Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
15 erthygl ar y dudalen hon
..--JACK Y LLOGWR -
JACK Y LLOGWR x "V" FAWR. "Am aur y mae ymorol- Heb yr aur bydd pawb ar ol." "Beth yw proffes, be'th yw honiad, Heb dystioiaeth gwir gymeriad Y" Rhyw ddwy lein fel yna, reaent drwy fy mashlll meddyliol i pan yn gafael yn un o weddillion cyntfon gwydd dew a lyncwyd IlPl0 saidsh a nionod y Nadolig dweutha. Hwyrach fy mod i yn roiig, oud yn fy myw fedra'i ddim peidio sylwi ar betha. rhyfadd sydd yn cael 'u gneyd ar y lan. Byddaf yn gwelad mwy o hunanoideb bob dydd fel y bydd y dyddia yn pasio. Mewn rhai cysr- ylltiadau penodol ecweii welad pobi a'u hoil egni yn troi y dwr i'w melina 'u hunain, heb falio croen tysan beth ddaw o neb arall. Gan y bobol yma. tydach 'i ddim gwerth jo bacco wedi'i chnci os nad oes gynoch 'i rwbath y gallan 'hw gael,-tasa fo adim ond 'ch croen chi. a.:oh gynyn nhw i chi farw mwy na pheidio plesiwch 'ch hun hefo hyny. Cewch welad y giang ddydd a nos yn chwilio ac yn chwalu am betha'r byd yma.. Ltoydan gel- wydd fel! Twrc, os gallan nhw gael pres trwy hyny. Mae nhw ftlI y cliamete-oii-yn gallu newid eu lliwia a'u hymddangosiad tei y byddo galwad. Ant yn iiiw crefydd i gyd os daw pres y ffordd hono, a gwehr nhw yn 'i bossio hi tua'r addoidai vna yn frochfawr iawn; os gyda theulu y gwr drwg y bydd ) lliw melyn, ntWidiant 'u iliw i ateb i'r am- gylchiada. Os gan y Toris y bydd y pres, gwaeddant hwythau—"O daria'r hen Lloyd George yna: 1 lawr a fo." Ond! os gan y Radicals y bydd y saim,—"Rhen Doris cyth- reulig Ylla! mae isio'u llosgi nhw!" Os yn yr Egiwys y ceir yr aur, ant yno a gwenant yn ngwyneo yr oifeinad, tra ar yr un pryd yn barod i'w werthu fo am y pris ileia y tom- ant y deallan nhw nad oes dim pres yn I groen o. Os credan nhw mai y Metho- dxstiaid ydi'r m-elyna yn 'u pccedi, ant am y Methodistiaid, canmoiant hvry hyd y -kr, twvllir y Methodistiaid gynyn nhw, a chodir nhw i swyddi pwysig mewn gwahanol gyfar- fodydd, a daw yr aur i m9wn, a chwerthir am ben y Methodistiaid. Nid y dynion sy fwya amlwg yw halen y daear. Nid llawer o'r dynion hyny fydd yn cega yn barhaus yn y seiat fisol, cyfarfod chwax-Lerol, neu y sassiwn, neu y gymanfa yw y bobol sy i eti- fedd'u -y ddaear. Bucm lawer gwaith yn dal pysgod yn y mor ac mewn afonydd. Bydd- wn yn dal guruets a samons. Y gurnets fyddai yn gneyd y twrw mwyaf, a nhw fydda y pysgod salaf, am mai po-a a cheg fyddan nhw y rhan fwya. Rhyw gyrnets o dclynion ydi'r rhai hyny sy'n siarad yn mhob cyfarfod pena a chega heb ddim: byd arall bron. Mae nhw Ei or iuuianol tel i fed'dwl fod, y cyf- arfodydd wedi eu galw er mwyn i'r cynull- eidfaoedd wdad 'u cega nhw, a chlywad 'u lleisia nhw yn barhaus! jlae'r dynion yna yn addoli eu hunain, ac iechyd a phuredig- aeth i grafydd fyddai eu raoi nhw dros eu pc'aa mewn llyn o ddwr bob tro y meiddiaia nhw stareio 'u hingian siarad. be'r brid yma j. w gwelad yn mhob man. Gwthiant 'u hunain i gynghcra cylioeddus ac i bob man lie y ceir tshians i ddwad i'r golwg. Oychwynwch chi rhyw gYfarfod mawr, ddalia i jo o ocwm y bydd y brid yma yr. y ifrynt, i'w gwelad yn twy na neb, yn busne's yn v na neb, ac yn gneyd pobol ddi- niwad feddwl mai nhw nauh bob peth. Gwyddoch'am y brid yn iawn. Nid gneyd daioni ydi'u hamcan nhw, ond cael 'u gwelad a'u hystyned yn bobol bwysig. Addolant eu hunain, a chanol-bwyntia y fydysawd yn- ddyn nhw, yn ol 'u barn lliiw, wrth gwrs. Hen fridT gynddeiriog yell'r ond yma. Wedi iddyn nhw gael dwad i rhyw fath o awdurdcd, does dim i gael gynyn uhw os na syrthiwch chi i lawr i addoii'r Iloia. -Alae'r ffafrau i'r addolwvr. Bron iawn y cdr gan- ddynt yr hyn y mae y gyfraith yn fcav. iio, ar wahan i bob ffafr. l>efnyddiant eu satie gyhoeddus er mantas iddyn nhw eu hunain, i'w perthynasa, ac i'w ffrindia. Nid oes arnynt gywilyckl. Goddefir hwynt fel hyn am flynyddoodd, o bosibl, a dioddda llawar o'u herwydd. Y mae mai pobol onest a di- Iwgr wedi mynd yn dlawd arwyddynt, trwy na fynent brynu ffafra hefo llwgrwobrwyon. Ond dydd y farn a ddaw. Nid dydd y Farn Fawr, ond dydd y farn yn 'u hanas nhw 'u hunain yn unig, a darfyddir am danynt fel am cicaion Jonah. Molldithir hwynt hyd yn nod gan y bobol a roddasant lwgrwobrwyon iddyn nhw. Diolchir i Dduw am i Raglun- iaeth eu symud oddiar ffordd purdeb, goncst- rwydd, a chyfiawnder. Datgenir syndod fod y wlad wedi 'u goddef erioed. Ant dan fell- dith-y nhw a'u teuluoedd a'u ptlrthynasau a'u ffryndiau, a ffieiddir eu henwau! Pa beth a saif yn gadam yn nghanol ys- tormydd amgylchiadol y byd ? Gonestrwydd, purdeb, unplygrwydd, cyfiawnder I Pa beth a wna i enw dyn. oydru ? Twyll, anonest- rwydd, anghyfiawndtr! O! am fod y broffes yr un a'r galon, a'r galon yr un a'r broffes! 