Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
11 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
tllv gXSiEO AT DELL WRIAID.- Y u eisieu,Improver. A Y mofy fl er yn ddioed a T. C., S-Ryd di' a'r Geiieal, Caernarfon. fllEILWUlAlD.—Yq eisieuyn ddioed,am- i_ ryw Greiliwyr Da. Gwaith parhhUi i ddyn- ion eobr.- k laof/iier i Guua iir.thers,Commerce j House, Holyhead. CHEM IST.-Apprentice Wanted.ipply J to Air J. G. Hughes, Chemist, Market- street, Holyhead. 1 ate Hugh tJ. Hughes. MILLINERY. Wanted, a first-class l 1.1 i Liner. Gooi references requic d. — j Apply, stating full particulars,to vv". Jone::<, 16, Btidgf, street, Carnarvon. PLAIN COOK YYuuted, also Huusemaid. iiocii must be experienced.—Addles, Box 540, tjauial Posr, Office, Manchester. WAN i'iil), lor tiio i-ch ol November, a good pla-ixj Cook, a:s) Housemaid Waitrez6, uoth tiiu t be atMj to Vvttoh and iron well.—Apply to Mrd Joues, Miuatou, Carnar- von. 2314 i GENERAL fer-RYANT Wanted.—A'.ust U be u-ea to children, Welsh prcf-,iieci.- Address, 7, Elm Eink, Walton lireck licad, LiYrpool. 2576 MlLLINERY and DKE^SMakInG~ l.YJ.. Wanted at once, a corapetcni .i ke,, who ein also serve as Milliner. -Apfly to J. P. Wi'liams. Tvnvsrongl, rV tlesey. 2575 WAiN TJ^D.—Au Aasiotaut and an Ap- prentice.—Apply H. Huyhos, Draper, Bangor. ^2o9 EISIEU yn daioedd.—-bati Grydd da Rhoddir gwaith parhaus.—Y/i.ofynei a J. R. Koberts, Waenfawr. N EISIEU, Housekeeper, Plain X Cooks, a Morwynion o boo math. Rha;d rneddu C) meriad Da. Ymofyner a Mrs Smith, 22, Cast;e-atrc"t., raernarfon. 102 P-Y'.Ù\T\\ù.-Yn eisieu, am: yw dunc-ILi o J- Bytalws o ansawdd lJa. Arian parod. -Ymofy ner a John J. Davies, Pen'i alit,, Din- orwic. WANTED, a respectable Girl from 18 to 20,as General Servant,for small family. Comfortable |ho i e.—Apply by letter to Mra Phillips, Jewellers, 1, St LukeVplace, Top of Bold-street, Liverpool. WANTED.—A well Educated Youth as an apprentice by a Qualified Chemist and Druggiht. For full pariiculars apply to J. L. Jones, A.P.S., High street, & la., ket-square, Llanerchym^dd. 2038 RAPERY.-Wanted at once, a smait 11) Junior or Improver to the Drapery Tra Apply, stating age a d experience, &J" xo i). Llovd Kvans, Loudon Bouse, Coiwe". P L ARL ASSUKAN CE "COM R AN Y JL V\ ciatrtii, aduit.onal ^gens? at .Abergele, Co Wj Ii Hay, .LluncludiK>, Conway, Lianfair fechan, ulaiirwst, Pesti;iius>, Poitmadoc, &c.- Apply to Superintecdente, David Joaes, Mosa b o!,se, Old L olwyn Daniel Davies, Uwchlaw'rffyuun, Biaeuciu Festiniog. 2225 TO liARNhSS MAKERS. WANTED at once.—A good General Hand, accustomed to collar making. Constant employment to a suitable <• an.- William Powell, 50, High-street, Merthyr Tydfil. 2222 BIRMINGHAM GOODS, Jewellery JD Watches, Hardware, Immense Variety. Agents Wanted. Wholesale Book, 300 Illustra- tions, Free.-Henry May, (343) Birmingham. SERVANTS WANTED.— Registry Office S for respectable Servants: 19, Granby Street, Prince's-road, Liverpool. Conducted by Mrs L. Morris. A convenient and easy medium for",Seryants requiring situations in Liverpool at a small charge. Recommended by some of the leading Nonconformist Minis- tey s. Communica t ji by post \in English 01 Welsh) attended to at once. For reply send "tamped envelope 411 L>OTAl>lU BEEti made immed'i, teiJ* I > with Mason's Extract or E&seuce of Herbs composed of Yarrow, Dandelion, Comfrey, and Horehound. The finest beverage extan' for the hot weather. Send 9 stamps for tbiEf bottle, enough to make eight gallons, to e ball and Mason,. ^Chemists, Nottingh am Agents wanted. 1841 ji»4> —Gellir enill Dwy Bunt acychwaneg yn wytnnosol yn h*wdd a gonest gan fab neu fen h, heb ymyryla-im a'u gorchwyl- ion presenul.-Arn fanylion a sample, gan am- gau envelope, anfoner at Evans, A <M ts and Comply, (P 2'3). Birwitthati. Y mae yr hysbysiad hwn yn un y gellir dibynu arn AR OSOD NEU AR WERTH. ST. DAVID'S ROAD, CAERNARFON —Ty Dodrefnedig ar Osod am Fisoedd y Gauaf. Rhent, 10s 6c yn yr wythpos i denant gofalns.- Y mofyner, A. B., Werin Office', RPO BE LET.—Hoase, Wheelwright shop, X and Smithy; also Lathe on Sale.—Apply to Thamas Hughes, Dyserth, Rhyl. 2002 MENAl 15RIDGE.—Two Houses to be Let. O ie detached, with good Garde-r. Rents reas nable. —Apply John Hughes, Bryn Tawel. 2255 ENAE BlilUGE—ToLet,NoT,Green- fieid terrace, off Bulkeiey-squarn; 2 Entertaing Rooms, 4 Bedrooms, 2 Atti<s, 2 Kitchens, a!d Pantry. Pleaeant situatien. Rent Moderate. Also 2 W^rkmea'a Cottages atLIar,fair P.