Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
18 erthygl ar y dudalen hon
JACK Y LLOMTWR
JACK Y LLOMTWR MOESGARWCH AC ENWAD AETH. BAPTLS, SENTAR, A WESLA, A METHODUS. Gellir madda i longwrs a hogia ffarmwrs ,w I am alw 'u hunain yn ishionyn, Jim, Die, Will Sibols, Sam Sgv/mt, Mcrsyn Mami, Jack Weather Ei, Nics Bach, Bob y Glocsan, Ned Caru Bach, a phetha felly, ond nid yw yn iawn yn siwr mewn enwada crefyddol yn gaiw enwa drwg ar 'u gilydd. Er nad ydw i adim yn dduwinydd mae gen i ges beth a olygir wrth Etholedigaeth Gras, Cwymp oddiwrth Has, Ad fori ad, &c., ac un o'r pethau oasa' g-en i ydi clywad rhywun yn speitio y bobol fydd yn cr&du neu anghredu yr athraw- iaetha' hyn. Pwy bynag fydd yn speitio, bydda i bob amsar yn amha gonestrwydd pro- itee greiyddol y cyiryw. Ar wahan i gred- iniaeth mown ffurf o athrawiaeth, y mae yn ddicidadl fod y Beibl yn gofyn i ni garu ein gilydd. Nis gall r.ib wadu hyn. Waeth i ni heb ddweyd ein bod ni yn credu fel hyn neu fel arall, yn Nuw a phyncia' dyfnion, dyrys Cristicnogaeth, os nad ydan ni yn caru em gilydd. Sut gall cariad pur y Nef fod yn trigo yn y bobol hyny fydd yn speitic pobol enwacl arall? Pa sawl gwaith yr ydan ni wedi c'yvrad- "0, Sentar ydi o. Gall 'neyd beth fyuo fo-- credu ethoiedigaeth neu beidio. Tydi o ddim Hawar o gwds." Wrth edrach oam- lch ac ystyried y dynion ardderchog a gynyrchwyd gan Anibyniaeth yn Nghymru, Lloegr, a'r America, dynion o ddawn, o gym- eriad, o ddysg, o athrylith, nis gallaf lai na diolch i'r ef am Anibyniaeth. Y mae gwirioneddia' pwysig yn cael eu dysgu gan Anibyniaeth, pa rai a esgeulusir gan enwada' er'ill. Tydw' i ddim yn gallu cydweled a'r Aaibynwyr mown rhai petha'-—hwyrac'n fy mod yn ormod o Anibynwr i 'neyd—ond gwn rias gall pawb ohonom ni ddim cydwelad ar byncia. Os felly y mae petha', pa'm yr elir i speitio y naill gan y llall ? Fydda' i ddim yn leicio speitio crefydd neb, a 'does dim eiff fwy at fy nghalon i nag i rywun speitio fy nhipyn crefydd i. Beth bynag ydw' i 'n gredu, mi rydw' i mor onest yn fy nghred a neb ar y beian ddaearol yma. I Daw y Bedyddiwrs i mewn yn amal iavvn am lot o speit. Ymae beuyddio — pa un bynag ai trwy drochi neu trwy daenellu yn orchymyn pendant. 'Does gan y Taen- ellwrs ddim hawl i 'neyd sport am ben y Bedyddiiwrs o gwbl, a. bydda i yn synu at I weinittogion, blaenoriaid ac ereill sy'n credu mewn Taenelliad yn hytrach nag mewn Trochiad, yn siarad am y Bedyddiwrs gydag I ysgafnder a gwawd. Pa ffurf bynag-y cred dyruon ddylai Bedydd gymeryd, y maent yn cnest yn eu cred, ac fe ddylid eu parchu. Nis gall argyhoeddiad crefyddol neb fod yn ddwfn tawn, os v sieryd yn wawdus am bersonau sydd yn ymddiried yn yr un Gvraredwr ag yr hona yntau gredu ynddo. Clywch yn amal bobol a ddylent ymddwyn yn well, yn deyd "G'nelff y tro i'r Wesla yn ia-wn. 'Tydyn' hw ddim Uawar o betha.' Kelly yn wir! PHARISEAID A RHAGRITHWYR GWAETHAF yw y class a feiddiant siarad fel hyn am en- wad o grefyddwyr ag sy' wedi g'neyd mwy o ddaioni yn mysg y Saescn nag a 'nawd gan unrhvw euwad arall, o 1731 hyd yn bresenol. "0, hen Galfin ydi o,' yw ffurf arall ar yr hyn a ddywedir gan rai pobol am y Metho- distiaid. Chwerthir yn y Uewys am ben svn- iada' a threfniada' yr enwad. Ond nid oes enwad yn y Gogledd ag sy' wedi gadael mwy o'i ol er daioni ar y wlad, na'r enwad Aletho- distaidd. Fel hyn y ceir yn ein plith wawdwyr a dirmvgwyr enwada'. Os gwawdlyd yw un dosbarth o grefyddwrs o ddosbarth arall, telir y pwyth yn ol gan y dosbarth arall. Pa'm nas gall yr holl enwada' fyw a siarad yn barchus am 'u gilydd? Os oes rhyw rai yn ein piith yn anghredu mewn rhyw enwad, ac yn credu ei fod yn dysgu athrawiaeth ag sy'n ddamniol i eneidia' dynion, paham, paham, na ddeuir yn onest allan i bregetliu yn gy- hoeddus yn erbyn hyny ? Pa ddaioni ydi pregethu i'r bobol sy'n cydwelad a'r pregeth- wr? Pa'm nad a y Wesla i ganol y Calfin- iaid, neu y Calfiniaid i ganol y V* esla ? Y rhesv. ia wedi'r cwbl ydi fod syniad yn bodoli fed gwir yn bod yn y naill enwad fel yn y llaIl, or yr holl wawdio a speitio yn y dirgel. Y gwir yw fod y byd orefyddol fel pob byd arali -Y daearegol, y llysieuol, yr anifeilaidd, y rhesymol, y wybrenol, y nefol, a'r angyl- cvidd yn llawn amrywiaeth, ac yn cael ei gario yn mlaen trw-y foddion ag sy'n amal yn ymddangos yn hollol groes: gwres mawr, oerni mawr; un gallu yn tynu y ffordd yma a gallu arall yn tynu i'r gwrthwyneb un gallu yn dinystrio a gallu arall yn adeiladu marwolaeth, bywyd, purdeb, llygredd; gol- euni, tywyllwch. Nis gall N atur 'neyd heb yr oil o'r galluoedd gwrthwynebus hyn. Felly am y byd crefyddol: rhaid cael Wesla a Chalfin, Sentar a Badtist. Nid yw yr ell o'r gwirionedd gan y Wesla, na chan y Calfin, na'r Sentar na'r Badtist, ac nid ydio gynya 'hw hefo'u gilydd chwaith. Fedar amball i ddyn ddim gwelad y darn lleiaf o wirionadd and trwy spectol y Badtist; rhaid cael spec- tol Shion Gorph i un arall, a spectol Sentar i'r trydydd, a spectol y Wesla i'r pedwerydd. Pan aiff y lot i gyd i'r nefoedd,a chael edrach trwy speotols Iesu Grist, dont i welad yr un fath yn union: gwelant gariad Duw yn Nghrist at fyd o gnafon drwg, yn llyncu pob peth arall, a fydd dim ondHaleliwia am dani hi wed'yn! I Caatmolir y clybia' am g dlyn PBNYOROES: :J J cerddasant yn rhagorol. Ondbernir" i'r oerddad wagio 'u stumoga' nhw yn gywJdeir- iog iawn, a'u gneyd nhw gym'int dan ddyl- anwad i«io l»wyd nes y darfu i'r clybial cuth- ro am yr ymborth parotoedig fat y rhuthra J llewod am scram. Wel'is i 'rioed y fath stwffio i gaol bwyd a'r fath stwilio bwyd i lawr. Bis i hefo Owen Jos, yr ocsiwmar, i 1 gael t&, gan y gwyddwn yn iawn os medra j rhywun 'neyd te da yn y byd yma mai Mrs Jos oedd hono. Ar ol y te aethom i welad 1 s warws newydd sy' gan yr ocsiwniar. Rcedd i llon'd hi o bobpeth at 'neyd ty i fyny. Fuo ddim one? y dim i mi a. ph-enderfynu priodi, er mwyn i mi gael bargeinion iawn a gynygid yu y warws hon. 