bai i mi fynd i'r Eglwys pan yn hogyn. Fi: Ar bwy 'roedd y bai ? Jim: Ar 'nhad a mam. Perthyn i'r capal 'roeddan 'hw, ond mi gawson ffafra' gan y parson a'r sgweiar, ac mi hudwyd nhw i'r Eglwys. Gorfu i mina' ddysgu y Catecism a deyd mai gan rhyw dad a mam bodyd is i fy enw, ac fod y rhai hyny wedi addaw lot o betha' pan v ceig i fy m«dyddio| Dim oJlr fath beth. Fu gen'i 'rioed dad' a mam bedydd. Gofynwyd i mi neyd yr hvn a addawyd i mi, a'r cwbl heb ei addaw o gwbl! Yna gofynid i mi adrodd gwaith rhywun arall fel fy nghred i! Cofiwch chi, 'don i ddim yn gwelad dim allan o le yn y petha' hyn oil ar y pryd, er fod yn gas iawn gen'i nhw. 'Roedd fy mam a fy nhad yn cael gwenau y sgweiar a'r parson a llawar o betha eraill trwy hyn oil. Bila: Dyna bedi oynffonyddiiaeth, Jim bach! Jim: Mi gwelaf o y mynyd yma! Daru ml 'rioed i welad o fel yna o'r blaen. Wel, wir, mae yn y wlad yma lawar iawn o hono fo, mi wn i hyny yn iawn. Fi: Oes, yn siwr, Jim. Golyga ddynol- iaeth sal. Ceir dosbarth o bobol fawr, yn honi bod yn bobol gall, yn cael eu twvllo mor wirioneddol gan ddynion gwasaidd neu gynffonllyd, ag y twyllwyd neb erioed. Basa 'n th rhyfadd iawn gwelnd c\ yn myn'd ar 01 ei gynffon o liyd. Cbwerthin am ben y gath fyddwn pan y bydd hi yn myn'd ar ol ei chynffon, ac am ben y ci hefyd pan y rhed yntau ar ol ei gynffon. Tydio'n ddai- oni yn y byd i greadur fel y gath redag ar ol ei chynffon, ond efallai i gael sport. Nid ydi'r ci na'r gath, y mwnci na'r ceiliog, yn cymeryd en harwain na'u twyllo gan eu cynffon an. Ond y mae pobol fawr yn myn'd dan ddylanwad eu cynffonau — y twrneiod ariangar, y stiwardiaid, y tenant- iaid diasgwrn cefn, y ciperiaid, ymddibyn- wyr ar haelioni y bobol fawr a'u cwn gwylio, y parsoniaid, nes cael eu twvllo yn hollol. Dyma y rheswm fod y tirfeddianwyr Tori- aidd yn methu a deall sut y bydd pethau Vn myn'd yn eu herByn. 4V Bila: Cweit reit, Jack. Pe tasai dar- fod am ffafrau a gwobrwyon ceid diwedd hefyd ar gynffonyddiaeth; a thra parha C) nffonyddlaeth parha y bobol fawr i gael eu twyllo. A serno nhw yn iawn. Dylent ddefnyddio synwyr eu penau yn lie cymeryd eu camarwain gan symudiadau cynffonau. •• Enw arall ar ddiffyg egwyddor ydi cynffon- yddiaeth. Pe baswn i yn gneyd dicshion- ari, baswn yn rhoi pethau fel hyn i lawr — CYFFO: A tail; a hypr iciit-e a de- ceiver; applied in Wales to a man who plays double. CYNFFON YDDIAETH Hvprocrisy, de- ceitfulness; the work of a person who dis- simulates a reproach; a disgraceful con- duct; a custom very prevalent amongst Tory hangers-on; a curse that follows wealth; the means used to blind and de- £ eive Welsh landlords by their depend- ents; flunkeyism. Jim Bila anwyl, dylat fyn'd i Golag Ban- gor ar slap. Wyddwn i daim dy fod ti yn gymiht o sgolar o'r blaen. Fi: Mi wela'i nad ydi Bila ddim wedi