Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
18 erthygl ar y dudalen hon
JACK y llo^wr
JACK y llo^wr Cwyna Bran y Nursery, TREMADOG, fod llawer iawn o lwch yn cael 'i chwythu i fyny ac i dai pobol, os y gadewir y drysa.' yn agorad. Wiw i neb agor 'i geg ar y stryt nad aiff ei llon'd hi o lwclt. Dyna y cbeswm y sgfnir ata'i. 'Rwy'n siwT y fomant yma, pe cai Tremadog rai o wyr mawr y Cynghor i fyw yno, na fyddai dim son am y llwch. Lie na byddo y cyfryw wyr mawr, yno yr ymgasgl llwch a baw. Cofied Bran y Nursery hyn. Drwg iawn gen 'i glywad am farwolaeth Mrs Arnold, air Gaer. Byddai hi bob blwyddyn yu- dwad i aros i dy Hwmffra Jones, Beddgelert, am dros 20 mlynedd. Fan y byddwn i yn dwad yno ar fy nhro, byddwn ya digwydd taro ar Mrs Arnold, ao yn cael sgwrs hefo hi am y mor. Boneddiges neis iawn oedd hi, a bydd gan Mrs Hwmffra Jones hiraeth mawr iawn ar 'i hoi hL Mae Mrs Jones, fel pob dynas gall, yn hoff iawn o'r "Werin." 'Dwn i ddim pam y mae rhai pobol yn ymwisgo yn tswel pan yn mynad am daith i ABERDARON a'r ardaloedd. Gobeithio y bydd yr hyn a ddigwyddodd i'r siopwr doniol hwnw yn wers i bobol ereill. Aeth y cyfaill hwn, hefo cono arall, am foyads gan belled ag Aberdaron a'r ardal yn ddiweddar. Pryn- odd 'sgidia' melynion gwerth 14s, a rhodd- odd nhw am 'i beiriana' oerddad. 'Roedd y tywvdd yn syoh a'r ffyrdd yn llwchlyd. Rhaid oedd dropio yr angor yn Aberdaron am y noson. rau ddaecn y cyfaill o'i berth bora dranoeth, gofynodd am 'i 'sgidia'. "Dyna nhw yn 'ch hymyl chi," ebrai y forwyn. "Nage yn siwr, nid fi bia y rhei'na." "Wei, ia, yn wir, 'sgidia' chi ydyn hw, 'does yma yr un er'ill," meddai y forwyn; "mi 'roedd- an 'hw yn llwch i gyd ac wedi cochi yn arw, ac mi fuom i am just i dri chwartar awr yn ceisio 'i blackio nhw." "D—d—d—d—d— pyt—pyt—d|—Id—dil anwyl! Be goblyn oeddachi yn blackio fy sgidia' tan i, ddynas ?" Mi 'roedd mei ledi wedi spoilio sgidia swel fy nghyfaill, gwerth 14s. Ymddengys fod rhyw ddosbarth o bobol gymaint fy ofn i yn LLEYN fel y ceisia nhw 'neyd petha' i fy nhwyllo i. Os bydd ar rhyw fechgyn a genod isio cyf- arfod a'u gilydd i garu dipyn, bydd arnynt gymaint o fy ofn i fel y trefnant i'r genod fynad yn mlaen o'u blaenau nhw gpel reit dda, ac yna bydd i'r boys gym'ryd y beics a mynad ar ol y genod. Rhaid bod y criw i gyd yn anwybodus iawn i feddwl y gallan 'hw 'neyd "hen weid awec" profiadol fel fi. Os ydyn hw yn caru pobol onast ttora i ddim pam y mae yn rhaid iddyn hw fy ofni i. Mi 'rydw'i mor ddiniwad a thropyn o ddwr ffres ar flaen y jib bwm i bawb sy'n gneyd yr hyn sy'n iawn. Deydir am ferched ardal teilwng TREMADOG A CHRICCIETH 'u bod nhw wedi mynad i gnoi yn gynddeir- i°g>—nid cnoi bacco, ond cnoi 'u gilydd. Thai bacco ddim byd gynyn 'hw; rhaid idd- yn' hw gael cnawd ac esgyrn a chymeriada' pobol dan "u danadd. Atrn Bila am gynulliad y llofft stabl y Sul o'r blaen ydi i'r gethwr roddi gormod o lodnum neu rhywbath tebyg, yn 'i bregeth, achos cysgu ddarfu y gwrandawrs bob enaid. Pam y cyfarfyddir yn llofft y stabal ? Ai am fod y capeli yn llawnion ? Heblaw am ferchad yn cnoi a chyfarfodydd llofft stabal, y mae yr ardal yn meddu creaduriaid a f'asant yn g'neyd y tro i Shou Barnum a Bailey. Creaduriaid yn meddu dau wynab ydyn 'hw. F"asach li byth yn gallu 'nabod un o honyn 'hw pe tasach'i yn gwelad un gwyn- ab y tro hwn a'r gwynab arall y tro wedyn —mae'r gwyneba' mor wahimol i'w gilydd. Mae arna'i awydd mawr am i Barnum a Bailey gael gafael ynyn 'hw. Mae y bobol od hyn yn trigianu yn mysg y trigolion hyny fyddant mor brysur ar hyd yr wsnos I fel ag i fynad i olchi a chario dwr ar y Sul. Pe b'aswn i yn colli rhai o sgriws fy mhen, ac yn mynad i miawn am gariad, o bosibl y baswn yn oeisio hogan o'r ardal hon. 'Rwyf yn gw'bod yn iawn y cawn i swpar da, a gwely a brecwast, bob tro y byddwn i ar ymweliad a fy nghalon felus. Wir, fydda'i ddim yn synu at bobol wedi blino, yn cael nap yn ystod v dydd. Cefais 1 nap ar bensh yn Llanberis yma heddyw. i Felly 'doedd dim cym'int o fai" ar y gwr a'r wraig hyny o Lanllyfni a aethant t Gyman- fa Ganu yr Anibynwyr yn Nghaernarfon, ac wrth ddychwelyd adra, a gysgasant yn y tren ac a ddeffrowyd yn Chwilog yn lie yn Mbenygroee. Yn Heol y Gogledd DINAS YR HEM y mae mwy < addoldai nag mewn heolydd eeill, ond y mae yno lai o'r Efengyl nag sydd niewn unrhyw heol. Prif fugues, tair o wragedd y He ydi meindio busnes pawb ond 'u busnaa 'u hunain. Mae'n 'hw yn gaznpus am 'neyd y gwaith yma. Mi backia I 'i nhw yn erbyn champions y byd. Gallant hefyd gripio a phoeri fel miawpd. Yn Heol y Gobledd v mae oodwrs bora ang- hyffredin. Amal bora bydd Morgan heb orphan deffro pan y bydd o yn clywad dwr oer yn cael 'i dwallt i'w fol o, ac ynta yn gorfod ista ar y tan i ferwi y dwr wedyn. Ar ol cael ffrwyth y ddeilan, bydd y codwrs bora yn myasd am fisits i dai y cymydog- ion i hel straeoo. Tua'r haner noa y bydd- am 'hw yn hIiU tipyn amyn, 'u hunain ac at 'a tai, fieb oleoo na chanwyll na dim. Yr hyu mi wwl y Uygad ni chwenych y galcmrl Ym an pen i'r heol y mae stondin' poteli llawm 0 ffyrig a phils a phlasteri, ac yn y pea wall y mae stondin opposition, Hawn o fftwff eyffelyb. Bydd MERGHAD Bc-SNAS PAWB yn cadw wateh pwy fydd yn mynad at y stondias hyn, a byddant yn holi beth fydd y matar arnyn 'hw. Os gallan' 'hw ddwad i benderfyniad beth fydd y matar ar gws- meriaid y stondins, byddan wedyn yn taenu straeon gyda lloga' hyd y dre'. 