(. (Upper Village).—Apply to Mrs Jones, The Crescent, Menai Bridge. AR WERTH, trwy .gytnudeft cytrlnachol y Tyddyn achvir Tir D fvd 1, Bryacr.«3fl Sarn Feilideyrn, LleYD, o 1"> i 20 acer o Dir da ynghydag Adeiladau Iron VTS newydd, ac yn sefyll yn uu o'r UeoecH ilifyraf. Digoneda o ddwfr trwy y bl\ nytidoeJd. yn ei ganol. Ym- ofyner drwy lytbyrau yn uni^ a J W., Swyddfa'r Gewdl. Ca rnkrt(-,n. 2577 LLANF/V1K r EL M A N. A FREEHOLD H(/ SK kaown Bryn Afon, Va'ley Road, with gjod S< a and Mountain view, to be Len < r Sold. Newly built, containing 4 Bedrooms, 2 Parlouis, Kitchen, 2 Phnt i< s. W.C., a Garden.— Av, w. Hn(H-. Rvyi, tHou. 2313 bit l.N R Ell .11.. Y FREEHOLD ar 11 ith neu ar Otiod. JL Y mae yn sefyll yn lallt, Bryn'refail. Y mae yn Dy cyfleus. a iir cael meddiant uniongyrchol. Am fanylii a pellach ymofyner a'r perchenog, John Hugh Jones, Hign-street, Ebenezer, neu W. D. Prichard, Glandwr, Clwtybont.i 2^54 _V ALLEY STATION. T.v ar Osod. V Rhent 6p.-Ymofyner a John Hughes, Cral Mer ihanr. PATENTS tor Inventions.— It yr*u bave X an idea for an invention, patent it through good London firm for trifling cost; good novel tiests required. All particulars free from Rayner, Cat-setl and Co., Patent Agents, 37. Chancery Lane, London. 2070 CARNARVON UNION. WORKHOUSE CLOTHING. TENDERS Wantea by Friday 23rd inst. JL Particulars to be had from the Master. J. HbNRY THOMAS, Clerk. 12 October, 1889, PU .BLIC HEALTH ACT, 1875. TOTICE IS HEREBY GIVET,, that .L at a Public Meeting of owners and rate- payers of the Parish of Llangefni, in the C ounty of Anglesey, held at the own Hall, 3 Llangefni, on Wednesday, October 2nd, 1889, the follow^i% resolution was passed, namely, "That this meeting declares that'tis ex- pedient that the Parish of Llangefni be consti- tuted a Local "Government District. pedient that the Parish of Llangefni be consti- tuted a Local "Government District. EVAN WILLIAMS, I Churchwarden. Green Hill, Llangefni. I October i, 1889, 2562 I E~ THOLIAD BWRDETSIOL* CASR NARFOIX, 1889. AT ETHOLWYR Y WARD FAWR. FONEDDIGESAU A BONEDDJGION,—■ Tair blynedd ynol rhoddasoch eich ymddiriedaeth ynof "crWy fy ethol yn ail ar y Poll fel eich Cynrychiolydd ar y Cyngor Trefol. Yn ystod yr amser yna, telais sylw manwl i'r dyledswyddau gydag un amcan cyson, a hyny oedd gwneyd yr hyn oedd gyfiawn a phriodol ar bob amgylchiad, a gofalu yn neillduol am fuddiannau y dref a beichiau y trethdalwyr. Yr wyf bob amser wedi ymdreohu gweithredii yn y modd mwyaf uniawn a diddeibynwyneb, a chan fy mod yn un o'r treihdalwyr mwyaf yn y Fwrdeisdref, y mae yn naturiol i mi wneyd fy ngoreu o blaid cynildeb ac elfoithiolrwydd. Hyderaf fod fy ymddygiadwedi bod y cyfryw ag a deilynga eich cymeradwyaeth.yr hyn,mi a obeithiaf, y byddwch mor garedig a'i ddangos trwy fy anrhyd6ddu a'ch pleialeisiau yn yr Etholiad agoshaol—y laf o Dachwedd. Meddaf yr anrhydedd o fed Eich ufudd wasanaethwr, W. LLOYD GRIFFITH. Bodafon, Hydref 15, lfc89. /"I A R i A R V ON MUNICIPAL ELECIION, 1889. TO THE ELECTORS OF THE WESTERN WARD. LADIES AND GENTLEMEN,— In soliciting your vole I have but; one desire (notwithstanding rumours to the contrary), and that is to study the interest of the Ratepayers of my native town, and give them the benefit of 18 years experience of Local Government,aud also 4 years with Mr R. J. Davids,the Engineer of the Waterworks and Drainage scheme. I am, Ladies and Gentlemen, Your Obedient Servant, R. LL. JONES. 18, Church-street, Carnarvon, 11th October, 18S9. 2323 RPHEEQUITABLE LIFE ASSURANCE X SOCIETY OF THE UNITED STATES. 81, CHEAPSIDE, LONDON, E.C. TRUSTEES FOR GREAT BRITAIN A IRELAND:— THE RIGHT HONOURABLE THE EARL OF DENBIGH. THE RIGHT HONOURABLE THE EARL OF KINITOKE. SIR JOSEPH ('. LEE. Who hold Securities for £ 100,000 in the Bank of England, as special Secutity for policy-hold- ers in Great; Britain nd Ireland. ASSETS, January, 1888. £ 19,800,608 SURPLUS £ 4,332,232 The following is an Actual Result of a Tontine policy maturing in 1889. Policy No. 87,871 is3u< d February 13th 1874, on the life of J.R.M. Age 24 years Amount of policy £1,000, annual premium j JE66 Os lOd, payable 15 years. Total premiums r paid during 15 years, £ 990 12s 6d. Cash re- t turned to J.R.M., £ 1,426 12s 3d r J.R.M. therefore was during 15 years insured ( foy £1000 had he died at any-time during this l period, his beneficiary wou;d have received ;CLOOO, not having died during this peiijd he received