treulio ei amser yn ofer yn ddiweddar. Gwyr Bila yn iawn be' a olygir wrth gynffon yn ardaloedd y chwareli. Mae'r cynffon- wr bob amsar yn gwybod yn iawn ei fod o yn difetha ei hun yn ngolwg ei gyd-ddynicn, ond cteda efe y ca fwy..o fudd oddiwrth ei gynffonyddiaeth nag a ga efe o golled drwy- ddi. Ond camsyniad difrifol ydi hyny. Rhaff bydredig iawn i hongian gobeithion bywyd arni ydi rhaff cynffonyddiaeth. Mae t eimladau goreu dynoliaeth yn dan i losgi y fath raff; a gwga y Nef ar y sawl a'i def- nyddia. Nid doeth yw y sawl a gymer ei aiwain gan ei gynffon, ac nid gan ei farn ei hun. Nid oes ddosbarth mwy anmharchus yn bod, pan y gwelir hwynt ar esgynloriau y wlad yn amser lecsiwn, na'r bobol hyny ag y gwyr y wlad yn iawn mai cynffona y maent. Jim: Mi sylwis i ar bobol hefo'r Toris y gvryddwn yn iawn na fasan nhw byth yno oni bai fod gan y Toris bres. Bila: Dyna be' vdi cynffonwyr, Jim. Jim 'Rwy'i wedi 'i gweled hi ers meityn, Bila. Petaswn i isio myn'd i'r Parliament, a chan i lond y fforcastl yma o aur ac arian, cawn ddigon o frid y cynffonwyr i'm cefnogi; ond pe na basa gen i aur ac arian, fasa 'run o honyn nhw yn dwad i'r un cwch a mi,— dim ffiars. Fi Rhagorol, Jim. Nid yn ofar y bu y sgwrs yma. Bila: Y Toris sy' fwya' am gynffonwyr. 'Does dim llawar o ymenydd lie y bydd cynffonau yn bentyrau. Cafwyd prawf o ,-ny yn lecsiwn Mr Lloyd George. Jim: Do, wir. Gan Mr Lloyd George yr oedd y penau a chan y Cyrnol Platt yr oedd y cynffonau. Bila: Hwyrach y gwyddai y Cyrnol Platt fwy am greaduriaid yn meddu cynffonau nag y gwyddai am angenion bodau heb ddim cynffonau. Fi: Peidiwch a bod yn gynffon i neb byth, Bila a Jim. Jim: Na wnawn byth. Yr ydw'i wedi cael y fath weledigaeth ar ddyn o gynffon- wr fel nas gallaf ei barchu byth. Bila: Na finnau. Tydi cynffonwr nemawr well na lleidr ca arian trwy dwyll a ffalsder. Fi: Y dyn a saif dros egwyddor heb ofni na sgweiar, na chyfoethog, na thlawd, hwnw yw y dyn. Efe yw halen y ddaear. Ei ddosbarth o a ddyrchafant gymdeithas, a enillant barch, ac a roddant werth ar fywyd. Malldod, drewdod, a melldith ydi cynffonwyr. Slwts cymdeithas ydyn' hw. Jim: A jellyfish y byd gwleidyddol! Bila: Go low, Jim. Fi: la, a gwenwyn peryglus; cynllwyn- wyr dinystriol; moddion anghysur mewn tref a phentref, mewn chwarel ac ar ystad. Brid Dr Jameson, Cecil Rhodes, a'r Cyrnol Willoughby, llawn brad er mwyn plesio y cyfoethogion ac er mwyn cael tal; ymlusgiad gwenwynig amser eth- oliad; cenedlaetli a wnant gam a'r bobol gyfioethog; ymgorfforiad o hunanoldeb, temlau ysbrydion drwg, bradychwyr achos a hawliau y diniwaid, llofruddion mewn calon, diefliaid mewn tywyllwch, ac angyl- ion yn y goleuni, gwehilion cymdeithas, a dodrefn anwnl Bila: Digon gwir! Jim: Bydd i mi fod yn erbyn pob achos a wela'i yn llochesu cynffonwTS. Fi: Paid a myned yn agos