Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
6 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
6 erthygl ar y dudalen hon
CASTELLNEDD A'R CYLCH. I
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CASTELLNEDD A'R CYLCH. :j :Soar, Castdtnedd.-Cynhaliodd yr egl\vysTlion ei chyfarfodydd pregethu Sul a nos Dun, Awst ,27ain a'r 28ain, pan y gwasanaethwyd yn effeith- iol ac amserol i dyrfaoedd mawrion gan y Parch. H. Elvet Lewis, M.A., Llundain. Maesyrhaf.—Pregethwyd yng nghyfarlodydd blynyddol yr eglwys hon yn dra buddiol gan y Parch. W. J. Rees, Alltwen. Bethesda, Briton Ferry.—Mae'r eglwys hon wedi colli eto un o'i diaconiaid mwyaf ffyddlon ym mherson Mr. David Harris. Un o hedd- ychol ffyddloniaid Israel oedd efe, ac iddo air da gan bawb a chan y gwirionedd ei hun. Bu yn hynod ddefnyddiol yn holl gylchoedd yr eglwys, a theimlir gwacter mawr ar ei ol. Yr oedd ei briod wedi blaenu i'r wlad well ers rhai blynyddoedd, a chydymdeimlir yn fawr a'r ferch fagwyd mor dyner ganddo. Cafodd angladd barchus, ac aeth i'w fedd yn 71 oed, pan y gwas- anaethwyd gan ei weinidog, y Parch. Thomas Hughes, ac eraill. Heddwch i'w lwch. Briton Ferry (S.).Mae\ Parch. T. Gwyn Thomas wedi symud o Aberhonddu i gymryd gofal yr eglwys hon. Adwaenem Mr. Thomas oddiar dechreu ei yrfa fel pregethwr, ac y mae yn sefyll yn uchel yn syniad a pharch pawb y daw i gyffyrddiad a hwy, o ba enwad bynnag. Mab ydyw i'r diweddar Barch. W. Thomas, Gwynfe, ac ysgrifennodd Gofiant da i'w annwyl dad, a chafodd gylchrediad eang. Mawr hyderwn y bydd yn ddedwydd a llwyddiannus ym maes newydd ei lafur. Yr Eisteddfod Genedlaethol. — Deallwn fod mudiad ar droed yma eto i gael yr Eisteddfod am- 1918 i Gastellnedd. Gobeithio y llwyddir ar lawer cyfrif. GOHEBYDD.
Ein Diwydiannau Genedlaethol.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Ein Diwydiannau Genedlaethol. GAN BURI,AIS. GORCHESFWAITH PRYDAIN FAWR. Anfynych y rhocld-w-yd, hyd yn oed i Dy y Cyffredin, hyotled adroddiad o waith cenedl ag eiddo Mr. E. S. Montagu yr wythnos ddiweddaf pan yn dadlenni'r hyn a wnaed gan y Swyddfa Arnierth Rhyfel Y11 ystod y flwyddyn a aeth heibio i ddarparu cyfienwad digonol o fagnelau, gynnau, cyflegrau a phylor a phethau cyffelyb at wasanaeth y milwyr. Dyfynnwn un enghraifit LIe yr oedd gennym gynt dri o ffatrioedd cenedlaethol at anghenion y milwyr yn unig, y mae genuym heddyw gant namyn pump. Llawenhawn ddarllen ceisio o Brydain fod yn annibynnol ar wledydd tramor ynghylch y darpar hwn. Er maint ein hymddibyniaeth ar yr Unol Daleithiau am y pethau hyn ar dde- chreu'r rhyfel, wele ni heddyw yn gallu hepgor ei help mewn un cyfeiriad pwysig; a chyda chyd- weithrediad Canada ni a allwn, mewn byr amser, gynhyrchu popeth a fydd eisiau arnom. A da o beth yw cael arddeall y bydd y gwahaniaeth rhwng y