Y Clorianydd

ffihys Dafydi Sy'n Deyd- i Fed y merched if are-; hyny o R. wedi cael Jnvyl dda, y noson yn mnr dawel Mai ymryson garw c-cdd yn en piith am y ddol. Mai "jelly" a "buff ad?, ens" gafold y rhan fwyaf o honynt. Am iddynt gofio nad. -rw "Christmas Tree" ddim yn dygymod a phawb sag iddi. Fod un yncll plith yn dipyn mV hqngallnar Heill; felly llwyddodd i gael c-atinon i'w danfon gartref. "Wcll done;" chwaer. Mai fel y canlyn y a.1é un yn eu cynghori: Da chwi, rianod gwiw-deg R——, Ymrewen i fed reit dds-1; A ebaclw draw :rhag llygaad craff 'Rhen wr a,"r ymbarel. pickles! pickles! M: ti pickle dyohryn- 11yd oedd mirir pickies. Fod y 4 p.m. tram yn cgleao yr ogleu mwyaf ogjleueiddiaf a ogleuwyd o ogleu erioed. leogleul pickles. Fod y L. anfl X. v. R„ wedi oi ffloodio' a finegr o Bodorgan i Tycroes. Nad oedd digon o disinfecti-nts yn y carriage tic pot i ladd vr ogteu pickyddd hwn. Mai gwell Fr ferali i-euanc fyddai chwilio am New Year's pit-sent, 'dipyn switiach y tro nooaf. Mai fed hyn y IM-ti yr ysbryd sydd yn cae Peny- llyn wedi canu i Jim. Pensarn-:— Hen epa diolwg ac atg!J:s--pwydd'w.e'ClQdd Am i ti ddod i'n cymdeithas 1 Dos o'n plith, y gwaick anaddas, At dy gyf-esII»M»—gwyr y ffwrnas. Y bydd yr ysbryd yn dkid allan yn ed nerth; yr wythnos nesai. Felly, "look out i" Jim druan. Fod rhai o fetched y V yn dal yn ffyddlawn i'w oariadau gerllaw glan y mor o hyd. 'I' Fod y counter jumpers o dref <3 yn caei eroesawiad tywyeogaidd 'bob dydd Sabboth. c aid Fod trafaelio mawr i'r oy&iriadi yna ar y dydd Sabbath. Ei fod wedi digwvdd gwrando ar y ddau gariad liyny yn ymddiddan a'u gilydd ar y ffordd boat y liyny yn ymddiddan a'u gilydd ar y ffordd bost y nooOTI dr blaen. Mai yn nghylcb ohvynion yr. oeddynt yn siarad. Mai fel hyn yr oeddynt wt.hi: "Peth pleserus iawn ydyw bod ar bityclas, ytrots?" meddai y fearc-h ieuanc, "Yes, certainly, aieddai y llanc, a dyma y llanc yn dywedyd eilwaith :Di,d y:?u 'ever get I a puncture, dearf "-Liawe.&ait-h," medcLai y ferehu "Ddarfu chwi erioed dreia darn 'sgwar o groen mochyn i roddi ar -r-punettire? ID" dim, yn well i roddi ar yr Mdia Tubbet." "Yes, of course," efoai y llanc," otwx ax: hyna dyma Rhys yn gwnt-ud «i ymddangosiad a« yn gwaeddi, 'PrYll- wch bloomers i'r ferch, partner, ar y gwynt yma, i ohwi -adei gvTCled m m fel balloon am y tro cyntaf yn e:ich oes." Ei fod yn canmol y ddau^t mfoomor ffyddlawn ilw gilydcL Mai hyn a farddonodd' y'bardd yn ddiwedd- ar: Dynra garu, dyma ganlyn, Werth ei gofio am amiser maith, Sero^og gariad sydd' yn ddlyn Y rhai hyn ar hyd eu taith Cariad sydd yn pry?mr wenu Ar yr ieuanc mewn mwyiihad, Yr ftmser sydd yn hir ynf denu Y 1hnc ieuanc i ofyn iV thad. Fod rhai: &inion, ieua-inc o cb-ef C.—— yn-ym- ■ "waled a'u carradau yn wythnosol Fod rhai yn barnu earn yn y dydd mewn tai yn Ibeth dyeithr mwn yn Nghymra y dyddiau hyn. Mai hefo'r tren ddeuddeg y Tjydd! y dyn ieuanc jn'd'od i odryth am ed feinwen anwyl. Fod gwallt sidknog a Vhorphffl"ái'dd-ý.fooC'h wfedi dwyn &ererh y dyn ieuano yn lan. Ei fod yn gobeithio y gwniant dclal yn ffyddlawn i'w gilyrPd, ac w&dSnn. f-e ddaw ef '("RiiyWj i gymer^d "snap-shot" f/r Vldau yn funn, Mai eyfansocMiad i "Jim Penssm-v-'Glaiid'wt" yyf hwn — Mi olehaf R.hj.g Dafydd, mi leinirif Glaridwr, o Renmon, Llaaiddona, i Prffn MynVdd Twr O'r Dwyran i (rtmaes. am dartynf. rbydd tron, Yn 'ffoi fel llwym^god dros Ben Mynydd^Mon. Rhaid trochi Gkodwr dros ei bt-n icown dwr glan, A fli-A-hii glass crrw Rhys Dafydd "ilrtan A thror'i ambarelo-^ amgvlch ei ben, A'i werthu i'r pofwrs, "Good-bye, sold ftgairi." M'r ddau lwdn bendro fel dau Jiaimy l^lip, Yn Wfl^pah TIah gtefyl hen lane I)uYarn,Dtw,); Murmm a, g^-etryru, a gyru'n ddinsan, Ar ol «>ki cariadaii, a hyny ar gam. Eo gefeyat yyf Rhys Dafydd yn siwr, a u hiach^, heb son am ^laiidm" iiiao Shofj Jos, R3Mosi»smaoh, a ^htidi, 'Tyca?oe^, Xn bownfe o u horse wipio aieu dori eu coes. Mae Rhy& yn. vrr gw^ddw, Glamrwr flra Jien lane, Fu 'rioed.g'i lau cyn "raefchefl, medd awwtsryiivy Bane; "Pan oeddyHv yn if ace "t allanh A ntynycb yu cysgu y ffos. ddel ana ferol i feio -a; nel lol. :'na.u.:s,iampal'Hll ,%gr&.L% c, tgi: thendio eu ctilio Jim, chwetEan, -trj«e'r ddau fell fell wrach, .A u st¡;,)() I>ytli, .);.a treio ya isir-ra llon'd each. hL- Gland-wr, ^yxu^ chwi rybudd, a eich 'stwr<i j »ywch ryfel hyt' arnodd y asm? i ™-r*oio'n .of%;idwy gar.—- Jta«rww, 1B8. ™hwhc,«ss8*bs- sjm'j v,mon °-ri me-i lie 1'b^b yd^yfarfod' Mly ^a arfer bod yu ni\lx,'b,Baan. J drwfl y t^pei]) y ^^nthi hon irti-3i r&eel ei sjau yn erbyn liiai. 2* ad cvo bonje^digaidgi,4»edd hyny pan «vf«ld am- ryw yn itiogwyl cr¡d rayfi' K i mewn i uno vn y gan. Fod' rJmi yn btrnu. fo«- amoan neHiduOl mewn golwg, aw.