Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
5 erthygl ar y dudalen hon
CYMANFA DDIRWESTOI, DEHBUDIR…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CYMANFA DDIRWESTOI, DEHBUDIR CYMRU A MYNWY. Y CYFARFODYDD B L/YNYL) D O I, YM MERTHYR. At Olygydd y Tyst. SYR,—-Caniatewch i ni ychydig ofod i wahodd yr holl Gyfundebau crefvddol, yr Undebau, a Cliyrddau Chwarterol a Misol i benodi cynrych- iolwyr i'r cyfarfodydd uchod, ac i anfon eu henwau a'n cyfeiriadau i ni nior fuan ag y bo modd. Mae liifer o enwogion wedi addaw cymryd rhan, a bydd Esgob lylandaf yn llyw- yddu Mercher a lau, Hydref 4ydd a'r 5ed, rgr6. Yr eiddcch, &c., MORRIS MORGAN, Aberta-,N,e, Ysgii. THOMAS MORGAN, Sciwen, j" Irvonia, Abertawe,
-_-_-_..-I 'ODFA.' I I
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
'ODFA.' At Olygydd y -Tyst. At Olygydd Y Tvst. SYR,—Gwelaf odfa ddwyvvaith yn fy ysgrif ar Wlad Mari Jones,' a holaf fy hun yn ddifrifol ai dyna a roddais. Oedfa,' yn ddiameu, yw'r ffurf wreiddiol. Dywed Jolm Morris Jones fod oe ac ae yn tueddu i drci yn o ac a o flaen dwy gydsain, yn fwyaf neilltuol mewn Cvmraeg diweddar, a noda odfa yn lie oedfa,' ac addfed yn lie aeddfed.' Felly gallwn dybied fod oedfa yn fwy llenyddol nag odfa,' heb- law ei fod yn llai tramgwyddus i'r brodyr a haerant mai syrthfa o eira yw odfa Ac onid yw oedfa ac aeddfed nxor gyffredin mewn Cymraeg diweddar a'r ddwy ffurf arall ? 'Fifed' a glywn pan oeddwn yng Nghaerfyrddin. Braidcl na ddisgwyliaf weled cytsain yn y paragraff uchod, eithr dywed Adroddiad Cym- deithas yr Iaith Gymraeg yn bendant am arfer (Is, megis adsain.' Yn ei Ramadeg, dengys John Morris Jones mai atsein sydd yn Llyfr Taliessin, ac ychwanega In late Mn. ortho- graphy etymological spellings prevail, as adsain, Exec. vii. 7.' Mid yw yn cymeradwyo adsain,' fel y gwelir, ond nid yw ychwaith yn ei gon- demnio. Heblaw liynny, adseitlic) geir gan Dr. Davies. Gwaith cynnil iawn yw cywiro'r orgraff. Gair bach yn olaf. Cytunais a. John Morris joiles ers llawer dydd i nodi llafariaid hirion yn unig, a hynny yn unig drachefn pan fyddai amwysedd. Yr un yw car a car,' oblegid car yw car.' Gwr yw gwr,' a golyga gwr gwr, sef treigliad o cwr.' Sylwer ar y gwahaniaethau yn y Geiriadur.' Y11 bur, BODFAN. I
Y GWRTHWYNEBWYR CYDWYBODOI,…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Y GWRTHWYNEBWYR CYDWYBODOI, AC ANNIBYNWYR MALDWYN. At Olygydd y Tyst. I SYR,—-Yn y TYST am Awst 3oain gwelaf fod rhyw frawd caredig yn galw sylw at yr uchod, ac at Gynhadledd Cymanfa Maldwyn gynhal- iwyd ym Mhenarth ym Mehefin. Geilw ei hun wrth enw hyfyd o Chware Teg,' eto nid YW'll petruso defnyddio enwau personau yn gylioeddus tra yn cadw ei gorpws ei hun yn ddiogel tu ol i'r llwyni. Mae chware teg o'r math hyn yn deilwng o driciau'r German, o ba un y mae'r awdur, yn ddiau, yn edmygydd cryf. Onid oes bosibl dW/ll ei enw i sylw'r Kaiser ? Caffai ei wneuthur yn fuan yn un o'i brif snipers, a byddai ar y ffordd i ennill yn fuan y Groes Haearn. Sonia'n fawr- eddog iawn am gydwybod, ac eto nid yw uwch- law saethu o'r tu ol i'r llwyn. Amlwg yw na wyr am gydwybod na chware teg ond yn unig drwy hanes. Wel, wel! Ffei ohono, chwedl yntau. Os dyma beth yw parchu eydwybod ac anrhydeddu chware teg, gall j rhinweddau yna weddyo am gaol eu hachub rhag eu cyfeillion. Ni fydd unrhyw wrthwynebydd cydwybodol yn falch o amddiffyniad mor amheus. Mae'n eglur na