Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
9 erthygl ar y dudalen hon
RHYFEL YN EWROP
RHYFEL YN EWROP Y FFRANCOD YN SYMUD I FEWN I ALSACE CWYMP BELGRADE, PRIFDDINAS SERVIA. RWSLK-ID YN AMG-YLCHU CRiACOW, UN 0 BRIF DDINASOHDD AUSTRIA. Y Germaniaid yn Cymeryd Lodz gyda Cholledion Trymion-Beio y Kaiser am yr Aflwyddiant i gyraedd Paris a Calais. Ddechreu yr wythnos o'r blaen, ffynai y dysgwyliad y buasai y Rwsiaid yn aangau rhan o'r fyddin Germanaidd yn y dwyrain, ac yn rhoi ergyd trychineb- us i Awstria a Germani, ond drwy ym- drechion enbydus llwyddodd y rhan- fyddin i encilio yn ol ond gyda cholled- ion trymion. Yn ol ei harfer, cyhoedd- odd Berlin fuddugoliaeth fawr i'r Ger- maniaid, ond ychydig o goel sydd i dd'im a ddaw allan o Germani. Y mae y Kaiser a'i lywodraeth yn awyddus iawn am roi y lliw mwyaf dymunol ar yr ym- drech yn y dwyrain a'r gorllewin. Yim- ddengys. fod y Kaiser a'i deulu yn bob peth yn y rhyfel erbyn hyn a'r Kaiser yw rheolwr y cyfan, a'i (aib, y Tywysog Coronog yw yr isbengadfridog. New- ydd cyffredin yw fod y Kaiser yn rhuthro byddinoedd i'r dwyrain a'r gor- llewin er ceisio achub y ddau ben i'w deyrnas gYthryblns. Ni ddvsgwvliai hyn pan gyhoeddodd rytel. Ei fwriad yn ddiau oedd ymdaith i I^aris, croesi y mar i Loegr, a chymeryd y gerbydres drwodd i Petrograd, St. Petersiburg, cyn y rhyfel. Erbvn hyn, y mae rllwng y diafol a'i gynffon! Yn ol yr cldroddiadau ganol a diwedd yr wythnos, deil y fyddin Ffrancaidd afael yn rhanau o Alcace, hob fod yn mhell o Metz, ar dir Germani yn awr, a llwydda i symud yn mlaen yn raddol, a ddydd M-awrth mewn anerchiad bvr dad- ganodd y Cadfridog. Joffre fod Ffrainc yn y dalaeth i aros. Dvma un o'r ddwy dalaeth gymerodd Germani oddiar Ffrainc yn 1871. Ddechreu yr wythnos, hefvd yr aeth v Brenin George ar ym- weliad a'r fyddin. ar gyffiniau Belgium a Cozledd Ffrainc, lie y ca-fodd dderbyn- ia d brwd gan y milwyr. Dadiganadd ei ddymuniad i'r carcharorion Germanaidd gael poib ymgeledd a llyfrau yn en hiaitb eu bunflin. Cyhoeddir bob dydd lawer o chwedlau o waith y gohebwyr y go- tynit iddynt greu newyddion, os na fydd newyddion i'w cael. Cyraeddodd y newydd foreu dydd Iau fod y fyddin Awstriaidd wedi cymeryd meddiant o Belgrade, prifddinas Servia. ar draws yr afon Danube. Buont fisoedd wrth y gorchwyl, ond y mae y Serviaid wedi symud ei pencadlys i Nish. Nid hawdd fydd i Awstria gadw meddiant o Servia gan y bydd Rwsia ar fyr yn bygwth Awstria ei hun. Newydd arall gyraeddodd o Dde Affrica yw fod Chris- tian De Wet, bleenor y gwrthryfel yno, wedi ei ddal, yr hyn fydd yn ddiwedd ar yr helynt hwnw. Yr oedd De Wet yn un o gadfridogion yn rbyfel a'r Boer- iaid. a thvnsrodd Iw o ffyddlondeb wedi hvny i Ivwodraeth Prvdain. Llithiwv-d ef i'r gwrthryfel hwn gan y Germaniaid Ddvdd Merener, rvraeddai Ymerawdwr Awstria ben ei 66fed flwydd fel teyrn a dathlid y dydd drwy yr ymerodraetb yn ol yr adroddiacf. Silgledig iawn yw ei iechyd. Rhaid yw cymeryd llawer o'r new- yddion gyda chrvn halen. Brwydro neu ,beldio- rk-aia yw llenwi colofnau y new- yddiaduron yn ol gofynion masnachol yr ces. Llenwir y newyddiaduron yn achlysurol hefyd a rhifnodau echrydus, a synir pa fodd y daw y gohebwyr o hyd i fanyldra yn nglyn a fff-ithiau mor bell oddiwrthynt. Rhoddir banestion am ymosodiadau a gwrthymosodiadau yn ng-hrd a rhif y lladdedigion a'r areholl- edigion i'n synu. Dylid annghredu cryn lawer o'r fath bethau. Dyddorol yw clywed fod y cyhoeddiadau o German' yn Ilawn buddugoliaethau o'r cychwyn. ac eto heb symud yn mJaen! Y mae von Moltke wedi bod drwy lawer o brofedigaethau yn ol y newyddiaduron, yn sal hyd an?eu, yn ngharchar oher- wydd ei aflwyddiant gyda'r ymdrech, ac yn awr eto y mae ar y maes yft cymer- yd rhan weithredol. Gresyn na ai -y wasg yn fwy geirwir ac ymddiriedol. Go ddinewydd oedd y newyddiaduron ddyddiau Gwener a Sadwrn, ag eithrio yr ymosodiadau a'r gwrthymosodiadau, y rhai sydd yn bylaw iawn i'r goheb- wyr pan na wyddant am ddim arall. Ddydd Sadwrn cyraeddodd ychydig o newydd-deb yn y mynegiad fod y Rws- iaid yn cau o aIIîgyJch dinas Cracow ar gyfrinlau Germani ac Awstria a'r allu- wedd fawr i'r ymgyrch tua Vienna. a Berlin, a hysbysid gyda llaw eu bod o fewn cyraedd ergyd gwn iddi. Dysgwyl- Ir y gwelir y bobl yn ffoi allan o honi wrth yr ugeiniau o flloedd, yr hyn a rydd i Germani flas y rhyfel ac o'r hyn a wnaethant a Belgium. Mae y felldith fawr yn dynesu at groen y Kaiser a'i (bobl! Hysbysid hefyd fod yr Awstriaid mewn pryder a chyfynig-gyngor, ac fod y Cownt Tisza wedi bod ar ymweliad a'r Kaiser a'r Oangellydd Bethmann Holweg ac yn ymbil am gymorth i am- dciifiyn Hwngaria, yr hon a fygythir gan fyddin o Rwsia, ond yn ofer. Ni aadawyd dim iddo, ac awgrymwyd iddo mai pob un drosto ei hun fydd hi ar tfyr. Bydd Germani ei hun mewn agen cyn nemawr amser. Newyddion drwg iawn barhant .i'n cyraedd o'r dwyrain, a thebygol ei fod yn wir fod y Germaniaid yn colli milwyr yn enbydus yn eu hymwneyd a Rwsia. C'ynllun Rwsia