Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
9 erthygl ar y dudalen hon
RIYFEL YN EWROP
RIYFEL YN EWROP RWSIA YN SYMUD YN MLAEN 0 HYD.—Y PWNC GWYDDELIG ETO. Y RWSIAID YN CYMERYD KOLO- MEA.-Y RHUTHR FAWR YN FFRAINC. Dedfrvdiad Dr. Carl Liebknecht.—Y Rhuthr fawr vn llwvddo.—Rwsia vn Hwngari. Fel yr awgrymasom droion o'r blaen, y mae byddinoedd y gwledydd cyngreiriol yn dechreu ymysgwyd gyd- a'r amcan o wneyd ymosodiad unol ar holl rengau y Germaniaid a'r Awstri- aid o Rwsia i Belgium. Y mae y rhuthriadau ar amgylchoedd Verdun yn ymlacau, y Germanraid yn ddiau wedi eu galw i amddiffyn eu hunan mewn lleoedd eraill. Y mae yr E.idal- iaid yn gyru yr Awstriaid yn ol yn hwylus, ac eisoes wedi cyraedd amryw leoedd newyddion-yr Awstriaid yn diau wedi eu cymeryd i wynebu y Rwsiaid sydd yn ysgubo y cyfan o'u blaen yn Bukowina a Galicia. 0" her- wydd hyny gwanheir y rhengau ar gyffiniau Rwsia a'r Eidal. Ymddengys y bydd yn rhaid i gyfran o'r fyddin Germanaidd ger Verdun droi i wynebu Rwsia a Phrydain yn Belgium a man- au eraill. Y mae y fyddin Brydeinig wedi dechreu gydag ymosodiad egniol ar rengau Germani ar y llinell Ffreng- ig-Belgiaidd. Y dyddiau diweddaf hyn daw ych- ydig adroddiadau o Berlin er gwrth- bwyso y newyddion calonogol o Petro- grad. Hysbysai gair ddydd Mercher fod y fyddin Germanaidd wedi atal y rhuthr Rwsiaidd yn Volhynia. Y Maeslywydd von Hindenburg arweinia y Germaniaid yn y cylchoedd hyny; nid yw ei gampau wyched ag yr oeddynt. Hysbysid ychydig garcharorion ac ych- ydig iawn o lwyddiant, yr hyn a aw- gryma fod Germani yn .colli tir. Cyf- addefa yr Awstriaid fod yr ymosodiad- au Rwsiaidd yn enfawr a'r tanbelen- iad yn echrydus-yn fwy tanllyd na dim yn hanes y rhyfel. Defnyddir cyrff mawrion o wyr ceffylau i weith- redu yn y man y daw cyfle, a thebyg mai drwy y rhai hyn y delir y carchar- orion ac adnoddau yr Awstriaid. Gwneir defnydd mawr hefyd -o fodur- igeir arfog lie y mae y ffyrdd yn can- iatau. 0 Caercy&tenyn daw adrodd- iadau bychain calonogol o luniad y Tyrciaid, ond nid llawer o goel sydd i'w roi iddynt. Dyna gysur y Tyrciaid a'r Germaniaid y dyddiau hyn. Y pwnc Gwyddelig eto sydd yn by- gwth rhwygo y weinyddiaeth, a hys- 'bysir er's rhai dyddiau fod rhai aelodj au yn ymadael, ond tebyg nadi yw mor ddrwg a hyny. Y drafferth yw ffurf hunanreolaeth i'r Werddon. Y mae rhai o'r Toriaid Undebol yn gwrth- wynebu cynllun D. Lloyd George a fabwysiadwyd gan y llywodraeth. Yr enwau a roddir o'r aelodau fygythiant ymadael yw yr Ardalydd Lansdowne, Walter Hume Long, a'r Arglwydd Cecil. Y mae yr olaf yn Dori o'r fath gyndynaf. Mae cyflwr y Werddon yn galw am lawer o synwyr cyffredin ar ran y Toriaid; ond fel rheol ni ddysga rhai o honynt ddim ar fiyd eu hoes. Ymddibyna heddwch a dedwyddwch dyfodol yr Ynys ar gynllun teilwng o wareiddiad ein hoes. Prawf y bradwr Gwyddelig, Syr Roger Casement, oedd ger bron yr u-chaflys yn Llundain, ond nid oedd ganddo obaith cyfiawnhau ei ymddyg- iad a'i gysylltiad dichellgar a Ger- mani. Y syndod yw y gwnai hun- anamddiffyniad o gwbl, ac i neb ymi- gymeryd a dweyd gair drosto. Yr oedd tystiolaethau anorchfygol yn ei erbyn, ac nid yw ei gyfreithwyr wedi gallu gwneyd dim i'w gynorthwyo. Yr oedd yn ddigon iddo fyned i Germani, ac iddo lanio ar lanau y Werddon o danforolyn Germanaidd. Yn nghanol ei ymdrech i'w amddiffyn ddydd iMer- cher gorchfygwyd ei ddadleuydd pen- af gan wendid a syrthiodd yn swp i'w sedd. Rhoddwyd cyfle i Syr Roger am- ddiffyn ond yr oedd ei anerchiad yn blentynaidd ac aneffeithiol. Dranoeth cafwyd ef yn euog. Ddydd Iau hefyd daethai adroddiad- au byrion yn nglyn ag ymosodiadau y byddinoedd