Y Werin

n_ Pesgi Aoifeiliad. Pan y niad cymaint o sylw yn cael ei dalu i fagu a phesgi anifeiliaid—a dyna ddylai fod ein prif nod y blynyddau hyn, y mae defn- yddio ymborth celfyddydol, megis olew, oacenau had llin a chotwm, yn beth cyffred- in iawn y dyddiau hyn yn mhlith amaeth- wyr. Y mae yr hwn sydd ganddo lawer o anifeiliaid felly ar ei fferm yn golygn Uawer iawn o draul bob blwyddyn. Yn naturiol iawn, gan hyny, y maef yr smaothwr yn awyddus i gael y nwyddau goreu, ac am bris mor rhesymol ag y medr. Yn y dyddiau hyn, pan y mae cymaint o ymgais gan am- aethwyr a ohigyddion at addfedrwydd oynar yn eu hanifeihaid, ac at yr hyn a alwiy yn baby beasts, y mae defnyddiad ymhonh oet- fyddydol yn wir an&nrheiuiol. Eto, oa digwydd i rywbeth fod yn achlysur i godi pris y nwydd hwn, y mae ganddo lawer iawn o achos cwyno, yn ngwyneb y dirwasgiad sydd wedi ei orddiwes y blynyddau hyn.

Colli ei Barnsan Genedlaethol. O'r braidd y mae'n werth y drafferth, heb son am yr arian a werir, i gynal yr Eistedd- fod os cyll ei hamcan cenedlaethol. Sonir llawer am gymeryd gofal i beidio gadael i'w nodweddion cenedlaethol fyn'd i golli; ond anaml y clywir neb yn codi cri yn erbyn iddi golli ei hamcan genedlaethol, yr hyn sy'n llawer pwysicach. Gallwn ddychmygu am Eisteddfod yn cael ei chario'n mlaen yn hollol yn Saesneg ac oto heb golli gronyn o'i hamcan cenedlaethol ac yn para'n Eisteddfod Cymru; ond os bydd yn fyr o gyrhaedd ei hamcan; os na bydd yn darparu ar gyfer y werin a'r miloedd; os bydd wedi myn'd o gyrhaedd y dosbarth gwdithiol, ac i wasanaethu y dosbarthiadau hyny sydd wedi cael pob manteision addysg, yna nid yw yn Eisteddfod Genedl- aethol nac yn werth y draul a'r drafferth o'i chynal. Dyma berygl mawr jyr hen sefydliad yn yr oes hon; dyna lie collodd Ceerdydd—ceisio dwyn allan ysgolheigion yn lie athrylith meibion a mcitched tlodion J Cymru a thynghedaf bwyllgorau Lerpwl a Merthyr i gymeryd yr awgrym a cheisio apelio at y genedl yn ei chrynswth fel ag i gael brwdfrydedd cyffredinol.

JACK 1 LLOiNGWB, Bron iawn na. f'aswn i yn mynd o gwmpas y wiad mewn dillad holide, er mwyn rhoi prawf fed yn mysg rhyw glass o bobol syn- iad smala iawn am wr boneddig. Tybiwch ch'i fy mod i yn mynd fel rydw'i, hefo soues- ter am fy mhen, Guernsey ffroc, trowsus ffustion, padsh o ol pidsh a spotia' o dar ar fy nhrowsus, ac yn mynd i Nefyn, Morfa Nefyn, Abersoch, Llanbedrog, Bermo, Llan- dudno, Colwyn Bay, Oonwy, a Menai Bridge, a gofyn am lodgin mewn lodgin hows steilish, mi fetia'i 'r fomant yma na chawn i ddim lodgin, hyd yn nod pe buaswn yn oynyg op yn yr wsnos am fedrwm a pharlwr .a fy mwyd fy hun. Sut b'asa bosses y lodgin houses yn deyd 'u meddwl wrthyn 'hw 'u hunain? Wei, onid rh'wbath yn debyg i h)-n:-P-A-y ydi'r hen gomon Jack yma sy' isio lodgin mor neis ? Be' sy' arno fo isio holide mewn steil? Gwell i ni gynyg y stabal iddo fo? Na, 'does yma ddim lie i rhywun fel ch'i. Mae'n well i ch'i fynd i ofyn i'r piisman am le i lodgio. Ond tybiwch ch'i fy mod i wedi ymwisgo mewn hot ysgafn wen, jacket ysgafn ola, crys a throwsus i chwarae cricet, a sgidia gwineu; a thybiwch fy mod i yn mynad i"r lleoedd uchodl i ofyn am lodgin', a gawn j Ie? 'Does dim dadl na chawn i yn y fan! B'aswn yn pasio fel gwr boneddig bob mod- fadd ohonof fi! B'aswn, b'aswn, fel y gwna eamioedd y dyddia' presenol.—'Roedd SEIADFISOL yn cael 'i chynal mewn sir neillduol y diwrnod o'r blaen, ac yn nghysegr y myglys yr oedd lot o offeiriaid allor y llosg aberth wedi ymgasglu i aberthu i dduw chwant, a dyma sgwrs am wahanol betha', ac yn 'u plith nhw Jack y Llongwr. Cwestiynai yr offeiriaid eu gilydd yn nghylch pwy oedd yr hen gono. Dywedent fod son am dano fo yn mhob man yr elent iddo i 'gethu yr Efengyl yn erbyn pob chwant. Nid oeddynt yn teimlo yn ddiogel i wneyd pob peth a ddymunent, rhag ofn i rai o griw y "Werin" glywed neu weled ac hysbysu Jack o hyny. Synent fod cread-ur fel Jack, pwy bynag oedd o, heb fod mewn na cholag nac ysgol, wedi gallu enill enwogrwydd mor fawr mewn can lleied o amsar, tra yr oeddan hw wedi bod yn yr ysgol a'r colag ac heb neyd 'u marc ar hyd y blynyddoedd. Diau fod Jack yn meddu mwy o ddylanwad yn y byd ac yn yr eglwys nag oedd mwyafrif mawr o offeiriaid cysegr y myglys. Wel, both bynag ydw'i, enwog neu anen- wog, tydw'i ddim wedi amcanu at fod yn en- wog, ond wedi gweithio yn ddistaw, didwrw, a diwyd, heb gael na gwr bach na gwr mawr i'm gwthio i'r ffrynt; ac os ydw'i yn enwog 'does arn&'i ddim isio i neb wybod beth ydw'i amgenach na Jack y Llongwr, dyn syml, di- rodres, casawr coegm, rhagrith, humbug a shams mewn byd ac eglwys. Parhaf i draethu fy meddwl ar 'ddec "Y TV erin" hyd nes y caf y sac gan y boss. REGATTA CRICCIETH. Mae lot o foys Criccieth wedi anfon infi- tashion i mi i ddwad yno i'r regatta, Yn wir, mae rhai am fynu i mi fynd yno, trwy fy mod mor gynefin a chychod a phetha' o'r fath. "Os doi di, cei le i ista ar y castail, a gofalwn y cei di lot o lemoned, y captan, achos mae'r hen longwrs yn: gw'boci yn iawn beth siwtith stumoga hen iongwrs. Us bydd aruat to ofn y fisitors i syllu gormcd arnat ti trwy dy fod ti mor etnwog, mi r'own i Lew i ofalu am danat ti, a champion spaniel John Williams yn stand bei rhag i ti S) rthio i'r mor a boddi yn ystod ecseitmant y rasus cychod. Gwell i ti entro am y ras redag, achos tydi W. B. C. Jones, na Cnaptan Row- lands, na Hugh Williams, na C. K Palmer, na G. P. Williams, na Wm. Owen, na Jonathan, ddim a mentro. ,I)w-i i ddim yn iawn fedra'i fynd yno ai I>e-;d-;o. debyg os na fydda'i yüo y bydda'i yn rh'wla arall,—wel, mi rydw'i yn siwr o fod yn rh'wla axall os i.a fydda'i yno. Un arall o fy ff ryndia' a ddlywed Bydd yma fcnedd ar gefn yr hir-glust, a disgwyl r bill posters Pwllheli, Porthmadog, Neiyn, Caer- narfon, Bangor, Llanduduo, Uaniwst, Johannesburg, Kloiwleic, a lleoedd erill yn y gymydogaeth, i gystadlu am y preis a gy- nygir am sticio i tyny ar y walia bapyra ocsiwns a phapyra' felly. CA-NIGY-NIMIAD. Y noswaith o'r blaen yr oedd llanc yn ar- dal vr Fifl yn gwylio amser ei galon feius yn agos i'r Stores. 