'Dwn i ddim pa mor hir yr arosa'i yn LIeyn yma, trwy fod gen i wahoddiad i fynd i Lan- beris. Mae'n diebyg iawn y bydda i yn trim- io fy hwylia i fynd i LANBERIS yr wsnos nesa. Gwn rod gen i yno lot fawr o ffrindia. Mae boys y wlad a'r chwareli yn hoff iawn o longwrs, a Dyddan yn dylifo atyn nhw i wrando aryn nhw yn dieyd eu storis. Rwy'n siwr rwan, pan ddo'i i Lanbttis, y ca i nhw i wrando arnyn nhw yn deyd eu storis. iaid hefo teitla i wrando amyn nhw. Medd- yliwch am hen gono fel fi, heb gymaint a bod yn yr elyniaeth, heb stic up colar, na mws- tash clerigaidd, heb basio dan ddwylo yr Esgob, heb fod me-vvm colag na. dim,-medd-, yliwch am danai felly, a pheth gynddeiriog o bobol yn dwad i wrando arnai; ac ar y tac arall meddyliwch am aelod o'r olyniaeth, hefo'r mwstash clerigaidd, yr het orthodocs- aidd, yr Esgob wedi rhoddi ei ddwylo ar 'i goryn 0, a theitl gyno fo, yn methu cael neb i wrando arno fo ond y glochyddas; meddyl- iwch am dano yn ystod y gwasanaeth yn gof- yn i'r glochyddas pryd yr oedd cynhebrwng gwraig adnabyddus i gymeryd lie, a meddyl- iwch am dano fo yn cyhoeddi dros yr egiwys fel pe tasai hi yn llawn o bobol, y cymerai y cynbebrwng le yr amsar a'r amsar! Dyna chi wahaniaeth rhwng dyn a dyn, a chynull- eidfa a chynulleidfa! Mae rhai boys yn leioio yn iawn fod pobol yn meddwl mai nhw ydi Jack y LIongwr. Fedra'i ddim dirnad bedi'r ysfa fawr yma sy yn y wladi am gael gwybod pwy ydw ir Byddaf yn cael plesar anghyffredin wrth welad a chlywad pobol yn colii'r coast wrth geisio sicrhau pwy ydw i. Soniwyd am daaa i yn Y SEIAT mewn amryw lefydd yn ddiweddar. Mi 'rydw i yn hen gono go lew os y myn pobol son am fy sylwauan yn y seiat. Ond pam lias gellir son am fy sylwactau yn, y seiat? Onid amcan y seiat ydi llesoli pobol ? Onid dyna fy amcan i ? Mae'n hysbys ddigon fod ar ddrwgwtdthredwyir fwy o fy ofn i nag sy arnyn nhw o'r seiat. Clywir y barhaus, "Gobeithio na chlywith Jack y Llongwr ddim am dan i," "Peidiwch deyd wrth Jack beth bynag newch chi," "Rhaid i Jack y 'Werin' gael clywed am beth fel hyn," &c. Faint bynag ydi fy nylanwad i yn y wlad, yr wyf am 'i ddefnyddio fo er daioni i grefydd a moes a ciynoliaeth. Gwae poo rhagrith a thwyll a noced mewu byd ac eglwys, ymysg liqygwyr now weinidogion, pregethwyr a phersoniaid 'Roedd rihyrsal y noson o'r blaen mewn cysylltiad a chapal ag sy'n meddu enw hanar Cymraeg a hanar Saesneg, yn ymyl y mor, 'Roedd yr arweinydd mewn hwyl ragorof. Torodd allan i br^gethu, neu i egluro y geir- iau a genid. Wedi iddo fo adrodd geiriau cynta?yr emyn, dywedoda, "Dynn chi gyfnod yr efengyl." Yna rhoddodd y rhan nesaf o'r emyn, a dvwededd, "Dyna'r hen oruchwyl- iae'th. Dyna chi history. Sen am history, —dyna chi history." Canwyd yn ardderchcg ar 01 hyn. Buom tua NEFYN pan oedd cymanfa y M.C. yjn cael ei chynal yno. T'rwy nad o'n i ddim wedi dysgu y darn a genid yno, ches i ddi mllawar o hwyl, er i mi leicic y callU yn reit dda. 'Roedd rhyw hen gono yn oorach. ata'i pan oedd y bass yn darwg, gan awgrymu mai rhyw hen gomon Jack fel fi oedd allan o diwn. Bora y Sul dilynol cafwyxl tipyn o hanas yr wyl mown capal tua'r mynyadoedd. Dywedwyd faint oedd y gost, &c. Deydodd un o deulu Asaph—"Mi futon ddeugain o blant yn y gymanfa ddydd Gwener yn Nefyn." Chwerthouu. pawb. Ffansi, 40 o blant wedi cael 'u bwyta mewn cymanfa ganu! Dyna Ap Asaph yn ceihio correctio ei hun, ac yn deyd,—"Mi ddarum fyta deugain o blant yn Nefyn." Aeth y chwertliin yn waeth o'r hanar. ilethodd Ap Asaph a thynu 'i feddwl o gwbwl. Pan oedd Bila yn Shou Nefyn methodd a chael bwyd o gwowl yno. 'Dwn i ddim a fasa fo yn mentro bwyta pleutyn chwaith, er mor newynog yr oedd o. Da oedd gen i welad yr hen Shon Jones, Fron Oleu, CARNGIWCH, yn edrach mor dda. Mae o yn cofio Ap Ffarmwr yn dwad i edrach yr eglwys stalwin. Llawar o waith Shon Jones sy yn y fynwent. Claddwr iawn ydi o. Chododd neb erioed ar 'i ol o. Cefais sgwrs ar y ffordd hefo fo ddydd Ma wrth, pan oeL. o yn dwad a llwyth oddiwrth y steiiivir i William Evans, grosar, Llithfaen. 'Doedd o ddim mewn tempar da yn y byd, trwy fod Mrs Jones wedi mynd i Shou a Regatta Aberdaron y (liwrnod blaen- orol ac heb ddwad yn of, feV bydd y merched yma. Rhwbath fel yna fydd yn fy rhwystro i briodi. Ond eroyn i Shon Jones gyraedd adra nos Fawrth yr oedd Mrs Jones wedi arreifio. Trampiais yma ac acw o Lithfaen at y gwaith, ac i gyfeiriad Llwyndyrus a manau er'ill er mwyn i mi gael gwelad petha'. Lied gwla oedd y morwynion hyny dranoetli ar ol y spri. Isio nhw fod yn gwla oedd. Gob- eithio 'u bod nhw wedi cael digon ar stwff y bendro. Gwel'is rhyw adeilad rhyfadd iawn mevm un Ho. 