Prydeinig a Ffrengig; y fyddin Ffrengig yn enill oddiar y Ger- maniaid i'r gogledd o Fynydd 321, ac o amgylch Thiaumont. Ar y ffrynt Brydeinig nid oedd y rhuthr fawr wedi ei chychwyn yn iawn; gellid meddwl, ond hysbysir amryw fan enillion, fel rhagbrofiadau. Ma-e yr Eidaliaid yn dal i symud yn mlaen ar gyffiniau de- heuol Awstria, a'r fyddin yn teimlo yn galonog, ac yn llawn ysbryd newydd. Yn y Senedd ;Eidalaidd mabwysiadwyd penderfyniad o ymlyniad wrth y gwledydd cyngreiriol, gydag addewid i barhau gyda'r gwaith hyd gyraedd llwyr fuddugoliaeth ar y gelyn. Ddydd Mercher, yn ol adroddiad o Amsterdam, dedfrydwyd Dr. Karl Liebknecht yn Berlin i ddwy flynedd a haner o garchar dan y cyhuddiad o fath o fradwriaeth a gwrthnysigrwydd. Mae y Dr. yn erbyn y llywodraeth o'r cychwyn, ac ni fu arno ofn cyhucldo y llywodraeth Germanaidd o gychwyn y rhyfel hwn. Efe yw proffwyd puraf G-ermani hefyd, ac y mae yn fwy o werth na holl au-broffwydi ac athraw- on damnedig y wlad. Mae ganddo weledigaeth glir o'r cychwyn. Cy- huddid y Dr. o gynllunio y cyfarfod mawr ar y cyntaf o Fai, pan y clywid bloeddiadau o "I lawr a'r rhyfel" ac "I lawr a'r Kaiser," &c. Daw y Dr. gwr- ol hwn i fwy o fri eto ar ol y rhyfel. Ddydd Gwener hysbysai y wasg fod y Rwsiaid yn tori eu ffordd-drwodd am Kolomea. ar y ffordd i Lemberg, yr* Awstriaid yn parhau i encilio fuaned ag y gallent, ond y Rwsiaid yn eu goddiweddyd yn awr ac eto; yn ol yr hanes curodd y Rwsiaid yr Awstriaid rhwng yr afonydd Dniester a Pruth, gan gymeryd tair llinell o'i gwarch- ffosydd. Rhuthrodd y Rwsiaid ar lin- ell 25 milldir o led, a gyda'r hwyr yr oeddynt wedi tori drwodd, a chydna- hyddai yr Awstriaid yn swyddogol iddynt encilio o ger Kolomea tua'r de. Yn eu hymosodiad diweddar yn Vol- hyma a Galicia, ychwanegodd Rwsia 10,000 o garcharorion at eu nifer blaenorol, y rhai a rifant erbyn hyn 205.000. Nod y Rwsiaid yn awr yw Kovel a Lemburg, a bydd eu medrl- ianu yn goll llawer o Galicia i'r Ajvs- triaid, ac yn yriad y Germaniaid yn ol i Poland. Foreu Sadwrn yr oedd yr adroddiad- au yn hynod lwyddianus i'r byddin- oedd cyngreiriol o bob tu. Pery y Prydeinwyr a'r Ffrancod i wneyd rhuthriadau i rengau y Germaniaid; y Ffrancod yn enill yn ol gaerfa Thiau- mont a gymerwyd gan y Germaniaid wythnos yn ol. Cymerodd y Rwsiaid Kolomea, canoibwynt rheilfforddol, yn agor y ffordd iddynt i Lemberg, a phar- haai yr Eidaliaid i symud yn mlaen yn Trentino. Foreu Sul cyraeddodd y newvdd syl- weddol cyntaf am waith y rhuthr Bry- deinig-Ffrengig addawedig yn Ffrainc. rhwng Ypres a'r afon Somme, ar led o 25 o filldiroedd. Cymerodd y fyddin Brydeinig gyfundrefn warchffosydd gyntaf y Germaniad gyda phumip o leoedd—-Montaubau, Hebuterne, Serie, La Boiselle a Mametz—lleoedd caer- og; a chymerodd y Ffrancod chwech. Adenillasant hefyd y tir gollasant yn Verdun. Gyrwyd y gelyn yn ol ar hyd yr holl linell am bum milldir. Cymer- wyd 5,000, o'r Germaniaid yn garchar- orion. Symuda y Rwsiaid i'r de o Kolomea, a ddiwedd yr wythnos, cy- merasant amryw drefydd yn ychwan- egol, yn nghyd a lleoedd caerog wrth draed y mynyddoedd Carpathaidd ar gyffiniau Hwngari. Ddiwedd yr wyth- nos hefyd llwyddodd yr Eidaliaid yn nyffryn Arsa, a chymerasant gribyn arfog Mynydd Maio. Nid yw y fyddin yn Salonica eto wedi symud, ond si- brydir y gwna ar fyr. Cychwynwyd y rhuthr fawr foreu Sadwrn, a pharhaai drwy y Sabboth, ac adroddai y swyddfeydd yn Llundain a Paris symudiad yn mlaen sylweddol drwy y d.dau ddydd. Syrthiodd tref Fricourt i ddwylaw y Prydeinwyr, a chymerodd y Ffrancod dref Curlw, yn ychwanegol at y lleoedd eraill ddydd Sadwrn. Hawlia y fyddin unol 10>, 0 0 01 yn