yw encilio yn ol i dynu y Germaniaid ar ei hoi, fel y gwnaeth y Ffrancod a'r Prydeinwyr yn ngagledd Ffrainc, ac yna eu dyfetha. Gwnaed hyn dairg waith a'r Germaniaid. Hy&- bysa y gwyr milwrol a wyddant, fod Germani wedi colli dwy ran o dair o'i byddin yn Poland. Nid llawer o newyddion ddaeth o'r dwyrain yn nglyn a gweithrediadau y Twrc. Y mae yn hysbys erbyn hyn mai' y Germaniaid ysbrydolodd y Twrc i ym- ladd, a cbynorthwyir at a slwyddogion a,c arian o Germani. Gyda phriodolde'b y galwodd y Cangellydd D. Lloyd George y German yn "Dwrc y Gorllew- in. Gwnaed ymdrech gan Germani i godi y Mahometaniaid, ond methu; gwnaeth ymgais i gychwyn Rhyfel Santaidd, ond methodd eto; gwna gynyg eto i gyflawnu celanedd gyffredinol, ond metha eto. Methiant yw enw y Kaiser. Methodd gyraedd Paris, methodd gyr- aedd Calais a Llundain. a methu fydd ei enw hyd ddiwedd amser. Tawel iawn oedd foireu Sul; y new- yddion yn brin iawn; r'hyw ail boMad c newyddion diwedd yr wythnos; manion o waith cartref gan mwyaf. Dysgwyl y mae pawb am ryw newydd yn troi ac yn penderfynu rhywfbeth. Gweithia y fyddin Ffrengig i fyny i Alsace yn raddol yn ol yr adroddiadau. a symudir yn mlaen yn raddol hefyd yn Belgium. Y mae poib arwydd y daw Germani i ryw anffawd ar fyr. Mae yn amlwg ei bod ar y goriwaered. Mae tynged yn ei herbyn. Adroddid hanes- yn difyr yn y newyddiadur ddydd Sul, se-f fod y Germaniaid wedi enwi Ostend yn Belgium yn Calais, rhag siomi y mtl- wyr druain. Dylent enwi Antwerp hefyd yn Paris! O'r Kaiser gwael! Hysibysir fod y mor yn llawn o ffrwydrbelau a hauwyd gan longau mas- nachol anmhleidiol ond yn ngwasanaeth dichell Germani. Cludir gynau ar y llongau masnachol er eu dinystrio pan y'u gwelir. Tiebyg mai y rhai hyn ac nid y cychod tanforawl wnai y drwg. Mae y taniforclion a'r awyrolion bethau. y Ze/ppeliniaid wedi myned am seibiant. Mae y Kaiser-ar y ddaear uwoh ben a dan ddwfr i fethu. Gwna Germani drwy wasg gyflogedig ymdrech ddirfawr i gyfiawnhau ei hun ac i brofi ei diniweidrwydd o flaen byd -ydd yn gwybod gwell. Amcan y gor- fforiaeth hen yw profi mai Prydain gy- chwynodd y rhylfel, mai Belgium oedd yn myned i ymosod ar Germani; nad 'edd y Kaiser yn gwybod dim am y rhyfel hyd nes iddo gael ei hun ar y ffordd i Paris; fod Germani erioed yn heddychol; ac nad oeddynt yn barod ipan v cy'hoedd'wyd rhyfel gan Brydain. Ffrainc a Rwsia! Hysbysir fod tua 7,000,000 o drigolion yn Belgium a Holland yn dysgwyl am rynaliaeth o wledydd caredig'y ddaear. a. dyma waith Germani. Nid yw Ger- mani yn codi llaw na symud bys, i'w northi, a thel;yg nas 'gaB. Bydd Bel- ?"iu'ffi yn ffodus OB y cedwir Germani rha-g ysbeilio yr ymborth ddaw o Am- °rMa. He?w Germani safe ddyhirol. a'r peth goreu sUai wneyd fyddai sy- raud allan o Belgium. Ychydig o ddim dyddorol ac ymddir- '.edol oedd yn y was'g foreu dydd Llun ig eithrio y Germaniaid yn cymeryd J üdz yn Poland. Y mae y Ger- maniaid wedi bod yn mhella'ch i gyfeir- iad Warsaw, pan y gorfu iddynt encilio rvda cholledion mawrion. Ni fydd y ddinas Lodz yn llawer o gymorth iddynt ran ei bod yn ddigaerau. Bydd cadw Rafael ynddi yn rhwystr iddynt weith- redu mewn cy:feiriadau 8:Paill. Gan fod v byddinoedd Rwsiaidd yn symud i fewn i Prwsia Ddwyreiniol, ac i Aws- tria a Hwneraria yn y de, bydd rhoi byddin i gadw meddiant o Lodz yn goll- ed i Germani. Ymlyna y Germaniaid o hyd wrth y syniad o ymdeithio am Calais, a hysbys- id ddechreu yr wythnos am eu hym- osodiad ar Oost Duinkirke yn agos i lanau Belgium, a gan eu bod o hyd cyr- aedd gynau y llynges, dyoddefasant yn ddrwg fel arfer. Hysbysir hefyd fod y Rwsiaid yn. symud yn mlaen yn Hwngaria, ac yn peri cryn bryder yn y parthau hyny. Y tu allan i Lodz gwrthwynebir y Ger- maniaid yn benderfynol. Y mae Rwsia hefyd yn symud ei gynau mawrion, ac mae wedi dechreu ei hymosOdiad ar gaerau Cracow. Bydd cwymp Cracow, y ddinas fWyaf a chrefaf y tu allan i Vienna, yn rhoddi rheolaeth ar y ffyrdd i Breslau, dinas gaerog i'r de o Berlin yn Prwsia. Bydd buddugoliaeth y Rws- ia a gaifaeliad o Cracow yn foddion t alw y Germaniaid yn ol o Poland. Hysibysir hefyd fod colled y Germaniaid o am- gylch Lodz yn 100,000, lie y gwastraffas- ant fywydau fel eu harfer i dori drw- odd. Collasant un ran o bump o'u mil- wyr yno. Nid yw cwymp Lodz wedi ei gadarnhau eto y tu allan i'r adroddiad Germanaidd. Erbyn hyn, y mae y llinell Brydeinitg- Ffrengig fel craig, adgyfnerthion mawr- ion wedi cyraedd yno fel ag i wneyd yr holl linell o Belgium hyd Alsace yn an- obeithiol i Germani dori drwodd. Y mae y fyddin unol yn llawn rhaigolygor am enciliad y Germaniaid allan o Bel sium cyn bo hir. Nid yw ond pwnc c amser. Edrycha yn dywyll ar y byddinoedr7 Germanaidd o'r ddau du. a dechreuir olywed sibrydion fod yr awdurdodar milwrol yn Germani yn beio y Kaiser Nid cynllun y cylch milwrol oedd ym- gynyg am Calais, eithr drwy Arras. onr" iymchwelodd y Kais-er y cyfan, fel er- byn hyn, y mae yr holl fyddin yn ngo. eiedd Ffrainc a Belgium mewn rnagl a phfcnbleth. a- t