Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
4 erthygl ar y dudalen hon
Aberhonddu. I
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Aberhonddu. I YMADAWIAD Y PARCH. T. GWYN THOMAS. I Nos Sul, Awst 13eg, bu'r Parch. T. Gwyn Thomas Y11 ffarwelio ag eglwys Annibynnol .Seisnig Glamorgan-street, Aberhonddu, ac a'r (lref a'r cylch lie y llafuriodd gyda chymerad- wyaeth mawr yn ystod y naw nilyiiedd diweddaf, cyn ymadael ohono am ei gylch newydd fel gweinidog eglwys Annibynnol Seisnig Briton Ferry. Cymerodd aelodau a chynulleidfa Glamorgan-street fantais ar yr achlysur i anrhegu Mr. Thomas a chyfrolau yr Hen Destament o'r Century Bible, wedi eu rhwymo'n hardd. Hefyd anrhegodd boneddigesau'r dosbarth gwnio Mrs. Thomas a silver cake dish hardd fel arwydd o'u gwerthfawrogiad o'i gwasanaeth ffyddlon, ac fel datganiad o'u teimladau da. Cynhaliwyd y cwrdd ffarwelio ar derfyn y gwasanaeth nos Sul, a daeth Yllghyd gynrych- iolaeth dda o aelodau Eglwysi Rhyddion y dref i ymuno gyda chyfeilliol1 Glamorgan-street mewn datgan eu gwerthfawrogiad o waith a gwasan- aeth a chymeriad Mr. Thomas, ac i ddymuno'n dda iddo gogyfer a'r dyfodol. Cymerwyd y gadair gan Faer y dref (Cynghorwr G. T. Jones). Dar- llenwyd nifer o lythyrau yu datgan gofid oher- wydd absenoldeb o'r cyfarfod. yn cynnwys rhai oddiwrth y Prifathro Lewis a'r Athro John Evans (dau o ddiaconiaid yr eglwys) yn talu teyrnged uchel i Mr. Thomas fel pregethwr a bugail, ac i'r gwaith mawr a wnaeth yn y dref a'r sir ynglvn a gwahanol fudiadau a chym- deithasau Enwadol a chyhoeddus. Mr. R A. Watts (ysgrifennydd yr eglwys) a ddywedodd, pe cofid am y swyddi lluosog a lanwyd mor effeithiol gan Mr. Thomas, y buasai hynny'n ddigon i gadw ei goffadwriaeth yn wyrddlas am flynyddoedd lawer. Mr. H. T. Jones a siarad- odd ar ran yr Ysgol Sul ac Undeb Ysgolion Sul y cylch, gan bwysleisio gwasanaeth amhrisiadwy Mr. Thomas i'r sefydliadau hyn. Siaradwyd ar ran Eglwysi Rhyddion y drei gan y Parch. D. 0. Griffith (B.), eglwys Porthydwr, yr liwn a dalodd deyrnged uchel i Mr. Thomas fel gwir gyfaill a bonheddwr Cristionogol. Cyflwymwyd yr anrhegion i Mr. Thomas gan Mr. B. T. Lloyd, un o ddiaconiaid yr eglwys, ac i Mrs. Thomas, ar ran y dosbarth gwnio, gan Mrs. Corbett, yr hon a bwysleisiai'r un edmygedd mawr a'r serch cynnes a enillodd Mrs. Thomas iddi ei hun trwy ei charedigrwydd a'i chymwynasgarwch tryloyw. Dywedai'r Maer y byddai ymadawiad Mr. Thomas o'u plith yn golled ddirfawr i Ymneill- tuaeth yn Aberhonddu, a hynny mewn adeg pan nad allent yn hawdd hepgor un o brif golofnau yr Eglwysi Rhyddion yn y cylch. Yna cafwyd ychydig eiriau tyner a phwrpasol iawn gan y Parch. T. Gwyn Thomas, yn diolch i'w gyfeillion llnosog am eu geiriau caredig a'u teimladau da. Ni chafodd neb, meddai, gynorth- wywyr mwy egniol, teyrngarol a ffyddlon nag a gafodd ef yn Glamorgan-street. Hyd yn oed pan demtid ef i ddigaloimi, yr oedd ffyddlondeb a sirioldeb y gweithwyr goreu yn yr eglwys yn gerydd i bob digalondid. Gobeithiai y byddai i'r aelodau ymroddi'n fwy cyffredinol i gynorth- wyo a chynnal