garcharorion oddiar foreu Sadwrn. Hysbysir fod yr ymosodiad cyngreiriol yn fwy dinystriol na dim yn eu hanes yn Ffrainc. Daw y rhuthr Ffrengig a hwy o fewn saith milldir i Peronne, drwy yr hon dref y rhed y brif reil- ffordd i'r fyddin Germanaidd yn Soisons a Noyon, prif gadfa y German- iaid yn St. Quentin. Caed caerfeydd y Germaniaid ar hyd ffordd y rhuthr yn chwilfriw. Y mae arwyddion fod y rhuthr i barhau am dymor hyd gyr- aedd rhan o gysylltiadau tramwyol y Germaniaid. Yn ol yr adroddiadau o Ogledd Ffrainc, y mae y Germaniaid yn an- alluog i atal y rhuthr Brydeinig- Ffrengig. Y mae y Germaniaid wedi eu gyru yn ol i'r gogledd a'r de o'r afon Somme. Mae y gwrthwynebiad yn gryfach o flaen y fyddin Brydeinig, na'r un Ffrengig; felly gwna y fyddini Ffrengig symudiad cyflymach. Ar y trydydd dydd o'r rhuthr yr oedd y Ffrancod wedi cyraedd o fewn tair milldir i Peronne, ei nod ar hyn o bryd, y ffordd yr a y rheilffordd i un o bencadleoedd y Germaniaid yn St. Quentin. Cymerwyd trefi eraill, a rhifai y carcharorion 14,000. N'id yw y Germaniaid wedi gallu dal hyd yn nod eu lleoedd crvfaf yn ngwyneb y rhuthr ofnadwy hon. Yn ol yr adroddiadau ddydd Mer- cher, yr oedd y Germaniaid yn cael ad- gyfnerthion cryfion, ac yn gwneyd gwrthwynebiad cadarn i'r fyddin IBfy-1 deinig. Pery yn ymdrech egniol hefyd o hyd ger Verdun. Cymerwyd amryw bentrefi oddiar y Germaniaid y ddau ddiwrnod diweddaf. Daw newydd calonogol hefyd oddi- wrth y Rwsiaid, y rhai sydd yn a.gos- hau at Lemberg, yr hwn le a gwymp ar fvrder. Hysbysid hefyd fod gwyr meirch Rwsia wedi croesi y mynydd- oedd i Hwngari.
Advertising
Ar ol dau fis o deithio yr wyf wedi cyraedd adref i Seattle. Diolchaf yn gynes iawn i bawb am eu cared- igrwydd dihafal yn mhob man. Pe ceisiwn byth dalu"r pwyth, byddwn cyn pen hir yn y tlotsr. Cymellaf f y nghyfeillion i ddal ar bethau goreu ein ceneJl, ac i osod eu harian mewn Seattle MortgagB8 i enill 6 a 7 y Cant o Log clir. Joseph E. Thomas LLYWYDD Y Guardian Trust & Savings Bank, 801 First Ave.. Seattle. Wash.
ALLAN O'R PAPYRAU CYMREIG.…
ALLAN O'R PAPYRAU CYMREIG. Hysbysir fod rhai cancedd o'r Sinn Feiners wedi dod i wersyllfa Frongoch, a dysgwylir amryw ganoedd eto, pa rai a gymerasant ran yn y gwrthryfel yn y Werddon ychydig amser yn ol. Daethant yma o dan ofal y Scotch Highlanders. Da genym glywed fod y prif swydd- ogion milwrol wedi eu hargyhoeddi mai camgyimeriad ydyw son am symud y Cadfridog Owen Thomas. Dysgwyl- iwn glywed fod y swyddfa yn Llun- dain wedi cytuno a'r farn yma yn fuan. Ond ni ddylai'r wlad lacio yn ei phrotest. Pan glywodd dyn o'r enw William Lowe, o Tonge Moore, Bolton, am far- wolaeth sydyn Kitchener, dywedodd, 'Y mae'r byd yn dyfod i derfyniiad i ft.' Yn ddiweddarach cafwyd ef yn hong- ian wrth yrnyl grisiau ei siop. Yr oedd yn 6t5. mlwydd oed, yn byw ar ben ei hun, ac yr oedd yn tueddu i fod yn isel feddwl. Syr Charles Blane oedd Commander
[No title]
Y CYMRY YN Y 12,lst BATT. 0 FYDDIN CANADA. Y rheng flaenaf (o'r chwith) T. O. Davies, Corp. T. 0. Jones, Lieut. Thos. J. Jones, Lieut. Davies, G. Humphreys, T. Williams. Yr ail, G. Dayton, R. Reed, Wm. Hendy, L. N. Wedderbiurn, J. Edwards, F. Little, F. Jones, E. A. Jones. Yr uchaf, J. Davies, R. Jones, J. Hughes, Wm. Williams, F. Higgs, H. Iken, R. Chartten, H. Ede. Rhodd Jdd Mr. Joseph Jones, a welir yn nghanol y rheng flaenaf fancwed i'r Gatrawd Gymreig cyn ei hymadawiad i Ffrainc, ac y mae wedi amlygu ei haelioni droion yn nglyn a'r Cymr, yn Vancouver. Gresyn fod yr eglwys Gymreig wedi ei chau i fyny o herwydd fod cynifer o'r aelodau wedi ymrestru o dan faner rhyddid i ymladd yn erbyn y Kaiser.—Glanogwen.
