Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
3 erthygl ar y dudalen hon
SUT I FOD YN DDEDWYDD.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
SUT I FOD YN DDEDWYDD. Diogi, dos, dos ymaith oddiwrthyf fi; Diogi, dos, yn gyfaill ni byddaf & thi. Yn Hawen ceisiaf Ddysg bob dydd, A Diwyd fydd fy Haw, Can's dyma'r ddoethaf ffordd y sydd I gadw diogi draw. Diogi ddwg i ddyled a gwarth ymhob man, Diogi ddwg bob cysur ymhell o fy rhan. Twyll hyll, dos cydfyw ni chei byth & myfi, Twyll hyll, dos yn gyfaill ni byddaf a thi; Gonestrwydd fydd fy newis ran, A r air a gweithred bur Mewn Gwaith a Phleser yn mhob man Ymdrcchaf ddweyd y Gwir. Ymaith dwyll! can's trigo ni chei gyda mi, Ymaith dwyll! 'does bleser byth lie 'rwyt ti. Drwg dymer, dos, ni chei gydfyw a myfi, Drwg dymer. dos, yn gyfaill ni fyddaf a thi; Ymddygiad hynaws yn mhob dim Tuag eraill fydd fy nod 'R hyn hoffwn wneud o honynt im', Hyn geisiaf iddynt fod. Tymer ddrwg! ei tbrigfan ni chaiff dan fy mron, Tymer ddrwg! 'dall byth fod yn Ddedwydd a Lion Erlidier tymer ddrwg o'r byd, Diogi, twyll, yr un wedd Cawn yna Ddifyrwch a Chysur o hyd, Pan gleddir y rhai hyn yn y bedd.
ADGOFION AM LLEW LLWYFO.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
ADGOFION AM LLEW LLWYFO. GAN J. W. PARSON PRICE. Anwyl hen "Ddrych!" Cynhyrfodd y peniad, Marwolaeth Llew Llwyfo fi i ddy- weyd gair am ddyfodiad y Llew i Aberdar, y tro cyntaf, tua 1857 a'r ail dro o'i arosiad yno ddwy flynedd ar ol hyny. Tua gauaf 1853 daeth y Parch. E. Stephens i Aberdar o Dwygyfylchi i draddodi darlith ar Gerddor- iaeth, yn nghapel Ebenezer, dan weinidog- aeth y diweddar Barch. William Edwards. Yr oedd Aberdar y pryd hwnw yn nechreu cyffro mewn cerddoriaeth mvchraddol, o herwydd fod David John wedi dyfod yn arweinydd cor tra nodedig y capel. Wel, daeth Mr. Stephens yn ei got gwta, yr hon oedd yn newydd i ni fel crots ar y pryd, a darlithiodd yn rymus ac anghyffredin ddyddorol, hyd yn nod i mi a'r crols eraill Darluniodd yn ddeheuig ac yn ofnadwy effeithiol ryw ystonn ddychrynllyd, a galwai ar Davi (fel y.cyfarchai Mr. John) i roddi prawf ar ei ddarluniad a chanodd y cor dan ei arweiniad yr hyn oedd Mr Stephens yn ofyn. Cyn y diwedd gwaeddodd rhyw gerddor allan-credaf mai y riiweddar Dafydd Howell, blaenor yr Hen Dy Cwrdd: sef capel y Sosiniaid, ydoedd-" Hwre i Dwygyfylchi," nes edrychodd y darlithydd, gan ddweyd, "Aros, frawd, mae eto ragor." Aeth y dar- lithydd yn ei flaen, ond yn union dangosodd i ni feddylddrych o ryw ystorm, fel Dyna'r gwyntoedd yn ymosod." Sgrechiai nodau uchel a chwynfanus, a dolefai gyda mwynder, nes oeddem wedi ein gwefreiddio! Wedi hyny rhoddodd frasluniad o'i dyb am "Hale- liwia Handel, a dybenwyd y cyfarfod drwy i gor Davi ganu y corawd dan arweiniad Mr. Stephens. Wel, o'r gore, tua thair blynedd ar ol y ddarlith, ymruthrodd "Y storm Tiberias" drwy Gymru i gyd. Yn awr, ynte, deallasom swm a sylwedd araeth ddramayddol Mr. Ste- phens. "Ha, ha," meddai bron bob cerddor "Wel di 'nawr, beth oedd amcan yr hen Ddwygyfylchi?" Yn ystod y tair blynedd yna yr oedd Aberdar wedi cynyddu yn ddir- fawr mewn cerddoriaeth, am fod llawer o dal- entau dysglaer wedi dyfod i'r gymydogaeth. Yn mhlith y ganedigion a'r dyfodion daeth Charles Daniel Lewis, o sir Gaerfyrddin, neu Aberteifi, ni wn pa un, ac nid yw o bwys; gwnaeth ef les diail i gerddoriaeth Aberdar. Bu y prif flaenor am ychydig flynyddau. Yr oedd