breichiau'r ffyddloniaid hyn. Ofnai fod llawer yn eglwysi Aberhonddu yn dioddef oddiwrth Sabbathitis: Byddai atgofion am y caredigrwydd a gafodd yu eu plith yn ysbrydiaeth iddo yn ei gylch newydd. Siaradwyd ymliellach gan y Parchn. R. J. Williams, eglwys y Plough; Joseph James, Llundain ac R. G. Thomas (B.). Terfynwyd drwy weddi gan y Parch. T. G. Davies (M.C.). Heblaw y cyfarfod uchod, cynhaliodd gwein- idogion Ymneilltuol Aberhonddu gyfarfod ar- bennig i ddymuno'n dda i Mr. Thomas nos Wener, Gorffenuaf 28aiii, yng ngwesty dirwestol y Ddraig Las. Cyfarfod i'w hir gofio ydoedd hwn. Yr oedd hwyl a bias ar yr holl weithred- iadau ac er fod pawb o'r gwyddfodolion yn mawr ofidio oherwydd ymadawiad Mr. Thomas o'u plith, teimlent oil yn falch o'r cyfleustra a gawsant i ymgydnabyddu A'ii brawd caredig a hynaws, a dymunent yn dda iddo am y dyfodol. Llywyddwyd gan y Prifathro T. Lewis, yr hwn a wnaethai ymdrech arbennig i fod yn bresennol, ac efe'r bore hwnnw ymhell ocldi- cartref. Talodd y Prifathro warogaeth uchel i Mr. Thomas fel gweinidog, fel dyn ac fel cyfaill, a chyfeiriodd gydag edmygedd at ei wasanaeth amlochrog ac amrywiol i fudiadau Enwadol a chyhoeddus. Siaradodd y Parsli. D. O. Griffith am dano fel cyfaill personol a gwr brawdol, caredig, unplyg a chanddo gynneddf lenyddol uwchlaw'r cyffredin. Yr Athro Joseph Jones < a gyfeiriodd at ei ddoniau amrywiol fel preg- ethwr coeth a gorffetiedig, llenor medrus, a chyfaill tryloyw. Yr Athro D. Miall Edwards a gyfeiriodd at ei wasanaeth hael i'w Enwad yn y sir, yn arbeunig fel un a lanwodd am flyn- yddoedd y swydd o olygydd i gylchgrawu misol Anuibynwyr Brycheiniog a Maesyfed, ac ysgrif- ennydd Undeb Ysgolion Annibyimol y ddwy sir. Teimlai'11 sicr y buasai'u dra llwyddiannus fel journalist .a lienor pe wedi gwueuthur hynny'n waith ei fywyd; ond cysegrodd ei hunan i waith nwch. Cafwyd allerchiadau pwrpasol a doniol ymhellach gan y Parchn. R. J. Williams a C. A. Harries. Ar ol i'r cwtuni fwynhau'r danteithion a bara- toisid, traddododd Mr. Gwyn Thomas araith faith, yn llawn arabedd a ffraethineb a sylwadau doeth a thyner. Adolygodd mewn inodd didd- orol y naw mlynedd a dreuliodd. yn Aberhonddu, gaii gyfeirio nid Y11 uuig at ei waith uniongyrchol ei hun yn y cyfnod hwnnw, ond at y gwaith a gyflawiiwvd gan aelodau eraill y fraw.doliaeth, yn arbennig eu cyfraniadau i leuyddiaeth gref- yddol y clydd. Edrychai ymlaen yn aiddgar at ei waith yn ei gylch newydd. Tybiai fod yna gyfleusterau cyfoethog i wasanaethu'r Meistr a'i Deyrnas yn ei aros yn Briton Ferry. Penderfynwyd anion cenadwri i Briton Ferry yn enw Cyfarfod Gweinidogion Aberhonddu yn datgan eu gwerthfawrogiad o Mr. Thomas a'i lafur. Terfynwyd y cyfarfod trwy weddi gan y Llywydd. Afraid dywedyd fod. y Parch. T. Gwyn Thomas yn fab i'r diweddar Barch. W. Thomas, Gwynfe, yr hwn oedd dra adnabyddus fel gweinidog eang ei ddylanwad a mawr ei ddoniau. Ni chaniata J gofod i nodi'r swyddi lluosog a lanwodd a'r gwaith a gyflawnodd gyda medr ac urddas yn ystod ei arhosiad yn Aberhonddu. Eiddunwn iddo ef a Mrs. Thomas, ac i'r ferch a'r ddau fab taleutog a gobeithiol, hir oes a phob dedwydd- wch. CYFAII,