'Roedd un ferch ifanc mor awyddus un bora i gael gw'bod pwy oedd rhywun oedd wedi bod wrth y stondin, fel v rhedodd yn 'i pheisiau allan, a thrwy nad oedd hi wedi cofio gwnio botyma' arnyn 'hw dyma y çwbwl i lawr yn glytia' ar y ddaear. Bwriada1 cwsmeriaid y stondins ac er'ill neyd rhwbath reit neis i ferchad busnes pawb gyda hyn. Cawn welad toe beth fydd o. Mewn tai wrth y bwrdd te v bydd rhai merchad yn hel achau pobol, ond YN MOELTRYFAN, rhodio y mynyddoedd y bydd y merchad achyddol, a hyny ar y Sul, yn lie mynad i'r addoliad i gael clywad am hihogaeth pechod a drygioni, a sut i rrael ymwared a hyny. Os heb ddim i wnevd y mae y criw, an- fonaf ycbydig o weill ac edafedd iddyn' hw 'neyd sana' Pr angenus at y gaua'. Mae Llygadgraff o ymyl LLANAELHAIARN A CHWILOG, Yn cweit reit wrth ddweyd nad oes dim rhinwedd mewn brest a giard aur ar ei thraws, yn ffrynt y set fawr, er. fod pethau felly i'w gwelad. Yn gyffredin iawn y ( mae yr hyn a wisga dyn y tu allan yn dang- os beth ydio yn ngbaban dirgel 'i galon. 'Dwy'i ddim yn gw'bod fod unrhyw set fawr wedi cael 'i g'neld i ddynion fynad yno i ddangos 'u brestia' a'n giard wadsus. Ond y mae dynion i'w cael sy'n defnyddio y seti hyny i ryw beth gwirion o'r sort yna. Am yddfau lloia' y bydda'r Aiphtiaid yn rhoi oadwen aur, ond ar eu brestia' nh* y mae pobol yn g'neyd yrwan. 'Doedd ryfadd i'r hen benill newydd hwnw ddwad i feddwl Llygad-gmff pan y meddyliodd efe am rai pethau yn ei ardal: Mae'n hysbys ar bob awr Ein bod yn synu, Wrth wrando ami gawr Sydd yma 'n brefu. « Mae ysbryd cariad pur Yn oilio oddiwrth y mur, A'r bobol yn Uawn o gur Yn llwyr wasgaru. Mae Cwc y smac yma wedi bod am foyads 0 CHWILOG I NEFYN, yn 'bus y Nanhoron Arms. Boss y 'bus oedd y clyfar Gito. Aeth y Cwc i lawr yn Mhenprys yn lie mynad rownd Bodfean, er mwyn iddo gael sgwint ar Robat Jones, Froohas. Un o deulu Asaph yn Mynydd Nefyn ydio. Ond chafodd y Cwc mo'i welad o y tro hwn. 'Roedd y Cwo wedi cyfan- sotldi ton gynulleidfaol, ac isio barn R. J. arni hi. Gwelwyd Mr Roberts, Glanrafon, un o griw y capal. Canmolai ef y canu yn y capal. Cor o'r lie hwn roddodd gweir yn nghystadleuaeth cyfarfod Uenyddol yr Anibynwyr yn Nefyn, y Pasg, i gor o Nefyn. Hugh Evans oedd cadben y cor. Daeth y Owe ar draws Cadben Robats, Ty Cerig, gyda'r hwn yr oedd efe wedi bod yn ship- met. Wedi cael sgwrs fach, aeth y Cwc am le i letya, a gofynodd i ddyn oedd yn sefyll ar y Groes yn Nefyn am lodgin iawn. 'Roedd y dyn a'i ddwylaw yn 'i bocad ac yn smocio. Medda fo wrth y Cwc, "Mae lie iawn yn Gorphwysfa Temperance, a digon u lefrith i chi. Llongwr ydach'i?" Deyd- ais ina' mai ie. "Ewch ch*i i'r ty yna, a chewch chi ddim achos i gwyno fel y cafodd yr hen foy, Jack y Llongwr, aohos i gwyno pan aeth o i rhywdy arall yma. Fedra fo ddim cael tropyn o lefrith yno. Fy nghred i am dano fo ydi, mai tropyn o rhwbath arall oedd arno fo isio, ac nid llaeth buwch. A ydach'i yn 'nabod yr hen foy hwnw ?" Y Cwc a ddeydodd 'i fod o, a'i fod o yn un o'i griw o. Pan glywodd y dyn hyn dyma fo yn gwaeddi, "0, ram—ti—ti—ti—ti—ram —tarn—rimp! Cadw yn glir ydi y gora i mi!" ac ymaith ag o fel llo wedi dychryn. William Robais, o Gnarfon, oedd yn cadw y Gorphwysfa Temperance, a thrwy fod y Cwc yn dwad "O'r Dre' Acw," dyma hi yn sgwrs reit flasus am lot o betha'. Deall- odd y Cwo fod W. H. Jones, paentiwr, yn aros yn Nefyn. Hogyn "O'r Dre" oedd yuta befyd. Cefais lety da a chomfforddus. Gwelodd y Cwc frid Biwtis Nantlle tua Tai'r Lon, ac mi synodd mor debyg oeddan 'hw i'w gilydd. Dyma chi gopi o lythyr a anfonwyd i foss "Y Werin:"—A fyddwch chwi gystal I a, chaniatau ychydig o ofod yn eich papur clodwiw, sef "Y Werin," ac hefyd tros- I glwyddo yr ysgrif hon i Jack y Llongwr. Yr wyf wedi cael mwynhad o'r mwyaf wrth ddarllan ei ysgrifau galluog ef, yn enwedig yr wythnos ddiweddaf, ac ystyried na chaf- odd o nemawr o ysgol, chwedl yntau. Mae yn dwcly(i y gwir, ac nid ydyw yn pechu wrth ddweyd y gwirioneddau. Y gwirion- edd a saif, lid bynag y byddo. Mae llawer wedi gorfod dioddef dros y gwirionedd,— dioddef carchar ac erl&digaethau,. Fe sonia Jack y Llongwr am y diwygiadau sydd eu hefisiau yn einplith ni yr Ymneill- duwyr y dyddiau hyn. Y mae eisieu di- ddymu y nodion gwah'aniaethol sydd rhyng- om, a dyfod yn nes at ein gilydd. Hefyd, rhaid gwneyd i ffwrdd a rheddi rhyw CRACH STIWAHDIAID YN FLAENOR- LIID, } I heb allu i lefaru nac i ddisgyblu. Hoffant y prif gadeiriau, a derbyniant eu gwobr, fel y derbyniodd t'll hynafiaid yn amser I Iesu Grist ar y ddaear. Paham na cha yr eglwys roddi ei Ilais yn newisiad gwein- idogion, i wasanae'thu yn nghymar.fa'rSul- gwyn, yn 110 bod rhyw ddosbarth yn cadw y dewisiad yn eu