'Roedd 'i loift o yn fath o festri, a'i lawr yn lie i gadw ceffyl ac i roi gwely. Rhyw gurtain oedd rhwng y ceffyl a'r gwely. Hol- ais rhyw fachgen oedd yn pasio yn nghylch y bildin. Fedra fo ddim deyd llawar am dano fo, end fod un dyn, wedi deyd, cyn i'r bildin gael 'i neyd, mai 15p gostiai o, ac fod y He wedi costio tua 60p. Gwelais ANN EVANS, REF AIL BACH, a gofynodd hi sut yr oeddwn i y tywydd poeth yma. Deydais ina' mai reit ddrwg, ac nas gallwu i byth. ddiodda gwisgo sana fel yr oedd hi yn wan yr adag hono. Meddyliodd pobol Pencaenewydd fod dec- tor newydd wedi joinio Dr Rowlands y diwr- nod o'r blaon, wrth welad rhywun a ihrv.yi-i Rhufeinig gyno fo vn y cerbyd hefo Dr Row- lands. Ond tybiodd ereill mai gwas oedd y dyn diath, pan welson nhw fo yn dal pen y ceffyl tra yr e-ai y doctor i edrach am y Parch John Jones a chleifion er'ill. Ond erbyn gneyd ymehwiUad pwy oedd o wl un o brit amaethwyr y gyniydogaeth. Cnvydrais i ardal a cliymydogaeth LLANAELHAIARN, &c., a tharewais ar Rhys Morris. Mae c yn hen lane fel fy hunan. Pan soniais i am ferched gwelais yn y fan fy mod yn 'i blesio fo. 'Ro'n i wedi clywad am dano 'i fod o wedi bod mewn to parti hefo lianc ifanc a dwy ferch ifanc, ao wedi mynad i'r capal hefo nhw. Go lew, wir. Mae rhywbath neu gilydd i fynad a ni i'r capal i gyd. Meddyliais am ofyn iddo fo ai gwir oedd 'i fod o wedi bod yn edrach rhyw dy gwag ar ol bod yn y capal, ond daeth warden yr Eglwys at y lie, a pheidio 'nawd. Nos Fawrth gwelais chwech neu vchwaneg o gynychioliwrs Ysgol Sul yn mynad i bwylt: gor Cymanfa Dosbarth Nefyn, mewn cerbyd i BODFEAN. Yn 'u plith nliw yr oedd llo. Gwldel ryfadcl ydi Lleyn yma am loia'. Ond pwy f'a.sa'n dyfeisio neu ddychymygu gwelad llo yn y cerbyd gan sicred a bod deudroediaid yno hefyd. Os oes rhywun am fy amha i, an- foned at Ifan Jones, Llithfaen. 'Roedd o yn llygad-dyst fel ereill o hyn oil. Tydw'i ddim yn enwi Ifan Jones am 'i fod o yn hen lerifcyn fel fy hunan, ond am 'i fod yn dreifio y parti, y 110 a phawb. Y latest ydi pobol yn seiclo o 'Refail New- ydd i'r Gareg, i falu metlin, ac yn blagardio yn ofnadsan os bydd metlin ar y ffordd. Beth ddaw o'r tren i'r Gareg os a y gweitli- wyr i beicio? Yn Llithfaen clywais am rai dynion yn malu metlin am ddiwrnod a chwar- tar, er mwyn cael holide. Biti garw na f'asa' holides yn amlach fasa dim son am ddiwr- nod yr wyth awr. Petasai ama'i isio job braf yn yr haf llwytho metlin yn Nant Gwytheyrn faswn i yn leicio. Mae hi yn gystadleuaeth rhwng dynion yn brolio 'u hunain tua LLANAELHAIARN. Peth iawn ydi dyn yn cael brolio 'i hun. Gall 'neyd hyny yn well na neb arall, trwy 'i fod o yn gwybod mwy am dano'i hun nag a wyr neb arall. Diwedd yr wsnos trampiais gan belled a LL AN BEDROG. Fedra'i yn fy myw beidio dwad yma. Yma y mae Capten6 Marks, Glanygors, yn byw, a Mr Gwenogfryn Evans, yr hynafiaethwr mawr. Yn ymyl Ty Du, yr ocher ucha', y mae refreshment rwms Dewi Sant hefo'r blinds i lawr, styllod ar y ffenestri, gogon- iant y peis, a'r ginger beer, a'r cacena' wedi diflanu, a mynwent ochor arall i'r ffordd. Holais rhyw ddyn a ddaetb i bobty hefo'i ddwylaw yn llawnion o deisenau ceiniog, am dy rhyfadd Dewi Sant. Yn y fan medcla fo —"Helo, yr hen foy, myn beth a ddoth a chdi i'r fan yma dwad?" A medda fina, "Helo, 'r hen Hwmffra, how getins? 'Dwyt ti ddim yn perthyn i'r bands yrwan? Pan o'n i yn Chicago yn clywad y bands mawr yn canu byddwn ^n meddwl llawar am danat ti a'r band yma." Cefais sgwrs hefo Hwmffra. 'Rwy'n oofio yn iawn, pan y byddai y band wedi dysgu dwy diwn, ao yn mardshio drwy y pentra, fel byddai H wmffra yn gofyn — "P'run ganwn ni 'rwan, boys?" Mae gan Hwmffra fwy o denantiaid ar 'i stad nag sydd ar ystad Madryn mae ganddo fo filoedd o wenvn. Hwmffra ac Owen Jones ydi ddau o'r prif ddynion busnes y He. Mae gan O. Jones frawd yn Klondeic. Gwelis lythyr oddiwrth Richard Rofcerts, Llan- frothen, yr hwn sy'n Klondeic,yn deyd llawar am frawd 0 .Jones. Hol'is lie y gallwn i gael y "Werin," a deydwyd wrtha' i mai gan Richard Thomas. Wesla selog ydi o. Adwaenai Evan Wil- liams, y pregethwr cynorthwyol, yn dda am flynyddoedd lawer. Un o Penmaenmawr ydi Mrs Thomas. Gwelis hi ugeinia' o weith- ia pan o'n i yn tradio yno. Sylwais fod aelod pwysig o'r Hen Gorph wedi myned i aros rhwng Ty Du a'r Eglwys. Gall felly gadw gwyliadwriaeth ar y naill a'r llall. Beth ddywed Griffith Parry, yr hen saer, a Huw Penygamfa, am hyn? Gwell o lawar fasa' i'r OFFEIRIAD PABAIDD hwnw beidio ceisio gwella gwasanaeth ei eg- IwJlS trwy hanar dysgu Cymraeg a cheisio deyd Gweddi yr Arglwydd yn Gymraeg. 