O'R PAPYRAU CYMREIG. f Penodwyd y Parch. John Williamsi. Brynsiencyn, yn Briif Gaplan y Fydiir Gymreig. Dyma y penodiad swyddo-gol cyntaf wedi Dadgysyiltiad yr Eglwys. —Mae dau fab y Parch. Elfed Lewis wedi ymuno a'r fyddin. Penodwyd Mr Malcolm M. Lewis, darlithydd yn Ngholeg Afberystwyth, yn Second Lieut- enant yn y fyddin reolaidd. Bachgen o Gonwy, o'r enw John Ed- wards, yn perthyn i'r 2nd Battalion Royal Welsh Fusiliers, sydd wedi ei an- rhydeddu am ei wroldeb gan Brydain a Ffrainc. Cvflawnodd y Cymro lpi-i-p- hwn orchestion dihafal rhwng yr 20Tea «'r 25ain o Awst. Pan alwyd ef at ei gatrawd, gweithiai fel iplatelayer ar lin- ell y L. & N. Western, gerllaw Aber- gele. Well done, John. Dywedir fod pwyllgor cl wb goLf Ban- gor wedi dymuno ar i Principal IRees sefyll draw o'r clwb oiierwydd ei syn- iadau am y rhyfel. Nid yw y pwyllgor yn adnabod y Prtfatihraw. Er nad yw yn pleidio y rhyfel, mae'n ymladdwr di- guro. Cafodd bachgen a geneth, ffoaduriaid Beigaidd yn Abertawe, eu mabwysiadu gan wr a gwraig yn Abercynon. Erbyn hyn, deallir fod y plant yn eiddo i chwaer y wraig, yr hon sydd wedi marw. Ymddengys iddi fyned allan i Belgium rai blynyddoedd yn ol fel "governess. Gwnaed y darganfyddiad trwy 'locket' a wisgid gan yr eneth. Derbyniodd Ficer Caernarfon air oddi- wrth Capten Harris St. John, swyddog gyda'r Royal Welsh Fusiliers, a glwyf- wyd ar .faes y frwydr. Dywed fod y Cymry wedi bod mewn ymladd ffyrnig iawn, a chollasant 19 o'u S'wyddogion, wedi eu lladd a'u clwyfo. Yn Haze- brouck, clywai Capten St. John ganu uchel ar "Hen Wlad fy Nhadau," ac er- byn edrych, mintai o filwyr Cymrei'g clwyfedig oedd yno yn c-ael eu hanfon i'r ysbyty. Y mae mab i R. E. Jones (Cyngar) Llanheris, yn feddyg gyda'r Fyddin Bry- deinig. Un noswaith daeth nifer o glwyfedigion Prydeinig, Ffrengig, a Germanaidd i'r ysbyty lie y mae, a syn- odd Dr. Jones glywed un o'r Germaniaid yn ei gyfarch wrth ei enw. Ertbyn edrych, dyn ieuanc a fu'n gyd-etfrydydd ag ef yn y Ooleg yn y wlad hon ydoedd. Yr oedd yn gyd-gyfarfyddiad rhyfedd. Mewn yshyty yn Nghaerdydd ceir dau frawd yn gorwedd, oeddynt heb weled eu gilydd er's unmlynedd-ar-bymtheg. Y mae y ddau wedi eu clwyfo yn y rhy- fel-un yn ei ifraich dde, a'r Hall yn ei fraich 'chwith. Dywed un igohelbydd. mewn ipajpyr .Saesneg mai un o nodweddion amlyeaf y milwyr Cymrei'g sydd yn awr ar faes y frwydr ydyw eu bod yn tori allan i ganu cyn gynted ag y bydd cyflegrau'r gelyn yn dechreu tanio arnynt. Canai un fintai, "Bydd myrdd o ryfeddodau,' ychydig (fynydau cyn i amryw ohonynt gael eu lladd gan helen a ddisigynodd yn eu canol. Anfonodd y Brenin anrheg o Afr i'r Fyddin Gymreig sydd yn awr dan ddys- gyblaeth yn y Drefnewydd Sir Drefald- wyn. Daeth y Gatrawd i'r Orsaf i gyf- arfod yr Afr wedi ei thaith bell o barc- iau Cas-tell Windsor. Cymerwyd medd- iant o honi gan y Cadben Pryce Jones, prif swyddog y fyddin. Cerddodd yr Afr yn urddasol ar flaen yr orymdaitih drwy'r dref, heb gymeryd sylw o'r seinJ dorf na'r baneri symudliw mwy na phe buasai yn cerdded rhwng gwrychoedd o eithin yn nhawelwoh y wlad. Dyddorol i rywrai fydd clywed mai brodor o Lan- uwchllyn yw y Bwch. C'yflwynwyd y Viictoria 'Cross i Lance- 'C'orporal William Fuller, o'r ail fatal- iwn y Royal Welsh Fusiliers, am wrol- deb neillduol ar y 14eg o Fedi ger Ertnvy, ar yr afon Aisne. Ymddengy5 iddo gerdded yn mlaen am tua 100 llath i gynchu y Capten Haggard, yr hwn a alwyfwyd yn farwol, a'i gludo allan o herygl, yn nghanol cawod o fwledi o ynau a magnelau peirianol. Adroddir fod dau fotwr o FOUr'{?ToI",e' wedi cyfarfod eu gilydd mewn modd hynod iawn ar y rhyfel-long German- aidd Emden pan y bu iddi gael ei din- ystrio gan y rhyfel-long Brydeinig Svd- ney. Ymddengys fod y Ilon.,g Servapite, o I.enpw.l ar yr hon yr -oedd Capten ""iavid Hughes, m&b Mr. Flias :H«ahe' fteiliwr). Fourcrosses, yn llywydd. weli' M sincio yn nechreu y lJllis o'r blaen "an adael y dwylaw ar ynvs yn Nehpu- harth America, ond cadwyd Cadioe-n Hughes yn garcharor rhyfel ar yr IFm- den. Yr oedd m-orwr arall o Four- crosses yn dysrwvdd bod ar long arall a aeth yn a/berth i ddialedd yr Bmden. a rohymerwYd vntau yn garcharor. a ,r»0ian vr oedd yr EmdpTl yn cael ei dinvstrVi nvfarfyddodd y ddau a'u gilydd ac ach- ubwyd hwy. Mae Cadben David Hughes yn byw yn Lerpwl .er's hlynyddau.
Advertising
Oddiar Dechreu'r Flwydd- yn yr Ydwyf Wedi Buddsoddi Dros $250,000.00 yn ein Seattle Mortgages Fe dybia hyn ymddirfed llawer o gws meriaid mewn llawer ran o'r wlad. Cofiwch fy mod yn bersonol ymchwii io i werth pob sicrwydd dderbynir yn f} swyddfa. Nid oes un o'n MorbgageS'- er ein bod wedi gwneyd dros 2163 o hon ynt—wedi troi yn anffortunus i'm cws meriaid. Ni chollodd neb yr un sen' trwyddof; pawb wedi cael y llog a'r cyf anawm yn weddol brydlon. Gadewch i mi osod eich harlar ohwitihau i enill o leiaf SAITH Y CANT 0 LOG CLIR Gallaf ozod oyn lleied a Chan Dalai ($100.00). Joseph E. Thomas, MORTGAGE BANKER, 105 CHERRY ST., SEATTLE, WASH.