'Roedd yno bob peth i gael, o nodwydd ddur hyd at anger, fel byddwn ni v llongwrs yn arfar deyd. 'Roedd Owen Jos yn ddigri' iawn. Methwn a chael gair gyno fo weithia' trwy y bydda to yn chwerthin yn 'i ddybla' wrth son a m rhyw foetha' oedd o wedi welad gan Jack y Llongwr. Wir, mi 'roedd yn fy ng'neyd i i chwerthin hefo fo. Oa bydd rhywrai isio dyfais newydd, raid iddyn 'hw ddim ond dwad at y Biwtis, a chant un yn y fan. Tydyn 'hw ddim yn y drysa.' gym'int y dyddia' yma. Mae'r gwres yn dal dipyn go lew arnyn 'hw. Ond, er hyny, tydyn 'hw ddim am golli cael sgwirt ar bawb fydd yn pasio. Y ffordd y gweithred- "ant ydi trwy roddi Iwcin glass un ochor i'r ffenast oddifewn a lwcin glass yr ochor arall j od'difewn i'r ffeIUist. Wrth edrach yn y glasses yma gallan welad pobol yn dwad o bob cyfeiriad, heb i'r bobl 'u gwelad nhw. Dyna batant dweutha y Biwtis. Awgryma Bila roddi cot o gol tar ar y ffenestri er mwyn difetha cynllwynion y Biwtis, ac ar.fon yr olaf i fyw i'r bac. "Gwyliwch a gweddiwch" sy'n gynghor an- ffaeledig, ond 'i gario fo allan. Petasa' y ferch ifane hono, aelod o'r Gymdeithas Len- yddol, wedi cario allan y cynghor, pan yn ceisio bwyta. y pwdin hwnw yn y Bedd, f'asa' hi ddim wedi colli y pwdin. I Gwir bob gair ddywed un cyfaill i mi am gadwraeth y Sabboth. Son a thwrw mawr oedd yn nglyn a chyhoeddi papura' Saesneg ar v Sabboth. Ond faint yw rhif y bobol yn Lleyn ag sy'n gweithio ar y Sabboth ? Perodd misdar gwas iddo gym'ryd y ceffyl a rho'i y cyfrwy arno fo, rhyw Sabboth yn ddiweddar, a. mynd i edrach LLE 'ROEDD Y CElT'YLA' AR Y SUL. Per odd hefyd y gwas fynd a oharchar i'w roi ar y merlyn brith. Tresmasai y merlyn ar dir cymydog arall. Cychwynodd y gwas ar unwaith, a chyflawnodd yr hyn a olygai ei feistr yn ddyledswydd. Grofaletl y ferch ifanc hono yn ardai FOURCROSSES i roddi y bleind i lawr pan y bydd hi yn mynd i'w gwely, yn lie bad v bttehgyn yn cael y plesar o'i gwelad1 hi yn trin ei modr- wya', ac yn addoli delwa' yn lie deyd 'i phadar. Digon gwir i'r bachgen hvrnw o EIFIONYDD fod yn ddigon o sgolar i fod yn blisman, ond ddim yn ddigon o hyd. Fel yna y mae y byd os bydd gynoch chi rhyw un peth, bydd rhywbeth arall ar ol. Mae rhai o weision amaethwrs yn d3yd wrtha'i fod lloia chwarelwrs yn cael gwell lie na nhw. Cwyna rhai pobol y dylwn i bdlaeh wisgo yn well ac yn fwy o swell. Gan fy mod wedi mynd mor enwog heb fwriadu mynd, ac yn ddyn mor bwysig, dywedir wrtha'i y dylwn o leia adael fy ngwallt dyfu vn llaes y tu ol, a gwisgo spectols. Ond 'doers arna'i ddim cywilydd o fy nrti sou' 'ester a Guernsey froc. Mae nhw yn ddigon da, i mi, ac yn ydw i yn siwr syrtan fy mod i y fynyd yma yn edrach yn well yn fy nillad na'r ddau longwr hyny aethaut i heibul YN NGHRICCIETH. Er fod un ohonyn nhw fel llew o longwr, m-othodd y ddau a managio cwch bychan yn y dwr yn ymyl y oastell. Sinciodd y cwch, ac i'r dwr a'r ddau longwr. Acuubwyd nhw. 'Doodd gynyn nhw ddim i newid tra y sychai 'u dillad nhw, ac o ganlyniad caf- odd un fentliyg trowsus meroh a'r llall gob- an merch. 'Roedd Miss Prichard heb fed yn mhell o MORFA NEFYN, yn dymamo i mi gael gwbod am y stcri. Cred hi nad oes neb yn bed yn gwbod yn well na mi am Netfyn a'r cylchoedd. Pwy ddylai wbod am yn ond brodor o'r hen wlad ? Ciywais echdoe fy mod yn gneyd lloia bach yn lloia mawr yn ardal Denio. Wed i'r Uoia bach gael 'u lladd, raid dim ond rhoi y stil ynyn nùw, a chwythu, nag a'n nhw yn lloia mawr.—Bu Evan Jones, Nant, LLANFAELRHYjS, am foyads tuag Aberdaron ddiwrnod y re- gatta, medda fo. Tydi o, mwy na fina, ddim yn meuan y croen llvfn yrwan fel y byddai stalwm. Mae ol halan y mor arno fo gryn dipyn. 'Roedd o yn pasio y di- wrnod o'r blaen pan o'n i ac erill yn siarad am Owen Owens, Gwnys, ac -ttrill. Un iawn y'di O^ven Owens am draethu ar rin- wedda merlyn o liw sofren. Gwnaetha Owen Owens gclthwr Sassiwn iawn, petasa fo wedi mynd yn y ffordd hono. Tydw'i ddim yn beio y wraig hono, pan ffeaidiodd hi ei phen yn y dafam yn ABERDARON, am daflu glasiad i wynab ei phon ei hun! I "J..ck anwyl," ebai per- ynas i Die Aber- I daron, "mi collaist hi yn gynddeiricg na I fasat ti wedi gnevd beth ddevdais i wrthat ti am regatta a Shou ^.oerd^ron. 'Roedd I yno faint fynai calon hen lane o'r biwtis, yn fach a mawr, oil yn 'u nwylia gora. Rc-c,id- an nhw yn holi am danat ti. Anfonai Mr I Griffith Roberts, Post Offis, 'i gofion atat ti. Byddai Mr Watkin, Trygarn, wrth 'i fodd yn darllan dy lith di bGb wsnos. Dy i hen gyfaill, Capten Evan Roberts, Aber- soch, oedd boss iot Dr Griffith, Castell March,yr hwn enillodd y brif wobr. 