'Doedd ryfadd i'r Cymry oedd yn y gvnull- eidfa chwerthin pan trlywson 'hw heth fel hyn: Y traed yr hwch sydd yn y nefoedd 1 Pan hysbyswyd yr offeiriad mai cyfieithiad i'r SaesReg o'r hyn a ddvwedasai efe yn Gym- raeg oedd, "The feet of the sow which is in heaven," dyblodd yn ei syndod, a thyngodd yn ei lid na cheisiai efe byth siarad Cymraeg mwy. Os oes ar B. B. gywilvdd o'i enw priodol, mae gen ina' gywilydd o'i ysgrif o. Pwy bynag sy' isio deyd rhwbath wrtha'i rhaid iddyn' 'hw ro'i 'u henwa' 'u hunain. Fel yn mhob man arall felly yn NGHARMEL, y mae yr ymgeisiadau at ryddid yn profi bedi pobol a pnetna'. Mae rhai pobol am ryddid drcs 'u pena' os golyga hyny gyfleufedra iddyn 'hw ddwad i syiw ac awdurdod; ond os na olygir hyny, elir i ogof Adulam neu dwll tan- ygrisia', a chodir mur mawr rhwng y gwrth- giiwyr a'u cymydogion. Cymer tlynyddoedd lawer hwyrach tua 40am mlynedd i brofi rhai pobol yn iawn. Tydi bod dynion yn cilio o set fawr ar ddiwrnod cyiarfod 'gethu yn profi fod dim ar y set: y dynion sy'n rong. Os y gwelwyd un o'r urdd a blaenoriaid yn nliwil tan y gnsiau, y cwbwl aUa'i ddeyd ydi 'u bod nhw mewn lie cyIfl- hwys iawn a thra phriodol. Gobeithio y cawAon 'hw ddigon o Iwch ac yr ymrowliasant ynddo, gan fawr odifarhau am eu camwedd- au. Mi a 'r byd yma yn 'i flaen yn iawn tra bydd rhai pobol bwysig yn 'u barn 'u hun- ain yn sori yn bwt. lydilr byd yn rho'i dim gwerth ar bobol y sori yma. Dynion sy' ar y byd isio i gario pat-ha yn miaen—ac nid oabis wedi magu locsus. 'Ðoos dim byd tebyg i serch am fynd drwy bob anhawsdra.. Rhaidibobpothrolifford(i i serch,—dwr, tan, siop lestri, &c. Gwelir weithia garmon yn colli 'i fun oherwvdd 'i fusnes ac edrach dros y wal am hogan arall. Yna ceisia ddilyn y gwaith fydd y boblog- aidd yn yr ardal, a chychwyna 'neyd llechi wrth ymyl toman chwarel. Cwyd ei wal yno a dechreua ar fywyd newydd. Ond gan fod ei lygaid isio gweled yn barhaus ei gaion felus, symuda yn nes at ei thrigla, ac yno ca wleddoedd i'w lygaid trwy ganfod y fun yn cerdded yn ol ac yn mlaen yn amal iawn. Tra anghvfleus yw hyn iddo, trwy fod cryn bell- der iddo i gario y clytia' o'r doman. Ond dioddefa y cwbwl er mwyn y mwynhad a ga efe. Gobeithio yr a efe eto yn nes, ac y bvdd o yn byw yn fuan yn yr un ty a hi. Purion peth fyddai i'r Biwtis hyny a fydd- ant yn mynad i'w gwelyau yn hwyr nos Sad- wru, ac yn methu codi yn ddigon buan boreu Sul i anfon eu plant a'u gwyr i'r capel, ddi- wygio. Mi 'rydw'i yn siwr pe cyhoeddid CYFARFOD I HEL STRAEON yn y capel y ceid gwelad y merohed biwtiffwl hyn yn hwylio petlia' yn well o lawar. -liae nhw wedi gwerthu se7i capal Biladeu- lyn, yn nghyda r hen gelfi. Y doniol, hy- lithr Owen Jones, Penygroes, oedd yn rhoi y petha' i fyny, a fo oedd yn 'u hitio nhw i lawr. Deydodd fod yn rhrfid i bawb dalu am y seti cyn mynad a nhw i ffwrad. Yn njihanol yr ccsiwn deydodd mai Jack y Llongwr cedd pia hi y dyddia' hyn, a dyma chwerthin mawr. Mae afon y Hadiist tua Thalysarn wedi tlYlld yn ddwy. (Y llawer o anfon atom i hoii sut i anfon at "Jack y Llongwr." Ond i bob goheb- iaeth ate ef gael ei gyru i ni fe ofalwn a<n ei hanfon iddo yn ctdicedi. Gol. "Y Werin").
Oiiau Masnach yn Methesda.
Oiiau Masnach yn Methesda. (At y Golygydd). Syr,—Rhaid i bob dyn rhesymol gyd na bod fed mascnachwvr Bethesda yn hotti symud gyda'r oes. Os ydyw gwasanaethwyr y siop- au yn Mangor a Chaernarfon, a lleoedd eraill vn cael cau eu masnachdai am haner diwrnod v mae yr un fraint yn cael ei estyn i weision siepwyr x>ethesda hefyd, Ac O. fel yr ydym yn ei mwynhau, yn neillduol y tywydd braf yma. Er gwaethaf drwg daroganwyr, fo barheir i gadw yr haner gwyl. Hwyrach y carasai rhai weied yr arferiad yn ayrthio i'r llawr; ond y mae genyf ormod o ymddiried yn nynoliaeth a theimlad da y meistradoedd i drychineb—a defnyddio gair eryf--o'r fath ddigwyuu. Ond y mae ylla un peth eto y gellid rhagori arno. A dyna ydyw hyny, ai ni ellir cychvryn, symudiad i gael gan ein meistradoedd i gau yn gynarach yn ystod nofcweithiau yr wythnos? x e n'auir y mas- nachuai yn Mangor a Chaernarfon, a'r trefi eraill, am o saith i wyth o'r gloch. Paham nas gellir gwneyd hyn' hefyd yn Methesda ? I Fe welir yma siopau yn agored hyd ddeg o'r gloeh ac hwyrach na hyny. I ba ddiben, tybed ? Yn sicr nid YWi yn enill arianol cadw oriau y siopau mor hwyr. Ai tybed na fedrwn ni fel gweision siopau ddim cael cyfarfod i drafod y mater yma, a threfnu i gael ymdra- fodaeth a'r meistradoedd ? Crcdaf na byddai niwed o gwbl i ni roddi ein penau ynghyd i weied beth allwn ni wneyd yn y mater yma. Hwyrach y bydd i rai o'n gwyr ieuainc lle'n- gar yn Methesda draethu eu lien ar hyn yn V "Werin."—Yr eiddoch yn gywir, J GWAS SIOP.
