Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
[No title]
Cynhaliwyd Eisteddfod Gadeiriol flynyddol y Bala ddydd LIun y Sulgwyn, pryd y daeth tyrfa luosog i fwynhau yr wyl ac awelon Llyn Tegid. Yn Neuadd Buddug y cynhaliwyd yr Eisteddfod eto eleni, ac wrth gwrs, cyfyng iawn ydyw y lie i filoedd o bobl, ond disgwylir y bydd i'r Eisteddfod gael ei chynhal y flwy- ddyn ddyfodol mewn papell eang a chyfleus. Da genym ddeall ddarfod i'r wyl fod yn llwy- ddiant yn mhob ystyr, fel y ceir Eisteddfod o'r fath oreu y flwyddyn nesaf. Un peth oedd ar goll yn yr wyl, sef, y Delyn a'r penillion. Hyderwn nad yw pwyllgor Eisteddfod y Bala am ddilyn camrau pwyllgor Eisteddfod Gen- edlaethol Merthyr, trwy wneyd i ffwrdd a chanu gyda'r tannau fel peth diwerth. Y beirniaid eleni oeddynt-Cerddoriaeth, Tom Price, Ysw., Merthyr, ac ni raid iddo ef wrth lythyr canmoliaeth, gan ei fod yn adnab- yddus iawn yn y cylehoedd hyn, a rhoddir iddo uchel ganmcliaeth fel cerddor a beirniad, a rhoddodd foddlonrwydd cyffredinol heddyw. Lien Proff. Anwyl, Aberystwyth. Awen, Pedrog, Lerpwl. Adrodd Tegid, Lerpwl, a gwnaethant eu rhan yn ardderchog. Yr arwein- ydd ydoedd y ffraethbert J. J. Hughes, yr hwn a gadwodd y cynulleidfaoedd yn (I (I I fyr a siriol ar hyd y dydd. Darfu i'r Ysgri'enydd- ion medrus gyflawni gwaith mawr yn d, a Uongyfarchwn hwy a'r pwyllgor ar lwvodiant yr Eisteddfod. Yr oedd y Neuadd wedi ei haddur u yn ddestlas ag arwyddeiriau pwrpasol, ynohyda baneri amryliw, &c.
Cyfarfod y Boreu.—10-30.
Cyfarfod y Boreu.—10-30. Llywydd-Major. General. R. Owen Jones, C.B., Bryntegid, Bala. Cyfarchiad i Maj. Gen. R. Owen Jones, Bryn- tegid, llywydd y boreu- Gwelwch yn Athen Gwalia,ben frodor A Chadfridog lywia; Roddus, i gydnabydda Hawlion teg un o'i phlant da. Pleser, a llawnder Llunden"-adawai A deuodd yn Hawen; Ar alwad, wladwr trylen, Yn was da Llys Anwest ll £ n. Un o gyues Gymreig anian,—ydyw (iwarchodwr ein llwyfan Daw beddyw'n Gymro dyddan I fyd hedd, heb arfau tan! GWAENFAB. Can yr Eisteddfod gan Miss May John— Cymru Fydd." Cafwyd anerchiadau gan y beirdd. Wele yr englynion. Heddyw caiff pawb ei hfieddiant, -heddyw Mae yn dioddef siomiant, Finiog wyr, rbai'n fuan gant Aur allweddau dor llwyddiant. GWAENFAB. Eisteddfod yw'r nod i ni-i gyraedd Rhagorion U'-belfri Canu braf, He \n ei bii Urdd Anian fyn farddoni. Dyma wledd dda ryfeddol bon ydyw Ein hadeg Yn bybyr d'wedai'r bobol, Dyma rwysg 'does dim ar ol. CELYNFAB. Nid y -Bel yw inod y B-,Ia,e,idyw Gwyl addysg gynhalia; Nid y wag-fawr redegfa,"—a'i rbysedd Ddiwalla goledd meddyliau Gwalia. 11 GLAN CYMERIG. Eisteddfod dal y Bala-yn iachus Ac uchel gyhoedda; Lies y dyn mewn 'wyllus da, Yn rhwymyn gwlad geir yma. Eisteddfod, tafod dyfais-y Bala A bywoliaeth ymgais; A myn Llungwyn godi llais, Chwyrn orlawn ei chorn hirlais. E. WATKINS. Beirniadaeth Pedrog ar yr Englyn, Y GWlithyn." Ymgeisiodd 24; goreu- Madog, sef Gwaenfab, Bala Cystadleuaeth yr Unawd i Blant, Codiad yr Ehedydd. Ymgeisiodd 15 goreu- Miss Mary Roberts, Dolgellau. Cystadleuaeth Adrodd i Ferched, Beth sydd hardd ?" Ymgeisiodd 19 goreu- Miss Williams (Llinos Moelwyn) Tanygrisiau 11 Miss C. E. Parry, Rhiw, Ffestiniog Anerchiad gan y llywydd. Cystadleuaeth Pedwarawd, Blodeuyn ach