NEW YORK A VERMONT
NEW YORK A VERMONT UTICA, N. Y., Gorph. 5, 1916.-Y Sul diweddaf, pregethwyd yn Bethesda (A.) gan y Parch. John M. Pritchard, Wilkes-Barre, Pa.—Yn Frankfort Hill brydnawn Sul, pregethwyd gan Wm. R. Williams, Steuben St. —Y Parch. Wm. C. Davies, Walton, N. Y., fydd yn pregethu yn Bethesda y Sul nesaf. —Miss Emily Jones, o Granville, N. Y., sydd ar ymweliad a chyfeillion yn y ddinas hon, a bwriada aros am ddwy wythnos. —Treuliodd Mr. a Mrs. Tom Jen- kins, 130 Boyce Ave., y Pedwerydd yn Nelson, N. Y., gyda rhieni Mrs. Jen- kins, sef Mr. a Mrs. Wm. R. Williams. -Miss Kate Jones, merch John O. Jones, o New York, yn treulio y Sul a'r dyddiau dylynol yn Utica gyda'i berthynasau, Mr. a Mrs. Hugh T. Dav- ies. —Mis Kate Jones, merch John O. Jones, o Poultney, Vt., a W. J. Thomas dreuliasant y Sul gyda Mr. a Mrs. Richard Edwards yn Deerfield ar eu ffordd i Buffalo, N. Y. < -Y mae amryw o Gymry o ardal- oedd y chwarelau ac o ardaloedd y glo, wedi dod i'r cylchoedd hyn-rhai dros y Pedwerydd, a llawer i aros os y gall- ant sicrhau gwaith. —Cawsom air oddiwrth Nelson R. Gurley, Llywydd, fod nifer yr 'active Scouts' yn Utica, N. Y., wedi cynyddu oddiar Ionawr 1, o 137 i 249; nid 149 fel a gyhoeddwyd yn gamsyniol yn y wasg. —Wm. R. Evans a Willie Evans, dau frawd ieuanc o Wilkes-IBarre, Pa., droisant i fewn i'r Swyddfa bryd- nawn Llun. Johnnie Hughes, o Wilkes-Barre, Pa., ddaeth i Utica oddeutu wythnos yn ol, ac y mae wedi sicrhau gwaith yn Ilion, N. Y. —(Mrs. Wm. R. Williams, a'i mab Irwin, sydd yn treulio ychydig wyth- nosau yn Plainfield, N. Y., gyda y Parch, a Mrs. Abram Jones. Bydd ychydig amser yn y wlad yn gynorth- wy i 'Mrs. Williams adgyfnerthu ar ol ei gwaeledd diweddar. —Ymwelydd dyddorol a'n Swyddfa foreu Llun oedd y Cymro Frank L. Jones, o West Pawlet, Vt., yr hwn yn nghyd a'i deulu oedd ar ymweliad ag Utica. Daeth ef a'i deulu yma mewn modur o West Pawlet. ac yn y cwmni yr oedd Frank Jones a'i briod; Hugh, eu mab a'i briod; a Glyn, eu mab ieu- engaf. Yr oeddynt yn dychwelyd gar- tref ddydd iMawrth. -Yr oedd yn bleser difyr i ni weled y Parch. John M. Pritchard, Wilkes- Barre, Pa., yn troi i fewn i'r Swyddfa. Galwodd yma cyn cychwyn am Nelson, hen faes ei lafur a chartref ei briod. liwriada aros yno am ddwy wythnos, a bydd yn llanw pwlpud eglwys A. Nelson am ddau Sul, a'r >arch. R. L. Williams, gweinidog eglwys Nelson yn ei eglwys yntau yn Wilkes-Barre. -Y mae y 'pregethwr ieuanc Rich- ard J. Owen, Poultney, Vt., ar ymwel- iad a'r cylchoedd hyn, ac yn aros1 gyda Edward Parry, Whitesboro, N. Y. Bwriada efe weithio yn y cylchoedd hyn dros yr haf, a chymeryd cwrs yn ngholeg Hamilton, gan, ddechreu yn yr hydref. Gwr ieuanc arall sydd yn 'bwriadu gweithio yn Ilion ac yn yr Hydref fyned yn ol i'r ygol yw Harry Roberts, o Poultney, Vt. -Yn yr adran newydd o Hotel Martin nos Wener diweddaf, cvnaliwyd recital gan ddysgytfTion Proff. Samuel Evans, A.' T. S. C. Cyfeilid i'r dys- gyblion gan Miss Louise Priest, a chaf- wyd unawdau rhagorol gan y dys- gyblion canlynol: Miss Leila Wagner. G. A. Dagwell, M'iss Emma Dale, Miss Florence Sims, Mrs. W. J. Cowdre. Mi, Flora Nitzschke. Alfred Morse, Mrs. Harry B. Cline, Emanuel Strauss. Yn ychwanegol caed dau adroddiad da gan Miss Ruth Murty. Genedisraethau. Davies.-Mehe,fin 26, 1916, i Mr. a. i Mrs. Hugh Wm. Davies, 1526 West .St.. ferch. Mae'r fam a'r fechan yn dor1 "n mlaen yn dda. WilliaTr..s.-Mehefin 26. 1916, i Mr. a Mrs. Robert H. Williams. 