atynt. Pla ydynt. Mae y blaid Doriaidd, oherwydd cynffonyddiaeth, wedi cael mwy o'i beio na phe buasai hi wedi sefyll ar ei rhinwedd ei hun. Bila: Ardderchog oedd gwelad Lloyd George, wedi iddo orchfygu yr ychydig benau oedd gan y bwystfil Toriaidd, yn neidio i ganol ei luo-sog gynffonau ac a ohleddyf y gwirionedd yn eu darnio nhw! Mae llcchesau Toriaid bwrdeisiol Arfon yn llawnion o ddarnau o gynffonau, pa rai a luchiwyd yno gan y cawr Lloyd George. Jim: Biti na f'asa' modd g'neyd pei cynffona' i'r, Toris o'r darnau! Fi: Ha, ha! Na, gadewoh lonydd i'r criw. Mae y gweir a gawsant yn wers odidog iddynt. Bila: Diolch yn fawr am hyny. Gadewch i ni ganu yr hen gan hono hefo'n gilydd, Hardd yw cynffon ceiliog dandi, Ffal-di-ridi-ral, &c. Ond peth hyll yw cynffon Tori, Ffal-di-ridi-ral, &c. Cynffon ryfedd ydyw hono, Ffal-di-ridi-ral, &c. Hi sy'n llywodraethu'r cono, Ffal-di-ridi-ral, &o. Mae Toriaeth yn bodoli Ffal-di-ridi-ral, &c. Ar gynffonau dirifedi, Ffal-di-ridi-ral, &c. Mae y landlord a'r offeiriad, Ffal-di-ridi-ral, &c. Trwy gynffonau yn cael tamad, Ffal-di-ridi-ral, &c. Rhaid i'r cipar a'r tenantiaid, Ffal-di-ridi-ral, &c. Wneyd gwynebau Phariseaid, Ffal-di-ridi-ral, &c. I'r boneddwr yn y plasdy, ]Nal-di-ridi-ral, &c. Neu yn fuan bydd yn gwgu, Ffal-di-ridi-ral, &c. Cynffon sy' gan ddvnion c'foethog, FTal-di-ridi-ral, &c. A chan rai o ddynion enwog, Ffal-di-ridii-ral, &c. Ond Lloyd George sydd wedi'u saethu, Ffal-di-ridi-ral, &c. Marw wnant 'rol gorphen gwaedu, Ffal-di-ridi-ral, &c. Rhowch i'r paen ei gynffon prydferth, Ffal-di-ridi-ral, &c. Ac i'r anifeiliaid mawr-werth, Ffal-di-ridi-ral, &c. Ond boed dyn yn fod di-gynffon, Ffal-di-ridi-ral, &c. Felly caiff gan Dduw ei ddigon, Ffal-di-ridi-ral, &o RHYDYCLAFDY A'R CWMPASOEDD. > Gofynwyd i lodes fechan sut yr oedd rhyw fachgen yn cael triog ar ei frechdan pan ai efe i ffarm neillduol? Y lodes a ddy- wedodd y byddai y bach gen yn cael dau wy hefo'i de, ac y byddai hefyd yn gofalu eu bod nhw yn cael eu rhoi iddo fo bob tro. Ychydig o amser yn ol yr oeddynt yn dyrnu mewn rhyw le neillduol. Yr oedd yno ddigon o de ond dim ciniaw, am y rbeswm fod y tatws yn brinion. Te i de a. the i giniaw, nes oedd y ciniaw fel y te. Barnai rhai y gellid myned ynmlaen hefo'r dyrnu heb ychwaneg o fwyd. Ond bedwar o'r gloch dyma gol i ddwad i nol te. Awd i'r ty, ac mi 'roedd pawb yn bwyta fel mewn te parti. Mae rhai pobol isio pobol weithio heb fwyta. EBEN EZER A'R FRO. 