wyr y nesaf i ddim am amgylchiadau'r Gyn- hadledd, na safbwynt cynygydd ac eilydd yr hyn a eilw'r ysgrifennydd hwn yn wrthwynebu'r p nderfyniad o gydymitimlad. Yr oedd rhain yn eglur'i'r rhai oedd yn y Gynhadledd, ac nid wyf yn mynd i'r drafferth o'u hail-adrodd nes y daw rhywun uwchlaw y sniper hwn i alw am hYUlJWJ ac nid wyf am wneuthur unrhyw ymddi- heurad ynglyn a'r gwaith. Yr oeddwn yn gyd- wybodol, a sicr y caf barch bythol gan 'Chware Teg.' Oni ddadleua fod gwrthwynebiad i un- rhyw beth i'w gymeradwyo os bydd yn gyd- wybodol ? Ond eglur yw fod ei lythyr yn seil- iedig ar rhyw scraps ymddanghosodd mewn papurau lleol, a thrwy hynny yn gosod y gwaith mewn goleuni ddwg gamargraff hollcl. Na phoened y llytliyrydd cudd yma ei enaid un ddiachos. Mae Annibynwyr Maldwyn yn sefyll yn gryf yn y ffydd, ac yn ddigon effro i wahan- iaetliu rhwng pethau sydd a gwahaniaeth ynddynt. Ac nid wyf yn ymwybodol o'r capeli gwag y sonia am danynt; efallai mai adrodd hanes ei gyscgr ei hun mae'r ysgrifennydd; gallai fod yna gryn waghau, yn enwedig os oes llawer o'i fath ef yn gwasgar eu harogl. Tybed, syr, nad yw'r hen stori am ferthyron a dioddefwyr wedi cael digon o gam, bellach, gan bobl sydd am ei defnyddio er chware i'r gallery, ac yn ei defnyddio fel peroration er mwyn cuddio gwendid ymresymiad ac achos ynghanol swn heb sylwedd ? Nid wyf yn ineddwl llawer o'r dosbarth sydd a'u dewrion ymhlith y meirw oil. Gallaf barchu gwrthwyn- ebydd gonest, ond nid wyf barod i ddweyd mai hwy yw'r unig ddewrion yn berchen cydwybod. Beth am y miloedd roddasant eu heinioes i farw ar uchelfannau'r niaes ? Ai nid ydynt hwy deilwng o sylw ambell Gymanfa ? Yr oedd yn y Gynhadledd uchod wr parchedig a'i ddau fab yn ddioddefwyr trymion yn y rhyfel, ac aethont i'r rhyfel cyn dydd Gorfodaeth, a hynny'n gyd- wybodol. Mae yn fy ymyl lane ieuanc hawdd- gar wedi dod adref yn ddioddefydd am ei oes, ac ni wneir sylw mewn cynhadledd o gwbl. Bum yn ymweled a mam y dydd o'r blaen oedd mewn pangfeydd oherwydd na chlywodd ers wythnosau lawer oddiwrth ei mab—mab aeth o ganol amgylchiadau da i'r rhyfel yn wirfoddol, ac nid oes cynhadledd yn barod i son gyda gwaed brwd am ei ddioddef a'i gydwybod. A ydym yn barod i ddweyd fod y miloedd bechgyn ieuainc aeth i'r maes wedi ymwertliu i wasan- aeth y diafol ? Ai gwell fyddai i ni eistedd i lawr i edrych ar anfadwaith dieflig y gelynion a'n dwylaw ymhleth ? Ai'r safle GristÎDnogol yw edrych ar rwysg yr anghrist pennaf gododd erioed, heb ddyrchafu lIef na symud llaw ? Bydd eisiau ateb y cwestiynau hyn, a hynny'n groyw, yn fuan. Iglur iawn nad yw'r ysgrifennwr hwn wedi deifro eto, nac wedi ymgymysgu a'r bech- gyn sydd wedi ymrestru ac wedi deall eu profiad. Bydd gan yr Eglwys gyfrif chwerw i'w roddi os yw am droi cefn ar y rhai hyn, a chofio am bawb ond hwy. Mae gennyf finnan, syr, barch i hawliau cyd- w ybod, a gofynnaf am ryddid barn heb gael fy llabyddij gan lytlxyrwyr di-enw—pa un ai drwy y llythyrdy nell'r wasg. Os yw'r achos mor ogoneddus, a'i bleidwyr yn llinach y merthyron, pa eisiau ymguddio dan gysgod cochl sydd ? Sut bynnag, ni bydd a, fynnwyf fi mwy ag ef nes y maga ddigon o gydwybod i ymladd yn y goleu. A gweddied nifer o'r bobl hyn weddi'r anfarwol Gohebydd, O Lord, save us from twaddle.' Yr eiddoch, IJanbrynmair. S. ROBERTS. [Gadawyd allan y cyieiriad at ddiweddarwch llythyr Chware Teg,' am ei fod mewn Haw ers tro.—Gor,.]