OSHKOSH, WIS.j
OSHKOSH, WIS. j Hydref yr 22ain, yn nghartref tad y briodasferch, Albert Jones, Peniel, Osh- kosh, unwyd mewn priodas Thomas Howell, Minneapolis, ac Ethel Jones, Peniel, Oshkosh. Gwasanaethwyd yn yr amgylchiad gan gefnder y briodas- ferch, y Parch. Howell Davis, Wau- watosa, Wis., mab i'r diweddar Dr. David Davis, Oshkosh, yn cael ei gy- northwyo gan y Parch. Mr. Goodwin, gweinidog eglwysi Peniel a Bethesda, Oshkosh. Nid oedd yn bresenol ond y perthynasau agosaf o'r dwy oChr. Bwr- iada y par ieuanc wneyd eu cartref, ar hyn o bryd, yn Alberta, Canada, i arol- ygu fferm o ddwy fil o erwau, eiddo R. H. Owen, Minneapolis, ewythr y priod- fab. Y mae y gwr yn fa.b i Mr. a Mrs. Griff. Howell, Minneapolis, yn bresenol. gynt o hen ardal adnalbyddus Pros- cairon, a'r wraig ieuanc yn ferch i Albert Jones, un o hen deulu adna- byddus Bryn Melyn, ac yn wyres' i'r ffraeth a'r caredig Harri Jones, Peniel Darllenwyd y penillion canlynol o waith Traeth Bach, ewythr y priodfalb, yr hwn a fethodd fed yn bresenol oher- wydd ei fod, ar y pryd, yn O'hio. Hawddamor i'r briodas, Cyduniad llawn o serch; Drwy galon yn ymdoddi Sef calon mab a merch; Fe benderfynod.d Thomas Aberthu'r oil a fedd, A glynu wrth ei Ethel. Trwy fywyd hyd ei fedd. A phenderfynodd Fthel G'ael Thomas iddi'n wr; Deed iddi'r hyn a ddelo Ymrodda iddo'n llwvr: Yn rhinwedd pur ei chariad Ai dyf-al gariad ef; Mae sicrwydd eu hymrwymiad » Ar sylfaen gadarn grelf1 Boed i chwi deithio'n hapus Heb nemawr wvntoedd croes; Na dim o stormydd creulon byd I roddi'i chwi Ines: Ymnerthu yn eich gilvdd, Gan ymgryfhau o hyd, Fel byddo'ch bywvd ar y daith Yn garia,d trwyddo'i gyd. Dymunwn i chwi heulwen haf, A gwenau Duw o hvd: A blodflu cariad dan eich traed Prydferthaf flodau'r bvd! A rhan daw'r ymddatodiad Yr hyn sv'n siwr o ddod j Cewch wed'yn fvwyd (vn y nef, Yn fywyd llawn o glod!
I EISTEDDFOD UTICA Y CALAN.
EISTEDDFOD UTICA Y CALAN. Ni ddaeth ond un cyfansoddiad cerdd. orol, sef eiddo Chopin ilaw ar gyfer yr Eiisteddfod.- Y eg.1
-n-I NEW YORK A VERMONT
n- NEW YORK A VERMONT UTICA, N. Y., Rhag. 9, 19.14.-Yr wythnos ddiweddaf, yr oedd y Parch. Thomas, Watkins, o Fort Plains, N. Y., am dro yn Utica, a galwodd yn y Swyddfa. Brodor o Ammanford, D. C., yw Mr. Watkins, a'i fryd ar y weinidog- aeth. Mae yn pregethu yn Fort Plain y Sul ac yn athrofa Colgate yn nghorph yr wythnos. —Synwyd Mr. a Mrs. Wm. P. Jones, 1309 Neil son St., gan niter o'u eyfeiilion nos Iau diweddaf, ar yr achlysur o ben pum mlynedd ar hugain o fywyd priod- asol. Yr oedd oddeutu haner cant o gyfeillion wedi dod yn nghyd ar yr am- gylchia.d hapus, a mwynhawyd noswaith ddifyr. Cafwyd unawdau gan David J. Jones a Wm. Watkins; unawd ac ad- roddiad gan Evan Thomas, a detholiad- au ar y fberdoneg gan Miss Dilys Jone? a Catherine Rdberts. Dygwyd yr hwyl i derfyniad drwy i'r merched e.rlwyo gwledd flasus i'r ymwelyddion. Denbyn- iodd Mr. a Mrs. Jones nifer fawr o an- rhe.gion gwerthfawr. -1Bydd y Parch. J. Isaac Hughes yn Frankfort Hill prydnawn Sabhoth neaaf am 2 o'r gloch; yr Ysgol Sul yn dylyn. —Mae Mrs. Rowland Jones, Oakland Calif., ac Ellis, W. Hughes, o Elizabeth. Colo., wedi cyraedd i'r ddinas., wedi eu calw yma oherwydd ewaeledd eu mam, Mrs. Ann Hughes, 1120 Steuben St. —Bu farw Ruth 'Evans, gweddw David J. Davies, yn ei chartref yn 1107 Ti.utiger St. G«.nwyd Mrs. Daviesyn Trenton 66 mlynedd yn ol, ac yn Awst 15, 1883, unwyd hi mewn lpriodas a Mr. Davies. Gedy mewn galar un brawd Griffith 'Evans, Amsterdam, N. Y., a delu haner braw,d, John &c Evan Evans. Herkimer. —'Daeth Mr. a Mrs. Wm. N. Jones. Penycaerau, Remsen, drosodd i Utica y nos o'r Iblaen i fod yn bresenol yn, y cwrdd synu i Mr. a Mrs. Wm. P. Jones. f-wrdd synu, i Mr.,a, Neilson St. —iMae Mrs. Morris; G. Morris, 111? S'teuiben Sit., wedi dod adref o'r ysbytv unwaith eto, wedi bod o dan driniaeth lawfeddygol am yr ail waith er's war mis. Mae yn gwella yn bur dda y tro hwn, a theimla hi a'i phriod yn dra diolchgar i bawb ddangosodd y caredig- rwydd lleiaf iddynt yn yr argvfwn- hwn. Hefyd derbvniodd luaWos o flodar oddiwrfh wahanol bersoriai: a ch-frir,- fau. Derbyn.ied y oýfryw rai eu diolch- garweh gwresocaf. —Nos Weper, cynelir Organ Recital yn Bethesda, dan nawdd Cor Bglwys Bethesda gan Gordon R. Peters, yn cael ei gynorthwyo gan Miss Mildred M Penner ar y crwth, a Thomas G. Je-ne, unawdydd. Tocynau, 25c. AddewiT gwledd ó gerdd, a gwa'hoddir pawb yno i'w mwynhau. y mae Mr. a Mrs. Wm. J. Jones (Aibercaseg), Scranton, Pa., ar ymwel- iad a pherthynasau yn Rome, N. Y., a ddoe talodd Mr. Jones ymwelia/ a, ni yn y Swyddfa, a mwynhasom ei gwmni dtfyr. Hyderwn y cawn wel- ed Mrs. Jones ac yntau eto 'cyn iddyn- ddychwelyd i Scranton. -Tmddododd y Parch. D. iD. Davies, gweinidog egiwys Goffa y Ooke, bre-geth neillduol i gyfrinfau Goronwy a Gwen- fron o Urdd y Gwir Iforiaid American- aidd, yn ei gapel nos