himself at the end of it in cash, l £ 1,426 12s 3d, that is to say, 1435 19s 9d more thaa the premiums paid by hitn during this time. In other words, he h s enjoyed the benefits of Insurance gratuitously, and accumu- lated "6 Os lOd a year increased by 4i per cent. compound interest. Pospectuses on application. State age at > nearest birthday. SEMI TONTINE ILLUS- TRATION will be forwarded by applying to The SECRETARY of tne BRITISH BRANCH London Office 18. CHEAPSmE. E.G. Draw o Dowyn—dre' dawel- I dy ddant iachad a dde! ;j ,.m;;catIT: 0 mala r Tic fel melin- At ei ladd ft Vietaline. "j 'Y"<f.j V 1:0 T OLI Ng [EEGISTERED ] HOWELL, JONES. Y FEDDYGINIAETH FWYAF LLWYDD- IANUS AC EFFEITH- IOL, A DDARGAN- FYDDWYD ERIOED AT LWYB WELLA NIWRALGIA, TIC, DDANODD, If- GWAEW fDRWY ESGYBN Y GWYNEB (FACEACHE) A'R PEN; GUMS DOLURUS A CHWYDDEDIG, &c Mae yn taro yn uniongyrchol ar wraidd y drwg, yn cryfhau y Nerves, ac yn clirio yr achos o'r drwg o'r Ystumog. Triniaeth newydd ac effeithiol. Cannoedd o dyatiolaethau o bob parth. Dyma rai o'r rhai divrddaraf Holly Bank, Rocefter, Stafford, Chwtfror 20, 1889. Mr Howell Jones. S3 Syr,—Mae yn dda genyf eich hysbysu ddar- fod i'r Victoline, a alfonasoch i mi brofi yn hollol effeithiol. Yr oeddwa wedi bod yn dioddef gan Ddanodd, &c., am hir amser, ond er pan gymeraia eich Victoline nid wyf wedi teimlo dim oddiwrthi. Bydd yn dda genyf ei ganmol wrth eraill.—Yr eiddoch, MARY P. PUGH. S.S. North Erin," MillwaU Dock, London, July 17, 1889. Mr Howell Jones. Sir,—Will you oblige me by sending me a botule of your famous Victoline for Neuralgia, by return of post. -Yours truly, W. WILLIAMS. Meddyginiaeth arbenig. Rhodda esmwythad hollol, nid am funud ond am flynyddoedd. I'w chael mewn potelau Is lieg 2s, a 3s 6c yr un, gan Druggists, a rhai Grocers neu yn rhad drwy y Post oddiwrth y Perchenog am dair ceiniog ychwanegol. Darparedig yn unig gan M. HOWELL JONES, A.P.S., Chemist, &c., High Street Pharmacy, Towyn, Merioneth. Wholesale at D. Jones & Co., Ogwen Hughes & Co, Ayrton & Saunders, and Wholesale Druggists. THE HIGH SCHOOL, ROSE HILL A BOWDON, CHESHIRE. HEAD-MASTER ALFRED J. PEARCE, B.A. Assisted by W. t PEARCE, B.A. M.Sc. and HOlloursu; an in Mathematics. Pupils are prepared for the University Colleges of England and Wales, the Proffesious, and Commercial pursuit*. The next term commences on Tuesday, September 10th. Reierences kindly allowed to OWEN JONES, Esq., Green Bank, Carnarvon; T. A. H ALKER, Esq., M.A., Fellow and Dean of Peterhouse, Cambtidge, and the parents of pupils from Wales, which can be obtained on application 9031
[No title]
fclR WILLIaM YER:NON HARCOURT, M.P. I
- AT 1]IN GOHKBW Y11.j -
AT 1]IN GOHKBW Y11. j A, B, C.—O duedd ol"modoI i wawdio y par ieuanc. IoAN. Mae y cyfeiriad at y purteryn rby gigeoeth. MEWN LLAWEirianall, A. P., O. A, &c.
HARCODRT A'R CYMRY. --
HARCODRT A'R CYMRY. Ni raid i ni wneyd ymddiheurad i'n darllenwyr dros roddi cymaint o le yr wythnos hon i araeth y gwr enwog a'r gwleidyddwr poblogaidd uchod. Y mae unrhyw beth a ddisgyna dros wefus gwr o safle Syr William Har- court yn werth i'w wybod a'i ystyried. Nid yw araeth Syr William yn Mha- vilion Caernarfon nos lau yn eithriad i'w areithiau yn gyffredin-i'r gwrth- wyneb, y mae yn Hawn o wei si sydd o'r pwys mwyaf i'r Cymryeu dysgu ar hyn o bryd. Yn nglyn a'r cwest- iynau sydd yn tynu sylw Cymru siaradai Syr William eiriau Hawn o galondid i'r genedl, Datganai ei bar- odrwydd i wneuthur yr oil yn ei allu tuag at ddwyn Dadgysylltiad oddi amgylch, ac ymdriniai a dull yr Eg- Iwys o geisio cadw cydraddoldeb cref- yddol draw mewn dull Ilym a llawn o wawdiaeth nas anghofir mohono ar frys. Datganai farn pedwar o bob pump o drigolion Cymru pan y dy- wedai mai at sefydlu addysg rad y dylid defnyddio yr arian sydd ar hyn o bryd yn cael eu talu at gadw Eg- lwys Harri yr Wythfed mewn moeth- usrwydd. Y mae Cymru wedi teimlo gwirionedd hyn er's llawer dydd, ac nid dibwys ganddi yw clywed dynion o safle Syr William Harcourt yn dat- gan.ei fwriad i gynorthwyo i ddwyn yr anghyfiawnder hwn i derfyniad, Nid Ilai grymus oedd yr hyn a ddy- wedai y boneddwr gwir anrhydeddus ar Ddeddf Cau y Tafarnau ar y Sul, a'r hyn a ynganai parthed dwyn oddi amgylch gyfnewidiad yn neddfau tirol y wlad, modd ygellir gwastadhau yr anghyfiawnder sydd yn bodoli yn nglyn i ground rents. Sicr yw y bydd sylwadau Syr Wm. Harcourt yn halen ar friwiau y Toriaid, ac y ceisir tynu oddi wrth y dylanwad a effeithia.