YSTALYFERA. I
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
YSTALYFERA. I Symudiad y Parch R. G. James.—Mae'r bonheddwr hwn wedi ei apwyntio yn gaplan a goruchwyiiwr i Gymdoithas Brydeinig a Thramor y Morwyr yn Abertawe a'r cylchoedd. Ysgrifennydd cyffredinol y gymdeithas wasao- aethgar a gwertbf vwr hon ydyw ein cyctwladwr enwog a pharchus y. Parch T. Eynon Davies, Lluodain. Ba Mr James a'i annwyl briod n llaiario mewn paich dwfn ac yn dra llwydd- iarums yn eglwys Gynulleidfaol Saesneg Ystal- yfera, am saitti mlyttedd a hatiner Danghoswyd tuag atynt yn ystod eu harosiad yti Ystalyfera barch ae anwvideb mawr gan yr egiwys a'r holl gyich Cawsant ami i dro anrhegion gwerthfawr fol awlygiad o'r parch a'r acwyldeb hwn. Dewiswyd Mr James i'r swydd o biith nifer luosog o ymgeiswyr am dani, ac y mae wedi dechreu ar ei waith yn Abertawe ers mis Mai diweddaf. Ceir prawf eisoes ei fod y dyn iawn a chymwys i'r gwaith Mae wedi derbyn cryn niter o lythyrau Ilongyfatchiadol ar ei lwyddiant oddiwrth bersonau o safleoedd uchel. Dymunwn iddo lwyddiant pellach yn ei gylch pwysig ac eang. Mae Mr James yn brogethwr hagorol iawn hefyd. GOHEBYDD.
IY DRYSORFA GYNORTHWYOL.
Rhestrau Manwl, Canlyniadau a Chanllawiau
Dyfynnu
Rhannu
IY DRYSORFA GYNORTHWYOL. Aufoner yr arian i'r Trysorydd- Mr. THOMAS DAVIES, 56 St. Quintin Avenue, London, W. .Dymunaf gydnabod yr addewidiou a. ganlyn tuagat y Drysorfa uchod. Dyma'r list ddiweddaf yng nghyfrifon y flwyddyn lion. Abertawe. W. JAMES. W til TABERNAOL, BAltBY. £ s. c. Casgliad a 2 10 0 (Alae £ G5J/10/9 o'r eglwys lioii wedi ymddaugos o'r blaen.— W.J.) TABEHNAOL, PENYBONT. Parch. W. Rogers, B.A. 5 0 0 Air. Rhys Williams 10 0 0 Mr. E. J. David.. 7 10 (f Mr. Thomas Thomas 500 Mr. E. Holland-Griffith 5 0 0 Mr. James Howells 3 3 0 inir. David Stradling. 3 30 Mr. James Grillitlis .210 0 Mr. E. Lloyd Jones 2 10 0 Mr. W. John 2 2 0 Supfc. W. Davies 1 10 0 Mrs. Davies (York) 15 0 Mr. J. R. Jones 0 10 6 Mr. Thomas Davies. 0 10 0 Symiau llai 3 12 BETHLEHEM, ST. CLEARS. Parch. D. G. Williams 10 0 0 Mr. J. T. Williams, Y Grof 5 0 0 Cyfaill 2 0 0 Mr. John Davies, Blaenycoed Villa 10 0 Mr. G. Phillips, Moor 100 Mr. John Salmon, Ostrey 0 10 0 Mr. B. Salmon, Llainydelyn 0 10 0 Symiau llai 010 0 ELIM, LLANDDOWROR. i J Mr. T. L. Phillips, Rhosgoch 10 0 Mr. G. O. Lewis, East House. 