wyf fi mewn gardd." Ymgeisiodd 9 goreu- Parti Mr Warhurst, Corwen Cystadleuaeth adrodd i Blant, Pa le mae fy nhad ?" Ymgeisiodd 25; goreu— C. E. Parry, Ffestiniog, ail D. A Edwards, Glyn- ceiriog, 3ydd 0. E. Jones, Maentwrog Cystadleuaeth CORAU PLANT, Tis night on the silent mountains. Ymgeisiodd 4; goreu Cor Plant y Bala, dan arweiniad Mr. J. B. Parry Beirniadaeth Proff Anwyl ar y Traethodau Cystadleuaeth." Ymgeisiodd 5; goreu- Ll. G, Owen, Cwmtirmynach. Cystadleuaeth Unawd Contralto, 0 rest in the Lord." Ymgeisiodd iS goreu- Miss Taylor, GwrecSam Beirniadaeth Mrs. Morris a Mrs. Talwyn Phillips ar y (a) Map o Gymru, i blant dan 14 oed. Goreu- Howell Wynn, Board School, Cwmtirmynach (c) Beirniadaeth W. Morris, Ysw., ar y Ffyn. Goreu- John Ellis, Wernol, Llandderfel Cystadleuaeth y CORAU MEIBION, Croesi'r Anial." Ymgeisiodd dau gor, sef Moelwyn Male Voice Party, dan arweiniad Mr. Cadwaladr Roberts; a Llangollen Male Voice Party, dan arweiniad Mr. J. E. Morris goreu- Cor Llangollen, dan arweiniad Mr. J. E. Morris
--__-----__---Cyfarfod y Prydnawn.-2…
Cyfarfod y Prydnawn.-2 p.m. Llywydd—W. R. M. Wynne, Ysw., Ar- glwydd Raglaw Meirion, ond yn ei ahsenoldeb cymerodd R. J. L1. Price, Ysw, Rhiwlas, y llywyddiaeth. Can yr Eisteddfod gan Mr. Gwilym Rich ards-" Cafwyd anerchiadau gan y beirdd. Wele yr englynion. Cadarn Eisteddfod yn codi—yw'n Gwyl, Yn ei gwaith niieln gloewi; A mawr sel cyflym rhoes hi Naid o lwydaidd dylodi. Enfawr Babell o Ganvass,-yn cyraedd Aceri o gwmpas Raid gael iddi, i dori dash Ar waelod cau Rhiwlas. GWAENFAB. Beirniadaeth Pediog ar y Duchangerdd, "Y dyn Gwasaidd." 3 o ymgeiswyr; goreu- Cromlwyd (ni atebodd i'w enw). Cystadleuaeth adrodd, i bob oed, ''Cwymp Pompeii goreu- Evan Thomas. Lerpwl; ail Berwyn, Cefnmawr Cystadleuaeth Unawd Bass, "Cwm Llewel- yn." 26 o ymgeiswyr iaf— Mr J. E Morris, Llangollen TESTYN Y GADAIR. Beirniadaeth Pedrog ar y dernyn o farddoniaeth ar "Ddoeth ineb-" Ymgeisiodd 10. Y buddugwr ydoedd- Islyn, sef Mr. Williams, Gorsaf-feistr, Traws- fyhydd, yr hwn a gadeiriwyd yn ol braint a defod beirdd Ynys Prydain, a'r hwn hefyd a gyhoeddwyd yn Fardd Cadeiriol Eisteddfod y Bala am y flwyddyn 1900. Canwyd can y cadeirio gan Miss John. Cynorthwywyd yn y seremoni gan y beirdd Gwrtheyrn, Edward Watcyn, Glan Cymerig, Celynfab, Gwaenfab, Richard Ab Hugh, Bardd Glas, Cusi, &c. Mr. Williams, Station Master, Trawsfynydd. Cynrychiolid Islyn gan Maj. Gen. Jones, ac ar- wisgwyd ef gan Mrs Price. CADEIRIO'R BARDD BUDDUGOL. Yn addfwyn d'¡eth i'n gwyddfod-un brofwyd Yn brif-fardd ein 'Steddfod Arwr glew, caner hir glod—iddo'n ber Yn ol eangder ei wir deilyngdod. Doethineb a'i thelynau Wefreiddia'i awen gref, Doethineb gyd a'i lampau Fu yn ei arwain ef; Doethineb a'i corona Yn deyrn y beirdd i gyd, A blodau clod ddisgyna Ar Islyn gwyn ei fyd. RICHARD AB HUGH. Heddwch torf a'i cyhoedda —heddyw'n fardd "Un fil naw cant yma; O'r deg, ein "Hislyn wr da, Awr y dethol yw'r doetha. "—GWAENFAB. Golau'r awenau rhinol--ar ei ben Fwynha'r bardd cadeiriol; Yn wir daeth, wedi'r dethol Nos oer iawn i'r naw sy' ar 01. GLAN CYMERIG. Cyfaill yw'r Islyn, cofier- a'i dalent Yn dilyn ei bleser A than bwys doethineb ber, Hwn gydiodd yn y gadair.