Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

23 erthygl ar y dudalen hon

Y SECTAU SBFYDLEOIG.

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

Y SECTAU SBFYDLEOIG. Gdlbi rned^wl oddiwrth y moi,d y siarada llawer o bobl f gwreyd rbyw enwad cref- vdd 1 p: s .-tyd'.edig neu yn wlauol, yn Deri j'r enwad h wt, w beidio a bod ya sect; a mynych y tlyvcir_ aelodau cVr enwaa ffafredti hwn yn cyfeirio at enwadau er.> fel sectau,' h)ny gyda thoa a gosgedd o ddiruviT -1 if",iuSyui-)L. Yr ydym ni *w Cymry yn &y cyfarwydd a'r dirmyg' hwnw yn seJodau K^lwys L >,gr rag yn neb, « rail; Sid mewa cvbhoedd eraill, Ymneillduwyi gwafaano) w,.eu j n nodau ir mrmy g hw-W.i Yn awr, ^id oes un sail athronol na duw inyddol i'r ynohoi-iad dan sylw, c^i, p;/h i a v dirm ygwyr i sectau mor winon- fdtoVa'r dl&iygaut. Beth yw „«*? Gair ,djw hwn, .edi to. iLin secure, gair T» ymaith, wahanu. J |»ir «„ -< vo v modd «>4»«n ■ A. nart cut" off- » scion. Hence a body ol persona wliohave grated from otners u. of ». special do^tnne, or «.t of doctrines, which they hold m common; a school or denomination; especially a religious denomination. Os d**liwn ffe thiau hancsiaeth ar gyfer y daruodiad bw >, gwelwn nad yw eglwysi sei- vdleriie LL-egr, Scotland, German, Rhutam, a Groeg, oud sectau. Beth y w yr eglwys Babaidil ond v»n' amad ac enciliad oddiwrth E-lwys Groeg ? Fel V nodni y daoleuwr tra ealluo^ Alexander Campbell yn ei dcadl Jyd,» Archesgob Par cell yn Cincinnati yin 1837, mae y teitl B.lw-s Bhufaxn yn anshysor. a'r gair catholig, neu gyffredraol, ac yn dang,s v Bahaeth yn y cymeriad o sect. Ni(I yw henafiaeth, neu fawredd, nan y rheswrn dros vmraniad, yn netbau dim ar ddilysrwydd y ffaith. O ganlymad, y mae Eglwys Kbufaiu yn sect. Yn yr un modd ac am run rheswm, sect yw yr Kglwjs Luthe^aidd, a dorwyd ymaith, neu a ym- ■wababodd oddiwrth Eglwys Rhufain yn amser Martin Luther. A sect led yw Eglwys Loegr, a dorwyd ymaith neu a ym- wahabo-U oddiwrth Eglwys Rufain vn amser Hani r VIII. Ac er mai hi sydd agosaf i fod ) n Iliuell unionsyth Cristion- ogaeth mewn £ E' >rdd hanesol, nid yw Eglwys Groeg NchwHith oud sect, fel y dengys ei henw lleol, Eghv; Groeg. ai chymeriad rhanol a neiilduedig- Yn debyg iddi hi yr oedd y Phariseaid yn amser Crist y blaid grefyddol agosat i fod yn ddisijnydd yr hen Eglwys luddewig; honent hwy hyny, ac ni wadid eu honiad gan y Saduceaid na'r Esseuiaid. Er hyny yn sect y galwai Luc a Paul y Phariseaid (Ac.au xv, 5; xvi, 5) Oddiwrth hyn oil ni raid 1 ni fel cenedl betruso edrych ar Eglwys Loegr neu Eglwys Rufain fel sect mewu ystyr mor gyflaWn ag y mae yr euwtlodau Cristionogvd eraill yn sectau. Am y peiriau Anghydffarfwyr ac Ymneillduwyr, nid ydynt hwythau ond pertbynasol. 0 sAfle y Pab, y mae yr Episcopaliaid yn ymneillduwyr ac yn ang- hydffm fwy-; ac o safle yr Iuddewon, y mae holl Gristi mogiou y byd yn ymneilduwyr ao yn anghydffurfwyr. Ein hamcan yn y sylwadau uchod yw clirio tipyu ar y niwl sydd wedi arfer gordoi y gair p«tli hwn, sect, ac Did dyfnhau yr arlraff fod pob sect o angeorheidrwydd yn ddrwg. Yn amser Crist a'r Apostolion ed- rychid. ar yr eglwys Gristionogol fel sect, a ] rhoddid yr enw liwnw arni gan ei gwrth- wynebwyr (Actau 24 5; 28 22); a sect ydoedd yn ystyr lythyrenol y gair, er fod e: gelynion yn ei ddefuyddio gydag \sbryd sarhaol. Pan fyddo y corli gwreidaiol yn ymlygru, gan adael