Sul diweddaif Mae yn arferiad blynvddol gan y cyfrin- fau i ymweled ag. un o eglwysi Cymreig y ddinas, ac eleni eglwys y Coke a ddewiswyd. Cymerodd Mr. Davies fe' ei destyn y 24 adnod o'r lOfed benod yn 1 Oorinthiaid mater, "Hun&nymwadia: -er mwyn eraill." Gwerthfawrogid sylwadauprwrpasol a sylweddol Mr. Davies. Oynelir cyfarfod llenyddol eglwys Moriah nos Nadolig yn ol yr arfer, ac yn ol yr arwyddion bydd yno gyfarfod llwyddianus, a llu o gystadleuwyr. -Yn nghartref Owen Owen, 123 Addington Place, neithiwr, unwyd mewn glan briodas Miss Margaret Stewart a Wm. Fairweather, y Parch. A. S. Brown yn gweinyddu y seremoni. Wedi y sere- moni mwynhawyd swper rhagorol, ac yn dylyn aeth y par ieuanc i Buffalo i dreulio eu mis mel. Ar eu dychweliad, cartrefant yn 1513 West St. —Dewisodd Cymdeithas Ymdrechol Bethesda (A.) y swyddogion canlynol y nos o'r blaen: Llywydd, John M. Jones; is-lywydd, John M. Morgan; ysgrifen- yddes, Elizabeth Williams; ysgrifen- yddes ohebol, Mary Jenkins; trysor- ydd, Joseph G. Williams; organyddes, Annie Evans; is-organyades, Dilys Jones; arweinydd y gar, David J. Jones. I wens-illiams. 1 Nos Lun diweddaf, am 8 or gloch, gan y Parch. W, Caradog Jones, D. D., yn ei gartref ei hun, unwyd mewn glan briod- as Miss Lucille Williams (gynt o Gran- ville) a Gordon Owens o'r ddinas hon. Gwasanaethid fel morwyn y briodas gan Miss Mary Williams, nith i'r briod- asferch, ac fel gwas gan Joseph G. Wil- liams. Cartref ar 1504 West St. Cyflwyno Anrheg. Neithiwr (nos Fawrth) mewn cyfar- fod yn dylyn y cyfarfod gweddi rheol- aidd cyflwynodd eglwys a chynulleidfa Bethesda (A.) anrheg o bwrs yn cyn- nrys swm o &ur i Mrs. Florence Pierce Jones, fel arwydd fechan o'n gwerth fawrogiad o'r gwhsanaeth ffyddlon a roddodd i'r eglwys fel organyddes, ac ar yr achlysur o'i phriodas a Mr. Thomas G. Jones. Ilywyddid y cyfarfod gan Richard W. Owen, a'r Parch. W. Cara- dog Jones, D. D., draddododd yr anerch- ,,a-d cyflwyniadol. Dylynwyd ef gan P G. Lloyd, Francis Owen, Thomas J. Ro- berts, Rowland Williams, Griffith Jone-s. David J. Jones, J. J. Daniels. J. H. Rees Mrs. Williams a Miss Prydderch. He"- vd caed gwledd gerddorol, sef chwareu- ad ar y berdoneg 'gan Elfvn R. Thomas: linawd gan John H. Rees; redwarawl g-an Mr. a Mrs. J. H. Rees, Mrs. W. F Owen a D. D. Jones: unawd gan Thoma° G. Jones. Parotodd merched yr eglwys ddanteithion blasus, a c'ayfranogodd pawb o honynt hyd at ddlgon. I New Hartford, N. Y. Nos Iau diweddaf, cynaliodd y Gym- deithas Ymdrechol ei social misol yn nghartref Mr. a. Mrs. D. T. Morris. Di- fyrwyd y cynulliad gyda gwahanol fath- "11 o ^hwareuon: adroddiad gan John Hughes, ac unawd gan Wm. T. Wil- liams. Arlwyodd y boneddige°au lunch rhagorol, a chafodd pawb amser da. Nos Sul diweddaf, yn pu cyfarfod Theolaidd dewisodd y GvmdeHhas uchod bwyllgor o bedwar i dynu allan raelen at y tymor nesaf, sef Ellis S. Griffiths, Enoch Morris, W. T. Jones, ac E. A. Jones. Yr oed,d y cyfarfod neillduol o'r holl Ymdrechwyr yn Utica gynaliwyd yn y Tabernacl o ddyddordeb neillduol i Ym- drechwyr ieuainc yr eglwys hon. Mater yr ymdriniwyd arno oedd "Paham yr wyf yn Ymdreohwr." Cafwyd adrodd- iad o'r cyfa.rfod neillduol yn nghyfarfod ein cymdeithas a gynelid nos Sul: Mae yma barotoadau yn myned yn mlaen ar gyfer igwersi neillduol y Nadolig.—E. A. J. Nodion o New York Mills. I Rihag. 7, 1914.—Teimlaf yn ddiolch- gar i'r cyfeillion oedd yn ymholi "Pa le mae ein gohebydd." "Rwyf yn fyw ac yn iach, ond fy mod wedi bod dipyn yn ymharous i ysgrifenu, am fod gwaith arnll yn myned a fy amser.. Ond nid y traethawd y crybwylla y trawd n-a'r hunangofiant, na'r rhyfel waedlyd yn Ewrop, ond rhyw arwydd fod y darlun o'r hen ihalasdy Ty-l)u, sef cartref y di- weddar Dewi Arfon (a ymddangosodd yn y "Drych" yr wythno.s ddiweddaf) wedi mynd i'r mor hefo Ann y Foty. Bydd y darlun hwn yn dderbyniol gan feoiigyn Llanberis sydd ar hyd a lied y wlad yma, megys O. W. R. a'i frawd William; Granvillefab, a Pyrs Man- llwyd, Bangor,, Pa., a llaweroedd eraill allwn enwi. Mae amryw o bethau wedi myned heibio er's pan anfonais i'r "Drych" o'r blaen. Bydded -Air. a Mrs. William J. Jones, Holland Patent, deim- toyn esmwyth; mi gewch newyddion o'r hen ardal eto, gan fy mod mor fyw ag erioed. Hefyd amryw eraill, rhai o New Jersey, sef Mr. a Mrs. John W. Roberts, a da genyf glywed eu bod yn iach a chysurus. Feallai y byddai gair am Mr. Griffith Jones, Miller St., yn dderbyniol, efe yn dyiodd-ef oddiwrth glefyd y crydry-nlalau er's rhai wythnosau bellach, ac mae pawb o'i ffryndiau yn teimlo yn arw drosto. M.ae efe yn dal swydd bwysig yn maelfa John A. Roiberts a'i gwmni. Bydd yn fwy adna'byddus i fechgyn Llanberis wrth yr enw Griffith, Ty Capel Coch. Da oedd genyf gael cyfarfod a'r Parch, a Mrs. Morris S. Jones, Remsen, pan yn y Cwrdd Dosibarth yn Utica yr wythnos ddiweddaf. Mae. Lizzie Parry wedi dod yn ol o'r