Y GYNHADLEDD.
Y GYNHADLEDD. Yn y boreu a'r prydnawn cynhal- iwydcyfarfodblynyddol y Cynghor Cenedlaethol Cymreig. Yr oedd oedd oddeutu pedwar cant o gynrych- iolwyr yn bresenol o bob rhan o Gymru, ac yr oedd yn amlwg o'r dechreu eu bod o dan ddylanwad y brwdfrydedd a'r sel mwyaf, ac yn barod i wneyd gwaith gwir syl- weddol, os ceid cyfleustra. Ond wrth sylwi ar y rhaglen, gwelid ar un- waith y byddai yn anmhosibl myned drwy yr holl waith yn effeithiol, gan fod nifer gormodol o bynciau i'w gosod gerbron, sef Addysg Elfenol a Chanolraddol, Dirwest, dadgysyllt- iad, Degwm, Cyfraith y Tir, a Chyng? rair Cenedlaethol Cymru, a gwaeth na hyny oedd fod y pynciau mwyaf ymarferol wedi eu taflu i gynffon y cyfarfod. Wedi trafod y pwnc cyntaf- cododd Mr R. A. Griffith ar ei draed a hawliodd safle mwy cyfleus i'w ben- derfyniad o berthanas i'r Cynghrair. Cytunwyd fod i'r pwnc gael ei gym- eryd am ddeuddeg o'r gloch, ac felly cafwyd digon o amser i'w wyntyllio yn drwyadl. Bu dadl frwd ar y mater Siaradwyd o du y penderfyniad gan Mr Griffith, y Parch D. Adams, Bethesda; Mr William Jones, Llun- dain; a Mr Lloyd George; ac yn ei erbyn gan Alr Powell, Wrexham; Mr Frank Edwards, Aberdar; a Mr Herbert Lewis, tra y gwnaed ym- drechion i gymodi y ddwy blaid gan Mr Gee,Parch Dr Herber Evans,a Mr Taylor. Yr oedd yn amlwg fod teimlad cryf yn y cyfarfod oherwydd diffrwythder y Cynghor, ac yr oedd yn edrych ar un adeg fel pe bae ei dynged wedi ei selio; ond apeliwyd yn daer at y cynrychiolwyr i beidio creu rhwyg yn y blaid, a chynygiwyd gwelliant fod y cyfarfod i roi cenad i'r Pwyllgor Gweithiol i dynu allan gynllun er diwygio y Cynghor a'i wneyd yn fwy ymarferol ac effeithiol. Wedi dwy awro hanner o dynu torch, y gwelliant a gariwyd. Nid yn ofer y dygwyd y cynygiad hwn yn mlaen. Y teimlad oedd fod trugaredd wedi ei ddangos at y Cynghor, Vac os na fydd iddo wella ei ffyrdd, sicr yw na fydd dim arbed arno y tro nesaf. Wedi hyn cymerwyd amser maith i ddewis swyddogion a phwyllgor gweithiol Cynghrair Gogledd Cymru. Yna aed at bwnc y Dadgysylltiad, a chafwyd dwy araeth faith a hwyliog, ond braidd yn ddiamcan a difudd, gan y Parch Benjamin Thomas, Narberth, a Mr G. W. Taylor. Y j pwnc nesaf ar y rhaglen oedd I Degwm; ond cyn bod hwn ar y bwrdd, daeth Syr W. Harcourt i fewn i'r gynhadledd. Rhoddwyd derbyn- iad gwresog iddo, a rhoddodd yntau araeth yn llawn o'i ffraethebion i'r cyfarfod. Pan ymadawoddSyr Wil- liam aeth y rhan fwyafo'r cyfarfod ar ei ol, ac rid oedd ond dyrnaid o bersonau yn bresenol pan gododd Mr Gee i gynyg y penderfyniad a basiwyd yn Llandrindod i sylw y chymeradwy- aeth y cyfarfod. Am y rheswm hwn awgrymodd y Llywydd mai gwell "I fuasai ei ohirio; ond dangoswyd gwrthwynebiad i hyny, a phasiwyd y penderfyniad yn frysiog heb ncmawr ddim o ymdrafodaeth ac heb unrhyw gyfeiriad o gwbl at y cynlluni a dynwyd allan gan Mr Gee a'i gyfeill- ion er cynorthwyo yr amaethwyr i ymladd rhyfel y degwm. Gwnaeth Mr Gee gamgymeriad na fuasai wedi mynu dwyn ei bwnc yn mlaen mewn pryd, yn lie gadael iddo gael ei wthio megys dros y bwrdd. Mae'n debyg y ceir clywed ychwaneg ar hyn eto, Y peth diweddaf yn y cyfarfod cedd gwithdystiad gwyllt gan gynrychiol- wyr sir Fflint am nad oedd gymaint ag un o'r sir hono wedi cael ei ddewis ar Bwyllgor Gweithiol y Cynghrair. Methodd Mr Gee a chael cyfleusdra i ddwyn pwnc y Tir gerbron, ac felly y diweddodd cyfarfod oddi wrth yr hwn y disgwylid pethau gwych, ond a drodd allan yn siomedigaeth i rai.