10 0 Mr. Evan Howells, Pantymwswrn 0 10 0 Mr. George Lewis, Brighouse 1 0 0 Mr. Evan Howells, laree .I. 0 10 0 RADNOR-STREET, LLUNDAIN. Mr. W. E. Davies, Y.H., Rosebery Villa 10 10 0 Mr. William Davies, 6 Westbourne-street, S.W. 25 0 0 Mr. Tudor Jones, 9 Hurlingham Gardens 25 0 0 Mr. Thomas Jones, 79 Tyneham-road 10 10 0 Mr. T. Evans, Upcerne-road 10 10 0 Mr. D. Ingram Davies, Wandsworth Bridge-road 10 10 0 Mr. William Evans, Battersea Park-road. 10 10 0 Mr. Evan Jones, Eilmer-road 5 5 0 1\1.1'. Rees Davies, Fulham Palace-road 15 15 0 Mr. T. J. Evans, 61 Munster-road 5 5 0 Mr. T. 0. Lewis, 63 Hotham-road 55 0 (Mae £50 o'r eglwys hon wedi ymddangos o'r blaen.—W.J.) SALEM, LLWYNYPIA. Parch. T. G. Jenkyn, Tanycoed. 5 3 0 Mr. David Jones, Assistant Overseer 55 0 Mrs. D. Jones, Brynifor 5 5 0 Mrs. G. Evans, Maesderwen 5 5 0 Mrs. Sarah Richards, A. House 5 5 0 Mrs. Gwen Morgan, De Winton-street 5 5 0 Mr. John Davies, chemist. 5 5 0 Mr. John Morris, Brynifor 3 3 0 Mr. J. R. James, Station House 3 3 0 Mr. Evan H. Lewis, 65 Ely-street 1 10 0 Mr. Timothy Williams, stationer 15 0 iM r. T. D. Davies, 4 Court-street 1 5 0 Mr. John Davies, is Thomas-street 15 0 Mr. William Prothero, 130 Primrose-street 1 5 0 Mr. Andrew Powell, 30 Thomas-street 1 5 0 Mr. Morris Davies, 19 Court-street 10 0 Mrs. Sarah Jones, 220 eto 10 0 Mr. Thomas Davies, 14 eto 10 0 Air. John Prothero, 1 Thomas-street 10 0 Mr. John Howells, 8 Court-street 10 0 Miss Maggie Phillips, 50 Ely-street 1 1 0 Mr. Henry Phillips, eto 1 1 0 Mrs. Margaretta Williams, 164 Kenry-street 110 Mr. Rees Prothero, 5 eto 0 10 0 BRYN SEION, OWMBACH. Mr. Joseph Dobbs, Bethnal-row 10 0 Mr. ]}dmulld Lloyd, eto 010 0 Mr. a Mrs. Methusalem Davies, Bethama-placc. 10 0 Mrs. Anna Davies, eto 0 10 0 Mrs. Jenkins, eto 0 5 0 Mrs. Gwilym Davies, Pleasant-row 10 0 Mrs. Rachel Phelps, Victoria-place 10 0 Mr. a Mrs. David James, eto 1 0 0 Mr. a Mrs. Dan Tudor, eto 0 10 0 Mrs. Davies, Victoria-row 0 10 0 Mr. a Mrs. John Henry Davies, eto 10 0 Mr. a Mrs. Tom Boweu, eto 10 0 Mr. a Mrs. Tom Davies, Ellis Villa 2 10 0 Mrs. Eliza Evans, Greenlield-terrace 10 0 Mr. a Mrs. Lewis Evans, Gladstone Villa 0 10 0 Mr. a Mrs. Gomer James, eto 0 10 0 Mrs. Thomas, Pleasant-row 0 10 0 Mr. a Mrs. Henry James, Holding 0 10 0 (Mae £ 28/18/0 o'r eglwys hon wedi ymddaugos o'r blaen.—W.J.) PENIEL, ISRYNGETHIN. Mr. William Rees, Maesgwyn 3 3 0 Mr. a Mrs. J. D. Rees, Llwynon :;3 0 Mr. John Williams, Maendy 3 0 0 Mr. William Butler, Drehir 3 0 0 Mr. Jenkin Williams, Lan 3 0 0 Mr. Howell Pritchard 2 10 0 Mr. Howell Leyshon 2 10 0 Mr. Llewelyn Lewis, Tyi-iyooed 2 10 0 Mr. D. M. Elias 2 10 0 Mr. a Mrs. J. J. Young. 1 5 0 !Mr. Isaac Morgans 10 0 Mr. Thomas Lewis, Brynheulog 1 0 0 Mr. Edward Jenkins, Oaehelyg Villas 10 0 Mr. Thomas Williams, Tydraw 0 10 0 ]1;11'. Thomas Lewis, Brynmachnog 0 10 0 Mrs. Susannah Jenkins 0 10 0 Miss Margaret Cornelius 0 10 0 Mrs. Jane John 0 10 0 Mae £5 o'r eglwys hon wedi ymddangos o'r blaen. IP.J.)