Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
5 erthygl ar y dudalen hon
WEDI'R UNDEB.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
WEDI'R UNDEB. Aeth yr Undeb heibio ers mwy na mis, a daeth yr anerchiadau, y pregethau, a'r areith- iau allau yn y wasg Distawodd yr hyawdledd fel na chlywir ond ei adsain o bell, eithrerys y cyfan yn adgof hyh'yd. Ciywais a darllenais lawer o ganmol i Undeb Brynaman-r-hai yn dweyd ei fod yn Undeb da, eraill ei fod yn anfarwol, a rhai mai dyma'r goreu ers blyn- yddoedd. Tebyg fod hyn wedi ei ddweyd am Undebau o'r blaen, ac y dywedir hyn am Undebau eto, a bydd y sawl a ddywed yn credu hynny, wrth gwrs-y diweddaf yw'r goreu o hyd i lawer. Beth bynnag am hynny, gwyl dda gaed ym Mrynaman -trefniant dymunol, cynulliadau gorlawn, areithio a phregethu godidog: mor dda fel mai caled fu ar weinidogion y cylch fodloni eu cynulleidfaoedd am rai wythnosau; ac oni bai fod yma bregethwyr go dda, buasai braidd yn ddigalon. Ond erbyn hyn y mae'r eglwysi wedi adennill eu eydbwysedd, ac wrth gasglu i dalu- treuliau yr wyl yn gofyn yn ddistaw beth gafwyd ohoni. Wei, yn sier, fe gafwyd llawer. Yn gyntaf oil fe gafwyd gweid yr Enwad, yr hyn na welwyd yma o'r blaen, Meddai gwr disyml wrthyf ail ddydd yr wyl, 'Welsoch chi gymaint o bregethwyr gyda'i gilydd erioed?' 'Wel do,' meddwn innau, "rwy'n eu gweld fel hyn bron bob blwydd/n.' Wei, wir,' eba'r dyn, 4 feddyliais i ddim fod cymaint i gael yn y wlad.' Dyna brawf y caiff y cylch fendith Wedi byw yn Iled annibynnol y mae hyd ya hyn, heb fod ya ordeyrngar i'r Enwad na'i fudiadau. Dichon y eir yr Eawad yn fwy ar 01 ei weld. Ba rhai yn meddwl mai math o de- parti blynyddol i bregethwyr oedd yr Undeb Ciywais gwestiwn un yn awgrymu hyn. 'Does dim rhyw wiedd neilltuol gyda chi hefyd,' gan gyfeirio at y cinio 'Nats oes,' ebe gweio- idog oedd yn ei ymyl, nid y giaio aV te yw prif bethou yr Undeb'; a deallodd y dyn cyn naw o'r gloch yr hwyr mai Did einiawa ar gefn yr eglwysi oedd amcan mawr yr Undebwyr. Nid beirniadu'r bwyd yr wyf—yr oedd bob peth i'w ddymuno, ond beirniadu'r dyn j ddaeth yno i fwyta. Bendith arall ymarferol iawn gafwyd yng nghysgod yr wyl oedd na welodd y cyleh fwy o rwbio a glanhau a golchi ers llawer dydd. Y mae'n He glan naturiol, heb fwg na llwch i'w andwyo, ac y mae'r trigoUon o arferion sybar. Ond pan ddaeth eysgod yr Undeb, aetbpwyd ati o ddifrif, ae ni byddem yn synnu os caiff ambell un oedd a'i wyneb at y pared estyniad oes. 4 Glendid yw'r agosaf i dduwioldeb,' medd hen ddiareb, a da oedd gweld yn yr Undeb fod eu perthynas mor agos Bendith