dwylaw eu hunain r Pa- ham y mae awdurdodau yn pwyso ar vr aeloda.u i lynu wrth y Cyffes Ffydd a'r Hy- ffarddwr, a'r aelodau heb gredu yn y cyf- ryw? Onid yw y Baibl yn ddigon? Ai ffydd newydd ydyw credu yn y Beibl ac yn y Cyffes Ffydd a'r. Hyffofrddwr? Y mae liyfrau sectol yn arwain i gulni a cbacth- iwed, ac yn gwahaniaethu yn atgas broffes- wyr oddiwrth eu gilydd." Matt yagrifenydd y llythyr yna yn ddyn hollol ddieithr i mi, a finau iddo yntau. Ond gWaLaf fod ysbryd goleuedig yr oes wedi gafael yn ei fckldwl yntau, ao y mae yn can- fod mor bell ar ol y mae llawar iawn o bobl eto trwy eu bod yn mynu rhodio wrth oleu- ni y ganwyll frwyn ac nid wrth y goleuni trydanol. Ffalsder a chynffoneiddiwch ydi gneyd y desbarth a emryd yn flaenor- iaid. Pwy fasa yn meddwl am eu gwneyd yn flaenoriaid pe b'asant yn wcithiwrs co- monP Neb! Pwy wyr na welir fi yn pwnio i fyny afon Conwy yn y man, ac yn g'neyd am LANRWST? Rwy'n deall fod isio amball i frwsiad o far- nish neu o goltar yno. Fel mewn manau ereill, y mae merched i'w cael yno yn sefyll yn y dcysau i ddal y fframia' i fyny. Hwyr- rtch y bydd geoi wheit dash pan ddo'i y ffordd hono. Mae digon o'i isio fo mewn llawar net. Anfonais y .bosun i gyfarfod agoriad yr ysgoldy newydd yn Gosen. Yr oedd yno gynulliad reit dda. Ar y diwadd dy-ma y tybia' casglu yn mynd round, a fe roddodd lot arian ynyn 'hw. Arweiniwyd y bobol i feddwl fod te i gael am yr arian, ar ol y cyferfod. Yna dyma nhw yn ista wrth y bwrdd ac yn bwyta hyd eu digon. Ya wir i chi, dyma y tybiau round wedyn, a rhaid oedd talu drachefn am y te, neu stand y eonskrweasua. 'RotUd sane Bila newyddion da yn yr Ha i ddeyd wrthal yr wythnos sy' newydd fynd droNodd. Sicrbar o fod y Biwtis yn ofni Jack y Lkmgwr yn fwy na oherydd seiat. na phregethn Sinai, ac na phlismyn. Y drwg am frid y Biwtis yna yda eu bod nhw fel chwyn- yn dyfod i'r golwg yn rbywle o hyd. Gwelaf fcfl y chwyn Biwtttydd-ol 1fed\ tori allan tua Oesarea. Bydd rhyw- beth yn cael 'i 'neyd hefo nhw yn fuan. Mae'r brid tua THALYSARN yn sgolars ac yn bobol wybodus iawn,—yn gwybod pob peth ond un peth sef pwy ydi Jack y Llongwr. Lie mae William Pri- chard, Penybont, yrwan? Ydi OwenLewis yr ingian drifar, yn parhau i garu eti hun yn fwy na charu unrhyw ferch,—hyny ydi, a ydio yn hen lane o hyd? Cred Owen Lewis mewn oilio olwynion. 'Does dim go mewn olwynion heb oil neu irad. Mae o yn credu rhywbath yn debyg mewn cys- yiltiadau ereill: rhaid cael irad melyn reit dda at wneyd olwynion a chorion crefyddol fynd yn mlaen, ac mae o yn un o'r rhai eora am iro. Llawem oedd gen 'i glywad fod fy hen shipmet Captan Thomas, Brynaerau, yn &drrcb mor snug a Hon *noorio a'r hwyliau wedi 'u handlio yn due mis dol. mor amial y bydd hen longwrs yn taro eu gilydd,hwyrach ar ol blynyddcnsidd o absec- cidebl Cymfenfa ganu oedd yn BRYNAERAU y diwrnod hwnw, ac yno yr ymdyrai y merchad ifanc yn holl liwiau yr enfvq, nen fel pe mewn hwyliau gwynion. Roekld gynyn hwythau fels, ond ni fynant eu bod yn dynwaredn Biwtis Nantlle. Gofynodd 1 William. Pontlyfni a ddeuai Bila i'r capel i glywed y cann, ond aeth o ddim trwy nad oedd 'i ddillad o yn matshio vn dda. Mae yn Brynaerau fest.ri newydd yrwan, ac amryw o dai newvddion. Sonid fod swein- idog da am ddwad i fugeilio yn y lie. Roedd Captan Roberts yn un iawn am haentio pan oedd o ar y mor, a 'doete ryfadd vn v byd 'i fod o wedi troi i baentio ar ol dwad i'r lan i fyw. Un clyfar ydi'r Captan. Fe dynodd y coed o hen gapal Baladeulyn. j 'DoE's dim curo ar hen longwrs am ddringo. 'Av«vyu cuisgwyi y gaua. i 1. CWUI uitLALs tv. joucs yu CiiWuiXja uCOoruiou yu ugat).W y beu'i luoiui yn'luau. yu yr utuui yULa axuryw u U\I..I. lauciau.. ui ,¿1 "0 aiu U-ily" nnw. .viae cwestiynau w&di caal eu iiaiifon i mi yn nghyion y uwr.au o g.,eL ryuu NANTLLE. Pwy sy'n gyfrifoi am a..w y cyfarfodydd hy ii. Ccacu eu eyiai ar 01 ælètt, guiioi yr wb- jaos r uan kuiti y tr«uuuu*wyi" tyuu raid dalu am y lie, Oill adyalu t)Y iod o Lionyu u"w,. a UiixilUit puo uythyi a goiieu- lat.'WJ. yu eu cslyw Uuw. ai '-t U lUiU oes ciiui Lawiii- o arwyddton myu n enc ryud mewn cysyuuatt a'r uuii preacnol o ryuau yn niiaea. UwyUed puwu uad eiir i gubtau Uyciirynilyd, yu ugly" a cbael uaru o c iyu- went i giauau yr J^giwyswyr, a uarn aiuli i gtadUu yr liiintiud'avryr, iletyd, gwyi- ier na worir cannodd o ounau ar "ùeyd adeiladau yn y tynwent, hoiiol adifudct. .erysurdeb mawr sy'n mysg y Miwxis y dyddiau hyn. 1* edrau iuLw aoun cael am- sar i smwddio cym'int a hancads uocad. Rhaid iddyn hw lynad i cawitio am fentnyg rhai i'r ty nesaf. Mae nnw yu deud foci yu rhaid iddyn nhw dendio boo mynyd bath na nhw, neu bydd llygada Jack y llongwr yn syllu arnyn' nhw yn slap. L:etr ydi ol ddy go yma y dyduia' preswol. Car o Nant- lie at y trens, oar i DINAS D-INLLE, a manau ereill, a'r rhai hyny yn llwythog iawn bob dydd Sadwrn. --ae -asues y oeir yn boeth iawn yn siwr yma. Aeth un oar ar dan y diwruod o'r oiaen, trwy fod yr olwynion heb ddim oil, Paham na fasa'r tshlap hwnw yn rhoi tipyn o'r oil gwallt oedd gyno fo