'Roedd J rhen gaptan yn edrach gan noblad a tha.sa fo ar fwrcld un o'r stemars y bydd o yn gaptan arnyn nhw weithia!" j O ddyddia Adda hydl neddyw rhywun arall fydd yn cael y bai am rhyw ddrwg neu gilydd. Os nad ellir cael na dyn na dyne's, I nac offeryn o unrhyw fath ar y ddaear yma. i roddi bai ar y cyfryw, yna daw y diafol i I i mewn yn bur handi. Welais i 'rioed gre- adur mor handi ydi y diafol. I Cynhelir cynghedd weithia, a disgwylir wyth neu ddc,, o gantorion yno i ganu. | Wrth geisio canu mae naill hanar nhw yn ) tori i lawr, fel ychwanegiad at y program. Rhoddir y bai ar yr harmonium. Wrth gwrs, fedrai hi ddim echub ei cham. 0 ydi, ydi, y mae yn hollol wir mai bora Sul y bydd drysa cerig rhai pobol yn cael i 'u golchi yn I NEFYN A PHENMAENMAWR. Mae digcn hawdd gweld v merchad wrthi ond codi yn ddigon bora. Gwelwyd un ddynas y Sul o'r blaen hefo jwg lifrith Y11 un llaw a chadach llawr yn y Haw arall.— Ffasiwn newydd merchad i MORFA NEFYN ydi mynd am dro i Loegr a dwad adra hefo i spectcls. Gallai ddeyd secret wrth genod y spools yma, fod y bechgyn 'u hofn nhw. j Yr o'n i vn PENYGROES, ar fy ffordd i Lanberis, ddiwrnod y Slicu fawr yn Llandudno, a gwelais gerbyd llawn o bobol yn dwad o gyfeiriad laithfaen. j 'Roedd yno hen lane a gwraig weddw, llanc ifanc a. merch ifanc, dau lane ac un gwr i pried. Erbyn i'r.parti gyrhaedd Penygroes IIroedd aryn nhw isio bwyd, a chan fed gyn- yn nhw ddigon o amsar cyn y cychwynai yr excursion, yn ol 'u barn nhw, ffwrdd a nhw am do a ham. Gwnawd pobpeth yn barod i ddwad ar y bwrdd; a'r eilaad hwnw dyna air yn dwad fod y tren. ar gychwyn. Allan i ddwad ar y bwrdd; a'r eilaad hwnw dyna air yn dwad fod y tren. ar gychwyn. Allan a r pa<"ti fob yr 6 nuw,gp'tt:eJ:yt: ham oedd yn arogli mor ddymunol ac am y stashion. Yn ffodus, os collasant eu bywyd mi gawsant y tren. Ao—pwyd i Landudno yn soff. Drirg gea i, iV he1 nlauc ar wraig goili 'n ffortld yn Llandudno, ar ol y sliou., Ddylai pobol fel hyn ddim mynd mor beil oddioartra heb i rhywyn cyf- arwydd ofalu am danyn nhw. GO LEW Y "BOBBY" hwnw. Mynai rhyw ddynas fod ei chi hi wedi marw o wenwyn. Galwodd ar y plis- man i mewn, a mynai hi iddo fo agor y ci t'r mwyn cael gweld beth oedd yn ei gylla! Y plisman a erfyiiicdd am gael ei exciwsio, trwy nad oedd o 'rioed wedi bed yn dysgu y gwaith mewn unrhyw hospital. 0 Mawr y draiFarth gafodd dau gariad y noson o'r blaen wrth geisio peidio pasio rhyw ddau neu dri o bersonau yn LLTTHFAEN. Gorfu iddynt fynd drwy lawar o wlith a cherddad gryn belldar o ffordd er mwyn cadw eu hunain iddynt 'u hunain. Mae o yn rhywbath rhyfadd! Er fy mod i wedi hwylio y ddae&r yma i gyd, bron, ac er fy mod i yn gwbod am y gwledydd pell yna yn iawn, ychydig iawn wn i am lawar lie yn y sir y'm ganwy'd ynddi hi. Dyna chi LLANBERIS yma. Mae'r lie yn ddiarth iawn i mi. Un o'r dynion cynta wclis yma oedd Robat Robats, Ogwen Terras, a chan fy mod yn gwbod fod gyno fo gath dda, gofynais iddo 11 fo sut yr oedd "Pws Deydodd yntau ei beG yn iawn, ond 'i bod hi yn colli 'i blew. "Rhaid 'i bod yn gath fyfyrgar iawn," eb- rwn ina; "aohos mae cathod yr un fath a dynion myfyrgar-yn colli 'u blew!" Ni ddarum, i loitran dim tua'r stashion, ond mynd yn stret tua'r pe-ntra. Tro digri iawn ddigwyddcdd pan eis i at ymyl siop Richard Owen, y printar. 'Roedd fenw i mewn dythrena breision ar ddarn sgwar o bapur yn y drws. ybad fod Richard Owen wedi smelio fy mod i yn dwad i'r pe'ntra? Tybad fod boss y "Werin" wedi telegraffio at R. Owen i brintio fy enw i yn fras .fel broad seids manj-o'-war, trwy fy mod i wedi cychwyn am LanbeTis? Fast waeth gyno fo neyd mwy na llyncu solsan, achos hen foy cynddeiriog ydi o am go-a- hed. Wel, mi setiais fy hwylia unwaith eto, lie mlaen a fi. Peth garw ydi papur wccil 'i brintio am dynu sylw. Dyma fi yn gwelad clwt o babur sgwar fel darn o nor hatch yn nrws siop Mr Vaughan Willias. Stopiais i ddarllan y papur hwn hefyd. 'Drychodd Mr Willias arnai, trwy fod o yn mhen y urws, a deydodd, "Mae hi yn braf, 'n tydi hi?" "Ydi, braf iawn," meddwn ina.
CYHUDDIAD DIFRIIOL.
CYHUDDIAD DIFRIIOL. Ychydig amser yn. ol, traddododd Mr Gib- son, perohenog a golygydd y "Cambrian News," Aberystwyth, araeth, 111 yr hon y galwai sylw at farwolaethau plant, gan awgrymu y gallai y nifer fod yn llai pe ar- fend gofal. Pan gyhoeddwyd hanes y oyf- arfod, cynliyrfwyd pawb drwy y dref, a gal- wyd cyfarfod o'r Cyngor Trofol, lie y pas- iwyd fod llythyr i gael ei anfon at Mr Gib- son yn galw arno gad3.rnhau a phrofi yr haeriadau a wnaeth, neu eu tynu yn ol. Mown atebiad i'r llythyr, gwrthodedd Mr Gibson foddloni eu cywjreinrwydd, ac mewn cyfarfod o'r Cyngor Trefol, a gynhaliwyd ddydd Sadwrn, gwnaed ymchwihad i'r cy- huddiadau, ac oddiwrth yr hyn a fynegwyd gan swyddogion a ddylent wybod pomderfyn- odd y Cyngor nad oedd unrhyw sail i'r hyn a fynegwyd. Gan fod Mr Gibson wedi gwneyd y mynegiad, dylai ei brofi neu ei dynu yn ol. Barn llawer yw na fuasai Mr Gibson, yr hwn a ystyrir yn wr doeth, yn meiddio datgan y fath farn oni bai fod gan- ddo sail dda, ond mae ei ddistawrwydd yn peri poen ac anesmwythder.