ULADDU MERCH IEUANC AR DDXDD…
ULADDU MERCH IEUANC AR DDXDD EI PHRIODAS. Cymerodd amgylchiad poenus le yn Whit laud yr wythnos ddiweddaf. Cymerwyd Miss Morgan, milliner, yn glaf yn ddi- symwth iawn boreu Llun. Anfonwyd am J ddau fedd; g yn ddioed ati, ond ni bu eu gwasanaeth o un lleaad. Parbaodd ar hyd y [ dydd yn aoymwybodol, a bu farw oddeutu baner nos. Yr oedd y drancedig, yr hon otdd i fyned i'w phriodt ddydd IaD, yn ferch i Mr Morgan, yr Union, Castellnewydd Emlyu, lie y dygwyd ei chorff ddydd lau i'w gladdu. Cuddwyd hi yn ei gwisg priod lisol
MARWOLAETH ERCRYLL NEIDIWR.
MARWOLAETH ERCRYLL NEIDIWR. Dygodd y llytbyrgod o America ddydd Sadwrn adroddiad am farwolaeth erchyll campwr a neidiwr o'i rhwBaptiste Penaude, Ffrancwr, yn Trenton, N.J. Hysbyswyd y byddai iddo neidio o ben twr 150 troed- fedd o nchder i rwydwaith islaw ac er ei bod yndciwrnod gwlyb, yr oedd lawn 7000 o bob! wedi ymweled &'r lie. Penaud, ar ol ymwisgo mewn gwisg dyn, a esgynodd y twr, a phob llygad yn craffu ar y Ffrancwr beiddgar. Wedi cyrbaedd ei ben, edrych- odd ar y bobl yn y gwaelod, acar olychydig eiliadan, lIamodd i'r g\\ agIe arnthroJ. Dis- gynodd gyda chyflymder mellten. Fel yr agoshai at y rhwydwaith, rhoddodd dro sydyn, a disgynodd ar ei gef n. Yr oedd yr ysgytiad mor fawr, fel y lladdwyd y neid- iwr bron yn uniongyrchol.
FFRWYDRIAD DYCHRYNLLYD MEWN…
FFRWYDRIAD DYCHRYN- LLYD MEWN GWAITH GLO. 60 0 FYWYDAU WEDI COLLI. Y PWLL AR DAN. Dygwyddodd ffrwydriad dychrynllyd yn gynar foreu Mercher yn Nglofa Mossfield, yn ymyl Longton, swydd Stafford, pryd y coltodd tUB. 60 o ddynion eu bywydau. Tua phedwar o'r gloch yr oedd yn agos i gant o ddynion yn y pwll. Mor fuan ag y deawyd i wybod am y trychineb, yr oedd y Ian yn llawn o berthynasau; ac aed ati rhag blaen i geisio gwaredu y dynion, ond ataliwyd hwy yn y cychwyn gan danchwa. Beth bynag, wedi ymdrech galed, dygwyd deg o ddynion allan yn fyw erbyn wyth o'r gloch. Ar ol byny dygwyd cyrph meirwon allan, ac aed yn mlaen fel hyn hyd ganol dydd, pryd y darfu i arolygydd y mwnfeydd eu hatal o herwydd y mwg oedd yn y gwaith.
YR "YMFFROSTtWR" YNTE'R "…
YR "YMFFROSTtWR" YNTE'R RHATIRITHIWR ?'» LLENLADRAD AI BETH? Yn ngholofn farddol y Geltam yr wyth- nos hon ceir yr englyn a'r manylion canlynol:— Y RHAGRITHIWR. (Buddugol yn Eisteddfod Bedyddwyr Col- wyn, Llun y Pasg, 1889.) Efo'i yatum a'i fwstwr—mynu bri Mewn brol wna'r rhagrithiwr: Syr ydyw fel siaradwr, A'i fost yw ei brif ystwr. ELISEG, sef Alun Jones, Colwyn. "Os nad wyf yn camgymeryd, gwelais yr englyn uchod mewn -cyfrol o'r Brython, gydag enw Meiriadog odditano, ond gydag hyn o wahaniaeth-ruai yr Ymffrostiwr oedd ei benawd yno. Ac erbyn edrych, gwel pawb fod yr englyn yn llawer mwy nodweddiadol o'r "Ymffrostiwr," a dylasai y bairniad-pwy bynag ydoedd wybod nad oedd yr englyn ar y testyn o gwbl. Mae yn hen bryd i'n beirdd ieuaingc, a'r rhai a fynant honi eu bod yn feirdd, ddeall na thai iddynt geisio rhedeg â phlyf adar eraill, rhag iddynt ymollwng odditanynt ac iddynt hwythau ddisgyn i'r dyfnderoedd ag y bydd Alun Jones yn cael ei hunan ynddo pan wel y dinoethiad hwn o hono. Hefyd, byddai yn burion peth i'r rhai hyny a fynant wobrwyon ac anrhyd- edd mewn cyfarfodydd cyatadleuol ar draul pobl eraill foddloni ar byny yn unig, c nid ymestyn am anrhydedd genedlaethcl ar faes y newyddiadur, gan eu bod drwy hyny yn I. gosod eu hunain yn agorad i gael eu daI" yn eu u hymffroBt" e'u rhagrith" ABRADAEABILA. w''
CYFARFODYDD Y CYNGOR CENEDLAETHOL…
CYFARFODYDD Y CYNGOR CENEDLAETHOL CYMREIG A CHYNGRAIR GOGLEDD CYMRU. YMWELIAD SYS W. V. HARCOURT, A-S, DERBYNIAD BRWD- FRYDIG, AGORIAD Y CLWB RHYDDFRYDOL. TRAFODAETHAU PWYSIG AR FATERION CYMREIG. CYNULLIADAU LLUOSOG A GORYMDEITHIAU ARDDERCHOG. Dydd lau yr wythnos bon cynhaliwyd nifer o gyfarfodydd tra phwysig yn ngln' a Rhyddfrydiaeth Cymru yn Nghaernarfon. Yn y cyfnod hwn yn hanes ein gwlad, pan mae y fath ymddeffroad cenedlaethol wedi cymeryd lie yn ein plith, mae y cyfarfodydd hyn yn cael sylw yr holl genedi, a'r dyddor- deb mwyaf yn cael ei deimlo yn eu gweith- rediadau. Hefyd, coronwyd y gweithred- iadau drwy ymweliad Syr William Har- court &'n gwlad am y waith gyttaf yn ei gymeriad