^od th^-wedi eu;,hethQi a'r lle'ilbw^ii eu gwrtlKKi Fod dwy -vvraig yfl dychwelyd adref naewii irol dref neiMuol y dydd o'r %laen Fod1 un o honyra, wodi eu bendithio a U* dmåêl'Yl yr Fod y Hall yn llawef iawn yn ysgafnaeh. "S'od' anffawd ^»edi dig?sydd pam geisriodd y wtaig dryiaaf ym bresenpl'i gyda'r Hall yn ngh-wr pellaf 7 '"trwmbftl." Fbd y drol wedi "mowntlo" or mawi' ddychryn "r a.gedd a'r gyriedydd. Pod Uaw-er o gleisio ar gaiawdl a dmystr ar eiddo V A* Wn.e',1<i <l"nry y trychmeb. etthfa^811^ Qrfer mury o ofal gyda llwyth. ffiox Fod y bryddest fawreddbg ar "For Galilea*' yn debygo{?3«lgoleuni dydd yn fnan. Y hrdd cyhoeddiad dernvn mor Filtwn-aidd ei svnisdaeth. yn r o gjreu chwyldroad yn myeg y beirdd. 0 Fod. 'effaith diarlkmaad y gerdd mewni cyfarfod neilliluol wMi bQ4; yn llesmciriol: MI y wyr. "Fod rhai o MnyrA ^eb <Myfod atyrf; eu bunaiii ^to ar oil cael ou codi megis i drydeuM nef baxdd- onia^th. vsbiyd'oiledig. Fdull nowydd o goginio wed: ea ddarganfod yn Brdai R— y dyMiau yma. Fod rc'ks yn both Aiguro mewn lobsgows yn ol %sigeidiaeth -sydd i'w gael gan ün &ydd yn dioma ï lx)d yn "cöûk" ^"r radd flaenaf. Fod rliyw gynliWTf ofnadwy am lecsiwn yn ar- dal R— y dyMiau yma. Ei fod ef (sef Rhys) just a chynyg ei Ivan fel ymgeisydd i'r swydd. j w, Mai dafyr yw gwel'd ambell i un yn barod am bob swydfei'pan y bydd eon am un yn mynedi yn W<Fod yn "well i'r bobl hyny sydd yn arfer anfon llythyran xlilenw yn A fod. ar eu gwyliadwr- inetli, o hyn allan neu bydd darlun o honynt yn ymddangos o dan yr ymbarelo. Mai fel y canlyn oedd atebiad "Gwladys i'w chariadlanc ar ol clywed am ei fuddugoliaetli y adolig r Anwyl John,—Ol tydi, fy anwylai, yr harddai, y synwyrolaf, a'r doethaf o feibion, 'rayf yn cym- eryd y cyflensdra presenol i anfon yr ychydig edriau atoch gan obeithio eich bod yn mwynhan iechyd da fel ag yT ydwyf finaus ar hyn o bry-a, & mawr y llawenydd gefais wrth glywed beirmao- aeth ar eich ysgrif odtidog a ddarllenwyd yn nghy- farfod cystadleiuol —— nos Lun Nadolig. Yr oedd eich, dysg, a'cn, diawn a: oh doetbineb i'w weld TO t-k xvr fAl "p-lw+rid'tv" t. wv dajiit fv nsrhalon, J "4 '&I. .L -4"V '.1 ins vr aetb fy serch mor fawr tuag atoch. fel nas gallaf byihi eich angho&o mwy. Wel, fy anwyl John, un TI,e;th garwn i ohwi wneud, sef rlioi goreu i fald'Ocddi hefo hen farddoniaeth', achos mae yna cymaiDt o "wahanol bethan inevmhardrl- on,lae,th ddigon i ddrvau dyn a nerves gweiniadi, acbo>3 maet yn rhaid i'r awen gael ei He priodol, ac høb hyny mae fel inochyn mewn ""drawing-room" a cymerwch hyn yn gaxedig, ond mi fyddaf wrth fy modd yn gwrando arnochi chwi yn canu, achos mae eich Uais mclodaidd a'ch ystum bonexMigaidd ar lwyfaai yn gwefreiddio pob cynulleidfa, a phe buasechi wedi cynyg ar y "soW yn nghyfarfod -s piteio y key-noie un semitone yn is na B flint buasech yn s'cr o enill y fuddugolia-etli, wel rhaid i mi frysio tua'r terfy-n yn awr a dis- gwyliaf y caf air yn fu-an oddiwrthych, ac y caf eich cyfarfod nos Sadwrn nesaf am wytll o'r glooh, fcl y cawn ni barotoi ar gyfer y diwraod hipus hwnw sydd yn edn disgwyL Texfynaf gvda'r cofion anwvlaf atoch. Yr eiddocli am byth a saith mlynedd wedi byth, GWLADYS. Ei fod wedi derbyn y Hythyr canlynol: — "Lan y Cregyn Man, England. Mr Rhys Barchedig Syr,—Yr ydwyf yn disgwyl y caf y framt yr hon i weled gwaith fy ngbyfaill Jim Pensarn yn brintiedig yn 6ich coiofu, mewn b-arddoniaeth neu mewn llith ar- Bydd yn dda genyf ei weled oblegid y ma.e yn faidd o fri ac yn lithwr enwog. Mi a wedais waith y brawd yn each colofn glodfawr yr wythnos dr b'a-en., ond yr oedd yr adeg hono yn rhedeg ar y mwyaf arnoch, ac nid oeddwn yn cyd- fyn'd ag o sut yn y byd yr adeg hono, øolegid yr ydych wedi myned yn rhy hen i neb redeg &r- noch, ac wedi gwneud gormod o waith trwy ein gwlad i neb ddweyd un dim am danoch, ac nis gallaf oddef i neb wneud, oblegidi yr ydych yn hieni wr parohus pan bawb ond ganddo ef trwycin gwiladL Yr ydWyf yn cofio, syr, cyn i chwi ym- ddangos yn y wlad, yr adeg hono ni chawisai neb lonydd i fyn'd i siop na marohnad hob gael ei gymeryd yn sport, ond ar ol i chwi yn nghyda'ch gwaithi bendigedig ymddangos y mae heddweh i'w gael yn inliobman, a dlyna fel yr ydwyf gymaint ochi tu. Nid yn arna y gwel fy nghyfaill Jim Pensarn hen, wr yn edchi oed ohwi yn gwnoud cymaint o waith) a chwi mewn wythnos. Yr ydwyf yn terfynu y llythyr hwn gan obeithio y caf weled gwaithj fy ngjhyfaill Jim ac hefyd yr wyf yn dymuno i chwi hir oes a blwyddyn newydd dda.—Ydwyf, cion anwyl gyfaill, ROBIM5GN. El fod wedi cael hwyl yn axdal R y nos- waith o'r blaen. Mai pcti garw fod! yr "engagement ring" moT 'lag fawr fel yT oedd yn rhaid ei nlnewid. 0 Ei fod yn meddwl fod saith, mlynedd yr lient lanciau wedi dod 1 bon yn ardial R-. <¡N'ÜW, ladies, is the time for old bachelors in the district of R—■— Fod rhai merched yn Heol ■, ger y trobwll, yn sefyllian yn y drysau o fore-u hyd yr hwyr. 