gost o brA-nu y11 yr Unol Daleitihau a'r gost o gynhyrchu'r angenrheidiau hynny yn y wlad hon yn ddigon i dalu am y ffatrioedd mewn llai na blwyclclyn. SYIAVADAU MR. LLOYD GEORGE. Yr oedd gan Mr. Lloyd George, wrth gwrs, beth i'w ddweyd ar y mater hwn, oherwydd iddo ef ac i'r miloedd a fu'n gwasanaethu odano y mae'r clod am hyn o orchestwaith. Efe a ddy- wedai fod y Swyddfa yn haeddu ei llongyfarch nid yn unig ar ei gwaith anferthol, ond hefyd am nad oedd gan un aelod Seneddol amgen na chymeradwyaeth iddi. Ymfalchlai hefyd fod y benywod yn y ffatrioedd hyn heb eu chwysu i ormodedd, ac yn ymfoddloni yn eu cyflogau a'n hamgylchiadan diwydiannol. Ni ddygwyd cy- huddiad o'i flaen gan neb ohonynt na roddwyd iddo wrandawiad rhesymol a theg. Gwnaed llawer yn y ffatrioedd cenedlaethol hyn i ddiw- ygio safle'r gweithiwr, yr hyn a arwyddai iddo ddyfodol hapusach a hoenusach ac am hyn o beth teilynga'r Swyddfa Armerth Rhyfel air o gymeradwyaeth oddiwrth gynrychiolwyr Llafur. Eithr yr oedd ganddo un peth i gwyno o'i her- wydd Complaints do not come from the women,' meddai; 'they are manufactured on their behalf.' Cyfeiria, debygem, at gynllwyn- ion dosbarth eithaf ymhlith arweinwyr Llafur. Mae'n anodd iawn deall sefyllfa meddwl dynibn fel hyn. Onid oes gan y wlad ddigon ar ei llaw yn barod ? Credwn fod pawb ohonom am weld terfyn buan ar y trybini arswydus hwn sy'n darnio bröydd ysblenydd Ewrop, yn dyrnu car- trefi, ac yn rhwygo teimladau miliynau o'i thrig- olion. Ai dyma'r fiordd oreu i ddwyn y rhyfel i'w dranc neu i leihau'r dioddef ? Gellid ysgrif- ennu cyfrolau o gyhuddiadau sylweddol yn erbyn pawb a phopeth y dyddiau hyn, yn enwedig yn erbyn y Dlywodraeth a dirmygedig o ddyn yw'r sawl fO'11 ceisio dyfeisio cwynioll a chyhuddiadau afresymol er mwyn creu anawsterau a rhwystro olwynioll y Dtywodraetli. MR. JAMES WINSTONE. Dywedodd Mr. James Winstone yn ddiweddar nad oedd o blaid y rhyfel, gan wadu ar yr un pryd ei fod o blaid yr Ellmyn. Cofied y geiriau liynin7 Yr hwn nid yw gyda Mi, yn Fy erbyn y mae.' Mewn sefyllfa fel hon y mae'n amhosibl eistedd ar lidiart. Mae'r Ymerodraeth yn rhyfela. Nid oes heddwch. Mae cannoedd o'n dewrion yn syrthio bob munud awr ar waedlyd faes y gad. Ni wyddom am ddim a wnaeth Mr. James Winstone i helpu'r gelyn yn uniongyrchol, ac felly credwn amdano ei fod yn deyrngarol i'w wlad. Os cywir ein barn amdano, geill roddi prawf o'i deyrngarwch trwy oluo a diwyllio ychydig ar feddyliau ienenctyd y glofeydd. Mae yno blaid gref sycld yn wynèb-galed addef ei bod yn erbyn y wlad ac yn erbyn y rhyfel, ac o ganlyniad yn gwneud yr hyn a allant, heb eu gosod eu hunain yng nghrafane y gyfraith, i helpu'r gehai. Ar y llaw arall, os nad yw'n gywir i'w wlad mewn gweithred yn ogystal ag mewn egwyddor, ni all ymochel rhag y sii-i o'i alw'n pro-German.
