Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
3 erthygl ar y dudalen hon
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Papur a ddarllenwyd yng Nghwrdd Chwarter Arfon. rhai ohonoch chwi all roi sicrwydd o hynny i ni ? Os nad oes, maddeuer i ni am fod yn ddrwgdybus o'r fargen; a hynny'n fvvy pan y cotlwn fod gennym ragorach cynllun i siwtio Cymru, sef Dewisiad Feol. Ffurfio Plaid Gyni- reig ddylid, genedlaethol i'r earn—plaid wrtli- odai gymryd ei rhwymo wrth unrhyw blaid yn y byd 11a fodlonai i ni yng Nghymru gael gweitliio allan ein hiachawdwriaeth ein hunain yn ein ffordd ein hunain. Pe baem wedi bod mor selog gyda Dirwest ag ydym wedi bod gyda Datgy- sylltiad, buasai Dewisiad Leol yn ffaith ers llawer dydd Yn awr, a fyddai cenedlaetholi yn hyrwyddo'r ffordd i'r diwedd hwn ? Neu a beidiai a bod yn atalfa ychwanegol ? A ddygai'r 'ddaear newydd,' yn yr hon y teyrnasa cyfiawnder a sobrwydd,' yn nes atom ? Ynte a beidiai a thragwyddoli'r pethau sydd ? Nid yn unig a fyddai pethau cystal ag-y maent ? oblegid pamy lluchiwn ddau neu dri chan miliwn o arian am y fraint o gadw pethau fel y maent ? Dylem gael diwygiad yn ad-daliad am brynedigaeth mor ddrud. Beth fyddai effeitliiau tebygol cenedlaetholi ar chances Prohibition ? Dyna gnewyllyn y cwestiwn i ni. Os ydyw yn debyg o fod yn atalfa ar ei ffordd, nid oes ond un petli rhesyniol i wneud, sef ei wrthod. A sylwer ar hyn mai fel atalfa yn ffordd Gwaharddiad y dadleuir o'i blaid gan rai o'i hyrwyddwyr pennaf. Ond ebych, Edrychwch ar Rwsia. Caed Gwahardd- iad yno yn llwybr cenedlaetholiad. Gan mai dyna gaed yno, dyna geid yma.' Post hoc, ergo propter hoc.' Yn bendifaddeu, mae Gwaharddiad yn Rwsia wedi gwneud gwyrth. Clywais areithiwr hyawdl y nos o'r blaen yn gwneud case da mai i Wahardd- iad yn Rwsia yr ydym i clcliolch na fai'r Germau- iaid, ym misoedd cyntaf y rhyfel, wedi cymryd Paris a llawer yn rhagor. Wedi cyrraedd y Marne, a Paris o fewn ergyd ymron i fyddin- oedd buddngoliaethus y Kaiser, dyma air i'w glust fod byddinoedd y Czar wedi croesi drosodd i Prwsia. Rhaid troi cyfran o'r byddinoedd buddugoliaethus ruthrent ar Paris yn cl i wrth- sefyll y Rwsiaid, y rhai, yn ol program William, nid oeddynt i gyrraedd am dair wythnos yn hwy. Buasai'r program hwnnw yn sefyll onibai i'r Czar wahardd y fasnach feddwol yn ystod y mobilisation. Y tair wythnos hynny gadwodd Paris-a thair wythnos o Waharddiad oeddynt. Gwir mai dan genedlaetlioliad y caed y diwyg- iad ond nid oedd hynny ond damwain. Buasai mor hawdd i'w gaelyn Rwsia dan unrhyw gyfun- drefn arall. Yn wir, buasai'n hawddach. Pe bai'r Fasnach yn eiddo preifat, ni chollai'r Llyw- odraeth wrth ei chau ond y tollau yn unig ond bu raid iddi aberthu cyfalaf hefyd ynghyda'r enillion. Ac onid hawddach tynnu cnau o'r tan os gellwcli wthio bysedd rhywrai eraill iddo ac arbed yr eiddych ticli liun ? Ond ystyriwyd amgy lchiadau eithriadol y rhyfel yn ddigon i gyfreithloni'r aberth driphlyg hon. Yn awr, a ddisgwyliwn alanastra cyffelyb i gymryd lie eto yn y dyfodol er mwyn i Brydain, wedi iddi genedlaetholi'r Fasnach, gael cymhelliad digon cryf dros ei gwahardd ? Na ato Duw Ac na anghofxer fod yr hyn sy'n bosibl yn Rwsia dan rai amgylchiadau yn gwbl amhosibl ym Mhrydain dan bob amgylchiad. Cwbl wahanol yw'r ddwy ymerodraeth, yn ysbryd eu llywodraeth a chymeriad eu deiliaid. Unben- aethol yw Llywodraeth Rwsia. Gall y Czar wneud pethau na freuddwydiai George V. eu gwneud. A gair o'i enau, heb dalu ceiniog goch, gallodd y Czar genedlaetholi'r Fasnach. Ni all Brenin Lloegr wneud hyn—ie, hyd yn oed pe yr at'egid ef gan y Prifweinidog galluocaf Nid ydym ninnau ym Mhrydain yn llai argyhoedd- edig na fai Gwaharddiad yn llesol yn ystod y rhyfel: 'does neb wedi traethu mor groyw a Mr. Lloyd George ar hyn. Pani na fai ein Llyw- odraeth yn symud i'r cyfeiriad. ? 