el addysg arweiniol yn newyddbeth i Gwm Aberdar. Bu ei anthem, Paratowch y Ffordd, yn destyn addysgiadol am dymor o flynyddau. Ypa daeth y Storm a storm ofnadwy greodd. Wel, yr oedd yn rhaid cael cor undebol I'W dysgu, Pwy oedd i fod yn flaenor ? Yn yr adeg hon daeth Llew Llwyfo i fyw i Aberdar, a gosodwyd ef yn flaenor ar y cor. Aethpwyd drwy Yr Ystonn dan arweiniad y Llew ond un noson methodd y Llew fod yn bresenol, a'r canlyniad fu i rywun gael ei benodi i arwain, ond trodd yn fethiant gyda'r corawd, ''Pwy yw hwn ? Pan welwyd y Llew wedi hyny, gwaeddodd yr hen Ddoc- tor Price allin, Pwy yw hwn ?" a'r Llew at- ebodd ac a ddywedodd, "Dr., nid myfi, ond rhoddwch fenthyg chwech i mi i dalu y crwt yna." Rhoddodd y Dr. swllt i'r Llew, a rho- ddodd y Llew y swllt i'r crwt, gan ddyweyd, 'Dos, a gwna fel y dywcdais, wrthvt! Allan a'r crwt a'r swllt. Bydded i'r dorllenydd ddehongli. Yr, oedd yr hen Lew yn arweinydd da' ond erbyn hyn yr oedd arweinyddion gwell yn codi. Paihaydd y Llew yn gyfangwhl boblogaidd yn Aberdar tra y bu yno, Yr oedd ei wit, humour, ei ddyngarwch, a'i ffrat tnineb, yn ei gario i'r gymdeithas oreu vn y dref. Yr oedd bob amser yn barod i helpu y gwael a'r cyfoethog, heblaw erifod yn gyfaill calon i'r ysgrifenydd. Parch a choffa da i'r Llew -O'r Drych,"
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
CYFARFOD LLENYDDOL A CHERDDOROL YR ANNIBYNWYR YN BETHEL, A gynhelir yn Ysgoldy'r Bwrdd, Sarnau, Dydd Iau, Mehefin 27, 1901. RHESTR O'R PRIF DESTYNAU. BARDDONIAETH. Chwe' Phenill i Deyrnasiad y Frenhines Victoria. Gwobr 3s. Englyn, Enfys." Gwobr Is. Beirniad Dyfnallt, Trawsfynydd. TRAETHODAU. "Pedwar cymeriad hynotaf yrYsgrythyrau." Gwobr 7s. fid. Beirniad Parch. T. T. Phillips, B.D., Bala. c. Pedair o ferched hynotaf yr Ysgrythyrau." (Cyf- yngedig i ferched.) Gwobr 5s. Beirniad Mrs. Parry, Glantegid, Bala. Crynbodeb o Hanes loan Fedyddiwr. (Cyfyngedig i rai dan 16 oed.) Gwobr 3s. Beirniad Mr. R. Evans, Crynierth Mawr. I'r goreu a esbonia ar y pryd unrbyw adnod o'r 2il benod o Epistol Cyntaf loan. Gwobr 2s. 6d. Beirniad T. T. Phillips, Bala, yn nghyda J. Owen (Dyfnallt), Trawsfynydd. I CERDDORIAETH. Y Brif Gystadleuaeth Gorawl. I'r cor heb fod dros 25 mewn nifer a gano oreu, "Pebyll yr Arglwydd" (Dr. Parry.) Gwobr 91 10s. I'r Cor o Blant dan 16 oed, ac heb fod dros 20 mewn nifer, a g!IDO yn oreu," Beth yw'r dyrfa ddys- glaer hon" (P, H. Lewis) Gwobr kl ls, I'r Parti Meibion, heb fod dros 12 mewn nifer, a gano yn oreu, Daw dydd ar ol nos (W. Davies.) Gwobr 12s. I'r Parti Mercbed, 6 mewn nifer, a gano yn oreu, Mae Duw yn galw'r ieuenctyd" (Price, Beulah), allan o Ganiedydd yr Ysgol Sul. Gwobr 6s. Pedwarawd, Wele'r hafan, wele'r wlad (R. J. Hughes, Coedpoeth.) Gwobr 4s. Deuawd, S. neu T. B., "Ar Ian afonydd Babel (Eryr Eryri.) Gwobr 3s. Her Unawd at ddewisiad yr ymgeisydd. Gwobr 10/6 Tsfnawd Soprano, "Llythyr fy Mam." Gwobr 3s. Unawd Tenor, Y Penill adroddodd ty Nhad" (E. D. Lloyd.) Gwobr 3s. Unawd Baritone, Y Banerwr (W. Davies.) Gwobr 3s. Unawd i rai dros 40 oed,"Bethel'' (AlawGymreig.) Gwobr 2s. Unawd i Blant dan 16 oed.'Yr byfryd wlad' (Rhan ii. o Odlau'r Efeugvl.) Gwobr 2s GeHir cnel rhestr gyflawn o'r Testynau, pris lc., odfliwrth yr Ysgrifenydd, L. E. DAVIES, Bode!ith, Llandderfel, Corwen. Llyfrau Dadleuon. Cyfres I., II., a III. Pris 1/- yr un, drwy'r post I/ Y mae y rhai hyn yn cynwya amrywiaeth mawr 0 Ddadlenon a Darnau i'w hadrodd, at was-Miaetb Band of Hope, Cyfarfodydd Lien yddol ac Adloniado], 4c. A MATTER OF MONEY l' HARD-WEARING CLOTHING FOR MEN AND BOYS, At prices to suit wage-earners. ace BROTHERS, SCOTLAND'S GREAT TRADERS, PAISLEY ROAD TOLL, GLASGOW, Are Famed wherever White Men have penetrA for the wonderful value they give in Men's and L, Clothing. Ask your Chum about OGG BROTB^ BARGAINS, then Call or Write. Orders of 0f Upwards, are sent Carriage Paid to any PftI Britain. READ, THIS THEN CALL OR WRITE. A.