EIN CENEDL DRDS Y DON
EIN CENEDL DRDS Y DON Fel hyn yr ysgrifenai y Parch J. Michael Hughes i'r "Drych" :— Ychydig dros flwyddyn yn ol cyfarfu dyn ieuanc o'r enw W. J. Williams, bcodor o Blaenau Ffestiniog, a'i ddiwedd yn dra di- syfyd trwy ffrwydriad pylor yn chwarelau ce' Lantry ger Tuskahoma yn yr Indian Territory. Ah ran y perthynasau trallodus yn Nghymru, aethym i'r Choctaw Nation, lie y mae gweddillion ein cyfaill ieuanc wedi eu cladciu, er gosod cofgolofn f armor dda i "Nodi fan fechan ei fedd Ar arall dir i orwedd." Wedi darlunio ei daith i wlad y "dyn coch," diweuua Mr Hughes ei ysgrif fel hyn:- Dyma ni bellach yn yr Academy Cemetery, ac uwchben kedd yr unig Gymro sydd wedi ei glauau yn y lie. Gosodwyd y gofgolofn i fyny yn drefnus, a dyma yr oreu o ddigon yn y fynwent. Ar hon y mae yr unig ad- nod o'r xieibl sydd yn y fynwent, "Am hyny byddweh ehwithau barod, canys yn yr awr ni thybioch y daw Mab y dyn." Credwn y gwna adnod les yno fel rhybudd distaw i'r -anystyriol a ddichon fyned heibio. Yn gynar boreu dydd Mawrth, y 9fed cyf- isol, digwyddodd damwain ddifrifol yn un o chwarelau y Brodyr Norton, a adnabyddir wrth No. 1, drwy yr hon y collodd an o'n cydgenedl, William O. Hughes, ei fywyd, trwy i ddarm o graig rhydd ddiagyn o ochr y chwarel i lawr i'r twll He y gweithiai, gan ei daraw yn ei ben, nes ei ladd ar amrantiad. Dyn dibriod oedd Mr Hughes, oddeutu 28 mlwydd oed, a genedigol o Waenfawr sir Gaernarfon. Ymfudodd i'r wlad hon wyth mlynedd yn ol, gan ymsefydlu yn Granville. Yr oedd yn ddyn ieuano tawel, ac yn un a fawr hoffid gan bron bawb. Er mwyn y perthynasau yn Nghymru dywedwn iddo gael claddedigaetb barchus. Daearwyd ei edd- illion mewn llecyn prydferth yn mynwent Middle Granville.
[No title]
Hysbysir fod gwr goludog wedi cynyg ad- eiladu mor-fur mawr yn Southend yn ol cost o 600,000p. Yn ad-daliad gofynodd am ganiatad i ddefnyddio nerth y llanw i weithio peiriant at gynyrchu trvdan i'r eth. dyben o gyflenwi Llundain a thrydaniaeth., Y mae yn sicrhau na bydd byth dim llai na 2 troedfedd a 6 modfedd o ddwfr ar y traeth. Mewn gair, mor-lyn uoferth fydd,
Advertising
QS YDYW Y GWAED y N AFIACH J MAE Y CORPH Y N AFIACH AC YN WANLLYD. Q EDWCH Y GWAED YN BUR, j DILYNIR HYNY j QAN IECHYD TRWYADL j Y CORPH." L LARKE'S BLOOD MIXTURE, GWAED BURIEDYDD A CHYN- YRCHYDD B YD ADNABYDDUS," a wareiitir i lanhau y gwaed oddiwrth bob amhuredd, o ba achos bynag y bydd yn codi. At wella Scrofula, Scurvy, Eczema, Coesau drwg, Af- iechyd yn y Croen a'r Gwaed, Blor- ynod, a dolurion o bob natur y mae yn anmhrisiadwy. I Mae'n gwella hen ddoluriau. Doluriau ar y Gwddf. Coesau Dolurus, Casgliadau, Afiechydon y Croen a'r Gwaed. Chwyddiadau. t Clirio y gwaed oddiwrth Bob mater amhur, 1 0 ba achos bynag y byddant yn codi. Dyma'r unig feddyginiaeth at boen- I au Crydcymalau a'r Gymalwst, canys svmuda'r cchos o'r Gwaed a'r Es-gyrn. s ti^L-iiODD FY MYWYD." I. CHUBODD FY MYWYD." 'A Mrs AlUi: CHURCHER a ysgrifenai- "Gyda diolchgarwch gwirioneddol yr wyf yn ysgrifenu y llinellau hyn i'ch hysbysu fy mod wedi fy hollol iachau o'r afiechyd poenus a adnabyddir fel yr Eczema trwy gymeryd eich Blood Mix- ture. Dechreuais ei gymeryd Mehe- fin 8fed ddiweddaf, ac yr wyf wedi cael 17 o boteli 2s 9c yr un; tri blwch en- aint, hefyd tair potelaid o Clarke's Skin Lotion, yr hwn a ganfyddais yn werth- fawr iawn i esmwythau yr enyniad. Yr oeddwn mewn ystad ddifrifol, a rhaid oedd newid cynfasau y gwely bob dydd oherwydd y mater a redai allan o'r briwiau. Ni feddyliais y buaswn yn cael adferiad, ond yr wyf yn awr yn gallu gwneyd ychydig o waith yn y ty, ac yn cryfhau bob dydd, mewn ffaith, dywed fy mhriod a'r nurse mai Clarke's Blood Mixture achubodd fy mywyd. Gellwch wneyd y defnydd a fynoch o fy llythyr. "2, Kynaston, road, Stoke Newington, London, N., Oct., 23, 1898 L; LARKE'S BLOOD MIXTURE. Y GWAED-BUREDYDD ENWOG. Y GWAED-BUREDYDD ENWOG. CYNGOR PWYSIG I BAWB.— Purwch y gwaed anmhur psm welwch bloryncd a briwiadau yn codi trwy'r croen. Cadwch y gwa&d yn bur, a bydd iechyd yn canlyn. Nis gellir canmol CLARKE'S BLOOD MIXTURE yn ormodol at buro y gwaed. Gwerthir mewn potelau 2s 9c yr un, ac mewn case yn cynwys chwe gwaith y swm am lls-digon i effeithio adfer- iad unrhyw achos o nir-barhad-gan bob fferyllydd a gwerthwyr Patent Medicines trwy'r byd, neu anfonir i Un- rhyw gyfeiriad ar dderbyniad 33 neu 132 o lythyrnodau, gan y perchenog- ion, The LINCOLN and MIDLAND COUNTIES DRUGS COMPANY, LIN- COLN. 1 ILOEDD 0 DYSTIOLAETHAU." BOB PARTH O'R BYD." GOFYNWCH AM CLARKE'S BLOOD G MIXTURE, A Gochelwch Efelychiadau.