E-IFRAWDER GWLF-IDYDDOL. i…
E-IFRAWDER GWLF-IDYDDOL. GAN HEN WTLEIDYDDWR. Y mae vn hen bryd i Gymru ddihuno o'i chysgadrwydd gwleidyddol. Mae fel pe bae rhyw fothi-o hunllef wedi dod tros ei phobl nes ei gwneyd yn hollol esgeulus o bob peth Seneddol. O'r hyn leiaf, dyna. yw credin- iaeth y rhai sydd yn coisio arwain y byddin- oedd yn y dyddiau hyn, onide ni chaem y fath ymddangosiadau difywyd ag a welwyd yn ystod y dyddiau a'r wythnosau sydd wedi myned heibio. Pwnc i'w ddadleu, feallai, yw y ewestiwn pa un ai y werin neu yr etholaeth sydd i arwain yr aelodau Seneddol ? neu ynte yr aelodau Seneddol sydd i roddi cvfeiriad i geisiadau y werin? ondarhyno bryd, gellir meddwl nad oes eisieu son am y naill na'r llall, gan fod y bywyd gwleidyddol wedi syrthio yn isel iawn, heb obaith ail-flaguro —hyd yn oed yn nhymor awelon balmaidd mis Mehefin. Os yw y difaterwch hwn yn wirioneddolo yn yr etholaethau, nid yw yn syndod yn y byd i weled fod ein h'aelodau Seueddol yn cadw yn ddistaw yn y dyddiau hyn, ac yn amharod i aberthu dim ar ran y genedl. Edrycher ar y ddau gyfarfyddiad a gaed yr wythnos o'r blaen. Y maent yn ddigen i wangaloni pob gweithiwr gonest, ac yn ei wneyd yn anmhosibl i'r un breuddwydivvr yn ei wlad gael gweledigaeth eglur am ddyddiau gwych iddi yn y dyfoclol agos. Fel y gwyr eich darllenwyr, y mae Cyng- rair Cymreig Cenedlaethol wedi ei ffurfio ers rhai misoedd. Y mae ganddo ysgrifen- ydd cyflogedig i ofalu am ei weithrediadau ac y mae ar y Cyngrair hwn bersonau parch- us yn cynrychioli pob etholaeth yn Nghym- ru. Wrth gwrs, amcanion Rhyddfrydol sydd ganddo, a disgwylid i'r Rhyddfryd- wyr yn Nghymru roddi pob gefnogaeth iddo. Eto, yn y pwyllgor a alwyd yn nghyd yr wythnos o'r blaen, ni ddaeth ond nifer fech- an iawn yn nghyd, llai na dwsin mewn nifer, ac nid oedd ond rhyw ddau nen dri o'r rhai hyny, y gellir dweyd am danynt eu bod wedi I gwneyd aberth i fod yn bresenol. Os oes angen am Gyngrair o gwbl, y mae yn werth gwneyd rhywbeth drosto; ond yr ydwyf yn ofni fod v rhai sydd wedi addaw bod ar y Cynghor hwn eisoes wedi gwan- galoni, ac yn barod i daflu eu harfau i lawr. Os nad ydynt yn credu fod angen am y fath fudiad, paham yn enw pob gonestrwydd, nas dywedant hyny, ac yr ymddiswyddant ar unwaith ? Ond os ydynt yn meddwl mai dyma yr unig gynllun call yn y dyddiau hyn, paham nas aberthlant y, rhan leiaf, fel hyn ar y dechreu, er mwyn ei .wneyd yn llwydd- iant ? Yn Nhy'r Cyffredin bn cyfarfod arall- cvfarfod. bid sicr, o'r aelodau eu hunain. Yr oeddwn yn disgwyl gweled yn hwn bob aelod yn bresenol; ond beth yw'r hanes Yr oedd yn agos i haner eu nifer yn absen- ol! a hyny pan oedd y pwnc mawr o ffurfio plaid annibvnol mewn dadl. Anhawdd yw beio'r Seneddwyr, feallai, pan mae'r bobl yn y wlad mor ddi-fraw. Ond. yn wir, y mae'n bryd i Gymru ddihuno o'i chysgad- rwvdd a rhoddi esiampl i'w haelodau sut i weithio dros eu gwlad, a dangos ei bod yn hnfod i wneyd rhywbeth i godi i fyny y bywyd gwleidyddol a chreu dyddordeb yn y pynciau hyny sy'n gwasgu mor drwm ar y gwerinwyr Cymreig yn y dyddiau hyn. Dyddorol yw darllen y llythyrau godidog y pwnc hwn sydd yn y "Genedl" yr wythnosau hyn. Yr wyf yn gobeithio y byddant yn fcddion i ddeffro ein gwlad i roi sylw dylad- wy i'r pwnc.
[No title]
INrtd Chrener, eyMwrodd ffrwydriad l yn Slwnfeyda.-C-lw Canada. Dygw.yd ngain'b gyrff i fyny* ond r mae cant a thri ugain eto yngladdedig. Yr oedd gol- ygfa resynus wrth enau y pwlt. Ymscyrcbai miloedd 4 fcobl yno, ae yr oedd f .grnddfanau iilr-ochoneidiau yngnlonrwygol. Ofnir fod y cant a thriugain wedi marw.
I Adolygn y Wers.]
I Adolygn y Wers. ] Dvlai athrawen fod yn amynoddgar; ac y mae awdwr y gyfres hen o erthyglau, yr hwn, yn ei ffordd ostyngedig ei hun, sydd yn achraw yn ceisio bod yn amyneddgar. Ett4 y mae yn beth dipyn yn tiin, weithiau, i weled pa fodd y mae y IX bl yn parhau i [ anghofio yr hyn sydd wefcli cael ei ddyweyd, a'l ail adrodd am flynyddoedd,—a phob am- < er eu niwed a'u coiled eu hunain. 1 j Yn awr, bydd i mi osod i lawr unwaith etto mewn ysgrifen tfaith o'r pwysigrwydd mwyaf, yn y gobaith y oydd, iddi gael ei choho gan bawb a'i darllona. Rlioddwn hi mewn paragraph ar ei phen ei hun, fel y 1 safo ailan yn fwy amlwg-fel ty ar fryn. Dyma hi. — Nid oes y fath beth ar wyne'b daear a 'meddyginiaeth gryfhaol.' Eto, y mao pobl, pan yn cael eu hunain yn wan a ilesg, yn syrthio 1 gymmeryd yr hyn a f elwir yn 'feddyginiaeth gryfhaol,' fel pe gall- asai unrhyw swm o dclii ddyfod allan o hyny. i Yn awr, cymmerwch i ystyriaeth iiad ydyw y r j goreu o'r cyfferion hyn yn fwy na chylfyr 1 j ayn-bylti y cyfanscddiad, yn mron fel y mac gwialen fedw a osodir ar gefn bachgen yn j symbyliad, neu wydryn o wiriodydd pcethion gan un sydd wedi syrthio i lesmair. Nis gall I cyffyr symbyliadol wneyd mwy na tltynu » allan ar yr ystorfa sydd wrth gefn; ben- thycia am awr yr hyn a raid ei da In yr awr | nesaf. A ydych yn gweled ? Nid ydyw o un j gv/ahaniaeth pa sut yr yinr&symvrch y I pwynt, nid elhr oael gan un percnen ceifyi 1 gredu y gwna chwipiau ac vspardynau y lie ceirch a gwair. Yr un fath gyda'r rhan anifeilaidd o ddvn; nis gall unrhyw swm o feddyginiaethau o'r fath hyn gymaneryd lie ymborth da wedi ei iawn dreulio. Ond pan dora yr arch waeth a'r diO'yg trouliad, beth wedyn ? Wel rhaid i ni yr adeg hono, wneyd yr hyn a wnat'ch Mrs I Johnson, a llawer eraill heb law hi. 'Am lawer o flynyddoedd,' a yn mlaen i ddyweyd, 'bum yn dioddef oddi wrth afiech- I ydOll y cyila a'r afu. Nid oeddwn yn ddifri- ) fol o sal ar y dtchrou, ond yr oeddwn yn teimlo yn Iluddedig yn fuan. Gan fy I mod hyd nes yr oeddwn yn saith a deugain (Hydraf, 1880) wedi mwynhau iechyd lied dda, nis galhvn rcddi cyfrif am fy nghyflwr egwan. in fy ngenau yr oedd archv/aeth sur, a'm croen yn felyn, ac yr oedd genyf 11 ymdeimlad o bwysau a phoen yn yr ochr ddeheu. Nid oedd genyf awydd am fwyd ac ar ol bwyta, dauai teimiad anesmwyth drosof, yr oecid yna been yn fy mrest a'm cylla, ac nid oeddwn yn cael un cysur hyd nes y gwnawn daflu rhan, o leiaf, o'r hyn oeddwn wedi ei gymmeryd. Nid oedd o un gwahaniaeth pa mor ysgafn ac iachus ydoedd, yr oeddwn yn mron cynddrwg. Nid oedd dim. mewn gwirionedd. yn cyttuno a mi. j Bum am flynyddoedd fel hyn. TTnwaith ymadewais gyda charelg fir.iog gyda'r dwfr. Nis gallai ddyweyd wrthveh y been a rhodd- odd i mi. I Yn gynnar yn Ionawr, 1895, darfu i'm gwr I a minnau dalu ymweliad a Mrs Hocking, blodeu-wraig, Clapton Park Road, Llundain. I Tra yno cefais gryndod, ac nis gallwn sefyll ar fy nhraed. Dygwyd fi adref gan fy ngwr yn ddioed. Rhoddwyd fi yn fy ngwely. a chymmerais feddvginiaeth gryfhaol; ond er gwaethaf yr oil. nid oeddwn yn dyfcd yn well. i r oeddwn yn myned yn wanach ddydd ar ol dydd. a chollwn fy nghnawd yu gyflym. Nis gaHwn yn awr ddim cymmeryd ond lluniaeth hylifol yn unig—te biff, arrow- root. sago, &c.