gymint yn i walit ? Ruaid i'r Uachgen hwnw gaoio wya: mewn basgad ft'ohan pan y bydd o yn mynad y- tro nesaf at i gariad yn lie yn i oocad. Peth cas iawn ydi mynad i ymwelad a merch ifanc a lot o wya' wedi smashio yn y booau. Os gwyr rhywun am artist isio bacligen i dynu liuniau, wnewch chi ddeyd wrtn i, actics mae gen i hanas am un reit dda. Fedar o ddim peidio tynu llunia' yn y capal a man au erill. Mae captan y tfeiar urigad yn mendio yn dda ar ol yr anwyd a fu arno ro. Gall pawb gysgu yn dawel yrwan, gan bell- ad ag y mae gofalu am doriad tan yn myn- ad. Mae y stores sy' dan ofal y cyfaill doniol hwn yn bwysig ac eang iawn yrwan, os cynwysir y chwarel a thai y trigolion ynddynt. Mae tin o fy narllenwyr yn fy ngalw "y person rhyfadd liwnw, Jack y Llongwr/' 'Rwyn gwybod yn iawn fod llawar hf.'olaw gwragedd gweddwon tua LLITHFAEN yn rywilyddio am fynad i'r shou yn Llan- dudno, wedi i'r peth ddwad yn gyhoeddus. Dyna ydi hanas v byd. Tydi pobol ddim yn teimlo cywilydd os na ddaw eu gweith- rtdoedd anmrlodol nhw yn gj'hoeddus. Mae'r Cyffes Ffydd yn llythyren tarw mewn llawar He. Tydi capeli y CyffesFfydd ddim yn cadw carpad yrwan. Mi fyddt'n' stalwm a rhoddid llawar ar y carpad hefyd. Tydi bod dau fachgan yn rhodio hefo'u gilydd yn amal, n dystiolaeeh derfynol yn jjithfaen a ma;iqu erill, cu bod nhw yn gyfeillion,neu buasa y naill yn canu yn nghyngerdd, y llall fwy nag unwaith. Taswn i yn aros yn Llithfaen ac yn gweithio yn y gwaith, bu- Sifwn yn boycotio y dyn hwnw sy'n cael plesar wrth gario straeon i Ic neillduol. Nid yn Iiithfaen yn unig y cewch chi ddyn- ion heb foddwl gynyn nhw, ac yn gwneyd pob po:th a ofynir iddyn nhw gan rhyw un dyn arall. Y perygl mawr ydi i ddynion a merchad fynad ar ol rhyw un peth, ac N,- geuluso pethau pwysig ereill. Canu ydi 01 ddy go hefo rhyw ddosbarth yn Llith- faen. Ant ar ol canu yn hytrach na mynd i'r seiat a'r cyfarfodydd gweddi. Wel, dyma fy lein i wedi rhedeg yn hir iawn yr wythnos hon cyn i mi ddechrau ar Llanberis. Ust! ust! 1 Bedi'r twrw yna? Clywch 1 Mae pobol yn rhuthro i'r strvd, ac at eu gilydd! Ai damwain syl wedi dig- wydd yn y chwarel, Nagel. Nid yw y bobl yn gweithio yno ar brydnawn Sadwrn. "Be sy', mistras?" gofynais i wraig fy llety. "0, diar syr, mae lot o'r bobl a aethant i Bwllheli h,4&r excursion, wedi III boddil 0, diar mi 1 Diar mawr!" I ) Svchais fy ysgrifbin, a ffwrdd a mi am < J BWLLHELI yn y fan. Cyrhaeddais yno yn mhen pum' awr ar ol i'r ddamwam gymeryd lie. Er mwyn gwybod pa gyrff oedd wedi cael ei j diarganfod aethum i Moranedd, Sout ( Beach, a gwelais gorph dynes a chyrff tri o blant, ond nis gallwn eu hadnabod. Vr oeddynt wedi eu lapio mewn planced gwlan en, ac yr oedd y plismyn—yr Arotyp-dd Jones, RhingyllJones, yr HeddwasAV illiarn Jones, Fourcrosses, ac treill—wedi bod yn j ceisio yn llafurus iawn adfywio y cyrph trwy ddull arferol a rhagorol yr Ambulance Class, ond wedi methu. Acthum i lan. y mor. Yr oedd y gwynt yn chwythu j n gryf a'r gwlaw yn disgyn. Gwelwn gychou 11 allan vn chwilio am y cyrph ereill. but y bu yr anlwc? Aeth Uawar i gw<Ji bach • allan i'r mor, suddodd y eweh ^'ffy^ /,1 stern a Ihrodd hefyd ar ei ochr, a btKldodd pawb ond y cychwr. Dyna sut y bu. \r oedd reporter "Y Gemdl Gymreig yn nghanol y gwynt a'r gwlaw yn £ fcyn a allai i gael gwir banes yr alanastra ( ofnadwy. Ac oe ydych am sut: jJbn hi, mynweh y "Genedl" yno golofixau o'r banes. Fedra/1 ddim sgfnu dim chwnneg heddyw yn siwr.
GWYLIAU HAF.
GWYLIAU HAF. "I lan y mor yr awn sr hynt, I gwmni'r gwynt a'r tonau Ac yno yn ei ddyfroedd glan Y dyddan nofiwn ninnau. Ymwelir a glanau y mor, ac &'r ff-nonau a manau ereill gan filoedd o'n cenedl yn ystod misoedd yr haf. Mae llawer yn myn'd i geisio pleser ac adloniant yn unig yn ystod eu gwyliau, ond mae y mwyafrif mawr yn myned er mwyn cael adfywiad ys- bryd ac adferiad iechyd a nerth, y rhai sydd wedi eu hamharu gan lafur, gofalon a phryder, yn cael eu hachosi gan helbulon bywyd neu gan ystormydd y tymhorau blaenorol. Nid oes amheuaeth nad un o'r moddion goreu i gyrhaedd eu hamcan i sierhau adfer- iad iecliyd a nerth yw newid awyr a golyg- feydd a chwmpeini, vmdrochi yn v mor, ac yfed dyfroedd meddygol y ffynonau, gan fod y pethau hyn oil yn effeithio yn llesol ar y cyfansoddiad. Ond mewn trefn i sicrhau v daioni a'r lies mwyaf cddiwrth y eyfnewid- iad, dylai yr ymwelwyr a'r irlanau, ac a'r ffynonau wneyd defnydd o feddyglyn ad- y gryfhaol ac effeithiol fel Quinine Bitters Gwitym Evans,—y meddyglyn enwocaf a mwyaf effeithiol er cydweithio a newid awyr er cynorthwyo natur i ymryddhau oddiwrth nychdod, ac i nerthu y cylla, cryfhau y gewynau a'r holl gyfansoddiad, a bwrw allan bob archuredd o'r cyfansoddiad. Dvblir y lies a geir o'r gwyliau os gwneir defnydd priodol "ers Gwilym Evans pan yn newid H,{ • Gwerthir .in fferyllwyr yn mhob ronn mewi" noteli 2s 9c a. 4, 6c yr un, nei,. «"fotiir ef drw v v post am y prisiau hyn yn nnior- evrchc Mi wrth v perchenopron: Quinine Bitters tanufacturing Co., Limited. Llan- elly, South Walea. „ •
Hewn Lie Cyfyng.