AT Y GOLYGYDD
AT Y GOLYGYDD BWRDD YSGOL LLANDDEINIOLEN. Syr, Gofynai "Carwt Addysg" ychydig wythnosau yn ol beth oedd rheswm y Bwrdd uchod dros beidio rhoddi cyhoeddusrwydd "ac advertisio" am athraw i ysgol Rhiwlas. Onid oedd gaii y Bwrdd hawl i wneyd fel y myno mewn achos o'r fath P Hefyd, onid oedd y ffaith fod yr un bencdwyd wedi gwas- anaethu y Bwrdd yn ysgolBethel fel cynorth- wydd am ychydig fisoedd, yn rhoddi hawl iddo ar y lie o flaen pawb arall ? Hefyd, onid yw yr ystyriaeth fod y He gymaint yn well hefyd yn cryfhau teilyngdod rhoddi y penodiad iddo? Peth digon anhapus ydyw fod pobl yn gweled bai fel hyn pan y mae dynion yn ceisio gwneyd eu goreu er oeisio tegweh. Nid oedd yn y plwyf ar y pryd neb allasai lenwi y lie. I SYLWEDYDD.
Peth Newvdd dan Haul.
Peth Newvdd dan Haul. Mae darganfyddiadau yn myd- Colf a Gwyddor yn rhuthro amom y dyddiau hyn o bob cyfeiriad. Nid a wythnos braidd heibio heb ein bod yn clywed am ryw ddar- ganfyddiad newydd a bar i'r gwledydd synu. 0 Amerioa daw'r newydd fod rhywun wedi cael allan y ffordd i drosglwyddojiarluniau gyda'r peUebyr ar yr un egwyddor ag y i drosglwyddir negeseuon drwy y gwifrau yn bresenol. 0 hyn allan gall rhywun dynu ffotograff, dyweder yn Mangor, a ohyn pen awr ei drosglwyddo i Gaeniarfon. Yn mhent ychydig oriau yn ychwanegol fe ellir ei w.led I yn ngholofnau y "Werin." Mae'r dargan- fyddiad hwn yn sicr o beri chwyldroad yn myd y mewyddiaduron a'r cyfnodolion. Rhaid i'r wasg Gymraeg edrych ati neu hi a gyli y ¡ tir, oherwydd cyn wired a'r Efengyl, dar- luniau fydd a'i piau rai o'r dyddiauTiesaf.
Deddf Cad wraeth Dydd yr Arglwydd.
Deddf Cad wraeth Dydd yr Arglwydd. DIRWYO PERSON AU AM EI THORI YN LLANDUDNO. PWNC 0 DDYDDORl^ii I'R CYHOEDD. Yn llys yr heddgeidwaid, Llandudno, ddydd Llun, o flaen Dr Bold Williams ac yn- adon ereill, cyhuddwyd Hector Lithgoe, Cross Lane, Salford, o weithio wrth ei waith fel saer ar ddydd Sul, Mai 14eg. Ymddangosai Mr S. Bellis i erlyn ar ran yr heddgeidwaid, y rhai a gawsant eu cyfar- wyddo yn ddiweddar gan Bwyllgor Heddgeid- wadol sir Gaernarfon i roddi mewn grym yn y sir ddarpariaethau Deddf Cadwraeth Dydd yr Arglwydd. Cyfaddefodd yr amddiffynydd ei euog- rwydd, a dywedodd nad oedd yn gwybod na ohaniateid iddo weithio. Mewn lleoedd y bu ynddynt yn flaenorol, bu raid iddo bob amser weithio ar y Sul. Dywedodd Mr Bellis fod yr amddiffynydd a chwech o seiri eraill yn gweithio yn y London Restaurant, yr hwn le a adgyweirid; ac yr oedd swn y morthwylion i'w glywed yn eglur yn yr heol, ac hyd yn itou yi-i y capel ar draws y ffordd. Dywedodd yr amddiffynydd ei fod j wedi trefnu i atal y gwaith am ddeg o'r gloch, ac fel mater o ffaith fe beidias- ant a gweithio bum' mynyd cyn deg, pan ddaeth y rhingyll i siarad ag ef. Dirwywyd yr amddiffynydd i swllt a'r cost- au.
,--CLUDO YNTE GWERTHU LLEFRITH…
CLUDO YNTE GWERTHU LLEFRITH AR Y SUL? Yn yr un llys a'r uchod, ac ar yr un diwr- nod, cyhuddwyd RowlandW iIliams, Bodys- gallen Harold Kendrick, a William Heaiev, o werthu llefrith (llaeth) ar y Sul, Mai 21ain. 21ain. Mr S. Bellis oedd yn erlyn, ac amddiffynid gan Mr G. E. Bone. Wrth agor yr achos, dywedodd Mr Bellis fod yr achosiou yn cael eu dwyn yn mlaen o dan Ddeddf a basiwyd yn nheyrnasiad Siarl yr Ail, ac a elwid "Deddf i wella cadwraeth Dydd yr Arglwydd, a gyfenwir yn gyffredin dydd Sul." Yr oedd yn darparu "nad oedd yr un masnachydd, gweithiwr, llafurwr, nac unrhyw berson arall pwy bynag i wneyd llafur bydol, masnach, na gweithio eu gal- wedigaeth gyffredin ar Ddydd yr Arglwydd, neu unrhyw ran obono, ac nad oedd ond gwaith o raid neu o elusen i fod yn eithriad- au." Yr oedd y drydedd adran yn y Ddeddf yn gwati-ard-d gwaeddi neu werthu llefrith (llaeth) rhwng naw yn y boreu a phedwar yn y prydnawn. Yr oedd y diffynyddion yn cael eu cyhuddo o dan adran gyntaf y Ddeddf o weithio ar y Sul, drwy gludo llefrith. Mr Bone a nododd allan fod y ^.arynydd- ion yn oael eu cyhuddo o werthu llefrith. Mr Bellis Ydynt; dyna, yw llafur. Cy- huddwyd Kendrick o gludo llefrith am ugaiu mynyd wedi naw yn y boreu Rowland Wil- liams o'i gludo am. ddeg yn y boreu a Henl- ey o'i gludo am chwarter i bed war yn y pryd- I nawn. Fe gyflawnwyd y troseddau o fewn I adegau gwaharddedig gan y Ddeddf. I Wrth archwilio y gwysiau, dadguddiwyd y ffaith fod y diffynyddion yn cael eu cyhuddo o werthu llefrith, ac nid o weithio. Gofynodd Mr Bellis am i'r gwysiau gael eu cywiro. Mr Bone a ddywedodd fod y cyhuddiad a osodwyd ar y dsehreu gan Mr Bellis o flaen y llys yn wahauol i'r hyn yr oedd yn myned i mewn iddo yn awr. Yroodd yn cynwys pwynt o bwys i'r diffynyddion yn eu galwed- igaeth. Nid oedd ef yn siarad mewn ysbryd gwrth-Sabbothol. Mr Bellis a sylwodd y dymunai fyned yn mlaen ar bwys adran gyntaf y Ddeddf. Mr Bone a awgrymodd fod y cyhuddiad i fod yn gvffelyb i'r un yn yr achos o'r blaen, "Fod y diffynyddion wedi, neu yn ymarfer yn I angliyfreithlon lafur bydol yn eu galwedig- aeth arferol." Y Cadeirydd a ddywedodd fod y Fainc rn cytuno i gywiro yr wys, a gohirid hyd y llys nesaf er galluogi Mr Bone i wneyd ei achos i fyny.