-tra yr oedd y poenau cnofaol yn fy nghylla yn myned yn waeth. Yn mhen llai 11a thri mis, nid oeddwn ond mcgys I croen am yr asgwrn, a chytunai fy nghyfeill- ion fy mod yn myned i farw. I Fel yr oeddwn yn cyflym suddo. annogai fy nghymmydog, Mr Cort, fi i gymmeryd Mother Seigei 3 Syrup yn ddioed. 'Y mae wedi gwaredu eraill,' meddai 'a chredaf y gwnai eich gwaredu chwi.' Yr oeddwn wedi clywed am dano yn flaen- I orol; ond gan nad oedd genyf ddim ffydd mewn meddyginiaeth a 'adferteisir'. es- geulusais ei ddefnyddio. Yn awr. modd bynag (Medi, 1895), cefais botel gan Mr Wiseman, chwegnwyddwr; ac wedi i mi » gymmeryd ychydig o hono, dechreuais wella. ( Gallwn fwyta gyda bias; ac yr oedd fy < ymborth, nid yn unig yn rhoddi dim poen 1 I mi, ond yr oedd yn fy nghryfhau. I Gan gadw yn mlaen gyda'r Syrup, daeth fy nerth yn ol gyda'r ymborth oedd y Syrup yn fy ngalluogi i'w fwyta a'i dreulio. Yn I fuan, teimlwn awydd cynuneryd gafael yn ] ngwaith y ty drachefn; ac yr oeddwn yn ei wnauthur yn rhwydd, ac heb deimlo unrnyw ludded. Mewn gair, aethum yn mlaen yn naturiol—yr oedd fy nerth yn naturiol, fel y mad nerth un sydd heb fod yn sal ericed. Yr wyf yn dyweyd wrth bawb am yr hyn y t mae Mother Seigei's Syrup wedi ei wneyd i mi; ac yr ydych yn cael fy nghydsyniad rhydd i gyhoeddi yr hyn a ddywedais er mantais i eraill.' (Arwyddwyd) Mary E. Johnson, 11, Perry street, Gravesend, Kent, Rhagfyr 22ain, 1898. Rhydd Mr Wiseman ei air am wirionedd a chywirdeb y mynegiad uchod, gan ei fod yn ( gynnefin a'r ffeithiau yn ystod afiechyd Mrs Johnson. Nid oes angen i mi ddyweyd chwaneg. Yr ydych yn cael y meddylddryeh. Gorwedda llwyddiant mawr a phoblogrwydd Mother Srtgel's Syrup ar yr hyn a wna mewn gwir- ionedd; nid ar dwyll a honiad gwag. Agora y ffordd-ffordd natur; rhydd i ddtffyg treuliad siawns i wneyd ei gwaith angen- rheidiol; ac wedi hyny, y mae ymborth yn estyn i'r egwan nerth newydd, gwatd ffres, cyhyrau bywiog, a nerfau priodol, a swydd- ogaethau galluoedd arforol y corph.
[No title]
Y ma-e nevryn erchyll yn ei gatilyniadau jffl T'sambara a rhauau eraill o German East-, Affrkra, ac y maw oanoedd o wragedd a, phlant yn marw o eiSiienymborth yn Mom- basa. Anfona y cenhadon Seisaiig sydd yno lythyra-u torcalonus i'r wlad hon, ac erfyniant yn daer am gymhorth.
I Lllth Tom Malts, Bethesda.
Lllth Tom Malts, Bethesda. Mae yn debyg, Mr Gol., mai ymddiswydd- iad Mr Dafid Pritohard o fod yn brif oruch- wyliwr Chwarel y Penrhyn, ydoedd digwydd- iad mwyaf a phwysicaf yr wythnos hon yn Bethesda; o leiaf, am hyny y siaredid fwyaf. Y farn gyffredin ydyw fod rhyw chwyldroad ar fin oymeryd lie mown cysylltiadau swydd- ogol yn y chwarel, ac nad yw hyn ond rhag- redegydd i beth sydd eto i ddod. Mae rhai yn myn'd mor bell a dyfalu fod Ymneilldu- aeth yr ardal i gael y gwaethaf yn y cyfnew- idiadau, ac edrychant ar y penodiadau di- weddaraf i swyddogaethau fel prawf o hyny; ond ceir gweled. Mae yn ddigon powbl mai y cyfnewidiadau hyn sydd yn yr awyr oedd yn oyfrif am y dorf fawr ddaeth yn nghyd i'r cyfarfod oyhoeddus gynhaliwyd o dan nawdd Undeb y Oliwarelwyr, nos Wener diweddaf. Pa beth bynag oedd y cymhelliad i ddod yno, hyderwn dd arfod iddo wneyd lies diriawr, gan fod yr aroithitu gan Mri W. H. Wil- liams a D. R. Daniel yn rhagorol iawn, ac yn ymdrin a'r materion mwyaf pwysig o dan yr amgylehiadau presenol, er na wnaed unrhyw gyfeiriad atynt o gwbl. Profai lluosogrwydd y oynulliad nad oes ar y chwarelwyr ofn dangos eu hochr hyd yn nod yn nghanol symudiatLiu dyrus fel y rhai presenol yn yr ardal; ao yr oedd y derbyniad brwdfrydig neillduol roddwyd i Mr W. R. Evans, y liywydd, pan gcdodd i siarad, yn dangos eu bod yn edjuygu y rluii sydd yn ym- ladd eu brwydrau yn tfyddlawn. Cant gyfle i ddangos hyny gydag apel Mr Robert Da- vies, a siomir ni yn fawr os na chaiff help sylweddol. Yr oedd byddin o ohobwyr wedi dyfod i'r cyfarfod hwn, gan ddisgwyl yssglyfaeth lawer mae'n debyg, ond cyfyngwyd yF areithiau yn gyfangwbl at faterion cysyiltiedig a'r Undeb, ond yr oedd yn hawdd gweled tod y llanw wedi codi yn lied uchel. Cafwyd prawf o hyny gyda'r cyfaill aflonyddodd rhyw ych- ydig bach ar y cyfarfod, a'r modd dise*remoni yr arwtviniwyd ef allan i gael tipyn o fresh air. Yr oedd tino iach i'w glywed drwy yr holl gyfarfod, a chawsom ein siomi yr ochr oreu yn maint a brwdfiydedd y eynnlliad. Yr oedd y diweddar Wrilliam Grithth Da- vies, Gerlan, yr hwn a gladdwyd dydd Sad- wrn diwedd-if, yn ddiacon parchus yn Tretlys, ac yn ddyn dystaw a chrefyddol iawn Caf- odd gladdedigaoth nodedig o barchus a lluos- og, pryd y gweinyddwyd gan y Parchedigion J. P. Evans, Henryd H. Ivor Jonei, Porth- madog; J. W. Davies, Chwaxelgoch; a'i weinidog, y Parch R. Rowlands. Mae eg- lwys Treflys wedi oclli nifer fawr o'i haelodau mwyaf gwerthfawr yn ddiweddar, ac yr c. William Davies yn un ohonynt. Yr oedd yn fab i Gruffydd Dafydd, Garneddwen, o goffadwriaeth fendigedig. Mi wel'is fod pobi Stiniog yn lartsio yn y "Genedl" fod ganddynt drci ddwr i ddyfrio eu heolydd. Felly ninau yn Bethesda; ac y mae yn gaffaeliad mawr. Fe glywais rhyw "wag" yn clweyd mai un o ganlyniadau cael Bedyddiwr yn gadeir) y Cynghor Dinesig ydyw v rhagorfraint hon; ond dyw hyny ddim ond lol botas. Aetli nifer fawr o Bethesda. i Siou Barnum yn Llandudno, dydd Mawrth diweddaf. Clywsom am ddau gyfaill doniol oddiyma o'r un enw, ond heb fod o'r un "syrnam" a aeth- ant yno gyda stwymar "Snowdon," a rhodd- odd gwynt y mor y fath awch ar eu stumogau fel y cymerodd ddau giniaw i'w digoni, ac iddynt, yn ol ou pertrwydd arferol, lwyddo i gael y ddau am bris un, ac fod y ddan wedi cael ysglyfaeth lawer. Crybwyllais am y tro wrth Gerlanfab. Crafodd yntau ei goryn, ac ymgynghorodd a'i awen, ac welet result— Mae llewod hynod eu hanian,-a gwyllt Yn eu gwanc ofnatsan; Dyna'r liwyl, rhnid dwyn eu rhan Ar ddwywaith i'r ddau Owan. A dau giniaw digonwyd dau mewn awch, Ond am un y talwyd; A chofiwch, eu gwell ni chafwyd- Mi fetia'i bawb am "futa bwyd."