Hen Wiad ar ol cael amser dymunol, ac mae hi yn edryuh yn rhagorol. Mae pawb yn dymuno yn dda i Mr. a lIlrs. Fdward J. Jones, Yorkville, ar ddechreu eu bywyd newydd. Mae y ddau yn adnaJbvddus iawn i bawb ac yn hynod o garedig vn en cartref newydd. I-law en genvf cTTweyd fod John F. Williams yn gwella yn rhagorol ar ol bod o dan driniaeth llawfeddyigol, a daeth ei frawd 'Richard Williams, o Granville, yma i'w weled. Araf iawn ydyw masnach yn yr ardal hon. a dim .g-olwg am ail gychwyn y me-linau Nos. 1 a 4; llawer iawn allan o waith. Mae yma ragolygon am glyfarfod da nos y Nadolig, ac mae yma barotoi mawr vda y plant. Mary Hughes a Katie Edwards sydd yn dysgu y plant. -,R. W. Thomas. Helyntion Holland Patent, N. Y. Holland Patent, Rhag. 7.—Y mae yr eglwysi yma yn dechreu parotoi ar gyifer y igwyliau. Y mae yr eglwys Gymreig yn parotoi i ;gael ,coeden Nadolig i'r plant", ac y mae yr arolyg- vvr W. W. Ross, yn gofalu am y canu gyda y plant, a bydd y rhai mewn oed yn cymeryd rhan, a hyderwn y byddwn oil yn ffyddlon gynorthwyo ein gilydd i wne-yd y cyfarfod yn ddyddorol a hapus i ha wb. Y mae yr amser yn bur agos, a bydd raid gweithio yn ddyfal i gael llwyddiapt. Gwelsom fod ein hanwyl frawd, Proff. E. D. Lloyd, wedi cyraedd Utica yn. ddyogel. Derbyniasom lythyr oddi- wrtho pan oedd ar gychwyn, a dymun- wn iddo bob llwyddiant yn ei alwedig- aeth, ac y bydd ef a'i anwyliaid wedi cyfarfod yn fuan. Hefyd, 'byddwn yn cael y fraint o ysgwyd dwylaw yn fuan. a mynd dros yr hanes. Yr oedd Mr. a Mrs. Edward E. Davie? vn ymuno a'r eglwys yma nos Wener diweddaf. Yr ydym oil yn falch iawn o honynt, a hyderwn y byddant yn hapus yn ein plith. Os ydym yn C'on; rhai o'n hanwyliaid, y mae anwyliaid eraill yn dyfod i mewn i lenwi y bwlch a wnaed gan angeu. Y mae yn dda iawn genym am y cyfeillion hyn. Y maent yn berth ynasau agos i'r diwedd- ar Dr. Erasmus W. Jones, yr hwn a gar-1 em mor anwyl. Yr ydym yn teimlo yn I ddwvs yn marwolaeth ein cymydiotg a'p cyfaill, George 'Chassell. Ni fu yn sal ond ychydig ddyddiau. Cafodd anwyd yr hyn a drodd yn pneumonia. Bydd yn chwith iawn arei ol. Yr oedd yn ddyn pwysig yn ein pentref mewn byd ac eglwys. fel yr oedd yr hanes yn y "Press." Y mae y teulu yn tpimlo yn ddwys iawn; ei unig ferch, Mrs. Wm-. D. Lloyd, yr hon oedd yn meddwl cy- maint o'i thad. Dysewylir Mrs. Wm. J. Roberts, a'i mab'. W. E. Roberts, i'w cartref yma yr wythnos hon; bydd yn dda genym eu cael; y mae y cartref yn edrych yn unig heb neb yn byw ynddo. Yr ydym vn teimlo yn ddedwvdd iawn *Ad ein cvfaill anwyl. Proff. WTIi. Ap Afadoc, Chicago, wedi cyraedd i fvny ar vqeol anrbvdedd mor uchel. Dvmunwn iddo fywvd hir i fwynhau ei lafur. i]3u- asai yn dda iawn genvm gael cvfarflod un waith eto cyn cael ein galw vmaith. Cvfarfod amrvwiol fydd genvm y Sab- bath ne^af. trwy fod ein gwemid"g vn Vew York Mil's. Y mae arnom hiraeth "T' ol R. W. T.. gohphvdd ffyddlon v P.-reb." Bvddpd iddo ail gymeryd <r«;fopl yn ei v-Prrlfb.,n a ipharhau yn ei ffyddlondeb. Ein coflon ato.—R. I Schenectady, N. Y. Dyma fl yn amfon gair i'r "Drych" i hysibysu ei ddarllenwyr cerddigar y bydd y "Cambrian Glee Singers" yn cynal cyngerdd mawreddog nos Wener nseIT, yn un o addoldai mwyaf ein dinas, sof yr Albany Street M. E. Church. Amcan mwyaf penodol y cyngerdd ydyw rhoddi cyfleusdra i gantorion y ddinas i'w clywed cyn iddynt fyned i Utica. i gys- tadlu. Yr ydym ni fel Cymry yn Hed falch o'n cantorion Cymreig, ac yr yd- ym yn hyderu y deuant ag amryw wo- brwyon gyda hwy o Utica. Gan eu bod wedi sicrhau tren rhad, aiff cryn lawer oddi yma i'r Eisteddfod i gynorthwyo yr hogiau i gario yr arian adref. Heblaw y brif gystadleuaeth, yn yr hon y mae rhwng haner cant a thri- ugain b nifer, hefyd daw y Military Band, a'r Haydn String Quartette, a bydd amryw oddiyma yn cystadlu ar y t^ti nr Smlo, rumn neu chwech ar y Solo Bass, a chwech ar y Baritone. Ceir cystadleuwyr hefyd od-di yma ar y ddeu- awd ac ar y quartette. Y mae ein cleifion wedi troi ar wella. Credaf mai y brawd William G. Wil- liams sydd yn cwyno mwyaf; y ipae yn wael er's cryn amser. Y mae Mrs. Pierce Jones newydd ddychwelyd o Granville, ac y mae yr hen chwaer, Mrs. Prudence Williams, wedi myned i Buffalo i ymweled a'i merch.—Llenores Meirion. ARDALOEDD Y CHWARELI. I West Pawlet, Vt. Rhag. 6.