'Doedd arno to ddim isio i neb w'bod 'i fod o yno, ac felly ceisiodd guddio. Daeth un o bobol y stores yno ac amheuodd rwbath. Yn anffodus rhoddodd hen wreigan y mangyl i fynd, yr hwn a wnaeth dwrw. Gwna-eth hyn betha' yn waeth Q lawar. Rhedodd un o bobol y Stores am help, gan gredu yn siwr fod burglars wedi tori i'r Stores. Daeth yn ol a chanddo brocar a dyn arall gydag o. Pan welodd y carmon arwyddion fod petha' yn rhyw chwithig, casglodd fod y clidau ddyn am ei ddal a chael gwybod pwy oedd o. Rhaid oedd gweithredsu ar slap, neu byddai yn tw let. Allan a fo o'i guddfan fel bledan o wn claidsh. Dilynwyd ar 'i ol o gan yUeill, a daliwyd ef pan yn mynd uros y clawdd. Yr oedd ar y naill gymaint o ofn a'r Uall bob tipyn, ond deallwyd pethau yn ol reit, a therfynodd yr helynt. EITHA PETH A'R HEN LANCIA'. 'Roedd nifer o bobol o ardal Llithfaen isio oael trip rownd y Pass. Hen lancia', neu fel y geilw Wil Owen nhw, "hen stumps," oeddan hw bron i gyd. Gwrthododd un Usne fynd hefo nhw os na chai efe ei galon felus wrth 'i ochor. Gwrthododd yr hen stumps hyny yn bendant. Hanar coron oedd y tal i fod, yn y oyohwyn, ond wedi ychwan- eg o holi a chwilio, aeth y swm i 4s 2o. Y oanlyniad fu i'r giang dori i fyny, ac adra y mae'n hw byth. CLYWAD DRWG TUA CHWILOG. Bedi'r matar fod bechgyn yn clywad mor ddrwg tuag arddl Chwilog ? Dywed chwaer y cwo fod rhaid gwatddi arnyn' hw f gwacddi ar fulod. Ai stiwpid ydyn' hw, ynte ddim yn clywad y maen' hw ? 'Roedd un tad yn gwaeddi tan o 11 i 12 o'r gloch ar 'i feibion y bora.or blaen. Os nad ydi'r meibion yn clywad mae pobol erill yn dywad. NANTLLE. 'Doedd Uanw amgylchiada' ddim yn ddigon uchel i rai pobol ddwad o ffair Llan- beris nee oedd hi yn hwyr iawn neu yn fora iawn. Dyddorol fydd clywad sut a pha fodd y daethon' hw adra. Gair bach yn y man. Wnaiff brwshiad bach o gol tar ddim drwg yn y byd i ddangos sut y mae petha'. Bydda i yn meddwl yn amal mai cyflogi mor- wyn y bydd amball i feist res er mwyn cael ffraeo gyda hi. PENYGROES. 'Dwn i ddim sawl gwaith yr ydw'i wedi gwelad y portmantw hwnw ar hyd a thraws y wlad. Nid yr un bobol fydd hefo fo bob tro. Weithia' bydd yn gwasanaethu dyn, dro arall ddynes. Mae y portmantw yn hen Gristion. reit dda,—yn bob peth i bawb, pa un bynag ai swels fyddon' hw ai peidio. Bu galwad mawr arno fo y llynedd, ac y mae galwad mawr arno fo eleni. Tua Chaerdydd y gwelais i o yn 'i chychwyn hi yr ha' yma. Ardal ryfadd ydi ardal Penygroes yma am fenthyca. Fydd yn syndod yn y byd i ch'i welad pobol grand iawn allan hefo ambarelo a hancads bocad fenthyg. 'Rwy'n cymerad- wyo y ferch ifanc hono ddar'u wrthod rhoi benthyg 'i sgidia' bach i hogan arall. BHYD-DDU. Fydda-i ddim yn teimlo y lie hwn yr un fath ag y byddwu stalwm, er y bydda'i yn leicio y lie yn iawn. 'Roedd John Parry wedi mynd tua Cblynog i geisio gwella 'i grydcymala'. Cefais sgwrs hefo hen fachgan reit glyfar yn malu cerig yn ochr y ffordd. "Pwy ydi na.cw ?" gofynais iddo fo am rhyw ddyn oedd yn dwad ar y ffordd. "0, Bob Williams, Ffatri, ydio, wedi bod yn sgota. Mae o yn byw yn y fan yna. Mae gyno fo frawd o'r euw Daiydd, ac un arall o'r enw Ellis. Ellis sy'n byw yn y Bryn yn y Nantlle yna. Mae o yn cadw Temperance." Wedi cael sgwrs bach hefo'r hen wr, aethum ar hyd y pentra. Mae o wedi cynyddu dipyn go lew yn ddiweddar. Da oedd gen i welad Edward Owen a Doli Owen yn edrych mor dda a mor sionc yn eu henaint. Dad- Iwytho glo o dryc yn y stashion yr oeddan'' hw pan y oeis i sgwrs hefo nhw. 'Doeddan hw ddim yn gallu cofio yn dda o gwbl pwy oeddwn i, a 'do'n ina' ddim yn leicio deyd gormod trwy 'u bod nhw yn brysur hefo'r glo. Welais i 'rioed y ffasiwn beth a merchad am fynd i bena' y drysa' i edrach ar ol pobol. 'Roeddan hw yn edrach arna'i fel petaswn i newydd neidio o ben y Wyddfa i ymyl drysau y tai. Cefais ymddiddan a brawd oedd wedi dwad hefo cerbyd o Nantlle. 'Roedd gan- ddo fo stori dda yn nghylch rhyw gar a ddaeth yn hwyr adra yr w,nos gynt, a'r olwg oodd ar y llwyth a'r dreifar. Deydodd y dreifar wrtha i fod dwr wedi rhydu y sgriw gauai gega' pobol sy'n proffesu pethau gwell, rhag yfad y "cooh," ac fod y "coch" yn mynad i lawr yn gyflym y dyddia' hyn, ac yn enill ar y dwr. Mae rhai o bleidwvr y ddiod goch wedi cyhoeddi can newydd. Dyma i ch'i rai o'r llinelIa' Y goch, y goch sy'n mynd a hi, Y dwr nid yw yn unlla; Y goch, y goch sy'n rhoddi spri, Mae son am ddwr yn 'smala. 'Roedd drwg am yfed diod gre' Ystalwm yn y pentra; Ond heddyw hi yw "ol ddy go," A dwr nid yw yn unlla! Y goch, y goch sydd yn mhob man, Nid dwr, neu laeth neu lefrith, Y goch a lifodd dros ein tir A'i roddi oil dan felldith. PLISMYN Y SIR. 'Dwn i ddim beth all fod rheswm dros fod Pwyllgor y Sir isio g'neyd ymchwiliad i gyfliv-r plismyn y sir. Yn yr hen amsar mi fuom i yn gofidio yn fawr na f'asa' yr aw- durdoda yn edrach fwy ar ol llywodraeth y plismyn. Pa sawl gwaith y gwelis i blismyn yn trm gerddi eu huwch-swyddogion, ac yn gweithio iddyn 'hw fel slafiaid. Mi welis i amsar na oha'i dyn ddim llawar o chance i gael 'i godi yn yr heddlu os nad elai o yu Eglwyswr ac yn Dori, ac mi fyddai y pena' gweiniaid cynffonyddol yn mynd yn Eglwys- wrs ao yn Doris. Ond erbyn heddyw y mae y mae y wlad a'i llygad yn weid awec ar y prif blisman i'r di bell o gael deall a ydio ai peidio yn ymddwyn at y plismyn yn deg ac a-mnhartiol. Feiddia yr un piisman fod yn labrwr i blisman uwoh yrwan. Mae Boss y plismyn yn g'neyd 'i ora i gael y gwasanaeth gora oddiwrth y plismyn sy' gyno fo. Cofiad pawb nad ydi job plisman ddim yn job sy'n atdynu bechgyn talentog ac wedi cael addysg dda. Colier hyny, ar bob cyfrif. Nid ydi yn iawn disgwyl oddi- wrth y pli-myn pre-e no I bob perffeithrwj-dd ag y call dynion wedi cael addysg uchel ddychymygu. I BECHGYN CARTRA A BECHGYN FFORIN. Fyddwn i byth yn gwelad bechgyn fforin yn ymddwyn yr un fath ag y bydda'i yn gwelad bechgyn yr hom ports, yn enwedig tua gorora' Llithfaen. Rhyw ddilyn llwy- bra' malwod y mae boys yr hom ports.