Meddwi ac Hap-chwareii a'i…
Meddwi ac Hap-chwareii a'i Lladdodd. Ni welsom ers tro gymaint o engreifftiau o ddrwg cyfeddach a meddwi ac hap-chwareu ag oedd yn y papyrau yr wythnos ddiweddaf. Dyna yr athraw ysgol yn Caerdydd—John Holland Jones—yr hwn syrthiodd yn aberth anuniongyrchol i'w anghymedroldeb par- haus. Yr oedd ei holl gyfansoddiad wedi ei drwytho a'r gwenwyn aTcoholaidd-ei galon ei afu, ei arenau, &c., nes yr oedd fel pe ar dueddau gwallgofrwydd y delirium tremeus yn barhaus. Curai un boreu cyn toriad y wawr wrth ddrws y meddyg -— Dr GreaTes. Daeth hwnw i lawr o'r diwedd, ond gan y meddyliai mai dim ond ystranciau ffol dyn oedd yn euro, &c., dywedodd wrtho am fynd i ffwrdd. Ond crefai y truan am* gael dod < i mewn i'r surgery. GoUyngodd ef i mewn 1 ac ar gais y dyn rhoddodd iddo gwsgbair, yn cynwys morphia. Gadswodd y meddyg ef wedyn ar yr orweddfan, ao aeth i'w wely. Yn mhen amser daeth i lawr i weied pa sut yr oedd, gan dybied y gwnai gysgu i ffwrdd effeithiau yr alcohol. Ond cafodd ef fel pe yn llewygu gan wendid mawr. Gwelodd ar unwaith fod perygl. Anfonodd am feddyg yr heddgeidwaid, a chytunasant i'w gludo i'r ygbytty. ino gwaethygodd. Ni ddeflr- odd byth o'r cwsg ond mewn byd arall. Pan archwiliwyd y corff caed nad oedd dim bwyd yn ei gylla, ae nad oedd wedi bod ers yn agos i dri diwmod, ao fod y dyn wedi mynd i ystad yr oedd yn rhaid iddo wrth alcohol yn hytrach na bwyd. A'r gwenwyn alcohol- aidd oedd achos ei farwolaeth, ond fod y cwsgbair wedi bod yn foddion i brysuro hyny oddiamgylch, gan na fedrai y meddyg wybod ei fod yn wag o fwyd am gymaint o amser.
Advertising
BWRW EU BARA AR Y DYFROEDD. Gall fod rhai boaeddigesau wedi sylwi yn barod ar y pecynan destlus a renir o dy i dy yn eich cymydogaeth, gyda dymuniadau da Brown and Poison. Mae Brown a Poison fel hyn yn bwrw eu bara ar wyneb y dyfroedd, gan gredu y bydd iddo ddod yn ol iddynt, canys mae y pecyn yn cynwys samplau o'u PATENT CORN FLOUR a PAISLEY FLOUR, ac wrth y ddau hyn y maent yn rhwymo yr enw da enihasant am ddeugain mlynedd. Mae y Patent Corn Flour y math goreu sydd ganddynt, yn dyner iawn ei flas, ac wedi ei bacio mewn ffordd newodd, fel y cedwir ef yn y cyflwr gorev, ac y mae yn bur hwylus i'w ddefnyddio. Er ei fod weithiau ychydig ddrutach na'r mathau cyffredin, mae yn parhau yn hwy, ac y mae llai o hono yn angenrheidiol at wneyd pwdin j na'r un aralL Mae y Paisley Flour gyflwynwyd yn ddiwoddar yn bur boblogaidd yn barod ar gyfrif ei ragoroldeq mewn codi scones, teisenau, a bara Cactref. Mae bara wedi ei wneyd gydag ef yn barod i'w fwytahyd yn nod pan yn newydd, ac y mae pobi gydag ef mor syml fel y mae yn wir yn gwneyd 11 pobi gartref yn bleser." Nid yw Brown a Poison ond yn gofyn- i bob boneddiges a dd<r- bynia sampl roddi prawf teg arno, ac os'bydd yn ei boddhau i ofyn am danynt i'w chwegnwyddwr. GOFYNWCH AM BROWN A POLSON "PAET" CORN FLOUR, Ansawdd Goreu, a byddwch yn sicr eich bod yn ei gael. t-7 CIOLD Mtt)AL Delicious! Welcome! Refreshing It is a common feeling of much' abused I human nature to like those things which are delicious to the taste. And it is fair argument to assume that, if we were not intended to use the discriminating powers of our palates, we should have hardly been endowed with the quality of taste. And when we can combine deliciousness of na, tural fruit flavour, with wholasomenegs in practice, aa we can always do by the use of Chivers' Jellies, the natural choice of the taste is endorsed by the wholesome teach- ings of common sense. And there are times when we feel jaded and tired, and hardly care for heavy food we want something refreshing and cooling, and we obtain all we want in Chivers' Jellies. Turned out of a well-shaped mould the jelly is refresh- ing to the eye in its dainty, transparent tremulousness, while it is equally refreshing to the taste, because of the deicious natural 31 flavour of the fruits with which Chivers' Jellies are flavoured. Dainty flavour, dainty materials, and dainty manufacture are es- sential characteristics of Chivers' Jellies, which are always good alike. The juices of fresh, ripe fruit are used for the flavours and all the processes of manufacture are carried on in silver-lined pans, ladles &c. All Grocers and Stores keep Chivers' Jellies, Half-pints, 2jd; Pints, 4Jd; Quarts, 8d, If you have not tried Chivers' Jellies, write to S. CHIVERS AND SONS' FRUIT FARM JAM FACTORY, HISTON, CAMBRIDGE. FOR A FREE SAMPLE. FLAVOURED WITH RIPE FRUIT JUICES Eiffel Tower III It is by concentrating the Lemons in the orchards where they are grown that the II Eiffel Tower Liem_Qnade can be supplied at this remarkable price. A 4Jd. Bottle of || Eiffel Tower Lemonade makes 32 Tumblers (2 Gallons) of most delicious Home-Made || Lemonade. It is made from the finest Lemons only that the world produces. None II genuine unless bearing the Eiffel Tower Trade Mark. Lemonade [Be sure that you get Eiffel Tower Lemonade when you ask for it, as its great suocess has brought out inferior imitations that only cause disappointment. If you cannot get it from your Grocer, send 4 £ d. to the makers, G. Foster Clark & Co., 3466 Eiffel Tower Factory, Maidstone, they will send you a bottle post free by return A second bottle will not be supplied by the firm, but must be obtained of Grocers, \i Chemists, or Stores. 