'Eu bod yn debyg i byst llidiart yn dal eu drys- au i fyny. Fod yn hen bryd i'r relwe newydd ddechreu er mwyn i'r boblach hyn gael rhywbeth i'w weled. Fod! ffarmwr yn mhlLKvyf L1 wedi ei amdd'i- fadu yn hollol o gwt i gadtw ei hwyaidi Y dytmuna ei hysbysti y gwna ymchwiliad llwyr ajai un iddo, oherwydd mae yn 11awn biryd cael un bellach, neu gall y bydd yn golfedwi" am eu hiwyau. Y bydd iddynt ddechrem dIodw." yn fuan bell- ach. Hei lwc t Eà. fod wedi ymweled ag 1U'dal G- ac iddo ganfod tair merch ifanc gyda'r llanc hwnw oedd wedi dyfod ar ymweliad a'i gartref. Iddo glywedl y mer-lied ifanc yn gofyn iddo am felusion (swee-ts), ac iddo yntau brynu gwerth tafir ceiniog iddynt. Fod y merchedl ifanc hyny yn edrych yn mlatn at nos Sadwrn nesaf gydag hyfrydwch wrti-i feddwl am v melusion. "Look out, girls," y mae Rhys yn gwrandaw eich "secrete." "1i' Rbys Dafydd.Syr,-Nid ydwyf yn eich dal chwù. yn gyfrifol am yr anwiredd sydd wedi ca-e.I .,ei dlraethu yn eich colofn ddyddoro], sef yn "Nghiorianydd" Ionawr 5ed, gan fy mod yn gwybod' mai eenftgenwyr 6ydd yn anfon anwir- edd.ru i chwi mewn h-tigiin. gwirionedd, ae felly wrth gwrs, yr ydych yn eu trefnu mewn K-o-rdi o geæjdd, a hyny yn didoniol a dyddorol clroe ben fell nf-kl oes dim ar dudalenau v "CJorianydd" yn fwy darllenadAvv genyf 'fi. A meiddiaf ddweyd fod y gwirionedd a draethir genych mewn ffordd o geTySI wedi gwneud ll«v annhraethol drwy lioll str Fon.bclh bynag am dd eraill. Ondatyr hyn a ymddangosodd y-n eolofDi yr wythnos ddiwmdt-f y mae a fynof-y tro hwn. Yn M: "Fod mam wedi cyfarfod b-eirrnad ar yr hook" Nid ei -gtil;aj-fod, a wnaet'h,: a-c nid ar yr hwl, ychwaith, y dywedodd y fasri yr hyn a ddywed- feddL 2: %bdl y f¡am w (:dweyd y drefn yn lalùt wrtho am na chawsai ti mherch ganu ar y jilnvyfan." n gofyniad ofynotid y fam i'r beam- iaii dan sylw, a hwnw yn y m;oor<\l:l mwyaf gostyng- s>edag, heb sawyr halen arno gWbl. Ac nid1 oedd a wi-telo y gojyniad a chann -av -y llwyfan. "Am na thawsai ti saherchi ganu ar yHwyfan." I)yna -'fram^bdieg, syr, a'i Ban'd o gerfifigen braidd na "ddywedwn pwy -ydyw ei hawdwT, ^iaeb cfn; reethiu. Mae aaail)«ell unyn ddwtol1 -edri i allu cuddiv yn ngliytigod! brawddega>u-; cvid nid felly | hwn yn y frawtftieg uchod. gan foil ei hawdwr j mor anOwg ynddi a/r haul ganal "Ay^i hwyaf loaf. 115: HFoS. y JamhlOno yn baxnu- ei mertfh y gantores j 4«efu yn y bydL" ""Dyna i chwi iaith oenfigen ar I en ■goreu. Gresyn' fel -v genfigen sydd yn Uochesu rYll mpwes awdVr y ffwlbri d'smwyr &&n sylw ji £ .-«a€is •6t«ih-yfyngiii*i le mor fycJian a'r'byd hwn: na. rehawsai fyd neu liidau arall i ckwareu «ei edyn ynMynt. IBuasai yn dda iawn gan y 'fam dan syhv' gael -ffrsstni éi. afftoercl# yn ail yr "bon y mae ef yn ,ci fa-rn^ yn o-u -In y dref hon, son am fod oten vn y byd. 4: "Bu raid i'r tman oddef y -gosp o gaeil gvry!x*d hyd ei th1!fuô:" os a <?harodig y beiviiad, am y fam, tr- o ddyfodol disglaer ei m'lMveh yn gram (1\ xm<e y fam yn foddlawn i°wn cad gwybod lrd ei thafod eto. Ond ni raid 'i ntTh wrth fehmlad er cael allan I-n-fl tafod y brawd, dan sylw. gsffl. M ei 'hyd a'i led -yn dra kysbys yn y, gymydoga^tlt hon. Dyi-ia v gwir, syr: Fel mat yn hysbrs i baVb oadd' yr1- yr evst-oddfodl, fod ynogystadieuaeth Tag- ■flaen'/>l. er mwrra tyrm nsfer y crstadleuwyr i ddau rieu dri, ao felly yn y a(ileua--tlt dan sylw yr o^dd raw wedi rhoddi 1 am v gystadleiri- aetli. hon; ond bh>erwyddi pander "nerve," ni ond pedair i'r gj^tadleua-et h ragflaenol, a'r cyntaf a gar odd ydoedd Tnereh y fam dan svlW, mid ni chafodd garni y drm trwodd. ac ni chafodd yr ail gf nu y don trwodd. ond cafodd y ddiw ofiaf ganu y don trwocld. Ac fel y mae yn naturiol i "bob mam ag sydd yn meddu y gradd Il-eiaf o gariad at ei mherch, gofynoddi i'r beirniad vn S'vml a co!«t.yngedig pa ham na buafiai ci llllereh yn caeJ canu v dbn trwodd. Atebodd yntau yjai dewisiad v htfrftizd ydoedd. Osergybi. ANN JONES.

ABEilFFKAW, Cyinhaliwyo: -cyfarfcril mUoniadoi yn Ysgoldy v Methodistiald o'r lie uchod, nos Sadwrn. Ionawr 7fed 1899. IJanwyd y gaiair gan 'Mr W. J. Griffiths, Henllys Fawr, yr kwn a wnaefcb ei waith yn gacnmollad^y iawn. Qv»Kierwyd rhat yn y I cyfarfod, ar y gw&kanol adranaK, cerddoroJ a lien- yddol, gart y per;,una a cuailtaiol:—Misses L. M. Hughes (Llinos Ffraw), Jane Owens, Elte Owens, Ann Suglies, J,-a,.e Williams, Mri Johnny Hughes, 0. T. Jones, J. Jones PaxTj", Owen Holies (Lfew Ffraw), Robert Jones,, Gtf ilvm Ffraw. a Chor y Plant fo dan ar^einiad xne^jmsLlewFfrsw. Gwnaeth yr oil o'r caifeorion eu gwaith yn artidercbog., nes enill cymeradwyaefch. Ifeirniadwyd ar y gwalianol dostjnau gan Mri T. Owens, Robert Jones. G. Hughes. 'Ckwareuwyd ur yr offery-iigfn Mri Thomas Owens a R, E. Hughes. Yr elw tuagat Gor y Plant. Hwn oedd y cy-farfocl cyntaf ar ol eu briddugoliasth yn Eisteddfod Gorcnoer Caergybi, a gsvnaeth y cadeiry&i sylwadau gwerthfawr ar eu huddugoriaeth. gan eu cymhel] i fyned rhagddynt t, dal i enill clod, fel ag yr oeddynt wedi enill yn y gorphenoi. Yr oedd y cor wedi cael tynu eu darlun- iau yn ddiweddar, ag ar ddiwodd y cyfarfod rhodd- wyd un i'bob aelod. Gweinyddwyd gorchwyl o'u rhanu gan y cadtiiydd. Terfynwyd trwy ganu "Hen wlad fy Nhadau."—Ffraw.