LLYTHYRAU AT FY NGHYD-WLADWYR.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
LLYTHYRAU AT FY NGHYD- WLADWYR. I LLYTHYR XI.. I ANNWYI, GYMRO PAN-DAI„—Rhai Q bobl waelaf Cymru yw ei Cymry Pan-Dai, a'r gwaethaf o'r rheiny yw'r swyddogion pwysig yn eu plith. Yr wyt ti yu un ohonynt. Wyt ti'n cofio'r amser pan oedclit yn ymgeisio am dy swydd bresennol ? Wyt ti'll cofio galw ar y bobl oedd i ethol y swyddog, a dweyd wrthynt dy fod yn Gymro i'r earn, dy fod yn mcdru'r Gymraeg ac yn ei charu, ac mai delfrydau Cymru oedd dy ddelfrydau di ? Mynnaist gan y Cymrodorion lleol i weithio drosot, cymerasant di ar dy air, a derbyniwyd dy Iwyddiant gyda banllefau Cymry'r cylch, am gael ohonynt o'r diwedd Gymro i lanw swydd a lenwid am flynyddoedd mawr gan Saesou. Ond druall ohonynt, pan ddaethost i'r cylch aethost ar dy union i gapel Seisnig, gwrthodaist wneud dim a'r Cymrodor- ion (ond talu, ysywaeth, dy hanner corou y flwyddyn a pliresenoli dy hun ambell dro yn yr wyl fl yn yddol), troaist dy gefn ar y cyfeillion fu'n gyfrifol am dy lwyddiant, ac nid oes son i ti wnend dim dros y Gymraeg a Chymru byth er hynny. Nid wyf am fod yn angharedig a thi, ond y rnae'r gwahaniaeth rliwng dy broffes yr adeg houno a'th weithredoedd oddiar hynny gymaint nes y gorfodir fi i geisio rhyw fath ar eglurhad ar y mater. Yr eglurhad symlaf ddaw i'r meddwl yw mai twyll a rhagrith oedd dy honiadau yr adeg honno. Os felly, yr wyt yn ddiameu yn un o 'gymeriadau gvyaelaf dy wlad. Nid oedd. gennyt fwy o hawl i dwyllo aelodau'r pwyllgor hwnnw nag a fyddai gennyt i dwyllo dyn dall mewn mater o ariau. Y mae'n bosibl, yn wir, dy fod yn Ylllffrostb ynot dy hunan oblegid i ti fod 3-11 ddigon cyfrwys i dwyllo'r pwyllgor; os felly, ymae un peth yn sicr, sef nad wyt ti'n deilwng i lanw swydd. bwysig yn ein gwlad. Pe buaset wedi dwyn coron oddiar rhywun drwy gelwydd, fe fuaset yn y carchar am dwyll; pa faint mwy y teilyugi hynny os cefaist swydd gwerth can- noedd o bunuau y flwyddyn drwy gelwydd. ? Os dyma'r eglurhad. iawn, ac os wyt ti'n meddwl mai pobl o dy fath di yw pobl Cymru, ni syn- nwn i glywed fod gennyt syniad. isel am dy genedl. Pe bawn yn credu fod,llawer o'r fath mewn bod, fe fuaswn innau hefyd 3-11 cywilyddio oblegid fy nghenedl; ond nid oes lie gennyf i gredu fod Cymru wedi ei melltithio a llawer o'r fath wael yma. Ond fe all eglurhad syml ac arwynebol o'r fath ytia fod yn annheg a thi. Y mae eglur- hadau eraill yn bosibl. Efallai dy fod mewn gwirionedd yn teimlo rhyw gynhesrwydd at Gymru, ac yn teimlo'11 fwy cartrefol a hapus yma nag mewn unrhyw wlad arall, ond dy fod yn ystod dy arhosiad yn Lloegr wedi dy lyncu i fyny gan edmygedd o fawredd masllach, cyf- oeth a llwyddiant materol y Sais, ac wedi colli golwg ar ueges aruchel Cymru i'r byd. Os felly, ac os na ddaw cyfncwidiad ynot, ychydig o werth a fyddi byth i'th fam-wlad. Os yw llwydd- iant materol wedi dy ddallu i ogoniant neges foesol ac ysbrydol Cymru, ychydig wnei di byth i yrru'r Hen Wlad yn ei blaen. A'r gwaethaf yw dy fod yn cadw gwell Cymro allan o'r swydd sydd gennyt, allai, pe cawsai dy gyfle di, wneud llawer i godi pobl Cymru'n uwch nag y buont erioed. Os nad wyt yn argyhoeddedig fod gan y Cymro neges arbeunig ar wahan i'r Sais, Lloegr yw dy le, a goreu po gyntaf yr ei di yno. Ond y mae/n bosibl, yn wir, dy fod i raddau yn sylweddoli arbenigrwydd y Cymro, ond nad ý-dwýt hycl yn hyn wedi sylweddoli dy ddyled- swydd dy liiin yn y mater. 