—CELYNFAB. Islyn, ein pen awenwr —a godwyd I gadair buddugwr Aeth i dreithi y doethwr, A'i ddawn deg fu iddo'n dwr.—BARDD GLAS. Doethineb yw'r daith bynod-a rodiaist Fel prydydd o banfod Daw iaith glir i godi'th glod, Hyd binacl am dy benod. Yn gryf iawn bydd dy gofeb-yn esgyn I Dan gysgod Doethineb; Cei di'rwysg mewn cader heb Goeg banes na gwg wyneb. Y doethaf o'r gymdeithas-a godwyd I gadair camp barddas Trwy y prawf ti yw'r prif-was O'r deg fu'n rhedeg y ras.—E. W ATKINS Er clod yr Eisteddfod au-oes waraidd 0 seiri fydd eisi'lu Yn fuan iawn, i lyfnhau Derwen, i wneyd cadeiriau. Na warafuner funyd—i awen Dryloeyw bob hawddfyd Hedd i hyfwyn fardd hefyd, Ar ei hardd dderw o hyd. Oni chawn Heddwch o wyneb-golau Teg heulweu uniondeb Ni thywyna Doethineb," Yma un awr, er mwyn neb.—Cusi. Wei dyma brif arwr y 'Steddfod yn awr, Wedi dyfod i'r llwyfan, o ganol y llawr, Efe yw buddugwr, enillodd y clod Ac nid oes byth ddiwedd i'w enw i fod Yn ngwenau ei wyneb, Canfyddir I- Doethineb Yn chwarau yn nwyfus, a llawn 0 anwyldeb. Dvma'r bardd yn nhre y Bala, Wedi curo cewri Gwalia I I)doetbineb darfu ganu, Hithau sy'n ei anrhydeddu. GWILYM DERFEL. Anr O'ilau beirdd ceridwen-yn cyfarch Ein cyfaill yn llaw en Holi am hwn m>le'r heulweu I roi ei bri ar ei beti. -,&YFYR MAcHNo Cystadleuaeth Unawd Soprano, 'Rhosyn Unig." 140 ymgeiswyr goreu- cyfartal, Miss Jones, Ty'nygraig Cerrigvdruidion, a Miss Williams (Llinos Moelwyn). Beirniadaethau—(a) ar y Carved Bread Plate 2 yn ymgeisio goreu- R. Morgan, Tv'nypant, Llanuwcbllyn (b) Par o Fenyg Gwlan Gweuedig i ddyn. Ymgeisiodd 3 goreu- Anerchiad gan y L'ywydd. Cystadleuaeth y Ddeuawd, Myfanwy." Ymgeisiodd 15 goreu— Mri R. Roberts, a R. Thomas, Bala Beirniadaeth Proff. Anwyl ar y Cyfieithu. 210 ymgeiswyr goreu- Ll. G. Owen, Cwmtlrmynach Cystadleuaeth Unawd Tenor, If with all your hearts." 27 o ymgeiswyr; goreu- Mr Edward Lloyd, Blaenau Ffestiniog. Beirr,iadaethau-- (a) ar yr Handworked Tray Cloth. Goreu- Myfanwy Mills Lloyd, Llanidloes; cyfartal ail, Annie Williams, Corwen, ac Eluned (ni atebodd i'w henw). (b) Am y Crys Gwlanen i Weithiwr goreu,. cyfartal, Rebecca E. Jones. Garn, a M. Edwards, Ty'nyfron, Llandderfel. (c) Y goreu am wneyd Llwy Bren ydoedd- Ni atebodd i'w enw. Beirniadaeth ar y PRIF DRAETHAWD, "Hanes Teulu y Rhiwlas." Dyfarnwyd y wobr o ddeg gini i Mr. R. Prys Jones, Pontypridd, (gynt o'r Bala). Y BRIF GYSTADLEUAETH GOR- AWL. Ymgeisiodd y corau canlynol am y wobr o £20 :-Cor Undebol Brynbowydd, Ffestiniog; Wrexham Harmonic Society Cym deithas Gorawl yr Amwythig, a Chor Godreu'r Berwyn. Wedi cystadleuaeth dda, dyfarnwyd y wobr i gor AMWYTHIG, dan arweiniad Mr Phillips. -0-
CYNGHERDD YR HWYR.
CYNGHERDD YR HWYR. Cynhelir Cyngherdd Uwchraddol am 6 yr hwyr, pryd y datgenir gan Miss May John, Mr. Gwilym Richards, a Mr. L. R. Bowen- yr oil yn enwog a medrus. Nid dyma y tro cyntaf i Miss John ddatganu yn y Bala, fel y gwyddom yn dda am dani. Er mai hwn yd- yw y tro cyntaf i ni yn y Bala glywed y Mri. Bowen a Richards, boddlonwyd pawb gan eu datganiad ardderchog. Canwyd can y cadeirio yn swynol neillduol gan Miss John, ac fel hyn y canodd Gwaenfab iddi Miss May John, canodd hon 0 hyd—eneidiol Felus nodau hyfryd; 0! lais hafol, oes hefyd Fun o'i bath 0 fewn y byd.