— Biti na cheid yn NEFYN rhyw gwmni yn gwerthu dodrefn yn rhad, er mwyn i ferchad ifanc gael gwell lie i roddi derbyniad i'w cariadau. Rhaid cael ofar ols yn siwr i'r bechgyn, neu mi gwyd tur- pantine a thrwth essens yn 'u prisia', oher- I wydd dyna y. cyffyria' a arferir y dyddia hyn i dynu olion malwod oddiar ddillad newyddion rhai o fechgyn yr hom ports. Mawr alwad sydd am dana'i yn LLITHFAEN A'R CYFFINIAD y dyddia' hyn. Llawar o hwyl gafwyd hefo K Williams a'r Gool gymaint a man-o-war. 'Roedd John Price, Pencaenewydd, yn ad- rodd 'i hanas o yn ffair Griccieth wrth gyf- aill i mi. Gwadai iddo son am "Sul y pys," ond taerai ei dad o ei fod o wedi defnyddio yr ymadrodd. "Felly yn union y daru i ti ddeyd. Mi 'roeddwn i yn dy ymyl di ar y pryd, waeth i ti beidio a gwadu." Mae Ann Evans, 'Refail Bach, wedi cael allan reit handi pwy ydw'i, ac y mae ami hi isio i mi brynu par o sana ribs reit dda. Mae ganddi hi gyflawndar o stoc o sana a 'daf- add. 'Ro'n i yno prydnawn ddydd Iau, a baswn i wedi prynu par o sana oni bai fod y tywydd mor ofnadwy o boeth. Bu agos iawn i mi fynd i'r ty i ofyn am ddwr i olchi fy nhraed, oherwydd 'u bod nhw mor boeth, ond cefais lifft gan Mr Henry Jones, y London, ac i fy lodgin a fi. Yr adnod a fu dan ordd esboniadaeth mewn Ysgol Sul yn ddiweddar, oedd—"Pwy sydd wr doeth a deallus, &,c." Cafwyd es- boniad Dr Lewis ar y geiriau, a medda fo, "Y mae yn anhawdd iawn gw'bod pwy sydd yn ddoeth a deallus. Mi brynais i gaseg yn ffair Griccieth fel caseg dda, ond weithith hi ddim bons." Yna dyna gwr y felin yn llefaru, gan ddywedyd fod yn anodd iawn taro ar ddyn gonest i 'neyd bargan hefo fo. "'Dwn i ddim am neb yn ardal y Pistyll gwell na fy mrawd Ellis." Tybad mai am brynu anifeiliaid yn LIeyn yr oedd St. Iago yn son pan sgfnodd o y geiriau? 'Doodd neb yn deilwng ar yr englyn i'r Amseroni, yn Eisteddfod yr Eifl. Pan glywais ina' am hyny, rhoddodd rhwbath y geiria' hyn yn fy ngena' Yr un i'r Amseroni—yn deilwng! Dylai Pedrog welwi; 'Rwy'n agos iawn a'i regi,— Hen dro sal-mi dreiais i! Dyma chi englyn a fwriadwyd ei anfon i mewn,- 01 Fel almanac mae Jack yn jokio,-ac Yn cael hwyl wrth smalio, Hoff odiaeth o brophwydo Y dyw-a mynd i drampio. Rhaid i'r forwyn hono studio anerchiad Mr Gadara Jones, yn Areopagus Lleyn (gwel y dechreu yn "Y Genedl Gymreig" ddiwoddaf) ar Fagwraeth Moch, rhag iddi neyd camgymeriad eto wrth fwydo moch. Gwelodd y forwyn yr hwch fel pe tasai wedi tori 'i choes, a rhedodd i ddweyd hyny i'r He priodol. Dyma anfon am ddyn y twca mewn mynud, a dyma durn tw i ferwi dwr. Daeth y dyn a'r twca at y cwt mochyn, ond yn lie gweled hwch wedi tori 'i choes, gwel- odd hwch gan sionced ag y bu hwch erioed. Beth oedd y matar, tybad? Wel, dyna oedd y matar,—wedi gorwedd gormod a,r ei choes yr oedd yr hwch, a'r goes wedi mynd i gysgu! Dan amgylchiada' felly tydi coes mochyn" ddim ond yr un fath a choes dyn neu ddynes. 'Roedd ar Mrs. J. isio benthyg cath, ac addawodd H. E. roddi un iddi hi. Cath ardderchcg cedd hi am gadw llygod dan lyw- odraeth. Gan fod H. E. yn hen foy car- edig iawn, fe anfonodd o un o'r plant hefo'r gath wedi ei sicrhau mewn cwd, gyda bod y ceiliogod wedi dechreu canu bora Sul. Curodd y plentyn wrth ddrws Mrs J., a rhoddodd pwsi un "miaw" wit dda. Cododd Mrs J., aeth at y drws, a synodd yn fawr welad y bachgan hefo'r gath. 'Roedd Mrs J. yn cael te mewn ty yn Trefor ar ol hyn, ac yno y clywyd y stori. Peidied Mrs J. a meddwl mai H. E. ddeydodd y stori wrtha 'i. Yr ydwy' i wedi cael hint i ddwad i'r ys- gol nafigashion sy' wedi agor yn Trefor, neu o leiaf i 'neyd ymchwiliad dros foys y mor sy' oddicartra a ydi'r ysgol yn ysgol nangashion mewn gwirionadd. Tydi bod second met neu rhyw beth felly yn arcs am dro mewn ardal ddim yn profi fed ysgol nafj- gashion wedi cael ei hagor yno. Ofni 'rydw'i fod rhyw longwr wedi cael 'i gym- ieryd mewn to gan rhyw ffrigat. Mi 'rydw'i yn 'nabod y ffrigat yn iawn. Cof gen i am y post card a'r got newydd. Go ddigri oedd i'r hen longwr hwnw golli'r coast mor gynddeiriog y noson o'r blaen a mynd i dy arall yn lie i'w dy ei hun. "Brensiach bobol, b'le yr ydwi?" medda fo, ac i'r ffordd yn ol ag o fel cic mul. Ond mae gen'i hanas am gamgymeriad mwy o lawar. 'Roedd dau ddyn yn dwad o Chwilog rhyw noson, mewn stem lied uchel. Gwelodd un o honyn' hw rwbath tebyg i ddyn ar ochor y ffordd, a meddyl- iodd fod y dyn hwnw yn gwaeddi ar ei ol o. Trodd y dyn llawn o stem yn ol, i'r diben o roddi cweir i'r creadur impudent oedd yn gwaeddi ar 'i ol o. Yna dyma fo yn dechra rhoi blo i'r dyn diath, a medda fo, "Aros di, 'r d-, paid ti ag iwsio pina' os wyt ti am fatl deg. Tyrd i ganol y ffordd, yn lie rhoi dy gefn ar y clawdd." Twmpath o eithin oedd yno, ac nid dyn! Ofnir fod un o'r dynion wedi difetha gwaith y steam rolar, trwy iddo fo lusgo 'i got ar hyd gwynab y ffordd o Chwilog i Fourcrosses. Clywais Huw Huws, bwdshiar, Rbosfawr, yn deyd stori am ddwy ferch ifanc wedi taro ar ddau fachgan o'r South y diwrnod o'r blaen. Cymrodd y beohgyn y ddwy ferch ifanc i Demperance yn. Mhwllheli, i gael bwyd ac ar ol gorphen dyma nhw yn mynd allan, gan ddweyd y deuan 'hw yno eto i uol bwyd ac i dalu am yr hyn a gafwyd, ond ui ddaethant hwy. Dywedodd un gwr wrth 'i wraig y"diwrnod o'r blaen mai y rhyfeddod fwyaf a welodd o yn y capal oedd rhyw ferch ifanc heb ei vel wen, ac un arall yn gwisgo vel ddu fawr.