Hewn Lie Cyfyng. Weithiau pan dderfydd y glo cedwir y tanau o dan ferwedyddion agerlongau i gyneu drwy lo:igi gwaith coed y hong. Mewn amgylchiadau dyrys cenfydd dyfais ddynol rhyw ffordd i ddod allan ohonynt. Angau yn ami ydyw mewn dyfais. Mae pobl wedi colli y ffordd mewn coed- wigoedu wedi byw ar gnau a dail gwyllt. Mae morwyr wedi colli eu llongau a phan ar y dyfnder mewn cychod agored wedi lleihau "ig^eyched drwy gnoi dariiau o ledr. Ceisia natur fod mor garedig ag sydd bosibl, a geilir troi bron bob peth i tantais mewn amgylch- iadau o gyfyngder mawr. Ond dyna'r oil ellir ddweyd. Bydd hyd yn oed bobl Greenland—arferent yted brasder anifeiliaid a bwyta eirth (os paid yr eirth a'u bwyta hwy yn gyntaf)—yn gwneyd yn well ar fwyd pobl gwareiddiedig, pan ddig- wyuu ryw gwmni ymchwiliadol fod'n alluog i roi ychydig luoiynfe. Gallech ymofyn a Nansen, Peary, etc., ar y pen hwn. Yr ydym yn oasglu nas gall unrhyw fod dynol g.Tuyddu yn briodol ar "slops"—megis llefrith, cawl, soda water, etc. Gwneir mur- iau tai oreu o geryg a brics, a rhaid i'r sawl sy'n byw yn y tai gael eu hadeiladu ar bethau maethlon yn ogystal. Ond, ysywaetb, yn y fan yna cyfarfyddir ni yn ami gan anhawsderau. Tra y geilir gosod brics yn rhywle a'u cysylltu a'u gii- ydd a "morter," nis gall y corph dynol ddy- gymod a'r bwydydd maethlon pan y myn Yn achos Mr Jenes, er enghraifft, efallai eu bod o'r goreu, ond y m84\ ei gymydog, Mr Smith, yn ca.shlau yr olwg arnynt;er ei fod mewn oymaint o angen am danynt ag y mae ty a sylfaen gref. Y rhan mwyaf trist yn llythyr Mrs Hen- worth, mae'n ymddangos i mi, ydyw lie y dywed, "Am wythnosau bwygilydd bum yn analluog i gymeryd bwyd cryf; bum yn byw ar soda water, llaeth, cawl, a'r cytfelyb." Wedi dweyd cymaint a hyn yna nid oedd angen iddi ychwanegu ei bod wedi myned yn rhy egwan a gwanllyd i allu myned o gwm- pas. Gall un gadw ei hun rhag myn'd i'r bedd ar fwyd o'r fath, ond nis gall weithio a chanu arno. Y mae hanes y foneddiges hon yn fyr, a gall, efalai fod o wasanaeth i lawer o honom Michon fod yn yr un amgylchiadau. "Yn Hydref, 1896," ychwanega, "dechreuais deimlo yn druonus a gwael. Yr oedd fy holl egni wedi fy ngadael-ac nis gallwn ddirnad beth oedd y mater. Ciliodd fy archwaeth'n llwyr, ac ar ol bwyta yr ychydig fwyd allwn gymeryd cawn boer.au arteithiol yn fy ys- tumog a'm brest. "Am wythncsau ni chymerais fwyd cryf o gwbl; yr oeddwn yn byw ar soda water, llaeth, cawl, a phethau cyffelyb. Caethiwyd fi i'm gwely am amryw wythnosau. "Yr oedd maddyg yn gofalu am danaf, ond nid oeddwn yn teimlo ddim yn well, er wrth ddyweyd felly nid wyf mewn unrhyw fodd yn dymuno ei iselhau ef na meddygon ereill Y mae'n sefyll i reswm nas gall yr un meddyg .9 iachau afiechyd os nad oesganddo y feddyg- iniaeth bricdol at hyny. "Tra yn y cyflwr hwnw, heb obaith adfer- iad, digwyddais un diwrnod gael ymgom a chymydoges i mi, Mrs Wright. Dywedais wrthi sut y teimlwn, a'r hyn oeddwn wedi ei gymeryd heb dderbyn unrhyw leshad. Yr adeg hono yr oeddwn mor wael fel naF. gallwn gael llygedyn o gwsg drwy'r nos ac yr oedd- wn yn ohwysu cymaint fel yrcedd yr ychydig nerth oedd geayf yn graddol gilio. Ym- ddangosai fel pe bawn yn ngafael y darfoded- igaeth ac i hwnw, fel y gwyr pawb, fel rheol nid oes ond un terfyniad. "Wrth glywed hyn, a gweled pa mor isel fy ysbryd yr oeddwn, dywedodd Mrs Wright ei bod yn credu y gwyddai am feddyglyn fuasai yn gwneyd Ues i mi, os na wnai fy llwyr wella. Cyfeirio yr oedd, meddai, at Mother Seigel's Syrup, yr hwn oedd wedi ei hiachau hi pan oedd bron mor wael a minnau. "Ar hyn caisiais botelaid, a dechreuais gymeryd ei chynwys ar unwaith. Mewn ychydig ddyddiau teimlwn yn well, a llenwid fi a hyder y cawn hryr welthad. Gan gy- meryd y Syrup yn ffyddlon, yn ol y cyfar- wyddiadau, yr oeddwn yn fuan yn argy- boeddedig y gwellheid fi. Dechreuais gy- meryd bwyd cryfaeh, ac nid oedd yn rhoddi unrhyw boea imL Yn reddol dois yn alluog i gymeryd prydiau da, maethlon—gan gy- meryd dogn o'r Syrup am amser yn union ar. 1)1 bwyta—hyd nes y deuais i berffaith iechyd, ac mor gryf a heinyf ag erioed. "O'r amser hwnw ni ddyohwelodd y selni Grallaf fwyta y peth a fynaf, a theimlo yn well ar ei ol. Credaf na chai neb ddiffyg breuliad pe cymerai ambell j ddogn o Mother 3eigel's Syrup." -,(ArwTddwyd) (Mrs) SAMUEL HENWORTH, 123, Elmore Green Road, ger Walsall, De Swydd Stafford, Ebrill 26, 1898.
11I Cardotvyr a Chlwb Gwyr…
11I Cardotvyr a Chlwb Gwyr Mod. Yn America y mae nhw, wrth gwrs. "Clwb Cardotwyr Efrog Newydd" ydyw un, yr hwn a ddesgrifir gan ohebydd y "Mail" yu y ddinas hono. Dywed fod cardotwyr mwyaf llwyddianus New York yn pert hyn i'r clwb neu y Trust hwn. Y mae ganddynt dy mawr yn Brooklyn, lie y cedwir pob math o offerynau cardota wasanaeth yr Etelodau, megys breichiau a dhoesau pren, crwbi i wneyd cefn camja llejii miawr o Wpyr- au i'w gwiago gan y casdotyn ar yr heol yn dweyd mewn geiriau tteimladol iawn ei fod rn ddall, yn ddiffrwyth o'i aelodau, &e. Y mae'r begeriad yn tala i'r clwb yn ol hyn a 111 o'u henillion, ac awdurdodau y clwb ar eu rhan hwythau yn dewis y manau goreu i'r cardotyn fyned iddynt a rhestr o'r bobl fwyaf haelionus yn y parthau hyny; dar- parant efyd ar gyfer afiechyd yr aelodau, a gofalant am eu claddu yn weddus. Dy- wed heddgeidwaid fod rhai o safle barchus mewn dysg ac o ran gwaedoliaeth yn per- thyn i'r clwb, y rhai sy'n byw mewn palas- dai, ac yr oedd un yn cadw cerbyd a phar o geffylau. Mae yr ail glwb yn gynwysedig o "Wyr Priod wedi eu hysgar oddiwrth eu gwrag- edd." Sefydlwyd hwn yn San Francisco, fis Ionawr diweddaf, y mae nifer ei aelodau yn awr yn 180, a rhai o ddynion mwyaf ad- nabyddus y ddinas hono yneu mysg. Ys- grifenydd y clwb a ddywed --j'Ein hamcan ydyw cael cyd-gymdeithasu a'n gilydd, rhy- buddio pob dyn o'i beryglon wrth briodi, a dweyd wrth ereill am ein profedigaethlau chwcrwon. Buom trwy hyn yn foddion i arbed anuryw lanciau dibriod rhag syrthio i'r fagl. Mynodd gwraig ein llywydd ys- gariad oddiwrtho am ei fod yn ysmocio. Gwraig i aelod arall, pendefig, a edliwiai iddo yn ddidaw mai er mwyn ei harian yr oedd efe wedi ei phriodi, ac mai hi oedd wedi talu traul hyd yn oed y mis mel. Gwylltiodd yntau ac aethant i ddweyd y gwir noeth y naill wrth y llall, yna hi a'i mynodd i Lys Ysgariad. ac y mae yn awr eto yn ddyn hapus. Efe yw ein stiward. Cymerwch fy achos inau. Cododd fy ngwraig y "gloch fawr" am i mi weithio yn y seler. Yr oedd hi yn ofni oddiwrth y swn fod yno rywun yn tori i'r ty; a phan s ddeallodd hi mai fi oedd yn gwneyd y swn, aeth yn syth at ei thfcme, daeth a'r achos i'r Llys, a dadgylymwyd ni ein dau am fy mod yn ddyn creulawn." Fcdran nhw ddim tori'ch rhwymyn chwi mor handi a hyn yn sir FBint, a fedran, lago TegeinglP
[No title]
Syrthiodd bachgen pedair blwydd oed o dren yn Southend, a Uaddwyd ef.
YSTORM FAWR 0 FELLT A THARANA0.