arall allesid gael, er na chafwyd honno eleni, oedd pe gadewsid y rhai anfonodd eu henwau yn rhy ddiweddar heb letyoedd, a pbe gadewsid y thai na wyddent enwau yr ysgrifenyddion lleol heb eu hateb. Synnais glywed am rai heb sylwi ar hyn yn y TYST, ac am eraill, er cael llawer o ras a rbybllddion,\ n danfon eu henwau ryw wythnos cyn y cyrddau. Y fendith fwyaf i'r rhai hyn fyddai cael cysgu teirnos yn yr hen waith tin, Arbedai draul a thrafferth i bwyllgorau lleol Undebau ddaw. Pwy fydd yn ddigon gwrol i adael y rhai hyn allau am dro? Yroedd eraill wedi addaw dod, ac wedi cael cyfeiriad eu llety, ond ni ddaeth- ant, ac ni chafodd neb glywed pa ham Dylai pawb fod yn ddigon moesgar i arbed hyn o drafferth i'w llety wyr Fe barotowyd llawer o fwyd na ddaeth neb i'w fwyta, ac awyrwyd !lawer gwely na ddaeth neb i gysgu iddo, ac ni ddaeth eto air o esboniad. O'r ddau gwell geuaym y dyn ddaeth WI' wyl i fwyta. Ni charwn fod yn gas i ymwelwr pwy bynnag, ond awgrymwn i Bontypridd roi enwau'r diweddar- iaid yn y fasged, a^ gadaal i dalu am lety yn un o'r gwestai, neu gysgu yng nghysgod y maen llog. Ond y fendith fawr gafwyd oedd awyrgylch ysbrydol y cyfarfodydd. Bu'r Gynhadledd yn rhydd o gecru a dadiu dibwynt, a bu'r odfeuon eraill heb eithriad yn oleuni i'r meddwl a. gwres i'r galon. Ni bu un o'r cyrddau yn faich, ond yn fwynhad, a chymoth i'r traethu da oedd gwrando astud y gynulleidfa. A dylai preg- ethwyr o bawb fod yn wrandawyr da. .Y mae Undeb Brynaman bellach ymhlith ffeithiau'r gorffeuaol, a theimlwn ryw hiraeth Hon ar ei ol Ni ddaw'r dyddiau braf hynny byth yn ol, a dichon na chwrddir byth fel hynny mwy ond erys eu delw ar bob calon fu yno, a'u dylanwad yn atgof iach i'n hysbryd. Arhosed yn arbsnnig yng nghartrefi croesaw- gar y cylch, ac ar aelwydydd gwasgarog yr ymwelwyr oil.
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
MEDDYGINIAETH DDIOGEL AT ANHWYLDERAU'R CROEN A'R GWAED. Os ydych yn dyoddef oddiwrth uiirhyw afiechyd sydd yn codi oddiar aiunhuredd y gwaed, megys ECZEMA, SCROFULA, GWENWYN Y GWAED, CWYFAU o uurhyw natur, CHWYDDIADAU O-ROUNOL, CLUNIAU DOLURUS, CRYDCYMALAU, GOUT, &c., dylech brofi gwerth Clarke's Blood Mixture y gwaed Burydd ac Adferydd bydenwog. Gwarentir i glirio y Gwaed oddiwrth bob an- mhuredd sydd yn CODI ODDIWRTH BOB ACHOS, ac y mae yn rhydd oddiwrth bopeth sydd yn ni- weidiol i'r cyfansoddiad mwyaf gwanaidd i un o'r ddau ryw, o fabanod hyd henain. Miloedd o dystiolaethau o bob parth o'r byd. Oddiwrth yr holl Fferyllwyr a'r Ystordai, 2s.9d. y bOteL Gofjmwch am 4 T 7 Ep? CLARKE'S BLOOD MIXTURE.
