Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
6 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
6 erthygl ar y dudalen hon
KINMEL PARK.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
KINMEL PARK. Er clywed ohonom yn fynych dipyn o hanes y gwersylloedd milwrol lie y mae cymaint o'n eydwladwyr bellach yn byw, rhyfedd mor wahanol yw'r gwersyll i'r hyn ddychmygem am dano. Y mae dieithrwch y bywyd milwrol inni hyd yn hyn yn peri ein bod yn darllen gydag awch hynny o hanes gawn am dano. Ceir pryder ar lawer i aelwyd, ac holi sut, tybed, yr ymdery'r bechgyn ynghanol y fath fyd newydd iddynt; a mawr yw'r awydd hefyd yn eglwysi'r wlad am fod o rhyw gynhorthwy i'r milwyr ar eu gyrfa ysbrydol. Nid gwiw dodi honno heibio hyd yn oed i redeg gyrfa filwrol. Efallai mai pechod parod y crefyddwyr sydd adref yw dodi achos crefydd yn y siding er mwyn i dren rhyfel fynd yn ei blaen. Ond (a dioch am hyn) cofir gan yr eglwysi am enaid y milwr; a'r hyn sydd yn werthfawrocach fyth, nid yw'r milwyr, gannoedd ohonynt, yn anghofio eu henaid eu hunain. Ac yn y gwersyll y mae'r eaplaniaid yn eu cynorthwyo ac yn eu cysuro. Ni ellir prisio'r gwaith ardderchog wneir gan y eaplaniaid, er ynghanol anawsterau. Un anhawster yw fod y milwyr gyda'u dyledswyddau yn y bore ac yn y prynhawn hyd 4.30 o'r gloch. A hawdd credu y byddant yn falch o'u rhyddid ar ol hynny, fel nad rhwydd yw dod o hyd iddynt. Anhawster arall yw y symudir hwy'n ami o un hut i hut arall, ac o un gwersyll i wer- syll arall. Wedi i'r caplan fod yn brysur yn casglu cnewyllyn cynulleidfa, dyna symud nifer ohonynt i rywle yn Lloegr. Y mae'r tri caplan Ymneilltuol sydd yn Kinmel yn cydweithio'n ddifefl, fel na wyddys i ba enwad y perthynant, sef y Capten Edward Jones, M.A., B.D., Rhyl, gyda'r Annibynwyr; Capten W. G. Owen (Iylifon), gyda'r Bedyddwyr; a'r Capten W. Llewelyn Lloyd gyda'r Methodistiaid Calfin- aidd neu, yn gywirach, o'r diadelloedd yna y daethant i'r gwersyll. Y mae'r Wesleaid ar eu pennau eu hunain; gresyn hynny. Yn hut Mr. Edward Jones gwasanaeth Saesneg fydd bob amser, a Chymraeg bob amser yn y ddwy hut arall, fel y gwyr y bechgyn sydd am Saesneg lie i'w gael. Nid yw'r caplaniaid yn cyfyngu eu hunain i Gymraeg na Saesneg cymerant y naill a'r llall yn eu tro. Yn unig yr Iiiii-iieu, ys gel- wir hwy gan fechgyn Mon ac Arfon—y ewt, sydd wedi ei neilltuo i iaith arbennig, rhag peri dyrySB'ch. Ynglyn a'r hut Seisnig y bum i fwyaf. Dyma gyfarfod gweddi—y cyfarfod gweddi wythnosol -wedi ei gyhoeddi. A oes eisiau holi, Tybed ddaw rhywun iddo ? I'r munud amser dechreu wele gynhulliad da wedi dod ynghyd. Un ohonynt yn darllen ac yn mynd i weddi; eraill -bump neu chwech yn dilyn heb eu gofyn- yn barod i gymryd rhan wedi i'r cyfarfod gael ei roddi'n agored. Ac O y gweddio taer, ac fel y dyfynnent yr Ysgrythyr! Dynion ifanc iawn, bechgyn ydynt, ond yn hen gyfarwydd a gorsedd gras. Gweddiant yn arbennig am nerth i sefyll dros Dduw yn y gwersyll i ddweyd gair dros Grist, dros yr eglwysi adref, a'r gweinidog- ion, a'u rhai