1505 Neilson St., fab (cyntafanedig). Gel- wir ef George Herbert. Cwrdd Svnu. I Nos Wener diweddaif. yn nghartref eu merch, Mrs. William Watkins, 1113 Miller St., cvnaliwyd cwrdd synu i Mr. a (Mrs. Griffith Jones, 1133 Dudley Ave. Amcan y ewrdd svnu ydoedrl cvf- lwyno anrhegion a diathlu cyraeddiad pen 30ain mlynedd o'u bywyd priodas- ol. Wedi i'r teulu a'r cwmni gyfarch gwell i'w gilydd, cYhoedwYd Morris G. Morris, Steuben St., yn llywyddi am y noson. Wedi ychydig o ymddyddan persono.I, awd yn mlaen gyda y gweith- rediadau. Cafwyd gwledd gerddorol o radd uchel. Cyfeilyddwyd1 wrth y ber- doneg gan Mrs. Florence Pierce Jones a Miss Fanny Jones, a canwvd unawd- au gan Mrs. John Owens a Miss Nellie Roberts; hefyd' unawdau a deuawdau gan Thomas G. Jones, Morris G. Morris a William Watkins. Yn ddylynol, cymerodd y cwmni yr hamdden i fwyn- hau y danteithion blasus a barotowyd iddynt gan y bonedd'igesau, a chredir i bob un yn ddiwahaniaeth wneyd cyf- iawnder a'r dyn oddimewn. Wedi hyny, mewn dull deheuig, profiadol, ac anerchiadol, cyflwynodd Morris G, Morris ar ran y cwmni, bwrs llawn o arian yn nghyd ag 'electric iron' yn; anrhegion i Mr. a Mrs. Jones. Ar ran ei hun a'i Iblriod, diolchodd Mr. Jones i'r cwmni mewn anerchiad chwaethus a dyddorol am eu caredigrwydd tuag atynt, er y cymerai arno nad oedd yn cofio ar y pryd ei fod wedi priodi er's cymaint o amser a 30ain mlynedd. Siaradodd amryw o'r cwmni yn mhell- ach, a phob un yn dymuno iddynt ddeg mlynedd ar hugain a rhagor eto o fywyd unol, cyffelyb i'r gorphenol. Ymadawodd y cwmni wedi treulio noson fythgofiadwy, gan adael Mr. a Mrs. Jones gyda yr un dymuniad a'r bardd Yn nghanol dymuniadau da Am oes o haf a heulwen Heb ball mewn iechyd, heb dristhad, Heb ing na gwyneb angen. R. R. T. Rome. N. Y. I Y Parch. J. Velindre Jones, Remsen, N. Y., fydd yn pregethu yn nghapel A. I Court St., ddydd Sul nesaf. Nelson. N. Y. Aduniad Teuluoedd Hughes-Jones, yr hwn a gynaliwyd yn nghartref Mr. a Mrs. David L. Jones, Nelson, Madi- son Co., N. Y., Mehefin 24, 1916. Hwn oedd y 6ed cyfarfod o'r fath er pan y cychwynwyd y symudiad. Yr oedd y tywydd yn hynod o ffafriol a'r cynull- iad yn fawr, 10'3 o bersonau wedi dy- fod o Rome, Whitesboro New Hart- ford, Ilion, ac un, sef Mrs. D. Hughes, o Kansas. Am un o'r gloch, cafwyd ciniaw o'r fath oreu, a" phawb yn mwynhau y danteithion a'r hufen rhew. Wedi llanw y cyllau, awd ati i waghau y meddwl, ac awd trwy rag- len ragorol o adrodd a chanu, ac ar- eithio, a threuliwyd dwy awr ddifyr dros ben. Etholwyd swyddogion am y flwyddyn ddyfodol, a phenderfynwyd cynal yr aduniad nesaf yn nghartref Edward Hughes, Whitsboro, Oneida Co., N. Y., y Sadwrn diweddaf yn Me- hefin, 1917. Ilion. N. Y. Priodas.—Gan y Parch. W. E. Web- ster, o West Winfield, N. Y., yn nghar- tref Mr. a Mrs. Julius Jones, Cedar- ville, N. Y., unwyd mewn glan briodas eu merch Eva May, a Wm. E. Griffiths, o Plainfield, N. Y. Y forwyn briodas oedd Miss Esther Griffiths, chwaer y priodfab, a'r gwas oedd Plamer J. Watkins. Cludid y fodrwy gan y ferch fach Laura Crim, o Herkimer. Dymunwn heulwen a hawddfyd i'r par ieuanc. Llongyfarchwn Mr. a Mrs. John Parry, W. North St., ar eu mynediad i fyd y fodrwy. Brodor o Rhosgadfan yw John, ac y mae Mrs. Parry o'r un ardal. Unwyd hwy gan y Parch. D. M. Richards, Utica. Dymunwn iddynt hir oes a llwyddiant. Bu Miss Marg. Ellen Williams, Granville, yn ymweled a'i rhieni a chyfeillion. Aeth nifer dda i fwynhau y Pedwerydd i gylch y chwareli, a dys- gwylir iddynt oil ddychwelyd. Pleser genym gyfarfod a R. J. Owens a Harry G. Roberts, Granville. Y mae R. J. yn astudio ar gyfer y weinidog- aeth, a rhydd hyn fantais i eglwysi y cylch gael ei wasanaeth am ychydig fisoedd cyn myned i'r Coleg. Mrs. Evan Lewis a Mrs. Bofe Edwards wedi cyraedd yma'n ddyogel o Granville. Dysgwylir iddynt sefydlu yma fel y gweddill o'r gwragedd. Mr. a Mrs. Hugh Hughes h-efyd sydd wedi sefydlu ar Elm St. Y mae Nat Jones wedi myned gyda'r milwyr i geisio dod a'r Mexicans i drefn. Cofied y Cymry am y gwasanaeth Cymraeg y Sul nesaf yn yr M. E. Church am 3 o'r gloch. Dysgwylir cynulleidfa fawr, pryd y bydd y Parch. D. Morgan Richards yn pregethu.