AINON (ger Bodedern). Marwola^th -a Cliladdedigaeth Mr R. 0. Jones.— Gyda, gofid dwys y c.roniclwn ymadawiad y gwr | ieuanc gobeithiol uchod1. Mab ydoedd i Mr a Mrs E. Jones, Paady Llywenan. Yr oedd er yn agos i clair biynedd yu iyfyriwr.yn Mhrifatlirofa Bangor, -i a _plie üawsai, dreulio un tymhor yn rhagcr yn y sef- ydliad hwn*.buasai wedi graddio yn B.A. ,Tuar un adeg ag yr aeth i mewn i'r Brifathrofa dechreuodd ibregethu gyda'r Bedyddwyr yn ei Fain Eglwys, sef .Ainon; ac. nid gornuxl.yw dweyd y buasai cyn bo hir pe. y caniateid iddo fywvd ac iechyd yn un o eleuadau disgleiriaf areithfa vr enwad yn Nghymni. EisWdodd arboliad yn Medi diweddaf am dderbyn- jLad i GoJr"g y Bedyddwyr yn Marigor, a pliagioda yn uwchaf ar y rhestr. Parhaodd i fyfyrio yn y Brif- .ysgol ar hyd y tymhor, ond tua phythefnos cyn y Nadolig cymerwyd' ef yn wael a chludwyd ef i'w j .gartref. Gwelwyd ei fod ef yn dioddef gan ymosod- ] iad d:r anhwyldeb peryglus hwnw "pneumonia;" ac er gofid a syndod i bawb daeth y newydd trwm ddydd Mawrt-h, y Sydd cjdisol, ei fod y boreu hwnw wedi ymadael a'r fuchedd bresenol. Ymgynullodd tyrfa luaoog a pharchus i Adno-i ddydd. Sadwrn diweddaf i'w feebrwng i dy ei hir gartref. Cymerwyd rhan yn y gwasanaeth angladdol gan y rliai canlynol Parchn. y Prifathraw S. Morris, M.A., Bangor; J. Giriffiths, gweinidog; E. Evans, Bangor; 0. J. Ro- berts, Lianf air; W. R. Watkins, myfyriwr; H. Edwards, Clwtybojn,; a J. Griffiths, Llanfairfechan '(ysgrifenydd, y coleg). Yr oedd yn bresenol hefyd Parchn. E. E. Jones, Rhosybol; D. Lloyd, Ehyd- .1' wyn J. Birtles, Rhyawyn D. Davies, Capelgwyn J?T. Jones, Llanfair M*E- R. W. Davies.Cemaes; a nifer'fawr o fyfyrwyr Baneor, y rhai a gludent y 'corph o'r elor-gerbvd i'r fynwent. Gan fod y dorf IN--or luosog trefn'Trj'd i ddwyn y gwasanaeth yn mfaen ar lan y btdd yn hytrach. na myned i'r capel, ac yr ] oedd y gweithrediadiui yn effeithiol i'r eithaf. An- 'b>nwjrd "wreaths' gan Afrs Captain Pritchard, Ler- 1;1; Mr a Mrs Lewis, Llanllibio; Mr Hughes, 1\ifdl'yn House, Bangor; Mr a Mrs Palmer N. and S.-W." Bank, Lerpwl; Miss E. Hughes, Bodlojideb, Bangor; Mr R. B. Rowlands, Machraeth View; "Mrs ENis a Mrs Evan;?. Cricciefch; a myfyrwyr Atlirofa y Bedyddwyr. Derbyniwyd llnaws o lythyr- au oddiwrth frodyr parchus vn y weinidogaeth yn gofidio eu habsenaldleh o'r angladd. Cydymdeimlir yri'fawr a'r teulu yn eu trallod dwfn. Mae y gollied ijren yn anadferadwy, oherwydd yr oedd Mr Jones yrn- wr ieuanc o gyrhaeddiadau uwchraddol, o dym- yrn- wr ieuanc o gyrhaeddiadau uwchraddol, o dym- heredd ddymunol. a chjTneriad dilychwin. Fel pre- gethwr yr oedd nid yn unig yn werth ei glywed ond hefvd' yn werth ei weled,'—o berso noli aeth olygus ac urddasol. Gliodd jTnaitih pan ond 25ain mlwydd oed. Chwith yw meddwl fod y cyfaill "R.O." wedi myn'd Beth bynag- ellir ddwevd am eraill, gwyddbm ei fod ef wedi cael "blwyddyn newydd dda." yn yr ystyr uwchaf, obliegid y mae "gyda Christ, canys llawer iawn gwell ydyw." Nawdd y Nefoedd fo lâTOS' y teulu ollyn eu galar.—R.W.D.