Eisieu EhfJdeg j SYMADATJ HYNOD GAN ENETH. Mae geneth oedd yn arfer gweithio fel dirwynydd yn Melinau Ea^tfield, ger Halitax, wedi bed yn dal y syniadau mwyaf rnyfeddol, os y credwn erthygl a ymddang- osodd yn yr Halifax Guardian," yn rhcddi auroduiad o'r helynt yn nghydag enw a cnyfeiriad yr aneth-Edith Wilkinson, Mill View, Lumbrook, Shelf (lie yn agos i Hali- fax). Dyma ei hadroddiad am dani ei iiUn Byddai fy mam," meddai, "yn myned yn gas wrthyf pan y tybiwn y byddwn yn waei; yna ymdaweiwn. Byddwn bob amser fel pe byddwn eisieu ehedeg ymaith. Teimlwn yn ysmala' rywfodd. Byddai fy mam gyda mi bob amser. Codais. i fyny un noswaith, a dywedai fy chwaer fy mod yn eistedd ar ganilaw y grisiau, ni wyddwn pa fodd yr aethym yno; tynwyd fi i lawr, ac aeth a fi i fy ngwely drachefn. Cysgais gyda fy mam am ddeuddeng mis, a byddwn yn dweyd wrthi, '0 peidiwch a ohysgu, mam, a fy ngadael i!' Ni feiddiwn drystio fy hun gyda neb ond fy mam. "Dechreuodd fy; nhrwbwl/' meddai, '"gyda'r Anwydwst, a gadawodd fi gyda'r tan iddwf yn fy ngwyneb. Aethym yn wanach wanach, ac aethpwyd a mi at amryw fedd- ygon. Dywedent oil fy mod yn dioddef gan we'ndid gieuol o'm pen i'm traed. Bum adre' heb fedru gwneyd dim am bymtheng wytli- nos. Bum yn fy ngwely am dair wythnos hob fedru myned allan. Byddai raid myned a fi o gwmpas fel baban. "Tua'r adeg hyny—pedair blynedd yn ol —rhoddodd un o'm cymydogion lyfr i mi am Dr. Williams' pink pills for pale people, a fy ngynghori i gymeryd rhai o honjnt. Prynodd fy mrawd flychaid i mi, a chymer- ais flychaid bob wythnos am beth amser cyn y dechreuais deimlo yn well, ond parheais yn mlaen i'w cymeryd nes y darfu iddynt fy adfer. Yn awr yr wyf yn gweithio eto fel dirwynydd. Byddaf yn dweyd wrth bawb y buaswn wedi marw oni bae am Dr. Williams' pink pills. Yr wyf yn un-ar- hugain oed. "Cefais gan fy mrawd, Joseph Bramwell Wilkinson, eu cymeryd. Teimlai yr un fath a fi, ond byddai yn ddistawach. Mae yn eu cymeryd eto, ac yh dod yn mlaen yn dda. Eto. dyna fy nghyfnither, Alice Ann Wil- kinson, sydd yn byw yn Bailiffe Bridge, a fy chwaer Annie, sydd yn byw yma, maent ill dwy yn eu cymeryd. Diod(k-fai fy mam gan guriad y galon, ond mae hi yn hollol rydd oddiwrth hyny yn awr. Yn yr un teulu yma, felly, profcdd yr un feiddyginiaeth yn effeithiol at amryw afiech- ydon. Ond nid oes dim yn fwy cyffredin na hyn, gan fod Dr Williams' pink pills yn gweithredu yn hollol wahanol i feddygin- iaethau ereill. Mae Dr Williams' pink pills yn myned at wraidd y drwg, ac yn ei ymlid vmaith o'r eyfansoddiad, nid trwy wanhau v corph gyda chyffyr rhydd neu gyffyr i buro y gwaed fel y dywedir, ond trwy gryfhau a maethu y gwaed a'r nerfau. Dyna fel y maent yn iachau gwahanol afioohydon, yn mysg y rhai y gellir enwi darfodedigaeth, bronchitis, parlys, crydcymalau, St. V ItUB dance, gwendid nerfawl, ecsema a thardd- iantau croenawl, ao afiechydon yn perthyn yn arbenig i ferched. Ar werth gan bob fferyllydd, ond os cynygir rhai ereill i chwi, gwell anfon yn syth at Dr Williams' Medi- cine Company, Holborn Viaduct, London, gan amgau y pris (2s 9c y blwch). (Mae enw llawn ar y pelenau gwirioneddol fel hyn- Dr Williams' pink pills for pale people).

Y Bardd Hen a Newydd. Y Cymro awengar Ellis Owen, o Gtfny- meusydd, a gant yr englyn canlynol. Yr oedd Mr Owen yn englynwr dan gamp, yn hen lane dichlynaidd, yn Gristion gloyw, a da genym ddeall fod ei gymydogion ya awr wrth y gwaith o ddathlu ei goffadwriaeth. Yr oedd yn gefnder o waed coch cyfa i Dewi Wyn o Eifion, ao y mae'r masnaohydd llwyddianus a llengar o Ddinbyoh, yr Hen- adur T. J. Williams, yn nai iddo o fab chwaer. Ond at ei englyn I'R WRAIG GELWYDDOG. D'wedodd a fedrodd tra fu—o gelwydd, Gwyliwch ei dadebru, Neu hi ddywed, 'rwy'n credu, I bawb, mai'n y nef y bu. Anturiaeth drom i'r Bardd Newydd oedd aralleirio englyn mor ystwyth a hwn i'w ardull rigymus ei hun; ond beth a saif o flaen Athrylith? Dywedodd y wreigan, tra medrodd, Beth wmbreth o'r hyn nad yw wir- Mai hi oedd gywira'i. hymadrodd, A'r lanaf ei moes yn y sir; A gwyliwch, mwyn dyn, ei dadebru— Mae'i chwsg hi mor dawel a chu- Neu hi ddywed i bawb, 'rwvf yn credu, Mai gyda'r angylion y bu. Fe wel y darllenydd, os nad yw'n ddall bost, fod penill y Bardd Newydd yn fwy ysbryd- 01 na'r englyn er cystal yw hwnw.