I Martin's-lane, Liscard.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
I Martin's-lane, Liscard. Cy far fod Arbertitig.-Cael ychydig o haoes ein bechgyn o faes y frwydr, a chytl wyno tystab i ysgrifennydd ariannol yr eglwys, Mr J. Parry Williams, Haddon Villa, ydoedd amcamon cyf- arfod arbennig a gynhaiiwyd yn y lie uchod nos Farcher cyn y diweddaf. Yr oedd yr ysgoldy oang yn orlawn o bob! awyddus i glywed pa fodd y mae eiu bechgyn yn ymdaro. Cymerwyd y gadair gan y Parch T. Price Davies, ein hannwyl weinidog; ao ar ol ychydig o eiriau pwrpasoi galwodd ar Mr R. H Jones ysgrif- ennydd ein Roll of Honour Fund, i roi tipyo o'r hanes. Y mae oddeutu 35 ar Hôl Anrhydedd yr eglwys hon, ond pedwar ar ddeg sydd yn y tfrynt hyd yn hyn, a'r newyddion am danynt yn galouogol ar y cyfan. Dywedodd yr ysgrif- ennydd ei fod mewti gohebiaeth wastadol & phob un obonynt, a'i fod yn anfon papurau a chylchgronnau yn wythnosol iddynt, a llawer iawn o barseli. Darllenodd ddytyniadalil byrion o lythyrau pob un oedd yn arddangos eu bod yn gwerthfawrogi caredigrwydd yr eglwys a'i thaimladau da tuag atynt, a bod hynny yn llawer o gysur a diddanwch iddynt yn yr affi- gyichiadau enbydus y maent hwy yn wirfoddol wedi eu dewis dros eu gwlad a thros hawliau eyfiawnder a rhyddid Cafwyd gair hefyd gan Mr Aaron Evans, trysorydd y mudiad. Y mae dau neu dri o'n bechgyn wedi eu clwyfo, ond nid yn dost, a mab Mr R H Jones yn yr ysbyty yn Ffrainc yn aflaoh, ond nid yn glwyfedig Gofldus iawn gennym fod un o'n bechgyn wedi marw o,i glwyfau aaf mab Capten a Mrs Jones, 15, Adelaida-street, Poulton. Tair ar hugain oed oedd John Henry Jones, a bu farw dran- noeth ar ol y eyfarfod uchod. Oydymdehnlu'r eglwys a phawb o'i gydnabod ya fawr a'i rieni a'i berthynasau yn eu galar. Wedi ciel adroddiad gan Miss Freda Price, ciwsorn gwpanaid odea bara brith, &c., i'u cryfhau ar gyfer y rhan arall o'r eyfarfod, sef no tysteb i Mr Parry Williams, yr hwn sydd wedi gwasanaethu yr egiwys yn fedrus a ffyddSon fel ysgrifennydd. adannol am yn agos i ddeng mlynedd. Nid oedd Mr Parry Williams ei lian wedi clywed siw na miw o'r hyn oedd ya y gwynt, a thrwy yr esgus fod eisiau cryahodeb o sefyilfa ariannol yr eglwys am y chwe mis cyntaf o'r fLwyddyn y perswadiwyd ef i ddod i'r eyfarfod, oblegid ilid yw sefyilfa ei iechyd yn dda er's tro, ond llwyddodd ein gweinidog diflluo i'w gymell i ddod ac wedi ei gae! ar y llwyfan, ac iddo roddi sefyllfa yr eglwys yn deg ger ein bron, galwodd y Cadeirydd ar Mr E. Griffiths, y trysorydd, i ddweyd gair, ac ar ddiwedd araith frwd, trodd at Mr Parry Williams i'w hysbysu fod yr egiwys yn chwennych ei anrhydeddu, a cliyflwynodd iddo Treasury Note Case hardd iawn a sypyn ¡a.wn o currency notes ynddo. Hawddach dychmygu syndod Mr Williams na'i ddisgrifio. Diolchodd ef a'i briod raewn geiriau hapus iawn. Cafwyd gair gan y gweinidog a holi swyddogion yr eglwys ac eraill-yr oil yn rhoddi tystiolaeth uchel iawn i Mr P. Williams fel ysgrifennydd ariannol, a diacon, ac athraw yr Ysgol Sui ac arolygwr. Yn wir, y mae wedi bod yn cldef- nyddiol iawn ar hyd y blynyddaa, ac-, yn rhyfedd iawn yr oedd Rhagluoiaetb wedi trefnu i'w dad fod drosodd o sir Fon am ychydig dd?ddian, a daeth yntau i'r eyfarfod sicr yw ei fod yn falch o weld ei ?b yn cael ei anrhydeddu. Fel hyn y canodd Mr R. H. Jones yn y cyfarfod :— Pwy a anrhydeddir heno ? 'Rhwn mae pawb yn ffond ohono- Parry Williams. Anrheg fach o waelod calon I'r 'sgrifennydd medrus, ffyddlon- Parry Williams. Pwy lafuria yn ddiorffwys ? Pwy rydd oreu ei oes i'r eglwys ? Parry Williams. Gwyr pa beth yw hunan-aberth Nid oes dim yn ormod trafferth Gan Parry Williams. Nid y swm yw gwerth yr anrheg, Mr Williams; Son wna'r rhodd am lawer chwaneg- Son am barch a serch eydnabod Tuag atoch chwi, eich plant a'eii priod Son am iechyd, hoen a hindda, A'r oil i deulu Haddon Villa.