— Nem Roberts. --0- ARDALOEDD Y CHWARELI. Granville. N. Y. Bydd y Parch. Joseph Evans, B. A., New York, yn gwasanaethu i eglwys Jerusalem am y ddau Sabboth nesaf, a'r Parch. H. R. Hughes, Plymouth, am y ddau Sabboth diweddaf o'r mis. Y Parch. E. S. Jenkins, Martin's Ferry, Ohio, fu yn gwasanaethu am ddau Sabboth, a rhoddodd foddlonrwydd cyffredinol, fel pregethwr da a chy- meriad gloew. Blissville. Vt. Gorph. 3, 1916.-Da genym ddeall i'r brawd ieuanc, William Walter Thomas, basio yn anrhydeddus yn Middleibury College yr wythnos ddi- weddaf wedi rhoddi pedair blynedd o amser i gyraedd y nod. Dyma fachgen wedi ymdrechu yn galed am addysg ac wedi llwyddo, ac os y caiff fywyd ac iechyd, diameu y bydd iddo droi allan yn elw iddo yn y dyfodol. I ifyny bo'r nod. Darllenir ysgrifau David Lloyd, Maine, gyda dyddordeb. Moes eto yn fuan. Rhyfedd fel y bu iddo ddargan- fod yr holl hanes am Goronwy Ow-en. Da genym ddeall fod y brawd Thos. R. Hughes wedi gwella, ac yn dal i ddylyn ei alwedigaeth. Yn lied wael y dyddiau hyn mae Mrs. Hugh Williams, Blissville. Gwell- had buan a gaffo. Masnach yn lied dda yn y chwarelau ar hyn o bryd, a gobeithio y ipery am ysbaid gan fod yr amser yn agos- hau at ethol Arlywydd yn y wlad fawr yma, a bydd yn arfer a bod yn amser gwan yn fasnachol.-R. W. R. Poultney. Vt. I Gorphenaf 3, 1916.-Yn ei dy ei hun, Mehefin 16, gan y Parch. W. O. Williams, Granville, N. Y., rhoddwyd y cwlwm priodlasol ar Miss Maggie Rowlands, merch hynaf Ellis W. Row- lands, Farnamsville, a Richard J. Jones o'r un Ile, gynt o Fynydd Llan- degai. Arfotf, G. C. Y gwas a'r forwyn oedd Fred. E. Jones, Proctor. Vt., brawd y priodifab, a 'Mrs. W. Corning, Yonkers, N. Y., cyfnither y briodas- ferch. Gwnant eu cartref yn Farnams- ville. Llwydd iddynt. Ddoe, ymwelodd un o'r ystormydd mwyaf deimlwyd er's Ilawer blwyddyn a'r lie hwn a'r cylch. Yr oedd y (I'w barhau ar tudalen 8).
[No title]
Private Peter Roberts. ¡. 14th Batt. R. W. F. Provst Corul. John Williams. I South Lane. Regiment. Brawd a brawd-yn-nghyfraith l William Roberts, 241 South St., Utica, N. Y. Mae Peter yn Ffrainc er's tua I blwyddyn, ac hyd yma wedi bod yn ffodus iawn. Mae John Williams yn hen filwr, wedi gwasanaethu ei wlad yn rhyfel De Affrig, a'r gair diweddaf oddiwrtho e.f ydoedd ei fod ar y Garrison Military Police Staff yn Knockaloe, Isle of Man, lie mae 27,000 o garcharorion Ellmynaidd. Er iddo gael ei glwyfo dair gwaith yn y rhyfel yn Ne Affrig, y mae yn awyddus iawn am fyned drosodd i Ffrainc.
ANRHEGU GWEINIDOG. I
ANRHEGU GWEINIDOG. I Cvflwvno Pwrs vn Cvnwvs $577 i Dr. W. Caradoe Jones. Nos Lun diweddaf, synwyd y Parch. W. Caradog Jones, D. D., ar ymweliad nifer, o garedigion a chyfeillion a'i gar- tref yn dwyn gyda hwy bwrs yn cyn- wys y swm anrhydeddus o $577, yr hwn a gyfiwynwyd iddo ar ran llu o garedigion ac ewyllyswyr d.a. Gwnaed y cyflwyniad gan J. Francis Owen, yr hwn a eglurodd mai y cynllun gwreiddiol oedd cael cwrdd ffarwel ac anrhegu cyhoeddus, ond o herwydd af- iechyd Dr. Jones, pasiwyd i wneyd y cyflwyniad ar raddfa lai. Dywedai J. Francis Owen fod Dr. Jones wedilI rhoi llafur diflino a diwyd yn yr eg- lwys yn Bethesda am dymor o 131 mlynedd, ac wedi cyflawni gwaith, mawr. Hyderai yr adferid ef i'w gyf- lawn iechyd, ac y byddai ei fwa yn gryf eto i wasanaethu yr Arglwydd yn eglwys Rome. Diolchodd Dr. Jones am yr amlygiad sylweddol o deimladau da tuag ato mewn geiriau pwrpasol, a gwerth- fawrogai y cyfeillion pur oedd ganddo. Swyddogion y pwyllgor oedd a gofal y symudiad oeddynt: Llywydd, R. G. Lloyd; ysgrifenydd, John Morgan; trysorydd, J. Francis Owen. Pan ag- orwyd y rhestr o danysgrifwyr, rhodd- odd, Cymdeithas y Ladies Aid $100 tu- ag at y symudiad, fel arwydd o'u gwerthfawrogiad o lafur y gweinidog a'i ibriod. 'Bydd yn llawenydd i luaws cyfeill- ion Dr. Jones ddeall ei fod yn gwella yn raddol o'i afiechyd poenus. Y ruae y meddyg wedi ei gyngori i dreulio mis yn nglan y mor, a chynted ag y bydd yn alluog i adael cartref, aiff erf a Mrs. Jones am dymor i Ocean Grove.