ø r"J Lot C 526.—Just to Hanll. un Enormous I)eliveq of OGG HROTHERS' WORLD-FAMED WELL KEAL SCOTCH and IRISH TWE^ TROUSERS, in a splendid range of Dark Patter The Price for Stock Sizes is Only 7s 6d per Postage, 6d extra; or we will send Two Pairs for 1 ■' Postage 8d extra. Special -izes Made-to Masu of Is per Pair extra. Note Specially—Stock Trousers are :—Size 3—Round Waist, 32 iD.° ni! Length of Inside Leg, 30 inches. Size 4 —Waist p Leg 31. Size 5—Waist, 30; Leg, 32. Size 6—1*%n' 38 Leg, 32. Size 7—Waist, 40; Leg, 31. AH Sizes require to be made specially, and cost Is Time required for making special Sizes about a « 6 or 10 Days vS LOT C 475.—OGG BROTHERS' FAMO at. GRAND-RILL SHIRTS in Beautiful Striped terns, and Thoroughly Fast Colours, are Imme'jSv Popular. The Prices are only Is 111d and 2s 6d 68,0 2 Postage, 4d each extra. By taking 3 Shirts, the PoS age is only 7d extra. LOT C 760.— WHITE SHIRTS! SHIRTS SELLING IN CARTLOADS. Suy 7°^ White Shirts Undressed. It is much the Cheap68, and Best Way. Beautiful White Shirts, with Long Cloth Body and Irish Linen Fittings, e\ with Open Front or to Button Behind, in all from 14 to 17 inches. We will send you a One of this Lot for 1/11 Postage 3d extra. postage of 3 is 5d extra; of 6, 7d extra. LOT C 896.-OGG BROTHERS' Best Q«8 UNDRESSED WHITE SHIRT is RareValue, eit^ with Open Front or to Button Behind. Sizes fr0,. 14 to 17 inches. Prize only 2/11J each. Postage extra 6 for 17/6. Postage 7d. extra. LOT C 779 —BOYS' NORFOLK SUITS, »» 9 Splendid Range of Tweeds and Navy Blue Serges. All Smart, Well-Made, Durable Goods /0 Size to fit Boys 3 years of age, 3/11, 5/3, 6/9, 7r' 8/9, 9/9, r Size to fit Boys 4 years of age, 4/3, 5/6, 6/11, 7/t 10/11, 12b. Size to fit Boys 5 years of age, 4/6, 5/9, 7/3, 8/3, 11/3, 12/3. Size to fit Boys 6 years of age, 4/9, 5/11, 7/6, 8/6, 11/6, 12/6. Size to fit Boys 7 years of age, 4/11, 6/3, 7/9, 8/9, 11/9,12/9. 1 Size to fit Boys 8 and 9 years of age, 5/3, 6/6,7/11, 8/11, 12s, 12/11. Size to fit Boys 10 years of age, 5/6, 6/9, 8/3, 12/3, 13/3. Size to fit Boys 11 years of age, 5/9, 6/11, 8/6, 916, 12/6, 13/6, Postage, 5d extra on each Suit. Note.—When ordering by letter give your 128030 and full Postal Address. Enclose Postal Order or cftS" in Registered Envelope. Address your Envelope-" OGG BROTHERS. The Great British Traders & Letter Order Specialists, Paisley Road To5i, Mention "Wythnoa a'r Ervr. G.aagow, S.™' Y Glorian," Newyddiadur Wythnosol ar gyfer y Cymry. Cyhoeddedig bob dydd Sadwrn, pris dimri- GOLYGYDD: ELFYN. Telir sylw ynddo i bynchiu lktur. gw]eidy>Idiaetb« llenyddiaeth, &c., ac ysgrifenir iddo o bryd i bryd gan lenorion 0 safle a dylanwad. Ar werth yn Siop yr ERYW, Bala. Yn Eisieu. EGWYDDORWAS i ddysgu y gelfyddyd 0 Jj ArgrafTu. Ymofyner yn y Swyddfa hoO. Grufjydd TVyn, neu Siomedi§" aethau Carwriaethol. Nof'el newydu Gymraeg. Pris 6c., gyda'r post, 7c.