AMLWCH. PriooaB. Y dydd o'r blaen priodwyd Mr J. 'Thomas (stonemascn), Penrhydlastra, gyda Miss 'Hnghes,Frondlirion, yn lalangefni. Y gwas a'r forwyn oeddynt Mr Thomas (brawd y priodfabj a Miss Hughes (chwaer y briodasferch). Hyderwn y, cant hir ddyddiau hapus, a phob llwyddiant iddynt. -Ma,ent yn treulio eu mis mel vn Llamcarw. Angladd.—Aetb gweddillion Mr Rowlands, Bryn- teg, am sir Gaemarfon dydd Mercher y boreu. 'Treuliodd yr ymadawedig flynyddoedd meithion yn yr anial daith. Yr oedd yn <^ad i Mrs Williams, 'Brynteg, ac yn y llio uchod y bu ef farw. Marwolaeth. Bu farw Mrs Hughes (gynt o fOatlierine-terrace, Amlwoh) yn nhy ei hwyr yn Llan- fair P. G., sef y D-f. Rossottor. Yr oedd yn fonedd- iges anwjd gan ba.wb, ac yn gymun-wraig ffyddion yn Eglwys St. Eleth ar hyd y blynyddoedd. Qymer <ei biangladd! le prydnawn dydd Iau (heddyw), un cyhoe'ddus, yn mynwent gysegredig a henafol plwyf Elaneliian. Ceir manylion pellach eto am yr ang- ) ladd

BANGOR, Y GoTsaf-felstr Newydd.—Dydd LInn dechreuodd Mr Joseph Hughes.gorsaf-feistr newydd Bangor.ar ei waith, gan i'r hen orsaf-feistr (Mr Edward Joneg) ymddiswyddo ar fiwyrdd-dal. Penodiad.-Y mae'Miss Anna. M. Rowlands, B.A., o Goleg Aberystwyth, merch v Parch Daniel Row- lands, M.A., Bangor, wedi ei ohenodi yn brif feistres Cofio 'Deiliaid y Tlotty,—Dydd Llun darfu i adeii- laid Tlotty Bangor fwynhau v tret blyny idol arfera Mrs Davies, Trcborth, ei roddi iddynt. Cyflenwyd hwy a Ilawnder o fara "brith a theisenau; heblaw byuy riroddwyd i'r gwragedd oil becyn o de da nob un, a thybaco i'r dynion. Derbyiv'.odd y plant hefyd aurafalau a melusion. iPatgariodd y aeiliaid ddiolch- garweh calonog i Mrs'Davies am ei hael'oni. Ethel yr"Esgob'Newydd.CynhaJiwyd cyfarfod o Ddeon a Glwysgor Bangor, yn yr Eglwys Gadeiriol. dydd Mawrth, i'r dyben-o ffurfiol ethol esgob newydd yr esgofea £ th, sèfy Tra -Pl1.aTchedig DOT. Watkin Herbert Williams. Lly^Tyddwyd gan y Deon, ac yr oedd hefyd yn bresenol vr Archddiawn Pryce, Arcbddiamni Thomas 'Williams, y Canoniaid Eleaxar Williams 'fLiangefni), T. Warren Trevor (Machynlleth), D. Jones (Iiandegai), E. T. Davies (Pwllheli), a Mr R. "Hughes-Pritcliard, cofrestrydd efgobaeth a chferc y Siapter. Yr oedd a ganlyn yd, yn bresenol "fel -tystion o'r etholiad :—Meistri 7. A. Rodway, W. Price Smi&li, J. Hughes Roberts, S. Moblcy. a Cadwahidr Joi.es. Mai-wolaet'n.—Bi-wg genym yr wythnos hon yw cofnodi marwolaeth Mr "William Bulkeley. Mountain- square, Bangor, ar 61 -afiechyd maith. Yr oedd t ymadawedig wedi 'bod: 'yn ewelthredu fel machine- man yn swyddfa argraifu v diweddar Mr Samuel Hughes, High-street. Yn Bwyddfa y "Gwalia" y g-wasanaethodd! ei brentisiaeth, a pliercliid ef bob 1aniser gan ei gyd-weith^r a'i gydnabod. Gedy ar ei ol wraig a. phump o blant. Mab oedd efe i'r di- j weddar John Bulkeley, yr 'hwn am lawer o flynydd- oedd a weithiai yn odynau calch Portb Penrhym yr oedd hefyd1 yn llysfrawd i Mrs Walford, Dean- -street. Cymerodd "yr asigkdd—angladd parchus "•iawn—le prydnawn Sudwrn. am ddau o r gloeh. yn Mynwent Glanadda. Gwe'inyddwyd ar yr achlysur ,-4),n y P-arch T. J. Wheldon, B.A. fihiaint Trallodus.—Drwsr genym ^deaal i Mr a, Mws John Watkins. Ja.m:$-13!t,root Vaults, o'r ddinas bon; golli eu hunig blenrtyn (geneth pedair blywedd athii mis oed) trwy a^geu.yr lion a gladdwvd dydd | Tarn Mynwent Gla.nad<ia. txs y -aiae cydjandcimlad mawr 8*r rhiainc trallodas ya> eu profadig.-ieth !«», Cariwyt^ allan drefniad^n vv angladd gan Mr W. 0. Williams, Manchester Ho-.ise. -Gweanyddwyd ar yr gan y Parc\»fi. T. Edwin T,, a J. James Jones, fleer a churad ^glwysv St.' Mair. An. fon^yd^l<aevxdyrch gan yper-s-)nu,,i canlynol:Jobn WatMns a'r tfulu. Miss J. A. Watkins, Mrs Row- land*, "Misss* Violet FowJapds And Wi'ftiams, Gwyn- fryn; Mrs James, Master Cecil I Edwatds., fWiideg-streesfc; Mr a Mrs Morgans. Dean- otreet: Miss Jones, James-sircet; Mr G. Dean, CUelleTpa tdlsstls Agnes a Jane Mien Jones. James- Pr, Cyr' strwt; Miss Griffiths. Waterloo-street; Mr W. Davies, GartJii-sBwad ac amryw gyfeiliioi; «tiull.

BEAUMARIS. Cyfarfod Cynhabwyd cyfarfod vsgflJ dos- bartb Beaimwaw yn y lie uchod Iosawr 8&d» pry^ v llywyddwyd gar. y Parch D. Johns, gweinidog. j JDechreuwyd', id adfcroJ, trwy i un it fecligyn vr ■JSgol adrodd -ac i r brawd ieuanc, Mr R. J. | Tskjmas, Waenfiwr, {fyjaed i weddi. Yna awd yn rrihujn at waitli y ey £ ai^ed, pryd y daxllenwyd papyr gw feistrolgar a. da gaji Mr R. J. Thomas. Waen- fawr. "Ar ddyledswydd -^iodau yr ysgol Sabbotho? vn ng^vneb defodan fs- Ph-aifeyddiaeth yr oe> Caf- ^yd yivddo awgrym-adau da, buddioj, a gwir araser- ol. Yna aaradwyd gan Mr Thomas, Llanfair P.G., a, Mr Thomas, Berea, -yn nghyd a. brodyr o'r life. Cafwyd syiwadau da a tmddiol, a cliyfarfod hwyliog a Wwdfiyaig. Yn v prydnawn dechreu- wyd fel arferot, trwy ganu az adrodd y "Deg Gorchv- myn," pryd y cymerwyd rlmn mewn gweddi gan Mr Thomas, Berea. Yn y cyfarfod hwst caiwyd peth hollol newydd, stef unawdau, ac un deuawd, gan I enethod: xeuainc o'r He. Canasant yn rhagorol, geirio'n pglur, dealladFy. a .gûrpln,r¡¡i;mt yn rhydd a naturioL Holwyd y gwabanol ddosbarthiadau, a chafwyd atbion da, yr hyn a ddangosai ol llafur yn yr ysgol. Caiwyd cyfarfodydd da iawn, ac yn y nos pregethwyd gan Mr R. J. Thomas, Waenfawr, yr hwn sydd yn fyfyriwr gyda'r Parch E. C. Davies, M.A., Porthaetliwy. Caiwyd oedfa ddymunol, a diau fod yn y brawd yma allu naturiol i bregethu. dymunwn iddo ddyfodol disglaer, a Duw yn rhwyad. -Daiydd.

BODEDERN. Y Gobeithlu.—Cynhaliwyd cyfarfod amrywiaethol yma ntlS Lun diweddaf, dan arweiniad Mr D. Bevan, Post-office. Cafwyd cystadleuaethau fel y canlyn Adrodd, "Y meddwyn," Ja.ne Edwards a G. W. Rogers yn gyfartal. Ateb cwestiynau ar "Hanes loan Fedyddiwr" (dan 16): J. Edwards; (d&n 13), Ellen Roberts. Llythyi- oddiwrth fab at dad meddw J. H. Roberts a R. P. Roberts yn gyfartal. Canu oddiwrth y llaw-arvyddion M. E. Hugfies a E. R. Rogers yn gyfartal, "Pencil sketch:" E. H. Jones. Dadleu: W. Williams a W. Ro6erts. Ar- eitlik) ar lampl-ki y pentref: 1, T. Owen 2, W. Williams. Cafwyd adroddiad gan R. H. Hughes, a chan gan Miss Lily Parry. Cymerwyd rhan yn y cyfrirfod hefyd gan Gor yr Aelwyd a Chor y Plant (dan arweiniad Mr 0. Williams). Cyfeiliwyd gan Misses Lily Parry a Gwen Richards.—Ysgrifenydd. -m.