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
RAMA, DDANDEFEIDIOG. CynhaHwyd cyfarfod pregethu yn y lIe uchod y Sul, Medi 3ydd, pryd y gwasanaethwyd gan y Parch. T. Rhys Williams, Pant-teg, Caerfyrddin Cafwyd pregethau grymus, a chasgliadau da
GAIR ODDIWRTH DYFNALLT.j
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
GAIR ODDIWRTH DYFNALLT.j SEIAD A'R CRYNEDIG. A mi'n ymdroi ac ymddiddan un hwyr ymysg y milwyr, ac awr can ar fin dod, gwelwn filwr ieuanc trist ei wedd, fel pe'n dal ei lygad yn ddiollwng arnaf. Digon hawdd darllen y wyneb pan fo ystorm ym mynwes milwr. Cyn i mi adael y babell trdais ato, ac ar fyrder yr oedd pyrth ei galon led y pen. Yr oedd ganddo hanner awr cyn troi i'w lety dros y nos. Gwelwn ar unwaith mai mater cydnaws ag ystyr yr Ystafell Dawel oedd ar ei feddwl. Aethom yno, a chaewyd y drws crynai fel aethnen. Perth- ynai i fataliwn Ysgotaidd sydd a'i henw yn ddychryn i'r gelyn. Ni fu un math ar ysgeler- der rhyiel mewn fios, rhuthr a than-belenni nas gwyddai am dano. Ac eto, yr awr honno, ysgydwai pob nerf yn ei gorff. Gwrandewais ei ystori am fy mywyd. Bore yfory,' meddai, cyn bydd y wawr wedi yrnwasgaru ar y dolydd gerllaw, byddaf yn y ffosydd. Yr w-vf yn ar- swydo mynd mae ofn marwolaeth yn rhoi poen- edigaeth i mi, a thu ol i'r pin y mae peth arall. Yn ystod y dyddiau yma o ryw fath o orffwys yn y dref, yr wyf wedi meddwl a ineddwl, a pho fwyaf feddyliwyf, niwyaf oil yw fy arswyd. Mae fy ngwroldeb arferol wedi diflanuu, ac ni allaf oddiwrth y dyclnyn hwn. Maged fi ar aelwyd annwyl a chrefyddol yng ngwylltedd v Gogledd, lie yr oedd gweddi a buchedd dduwiol yn rhan o fywyd beunyddiol. Bugeiliwyd fi gan fam dda i weddio'n fore ond ar ol hir grwydro yn y byd, gadewais gapel a gweddi, nid i fyw yn afradlon a phechn'll waradwyddus, ond i fod yn ddifater am ystyr a gwerth bywyd. Gwn nad yw mam yn anghofio am danaf ger bron gorsedd gras. Sut yr af 3-11 ol i'r ffos heb y ffrind a fu'n gymrawd i mi hyd nes ei roi i gysgu yr wythnos ddiweddaf yn erw Duw ger ffin y tan O 'rwy'n wan, 'rwy'n llwfr. Pa beth a wnaf ? Ni welais filwr mewn gwasg- feuon o'r fath CYllt na chwedyn. A pha beth a allaswn wneud ? Gofynnais iddo os y cawn weddio ar ei ran yna plygasom ein dau yn y llwyd-oleu. Gweddiais oreu y gallwn mewn iaith arall ar i'r Arglwydd ei nerthu a'i gyfar- wyddo yn ei galedi mawr. Nid eyut Y dy- wedais yr 'Amen nag y torrodd allan mewn gweddi bwyllog, dyner, ystyriol. Yn ei ddagrau cyffesodd ei wendid, ac erfyniodd ar i Dduw ei wneud yn deilwng o weddi ei fam. Codasom ein dau safodd yn syth ar drothwy'r drws, cododd ei law at y salute, a gwn iddo droi tua'r ffos a'i galon yn gryf. Nid peth i'w ddirmygu yw'r cyfyngder yma. Onid mewn oriau o'r fath y mae dyn yn byw ddyfnaf ? SEIAD Y CYMUN. Hanner dwsin oeddym yn cono Angeu'r Groes —pedwar o filwyr newydd dod o'r tan a clau dinesydd. Aeth yr odfa drosodd, ac arhosodd tri i'r Cymundeb. Syml iawn oedd yr ordin- had nid oedd gwisgoedd trwsiadus na llestri detholedig 3rno, Canwyd unwaith, gweddiwyd ddwywaith; cyfranogwyd o'r elfennau mewn distawrwydd dwfn, ond yu unig fod y gyiiiiau mawr yn rhwygo'r nef a'u twrf. Yr oedd tri o bedwar ohonom, fan leiaf, yn gwybod ystyr 13-threnuol colli bywyd yn achos arall. Yr oedd ¡ mwy o ystyr yn arwyddlun y Groes ar yr allor yn yr awyrgyIch yma nag a deimlais gynt. Wele bedwar yn dal eu heinioes yn eu dwrn wedi wynebu angeu'n ddewr, ond heb anghofio fod pob aberth a dioddef yn cael eu sancteiddio wrth gofio dioddefaint y Gwaredwr. Ni chyfer- fydd y chwech byth mwy o atngylch y bwrdd, ond bydd yr ymdeimlad o bresenoldeb agos yr Arglwydd yn y Cymun hwnnw yn aros yn un o brofiadau annhraethadwy bywyd. [G.S.—D 3> in una Mr. Owen gyflwyno ei ddiolch- garwch i'r rhai fu mor garedig ag anfon llyth- yrau ato i'w hysbysu o'r mwynhad gawsant wrth ddarllen ei lythyrau blaenorol yn y TYST, a'u gwerthfawrogiad inawr o'u cynhwysiad. Gwyddom y bydd yn llawenydd gan ein dar- llenwyr gael gair oddiwrth Mr. Owen i golofnau ein papur mor ami ag y caffo hwyl a haonddeu i ysgrifennu iddynt.- J .J.J
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
BRIGHTEN YOUR HOME By getting your Electro-Plated articles Silver-Plated as new-at Small Cost. WRITE' FOR FREE PRICE LISTIO TOWNSHEND'S LTD., ERNEST STREET, BIRMINGHAM.
