Y Tyst

0 FRYN I FRYN. Blys at y Gwyvthiol. rp". MAE yr oes hon yn gwadu gwyrthiau a'i deall, ond yn eu ceisio I A'i chaloli. Tywediym- +")v 61 er1)>'n ei' ^llln ydyw ar bwnc y aclf au ond ymraniad yw sydd a'i rheoT y" yr un man hefyd ac mae'n aWrft? ^r-v^' *'oc^ y galon yn ceisio yr hyn fydd deall. os mai deall ar gyfeiliorn deaii" ^ae calon yr oes yn nes i'w He na'i ftyy 'f er hyny ain e'i deall yr ymfalchia Salo a lmyy dewisol ganddi edlivv iddi s0tl 11 ddrwg na phen tywyll. Pan yn ailT arn. %s yr oes at y gwyrthiol, nid ydym* 8Wvm|Ur() na chymedroli dim ar y gair hUt]a kid. Caiff y gair fod genym yn neglurydd, yn fwy fel yr oedd yn ei ^fyyarLWa^au ar yr edrychwyr a'r c'red- Unjn r 11 aS fel yr oedd yn ei achos a'i lieges *gyrchol. Yr oedd y Gwneuthurwr na'r hjau, bid sicr, yn fwy poblogaidd cyf §wyrthiau eu hunain ac er mor fawr ytl ,rfcdd eu lieffeithiau, eto buan yr elent Tju oestyn dadl, ac amheuaeth, a chabledd. n°dweddion cyfareddol y gwyrthiau <ie§tv eu ^od i feddylwyr arwynebol yn r/lau siarad, ac yn deffro syndod, ac byna yw gadw'r byd ar ddihun. Beth °es 3 ydyw y gwahaniaethau sydd rhwng a dealfWyrt^iau a'r oes ^lon' se^ oes deddf Vn e > niaent yr un mewn un peth, sef blys '%s am y gwyrthiol. 'Dvw'r gair ycllw„.J;"n gronyn yn rhy gryf, nac, Phly J; yn rhy anmharchus. Blys tri- 9.C at o1,ed(]yw vw at ddiodydd meddwol, iQu. hwareuon troed a llaw, ac at wyrtli- "lau £ a,e y tri, o leiaf, yn cydweddu mewn °T'aeth X' 6U yn anwybyddu eu rhag- Person r<1]1 tU ^nnain neu eu rhagoriaethau °'r °| j a(: yn chwilio am eu nefoedd Y 11 ctl allaii iddynt ac, yn mhellach, mae rWyrj(! y Hall yn anniwall. Anniwall- yn k W un ° nodweddion blys, ac Wy(1 °yw, a bod. a boddloni ar ei lai §WyrtL- dyw, mae'r oes hon yn oes y Creda mewn newydd-deb, a ° Xvaed S ^r' ac ofnadwyaetli. Gymaint Phri0(f^ ar ^ysbysleni y chwareudai a y dywedodd un, mai y papyrau llaw ant,0reu yn awr ydyw y rhai sydd 0lIderau ° pheth, sef chwareuon, creu- C^ell „ a gamblo—pel y chwareuwr, v° arc^l0^i°n y llofrudd, a lwc ac ^ycldiaefiain ^'wr • Cvfyd yr un blys i ,^Vaeth a ystyrir yn uwch mewn 31 Vn a> Sylwedd > a hawdd yw cael >utu '?ein ^y^rgelloedd cyhoeddus fod v 11 oho ^°> 100 °'r Hyfrau a elwir. tiofeip1^11^ ^'w darllen yn nofelau, ac SWYII Y e u newyddion, gyda thipyn o el lb Ynddyllt. Darllenir nofel, nid am ain e: 1 lenyddol ac yn ddyrchafol, od y ddiweddaf; y ffasiwn ddiweddaf at wisgo, a'r nofel ddiweddaf at ddarllen. Y fath le a roddir i ddarlun- iau mewn llenyddiaeth. Gwerir mwy o lawer ar ddarluniau nag ar ysgrifau. Yn wir, tameidiol ac ail-raddol fydd gwaith y llenorydd ond caiff y darlunydd ei lawn le a'i lawn dal. Ceisia'r papyrau Cymreig ddilyn y ffasiwn swynhudol hon ie, ei dilyn, rnecldaf, pe gan' milldir ar ol, a phe na chawsid gwell darluniau na bwch gafr ar graig neu fwbach mewn cae yd. Ni buasem yn dewis trenlio eiliad i egluro oddiwrth y wedd hon ar lenyddiaeth gryfder y meddwl llenyddol heddyw, a'i dyfiant a'i ysbrydolrwydd, gan mai ein hymgais yw rhoi trem ar oes sydd a'i bryd yn fwy ar wel'd, a gwel'd