'Roedd Cyfalaf, yn y ffurf o brif feistriaid y deyrnas, yn barod i roi help llaw 'roedd y Wasg fwyaf dylanwadol o'i du 'roedd hefyd ddigon o arian wrth law i dalu i'r Fasnach am y fraint o'i hatal am ysbaid. Pam, ynte,. na bai'r gwaith wedi ei wneud ? Ofn gweithwyr y deyrnas sydd wedi bod ar y ffordd. Ond ni wyydai y Czar ddim am yr ofn hwn. Gan hynny, dyma factor dieithr y rhaid i ni ym Mhrydain wneud cyfrif ohono pan yn delio a'r Fasnach, wedi, fel cyn, cenedlaetholiad. Ac wedi cenedlaetholiad dygir i mewn com- plications newyddion. At flys y meddwon, chwi ddeffrowch gri'r trethdalwyr—a chri anaele yw. Yr ydych yn mynd i brynu'r Fasnach am ryw ddau neu dri chan llliliWll. Gellir gwneud enill- ion o £ 50,000,000 yn rliwydd pan y daw yn eiddo i'r wlad—enillion ychwanegol at ddiiii geir drwyddi heddyw, cofier. Dyna amcan- gyfrif Syr T. P. Whittaker, ac nid fel business speculation y cynghora ef ni i fynd i mewn iddi. WTedi pryuu buwch fydd yn godro inor dda, a thalu mor ddrud am dani, a fydd hynny'n gymhelliad i'w throi i'r mynydd i lwgu a mynd yn hesp er mwyn cael esgus dros ei lladd a'i llosgi, heb arbed cymaint a gwerth y croen ? Onid yw'r peth yn ynfyd ar ei wyneb ? Dian y buasai nifer fechan o ddirwestwyr yn barod i wneud hynny. Ond penboethiaid dall ydynt hwv Pwy a'u dilynai ? Pie mae'r votes sydd i gario drwodd y cyfryw ddiwygiad hunan- golledus ? Dadl y cenedlaetholwr yw, ond prynu'r Fasnach y cai sentiment moesol ffordd rydd i symud ymaith y felltith. Eiii dadl ni yw, mai mygu'r sentiment hwnllW wuaecli, a gwneud yr almighty dollar yn fwy dieflig nag erioed.
Buasai yn Anesboniadwy.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Buasai yn Anesboniadwy. Digwyddodd yii Nolygaer, ac nis gallai fod amheuaeth. an y mae cymaint yn ein dosbarth drosodd a throsodd wedi rhoddi yr un sicrwydd, pa fodd y gellid egl uro am amheuaeth o achos a gymer- odd le yn Nolygaer ? Nis gellid gwneud hynny. Argyhoedda difrifwch y genadwri mewn ym- holiad y mwyaf anghrediniol. Darllenwch bob gair, ac yna rhoddwch eich dyfarniad. Yr oeddwn yn aiihwylus iawn ryw un mlyn- edd ar ddeg yn ol,' meddai Mrs. M. Horrell, Reservoir House, Dolygaer, ger Merthyr Tydfi gan anhwylder yr arennau, ac wedi by nny bum mlynedd yn ddiweddarach. Bum yn analluog i wneud dim am rai wythnosau, Cawn boenau dirdynol droswyf, a chwyddiadau y dyfrglwy yn fy nghoesau. Cawn ymosodiadau o ben- ysgafnder a chur gleuol yn fy mhen, ac yr oedd y gy fuudrefn droethol mewn ystad cldrwg iawn. Rai blynyddoedd yn ol cynghorwyd fi i gymeryd Doan's Backache Kidney Pills, ac- yr oeddwn yn falcli i gael cymaint o ryddhad oddi- wrthynt. Esmwythaodd un blychaid fi o'r poenau, ac am hynny cedwais ymlaen gyda hwynt. Gwnaeth cwrs llawn ohonynt fy iachau. Da gennyf ddweyd nad wyf er hynny wedi fy analluogi, ac na chefais unrhyw ymosodiad 3 poenus. Yr wyf yn argyhoeddedig fod Pelennau Doan wedi fy nghaclw'n iach. Nid wyf byth yn a colli cyfle i'w gymeradwyo i eraill at allhwyl- derau yr arennau. (Arwyddwyd) M. Horrell.' Pan y mae'r arennau'n afiach, araf wenwynir yr holl gorff. Dyna'r rheswm fod anhwylder yr arennau mor ddifrifol, a'i fod mor ami yn ter- fynu'll angheuol. Glanha Doan's Backache Kid- ney Pills yr arennau, a iacha hwy yn dyner, felly yn rhwystro'r achos o anhwylder yr aren- nau, dolur y cefn, crydcymalau, dyfrglwyf, anhwylderau troethol, grafel, llesgedd, gwendid a thrymder annaturiol. Ceir ef gan yr holl werthwyr, neu 2/9 y blwch, oddiwrth Foster-McClellan Co., 8, Wells-street, Oxford-street, London, W. Peidiwch a gofyn am belennau at ddolur y cefn neu'r arennau- gofynnweh yn eglur am Doan's Backache Kidney Pills, yr un fath ag a gafodd Mrs. Horrell. I