2 Gallons for 4id. |j| The firm have adopted the following novel method to induce everybody to try their || Lemonade. The first fifty letters opened every day not only have the Lemonade sent by |l return post, but the stamps are also returned to the fortunate applicants. In this way— II 300 BOTTLES ARE GiVEM AWAY WSSKLY. I Edrychant yn Brydferth, a Gwnant Wasanaeth Gwerthfawr. 4 I J|g ANFONIR DILLADAU MANNER GINI j irjOHIIW0WLE#| 7 DARLUN 10S3. DARLUN1240. m t. Boilicc wedi eu 'gwnayd yn dda, v n ■ B rhi.M Iichaf, ,1'rlft/C lie wis wedi eu nCynnut> newydd. (,°t adored, JT f leinioyn jjryf, I U/veil trimmio a el llw" 1 fl/C yn » j n H hrui'l (iu, a'u cyfrodcddu it lliwluu gSSsHsSSSSSS^SSM gorphen yu lU Uwych. Skirt 4 7 gwahftiiol. V nris vn syflnwn 1(1/6. lydan w«di el gwnevd Kan deU- t |h,dUd fic. V Skirt e. Uuq ■>6. cTJdiad *6^Y Bkm"Jh9 B gynnwyea fVock bfydferth. lAlifll 973. 7 f S vift, we<ti ei chiltio, a'i chys^ylltu «wt dda o Serpc crvf l fech- ■ M wrth V ltodicc, o'r un brethvn, a *1——iB^—■ Syn ° dnir i C/ raith oed. Fob 7 V «hot *'vc1i wedi ei leinio drwyddi, iflil' IV me«ur *m yrU' un bri*, S'- T L Cm a'i liaddurno u botymau melynion. feii; cluUiad, Patrymaf TN V If Y mne y ddau ddilled.vn hyn gvda'u VT'?u "u: zilvd<l yn gwneyd gwis? ysblenvdil, Brown,a Llirjrd. ■ H tra' y gellir defnyddio y Frock i ■ oedran" mynegwCh Z M y nmcml yn liefyd. Cerir Arehebirm Angladdau 7 ~9 uurhyw Frock arnll. Mown Du a fcllan yn uihen dendden^awrar b L* (ilns tywyll yn nulg. Eu hydau a'u ol derbyn rhybudd. V U .>-21,,24 2<, »», Mt » m o Bancwyi: "London City h Midland" Bank, Ltd. £ i.llV ?, Byddweh mor garedig a hysbysa eDW y paper bwu V U 11/ 12/9, a 14/9 yr un. Ciudiad, 6c. wrthy»grifenu at— 7 81100K JOHN NOBLE, LTD., BAWCHESTER.
Al tybed mal hwn oedd lleldr…
Al tybed mal hwn oedd lleldr Caernarfon? Yn llys yr heddgeidwaid, Porthmadog, ddydd Llun, dygwyd Charles Williams, Bos- ton, Unol Dalaethau America, o flaen yr yn- adon ar y oyhuddiad o gysgu mewn adeilid yn Nghriccieth. Y Rhingyll Jones a hys- bysodd y Faine fod esgidiau y carcharor yn ateb y cfesgrifiad a roddwyd o'r person a fu yn cyflawni y lladradau diweddtir yn Nghaer- narfon. Anfonwyd y carcharor i garchar am saith niwrnod.
[No title]
Trwy ffrwydriad ystordy dynameit ;ra Mwnfa Kimberley, lladdwyd 17 o bersonau ac anafwyd tri o Ewropiaid a 23 o frodorion.
(Deng Miliwn ar hngaln wedi…
( Deng Miliwn ar hngaln wedi cael ea Lladril Yn ol ystadegion diweddar, mae deng mil- iwn ar hugain o ddynion wedi eu lladd mewn I rhyfeloedd yn ystod y ganrif bre.senol. Nid oes genym syniad am y rhif aruthrol. Na, poleon sydd yn gyfrifol am y nifer mwyaf ar gyfartaledd o'r cyfanrif uchotl. Yn ystod ei deyrnasiad ef o 1801-1815 Iladdwyd pum miliwn a thri chant a deiigain mil. Collwyd yn inrwydr Leipsio yn 1813 rhyw 50,000, ac yn Waterloo rhyw 45,000. Collodd Wel- lington a'i ochr yno rhyw 16,000. Mae > rhyfel y Crimea yn gyfrifol ;im 95,615 o fyw- ) ydau. Xi rvdd y ffigyrau uchod ond rhyw 1 f)'negiad gwan o'r dychrynfeydd cydfynedol a rhyfeloedd. Maent yn wir annesgrifiad- w Hydera pob gwir Gristion y gwna y Cyngbrair Heddwch sydd yn eistedd yn yr Hague, roddi symbyliad (pdweddol i'r awydd yu v gwledydd am i ryteloedd ddarfod o'r byd.
Pellebyr heb Wlfraul
Pellebyr heb Wlfraul Mue son mawr y dyddiau hyn am Iwydd- iant Sign or 3tarconi a'i bellebyr diwifrau. Mae wedi llwyddo eisces i drosglwyddo new- ycidion yn groes i'r Sianei sydd rhwng Pryd- ain a t frainc, ac nid yw tro-glwyddo newydd- iou lawer yn mheIlach-o amgylch y byd, os mynwch-ond pwnc o amser yn unig. Yr "elfen deneu ysblenydd" hono, os "elfen" hefyd yr ether a fodola drwy holl gylchoedd gofod, yw'r cyfrwng a ddefnyddia Marconi i wneyd ei waith. Ar yr un pryd nid yw Mar- coni end yn defnyddio y peirianau a ddargan- fvddocld y Proffeswr Lodge yn 1894. Ar edig ug aner dyn arall a wna. Ychydig y nine wedi dd.irganfod neu ddyfeisio ei hun .\I:io'r Proffeswr Lodge wrthi yn barhaus yn ¡ perffeithio ei ddarganfyddiadau, a chynorthr wyir ef yn ei lafurgell yn nglyn a'i arbrofion piii Air Benjamin Davies, C'ymro ieuanc o blwyf Llangunllo. | 1, Argraffwyd a chyhoeddwyd gan Gwmni't t W w Genedlsiethol Gymreig., yn oW gwydrljb, BaiD^ls^a, road, Caernarfoat