o newydd o hyd, a hyny o'r tu allan iddi, nag ar ddelfrydau, ac egwyddorion, a gwirion- eddau sydd yn gynhenid ac o Dduw. Un sydd yn caru byw oddcartref iydyw, a braidd yn afradlon oddicartref hefyd. Tybed fod ganddi gartref ? Oes ar ei phleserdramp ydyw yr oes hon. Wrth fagu ei phlant, nid yw yn bosibl en cadw yn y ty gyda'u bod dros y cryd ac mae ei phobl ienainc yn hawddach i'w cael yn mhob man nag ar yr aelwyd a'u magodd ac am eu tadau a'u mamau, gellir dyweyd eu bod hwy, druain, fel y Daniaid yn Ivlyfr y Barnwyr, yn ysbïo y wlad, am fod eu rhandir priodol yn myn'd yn rhy brin Ydyw, mae'r Eglwys a'r oes wedi rnyned oddicartref er's llawer dydd. Eweh i'w chyfarfodydd gweddi, ac i'w chyfeillachau, ac i'w Hysgol Sul, a chewch weled ei bod hi oddicartref ond os bydd ganddi gynull- iad eithriadol, a hwnw yn Seisonig ei ddiwyg, chwi a'i cewch gartref mor ffas- iynol a defosiynol a'r Brenin a'r Frenines ar agoriad y Senedd. Pa bryd o'r blaen y bu hyn mor wir yn hanes yr oes a'r Eglwys ag ydyw ar hyn o bryd ? Ac yn hyny a thrwy hyny ceir prawf parhaol, fel yn nyddiau'r Yrngnawdoliad, o an- niwallder blys am yr eithriadol mewn crefydd; yr eithriadol, meddaf, pe na bai ond campau Samson, a gwisg a bwyd loan Fedyddiwr. Yn sicr, mae'n hen bryd rhoddi'r fath ymfflamychiad yn yr Eglwys o dan ddysg- yblaeth a thriniaeth feddygol. Coeliwn y cydolyga arweinwyr eglwysig a ni ar hyn ond, ysywaeth, na chydolygem ar y modd i fyned atV gwaith. Hyd yn hyn, y ffordd a fabwysiedir yw i ddarparu ar gyfer y fath ysfa yn helaeth ac yn ol yr amserau, sef ffordd rhai pobl i ladd y duedd at ddiod feddwol, sef drwy roddi digon ohoni ger bron. Wedi i Undeb yr Eglwysi Rhyddion gael ychydig o wynt i'w hwyliau, aeth ati o ddifrif i gynal cyf- arfodydd diwygiadol; a phrif nodwedd- ion y symudiad ydoedd ac ydyw, lie mawr, torf fawr, trefniadau mawrion, a diwygwyr mawrion. A'r cyfarfodydd hyn heibio fel breuddwyd. wedi noson lawen gyda'r Tyiwyth Teg.' A pha beth wed'yn ? Wed'yn, y cynulliadau wythnosol yn deneuach, a'r bobl fo yn nghyd fel all an o waith wed'yn, yr Vsgol Sul yn colli yn ei rhif ac yn ddiegni yn ei hymroad wed'yn, y gweinidog cartrefol ar ei oreu yn ceisio eilfvw yn meddwl ac ysbryd ei bobl, a'i faich yn drymach ar y rhiwiau wed'yn, yr Eglwys heb ei diwygio, a'r bobl heb eu liachub Wed'yn Beth wed'yn ? Pa bryd y daw enwadau i weled sefydliadau sydd yn eu mysg fel Vampire- bats, yn sugno gwaed yr eglwysi ? Pa bryd y dont yn ddigon call i roi'r fwyell ar wreiddyn hen brenau sydd yn cadw yn ol braffder ac yn atal tyfiant. coedydd ifeinc ? Mae pob diwygiad fyth-arosol welodd y Cymry erioed wedi cychwyn o'r bobl eu hunain, yn a thrwy eu ffyddlon- deb gartref, a'u gwaith gwylaidd gartref, a'u cymundeb dystaw ac ysbrydol a Duw. Ysbryd ydyw hwn sydd yn rhy gyfriniol a dwyfol i ddygymod a'r eithriadol, ac mae bob amser yn lladd yr arddangos- iadol, neu yn cael ei ladd ganddo. (Wedi ysgrifenu hon, aethom ar ein hunion i'r B. C. a gwelsom yno A Message to the Churches,' gan R. Ward- law Thompson. Darllener hi eto.)