Erchyllwalth yn Abertawe.
Erchyllwalth yn Abertawe. Wele Gymru eto wedi ei ohymylu gan lof- rnddiaeth erchyll yn Abertawe. Ond o ganol y duwch mae pelydr o oleum i'r Cymro, gan nad oes un o'r personau yn Gymry. Prws- iad yw'r llofrudd, a Sais yn ol pob tebyg yw'r llofruddiedig. Enw y blaenaf yw Henry Pelican, a'r olaf William Kingdom. Clwyfwyd hefyd ddynes o'r enw Elizabeth Waltham, ond y mae ri yn troi i wella. Nid yn gymaint a'r llofruddiaeth y mae a fynom, ond a'r hyn oedd yn gwneyd y fath weithred yn bosibl yn nhref Abertawe. Oymerodd le yn un o heolydd culion sydd yn arwain allan o High street, prif heol y dref. Dy- wedir fed cyflwr y rhai yma-lawor ohonynt —yn resynus i'r eitbaf yn Abertawo, fel llawer treffawr arall. Ynddynt y nytha y cym eriadau iselaf, yn wrywod a benywod. Mawr yw eu mintai. Mae anlladrwydd, meddw- (Jod, a pheohodan tebyg, yn ymgartrefu yno. Dywedir am y llofrudd hwn ei fod yn ddyn ddigon tawel a pharchus, fel rheol, a dywed yn awr mai mewn hunan-amddiffyniad y cyf- lawnodd y weithred ofnadwy hon. Ai-wein- iwyd ef gan y ddynes i'w hystafell ddi- ddodrefn. Yno he fyd yr oedd William Kingdom yn ymlochesu. Yn eu hawydd am ddod i feddiant o'r arian oedd gan Henry Pelican, y morwr, aeth yn ymdrechfa. Try- wanodd y morwr—yr hwn sydd ddyn bychan o gorffolaoth-William Kingdom, dyn mawr, cryf, chwech t'roedfedd. Cafodd glwyf mar- wol. Niweidiwyd y ddynes hefya. Cyrch- wyd keddgeidwad, a rhoddodd Pelican ei hun 1 fyny yn hV>llol dawel, ac y mae yn awr i ,sfyU,br8wf
[No title]
Y mao ymgab yn cael ei gwneyd i. oriod i lawr electrio tramway yn nhref anelli, sir Gaerfyrddin.
Advertising
Awgrymiadau ar Goginio CorD Flour ■■■■ >■ ■■ !■- ■_ ■ ■ i —fc Er fod defnyddio helaeth ar Corn Flour i wneyd Blanc-Mange, mae llawer un yn ffaelu e bfij otoi fel ag i ddwyn allan ei flas peraidd ei liun. I fwynhau Blanc-Mange yn berffaith, awgwrymwn y cyfarwyddiadau canlynol YN GYNTAF.-Parotoir ef gyda Refrith, heb ychwanegu dim dwfr, a pheidio rhoddi gormod o Corn Flour. (Y Cyfartaledd priodol ydyw 2} owns o BROWN & POLSON'S, Patent Corn Flour i ddau beint o lefrith). YN AIL.-Cymvsger y Corn Flour gydag ychydig o'r lefritb, berwer y gweddill, tyner ef oddiar y tan, ac ychwaneger y Corn Flour yn araf. YN DRYDED1).—Yna berwer yn dda, yn wir, berwer i lawr i'w drydedd ran o'r swm gwreiddiol j yr hyn a gymer tua deng munud. I'w ddefnyddio yn gynes troer ef allan pan wedi- oeri, yna cyneser ef yn y pobty. YN BEDWEIiYDD.—Yn arbenig, defnyddiweh yn unig a phob amser, y goreu, sef- BROWN & POT-,SON*S "PATEN T" CO EN FLOTJK Mae yn fwy blasus ac yn myned yn mhellach na rhai eraill. Gw na pwys o 1 Brown & Poison's Corn Flour ddeuddeg o bwdin peint. Felly mae pris Corn T Flour i wneyd Pudding mor isel fell y gall pawb fforddio i Brynu y GOREU. Gofynwch am JBrotcn Sf Poison's Corn Flour. j UPATENT" yw y Goreu-a byddweh sicr eich bod yn ei gael )
Y Cyntaf a Iachawyd o'r ffurf…
Y Cyntaf a Iachawyd o'r ffurf waethaf o'r Darfodedigaeth. CAREDIGRWYDD BONEDDIGES. Mewn ergyd dryll o'r Drake memorial yn Tavistock, y mae gwaith Ceryg Beddau, lie y gweithia dyn ieuanc, saith ar hugain oed, yr hwn sydd mor gryf a bywiog a'r un o'i gyd-weithwyr. Eto, tua blwyddyn yn ol gorweddai yn ddiymiadferth ac anobeithiol yn ei wely, wedi cael ei ollwng o'r Tavistock Cottage Hospital fel un anfeddyginiaethol. 91 Gwnaeth yr adroddtad canlynol wrth gyn- Mr John Giles Rogers (o Ddarlun g;in Chenhall, Tavistock), Chenhall, Tavistock}p rychiolydd y "Tavistock Gazette," yr hwn a aeth i ymweled ag ef. "Fy enw yw John Giles Rogers, a fy ngwaith ydyw gwneyd oeryg beddau. Cy- merwyd fi yn beryglus wael pan yn 24 oed. Asgwrn afiach yn fy u.in-c-oct oedd declueu-ad fy ngwaeledd. Aethum i'r ysbytty, yn Ply- mouth, lie y bum am ohwech wythnos. Daethum allan, ar ddiwedd! yr amoer hyny, er nad oedd fy nhroed wedi gwella.. Aeth- um at fy ngwaith, a pharheais i weithio am dri mis trwy anhawsder mawr. Yn y cyf- amser yr oeddwn wedi oolli Ilawor o gnawd, fy archwaeth wedi darfod, a gwanhawu bob dydd, ac o'r diwedd gorfod i mi fynÚr i fy ngwely, yn dioddef odcliwrtb wendid mawr. Bum yn fy ngwely am sixith wythnos, y:;a cefais fynediad1 i'r Tavistock Cottage Hcs- pital, a bum yno am dTi mis. Deibyuiais bob oaredigrwydd yno, a gwnawd pob ym- gais i fy iachau, ond yn ailwyddianus, a daethum allan yn anfeddyginiaethol. "Hysbyswyd fy nghyfoillion nas gellid gwneyd dim yn ychwaneg i mi, ac na byddwn byw lawer yn hwy. Yr oedd genyf boenau mawr yn fy nghefn, fy auadl yn fyr, ac nis gallwn ond ymlusgo o gwmpas. Ni fetfilyl- iais y buaswn byth wedfn yn myned at fy ngwaith, a gwvddai pawb fod y d^rfodedig- aeth yn ei ffurf waethaf wedi gafael yn- wyf. Aethum yn wanaoh drachefn, a gorfu i mi fyned i orwedd. "Un diwrnotl, wrth edrycK dros y p-p^T yn fy ngwely, darl.Iena.ls am achos o ddarfoded- igaeth, a ddywedid o-ctd wedi C-clelei iachau gan Dr Williun s' Pin Pills for Pale People. Yr oedd boneddige- wedi addaw yn gare-dig y bua«ii yn gwneyd unrhyw beth allai i mi, anfonais y papyr i'r fonecWiges, yr hon wedi darllen yr hanes a anfonodd