COLOFN YR EGLWYS.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
COLOFN YR EGLWYS. CENEDL,AETHOI/I Y FASNACH FEDDWÜL. GAN Y PARCH. EMS JONES, BANGOR. MR. CADEIRYDD,—Carwn i chwi gofio fod gennyf un anfantais i gario'r Gynhadledd gyda mi—yr wyf yn orthodox dilynaf yr hen lwybrau. Mae edrych dros y cloddiau, dilyn Ilwybrati newyddion, a chwenychu duwiau dieithr yn beth y mae natur yn ei fawr eliwennycli, yn enwedig natur ysigwyd drwy'r cwymp. Yr ydym yn lioffi change. Mae gan y newydd swyn i ni, yn enwedig i ni y Cymry. Beichir a phob anrhydedd fedd ardal y dyn dwad ddaw iddi, yn enwedig os mai Sais fo, hyd nes y deuir i'w adwaen yn well. Yr ydym wedi llosgi'n bysedd ganwaith wrth ymddiried gormod i'r dyn dieithr. Yn gyffelyb gyda phethau eraill: y mae gan syniadau newyddion eu swyn newydd-deb yn hytrach na diwiniaeth y New Theology gaffai warogaeth llu o ryw bobl yn ein mysg y blyn- yddoedd diweddaf-y bobl hynny i'r rhai gwyn pob newydd.' Medd cynllun y cenedlaetholi y swyn yna i niferi oblegid hyn y mae greddf y journalist yn ei sicrhau ei fod yn taro ar gopi' da i'r wasg. Hyn sydd yn cyfrif am y boomio diweddar sydd wedi bod ar y cynllun yn y papurau. Ac, wrtfy gwrs, 'does dim anhaws- ter i gael tipyn o seasoning i'r arlwy drwy wawdio y rhai ddilynant yr hen lwybrau fel penboeth- iaid,' fossils,' deillion yn gwrthod y goleuni newydd.' Ond hyderaf ymysg cynadleddwyr goleuedig gael rhai nad ystyriant beth yn oed- rannus am ei fod yn hen.' Nid y goreu ydyw'r diweddaf bob amser. Yn awr, mae'r cynllun hwn yn newydd. Ni ddywedaf ei fod yn waetli oblegid hynny. Ym marn un dos- barth lied ddylanwadol y inae'n gynllun per- ffaith. Yn bur gyffredinol, dyna farn bragwyr a darllawyr. Ac nid yw hyn i synnu ato, oblegid y mae'n ffordd o ddihangfa iddynt hwy—-ffordd sydd i'w phalinantu ag aur hefyd—allan o gornel y mae eu rhaib eu hunain wedi eu gwasgu iddi. Ydyw, y inae'r Fasnach yn ei ffafrio. Barnwch chwi pa ddylanwad ddylai ystyriaeth o'r fath gael arnoch chwi. Tybiaf y cytunwn oil mai difa'r Fasnach ydyw y nod i gyrchu ato Prohibition, fel y'i gelwir. Gallwn fforddio gwenu pan y dywedir wrthym that Prohibition does not prohibit.' Gwyddom yn amgen. Mae Gwaharddiad yn gwahardd ymhob man lie ceir dynion o ddifrif; ac nid oes angen rhagorach tystiolaeth i'w effeithiolrwydd na'r drafferth yr a'r meddwon iddi i dorri eu syched. Yn awr, yr ydym yn Prohibitionists, a dibwys gennym pa foddion fabwysiedir i weithio allan yr ideal aem ymhell i unrhyw gyfeiriad y credem fod ein diwedd ni yn gorwedd arno. Prynem y Fasnach, a thalem bris marchnadol am bob teclyn perthynol iddi, pe gwyddem f caem wedyn wagio pob baril i'r gwter a thorri pob potel. Ac ni ddeallwn fod neb ohonoch yn addaw mynd ymhellach ila hynny. 'Roedd hen wreigan braidd anysbarthus yn byw yn ardal y Bala ystalwm; ond gwnaeth hithau un peth da-bu farw, ac aeth M. D. Jones i'w hangladd, er y golygai siwrnai led faith. Ymhen y rhawg wedyn mae rhyw gyfaill yn edliw i'r hen Athro y synnai fod gwr fel efe yn mynd mor bell i gladdu un mor ddigymeiiad.' 'Awn ymhellach lawer i gladdu ei sort hi,' ydoedd ei ateb parod. Felly ninnau aem mor bell a phrynu'r Fasnach, ond i ni gael ei phrynu i'w diddymu. A oes