Advertising
EGLWYS BETHESDA (A.) UTICA. N. Y. Pob gohebiaeth yn nglyn a llenwi pwlpud yr eglwys uchod yn ystod y misoedd nesaf i'w hanfon i JOHN M. MORGAN, 1522 West St., Utica, N. Y. fck. gill IIM I | | ?. ? ???-? .— -tii.. *?  ? ?  Sylvan Beach .$1.75 Round Trip. Sundays July 16 and July 30. Tickets good re- turning same day. Trenton Falls .$0.65 Round Trip. Daily to Sep- tember 30th, inclusive. Return limit day following date of sale. Sylvan Beach 10 day Rouud Trip $1.35 1 1.15 10 day excursion tickets limited to 10 days including date of sale. On day tickets good going and returning same day. Albany $2.10 Round Trip. Every Sunday and holiday to September 4th, inclusive. Return limit same day. Sacandaga $1.25 Round Trip. Every Sunday and Holiday to September 4th, Returning same day. Clayton • •$3.75 Thousand Island Park 4.25 Alexandria Bay 4.25 Round Trip. Fridays (afternoon trains only) and Saturdays to September 23rd inclusive. Tic- kets good returning until fol- lowing Monday except tickets sold September 1st and 2nd 1 good returning until Sept. 5th. Alexandria Bay$2.50 (Including Tour of Islands) Round Trip. Every Satur- day, Sunday and Holiday from June 24th to September 9th. Also Wednesdays, from June 28th to August 30th, returning same day. 4th Lake ..$2.00 Fulton Chain 1.50 Old Forge 2.25 3rd Lake • 2.00 Round Trip. Sundays only until Sept. 10 inclusive. Re- turning on same day. (Excur- sion trains only.) Raquette Lake .$3.55 Round Trip. Fridays and Sat- urdays only until Sept. 9 inclu- sive. Return limit Monday fol- lowing date of sale. CJ0rc-1a local ticket agents for time of trains and other information. a I fp BWYSIGLEIFION j f Gwella Dynion a Merched Drwy'r f Moddion Diweddaraf. + —————— I Defnyddia Dr. W. A. FANNING y moddion diweddaraf a f mwyaf gwyddonol mewn gweini ar ddynion a merched claf. Yn ei Swyddfa ceir y cyffyriau a'r offerynau diweddaraf i drin t afiechydion, a rhydd ei sylwpersonol i bob achos, yn nghyd a'r ■ ? fantais o'i brofiad helaeth. CyfryDgau Trydanol a Chyffyriau I Priodol. Defnyddia yr un dull a moddion ag a geir yn mhrif f feddygdai Ewrop ac America. t Os yn wael, galwch ac ymgyngorwch a Dr. Fanning. Cewch i ef vn wr profiadol, ac yn deilwng o'ch ymddiriedaeth. I DR. W. A. FANNING j UGAIN MLYNEDD 0 BROFIAD FEL MEDDYG. SPECIALIST MEWN ANHWYLDERAU AROSOL AR DDYNION + A MERCHED. I SWYDDFA YN UTICA: j MAHER BUILDING, Congl Lafayette a Seneca Sts. { Yr Ail Lawr, UTICA, N. Y. i YMGYNGORIAD A CHYNGOR YN RHAD. I Swyddfa yn Agored yn unig ar Ddyddiau Mercher, Iau, Gwener a Sadwrn o 9 y boreu hyd 8 yr hwyr. J
ALLAN O'R PAPYRAU CYMREIG.…
y Queen Mary, a lladdwyd yntau cyn i'w long suddo. Ddeufis yn ol yr ym- ddlriedwyd y Hong iddo. Dywedai ei fam ei bod wedi colli ei thri mab bell- ach yn y rhyfel. Yr oedd dau frawdi; ieuengach na Syr Charles, wedi eu lladd yn Ffrainc. Onid yw'r groes ym drom ar rai ysgwyddau, ac eraill yn dianc heb- unrhyw bang? Traddodiad yn y Llynges Brydeinig er dyddiau Nelson, yw fod y gwir Lyngesydd i fynd allan mewnymchwil i am y gelyn, ac wedi dod ar ei draws, ei fod i'w herio i frwydr, pa nifer byn- ag fyddai yn ei erbyn. Cariodd y Llyngesydd Beatty allan y traddodiad yn llythyrenol, a phrofodd fod ysbryd Nelson yn parhau i arwain Llynges Prydain. Rhamantus iawn yw hanes y rhan gymerodd y "Shark," Destroyer her-. thynol i Brydain, yn y for-frwydr. Yr oedd pob gwn ond un wedi eu chwythu oddiar ei hwrdd, ac nid oedd yn wedd- ill o'r dwylaw ond y Commander a dau eraill. Yr oedd coes y Commander wedi ei chwythu yn glir oddiwrth ei gorff, ond daliodd i danio yr unig wn hyd y diwedd, ac aeth i lawr gyda'i long wedi gwneyd ei ddyledswydd. Yn