am flwch o'r peleua.u. Cymcrais un belen ar ol prytfau. -tair vn ystod y (lydd-zieir ol pum niwracd yr oeddwn yn alluog i ddod o fy ngwely. Effeithiodd y pelenau yn fawr arnaf. "Dau ddiwrnod yn. mhellach yr coddwa yn cerdded o gwmpas y dref. Cymerais bump o flycheidia,u o gwbl, » pharhawn i enill nerth. Yr oedd hyny ddeng mis yn ol. Er hyny nid wyf wedi colli o fy ngwaith, Ond yr wyf wedi gweithio yn gyson. o spith yn y bcreu hyd chwech yn yr liwyr—denu? awr y dydd. Mae gepyf archwaeth dda, ac yr wyf yn berffaith iach." Mae aohos Mr Rogers yn un tra rhyfeddol, gan mai ef yw yr unig ddyn yn Ltoer sydd wedi ei iachau o'r ffurf yma o ddarfedodig- aeth-a ystyrid o'r blaen yvi anfeddygin- iaethol. Mae y ffurf arall o'r affechyd (a ad- nabyddir driry fod poeri gwaod a chwysti yn y nos) wedi cael ei-adferyd lawer gwaith gan y pelenau hyn-y rhai sydd yn gweithrodu ar y gwaed. Ein gwaed sydd yn glaihau ac yn maethu y corph. Oiria ymaith Bob am- huredd, ond pan y ma.o y gwaied1 ei hun. yn afiach gull nchoi lluaws o aiiechydon. NlaA- gan Dr Williams' Pink Pills nid yn mig y gallu o gynyrchu gwaed wwyd'd1, ond a ymlid afiechyd o'r hen waed. Diffva-s waed ydyw yr aeh-œ uniongyrchol o wendid, rur yn y pt-it, curiad y galen, ac anadliad c! --th r ot pob ymdrechiad, poen m y oefn, traed cer- ion. Mae adog-.i.ii trwbhts ar enethcdi yn eu tyfiaiit agos bob amser yn oael ei achosi gan wend'd gwaed, neu mewn ge;iiaii ereill rhy ychydig o waed, ao Ir"Ioè Dr Williams' Pink Pills yn iachau pob achos feCy mewn ffordd a clwir ynaml yn wyrthiol. Ct-irno,ir y pelenau hyn gan bob dosbarth. o bcbl, o'r dosbarth isaf i'r uehaf yn y wlad, am y dull effeithiol y maenfc yn oh ait y parlys, locomotor ataxy, orydcTmalnn. a sciatica. Sylwer fod enw llawn Dr Williams' Pink Pills for Pale People arnynt. Gwerthir hwynt gan fferyllwyr, a chan y Dr Williams' Medicine Company. Holborn-viaduct, Lon- don, am 2a 9c y Mwch. Nid ydyw y pe^nan hyny a wert-hir yn rhyddkm o jars gwydr yn rhai Dr Williams. Gofelwoh en bod mewn amlen bine fel y de^grifir uehod.
-I-Cymanfa Unedig y Wssleyald
I- Cymanfa Unedig y Wssleyald Perffeithiwyd peirianwaith eglwrsig y Weskiyaid; unwyd eiddo Cymru mewn Cym- anfa unedig. Cynhaliwyd yr wyl flynyùdol gyntaf yn Machynlleth. Erbyn hyn y mac -breintiaii lleyg yr enwad yn gyfartal i eiddo'r gweinidogion. Yn y gymanfa hon yr oedd y Gogledd yn cael ei chynryohicli gan ugain e leygwyr ac ugain o weinidogion, a'r Do gan ddeg o'r naill a'r llall. Y mae gall gyfch- deithiau Cymreig y trefnydd Seisnig, a thalaethau De a Gogledd eu eynrychiolwyr, yn nghyda'r Gynhadledd Seisnig. Y Parch Hugh Price Hughes oedd y liywydd. Gwn aeth bagad o'r Cymry gais brwdfrydig am wneyd y Gymraeg yn iaith y oyfarfodydd; ond ad- gofiwyd hwy yn ddiymdroi gan Mr Hughes fod hyny yn anmhosibl am nad oedd y gym- anfa ond cangen o'r corff Wesleyaidd Pryd- einig. Heblaw hyny, nid gweddus goddef i gynrychiohvyr y Gynhadledd Brydeinig (sef y Doctoriaid Pope, Stephenson, a Hughes) i fod yn bresenol fel mudion. Nis gall na bydd iaith estronol yn fagl i'r ysbryd Cym- reig, ond rhaid eyd-ddwyn ag ef, neu ynte berswadio y pencaxflys i anfon Cymry fel cynrychiolwyr. Ymddengys fod y Wesley- aid Cymreig yn dra awyddus i gadw v rhan oreu o'r 20,000p a gesojlir yn Nghymru at y Gronfa Filiwn at ddybenion lleol. Rhy- budtfiai Mr Hughes ei frodyr o'r niwaid sydd yn deilliaw o waddoli eglwysi. Treuliwyd rhai o'r odfeuon i ethol swyddogion ac ordeinio gweinidogion. Yn ei anerchiad i'r gwein- idogion a'r pregethwyrsylwodd y liywydd nad meddwded, eithr ariangarweh, oedd y prif berygl yr oedd ganddynt i yrnbdd yn ei erbyn.
[No title]
Yn ol y newyddion o Washington, ddydd Iau, ymddengys fod llwyddiant y Cadfridog Lawton yn fwy nag fel yr adroddwyd. Darfu i'r gelyn, yn rhifo oddeutu pedairlhil, golli trwy y rhai a laddwyd, a glwyfwyd, ac a gy- merwyd yn garchararion, mwy na'r drydedd ran o'r milwyr, a llwyr wasgarwyd y gweddill. Rhoddes y trigolion dderbyniad I brwdfrydig i'r fyddin Americanaidd. • -4
- Eisteddfod Caerdydd.
Eisteddfod Caerdydd. Y mae Eisteddfod Caerdydd yn sicr o droi allan, mewn llawer o ystyron, yn un o'r rhai mwyaf llwyddianus ac ardderohog a gyn-haliiryd erioed, a bydd ei heffeithiau i'w ganfod, nid yn unig ar ein llenyddiaeth a'n cerddoriaeth, ond ar farn gwledydd a chenedloedd ereill am danom a'u hymddyg- iad atom. Y mae y testynau yn mhob ad- ran yn newydd, ac fe fydd ymdrech galed am y gwahanol wobrwyon a phwy sydd i gael y lie uchaf fel bardd a lienor a cherddor, a pha gorau sydd i gario y Ilawryf am y flwyddyn hon. Ac nid yn unig yn nglyn a chanu y bydd Eisteddfod Caerdydd yn hynod ac ar ei phen ei hun, ond fo fydd mwy o urddas nag erioed yn cael ei roddi ar sere.- moni y cadeirio a'r coroni, a holl weithpod- iadau yr Orsedd yn gyffredinol. Y gwaith pob dydd wem ei drefnn yn y fath fodd fel ag y bydd pob diwrnod yn Eistedd- fod gyflawn bron ynddo ei hun; ao nid oes dim wedi ei arbed er rhoddi ton uchel i'r holl weithrediadau a gwneyd holl amgylch- oedd y miloedd gwrandawyr yn/gy tiaras a diogel.
- Yr A.8. a'r Esgob.