CAERGYBI. I Cyflafan Criccietk—Acboswy^d cyffro dirfawr yn y dref pan ddeuwyd i ddeall fod Mrs Williams, a lefruddiwyd gyda'i dau blentyn yn agos i'r dref uchod, wedi ,hod yn trigianu yma am gryn amser I pan yn ieuanc. Bu ei thad, Cadben Gordon, yn I Bgwasanaeth Cwnmi y Rheilffordd fel cadben un o'r agerddlongau am rai blynyddan. Oddeutu soith mlynedd yn ol symudasant fel teulu oddiyma. Er- byn hyn mae Cadben Gordon wedi ei gladdu. Am Mrs Cordon gellir dweyd yn ddibetrus ei bod yn un o ragorolion y ddaear, yn wraig ddichlynaidd, ddi- absen, a duwiolfrydig. Mae pa.wb oedd yn ei had- /iiabod yn .teimlo yn ddwys drosti yn ei phrofedig- aeth chwerw, felly, hefyd a chwiorydd y drancedig. Yr oeddynt oil yn lodesi parchus a. hoffus gan bawb. Ymweliad Eurgain.-Un o gerddoresau galluocaf ein cnedrydyw Miss Williams (Eurgain), Beau- anaris, ac er yn ieuano mae wedi cyfansoddi rhai darnau cerddorol anfarwol, a disgwylir gorchestion do oddiwrthi os y caiff flnvyd ac iechyd yn y dvfod- ô-L -Mae "Cydgan yr Angylion" yn imig yn ddigon i fbrofi ei 'bod yn feddianol ar athrylith gerddorol gref a chyfoethog. Cofus genym ei gweled yn enili ■ai .gantata i'r "CjTihauaf" yn Eisteddfod Genedlaeth- iol Caernarfon,yn nghanol canmobaeth uchel y beirn. iaid a chymeradwyaeth fyddarol y miloedd yn bres- enol. Pa bryd y cyhoeddir y gantata ardderchog hon? Byddai yn ychwanegiad pwysig at drysorau 'cerddorol ein cenedl. Boneddiges ieuanc dalentog di)-rnffrost ydyw Miss Williams, ac yn anrhydedd i'w rhyw yn mhob ystyr. Gwelsom hi yma yn tTeulio Gwyliau y Ctbn gyda ei brawd, Mr William Williams, deintydd. Market-street, yr hwn hefyd: •i-ydd yn gerddor medrus, ond yn methu cael hamdden i ddadblygu ei dalent, oherwydd ei brysurdeb gyda'r gwaith o dynu danedd a gosod rhai newyddion yn eu life. Y Prawf-Gyngherdd.—Dyma destyn siarad gefail y gof, gweithdai y teiliwr, v crydd a'r saer, y dydd- iau hyn, ac nid oes dadl am ei Iwyddiant os y ceir iywydd ffafrioL Mae Uu mawr o enwau wedi eu derbyn ar yr unawdal, a'r adroddiad. Hefyd mae amryw o barties ar y don gyniilleidfaoL Mae v gwpan arian ysblenydd am yr adroddiad goreu yn cael ei dangos y dyddin- hyn yn ffenestr Mr Jfdlis. Tea Mart, a'r tlysau ,i- r ao arian yn ffene^tr Mr 'W. D. Jones, Old Ba.nk. Ni c.hynygiwyd erioed well gwobrau yn y dref hon, a gall y buddugwyr deimlo yn falch ohonynt. Mae y pwyllgor wedi sicrhan •beirniaid galluog a diduedd. Ni raid dweyd; dim am amcan v cyngherdd, ond enwi mai er budd v Hyfrgell gyhoeddus y mae yr holl elw a dderbynir. "Mae y sefydliad' gwerthfawr hwn mewn dyled, ac apelir yn daer at ei garedigion am eu cefnogaeth yn yr anturiaetli hon. ->

CAERNARFON. Deallwn mai yr adroddwr Drofia-dolI)ein:ol Fyehan sydd wedi ei benodi yn feirniad yn y gystadleuaeth ibwysig ar adrodd yn y Pafilion nos Fercher nesaf. pryd y rhoddir L2 2s yn wobr. Llwyddiant- Da. genynt allu llo.igyfarch ein cyfaill) Mv R. T. Edwards. Rose Mount. Enillodd, yn Arddangosfa. Adar Man-nion, yr ail a'r bed- waredd wobr yn y "Norwi.cn Class." Anrheg.-Dydd Iau eyflwyu-tryd i Mr 0. D. Jones, diweddar brif ysgrifenydd y Llythyrdy (yn awr post- feistr Win, hfield) ifon liardd gan ddwyla^A y swydd- fa-fel arwv dd o barch tuag ato. Cymdeithis Lenyddol Shiloh -Nos Fercher, o fiaen a-slodaa y gyindeitha. bu y bardd mtlusber Mr H. Isgaei Lewis, Bri'' :c-street, yn traddodi anerchiad gaUuog ar "Dr; Prif-fardd Telynegol Cymru" (HuwMo. us, Glaso-r.ys, a Ceiriog). Caed fiy^lwadau bu<klioi gan y Ca 'eirydd (Y Parch j. E. Hughes, M.A.), a'r Meistri 1enry Jones, Hugh Wil- liams, J. Joiies (Henwalia), G. 0. Griffith, ac R. Jeffreys. Nodaclifa.—D^-ddiau Iau a Gwener cynhaliwyd nodaclifa boblogaickl yn y Guild Hall, er budd yr Ysgol ion CenedlaethoL, Agorwyd y gweithrediadau y diwrnod cyntaf pan Mrs Assheton Smith, a'r ail ddiwrnod gan Arghvj'ddes Penrhyn. Gwylnos.—Nos Sadwrn, yn Ejjenezer, cvnhal- '*vyd gwybios fljTiyddol y Wesleyaid. G^sanaeth- wyJ gnn Miss M. M. Jones, Misses Williams (Beaumaris), Miss E. Humphreys, Air Wilfon Jones (Llanbeiis). Mr H. Vaughan Davies, a Chor o dan arweiniad Mr Walter Thomas. Y cyfeilvdd ydoedd Mr John Williams, organydd Eglwvs Crist. Y pregethwr ydoedd y Parch Hugh Jones, Birken- head. v;1 Anrhydedd Cerdd irol.—Deallwn fod Mr W. n. Preece, C.B. presi lent of tho In;rtitut; of Civil Engineeis, vcli galw gyda; Mr John Williams, or- ganydd Eglwys Crist ac arweinydd y Cor Meibion, yn gofyn iddo dd'od a'i gor i fyny jr Brifddinas i y gynideithas a gjnihelir yn IAundain ar yr 22ain cyfisol. Yn mhlith y gwaho Idedigion bydd Arglwydd Salisbury ac Ar- glwj'dd Northbrook. Y tlydd canlynol bvdd i'r cor gystadiu •ym yr Eisteddfod a, gynbelir yn y Queen's Hall am A/obr o 5Cp a bathodvn aur. Llawer o In lddiant iddynt. Ymddiriedclwyr Portbladd.-Ilydl Mawrth cyfarfu ymddiriedoHyr y porth'add. C/nj-giodd Mr J. 181 ard Davies fod Mr Menzies yn cael ei ail- ethol yn gad< irydd. ESliwyd gan Mi' T. Owen, a charivryd y cynygiad gydag unfrydedJd. Diolchodd r, y Mr Mera tes am yr i nrhydedd. Cynygiodd Mr E. H. Owen fod Mr Hairy C'egg yn cael ei Ril-ethol yn is-gadeirrdd, a chafodd ei eilio gan Major Turner, gyda'i gfrio. Diolcl odd Mr Clegg i'r cyfirwydd- wyr. Csed ti ifodael luvu ar y Pwyllgorau Arianol, ethol ym ldirkdolwr. y gwellia.ntau yn Nghl rnog, y dd<imwai t ddiveddaf yn nglyn a Phon^ yr Aber, a'r ty i ymocbel. Da genym ddeall fod ein cvd-drefwr P.S. Henry Parry, un o viarcbeidwaid Plwyf Llanbeblig, a thrysorydd Cyfrinfaoedd Odyddol Menai a'r Juvenile, wedi ei ddewis yn gymychiolydd Odyddion dosbarth Caernarfon, yn y pwyllgor blynyddol symudol a gynhelir yn Middlesborough mis Mai nesaf. Hefyd mai P.S. Robert Owen, yserifer.ydd Cyfrinfa leu- enctyd, ddewiswyd i is-gadair y dosbarth am y flwyddyn hon.