annwyl. Gweddiau byrion, gwresog, yn nefoleiddio'r hut, a dim i'w weld ond y Duw mawr.' Dyna'r cyfarfod gweddi milwrol' cyntaf erioed imi fod ynddo, ac nid a byth yn axigof. Cyfarfyddais ag amryw o weinidogion yno. I Dyna un gweinidog M.C. newydd ei wneuthur yn rhingyll un arall, gweinidog yr Annibyn- wyr, yntau'n rhingyll. Dyma un arall, gwein- idog yr Annibynwyr private yw eto, newydd ddod o Forgannwg, a phan oedd un neu ddau o'r milwyr yn hwylio gamblo yn yr hut, cododd i brotestio, a'r bechgyn eraill yn ei gefnogi—ac ni chlywyd mwy son am gamblo yn yr hut honno. Oni chwynwyd droion fod yr Eglwys yn cael ei chyfyngu rhwng pedair wal i raddau gor- modol ? Wele'r Eglwys yn y byd—gweinidogion, diaconiaid ac aelodau yn meddwl am Ei enw Ef ymhell o bob capel. Ac ant i'r cyfarfodydd crefyddol gynhelir yn huts y caplaniaid, er cael nerth ac i loywi eu harfau i gymryd rhan yn y rhyfel ysbrydol, a gwnant eu rhan yn wych o blaid y Meistr. Dyna wr priod ynghanol twr o fechgyn ifanc: Gwell fuasai petai fodd rhoi'r gwyr priod gyda'u gilydd, a'r clibriod gyda'u gilydd, mewn huts gwahanol. Dyna'r gwr priod yn dweyd gair heb fod yn dda; ar unwaith a dyn ifanc ato, a dywed That's low.' Pregethwr cynorthwyol yw'r dyn ifanc, ac meddai Ni fyn y gwaethaf fod yn low, os medr beidio.' Bwriedir adeiladu hut at wasanaeth y tri enwad Ymneilltuol grybwyllwyd eisoes, ac y mae ei llwyr angen. Bydd mewn lie cyfleus, ac yn ddigon eang i'r gynulleidfa bore Sul. Nid oes yr un ystafell yn y gwersyll ddeil y gynulleidfa o Gymry bore Sul. Cefais y fraint o bregethu ar fore Sul yn ddiweddar i tua 1,200 -llond yr ystafell, a rhai wedi methu cael lie. Bydd yn ddigon amlwg i bob milwr ddod i wybod am dani. Rhyfedd son y ceir ambell i filwr wedi bod yn y gwersyll am fis, ac heb gymaint a chlywed fod caplan a gwasanaeth Cymraeg Cyn yr ymddengys y brasnaddiad hwn o lythyr, bydd pob eglwys yng Nghymru wedi derbyn cylchlythyr yn erfyn am gymorth' i adeiladu'r hut Ymneilltuol. Na fydded eglwysi Annibyimol Cymru yn ol i eglwysi'r enwadau eraill yn hyn. Cofiwn eneidiau'r milwyr. Mi hoffwn argraffu ar feddwl pob milwr a'u teulu mai'r cyfaill pennaf sydd gan y milwr yn y gwersyll yw'r caplan. Mae drws ei hut yn agored bob amser, a chroeso i bob milwr fynd iddi pryd y myn. Chwi, rieni, gyrrwch enwau a chyfeiriad eich plant i'r caplan. Rhoddaf ei gyfeiriad i chwi-Capten Edward Jones, M.A., B.D., Chap- lains' Hut, Camp 6, Kinmel Park. Ni theimlais erioed fwy o werth cartref cref- yddol nag a wnes yn y gwersyll. Cafwyd math ar seiat profiad un nawn Sul. Saseon oeddynt, a phob un wedi ei fagu ar aelwyd grefyddol. Rhai wedi crwydro dipyn, ond wedi dod yn ol i'w lie. Hyfforddia blentyn ymhen ei ffordd, a phan heneiddio nid ymedy a hi.' A phan fo eglwysi'n gweddio dros y bechgyn sydd filwyr, na fydded iddynt anghofio anfon eu cyfraniad at dalu am yr ystafell cwrdd. Bydded i'w helusenau a'u gweddiau ddyrchafu at yr Ar- glwydd. I Brymbo, I Brymbo, J. TAI,WRN JONES. I Mehefin gfed, 1916.
Eisteddfod Genedlaethol Aberystwyth.