'Dwn i ddim sut y mae hyny, ond wrth fynd o gwmpas byddaf yn digwydd bod mewn lleoedd ar adeg te parti. Felly y bu i mi yma. '!tOEodd hogia a genod y lie wedi troi yn waiters. Gresyn fod rhai pet- sonau yn cymeryd y blodau a addurnent y byrddau i ffwrdd, ac wrth wneyd hyny torwyd gwydr gwerth 5p neu 50p,—'dwn ddim yn iawn. Hen dro i'r genod gladdu cymaint ar y bara brith fel ag i adael y beohgyn heb ddim. Gobeithio y cofir am y genod a'r stumoga' bara brith pan yn pobi bara brith at y wledd nesaf. An- hawdd ydi dwad* i'r ardal hon heb gryn draffath i un fel fi. Bydd yn hawddach dod pan ddaw y reliwe. Lied anfoddhaotl v trodd y 1"1 hwnw ajlan. Beth am y dillad ? Mae yn yr ardaloedd hyn foy y nodwydd ag sy'n well allan na fi, boy y marlin speic. Mae gyno fo ddwy gariad, a finau heb yr un. Howld on, machgan i. Rho leg o i un o honyn'hw, 'er mwyn i rhyw un arall gael tshians. Hwyrach, pa fodd bynag, pe buasai un o'r genod yn mynd i ffwrdd y sticiai o yn well at y llall. 'RwVn anfon fy nghompliments oddiar fwrdd y smac yma iddo ef ar ei fwrdd ei hunV TUA PHENTREUCHAF. Ffordd rhai pobl i hel arian at rhyw gym- deithas ydi trwy son am gariadon. Gofynai lodes ifanc i un arall be fasa' hi yn neyd pe tasa hi yn cael dau gynyg gan ddau lane ifanc ? Atebwyd mai der- byn dyn y brwsh fuasid. Mae y dyn hwnw wedi rhoi wythnos o amser i'r lodes gysidero ei, gynygiad o. Gan fod y lodes a gafodd y cynygiad yn caru dyn araJI, a chan fod pawb yn gwybod hyny, niae'- hogan mewn tipyn o stiw. Gobeithio y bydd hi yn well ar ol bod ynddo fo. CYMRO 0 LEYN YN NGWLAD Y SAIS. Chwi fechgyn plwyf Tydweiliog A Phenllech, dowch yn mla'n; Aroswch am ychydig I wrando ar fy nghan. Cewch gynghor gan y bachgen Sydd heddyw wedi mynd Dros glawdd terfynol Cymru, Bu'm i ohwi 'n ffyddlawn ffrynd. 0 fechgyn, bochgech, hapus, Na fyddwch byth mor liol, Cymerwch air o gynghor,- Na ddeuwch ar fy ol! 'Rwyf yma' ngwiad y Saeson Gan boen bron colli 'ngwyuc, Mae hiraeth ar fy ngha'jn Am dan 'rhen amser gynt. Ond Duw a roddo'i fendith Ar bobl y lie hwn; Ac os caf fi gynorthwy Dof adref toe, mi wn. A thithau, y darllenwr, Derbynia gynghor dyn Sydi wedi profi'r pwdin A wnaeth ef iddo 'i bun! PEN A BOL. Siaradodd dyn doniol, tew yn ystod y lecsiwn dros Mr Lloyd George, a dywed- odd: Os oes gan Mr Lloyd George ben gwell na fi, gen 'i mae'r bol! AMOD CARWRIAETH. Ni fynai lodes dlos o lanau Lleyn fod ei chariad hi yn Platt a hithau yn Lloyd George, a dywedodd wTtho un noson: 'Dwyt ti ddim i ddwad hefo mi os na wnai di sefyll ar ganol y ffordd, a\ gwaeddi- "Lloyd George for ever Gwyddai y carmon nad oedd gobaith iddo am y lodes os na ufuddhai, ac i ganol y ffordd ag ef, a gwaeddodd "Lloyd George for ever!" Fe glywyd ychwaneg o'r gwaeddi hwnw diwrpod y oiyohwelwyd Lloyd George!

Tvmhestl yn NjhanaSa. Gohebydd Reuter a bellebrai o Halifax, Nova Scotia, ddyd:d Sadwrn, a dywed i wynt nerthol, yn cael ei ddilyn gan wlaw. ogydd nas gwelwyd eu tebyg, ysguoo, fm y triugain awr diweddaf, dros Inlrv-v o dalaethau gwahanol yn Nghanada. Mewn llawer o fanau ysgubwydl ymaith v rheil- ffyrdd, ac ataliwyd trafnidiaeth. Y mao damau mawrion o dir o dan d(lwtr a chwythwyd amryw longau i'r Ian.