cyhoeddus. Heblaw bod yn un o'r arweinwyr penaf i'r blaid Ryddfrydol, y mae Syr William Harcourt ar fwy nag un achlysur, wedi rhoi prawf anwadadwy o'i deyrngarwch i Gymru, ei gydymdeimlad a'i awydd angerddol i wneyd yr oil a fedr i symud y camwri y mae y Cymry wedi bod mor hir yn dyoddef dano. Y mae yn bur naturiol fod y Toriaid, yn ol eu harfer o gam-ddarlunio y gwir bob amser ac o briodoli gau aipicanion i'r blaid Ryddfrydol, yn esbonio ymweliad Syr William Har- court i amddifadrwydd o ryw allu i ddeffro Rhyddfrydwyr Cymru o'u cysgadrwydd i fwy o weithgarweh ond ni bu y Toriaid erioed bellach oddiwrth y nod na'r tro hwn; o herwydd y mae y blaid RfddfrydoKdiwy yy holl wlad yn fwy byw nag erioed i angenion Cymru, a'i chalon yn llosgi gan awydd rhyddbau y wlad o'i chaethiwed. Y mae y Rbyddfrydwyr yn awr o ddifrif, yn enwedig felly y to ardderchog sydd yn codi; a diau y bydd i ymweliad Syr William fod yn foddion i gynyrchu yr effeithiau mwyaf bendithlawngydagolwg ar ddeddfwriaeth mewn cysylltiad â Chymru. Gwnaed y parotoadau goreu i dder- byn cyfarfodydd y Cynghor a'r Cyn- grair, a Syr William Harcourt. Ymddir- iedwyd y gwaith o ddwyn hyn oddiamgylch i bwyllgor hynod o ymroddgar, i'r hwn y perthynai rhai o brif nelodau y blaid yn Nghaernarfon; gyda Mr Peter Hughes, ysgrifenydd Clwb Diwygiadol Ciernarfon, yn gweithreda fel ysgrifenydd. Trwy gyd- weithrediad unol caredigion Rhyddfrydiaeth yn y dref a'r gymydogaeth, galluogwyd y pwyllgor i ddwyn oddi amgylch arddangos. iad ag oedd yn deilwng o dref Ryddfrydig ac Ymneillduol Caernarfon. Treuliwyd amryw ddyddiau i brydferthu y Pavilion mawr o'r naill ben i'r llall; ac nid oedd prinder ar y baneri a'r arwyddeiriau piiodol a theg oeddynt yn britho yr holl adeilad. Yr oedd y geiriau a'r ddraig goch yn amlwg yn mhlitb yr arwyddion Cymreig. Ar hyd yr holl adeilad yr cedd geiri&u ac arwydd- eiriati priodol, megys-" Croesaw i Syr Wil- liam Harcourt;" "Cynghrair Rhyddfrydol Gogledi Cymru;" "Y Gwir Anrhydeddus W. Ewart Gladstone;" "Munach Rydd;" "Cyfiawnder;" "Trechgwlad nag arglwyddj" Ein Cyfansoddiad;" H Dadgysylltiad i Gymru;" Peterborough, Elgin, a Gogledd- barth Bucks;" "Cyfiawnder i'r Iwerddon;" 11 Rhyddid Gwladol a Chrefyddol;" "Cyfaill yBobl;" "Eingwlad;" &c. Yr oedd y fynedfa i'r Pavilion hefyd wedi eiphryd- ferthu yn odidog. Yr oedd y Clwb Diwyg- iadol hefyd yn Heol Bangor wedi ei addurno yn deilwng o'r amgylchiad, a phont bryd. feith ar draws yr heol, fig arni y gair "Croesaw," &c. Yr oedd y tai yn yr holl brif heolydd yn fmath o faneri, i ddathlu yr amgylchiad pwyjflg. Cafodd y prydfertbu yn y babell ei ddwyb jn, mlaen o dan arol- ygiaeth brofiadol Mr W. O. Williams, Stryd Llyn, gan y boneddigesau a boneddigion canlynol:—Mrs R. Parry, Heol y Castell Mrs Hughes, Bronydre; Miss Thomas, Bryngwyn Misses Jones, etc Miss Jennie Jones, Bangor-street Misa Owen, etc Miss Jonathan, Gorphwysfa; Miss Jones, Brynmeillion Misses Williams, Assheton House; Miss McMillan, Church-street; Miss Williams,Leeds house; Miss Williams, Palace-street; Miss Williams, Bryn Gwyuedd Misses Fraser, North road Misses Griffith, St. Duvid's road Misses Edmunds, Vron Dirion; Misses Hughes, Claremont; Capt Lewis, Dinorwic-street; Capt E. Jones, Newborough-street; Capt Williams, Uxbridge-square Messrs R. D. Williams, Porthyraur; J. N. Evans, Dinorwic-street; H. O. Jonathan, North- road; Lewis Jones, Priory-terrace; Hency Roberts, Uxbridge-street; G. O. Jones, Green Bank; White, plumber J. Kelly, Bangor street; R. Roberts, Hole-in-the- wall-street R. Owen, Eastgate street; Ellis Thomas, Pool-bill; Hope, Uxbridge- street; William J. Jones, Castle-square 0 I- Stephen Jones, eto; J. Edwards, McuctaiL- street; T. Williams, Twthill; R. Roberts, Uxbridge-street. Mae y pwyllgor yn rhwymedig i'r boneddigion a'r boneddigesau canlynol am y cymborth a gawsant gan- ddynt drwy fenthyciad nwyddan a cbelfi at arwisgo:—Mri Pierce a Williams, Afr Aur; E. Hughes, ironmonger; E. H. Owen, Golden Eagle; Mrs R. Parry, Castle-street; Mrs Pngh, Llys Meirion; Mr J. A. A. Williams, Glangwna; Mr J. T. Roberts, cyfreithiwr; Mr D. Jones, chemist; Mri Morris a Davies, Nelson Emporium, a Mr O. D. Jones, Bon March6.