Rhestrau Manwl, Canlyniadau a Chanllawiau
Dyfynnu
Rhannu
Eisteddfod Genedlaethol Aber- ystwyth. I ARHOLIADAU YR ORSEDD. I Urdd Bardd.-Gradd I. (y derfynol) Parch. J. H. Williams, Mynydd Isaf, yr Wyddgrug Parch. Jenkyn Jones, B.A. (Ernis), Collegiate School, Pontypridd. Urdd Ofydd.-Gradd I. a II. Miss Rachel Mary Jones (Gurnosa), Starling House, Llan- dysM. Urdd Pencerdd.—H. D. Alexander (Pencerdd tl,vdd Penceydd.-H. D. y Dyffryn), Craigcefnparc Hugh T. Parry (Pen- cerdd Beuno), Gwyddelwern. Urdd Cerddor.-W. Ellis Parry (Gwilym Arfon) Caernarfon. Urdd Cerdd Ofydd.—D. J. Roberts (Alaw Bethel), Llaiidebie; J. Rees (Alaw Heulog), Y Blaenau, Llandebie Anne Owen (Perores Fifioii), Chwilog Dora E. Lloyd (Alawes Llwyd), Llan- dudno Junction. Arholwyr.—-Urdd Bardd Elfed, Dyfrig a Llew Tegid. Urdd Ofydd Gwynedd, Tryfan a Dewi o Geredigion. Urddau Cerddorol Pencerdd Gwynedd, Mus. Bac. Mr. J. T. Rees, us. Bac. a Mr. L. J. Roberts, M.A. Urddir yr ymgeiswyr llwyddiannus yng Ngor- sedd Eisteddfod Genedlaethol Aberystwyth fore ddydd Iau, Awst IJeg, 1916, am hanner awr wedi wyth o'r gloch. EIFIONYDD (Cofiadur yr Orsedd).
GAIR 0 EGLURHAD.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
GAIR 0 EGLURHAD. At Olygydd Y Tyst. SYR,—Caniatewch i mi air neu ddau drosof fy hun a thros Bwyllgor y Caniedydd Cynull- eidfaol' at Bwyllgorau Cymanfaoedd Canu a'r eglwvsi, &c. Caf geisiadau o ddydd i ddydd am ganiatad i osod tonau arbennig mewn rhaglenni, y rhai, medd yr ysgrifenyddion, sydd i fod yn y llyfr newydd. Sut y gwyddant hwy, nid wyf yn gwybod, gan iia wn i eto pa donau sydd i fod yn y Uyfr a rhaid i mi wybod cyn y gall tonau nad oes gennym hawlfraint ynddynt fynd i fewn, gan mai myfi raid ohebu am y caniatad, &e. Diolchaf, felly, os ataliant eu Haw hyd nes y caffwyf y rhes y mae'r Golygwyr am gael i fewn, ac hyd nes y bo ein hawdurdod yn ddiogel. (Gwel yr hysbysiad ar tud. 8.) 20 Alexandra-road, 20 Alexandra-road, D. MORGAN DAVIES. Abertawe.
Cadeirydd An nibyn nol y Bwrdd…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Cadeirydd An nibyn nol y Bwrdd Cymod. GAN BURLAIS. Hyd eto, ni etholwyd olynydd i'r Arglwydd Muir Mackenzie fel Cadeirydd Annibynnol Bwrdd Cymodi Deheudir Cymru a Mynwy. Ni a obeith- iwn y gwel yr Arglwydd Prif Ustus y pwysig- rwydd o ethol Cadeirydd newydd yn ddiatreg. Haedda glofeydd y Deheudir wr eyfrifol. o gy- meriad cadarn, ehangder barn a chydymdeimlad, a chanddo broliad anir\^wiog fel cyfryngwr mewn materion diwydiannol. Ni a obeithiwn, hefyd, y sylweddola'r pleidiau mai eistedd ar orsedd barn a fydd ei waith a'i ddyledswydd, ac nid edrych ar hawliau llafur trwy wydr cyfalaf, nac ildio, ychwaith, i fygythion arweinwyr meddwl llafur. Mae glofeydd y Deheudir ymhlith y pwysicaf yn y Deyrllas Gyfunol. Cyflogant dros 225,000 o weithwyr yn uniongyrchol; suddwyd 3niddynt dros bymtheg ar hugain o filiynau o bunnoedd ac y mae cyfansv/m y cyflogau yn ymylu ar ryw chwarter can miliwn. Ni ellir amgyffred bwysiced yw'n glifeydd y dyddiau rhain; hwynt-hwy sy'n gi-rru'r llynges; onibai am danynt, arhosai diwydiannau Ffrainc a'i chyflenwad o armerth rhyfel; yr Eidal a beidiai a rhyfela mewn wythnos. Hawlia'r glofeydd hyn, felly, ethol o'r gwr eymhwysaf a ellir syrthio arno fel Cadeirydd Annibynnol y Bwrdd