• Teithio ar y Rheilffordi -t* PA BRYD Y MAE CWMNI YN GYF- RIFOL AM OEDIAD. Dydd Ian gwrandawyd cynghaws o gryn bwysigrwydd yn Llys Sirol Westminster. CeisiaT Mr Phillips, gof arian o Bond street, y swm o bum punt gan Gwmni Rheilffordd i London, Brighton, a'r South Coast, fel iawn am oediad cerbydres. Dywedai yr achwyn- ydd iddo gael ei gadw am ddwy awr ar Stratham Common. Yr oedd ganddo neges fasnachol bwysig yn ystafelloedd gwerthu Christie; ond gan fod y gerbydres yn dra hwyr, ni chyrhaeddcd>d yno hyd nes yr oedd y nwyddau y buasai ef yn eu prynu wedi eu gwerthu, a thrwy hyny collodd swm mawr o arian.—Mr Austin, cyfreith- iwr, a gyfeiriodd fod y tabl amser yn hys- bysu na byddai y cwmni yn gyfrifol am niweidiau, os na byddai hyn yn ganlyniad camymddygiad gwirfoddol ar ran gweision y cwmni.—Dadieuai yr achwynydd fod y camymdd'ygiad gwirfoddol yn codi a'r ffaith nad oedd y cwmni wedi ei hysbysu ef yn Stratbam am yr ataliad.-Barnwr Lumley Smith, Q.C., a ddyweddod os oedd amodau y cwmni i sefyll, na byddent byth yn gyfrifol am unrhyw beth; oblegid dy- wed y paragraff dan sylw nad ydynt yn gyfrifol- am unrhyw oediad, niwed, nac anghyfleusdra, oni byddai hyny yn cod'; oddiar gamymddygiad gwirfoddol. Byddai giad iddo edrych i mewn i'r mater, a rhoddi ri ddyfarniad ar ddiwrnod arall.

OLD FALSE TEETH BOUGHT. Many ladies and gentlemen he by them old or disused false teeth which might as well be turned into money. Messrs R. D. and J. B. Fraser, of Princes street, Ipswich (established since 1833), buy old false teeth. If you send your teeth to them they will remit you by return post the utmost value; or, if preferred, they will make you the best offer. and hold the teeth over for your re- ply. If refence necessary apply to Messrs Bacon and Co., Bankers. Iptwich.

Deddf Ad'daliad 1 Wsitliwjr. YSTADEGAU PWYSIG. (Gan MABON, A.S.). Gosododd yr Ysgrifenydd Cartrefol, ar yr a-it o'r mis presenol, ar fwrdd Ty'r Cyffredin, y&tadegau mor gyflawn ag y dichon eu cael, yu rhoddi hysbysrwydd yn nghylch gweith- rediadau Deddf Aa-daliad i Weithwyr, 1897, a Deddf Cyfrifoldeb y Meistr, 1880, yn ystod y flwyddyn ddiweddaf.. Nid yw y Ddeddf flaenaf, tra yn darparu ar gyfer rhoi ad- roddiad cyflawn i Gofrestrydd y Cymdeith- asau Cyfeillgar yn nglyn a'r cynlluniau a hysbysir ganddo ef, yn cynwys yr un ddar- pariaeth ar gyfer rhoddi ystadegau yn nglyn a gweithrediadau cyffredinol y Ddeddf. Nid yw yr ystadegau hyn felly yn cyffwrdd y corph mawr o achosion a ddeu- ant o dan y Ddeddf. Fe uJywtedii- fod y mwyafrif o engreifftiau o ad-daliad yn cael eu peoderfynu drwy gyd-ddealltwriaeth neu gyflafareddiad, ac o ganlyniad nad oes cof- nodiad yn cael ei gadw o honynt, ac felly nad oes hysbysrwydd swyddogol i'w gael. Yr oli a ellir ei wneyd yw tynu :;asgliadau oddi- wrth ystadegau yr achosion a ddeuent o flaen Llysoedd y Man-ddyledion, ac oddi- wrth rifedi y damweimau a gymerant le. Mae yr un peth yn bodoli yn nglyn a Deddf Cyfrifoldeb y Meistr, lie na cheir I gwybodaeth swyddogol ond yn nglyn a'r hawliau a ddeuant o flaen y Llysoodd Barn yn unig. Credir fod llawer mwy o achosion wedi cael eu setlo heb fyn'd i ymgyfreithio yn eu cylch. 