'Rwy'n sicr i ti gael dy ddysgu pan yn ieuanc fod i bob rhagor- fraint ei dyledswydd, ac y mae'r ffaith dy fod wedi dy godi i swydd o anrhydedd yn rhoddi arnat ti ddyledswyddau i'th wlad y tuhwnt i ddyledswy-ddau pobl gyffredill. Oni weli di fod gwerin Cymru yn disgwyl at bobl fel tydi am arweiniad ? Os wyt ti yn oer ynglyn a'r Gym- raeg a Chymru, beth elli ddisgwyl ar ran y rhai na chawsant chwarter dy addysg ? A wyt ti'n sylweddoli fod y deffroad cenedlaethol sydd wedi I bod yn amlygu ei hun am flynyddoedd yn aros am frwdfrydedd pobl ddysgedig fel tydi i'w gyflawni ? Y mae tan cenedlaetholdeb y Cymro I yn llosgi'u fwy tanbaid nag erioed, a phe bai pob Cyliiro ydd mewn swydd, fel yr wyt ti, 3-11 taflu ei got i lawr ac yn chwythu arno, elai cyn hit yn wenfflam drwy'r wlad, ac fe losgid pob Dic-Sh6n-Dafyddiaeth a Sais-addoliaeth yn ebrwydd o fodolaeth, ac fe welid ysbryd purach ac iachach yn yr Hen Wlad nag erioed o'r blaen. Da ti felly, gyfaill, ymeifl yn dy waith, a gwna dy ddyledtwydd dros dy wlad, neu gad dy le i un sydd yn barod i sylweddoli ei ddyled- swyeldan Y11 ogystal a mwynhau rhagorfreintiau. Yr eiddot, I ATWFBYD.
IYmadawiad y Parch T. Thomas,…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
I Ymadawiad y Parch T. Thomas, Noddfa, Godreaman. Trwy ryw anilawd ui anfonwyd hanes cyfar- fod ymadawol eiu cyfaill uchod yn btydlon i'r TYST. Drwg gcnnyni am hynny. Cafodd efe a Mrs. Thomas ffarwe1 gynnes iawn gan eglwys Noddfa a'r cylch, ac eglur ydoedd yn nifer y dyrfa oedd yn bresennol, ac yn y tystiolaethau uchel a ddygwyd i ragoriaethau y ddau, eu bod wedi ennill iddynt eu hunain barch mawr yng nghylcli en cartref a'u gwasanaeth ffyddlon ac ymroddgar. Yn naturiol iawn, y mae ein cyf- eillion wedi dychwelyd i'w hen ardal hudolus yn Llandeilo. Diau y bydd galwadau mynych yn yr eglwysi am wasanaeth Mr. Thomas, a bydd yn fantais i'r cyfryw wybod mai ei gyf- eiriad o hyn allan fydd- I Parch. T. THOMAS, Albion House, Llandeilo.
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
GALWADAU. YNYSMEUDWY,—Mae yr eglwys uchod wedi rhoddi galwad unfrydol i'r Parch D. Hagbson Jones, Rehoboth, Penfro, i ddytod i'w bageilio yn yr Arglwydd. Llongyfarchwn yr eglwys ar ei dewisiad; ac os atebir yr alwad yn gadarnhaol, dymanwn lwyddiant mawr i'r undeb. OGMORE VALE.-Deallwn gyda boddhad fod y Parch. Samuel Jones, Zion's Hill, Penfro, wbdi ateb yn gadarnhaol yr alwad dderbyniodd oddiwrth eglwys Saesneg Ogmore SVale. Llwyddiant.-D.W. BRIGHTEN TOUR HOME By getting your Electro-Plated articles Silver-Plated as new-at Small Cost. WRITE FOR FREE PRIClÇ IYLST TO T0WNSHEND 8 LTD., ERNEST STREET, BIRMINGHAM.