YIA &C ACW. Cyfrifir y bydd i gynllun y Uywodraeth i roi pensiwn i'r oedranus yn oostio tua 10,000,u00p yn flynyddol. Cafwyd Mr T. Ashton Harrison, dinee- ydd adnabyddus yn Tenby, wedi boddi ger Stackpole Court, foreu Mawrth. Hysbysir fod y dwfr mor brin yn IVIhont- ypndd fel y gorfu i amryw o lowyr fyned i'r gwely heb ymolchi yr wythnos ddiweddaf! Nos ijun, yn herwydd y gwres, bu farw I rederick Rood, 78 mlwydd oed, un o staff y "Morning Post," Llundain. 0- Tra yr oedd Mr Edward Evans, Neuadd fawr Farm, Cwmdu, ar ei ffordd i'r ty dydd Mercher syrthiodd i lawr yn farw yn sydyn iawn. Mewn araeth yn y Cape, y dydd o'r Maen, dywedai Mr Cecil Rhodes nad oedd perygl y buasai Prydain yn myned i ryfel. ynghjicu y Transvaal. Dydd Iau, yn Lerpwl, cafodd Mary Ross, o St. Helen's, iawn o 50p oddiwrth Andrew Livesey, barman, am fethu cadw at ei add- ewid i'w phriodi. Dyla.sai pob bachgen iouane ddysgu'r ffordd i nofio, oblegid y mae'n druenus meddwl cynifer sydd yn boddi bob blwyddyn oherwydd eu hanallu yn y gelfyddyd hono. Mae pwyllgor wedi ei ffurfio yn y Rhon- dda i gael arian i addysgu Miss Amy Evans, y ferch ganodd mor ragorol yn yr Eistedd- fod Genedlaethol nes swyno Ben Davies. Nid yw plaid llafur yn hapus iawn yn ei harweinyddion. Mae Tom Mann wedi myned o bregethu ar y Sul i gadw tafarn, a'r wythnos hon cyhuddir James Timms am geisio lladrata nifer o arian nodau o un o'r banciau mwyaf yn Bishopsgate. Rhedodd ci cynddeiriog yn wyllt drwy Bontardulais dydd Mercher, a ohnodd am- ryw blant byehain. Oafodd ei ddal o'r di- wedd, a saethwyd ef i farwolaeth gan hedd- geidwad. Ddechreu yr wythnos, ar ol cael ymgom rrwd ar yr heol, cwympodd Mr John Greg- ory, GO mlwydd oed, masnachwr adnabydd- us yn Llansamlet, i lawr yn farw qddiwrth glefyd y galon. Ymae yn dda genym gael ar ddeall fod ein cyfeillion y glowyr wedi cael ychydig godiad eto yn eu cyflogau, ac nid yw hyn yn un syndod iddynt, gan fod sefyllfa y fas- naoh lo yn y De a sir Fynwy wedi gwella yn fawr, a'r oontracts a gollwyd yn dechreu dod yn ol. Hysbysir fod yn mwriad pwyllgor Eis- teddfod Caerdydd i gynal cvngherdd yn y babell er ceisio ychwanegu at y trysorfeydd i gyfarfod a threuliau yr Eisteddfod. Bydd- ai yn ddyddorol gwybod a ydynt wedi cyf- logi y pibwyr Ysgotaidd i fod yno. Bu Mr Macnamara yn ail-adrodd ei gwyn yn erbyn presenolion ysgolion Cymru, yn Aberystwyth ddydd Sadwrn diweddaf; ao nid yn unig rhoddodd ei gwyn yn eglur ond gosododd hefyd awgrymiadau o'u blaeri pa foed i wella y presenolion a lleihau y gost ar y sir. Rhoddwyd cyngherdd yn mha^ell yr Eis- teddfod yn Nghaerdydd nos Lun, ond nid oedd y cynulliady-n lluosog iawn. Cymer- wyd rhan ynddo gan Miss Maggie Davies, Mr Gwilym Richards, a Mr David Jones, Rhondda Glee Society, ac ereill. Tynir y babell i lawr ar fyrder gan fod eisieu ei lie. Os gwir a glywn, y mae yn fwy na thebyg y tyr rhwyg allan yn mhlaid) Rhyddfrydol Bwrdeisdrefi Caerfyrddin a Llanelli. Rhy- fedd fel y mae rhai pobl am gael eu ffordd eu hunain, a thrwy hyny auael itf geiyn ymorfoleddu yn eu gwendid, ac nilJ. y itedd yn y fargen. Dymunwyd codi cofadail rhyfedd gan hen foneddiges dibriod oedranus a fu farw ych- ydig wythnosau yn ol yn Athlone, Iwerddon. Gadawodd ffortiwn o 27,000p i'w gwario mewn adeiladu eglwys, ar yr amod ei bod yn cael ei throi yn llwch, a'i defnyddio mewn cwneuthur mortar i adeiladu'r adeilad. Erbyn Hydref nesaf disgwylia Arglwydd Kitchener gwblhau y rheilffordd i Khartoum ar ol pa amser y cyhoeddir masnach rydd yn y Soudan. Y mae yr holl ddadforiadau i'w gollwng yn rhydd o doll, ni fydd gan nwycldau Seisnig un fajntais dros nwyddau unrhyw wlad arall. Ceir cylundraeth hysbysiaethol newydd yn San Francisco. Y mae gan ddeliwr ffowls geiliog deallus, sydd yn rhwysgyddu i fyny ao i lawr yr ystrydoedd cyn amser marchnad, gyda busnes-gerdyn ei berchen- og va ei big, ac atdyna sylw drwy fynych ganu. Actiodd Syr Henry living ar y ohwareu- fwrdd pan yn 19 mlwydd oed. Cafodd bunt yr wythnos am actio rhan yn "Rich- elieu," a gwnaeth fethiant o hono. Yn mhen pymtheg mlynedd yn ddiweddaraoh, gwnaetb Mathias yn "The Bells," a ohyr- haeddodd enwogrwydd. Wrth eiarad yn nghiniaw Hynyddol Sef- ydliad Brenhinol yr Adeiladwyr Prydeinig, datganai Mr T. W. Russell ei obaith y bydd- ai i'r Senedd bresenol ymwneyd a'r cwestiwn o drigfanau y dosbarth gweithiol. Dywed- ai fod toraeth y bobl yn byw mewn ffordd ::a fuasai yn gymeradwy gan yr un bonedd- wr i'w gwn a'i geffylau. Yr wythnos ddiweddaf, wrth weled hen wraig, 93 mlwydd oed, o'r enw Betti Oliver, Llanbadarn, yn gwerthu ei llun i hwn a'r Hall ar hyd y dref er mwyn cael tamaid o fwyd, englynodd rhyw fachgen iddi fel y oanlyn: Yn gwerthu llun ei hunan—byw atom Mae Betti mewn oedran; Hon a glyd ei darlun glan, Hyd y dre' yn dTlawd druan. Yn nglyn a'r achosion Seisnig, dyma ddywed y Parch John Pugh, un o'r cenhad- on mwyaf blaenllaw yn y gwaith,Mae achos Iesu Grist yn cael ei esgeuluso mewn Ilawer llan wrth geisio cadw bywyd mewn iaith sydd ar fin trengu. Gwneir hyn er rhoddi boddhad i rai pobl, yn lie ymhyfrydu yn ngwaith yr Arglwydd." Os ydyw yr iaith Gymraeg ar drengu, paham y cwynir os nad yw yn abl i roddi cynorthwy i'r rhai sydd yn ceisio ei chicio i ddifancoll. Gwaith anodd ydyw gwthio yn mlaen Drysorfa Gynorthwyol Esgobaeth Llanelwy. Yn un peth y ma,e'n amlwg nad yw yr es- gobaeth yn credu yn yr Esgob. Wrth gwrs nid dyn i'w ddal yn hepian ydyw Esgob Llanelwy; ond er hyny mae'n ddigon gwir fod adran gref o'i ddeiliaid yn credu ei fod yn cario pethau yn mlaen a Ilaw gref ac ew- yllys unbenaethol. Hwyrach fod gan es- gob bawl i wneyd felly; ond sut bynag, pur aflwyddianus ydyw pan y oeisia gael help y t>°M» tJ. n Rhoddodd Arglwydd Rosebery gan' gini at Gronfa Ugeinfed Ganrif y Wesleyaid. Dydd Meroher, bu farw Mrs Vaughan, gweddw Deon Vaughan. Hanai o cioulu enwog. Y mae Mr Pritchard Morgan, A.S., wedi addaw can' gini at drysorfa yr Eisteddfod yn Merthyr, 1901. Yn Georgia, rhoddwyd negro arall i far- wolaeth yn anghyfreithlawn, a darniwyd et gorff gan y mob. Bu y Parch Dr William Wright, golygydd y Feibl Gymdeithas, farw ddydd Mercher, yn 63 mlwydd oed. Yr oedd yn ddyn pun ddysgedig, Penodwyd pwyllgor gan Faer Philadelphia i drefnu yn nghylch oyflwyniad delw o Benjamin Franklin i ddinas Paris, i gael ei dadorchuddio yn ystod yr Arddangosfa y flwyddyn nesaf. Rhoddodd y Frenhines addurn y Royal Red Cross i Ilfiss Leonora. Maxwell-Muller, diweddar arolyges yn yr Indian Army Nurs- ing Service, fel cydnabyddiaeth o'i hym- gyflwyniad a'i medrusrwydd yn y cyflawn- iad o'i dyledswyddau. Erbyn hyn y mae ffordd wedi ei darganfod i argraffu heb inc. Parotoir papyr cymwys i dderbyn dylanwad atdynol diydanol yr haul, a gollyngir current o drydan drwy y peiriant argraffu. Y mae y ffordd hon o argraffu yn rhatach na'r hen ffordd. Rhoddodd Ymherawdwr Rwsia bardwn i'r holl efrydwyr a gymerasant ran yn yr afreol- eidd-dra J flwyddyn ddiwoddaf, oddigerth y rhai hyny ag ydynt wedi eu cau allan yn gwbl rhag ymweled a'r ysgolion uwch- raddol. Dychwel rhai o'r efrydwyr alltud- iedig y mis hwn, a'r lleill yn Awst 1900. Cymerodd angladd y Tsarevitch le dydd Iau yn St. Petersburg. Anfonwyd blodeu- doroh arian gan yr Arlywydd Loubet, ao an- fonodd Llywodraeth Ffrainc flodea i'w rhoddi ar yr arch. Hefyd, anfonwyd blod- audorchau gan y Frenhines Victoria, Ym- herawdwr Germani, a Brenhin Itali. Yn eglwys St. Michael, Chester square, y Sul o'r blaen, pregethai y Canon Fleming ar ran y Domestic Servants Benevolent In- stitution, yr hwn a sefydlwyd yn 1846, ac sydd er y pryd hyny wedi rhoddi allan swm dim llai na 45,000p mewn blwydd-daliadau i aelodau haeddianol. Dywedai y Canon fod dros ddwy filiwn o ferched gweini yn Lloegr. Mewn cyfarfod yn Nolgellau yn nglyn a phenblwydd Y'sgol Dr Williams, yr non a sefydlwyd yn 1878, dywedai Esgob Bangor am y eyfnewidiad yr oedd ei olygiadau am addysg y merched wedi myned drwyddo. Erbyn hyn credai y dylai merched dderbyn addysg mor uchel a dynion. Cyn hir daw ymenyn yn rhad. Mae fferm- wyr glanau y Towy yn bwriadu codi ffactri laeth yn agos i Landilo; ac am wyr glanau y Toi.fi, y maent eiso«s wedi ponderfynu codi dwy nee dair o honynt er mwyn troi allan ymenyn i'r marchnadoedd yn Aber- tawe a Llundain. Bu i Gynghor Sir Ddinbych, yr hwn a gyfarfu yn nhrof Dinbych, ddydd Gwoner, basio pleidlais o gondenxniad ar y mesur i dalu haner y trethi lleol sydd yn disgyn ar y degwm. Chwech oedd yn erbyn, a chyn- ifer a hyny bedair gwaith o blaid y cynyg- iad. Mwyafrif da. Gresyn na buajaai efe yn y Senedd. Bu cynrychiolydd yr "Oswestry Adver- tiser" un diwrnod yr wythnos ddiweddaf yn ymddiddan gyda mwuwyr ]dd wedi dargan- fod mwnau yn Meifod, Maldwyn. Y maent wedi bod yn gweithio anio am yn agoa i naw mis, ac yn sicrhau eu bod wedi cael gafael ar dair gwythion gopr lied gyfoethog. Enw y gwaith ydyw yr Alltfawr. Saif tua mill- dir i'r gorllewin o bentref Meifod ar dir Mr Wynn, mab y diweddar aelod dros y sir. Bwriada y mwnwyr ffurfio cwmni i'w weithio mor fuan ag y gallont.

Cadbury's Cocoa has a world-wide repute- tioa via a delioions strengthening beverage and a valuable nutritive food. "The Lan- cet" says it represents the "standard at kigu- est purity." Always fnsist om having Cad- bury's sold only in packets and tinw- aa other Cocoas are ertea tehwtikifeed far the sake of extra BrA.