—Tra yn dyfod adref o'r chwarel haner dydd Sadwrn, cafodd y cymrawd John G. Evans ei daro yn Wael gan boenau dirfawr-ya ei ystumog a'i goluddion, a throdd i mewn i gartref Charles C. Morris, gan ddysgwyl y daethai yn well yn fuan, ond lLawer gwaeth yr aeth, a gaiwyd ar ein medd- yg, J. S. Horner, ac yn hwyr y ,pryd- nawn daeth Dr. Tenney, o Granville, i lawr. Er y cyfan, parhaodd y poenau yn arteithiiol hyd foreu Sul, pan ei lliniarwyd i raddau, ond parha yn bur sal hyd yma, nos Sul. Credir mai y gravel, neu gareg yn yr yswigen eedd yr achos. Bu y meddyg Horner yn hyn- od o ofalus o hono, yn ogystal a'i briod, ei luaws cyfeillion a tiieulu C. C. Morris. Nid oes yn y byd hwn olygfa harddach na gweled cariad, tynerwch a chydym- deimlad mewn dynion, wedi torchi eu llewys, megys i weini a lleddifu poenau eu cyd-ddynion. Cristionogaeth yn ei dillad goreu ydyw. Dyagwylir y daw yn ddigon da, fel i allu ei symud i'w gar- tref ei hunan mewn ychydig ddyddiau. Mae Owen W. Jones yn araf wella. Tom Parry Hughes yn bur wael o hyd. Henry Parry a Mrs. Isaac Lewis ychyd- ig yn well. John Roberts (Capel Curig) wedi bod yn analluog er's dwy wythnos gan anhwylder y kidneys. Mrs. Lewis Jones yn araf wella, er iddi gael ei thaflu yn ol am rai dyddiau diwedd yr wythnos. Harry John Wil- liams yn yr ysbyty yn Albany er's wythnos, oherwydd anhwylder yn ei ystumog; bu ei frawd John J. i lawr i'w weled y Sul. Mrs. Samuel Parry mewn poenau blin yn ochr ei gwyneb er's dyddiau. William R. Jones, Cae'rgo, adref er's wythnos, dan boenau y pleurisy, ond yn codi allan. Nos Iau, ymgynullodd oddeutu haner cant o ehwiotydd Cymreig ein pent red; yn nghartref Mrs. Catherine Parry, Spruce Gum, yn ddiarwybod iddi, ond er y syndod, trodd y cyfarfyddiad allan yn achos o londer, ac oriau difyr, mewn siarad, a bwyta o'r wledd ddafparedig. Cyfiwynwyd i Mrs. Parry, fel arwydd o deimladau da, amryw ddarnau o lestri hardd. Ar ol treulio rhai misoedd yn sir Oneida—Nelson gan mwyaf-yn pre- gethu, dychwelodd Mr. John D. Owens yn ol diwedd yr wythnos. Deallwn iddo gael amser da, ac iddo roddi -boddlon- rwydd cyffredinol trwy ei bregethiau, ei waith, a'i gymeriad.. Pregethai yma nos Sul yn Bethel. Y Parch. W. O. Williams yn y Cvsegr yr hwyr, yn teim- lo yn Hawer gwell ei iechyd a'i lais, nag oedd tra yn Utica, wythnos yn ol. Mrs. Robert E. Lewis a'r ferch, wedi dod adref o Utica, ar ol mwynhau eu hunain gyda pherthynasau a hen ffryndiau. Ar ol absenoldeb o amryw fisoedd yn Nebraska, a rhai o'r Talaethau Gor- llewinol, yn ymweled a'u perthynasau, dychwelodd Mr. a Mrs. Edward W. Williams a.'u mab adref ganol yr wyth- nos diweddaf, mewn iechyd ac wedi cael llawer o fwynhad ac adfywiad corff a meddwl. Bydd yn bleser genym, dros y Swydd- fa, ar ddiwedd blwydd fel hyn, dderbyn tal am y "Drych" gan y derbynwyr; af7 cs oes rhywrai fuasai yn dymuno cael y "Cambrian" gydag ef am$2.50, neu $1.00 y flwyddyn ei hun. Mae ei ddar- lundau a'i nodiadau yn nglyn a'r rhyfel yn dda a gwir ddyddorol.—John C.
I- WET BANGOR, PA.I
WET BANGOR, PA. Marwolaeth Mrs. Ann Hughes a Wm. C. Roberts. Dal i dori yr hen Gymry i lawr y mae brenin braw yn y lie hwn. Boreu dydd Gwener, Tach. 25ain. bu farw yr hen chwaer Mrs. Ann Hughes,1 wedi cystudd byr o'r pneumonia yn 77 mlwydd oed. Ganwyd Mrs. Hughes yn Pentir, G. C., yn y flwyddyn 1837. Daeth trosodd i'r wlad hon yn y flwyddyn 1851, ac yn 1857 priodoad a Mr. Wm. Hughes. Ganwyd iddynt bump o blant, yr oil yn fyw oddieithr y mab hynaf, .p.a un afu farw amryw flynyddoead yn cl. Bu yr hen chwaer yn byw yn y gymyd- ogaeth hon bron yn gyfangwlbl wedi ei dyfiodiad i'r wlad hon oddigerth rhyw ddwy flynedd a dreuliodd yn Slatinigton. Y mae yma un chwaer iddi yn aros yma eto, Mrs. Catherine Thomas, pa un sydd wedi gadael ei phedair blwydd a phed- war ugain. Claddwyd yr hyn oedd farwol o Mrs. Hughes yn mynwent Slatville, dydd Gwener, Tach. 27ain, a gwasanaethwyd yn ei hangladd gan y Parch. W. C. Rowlands. Hefyd y mae genym y gorchwyl prudd o gclfnodi hanes marwolaeth yr hen frawd anwyl a'ch gohebydd ffyddlawn o'r lie yma er's amser maith, Mr. W. C. Roberts. Ychydig feddyliem wrth ddar- llen ei ysgrif yn y "Drych" wythnios neu ddwy yn ol, yn mha un yr oedd yn cydnabod cydnabyddiaeth fechan yr eg- lwys oedd mor agos at ei galon, wedi ei wneyd iddo fel arwydd o'u parch a'u gwerthfawrogiad o'i lafur yn eu plith, ychydig fed,dyliai ar y pryd mai hono fyddai ei ysgrif ddiweddaf i'r "Dry-eh." Chwith gorfod dweyd y diweddar Wm. G. Roberts erbyn hyn. Bu farw boreu dydd Gwener, Tach. 27ain, yn 79 mlwyd oed. Claddwyd ef Tach. 30ain, yn myn- dent Slatville; gwasanaethwyd yn ei angladd gan ei weinidog, a'r hwn a ed- mygai mor fawr, y Parch. W. C. Row- lands. Er mai byr fu ei igystudd diweddaf. eto yr oedd yn amlwg fod ei babell glai yn dadfeilio er's tro, ac yr oedd ei ibroo- iad, yn enwedig yn yr emynau a rod dai allan i'w canu, yn dangos yn bun* eglur ei fod yn ymwybodol nad oedd iddo fawr 0 ddyddiau ar y ddaear. Ganwyd Mr. Roberts yn Oorris, sir Feirionydd, G. C., yn y fiwvddyn 1835. Os nad wyf yn cam gymeryd, Garlleg lwyd oedd enw'r ty lie ei ganwyd: yr wyf fel pe bawn yn gweled y lie o flaen fy llygaid yn awr. Nid oes cof igenyf am ei dad, ond y mae genyf gof am ei f9m, ac er mai cof plentyn ydoedd, gad- awodd argraff arnaf ei bod yn hen wraig hynod am ei duwioldeib. s* gwelir fpllv i'n g7wrthrych gart niagwra.tl- srefyddol dda. Yn y flwyddyn 1.5'f) Iaeth drosndd i'r wlad hon iga-n ym- ,-efy,llii yn