y CYNiOR CENEDLAETHOL CYMREIG.
y CYNiOR CENEDLAETHOL CYMREIG. Cynhaliwyd cyfarfod cyntaf y Cynge" Cenedlaethol Comreig yn y Guild Hall, am ddeg o'r gloch, o dan lywyddiaeth Mr Stuart Rendel, A.S. Yr oedd lluaws mawr o gynrychiolwyr yn bresenol o parth o'r wlad, ac yn eu plith sylwasom ar Mr D. P. Williams, J.P., Llanberis; Dr Lloyd Wil- f liams, Llanberis; J. E. Powell, Wrexham; 'So'' R. B. Ellis, Clwtybont; J. Williams, Beau- maris; G. Griffith, Barmouth; Rev W. R. Jones, Holyhead; Moses Evaus, Bethesda; John Davies, Carnarvon; John Barrett, Wrexham; Rev A. Adams, Bethesda J. Thomas Jones, Bangor; Rev J. Morgan Jones, Caegwrle; H. Lewis, Bangor; Thomas Lewis, M.P., J. W. Huws, Llan- faelog; R. Rowland Jones, Llanfaelog; Thomas Eardle, Brymbo and Lodge; Captain William Williams, Carnarvon; Owen Elias, Portdinorwic Evan Jones, Mount-place, Bala.; Rev O. Hughes, Llan- gefni; R. Joily, Rhyl; Samuel Prytherch, Bodedern; Thoiaas Oweu, BaDgor; Llew- elyn Roe-Browne, solicitor, Rhyl; Rev John Williams, Brynsiencyn W. R. Wil- liams, Rhyl Thomas Roberts, Bryngwran Rev D. S. Jones, Chwilog John Hughes, Menai Bridge Thomas Owen, Menai Bridge; P. Mostyn Williams, Rhyl; John Owen Williams, Liar-getui; John Roberts, Portdinorwic; David Edwards, Abergele; John Will arns, Abergble Rev T. Shank- land, Mold William Leicester, Llanfair- fechan Owen Owens, Liverpool House, Nantlle Yale Robert Roberts, 6, Water- street, Bethesda Edward Ellis, Bontuchaf, Bethesda; Morris D. Rowlands, Portdin- orwic Dftvid Jones. Poitdinotwic; John R. Ellis, Abergele; Lewis Hughes, Amlwchj Rey D. S. Jones, Chwilog; Thomas Jones, Liverpool; John Hughes, Portdinorwic; R. Jones. Rhyl; W. Williams, Rhyl; S. J. Amos, Rhyl; Rev J. Spinther James, Llan- dudno; Owen E. Jones, Amlwch Reform Club; John Matthews, Amlwch; T. E. Ellis, M.P., A. H. D. Atkland, M.P., R. Robeits, Leeds House, Amlwch; Rev E. Hfrber Evans, D.D., Carnarvon; R. Iwan Jenkyn, isetnesda; William livans. Llandudno; W. J. Parry, Bethesda; H. H. Davies, Bethesda; Richard G. Pritchard, Bethesda; Richard Rowlands, Bryngwran J. T. Roberts, Bryngwran; D. Lloyd, Liverpool; Wm. Jones (Oxford) Cymru Fydd, London; Wm, Griffith, Cymru Fydd, Locdor; B. T. Price, Cymru Fydd, London; Owen Hughes, Nanfc y Cowarch, Glan Conway; Rev David Rees, Capel Mawr T. Robert Jones, Oswestry; E. R. Owen, Boasuran, Llan- gefni; T. H. Gilbert, Cymru Fydd, London; Rev J. Machreth Rees, Penygroes; J. P. Jones, Wrexham;Wiiliam D. Jones, Holy- head; R. A.J Jones, Liverpool; William Griffith, Llanerchymedd; L. Williams, Boutnewydd; J. Williams, Eivion District; Owen W. Hughes, Whitford; Rev T. J. Wheldon, Festiniog; Rev Ellis Edwards, t, M.A Bala; Jad^s E. Hughes, Llanerchy- medd; R. Jones Hughes, Rhostryfan; J. Morgac, Tryddyn; J. Ll. Morris, Mold; E. P. Edwards, Mold; J. Griffith, Llanfair- fechan; Rev R. P. Williams, Deiniolen District; Morris Williams, Llanaelhaiarn; R. A. Griffith, Carnarvon; Rev R. C* Jones, Llanfair P.G.; Owen Williams, West Denbighshire District; H De Winton, John Morgan, F. Edwards Benjamin Thomas, John Roberts, Rbyader' W. A. Thomas, R. H. Williams, Holy- beiid W. Jones Owen, Pwllheli; H. Tudwal Davies, Fourcrosses; J. Hughes, Edeyrn W. Anthony; D. H. Davies, Llangybi; J. R. Pritchard, Portmadoc; Jonathan Davies, Portmadoc Morgan Richards, Bangor T. Charles Lewis, Ban- izor W. Roberts, L anaelhaiarn; J. W. Rowlanrls, Llanaelhaiarn J. Davies, Llith- faen Rev Lloyd B. Roberts, Carnarvon H. Griffith, Nevin D. Griffith Davies, Bethesda E. W. Davies, Pecrhiwarddwr, Eglwysbach: William Jones, Holywell; E". Bryan, Holywell; Richard Bromley, solicitor, Whitford Howell Gee, Uanar- mon-yn-Ial; Haw