YSTORM FAWR 0 FELLT A THARANA0. LLAWER 0 FYWYDAU WEDI COLLI. Parodd y dymhestl fawr a ymwelodd a Gogiedd Cymru a Llynlleihad, ddydd Meroher, gryn ddifrod ar t'ywydau ac eiddo. Yn Southport, cafodd iiafurwr o'r enw Dealy ei daraw gan fellten tra ar y ffordd i fyned oddiwrift ei waith tua ciiartref. Bu am rhyw gymaint o amser yn anymwyb- odol; a chan na allai germed, cymerwyd ef i'w garfcref mown cerbyd. GWARTHEG YN CAjiLL EU LLADD GER CAERNARFON. Yn ystod yr ystorm prydnawn ddydd Mercher, catodd onwech o wartheg eu lladd gan felltea ar fferin a elwid y W t'rn Bach, ger Bethel, Caernarfon, eiddo Ar Charles Evans. TY YN CAEL EI DARAW GAN FELLTEN. Oymtl-odd digwyddiad hynod le mewn cysylltiad a nuMlten yn ngnartref Mr W. Peile, peirianwr, Moresby, Whitehaven. Tarawyd un or simatlau, a disgynodd yr hylif i lawr i ystafell y gwasanaethyddion ar hyd y rhwywdmwiit. Gan rwygo y gwaith coed, ac amryw bethau eraili, dis- gynodd y feilUtu i'r egin wneyd niwed i'r carpedau a dodrefn arall, ac aeth oddi- yno i'r lawnt, lie y cymetoua ffrwydriad o gryn nerth Ie. Safai Mrs Peile ya y neu- add, yn ymyl y drws, ac aeth y tellten heibio iddi o fewn dwy droedfedd. Der- byniodd ysgytiad trwmi; ond nid yayw fawr gwaeth yn awr. DYFFRYN CLWYD. .Cafodd boaden ei rhwygo gan fellten yn Mharc Gwaenynog, ger iAnbych; ac yn y Brookhouse—ptiutrof o fewn rhyw filldir i'r dref—gwnaed un o byst y pellebyr yn ddau a brawychwyd rhai o'r preswylwyr yn fawr wrth glywed y trwst mawr oedd yn dilytt hyn. CEFFYL YN CAEL EI LADD GAN FELLTEN YN NOLWYDDELEN. Cymerodd ystorm tixhyll o fellt a thar- unau le yn Nolyddelen, fcrou dydd Merch- er. Yr oedd 1a ofeibion Robt'rt Edwards, Bwlch Qynnud, o'r plwyf uchod, yn cy- meryd ceffyl i mewn tuag un-ar-adeg o'r ystorm i'r marchdy. Tra yn tJIlU ym.tith y ffrwyn o'i ben, fflachiodd melltea trwy dalcen yr adeilad ,a tharawodd ef yn ei balfais, fel y cwympodd i lawr yu frarw ar unwaith. Yr oedd W. E. Williams, Pen- rhiw,. yn gyfagoe, ond ni fu un niwed i'r naill na'r llall. DYN WEDI CAEL EI LADD GAN FELLTEN. Tua haner awr wedi pump prydnawn Mercher, yr ocdd dau ddyn, a'u henwau Andrew More a Richard Reynolds, yn gweithio mewn cao maip yn Bersington, yn agos i'r Amwythig. Dywedodd More wrth ei gydymaith y byddai yn well idd- ynt fyned i fewn i adeilad oodd gyfagos, I gan fod Vmhestl fawr yn ymyl. Yn y fan cawsant ill dau eu daraw gan fellten. Ban ddaetli Reynolds ato ei hun, beth welai ond More wedi marw wrth ei cchr. Yn fferm Ty Capel, jDuddleston, cafodd pump o wartheg eu lladd, a niweidiwyd y coed yn enbyd. Yn Cheltenham, yr oedd chwcch o ler- sonau wedi ymgysgcdi o dan goeden, yr hon a darawyd gan fellten. Tarawyd pump i'r llawr, a bu raid cario tri o honynt i'r ysbytty; oud credir nad yw y niwcldiau yn debyg o brofi yn angeuol. Yn Aldershot, cafodd swyddog cyffredin e: daraw a llewygon yn herwydd effeithiau y mellt, a bu raid ei gario i'r ysbytty. TARO TY YN NEW BRIGHTON. Cafodd post lamp yn Belmont road, wrth Newsham Park, Lerpwl, ei daro gan fellten a'i daflu i'r llawr. Cafodd y ty 23, Chapel-avenue, New Brighton, a ddelir gan Henry Varry, pro- vision merchant, ei daro gan fellten, nes gwneyd twll mawr yn y nenfwd, a dryllio y trawstiau coed tewioo. Yn ffodus ni niw- eidiwyd neb. TY AR DAN GAN FELLTEN. Rhoes mellten dy ar dan yn Birkenhead. Y ty oedd Franklin house1, Strton road, Prenton. Bernir i fellten daro pibell nwy. Pan aeth merch y ty at y pellseinydd i ry- buddio y tan-frigad, darfu i fellten arall daro y pellseinydd, a chafodd y fath ys- gydwad nes syrthio or y llawr. Y CEFN MAWR A'R RHOS. Tarawyd maelfa, yn agos i orsaf y Cefn Mawr, perthynol i Mr J. T. Jones, a mellten, ac ymollyngood rhan o'r adeilad, Yn Johns- town tafiwyd muriau i lawr, ac yn y Ponciau drylliwyd ffenestr rhaitr tai 111 ulw. Darfu i fellten daro nenfwd ty yn Hall street, v Rh, a syrthiodd y lleohi a'r malurion gyda Rydynrwydd i lawr i'r ystafell wely. Yn ystod yr ystorm fawr ddvdd Mercher cafodd Goleudy TJandudno ei daro gan fell- ten. Llosgwyd peth o ddillad gwely, a din- ystriwyd cryn dipyn ar daclau'r pellebyr. Yn ffodus ni niweidiwyd neb oedd yn y goleudy. LLANRWST. Oddeutu haner awr wedi dau dydd Mer- cher, canfyddwyd mellten yn ffiachio. o dan bont yr orsaf, ac yn myned ar hyd y llinell. Wedi rhedeg ar hyd y rheiliau am. bellder, trodd a thara^-pdd y pellseijiydd yn swyddfa meistr yr orsaf. Yn ffodus, ni wnaed iaiwed i neb na dim. • {.
%YFHEWCH Y CYFANSODDIAD.
%YFHEWCH Y CYFANSODDIAD. Mae pawb yn barod i werthfawrogi a citroesawa yr aweion tyner a balmaidd ddis- gwyliwn ym naturiol eu mwvnhaa yr wytb- nosaii dyfodol, ar ot lleithder ac afiachus- rwrdd y tymhor sydd wedi myned heibio. Tn ystod misoedd diweddaf mae lluaws weda bod yn dyoddef dan yr anwydwst ac anhwrlderau ereill, ao eto yn dihortii mewn gwendid a Jlesgedd tra yn ymdrechu adenill y nerth a'r iefchyd a gollwyd. I alluogi y cyfryw i gael adferiad i'w hieohvd cynefin ac i fwynhau iechyd da ▼ tymhor dyfodol, dy- lent gymeryd rhyw fettdveiniaeth aderryfhaol a symuda ymaith effeithiau niweidiol yr afiechyd ac a ervflia y cyfansrddiad i wrth- sefyll yn llwyddianus ymosodiadau dyfodol. Meddyglyn o'r fath, a'r goreu sydd eto wedi ei ddarganfod, yw Bitters Gwilym Evans. Gwelir hyn ar unwaith os ystvriwn am foment yr effeithiau y mae yn gael ar y cyfansoddiad. Dyma rai o honynt:—Mae Bitters Gwilym Evans yn cynorthwyo, a hwylusu gweithrediadau natur, trwy gyn- orthwyo bwyd dreuliad, a chryfhau y cyfan- soddiad a thrwy hyn wella a hwylusu cvlch- rediad y gwaed, Ac. Mae v Quinine Bitters hyn hefyd yn cryfhau y 'nau a'r oyhyrau, yn puro a ffrwythloni y gwaed, yn bywiocau yr ysbryd, yn adloni y meddwl, ao yn symud Vmaitb rwystrau ac atalfeydd yn yr ermigau bywydol. lawf o effeithrolrwydd Bitters Gwilym Evans yw fod pawb sydd wedi ei ddefnyddi6 unwaith yn ei gymeradwyo i'w cyfeillion. fel v mae yr alwad am dano yn cynyddu o flwyddyn i flwyddyn, a Iluaws o efelychiadnu ewael o hono yn cael eu cynyg i'r cyhoedd. Gocheler v rhai hyn trwy edrych fod enw Gwilvm Evans ar y label, y stamp, a'r botel. Pris Poteli, 2s 9c a 4s 6c yr un. I'w cael Nan bob fferyllydd, neu trwy y post yn union- gyrchol, oddiwrth y pehenon: uin. ine Bitter* ManiifFicturing Co., Limited. Llavelley. So-ith ^ale*
[No title]
Cyrhaeddai y swm a dderbyniwyd yn V Maerdy, yn LIundain, at anicaniori elusen- 01, y swm o 106,165p.