CPfYFHEWCH Y CYFANSODDIAD. Mce* pawb ya barod i wartkfgtwrogf a ohroesawa yr awelon tymer a balmakld ddis- gwyliwn yn naturiol eu ntwynhav yr wyth- nosati dyfodol, ar ol lleithaer ae afiachns- rwydd y tymhor sydd wedi myned heibio. n ystod ▼ misoedd diweddaf mae Ilttaws wedi bod yn dyoddef dan yr anwydwst ac anhwylderau ereill ao eto yn dihoeni mewn gwendid a Hesgedd tra yn ymdreohn adenill y nerth a'r iechyd a gollwyd. I alliiogi y cyfryw i gael adferiad i'w hieohyd «y*efin ac i fwynhao ieohyd da y tymhor dyfodol, dy- lent gymeryd rhyw feddyginiaeth adgiyfhaol a symuda ymaith effeithian niweidiol yr afiechyd ac a grvfha y cyfanscddiad i wrth- sefyll yn llwyddianus ymosodiadau dyfodol. Meddyglyn o'r fath, a'r goreu sydd eto wedi ei ddarganfod, yw Bitters Gwilym Evans. Gwelir hyn ar unwalth os ystyriwn am foment yr effeithiau y mae yn gael ar y cyfansoddiad. Dyma rai o honynt :-Mae Bittera Gwilym Evans yn cynorthwyo, a hwylusu gweithrediadau natur, trwy gyn- orthwyo bwyd dreuliad, a chryfbau y oyfan- soddiad a thrwy hyn wella a hwylusn cylch- rediad y gwaed, Ac. Mae v Quinine Bitters hyn hefyd yn cryfhau y Tiau a'r cyhyrau, yn puro a ffrwythloni y gwaed, yn bywiocau yr ysbryd, yn adloni y meddwl, ac yn symud ymaith rwystrau ac atalfeydd yn yr ermigau bywydol. rawf o effeithiolrwydd Bitters Gwilyro Evans yw fod pawb sydd wedi ei ddefnyddic unwaith yn ei gymeradwyo i'w cyfeillion. fel y mae yr alwad am dano yn cynyddu o flwyddyn i flwyddyn, a lluaws o efelychiadau gwael o hono yn cael eu cynyg i'r cyhoedd. Gocheler y rhai hyn trwy edrych fod enw Gwilym Evans ar y label, y stamp, a'r hotel. Pris Poteli, 2a 9c a 4s 6c yr un. I'w seal pan choI, oddiwrth y perchenogion: -Jouiy,- ine Bitters Manufacturing Co., L1 Llanelley, South Waleor

DROS DONNAU'R WERYDD. Mae Hugh R. Hughes, o Chicago, yn mono o Montreal yr wythnos hon, gyda'r bwriad o dreulio ychydig seibiant tua Niw- bwrch, Mon, a lleoedd ereill. Gorffenaf 12ied, yn nh'y ei frawd, John H. Reese, 53, Taylor Ave., Utica, N.Y., o'r darfodedigaeth, Richard Reese, yn 31 mlwyddt 4 mis a 22 niwrnod oed. Mab ydoedd i Evan a Lydia Reese, Dinas Maw ddwy. .ae y Parch W. E. Morgan (Gwilym Cyn- lais), o Scranton, Pa., ar ymweliad a Circle- ville, N. i. a phregeth'ai y Sabboth di- weddaf i'r Americanaid yno, yn lie ei fab, Benjamin, gweinidog yr eglwys. Utica, N.Y., Garffqnaf 18fed.-Yn ol myr (dyddiedig ddydd Sul) derbyniasom oddiwrth nai y Parch J. Hughes Parry, gyda'r hwn yr erys yn Poultney, Vt., ym- ddsngys mai parhau yn bur wanaidd y mae y gwr parchedig. Vtest Pawlet, Vt., Gorffenaf 17eg.—Dydd Iau, cychwynodd Robert P. Roberts a'r teulu oddiyma am Cwmyglo, sir Gaernar- fon, gan fwriadu treulio rhai wythnosau yno. Yn marwolaeth Mrs Elizabeth M. Parry, Mehefin 2Gain, collodd Dodgeville, Wis., an o'i gwragedd mwyaf rhinweddol, a'r oglwys Annibynol un o'i haelodau ffyddlon- af. Yr oedd yn 63 mlwydd, 3 mis, a 19 diwrnod oed. Merch ydoedd i William R. ac Ann Jones, a ganwyd hi yn Minersville, Pa., Mawrth 7fed, 183(3. Pan yn ddeg oed symudodd gyda'i rhieni ar fferm "ll Caer- gybi, bedair milldir o Dodgeville, Wis. Yn nechlreu 1860 pricdodd Richard T. Parry, ac ymsefydlodd y ddau ar fferm yn Garri- son Grove. Mehefin 30ain, yn 60 mlwydd oed, John P. Wiliams, Casleton, Vt. Blinid ef fwy neu iai ers tua saith mlynedd gan ddiffyg trellJwd, ond yr oedd ei gystudd yn ystod y mi-lopl(ld diweddaf yn drwm iawn, er iddo ei ddioddef nU'v,n amyned-i ymost-yiigar. Genediol yd'iadd o'r Hen Dyrpaig, plwyf Llandegai. Yuifudodd i'r wiad hon tua 42 mlynedd yn ol, gan yr.isofydlu yn Guilford, Vt., am both amser; ond or* rhai blynydd- au cartrefai gyda'i chwaer, Mrs Mesach Roberts, Castleton. Cafodd angiadd mawr y dydd Sul canlynol yn myuwent brydferth Castleton. Granrille, Gorffenaf 13eg.—Mae genyf yn awr l gofnotli fod y cyfaill ieuanc Gor- onwy Roberts, unig fab a pMentyn Mr Q Mrs Richard Roberts (Lltw Dulas), wedi huno yn yr Iesu, yr hyn amgylchiad a gymer- odd le yn hwyr nos Iau y 6ed cyfieol, ar ol dau fis o gystudd blin a chaled, yr hwn a derfyiiodd gATda'r darfodedigaoth cyflym. Ganwyd Goronwy yn Corris, sir Feirionydd, ychydig dros 19 mlynedd yn ol, a phan nad oodd ond dwy llwydd oed ymfudodd ei rieni i'r wlad hon, gan sefydlu yn Granville. Y dydd Sul canlynol, daeth yn agos i dri chant o Gymry at eu gilydd yn Detroit i'r un capel er gwrando ar y Parch John C. JMII Chicago, yn pregethu. Cafwyd cyf- arfod hwyliog a phregeth rhagorol. Yr oedd tua haner colofn o'r bregeth yn Gym- rae yn y Detroit "Tribune" y boreu can- lynoi.

Tclegraffio Drwy'r Awjr. Dydd Mercher, bu y consuriwr gwyddonol enwog, Mr Maskelyne, yn gwneyd arbrawf- iadau ar delegraffio heb wifrau sydd yn fwy ilynfawr a swyngyfareddol na dim,yn mron, y bu yn ei wneyd erioed yn Neuadd Aiphtaidd Llundain. Efe a'i gymdeithion ar y ddaear, trwy gymhorth peiriant trydanol, a anfon- ent genadwriaethau i fintai o gyfeillion i fyny yn yr awyr, y rhai a eisteddent mewm a.wyren, a'r rhai a wnaent arwyddion eu bod wedi derbyn a deall y negeseuau. Trwy ar- brawf arall sefydlwyd cymundeb o natur arall, a hyny pan nad oedd yr awyren yn ddim and ysmotyn bychan yn y cymylau, gan mor uchel oedd. Yn y oerbyd dygid math o gynffon o cartridge gun ootton, a.8 wedi iddo esgyn i fyny am filldiroedd, gwneid ffrwydriad ar y pylor trwy gyfrwng cyflegr (battery) oddi ar y ddaear. Mewn aibrawf arall, chwythwyd ystorfa bylor i fyny i'r awyr. ag ergyd yn cael ei gyru heb wifrau. Nid ydoedd y pellder yn yr ar- brawf ond pedwar cant o latheni, ond dywed Mr Maskelyne mad yr un mor hawdd y galleteid ei wneyd o ddeng milldir. A ddylem ni ddiolch i'r fagad gwyddonwyr hyn am adael i'r Gynhadledd Heddwch derfynu 01 gweithrediadau cyn brawychu y byd a'r desgrifiadau hyn?

Y TEIL1WR. Myfi yw'r teiliwr medrus Sy'n cadw pawb yn glyd, Y mae fy enw'n hysbys I barthau pella'r byd: Wrth dori, trin a phwytho Brefthynau o bob rhyw, 'Rwy'n cadw pawb yn gryno— 'Rwy'n cadw'r byd yn fyw. Fy nwylaw i sy'n gwisgo Y brenin ar ei sedd, Fy nodwydd i sy'n pwytho I'r gweithiwr llwyd ei wedd; Mae'r milwr dan ei arfau Ar faes y frwydr draw, A'r dewr genadwr yntau 1:n gwisgo gwaith fy Haw. Er fod fy swydd yn bwysig, A'r cyflog ddim yn fawr, 'Rwy'n cael fy nhrin yn ffyrnig Gan rai o deulu'r llawr; Y got yn ormod lawer, Neu'r wasgod yn rhy fach, Nes digon gwylltio tymer Y callaf, bobol bach. Wel, bydded i bob gweithiwr, A'r oil o deulu'r llawr, Ro'i mwy o barch i'r teiliwr A!i siswrn miniog mawr; Wrth dori, trin a phwytho, Brethynau o bob rhyw, '!twin cadw'r byd yn gryn— ó 'Rwy'n cadw pawb yn fyw. Llanwddyn. TOM PARRY.