Yr A.8. a'r Esgob. Ceir cryn Jdifyrwch weithiau pnn fydd I areithydd gwleidyddol yn "taro ei droed ynddi," fel y djywedir. Gwyddis fod yna mi esgobion nad oes ganddynt seddau na llaie yn Nhy'r Arglwyddi, ac un o'r rhain yw Ea- gob Tyddewi: Yr wythnos ddiwxsddaf aeth Mr Wynfford Phillpps i roddi tro ain: ei; oth- olwyr ac er mwyn rhedeg tipyn i lawr ar yr esgobion, torai alLtni-"Gyfoil I ion," meddiii "nid yw'r esgobion yma o un lies i ohwi. Pan fo unrhyw gwestiwn yn dod o flaen Ty'r Arglwyddi eydd yn dal perthynas a'r- gwaith-, iwr tlawd nis gwelir hwy yno, ond pan fydd bil yno ,yn gwneyd rhywbeth ar ran yr Eglwys neu'r scweiars y maent yn heidio yno bob copa ohonynt. Y dydd o'r Maen, pan oedd mesur o flaen y Ty hwnw i gael seti i ferched siopau eistedd arnynt, yr oedd bob Tori yn chwerthin ar ei ben ond a oedd yno esgob i ddadleu drosieohvd y gweiniaid hyn ? 0, nag oedd ddim Pie 'roedd Esgob Tyddewi y dydd hwnw? Pla- ham na fuasai efe yno i godi ei lais tro* y gwan ? Paham na fuasai vn pleidio dros y di^amdiliffjm ?" "Am nad 00s ganddo sØlld yn Nhy'r Ar- glwyddi!" torai hen Gymro i fewn. Eisteddodd yr aelod dros Benfro i lawr yn nghanol chwerthin mawr.
HawiSaa y Sabbeth,
HawiSaa y Sabbeth, Y mae rhedeg yr agerlongau cyd-rhwng Mon a Liverpool ar y Sabboth yn peri pryder a phoen i bobl oreu y glanau, ac v mae rhyw gymaint o ymdrech wedi ei wneyd i'w lludd- ias. Y mae nifer mawr o benderfyniadau wedi cael eu hanfon o wahanol gyfarfodydd ond byddar iawn vdyw clust y cyfarwyddwyr hyd yma. Rhaid gwaieyd beth eto vn fwy effeithiol, gan tod hawliau y Sabboth a moeeoldeb gwlad yn y cwestiwn. Credaf, pe buasai Cynghor yr Eglwysi Rhyddion yn cael eu deffro yn iawn gan yr un ysbryd ag a'i cynhyrfodd yn nglyn a'r newyddiaduron Sabboth ol, buan iawn y diflauai y caabeth hwn sydd yn ddolur llygad i bob dyn sydd ganddo gydymdeimlad a chrefydd. Y mae rhai Ysgolion Sul yn dioddef o'r herwydd. Cilia rhai o'r bobl ieuainc yn ddirgelaidd i gyfeiriad y lanfa, pan y daw yr agerlongau i mewn; a'r perygl yw iddynt fyned i grwydro weddill y dydd. Wedi cychwyn i ddrwg, hawdd iawn yw myned yn bell, ac y mae eisieu pellderfyniad crvf i droi yn ol n. dychwelyd. Y mae yr Ysgol Sul yn sicr o ddioddef yn rhai o'r trefi hyn, heb i'r swydd- ogion fod yn effro a gwyliadwrus iawn. Clyw- ais am rai "o blant y byd hwn" yn myned gyda'r agerlong o Bangor i Llandudno ar y Sul, gan fwriadu dychwelyd gyda'r tren. Erbyn gwneyd ymchwiliad yn Llandudno, nid oedd tren i'w gael yn nes na Chonwy, a bu raid gwneyd brys am dano, un ai trwy gerdded neu logi cerbyd. Gwaith da iawn yn wir, a gwell fyth pe buasent wedi ou gorfodi i aros yno hyd dranoeth. Yr wyf yn eithaf boddlon i gredu na wna Cymrv crefyddol gymeryd mantais ar y cyfleuadra pechadurus hwn i halogi dydd yr Arglwydd eto, nis gall na bydd dyfodiad yr agerlongau i r glanau yu foddion i gymedroli syniadau da am y drwg, a pheri i feddyliau lltdnais gyneniio a phechod. Os bydd i effeithiau fel hyn gael eu gwiaeyd ar feddyliau dynion yn awn; yn sicr,, ni bydd rhwystr i'r oes sydd yn codi gymeryd mantais arnynt, a myned i Liverpool prycfciawn Sadwrn a dychwelyd yn or y Sul, a hyny heb golli awr o'u gwaith. Ynv yf yn gobeithio y bydd i'r nodion hyn ddeffro rhyw gymaint ar feddyiau dynion -—evmaint,. o bosibl, drwg y mae y cynflum hwn yn ei agor, a beth fydd y canlyniada* 0 1 adael yn ddi-rwystr.—"GwyliedyddL"
CRYFHEWCH Y CYFANSODDIAD.
CRYFHEWCH Y CYFANSODDIAD. Mne pawb yn bared i werthfawroei a chroesawn yr awelon tyner a balmaidd ddis- gwvliwn yn naturiol eu mw7nhau yr wyth- nosau dyfodol, ar ol Ueitbder ac afiaefms- rwydd y tymhor sydd wedi myne^J heibio. 1 n ystod misoedd diweddaf mae lluaws wedi bod yn dyoddef dan yr anwydwst ae anhwvlderau ereill, ac eto yn dihoeni mewn gwendid a llesgedd tra yn ymdlreehu adenill y nerth a'r iechyd a gollwyd. I alluoci y cyfryw i gael adferiad i'w hiechyd cynefin ac i fwynhau iechyd da y tymhor dyfodol, dy- Iont d rhyw feddyginiaeth adgryfhaol a symnda ymaith effeithiais itiweidiol yr a^?c!i7d ac a grvtkx y cyfanscddiad i wrth- sefyll yn llwyddianus ymosodiactau dyfodol. Meddyglyn o'r fath, a'r goreu sydd eto wedi ei ddargnnfod, yw Bitters Gwilym Evaas. Gwebr hyn ar unwaith os ystyriwn am foment yr effeithiau y mae yn gael ar y cyfansoddiad. Dyma rai o honynt: -Mila Bitters Gwilym Erans yn oynorthwye, a hwylnsu gweithrediada* natur, trwy gyn- orthwyo bwyd clreuliad, a chryfhau y cy^>»- soddiad a thrwy hyn wella a hwylusu cyloh- rediad y Rwaed, &c. Mae ▼ Qtiinine Dittem hyn hefyd yn cryfhau y riati a'r cyhyrau, yn piiro a ffrwythloni y gwsied, yn bywiocaa yr ysbryd, yn adloni y meddwl, ao yn syrand ymaith rwystrau ac atlieydd yn yr ermigau bywydol. A:awt o effeithiolrwydd Bitters Gwih-m Erans yw fod pawb sydd wedi ei ddefnydditt unwaith yn ei gymeradwyo i'w cyfeillion. fel y raae yr alwaa am dano yn cvnyddu o flwyddyn i flwyddyn, a Jluaws o efelychiadau gwael o hono yn cael éu cynyg i'r cyhoodd. Gocheler y rhai hyn trwy edrych fod enw Giv-ilym Evans ar y label, y stamp, a'r botel. Pris Poteli, 2 9c a 4s 6c yr un. I'w cael -an bob fferyllydd, neu trwy y post yn union- gyrchol, oddiwrth y perchenogion —Quin- ine Bitters Manufacturing Co., Limited, LIanoliey, South Wale-
[No title]
Gwysiwyd Esgob Southwark (Dr Yeatman Biggs) i ymddangcs, ddydd Sadwrn, o flaen YM ynadon Greenwich ar y cyhuddiad o adael ct grwydro heb fwsel. Rhoddbdd hetldgeidwad dystiolaeth iddo weled y ci esgobol yn crwydro heb fwsel ar Mehefin lydd. Nid ymd dango-odd ei ar^wyddiaeth. Cafodd ei ddirwyo i bum' swllt. Yn Abergele, brydnawn Llun, darfu i wagen o Landdulas redeg dros blentyn deg oed a'i enw Harry Hiighei, Peel street, gan ei ladd. Argraffwyd a chyhoeddwyd gan Gwmnily W as*? C-enediaethol Gyiareig., yn ev ewyddfa, Bala411a" Coernarfo^ e.