., Y GENIN Eh" AIGORFFEN F.
Y GENIN Eh" AIGORFFEN F. Y mae "Y Geninen" am y mis hwn yn I rhifyn rhagorot. Rhoddir y He1 cyntat i ysgrif o eiddo Mr Beriah Gwynfe Evans ar "'lorn" Ellis a'r Deffroad Cymreig. Wrth sylwi nad oedd am ymddiheuro am alw y diwitkidar Brif-Chwip Rliyddfiydol wrth enw cyffredin ei faboed, dywed yr ysgrif- enydd:—"Pwy fuasai yn meddwl amLioyd George fel "David," neu Bryn Roberts iel "John," neu olynydd Tom Euis fel "Owen?' LlaifJth a adwaenir wrth y serch enw "Daff," "Jack,^ neu "Jolinny,' xwu "Owi." I Freuddwydiai neb, er engraifft, am alw'r Aelod dros Eifion yn "Johnny"—er cym- aint y scrch a deimiir ato gan lawer. Miie ami i ddyn na wyr y byd l&o'i euw bedydd o gwbl-mae rhyw enw nou deitl arall weui tailu ellir, plentiyndod t obar-gofiant. Pa nifer, er engraittt, a wyr mai "John" yw golygydd "1 Genhinen," mai "Evan" yw Dyfed, mai "Rowland" yw ilwfa SIIDU Ber, ond galluog yw ysgrif y Parch Dr Grif- t fit-h Parry, Carno, ar "u-eanadaeth Arbenig I y Niethodistiaid.Coir yma ail erthygt y Parch Aaron Davies ar Thomas Gee. Y I uiae yn bur ddarllenadwy.—Fel y gallesid synio, traetha y Parch -D. Adams, U.A., yn ara eon ar "CJadair yr .stood.tod (ienetil- aethoL m Fet hyn y dirwyna L cuufymad ei erthygl: —"Gail pob plaid dejimlo yu sicr y bydd i'r pwnc hwngael C. benclorryjiu, yn nwyr neu yn hwyrach^an chwaeth a mewn- welediad gwerm ddiwyiliedig y genedl. Ar 01 magu to ar ol to, yn em hysgolxon tlfenol a chauolraddol, o ddarllenwyr tedrant fwyn hau barddoniaeth cenedloedd t'raill Ewrob, prin y mae eisieu ymholi pa atebiad a redd- t o barthed i werth cymharol Cynghan- edd gaeth a Rhyddfe'suran fel cytryngau syniadaeth farddonol."—Ysgrifena y Parch David Griffith, Bethel, Arton, y gyntaf o gyfres o e'rthyglau ar "Adgolion iloreuOes.' Diau y bydd y gyfres yn ddyddorol, a barnu oddiwrth yr ysgrit hon.—"YrEglwys a'r Adfywiad Cenedlaethoi" yw testyn syl- wedd anetchiad o eiddo y Prctfeswr R. Camber-WTiIliams.—Cyfadd»fwn yn onest ( ein hanallu i ganfod y Ue.s a gair o ddarllrta "0 Elba i Waterloo." Dichon fod y pwne yn ddyddorol i filwr, ond pa saw! milwr syda yn darllen Gf.'jineii ?"—Hawdd j caufod yn t'rthygl odidog y Parch Talwyn Phillips ei fod yn edmygwr o'r cymeriad Cymreig cryf Michael D. Jones, y Bala.—Y mao yn dra difyr bod yn nghwmni Morus Glasl'yn g^-da'r; "Cyfen/wau Cymreig," ac fe gaiff yr ysgolor y B.1.ig a gar yn ysgrif y Proffeswr Anwyl ar "Prydain yn ol yr Ys- ysgrifenwyr Groeg a Lladiu."—Mae 'vPartn au Cymru-sir Gaerfyrddin," gan W atcyn Wyn; "PerCdur," gan Llawdden; "Meth- odistiaeth Wesleyaidd," gan Gwyllt y Mynydd;" "Tudalen yn Mywyd Myiyr Emlyn," gan Mr David James; "Sul Cyfri'r Chwarelwr," gan BcJn y Golwg; "Adgofion am y Parch D. S. Davies," gan Mr H.Tobit Evans, .H.— y mae yr vsgrifau hyn yn rhwym o ad-dalu. am eu darllen, ac yn neill- duol y maeerthygl "Pen y Gclwg" yn ddon- iol dros ben, ac yndehyg o greu chwyldroad yn myd y chwarel wyr. Cynghorem ef i le'ohu dan gysgod ei ffugenw, rhag ofn iddo ryw Sadwrn setlo ddyfod i dryfcini yn MY--g chwHrelwyr-Y mae y Parch Evan Jones, Caernarfon, yn diweddu cyfres o t'rlhyglau galluog ar "S.R.Barddonol a melus a ffres yw ysgrif y Parch D. Stanley Jones, Caernarfon, ar "Ddyffryn Teifi;" ac yf«rif I fnrhoa vw eiddo "Llais y Genedl ar Am- ryw Bwysau ac amryw Fesurau. —Cyn- rvchiolir barddoniaeth yn y rhifyn hwn gan y prif-fardd Hwfa Mon, I»1,°cCae^iar{°"' Mafonwy, Gwilym Barw, Alafon Gwdym ab Llflsion, Mr Abram Jones, Mi D. Owen, y Parch Rhvstyd ^avies, Alaw Tjdfil,CiIir Aled, Glyn Llyfnwy. Mr T. HerbertHughes Menaifab, Asa, Mr R. Jones, Mr Evan Da- vie's, T.T., Mr T. Twynog effreysA %0„ E. Jones, Mr Abbey v/.l mms Mr Tom Parrv, Tawelog, loan Myrddm, Glan Pair, Ap dedwen, a Mr Thomas Joi*
Dros Donau'r Wery dd.
Dros Donau'r Wery dd. Mae Miss Myfan'^Boberte; mereh byn- af Edward Boberte, gjnt °,T ^»™'di 4 Banizor G. C., wedi cael ei phenodi yn stenographer i'r German Co-' J? eu prff swyddfa, Rochester, NA., lie mae H. ffii^jlmel^T^^lym DduoWent, a Jones, Ipswich, S. D., wedi derbyn y ^Meh0^, y West Presbyterian Church, New York, gan y Parch Dr Anthony H. Evans brawd v priodfab, yn cae^ el !^kn v tad, y Parch R. Trogwy Evans, XJd a gwraig, Dr Sam^l Morley un o feddygon mwyaf pobk^aiddy ddinas, » Miw Ellen J. Hoe, P^med mer^ V miliwnaer Robert Hoe, 11, E. forwyn briodae oedd Miss Ruth Hoe, a gwas priodas, Mr Frank Evans, brawd y PrMehtfin 1, yn ei gartref, 28, Mayer St., Wilkesbarre, Pa., Owen J. ™ ychydig ddyddiau o gystud^. trwm o rj«eu monia, yn 60 mlwydd, 6 mis a 11 Mab vdoedd i John Rowlands, teihwr, Bryn- go, B^yngwran, Sir Fon lie ganwyd ef yn f 8^8. Yr oedd yn un o 21 o Want, a dea wyf fod iddo bum chwaer a dau frawd or un flm, sef Richard RowWs, yr hjn^ydd yn byw yn yr hen gartref hyd beddyw; H^^nah, ffiTjLe, Ann, a esda-yr olaf yn fam i'r »um nhrcys, Beekmantown, Clinton Co., N. Yr Sdd yr ymadawedig yn haner brawd i r Parch Daniel Rowlands, M.A., Bangor, G C Ei briod ydoedd ferch i Robert Jones, eijrrdd, Glasinfryn, sir Gaemarfon, ac y mae iddynt bump o blant wedi tyfu i fyny, sef Bessie, John, Robert, Ellen, a Mrs T. A. Jones, yn galaru ar ei°l- Olyphant, Pa., Meh. 17.—Dydd Iau, yr 8fed yn nglofa Johnson, Pnceburg, ger y lie hwn! cyfarfu John M. Prichard a damwain a brofodd yn angeuol idxlo yn mhen ychydig or- iau wedi' y elig^vyddiad. Daeth i r wisd hon oddeutu 20 mlynedd! vn ol o CWtvbont, Arfon G. C. Enwau ei rieni oedd John a Catrin Prichard. Mae iddo chwaer yn Avoca, a brawd a ohwaer yn Clwtybont, ac amryw berthvnasau eraili yn y wlad hon, ac yn yr Hen Wlad.