We»t Bangor. Yn y flwydd- vn 186,2, vmbriododd a Miss Ann WH- "\<Ims., t'fl. un svdd wedi ei raHiaenu er's "hai blynvddoedd. Ganwyd iddynt 8 o blant, o ba rai y mae chwech yn aros: Robert, y mab hynai yn Spokane, Wash., Mrs. David" Chappel, yn byw yn Philadelphia, Mrs. Edw. J. Jones, hith- au newydd symud at ei phlant i Phila- delphia; Garfield yn byw yn West Ban- gor; ac Evan a Margaret Ann gartrei ac heb briodi. Bu yr ymadawedig am betli amser yn gweithio yn Middle Granville a Slating- ton, ond yma y treuliodd y rhan fwyaf o'i oes. Yn y flwyddyn 1890 etholwyd ef yn flaenor yn yr eglwys hon, pa swydd a Ianwodd yn ffyddlon hyd y di- wedd, a hyny yn ami yn ngwyneb llaw- er o anhawsderau. Hyd yn ddiweddar, efe oedd yn cyhoeddi ac yn ei ofal ef yr oedd elfenau y sacrament. Ni chai tyw- ydd o ba natur bynag byth amddifadu. Mr. Roiberts o foddion gras, ac os dy- gwyddai fod yn absenoi, mawr fyddai'r holi, "Yn He yr oedd William C. hedd- yw." Gwelir rhai mor gloff yn d'od i foddion gras fel nad yw eu lie i'w deim- lo yn wag, ond nid felly ein hanwyl fra-wd. Oerddai yn agos i ddwy filldir bob dydd i'r chwarel, a gweithiai yn galed, canys gweithiwr caled ydoedd, a hyny jar ol cyraedd c-edran mawr, ond ni chai blinder ccrff ei atal rhag dod i foddion gras. Yr oedd hefyd yn deyrn- garol iawn i'r Cylfundeb Methodistiaid. Er wedi treulio ei oes bron yn y wlad hon, gwyliai yn fanwl svmudiadau y Cyfundeb yn Nghymru, ac yr oedd bob amser hyd y gallai yn "oarod i syrthio i mewn i'w trefniadau. Yr oedd hefyd yn ddarllenwr mawr wedi bod ar hyd ed oes, er na chymerodd ran amlwg mewn raaterion cymdeithasol a chrefyddol, eto i gyd cymerai ddyddordeb dwfn ynddynt, yn y wlad hon ac hefyd gwlad ei enedigaeth. Yr oedd yn edmygwr mawr o Lloyd George a'r rhai sydd yn dal a wenau y Jlywodraeth bresenol yn Mhrydain Fawr yn eu dwylaw. Ond er cymaint o ddyddordeb a gymerai yn y pethau hyn, yr oedd ei ddyddordeb yn mhethau yr Efengyl yn llawer mwy; wedi'r cyfan dyma oedd maes ei efryd- fa ar hyd ei oes. DarllenoGd lawer a cheisiodd ddod o hyd i'r goludoedd o wirioneddau sydd yn guddiedig yn nhrefn gras, a llwyddodd i raddau hel- aeth iawn, ac y mae heddvw yn "tra- gwyddol syllu ar y Person." Yr oedd yn ei garu mor fawr ac y ceisiodd ei wasanaethu mor ffyddlon tra yma ar y llaAvr. Y mae heddyw yn ei weled Ef, "megys ag y mae." "Uwch aethau mae'n iach weithiau." Heddwch i'w lwch hyd floedd yr archangel.—E. L. ————
NODION 0 NEW YORK.
NODION 0 NEW YORK. Yr oedd y Sabboth diweddaf yn ben blwydd Dr. Joseph Roberts yn eglwys M. C. New York, efe wedi bod yn bu- geilio yr eglwys uchod am u'gain mlyn- edd. Yr oedd nifer o bobl ieuainc yr eglwys wedi dangos eu teimladau da tuag ato, trwy arwisgo y .pwlpud a bio dau. Fe drodd y bazaar yr wythnos ddi- wedd-af allan yn wir lwyddianus. Fe wnaed elw yn rhywle tua $600.00. Da iawn.-T. W. R.
[No title]
Yr wythnos ddiweddaf, bu farw Mr. W. E, Darwin, yn 74 mlwydd, oed. gan adael ar ei ol 99,69Sp. Mab ydc-edd ef i'r dysgawdwr enwog o'r im enw, yr hwn a osododd ei ddelw yn drwm ar feddwl v bvd. Daw llawer o lawvs'grif- au ei dad llafurus. a chreiriau prid- werth eraill, yn eiddo cenedlaethol ar farwolaeth y mab cefnog hwn.
Advertising
ARIAN AT Y NADOLIG. Mae pob mab a merch ieuanc yn awyddus i enill ychydig arian ar gyfer y Nadolig. Ffordd dda i wneyd hyny yw bod yn dctosbarthwyr (Agents) i'r "CAMBRIAN." Ysgrifenoer am fanylion at T. J. GRIFFITHS, "The Cambrian," Utica, N. Y. E. D. LLOYD. Medallist of the Royal Academy of Music: Athraw Lleisiol ac Offerynol, Arweinydd Corawl, &c., gyda phrofiad a llwyddiant neillduol yn Nghymru a Lloegr. Gwersi arbenig at Eisteddfodau' a Chyngerddau, &c. Cwrs o wersi ar delerau neillduol. Anfoner am fanylion i 139 Grove Place. R.D. dONE 2841 West Adams St. CHICAGO, ILL Olynydd W. Deudraeth Jones yn agent i'r DRYCH. Agent yr holl g-wmniau agerlongawl i ac o'r Hen Wlad. Goruchwyliwr i werthu TE y BRENIN a'r Brook- dale Tea. I deithwyr a brynant docynafl ganddo cyfarfyddir hwynt yn y stations ar eu ffordd i'r Heja Wlad. TRIP I SAN FRANCISCO. Mae "PARRY THE TAILOR," Gran- ville, N. Y., yn rhoddi tocyn i bob un am bob gwerth doler a brynir ganddo, a phwy bynag a gaiff y LUCKY NUMBER caiff trip i'r Panama Exposition, -San Francisco, y flwyddyn nesef. R. I. PARRY, GRANVILLE, N. Y. 'H—U-iLJa-i-U. s Suitable for Presentation YULE-TIDE CAROLS. (Fischer Edition, No. 38S3). Christmas Cradle Song, H. Walford Davies; Christmas Bells, Alfred J. Gaul; Dear Little One, Robert Arthur Turton; The Snow Lay on the Ground, A. Ed- monds Tozer; God Rest Ye Merry, Gentlemen; The First Noel: Join Our Hanpy Carol; When Jesus Christ Our I-?rd 'Was Born; Sleep, Holy Babe, J. H. Schloeder. Price 10,c. With extra envelope for remailing, 12c. (Blank r,age reserved in the publication for in- scription) J. FISCHER & BRO. 7, 8, 10 & 11 Bible House (Astor Place), NEW YORK.