Cymodi, gan fywioced yw galluoedd imghydfod a pher- yglon cyffro. Comiwnistiaeth sydd effro a diwyd mewn ambell gwm a phant, ac y mae i'r elfen hon fwy na'i rhan o gynrychiolaeth y glowyr ar Gyngor Cynghrair y Glowyr; a dengys cwrs hanes y glofeydd yn ystod y deuddeg mis diw- eddaf yn eglur i ba eithafion yr eid i hollti'r gyfundrefn bresennol ac i beryglu'n llonyddwch diwydiannol. Eddyf amryw ymhlith eu har- weinwyr ainlycaf eu gelyniaeth penboeth a di- drugaredd tuagat gyfalaf haerant nad oes gan gyfalaf hawl yn y byd i gyfranogi o ffrwyth cydweithrediad cyfalaf a llafur. Hwyrach ei fod yn wir nad Iluosog nifer y sawl fo'n coleddu'r syniadau eithafol hyn, eithr hwynt-hwy sy'n llywodraethu gweithrediadau a pholisi Cynghrair y glowyr-hwynt-hwy a daflant anawsterau ar lwybr y Cadeirydd, ac a ddinystriant gytun- debau fel brethyn carpiog, ac a fygythiant hyd yn oed y Llywodraeth ei hun. Geilw'r sefyllfa, felly, am wr o ewyllys gref a disigl. Gwell fyddai peidio a llanw'r swydd o gwbl na gosod ynddi un eiddil a gwan. Esgor gwendid bob amser ar anghydfod ac annhrefn. Heblaw'r pethau hyn, y mae yna un rheswm amlwg arall dros ddewis dyn o safle, a hynny'n fuan iawn. Daw cwest- iwn y gyflog i'r wyneb eto'n fuan, cyn pen ychydig o wythnosau. Hyd yn hyn, ni ddaeth- pwyd o hyd at benderfyniad ynglyn a'r cwestiwn pigog o gael pris cydwerth. A'r mater pwysig hwn heb ei benderfynu, ofnwn mai ofer fydd disgwyl cydweithrediad rhwng y pleidiau. Mae yn iawn inni gyfaddef, er hynny, ddarfod i ar- weinwyr y glowyr, beth amser yn ol, amlygu eu parodrwydd i roi dwys ystyriaeth i'r mater gyda'r amcan o'i sefydlu dros gyfnod y rhyfel. Oni ellir tynnu allan, hefyd, ryw fath ar daflen yn gosod allan maint y codiad. neu gostyngiad yn y gyflog yn ol fel y bydd pris y glo yn codi neu'n gostwng ? Hyn a arbedai, debygem, yr angenrheidrwydd o ail-ystyried cwestiwn y gyflog bob tri mis, ac a symudai ffynhonnell llawer o anesmwythter ac anghydfod. Mae Mr. Vernon Hartshorn, ni a gredwn, wedi awgrymu rhyw- beth o'r fath. Ceir gweled bod pris y glo wedi codi yn ystod y tri mis diweddaf, ac yn naturiol daw cais arall oddiwrth y glowyr am ychwaneg- iad at eu cyflogau. Ni ddylai fod perygl yn hyn ynddo'i hun eithr y mae'r equivalent heb ei benderfynu, a dyma lie mae'r perygl. Hyd oni chytuno'r pleidiau ar y ewestiwn dyrys hwn, ofnwn mai ofer fydd disgwyl am gydweithred- iad rhyngddynt, neu-alli heddwch parhaol yn Neheudir Cymru a Mynwy.
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
BETHANIA, RHOSAMAN, BRYNAMAN.— Pregethwyd yng ngwyl flynyddol yr eglwys uchod Sul, Mehefin 18fed, gan y Parch W J. Rees, Alltwen. Cafwyd gweinidogaeth gref a blasus yn dilyn yr wyl fawr yn y cylch hwn.
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
'SARZINE BLOOD MIXTURE CROExN IACH A GWAED PUR.—Dyna yr hyn y ma Sarzine Blood Mixture yn ei sicrhau, a dim arall. Nid yw yn honi gwella pob peth, fel yr Yankee patent Medicines, ond os blinir chwi gan groen attach, ysfa, pimples, toriad allan Scurvy, doluriau, penddynod. &c., yn tarddu o waee drwg ac anmhur, raynwoh botelaid o Sarzine Blood uixture gan y Druggist nesaf atoch, Is lie a 2s 6c y botel, neu gyda 80 at y cludiad :9n yehvvauegot, oddiwrth y erohenoK. HUGH DAVIEB, CHEMIST, MACHYIIILLITH