0 berthynas i'r achosion, o dan Ddeddf Ad-daliad i Weithwyr, a ddaethant o flaen Llysoedd y Manddyledion yr. Lloegr a Chymru, yn ystod y flwyddyn 1899, a'r rhai a benderfynwyd gan gyflafar- eddwyr, canfyddir mai cyfanswm rhifedi yr achosion a benderfynwyd yn Llysoedd y Manddyledion oedd 999, o'r rhai penderfyn- wyd yr ad-daliad i 828 drwy ddyfarniad wnaed gan y Barnwyr, a 98 gan gyflafar- eddwyr a benodwyd gan y Barnwyr, a 73 drwy dderbyn yr arian oedd wedi eu talu i'r Llysoedd. Rhaid fod y gweddill o'r achos- ion wedi cael eu tynu yn ol, eu penderfynu allan o'r llys, neu wedi eu setlo yn y fath fodd fel nad oedd swyddogion y llysoedd yn alluog i ddweyd yn bendant pa fodd yr oeddynt wedi eu penderfynu. Pan y deuwn i fanylu ar y rhestr, yr ydym yn canfod, allan o'r 999 o achosion a bender- fynwyd yn derfynol gan y llysoedd, fod 753 wedi eu penderfynu yn ffafr yr hawlyddion, a 246 yn ffafr y diffynyddion. Mewn 317 o achosion yr oedd y dyfarniad am swm arbenig o arian, ac mewn 418 o achosion yr oeddynt mewn taliadau wyth- riosol. Ni roddir hysbysrwydd ond yn nghylch y swm a. delir yn wythnosol, gan na chrybwyllir y cyfnod, pa un ai dros dymhor neu am oes y telir iddynt. Mewn 225 o a'chosi^n rhocLdwyd ad- daliad yn nglyn a marwolaethau drwy ddamweiniau. A gadael allan ohwech o achosion, yn y rhai yr oedd y rhai ymadaw- edig heb adael neb ar ol yn dibynu arnynt, y mae yn aros 219 o achosion y talwyd iawn i'r rhai oedd yn dibynu arnynt. Yr oedd y swm a dalwyd i'r cyfryw yn 37,904p 10s 11e, yn gwneyd cyfartaledd o ddim ond 175p 15s 7c yn mhob achos. Mae hyn yn llai na'r cyfartaledd o 200p 2s 7c yn ystod y cyfrod y bu y Ddeddf mewn grym yn y flwyddyn 1898. Yr oedd 92 o achosion yn y rhai yr oedd vr ad-daliad am niweidiau wedi ei roddi mewn swm o arian. Mewn deuddeg o'r achosion yma yr oedd yr hawlyddion wedi derbyn yr arian a dalwyd i'r llys, ao yn y gweddill o bedwar ttgain yr oedd swm ar- benig o arian, yn lie taliadau wythnosol, wedi cael ei roddi trwy gydsyniad yr oil o'r partion. Yr oedd y oyfanswm a dalwyd yn yr achosion yma yn 2954p lis, yr hyn sydd yn gwneyd y cyfartaledd o 32p 2s 4c i bob achos O'r 418 o achosion y gwnaed tal- iadau wythnosol iddynt am niweidiau, yr oedd 169 o honynt wedi eu llwyr analluogi a 249 wedi eu hanalluogi yn rhanol. Yr oedd cyfartaledd y swm a dalwyd i'r rhai oeddynt wpdi eu llwyr analluogi yn 10s 11e, ao i'r rhai oeddynt wedi eu hanalluogi yn rhanol yn 9s 2c. Yn adroddiad y flwyddyn 1898 yr oedd y ddau gyfartaledd yma yn uwch, pryd yr oedd y cyntaf yn lis 4c yr wythnos, a'r ol;if yn 12s lOc. Mae rhifedi yr aohos- ion, o dan y chwe' penawd o'r gwasanaeth y cyfeiria Deddf 1897 atynt, fel y canlyn:- Rheilffordd, 104; ffactris, 686; clodd- feydd, 233; chwarelau, 5.1; gweithfeydd peirianol, 114; adeiladwaith, 159; cyfan- rif, 1347. Mewn tabi arall ymddengys rhifedi y cof- nodau gofrestrwyd yn Llysoedd y Man- ddyledion, ac o'r rhai hyny penderfynwyd 651 drwy gyd-ddealltwriaetn, 89 gan bwyll- gor, a 23, drwy gyflafareddiad. Eto y mae yn sicr nad yw y ffigyrau hyn yn gosod allan ond nifer fechan mewn cydmariaeth o'r cyd- ddealltwriaeth y deuwyd iddynt o dan y Ddeddf a dyfamia.dau pwyllgorau a chyf- lafareddwyr answyddogol. Cyfartaledd yr ia,wn a dalwyd mewn achosion o farwolaeth ydoedd 173p 14s 5c, a chyfartaledd y tal- iadau wythnosol mewn achosion o lwyr an- alluowgrwydd ydoedd 12s So; mewn achos- ion o analluowgrwydd rhanol, lis 6c.