Ymprydio ar Ddwfr.: I
Ymprydio ar Ddwfr. Bu v Parch Hughes Perrv. eweinideg eglwys Moriah, Utica, New York, f-yw yn hollol ar ddwfr am 48 o ddyddiau. Ym- emerwyd a'r gorchwyl oherwycld rhyw an- hwyldeb yn yr ystumcg. Ni cbyfyngwyd Mr Perry i'w welv o vhll a cnymi'rai dro W.ch bob dydd. Am y ddau ddiwmod < taf, bu arno chwant bwyd, ond ar ol ny toimlai yn hollol Kysunnn. er ei t fed yn myned yn wanach a'i gnawd vn mae vn prysur wella, ac ymddengy > afiechyd yn cilio.
[No title]
Hvsbysir fod v Proffeswr Ellis Edwards, Bala", wedi rhoddi rhybudd v dim ('fe'r evn- vgiad cfcnlvnol gerbron Cvfarfod Misol nesai Dwvrain Meirionvdd"Fod y cyfarfod yn cvmeryd i ystyriaeth y dull e:oreu o ddyscTi Cymme« yn yr ysgolion dyddiol, fel y eallo r Ysgol ul. roddi mwy o amser i ddysgu cyn- wys y Beibl."
Advertising
MAZAWATTEE MAZAWATTEE TEA is AND ALWAYS HAS BEEN OF FULL WEIGHT. THE MAZAWATTEE TEA CO., LTD., hereby guarantee that their packets contain the full weight of Tea stated on the labels, without any deductions whatever (or the wrappers. The objectionable prac- tice, disadvantageous to the buyer, adopted in certain other proprietary Teas, of including the wrapper or bag in the weight of the Tea, is not, and never has been, followed by the Mazawattee Tea Co., Ltd. MAZAWATTEE MAZAWATTEE TEA IS AND ALWAYS HAS BEEN Of FULL WEIGHT.
i .— Llyncu el DaL. dl Gosod.
i .— Llyncu el DaL. dl Gosod. Tra yr oedd un Margaret Elborne, Ber- mondsey, yn eistedd wrth LI: chinio, llync- todd ei danedd gosod. Anfonwyd am y meddyg ar unwaith; ond bu raid ei ohludo i Ysbytty Thomas Sant, lie y bu farw yn mhen tridiau. Dywettai y meddyg i'r far- wolaeth ddigwydd tirwy/' lyncu ei danedd gosod.
Un Iaithl'r Byd.
Un Iaithl'r Byd. Yn nyddiau adeiladu Twr Babel, meddai y Cofuodiad Sanotaiud, y cymysgwyd yr leithoedd. Pa un ai mantais ai anfantais i'r byd a fu hyny Bu llawer o ddadleu ar y cwestiwn; ac y mae amrywiaeth barn yn bod ar hyn yn mysg dysgedigion yn awr. Ond fe ,greda y Proffeswr Diels, Ellmynwr dysgedig, fod yir iaith Seisnig yn prysur wneyd ei ffordd i fod yn brif iaith y byd. Dylai pob Cymro a Ciiymraes ieuano, yn ngwyneb y ffaith hon—a phwy a'i gwadr— ymegnio i ddysgu iaith y Sais.
Cyngor Dosbarth Twrcelyn.
Cyngor Dosbarth Twrcelyn. Cynhaliwyd cyfarfod arbenig yn y Tlotty, Llanerchymedd, ddydd iviawrth, i ystyried y "tenders" er rheoleiddiad y prif-ffyrdd. Derbyniwyd y rhai caIIlynol: -Cœdaøa 35p 16s, John Williams, Ty'nycae; Uan- allgo, 20p, Thomas Owen, Caeau Gleision; Llanbabo, 43p 14s, John Williams, Penparc; Llanddyfnan, 74p 8s 4o, David Williams, Neuaddwen; LLuioilian, 80p; Rowland Jones ac Owen Roberts; Llanfihangeltre'r- beirdd, 53p N,, William. Jones, Tyddyn, Capel Coch; Llanrfrwydrus, 42p Is, John Hughes, Ty'nycoed, Llanfairynghornwy; Penrhosllugwy, 61p 18s 4o, Richard Mat- thews, Tanybono; Trepiam, 86pL 12* 11c, Owen Roberts, Bodowen. Gobiriwyd penodi mewn 17 o blwyfydd ereill hyd gyfarfod nesaf y Cyngor.
CAMBRIAN RAILWAYS' TRAIN SERVICE.
CAMBRIAN RAILWAYS' TRAIN SERVICE. From our advertising Columns it will be seen that the Cambrian Railway Com- pany announces extensive alterations ir their Train Service on and after July | 1st. J Express Trains will be run to Aberyst- wyth, Towyn, Barmouth, Harlech, Port- madoc, Criccieth, Pwllheli, and all Coast Stations, in connection with Fast Trains from London, Birmingham, Wolverhamp- ton, Liverpool, Manchester, Holtbam,Pre- ton, Stockport, Crewe, and all the Chief Towns in England, Scotland, and Wales. j On July 1st, the whole or the combined Rail and Coaoh Tours on the Cambrian Coast come into operation, and parties in- tending to visit the Coast should obtain ,a programme, gratis, at all Stations, giving full particulars of all the Tours.
[No title]
BABAXOD AR DAN, AC YN YMLOSGI I FYNY gan gosfeydd ac eczema, a mathau drwg ereill o anhwylderq.u y croen a'r pen. Nid oes neb ond mamau yn gallu dirnad beth y mae y rhai bychain yn ddioddef pan mae eu croen meddai ar dan. Mae mamau sydd yn gwybod y byddai ymolchiad mewn dwfr cynes gyda Sebon Cuticura, ao iriad unwaith gyda, Cuticura, yr enaint mwyaf pur ac eff- eithiol at y croen yn y mwyafrif o'r achosion, yn rhoddi esmwytbad uniongyrchol, a pheid- io eu defnyddio ar unwaith, yn esgeuluso eu dyledswydd. Meddylier am y dioddefiad- a i mawr y mae y cyfryw esgeulusdra yn ei achosi am flynyddoedd, nid yn unig yn gor- phorol, ond hefyd yn feddyliol, oherwydd rhyw anurddiadau personol a allesid fod wedi eu hosgoi pe buaaai mamau wedi gwneyd eu dyledswydd. Bydd adferiad babanod a phlant vn ym, parhaol. a digost yn 01 y cyfarwyddiadau uchod. Areraffwyd a chyhoeddwyd gan Gwmni'r- Wasw Gtonedlnethol Gymreig., yn er swyddfa, BaliW»wa road, Caernai-foo.