LLANDDXUSANT. Cylc!w.yl Lenyddol, etc.—Nos Fawrth, Ionawr 3ydd, (.ypu'.r.liodd Methodistiai d y lie uchod eu trydedd eykhwyl lenyddol a cherddoroi, o dan ar- wQjni:, Mr W. J. Roberts, Llaindelvn, a llywydd- iacth Mr S'oirn Williams, Pare Newydd, Llanerchy- mcdd. gan-yr Invn y cafwyd anerchiad gwerthfawr. Gwobrwywyd « buddugwyr Ti y drc-f-) ganly^ol Unawd (i Masit dan 12 osu) 1, Miss Katie M. Owen, (:)negk, :;2, Elizabeth Williams TVr.ybuarth. Mcnyg gwlan •• Miss Thomaj?, Bodfa.rdden-ddu a hi oedd yr oren hefyd am wncuthur hanoSerohief. Marcio ar ganvas* Miss Jones ,Ca.e'rgwrl8, a Miss Maggie Pnrry. Bod«dern.. v'1yè,r1.1, U, (i blant dan 16 o) 1, Miss Mary Williams, Ty'ny- buarth 2. Katie M. Owen, Caeglas. Pencil «ketcli.: Parch Henry Williams (A.), Ceiruu-s Ad- roddiad (i rai d.'u 16 Mr V illie Jones, Howell- terrace, a Mr John Jones, Howvll-cfs.rrace, a William Own Rolvrts, Pentcrfyn, Valley, yn gydrado am ail vobr. Pencil drawing o bng tri hwyJbren Mr WilTi-asns, Cross Keys, Bryngwran. Unawd soprano; Miss- Katie Parry, Kingshead, Bodederr*. Traethawd: Miss Jones, Cae'rgwrle, a Mr W. J. Roberts, Llaindelyn, yn gyd-fuddugol. Cofnodi pre- gethau Alrs Jones, Howell-terrace. Darllen dern- ya hb ei it4il nodi: Mr Richard Jones, Bryn Elim. Enalvnion: Pelican Mon, xwdorgaJi. unawa i denor: Mr Morris Williams, Bodynolwyn Hir. Penillion: Ap Huwco, Cemaes. Adroddiad (i bob oed) Mr Samuel Venmore Williams, Llanrhydd- lad. Pedwarawd: Parti Mr John Jones, Ty Capel Horeb. Darlien (i rai dan 16 oed) 1, William Rowlands; 2, Edward Davies; 3, John Jones, Howell-terrace; a, Jane Williams, New-hafren. Carved tray Miss Hyder, Ty'nybuarth. Deuawd Mr Lewis Jones, Howell-terrace, a Mr T. R. Ro- berts, Ty Gwyn. Un cor ddaetb yn mlaen i gystad- lu ar y don "Aberystwyth," o dan arweiniad Mr Richard Jones. Bryn Elim, a dyfarnwyd ef yn wir (leilwng o'r wobr. Y beirniaid oeddynt: Y Parch W. 0. Jones, IleLumaris y Parch R. Hughes, C.M., Llanfaethlu Mr E. Hefin Jones, Caernarfon; Mri Jones, Board School, Llanfaethlu; J. R. Parry. Tyddyn BlawdMrs Jones, Board School, Llan- faethlu a Mr E. D. Lloyd, organydd, Bethesda. Cyfeiliwyd gan Miss Annie Hughes, Llanddeusant, yn rhagorol iawn. Cafwyd cyfarfod da. ac elw syl- weddol. Cyfiawnodd Mr Morris Williams, Bodnol- wyn Hir, ei waith fel ysgrifenydd yn y modd goreu.