ICYFARFDYDD CHWARTEROL
Rhestrau Manwl, Canlyniadau a Chanllawiau
Dyfynnu
Rhannu
draddodi ei anerchiad o'r gadair yn y Gynhadl- edd nesaf. Fod llythyr cymeradwyaeth yn cael ei roddi i Mr. Simon B. Jones o Gapel-y-Wig ar ei fyn- ediad i Goleg Bala-Bangor. Fod aelodau Pwyllgorau y Gronfa a'r Can- iedydd,' fel aelodau'r Cyngor, yn myned allan o swydd ar derfyn dwy flynedd eu haelodaeth. Fod y Gynhadledd yn cymeradwyo pender- fyniad Pwyllgor y Genhadaeth Gartrefol i dalu y symiau arferol i'r eglwysi. Fod y Gynhadledd yn dymuno llongyfarch yn wresog y Parch. John Davies, Glynarthen, ac eglwysi ei ofal ar achlysur diddorol dathliad hanner canrif ei weinidogaeth yn y cylch. Bu Mr. Davies yn ffyddlon i gynulliadau'r Cyfundeb tra parhaodd ei olygon. Cydymdeimla'r frawd- oliaeth yn ddwys ag ef yn ei liir-br of edigaeth. Rhodder iddo bob nerth a diddanwch i orffen diwrnod y gwas da a ffydcllawn,' a bydded goleuni yn yr hwyr. Rhoddodd y Cadeirydd, ar ran y Gynhadledd, groesaw cynnes i Mr. Stanley Jones fel ymwelydd. Ar derfyn y Gynhadledd darllenwyd papur awgrymiadol, cyfoethog o dlysion yr awen, ar 'Yr Eglwys Wledig' gan Mr. Cenech Davies. Diolchwyd yn gynnes am y papur, a dymunwyd arno ei gyhoeddi. Wedi ymddiddan diddorol ar y papur gan Mri. Stanley Jones, Prytherch, Gwilym Evans, Davies (Horeb), Arthen Evans ae un o frodyr y lie, terfynwyd y Gynhadledd trwy weddi gan Mr. Prytherch. Nos Iau pregethwyd fel y canlyn:—-Ym Mhisgah gan y Parchn. Cenech Davies a Tonlas Hughes; yng Nghrugiau gan y Parch. John, Gwyddgrug ym Mrynrhiwgaled gan y Parch. Davies, Horeb ym Mwlchyfadfa gan y Parch. Jones, y Wig. Dydd Gwener am 10 pregethwyd gan y Parchn Davies, Horeb, ar y pwnc—' Yr Eglwys Filwr- iaethus-a Gwilym Evans. Am 2 gan y Parch. John, Gwyddgrug, a Thomas, Llanon. Am 6 gan y Parchn. Jones, y Wig, a Fred Jones, B.A., B.D., Rhymni. Dechreuwyd y gwahanol odfeuon gan y Parchn Thomas, Llanon; E. O. Jenkins (U.), Lhvyn- rhydowen; Glyn Edwards (B.), Cwrtnewydd; a Williams o Goleg Bala-Bangor. Er fod amgylchiadau wedi rhwystro amryw o'r brodyr i fod yn bresennol, eto cafwyd odfeuon dymunol a hyfryd iawn. Canmolid yn fawr y bregeth ar y pwnc gan Mr. Davies, Horeb. Darparodd y brodyr a'r chwiorydd ym Mhis- gah yn helaeth ar gyfer yr holl ymwelwyr, a diolchwyd yn gynnes iddynt am eu croesaw. Llawenydd gennym weled arwyddion fod yr achos goreu'n blodeuo yn y He dan weinidog- aeth Mr. Tudor James. Nodded y Nef fyddo drosto ef a'r eglwysi, a dilyned bendith ymwel- iad y Cyfarfod Chwarterol. B. CAROI,AN DAVIES, Ysg.