I PORTH ERYRI.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
I PORTH ERYRI. Owympo ar y Maes --Ddechreu y mis diw- eddaf daeth y newydd i Borthygest fod un o fechecyn y pentref, Private Evan Harris, mab Mr John Harris, butcher, wedi ei glwvlo yn t'arwol yn yr ymoBodiad mawr yn Ffrainc. Oddiwrth y Caplan Peris Williams y daeth y wybodaeth, ac efe wasanaethai yn yr angladd. Diolch yn fawr i Peris am ei lythyr c iredig i'r tad a'r toulu. Baehgen tawel a siriol oedd Evan, ac yn aelod o'i febyd yn yr eglwys Anni- bynnol. Y mae yma gydymdeimlad dwys i'r tad a'r tenIa oil. Mariv Diacon.—Dydd Sadwrn, Gorffennaf 15fed, ba farw yr hen bererin Robert Roberts, Bryn Hyfryd, Borthygest, diacon yn yr eglwys Annibynnol yuo, yn 82 miwydd oed. Yr oedd yn liescau ers biynyddau, a bu colli ei briod fwy na biwyddyn yn ol yn ergyd drom iawn iddo. Gedy fab a dwy ferch i alaru ar ei ol— un o ba rai, Mrs Heinz, a drigai gydag ef. Brodor ydoodd yn wreiddiol o Harlech, ac yn hanu o deulu yn perthyn i'r Badyddwyr ond Annibynnvvr selog fu ef ar hyd ei oes, a byddai yo atgoflo y saint yn y seiat bron bob tro y denai 'pen ei fl wydd 'fel aelod crefyddol, a soniai gyda bias am yr ysgafnhad' gafodd y pryd hwnnw. Ym Morfa Byohan a Borthygest y treulioild y rhan fwyaf o'i oes ar ol tyfu i oedran, ac am yr 21ain mlynedd diweddaf yr oedd yn ddiacon ym Mhorthygest. Efe oedd ceidwad y capol ers o gwmpas 40 mlynedd, ac ni fu neb erioed yn cymryd cymaint diddordeb yn ei swydd. nac yn ei chytlawni'n effeithiolach yn ei ddyidiau goreu. Hen frawd tawel a charedig oedd Ni fu neb erioed parotach ei gymwynas nag efe. Yr oedd ei ffyddlondeb i'r achoa yn ei holl agweddau yu ddigymhar. Gwasanaethwyd ya ei aag!add. ft)! elndwyr gan ei gyd-ddiaconiaid a'i ddosbarth ya yr Ysgol Sal, o'r hwn yr oedd ganddo feddwl uchel iawn. Oyraerwyd y gwasanaeth erefyddol gan y Parch W. Ross Hughes, ei weinidog. Pr-yderon.Y mae vtaa la o deuluoedd mown pryderon mawr am anwyliaid ydynt yn yr ym- osodiad mawr yn Ffraiac. Y m e rhai eisoes wedi eu. elwyfo, yr hyn a waa berthycasau a ohyfeillion y gweddiil yn bryderus. Esiampl y Brenin.—Yn ddiweddar cymerodd tref Porthmadog a'r holl gymdogaethau cylch- ynol at y gwaith o gasglu enwau rhai yn fodlon dilyn esiampl y Brenin trwy ymgadw oddiwrth bob math o ddiodydd alcoholaidd hyd derfyn y rhyfei. Ymwelwyd a 1,185 o dai, a gadawyd tocynau ardystio i 2.918 o bersonau, oil dros 15 oed, a chymerwyd ye ardystiad gan 2.252, neu 77 y cant Gwaaeth rhai eymdogaethau yn llawer gwell. na hyn. Cyrhaeddodd dwy gym- dogaeth 88 y cant, ond ni enwaf hwynt Mr Thomas Jones, y post-feistr, oedd yr ysgrifen nydd, a gwaaeth ei waith yn rhagorol.
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Y GROES WEN.—Gynhaiiwyd cyrddau pregethu blynyddol yr eglwys uchod, fel arter, ar y Sul a'r Linn cyntaf yn Awst. pryd y gweinyddid gan y Parchn Rowland Hughes, B.D., Tylorstown; E. Wynne Jones, Clydach Vale; R. G. Berry, Gwaelodygarth; a Joseph James, B A., Narberth. Drwy fod y dynion o dan y ddeddf orfodol i fyned i'r gwaith, nid oedd y cynulliadau ar y Llurt luosoceid ag arfer, ond ni chlvwsom erioed amgeoach pregethu. Dilyner yr orifeuon a bendith.