ei egwyddorion sylfaen- ol, a chau wrthod ymsymud yn mlaen gyda chyfleusderau a breintiau yr amseroedd, nid oes dim i'r aelodau byw a geir ynddo wneyd ond ei adael, ac ymffurfio yn gorff anuibynol ar yr hen uu. Yn wleidyddol, sect yw y Talaethau Unedig oddi-vrth lywodraeth PIydain Fa-vr. Mewn rhai amgylchiadau, yr unig ddiangh odditan iau caethiwed, neu o dawch gwenwynig ffurfioldeb mawr, yw enciliad ac ymgorfforiarl sectol. Profa hanes y byd mai pro;edigaetki ddif- rifol i ucrhyw sect yw bod yo sefydledig, neu mewn undeb a gwladwriaeth. Effaith y fath ieuad anghydmarus bron bob amser yw ty'DU llawer mwy ar yr eglwys at iselder y wladwriaeth, l,ag ar y wladwriaeth i fyny at yr eglwys. Trwy yr undeb anghydnaws dygir yn dra myoych ddynion o gymeriad ae o fwiiadau drwg i gysylltiad swyddogol fi'r eglwys. Er engraifft, yn Lloegr y mne y Breoin, neu y Frenines, yn rhinwedd ei swydd, fel y dywed Blackstone, yn head and flup tetne governor of the natÙmal church." 0 ganlyniad, pe y digwyddai i Victoria farw heddyw byddai ei mab hynaf, Tywysog Cymiu, yu ben daearol yr Eglwys Sefydled- ie, heb i neb ei ethol i'r lie, ac fod ynddo ddim cymwysder moesol iduo I r graddau y byddo un yn uchel a dylanwadol mewn cysylltiad a chrefydd, dylai ei alluoedd de- allol, cvvirdeb ei farn, a disgleirdeb ei gymeriad, fod yn rhagorol. Hefyd, fe du- edda uniad yr eglwys a'r wladwriaeth, a'i gwaddoliad, i ddarostwng gweinidogaeth yr efenevl ynddi i fod yn ddim oud galwedig- aeth neu grefft, fel y cyfryw, yr un fath yn union a physigwriaeth, y gyfraith, cadw ysgol, neu wneyd esgidiau. Pan eir i brog- ethu yn yr ybbryd hwiaw, nid aua fantais i wneyd y daioni mwyaf yr ymestynir, e.thr am y man lie y ceiry cyflog uchaf a r arrhyd. edd bydol mwyaf. Hyn sydd ya peri fod cymaint o son am "fywoliaeth yn nglyn a r ymbarotoad i Gristionogaeth, tra nad yw paganiaeth y ganrif hon felly O g^^ad' nis eellir dysgwyl l wreiddiad Cnstion- ogaeth fod yn gyflym mewn gwledydd iel Asia ac Affrica. Trwy gael gafael ar blant bychain a'u C-istionogi hwy y gwneir y gwaitb yno gyflymaf. Yn gyffelyb, yn araf deg y newidir argyhoeddiadau, ac yna teimladau, gwleidyddol cenhedloedd. Er i deall pobl Ewrop eu dysgu fod cyfundrefn teyrnsswyr etifeddol yn hollol tifresymol, yn dra araf y gweithtr vr argyhoeddiad hwnw i mewn i ddyfhderoedd eu hymwybodolrwydd. Ond y maa gwres yr ymrygniad parhaus sydd yno yn rhwbio yr argyhoeddiad hwn yn ddyfnaoh beunydd i gyfansoddiad y gwahanol genl-edloodd. Canlyna oddiwrth byu oil fod eisieu a/a) nedd hir a dyfal barhad i wneyd gwhith dwfn ae eang ar yr hilddynol., Tyfu yn araf wna pob pren mawr; ac un o orcli^tioo motsol y g^r ddiwygiwr yw tti- alo yn galonog wrta wrteithio a dyfrhau coedc-n nas gall ei lygad ef weled ond ychydig gynydd yn ei maiotioli o fiwyddvn i flwyddyn. Ond gwyr ef ei bod yn tyfu yn gyflym am ei bod hi yn fyw, ac am fod ei daear yn fras a'i hawyr yn iachus.-Y Drych.

[No title]

,"Y BH) 0 mxwH."

OEDRVN

CIADDEDIGAEFEI HYNOD.

DIGWVDDIAD HYNOD YN RHOSLLANERCHGRUGOG.

[No title]

FICEtt BRAY" AdALL.

PROOlAMASIWN crineaidd.

TYNGED YR APOSTOLION.

..... VALLEY.

[No title]

------IY MILlWNYDD AMERICA.NAIDD…

PWY YW PHARISEAID YR OES HON…

PREGETH ANGLADDOL Y DIWEDDAR…

[No title]

-__----I GOHIRIAD Y SENEDD.

!DAM WAIN RYFJSDD.

|CYFVNGDER MAWR AR Y MOR.

DAEARGRYN YN YR EIDAL.

KHYFEL i DEGWM

[No title]

Advertising