ASTU DIWCH EICH IECHYD a- NI WNA EICH ASTUDIO CHWI. 8$^, Os ydych amMdiogelu IECHYD RHAID chwi Tael GWAED PUR. gea*. Y mae hyn yn HANFODOL.Oa nad yw eich GWAED YN BUR y mae eich holl cyfansoddiad allan o drefn, ac yn agored i glefydau i ddyfod i fewn a arweiniant vm_ gaulyniadau difrifol. Y mae o ganlyniad yn dibynu yn hollol arnoch chwi os ewyllysiwch gadw IECHYD CRYF EGNIOL, I fynugweled fod GWAED yn cael ei gadw yn Berffaith Rydd o bob amhuredd. CJof- lwch y dylai eioh iechyd gael eich ystyr- iaeth flaenaf, canys hebddo amddifedir "J^yd o haner ei fwynderau, ac nia geUwch ymladd brwydrau dyddiol bywyd gydag iechyd amharus. Meddyginiaeth Anmhrisiadwy i'r Eobl. I OotfMSw ) Pitt Glanha y *0 Corff o bob. f l Amh ureitl 'j GWELLHANT JBCEN PEN, DIFFY6 TRAUL, BILIOUS- tiESS, GWYHT, AFU DRWG, CORFF- BHKYMEDD, SCURVY, PENDDYNOD, CLEFYD T BRENIN, ECZEMA, Y BLAST (ERYSIPELAS), RERYES BGWAN, FITS, «VYNEG0N (RHEUMATISM), PILES, fOEN CEFN (LUMBAGO), TARDDIANT AR, A CHLEFYDAU Y CROEN, ISELDER YSPRYD, gan sicrhau gweithrediad iachnsol holl ranau mewnol y cyfansodd- iad, Brasau a Chyfoethogi y Gwaed a'r Elfenau a roddant FYWYD NEWYDD, IECHYD, A NERTH. P-Elb-r IVCH A DIODDEF YXIIWY. TREIWCH YN DDIOED. I Eughes's Biood Pills. Mae y Trade Mark hwn f!íiiJr <&ef llun y galon) ar bob blwch. jleb hwn twjrllydyw. I F mae y Pills hyn yn gyfaddas ae mmhrisiadwy i Wyr a Gwragedd, Meibion a Merched. Y MAEXT YN IACHAU AR OL I BOB PETH Hob oedi unfonvrch um flwch o l AltALL FETHU. HUGHES'S BLOOD PILLS. Gwerthir liwy gan yr lioll Fferyllwyr a Gwerthwyr tnt Medicines am Is. lie., 2s. 9c., 4s. 6c., neu anfoner en ywerth mewn Stomp* neu 1'.0., fr •Ciwneuthuiur — JACOB UGH F-S, Manufacturing Chemist, Penarth, Cardiff. Ar werth vn America n R. D. WILLIAMS, Chemist, Plymouth, Penn. GOMEB'S BALM! ELI AT BOB CLWYF. GOMER'S BALM a iacha Glwyfau ar y Traed, 9 Cluniau, Pea, Gwddf, Erysipelas, Manau "llidiog aB ."Bigroenedd, Coruwydon Crawnllyd, Coewau Drwg. H I COMER'S BALM a iacha Fxonau a Then Bronau TDolurus, Files, Traed Chwysedig, Torutdau allan, fl jprach yn Mhenau a Gwynebau Plant, Llygriadau a fl TJowgiadau yn mhob rhan o'r Corff. W | GOMER'S BALM a iacha Ddwy law Toriadol Llygaidljl | c Amrantau- Dolunis, Crafu, Scurvy, Gwyn agon, B j Cmalau Poemw, Chw^-ddiad, Tarwden, Malaethau,fto. B I Y nute GOMKK'S BALM yn Lyriod etl'eitiaol at bob B math o glefyclau allanol y Corff. JUiodiler prawf amo. Ar:weAth gaa bob Chemist a gwerthwjT Patent Medicine am Is. lie blwch. neu danfoner eu gwerth mewn stamps at y Daryganfyddwr- B J4.0OB H0GHSS, I Mxauf j. otaria Ja3 a. st, Peuarth, Cardiff. B m. :.i nn r 'r-a-riTwlnffifn" g^EATINQ'S PO^TDEB. KEATING'S POWDER, KEATING'S POWDER. Kill* FtoM, Bugs, Moth*. Beetl* 5i11b f'WM, TSU^B, Moths, Beetle*, f Kills FICM, Bug*, Mot ha, Be*t)ea. Kills Ptoas, Bugs, Motha, BwMa Kills Ptoas, Bugs, Motha, BwMa UNBIV ALLED KILLER OF tJKBIVALLED KILLER OF FTHBIVALLED KILLER OF w Kills Fleas, Bu Moths. Basils* (Harmless to eTofything but Iassets.) told only tn tins, 3d.. 6d.. And It. Only be sure you do get" Kestinirs.11 FLEAS, BEETLES, MOTHS, BUGS. PLEAS, BEETLES, MOTHS, BUGS^ piSeAS. BEETLES, MOTHS, BUGS,,

Pwyslfl 1 Amaetbwyr. Y mae Llprydd Bwrdd Llywodraeth 1,001 111ewydd apwyntio pwyllgor ymcbwiliadol, i x dyben o edryoh i mewn. i ddefnyddiad pre- serratiTeB mewn pob math o ymjporth, megis llaeth, ymenyn, cig moch, a mathau eraill. Dywedir fod defnyddiad boracio acid a ctymjsgedd erain yn niweidiol i iechyd. Y mae'r pwyllgor i wneyd adroddiad (1) pa mor bell y gellir defnyddio y cyfryw syi- weddaa heb fod yn niweidiol i iechyd; (2> yn mha gyfartaledd y mae yn cael ei ddefn- yddio ar hyn o bryd. Y mae y cynwys Syr H. B. Maxwell, A.S., Proffe«n<T Thorpe7, Dr. Bulstrope a Dr.Tiinicliff. rrae Syr H. E. Maxwell wedi ei apw^itio yn gadeirydd y pwyllgor, a Mr J. U. Hud- dart, o Fwrdd Llywodraeth Leol i werth- redu fel ysgrifenydd, a8 y mae y Trysorlys eisoes wedi rhoddi cydsyniad angenrheidiol i'r draul yr a y pwyllgor iddi.

A MOST DELICIOUS LEMONADE. Eiffel Tower Lemonade is nmde from tha gficest lemons, and the great advantage .'8 feliat it is partly vmanurractured in Italyin the midst of the lemon, orchards. The lefons are taken direct from the trees to the factory to commence, their transformation into Eiffel Tower Lemonade. A 4id bottle of Eiffel Tower Lemonade mnkes 2 gallons of dtelicious Lemonade. If yon cannot get It ■ fVom your Grocer, send 4!d to G. Foster Clark and Co., 3461, Eiffel Tower Factory, ■ :Ma.: ,tone, for a bottle- Printed and published by the Welsh Na- H tional Press Company, Limited, at theil H Offioes, Balaclava Road, Carnarvon. H