Rowland, solicitor, Ban- gor Rev R. Jones, Nebo, Pensarn; Thomas Williams, Trefriw; William W. Jones, Nantlle Vale; John Henry Richards, Barmouth Griffith Williams, Nantlle Vale; Evan Parry, Pwllheli; John Adams, Barmouth James Tomlins, Aber- dovey R. G. Pritchard,Penrhyndeudraeth; Thomas Parry, Nevin; D. E. Davies, Pwllheli; William Jones,Pwllheii; John Ro- berts,Portmadoc T. Williams Jones,Menai Bridge; J. P. Williams, Bank, Nevin Evan Ellis, Preswylfa, Nevin; Hugh Evans, Llanbedr W. J. Rowlands, Tan- ygrisiau; James Ward, Llandudno; Rev J. Owen, M.A., Criccieth; Capt. Evan Jones, Criccieth Mr John P. Jones, Harlech Lloyd Prichard, Penrhyn- deudraeth E. Lima Jones, South Wales Thomas Williams, Barmouth; Rev Robert Williams, B.A., Dolgelley R.G. Humphreys, Portmadoc; T. W. Griffith, Llandudno; John Redge, Llandudno G. W. Taylor, Esq., D. Thomas, Bryngwyn J. Bughes Jones, Aberdovey Edward Mills, Denbigh; Gwilym Parry, Llansannan Dr R. Parry, Carnarvon Owen D. Roberts, Dolgelley; Owen M. Roberts, Portmadoc W. Roberts, Harlech ;L. F. Edwards, Harlech R. Wil- liams, Etfion J. LI. Williams, Denbigh Dr H. G. Williams, Criccieth R. Jones Griffith, Dolgelley; J. Herbert Lewis, Treasurer John Roberts, Chwilog D. R. Parry, LlwyDgwril Edward Griffith, Dotge ley G. P. Williams, Criccieth; D. Griffith, Llanidan G. L. Jones, Cardigan H.Tudwal Divies, Abererch J. Hughes, Edeyrn, Nevin W. Anthony, Pwllheli; D. H. Davies, Llangybi; J. R. Pritchard, Portmadoc Jonathan Davies, Portmadoc; W. Roberts, Llanaelhaiarn ;J. W. Rowlands, Lianaelhaiaria J. Davies, Llithfaen H. Griffith, Nevin; D. G. Davies,Bethesda; E. W. Davies, Eglwysfadh; William Jones, Holywell Richard Bromley, soicitor, Holywell'; Howell Gee, Denbigh; Huw Rowland, Bangor Rev R. Jones, Nebo ThomasWilliams, Trefriw W. Jones Owen, Pwllheli; W. Kichard Joves, Weishpool; John Williams, Conway; A. L. Clews, Rhyl John Price, Not mai College, Bangor H. S. Williams, Brymbo; W. Jones, Bangor; R. E. Jones, Llanberis W. R. Williams, Dolgelley Frack, Llauberis Owen Jones, Pwllheli; RobertO. Jores, Waenfawr C. W. Jones, Rbyl; R. L. Jones, Rbyl; Rev W. L. Ellis, Dwyran Rev W. Pritchard, Pentraeth; John W-'iliatcs, Liangeinwen; T. Davies; J. Jones, a. d D. Jones, Llan- dudno; R. Thompson. W. ;shpool; H. Wil- liams, Marian Glas; J. Salisbury, Llan- erchymedd Edwaro Tin-mas, Denbigh W. Jones, Abergele; Williatr Bromley, Holywell Yn mhlith y rhai oeddjnt yn breseno! yn y gynu!leidfa ,yr oedd yr Henadur W. P. Williams, Caernarfon Samuel Evacs, o Cairo; Parch Evan Jones, Caernarfon James Evacs, Caeruarf >o Parch T. Gwyn- edd Roberts; W. D. Pi itchard, Clwtybont Parch W. Jones, Poithdinorwig; J. Jones, chemist; Henry Williams, Caernarfon J. T. Roberts, Caernarfon T. O. Jones, Caer. narfon ;R. to. D. Evans, L'angefni; Henry Jonathan, Gorphwysfa, Caernarfon R. W.. Jones, Trevor; John J. Evans, Marino, Caernarfon; Thomas Huguts, Chapel street, Caernarfon Richard Joues, Tyddyn Hie, Gaerwen J. Mitchell (Halifax): W. G. Thomas, Caernarfon Ellis Jones, Bethesda; Capt. William, Chapel street, Caernarfon; Henry Owens, Pool-street, Caernarfon Richard Davies, John Jones, Dmorwic street; G. G. Jorf .9, Green Bank; William Evans, Richard O. Parry, Rhostryfan Llewelyn Williams,, Llanllechid; Parch W. E. Morgan, America; Capt. E.Jones, Newborough-street; W.J. Jones, Foel Ferry Stores, Mon. LLYTHYRAU ODDI WRTH ABSEN- OLION. Darllenwyd llythyrau oddi wrth amryw fooeddigian oeddyot yn analluog i fod yn- bresenol, ac yn eu plith yr oedd y rhai can- lynol :— ODDIWRTH MR J. JONES, Y.H., LLANFYLi. TN RADICALIAETH Y NORTH WALES OBSERVER" YN CAEL EI FEIRNIAPU. Yn mhlith y llythyrau a anfonwyd yn ym- I