RHAGOOHELIADAU YR HYDREF. Y mis hwn yw y cyntaf yn chwarter olaf y flwyddyn. Y mae o'r pwys mwyaf i ofalu am yr iechyd yn awr. Y mae ei sefyllfa am y gweddill o'r flwyddyn yn ymddibynu cryn lawer ar y modd yr ymddygir at y corph yn y mis bwn. Y mae Ami i ben yn syrthio gyda chwympiad y dail. Mae y tymor hwn bob amser yn llawn o beryglon i'r rhai gwanllyd ac eiddil a'r rhai sydd yn dueddol i anhwylderau y ddwyfron. Mae anwyd ao amryw glefydau yn gwneyd ymosodiadau poenus ar lawer o gyfan- soddiadau gweiniaid, ao ar rai wedi eu dal gan henaint. Er mwyn rhagflaenu ao atal doluriau blinion y tymor dyfoJol ni all y neb sydd yn dueddol iddynt wneyd yn well na chy- nieryd cwrs o Quinine Bitters Gwilym Evans, er cryfhau y cyfansoddiad a'i gyn- orthwyo i wrthsefyll yr ymosodiadau hyn. Mae y cyffyr rhagorol hwn wedi profi lawer gwaith yn effeithiol nid yn unig i symud anhwylderau, ond yn ddiogelwch cryf rhag yr ymosodiadau trwy ei fod yn cyflenwi y gwaed ag adnoddau nerth, iechyd a bywyd, ac yn ymlid poen ac afiechyd o'r corph, gan ddwyn cryfder ao yni i'r cyfansoddiad. Mae Quinine Bitters Gwilym Evans yn feddyg- lyn hollol lysieuol. Gocheler pob efelych- iad ohono. Ar werth gan bob fferyllydd, mewn poteli 2s 9c a 4s 6c yr un, neu gellir eu cael trwy v post am y prisiau hyn yn uniongyrchol oddiwrth y perchenogion Quinine Bitters Manufacturing Company, Ltd., Llanellv. South Wales.

Mr Herbert Gladstone yn Cvfaddef. Wrth siarad yn Runcorn o blaid ymgeia- iaeth Syr John Brunner dywedodd Mr Herbert Gladstone nad oedd mwyafrif y Rhyddfrydwyr wedi newid, eto yr oedd y blaid yn fwy unol ac yn gryfach drwy'r wlad. Addefai ef yn onest, wrth edrych ar ganlyniad yr etholiad, nad ydoedd efe yn anfoddlon, oherwydd nis gallasai y Rhyddfrydwyr ffurfio Gweinyddiaeth gref.

Ymladd gvda Lleldr. Nos Wener canfyddodd Mr Hans- combe, Tottenham road, Tottenham, leidr yn ei dy. Ymdrechodd Mr Hanscombe gael gafael ynddo; ond ymosododd y lleidr yn enbyd arno a chyilell, nes y derbyniodd niweidiau difrifol. Bu Mr Hanscombe yn llwyddianus i gadw y lleidr yn y ty nes cyrhaeddodd yr heddgeidwaid.

Marwolaeth Swvddog Cvmrell-, I Y mae cryn ofid wedi ei achosi gan y I newydd am farwolaeth yr Is-gadben. J. R. Williams-Ellis, yn Neheudir yr hwn oedd yn mhlith y rha.i a 1 1 yr ysgarmes a'r Boeriaid 7rf p weddaf. Mab ydoedd Mr arcr} Williams-Ellis, Glasfryn, Arglwydd Raglaw Sir Gaernarfon (Mr J. E. Greaves). Nid oeddj «nd gin ugain oed, ac aeth i Ddeheudir Affrica ar ei union o'r ysgol.