mhlith llu o hanesion am Ar- I glwydd Kitchener sydd wedi bod yn y papyrau yn ddiweddar, ni welsom y stori hono am dano ef a'r gynau pan yn y Soudan. Anfonodd Kitchener, adref at yr awdurdodau am ragor o ynau mawr. Yn mhen ysbaid cafodd hwynt-hen fagnelau hen ffasiwn, wedi gweled dyddiau llawer gwell. Heb betruso anfonodd Kitchener deli- gram yn ol: "Gallaf daftuceryg at y gelyn fy hun. Anfonwch ynau." Ac a'r stori yn mlaen i ddywedyd iddo eu cael hefyd. Deallwn fod yn mryd nifer o arwein- wyr politicaidd yn Llundain, ddwyn allan newyddiadur dyddiol dan nawdd y Blaid Ryddfrydol. Bydd hwnw yn cychwyn gyda golygiadau Mr. Lloyd George ar y rhyfel. Eisoes mae gwar- antwyr wedi eu cael am y swm o 8 5,, -Op.; a'r unig anhawsder yn awr yw prinder papyr. Nid golygiadau newyddion ar y rhyfel ond huddugol- iaethau newyddion a ddysgwyliwn. Cefnogai Ficer Llandegai gais am esgusodiad o flaen Tribunlys Ogwen i Owen W. Owen, clochydd a thorwr beddau yn Tregarth. Ar ol i W. D. Hobson gael allan fod gan yr apelydd wraig ac wyth o blant, dywedodd y costiai gymaint i gadw yr apelydd yn y fyddin ac a gostiai i gadw cadben. Caniatawyd mis o esgusodiad, mewn trefn iddo ymgymeryd a gwaith am- aethyddol, ac felly ryddhau dyn ieu- engach. Yn Nhribunlys Llanrwst, apeliai Mathews Williams, F. R. C. 0., athraw cerddorol, ac organydd yn eglwys Seion, f!,m esgusodiad hollol ar y tir fod ei waith o ddyddordeb cenedlaeth- ol. Y Cynrychiolydd Milwrol: A fydd. ai o yn drychineb cenedlaethol pe dysgid llai o gerddoriaeth? Yr Apel- ydd: Btyddai. Y Cynrychiolydd Milwr- ol: Onid oed,d yn ffaith fod 50 y cant o'r rhai oedd yn dysgu chwareu offer- ynau yn gwastraffu eu hamser gyda'r offerynau, pryd y gallasent ddefnyddio eu hamser i well pwrpas.—Na, nid, oedd yn meddwl. Ai nid oedd yn ffaith fod y personau hyhy'n fwrn ar gymf- deithas ac y dylid eu hatal? Pasiwyd fod yr apelydd i fyned i Wrexham i'w archwilio yn feddygol. Taenir y gair mewn cylchoedd swyddogol mai trwy ddarfod i un aelod o'i staff golli'r tren yn Llundain y coll- odd Kitchener ei fywyd. Yr oedd cer- bydres arbenig yn cludo Kitchener a'i gwmni o Lundain tua'r Allban i fyned, i'r ,llong. Ond yn Efrog cafwyd fod un aelod pwysig o'r cwmni rywfodd wedi aros ar ol. Collodd hwnw y tren yn Llundain. Arosodd Kitchener a'r lleill yn Efrog nes i'r diweddariad gyr- aedd gyda thren arall. Yna prysur- asant yn mlaen tua pen y daith. Pe- tae hwnw heb golli'r tren ac achosi'r oediad, buasai y Ilong a'i th-eithwyr wedi hwylio yn nghynt, ac wedi pasio'r man lie dygwyddodd yr anffawd yn brydlon. f mae'n debyg na fu yn y wlad hon' net- a'i awdurdod mor ddilyfethair a digwestiwn er's cenedlaethau ag Ar- lwydd Kitchener yn ystod miso-edd cyntaf y rhyfel. Ar rai pethau yr oedd cystnl a "dictator." Gwr o dymer aw- durdodol ydoedd—dywedir iddo ddad- i. gorffori pwyllgor yr oedd Arglwydd Middleton yn gadeirydd iddo, heb ym- gyngori a neb. Pan geisiodd Arglwydd, i Middleton ei weled, ni chafodd, er fod j Middleton yn Ysgrifenydd Rhyfel am- j ser rhyfel Deheudir Affrica a Kitchen- j er yn gwasanaethu o dano. Gwnaeth beth tebyg yn Neheudir Affrica. An- fonodd Prif Weinidog Natal i'w hys-i bysu ei fod ef a'i Gabinet yn credu y dylasai Kitchener adael iddynt wybod t inwy am, gwm y rhyfel. Anfonodd. Kitchener deligram yn ol yn dywedydj "Nid wyf yn cytuno a chwi na'ch Cabinet." A dyna derfyn ar y imater| hwnw. Ond, er yr ysbryd cwta hwni oedd ynddo, tysti,r ei fod --wedi cyd- weithio a'r Cabinet presenol gyda rhwyddineb mawr a pherffaifh ffydcl- londeb. Dyoddefodd ymosodiadau elepo- gwn y wasg a'r Senedd mewn dystaw- rwydd urddasol-yr unig ffordd i ddel- io ag ymosodiadau o'r fath.