CADBIjifcY'S COCOA, on the testitiony of the "Lancet," "represents the standard of highest purity." It i8 entirely free from all foreign substances, such as kola, malt, hop, &c. nor is alkali used to darken the colouT (and so deceive the eye). Dr An- drew Wilson, in a recent article in th" Il- lustrated London News," writes: "Cocoa is in itself a perfect food, and requires no additiona1 drugs whatever." CADBURY'S I COCOA is absolutely pure, and should be taken by old and young, at all time3 and in all seasons: for Children it is an ideal beverage, prdmoting healthy growth and development in a remarkable degree. In- sist on having CADUBRY'S, as other, Cocoas are often substituted for the sak- of extra profit. S^ld in Packet* vid tine

Suddiad Owch Pysgod. I Rhoddwyd hysbysrwydd i heddgeidwaid Ayr, ddydd Sadwrn, fod cwch pysgota o'r Maidens, pentref yn swydd Ayr, wedi suddo yn ystod ystorm ger goleudy Tum- berry foreu dydd Gwener; ao fod y rhai oedd ynddi wedi boddi. Golchwyd ped- war o'r rhwyfau i'r lan, a phethau ereill, ond nid ydyw y cyrph wedi eu cael eto.

Pla mewn Agerlong Brydelnfg. < Brysneges y Lloyd's o Monte Video, dyddiedig Hydref 14, a ddywed —Cyr- haeddodd agerlong Brydeinig ar y 12fed, o'r enw "Highland Prince," o Antwerp i Lun- daint gyda'r bubonic ar ei bwrdd. Cymer- odd pump o farwolaethau le, yn cyn-r Y cad ben a'r prif swyddog.

'Mr Lloyd George yn Mangor. Dydd Sadwrn cyrhBe<^odd Mr Uoyd George, A.S., gyda. Mr Harold Spender, i Fangor. Bwriedid cael gorymdaith i fyned drwy'r ddinas or dathlu y fuddugoliaeth Ryddfrydol; ond oherwydd tywydd an- fFafriol a rhesymau ereill, gohiriwyd y dathliad hyd ddydd Mercher, Hydref 24, pryd y bydfl i Mr Lloyd George ddiolch ilw etholwyr*

Trychlneli wrth Lanfa Lerpwl. AGERLONG WEDI SUDDO. Yn hwyr nos Wener; cymerodd gwrth- darawiad le yn yr afon Mersey rhwng yr agerlong Leyland, y "Devonian," ao ager- long Norwegaidd y "Veritas." Cafodd y "Devonian" ychydig niwaid, ac aeth i ddoc Alexandra. Gwelwyd yn anghenrheidiol i fyned a'r "Veritas" yn mlaen drwy gyn- orthwy agerlong arall^ ond torodd yn rhydd oddiwrthi, ao yr oedd yn cael ei chario i lawr yr afon oddeutu tri o'r gloch foreu Sadwrn, nes yr aeth i mewn i lanfa George, gan wneyd gryn niwed. Yr oedd ei hwyl- brenau wedi eu tori, a suddodd, ond daeth i'r wyneb yn llwyddianus ddydd Sul.

Gvrwr Dibris yn Mangor. Cafodd Miss Hughes, Tynewydd, Taly- cafn, ddiangfa gyfyng yn Bangor, dydd Gwener. Yr ydoedd yn gyru ei deurodur lawr Castle Hill, pan y daeth i wrthdaraw- iad a cherbyd, yr hwn oedd yn gyru yn gyf- lym. Torodd y peiriant, ond yn ffodus gall- odd Miss Hughes neidio i'r ochr, rhag der- byn niweidiau. Aeth y cerbyd yn mlaen i lawr High st., a bu yn agos iddo fyned i wrthdarawiad dra- chefn a piUar lamp. O'r diwedd gwelodd yr heddgeidwad hyn, a chymerwyd y gyr- iedydd i fyny, a diau y bydd iddo gael ei wysio. Argraphwyd i Gwmni'r Wasg Genedlaethol- Gymreig, Cyf gan Thomas Jones, chyhoeddwyd ganddo ef yn Swydafa "Genedl," New 1AA1"8ovc. Caernarfoa.