LLANERCHYMEDD. Y CLu Cynar.—Rhoddasom ychydig bach o hanes y symudiad yma yn y "Clorianydd" yn ddiweddar, ond erbyn hyn da genym allu cofnodi fod y "cau cynar" yn beth gweithredol vn y Llan. 1 el pob I symudiad' arall, teimla rhai yn wrthwynebol xldo ond ychydig iawn, cofier, yw rhif y rhai hjny Methwn a deall pabaza nas gellir cael unfiuifiaeth yma, fel yn mhob llan a phentref arall yn Mon. Priodbla, rhai eiddigedd fel achos o'r gwrth-syniad, ac hefyd rhoddir amryw atebion eraill. Nis gellir dadrys yr "achos," felly gadawn iddo. Y mae amryw o'r prophwydi yma. yn gweled argoel trancedigaeth, i'r syniad heb fod neppell. ond na wrandawer ar y cyfryw rag-weledion disail. Dalier ati i gau y ma.snachdiu am wyth o'r gloch, ac yna gellir medi o ffrwyth y symudiad, pan ddaw hir-ddydd haf,,t"wy fwynhau troion a difyrion diniwed. Os y gadfewir i'r symudiad drengu—wedi ei gychwyn—diau yr ad- lewyrcha. yn anffafriol ar fasnachwyr a dyngarwiT y Llan am amser maith i ddilyn.—R.J. Y Tlottv.—Ar y nos Lun olaf yn yr hen flwyddyn cafwyd cyngherdd difyrus yn neuadd giniaw y lie uchod. Etholwyd y Parch E. W. Davies yn gadeir- ydd, a Mr Williams, Tan-yr-balli, yn arweinydd. y rhai a lanwasant eu swydd yn hynod ddeheuig, Galwyd ar Miss Parry Jones, Cae Mawr, yn mlaen i agor y cyfarfod gydag unawd ar y berdoneg. Yna canodd Miss Annie Arthur "Cartref y Plant." Yn nesaf caed unawd ar y berdoneg gan Miss Cissie Parry Jones. Adroddiad, "Yr Hen Glorian Mawr," gan Mr Parry, fferyilydd. Deuawd ddigrifol, "No, sir," gan Miss Annie Arthur a Mr Eddie Williams. Deuawd ar y berdoneg gan Miss Cissie a Master Harry Parry Jones. Can, "I can't change it,' gan Mr Eddie Williams. Unawd ar y berdoneg gan Miss Mimmio Griffiths. ,Yna cafwyd seibiant am bunr munud, ac ymcldangosai pawb wedi eu llwyr foddloni. Cynwysai yr ail ran ddrama Gymreig, cyfansoddedig gan Miss Thomas. Cae Mawr, ac wedi ei eeilio ar y gan adnafeyddus "Gwraig y Morwr." Ymgpnerodd Miss Thomas a phersonoli y prif gym- eriad yn y ddrama, sef "Gwra.ig y Morwr." Ei phi ant oeddynt Miss Cissie Parry Jones a. Master Parry Jones; Mrs Ellen Pritchard, sef cyfeilltes mewn angen (Miss Olwen Ellen Thomas), Jane, morwyn yr olaf (Miss Maggie Parry Jones), Beti Jones, yr hen Gristion tcimladwy (Miss Thomas, y Tlottv), Netta, cyfeilles y plant (Miss Lily Hughes, Bryn Cyhclyn), Dr. Pughe, meddyg y teulu (Mr Jolin Parry Jones), y Parch William Hughes, gweinidog y capel y perthynai y teulu iddo (Mr Parry, fferyilydd). Canai Miss Annie Arthur ranau o'r gan, yn ol fel y byddai angen, a chyfeiliai Miss Thomas, y Tlotty, trwy yr holl gyfarfod. Awd tnvy y gwaith yn fedrus iawn, a thystiai yr ar- weinydd na c'hafodd gymaint o bleser ers llawer dydd, a dywedai y Cadeirydd iddo yntau dalu yn ddrud am liver gwaelach adloniant. Yr oedd yr I ystifell yn or lawn, a phawb yn ymddangos wrth eu bodd. Dydd Mawrth, y 3ydd o Ionawr, rhodd- odd Mrs Hughes, Ty Hen, a Mrs Williams, Pres- wylfa, gyflawnder o de a bara. brith i dlodion y 1 tlotty, ac anfonodd Miss Maude Hughes, Bryn Hwfa, aurafalau a melusion i'w rhanu rhwng v plant. Mewn gair, cawsant gyflawnder o bob danteithion eleni.-Gohebydd. )

LLANFAETHLU. Cofio y Tlawd.—Yn ol ei arfer eleni eto mae Mr Jones, Rhostymawr, wedi cofio yn anrhydeddus am dlodion yr ardai, ao wedi sirioli Ilawer aelwyd drwy ei haelioni a'i garedigrwydd. Da genym weled fod eraill o gyfoethogion y fro wedi dilyn esiampl odidog Mr Jones. Hir oes fyddo iddynt oil ydyw ein uv- muníad.-UÐ tJ'r He.

LLANGEFNI. Pregeth Ddirwestol. Nos Lun, yn Nghapel Morialu traddodwyd pregeth ardderchog a r ddimest gan y Parch W. O. Evans (W.), Bethesda. Declireu- wyd yr odfa gan y Parch D. Gwynfryn Jones, gweinidog poblogaidd y Wesleyaid yn y d' ef. "Peter Maekenzic.Yn nghyfarfod Cymdeithas Ddiwylliadol Ebenezer nos Wener, o dan lywydd- iaeth Mr W. Thomas,, Llythyrdy, traddodwyd dar- lith ar y cymeriad rhyfedd' uchod: gan y Parcn D. Gwynfryn Jones. Rlioddodd engreifftiau o'i arabedd dihysbydd, yn nghyd a'i bregethu gorchfygol. Yr oedd y ddarlith yn bortread bvw un o bregetl'wyr doniola-f y cyfundeb Wesleyaidd. Ar gynyglad. Mr G. Jones, Caradoc Villas, ac eiliad Mrs Jones, Church-street, ialwyd y diclchgarwch gwresocaf i Mr Jones am ei dd.arlith wir ddyddorol.—Un oedd yno. Moriah.—Cynhaliodd yr Eglwys hon gyfarfoavdd gweddi ar hyd yr wythnos ddiweddaf. Yr cedd vr holl gyfarfodydd, er fod y tywydd yn anffafriol, yn lliiosog iawn, y canu yn dda a myn'd ynddo, a'r gynulleidfa yn gyffredinol i'w gweled mewn hwyl yn molianu. dan arweiniad, Mr R. Jones, y gweddiau yn afaelgar ac amlygiad nad oedd yr Arglwydd neppell oddiwrthym. Y ma.e genym fel" Eglwyrs le neillduol i fod yn ddiolchgar i Dduw am y wedd gysurus sydd ar yr Eglwys yn y deml newydd. Yr oedd y Parch James Donne, yr hwn sydd: wedi treulio llawer o flynyddoedd yn Llangefni, yn dweyd ei fod yn credu na welodd y cyfarfodydd gweddi ddechreu y flwydd- yn erioed yn dal gystal o ran rhif y gynulleidfa ar hyd yr wythnos a'r tro hwn, a dywedai mewn tedmlad v geiriau hyny "Yr hwn pan ddaetb a gweled gras Duw a fu iawen ganddo,' ac mai dyna, oedd yn ei fsddianu yntau wrth edrych ar y cyfarfodydd. Er ei fod yn dechreu myned yn hen y mae yn iraidd ei ysbryd, ac yn adnewyddu ei icuenctyd fel yr eryr, a dymuniad pawb i'r ddau dad parchedig, James Donne a. John Williams yw "byw byth fyddo y brenhinoedd." Nos Wener. ar of y cyfarfod gweddi, cynhaliwyd v Gymdeithas Lenyddol, dan lywydd- iaeth Mr 0. Williams, Pen'rorsedd, pryd y cafwyd dadl ar y testyn "Pa un ai enill ynte colli y mae yr Y sgol Sabbothol yn ei gafael a'i dylanwad ar v wlad?'' Agoi-wyd o blaid mai enill gan Mr W. 0. Williams, Mona House, a colli gan Mr Willie bMW, Shop Newydcl Cafwyd papvrau gwir alluog ganddynt, a'n dymuniad mewn pertdiynts iddynt yw "Ewch rhagoch gan farchnata. yn gall ar y talcutau sydd genych. Cymerwyd rhan yn y duadl I gan y Meis.tri R. Davies, E. M. Roberts, R. Jones. Llewelyn ThomivS, W. Roberts, ac eraill Ni phryderwn am ddyfodol yr ysgol gan y sel ddangosid o'i phlaid gan y gymdeithas.—ilonwr. Y Cynghor IMnesig.—CynhaliAvyd cyfarfod misol y Cynghor nos Lun, dan lywvddiaeth Mr Richard Williams, Y.H. Yr oedd hefyd yn bresenol: Mr J. E. Jones (is-gadeiiydd), Dr. J. E. Owen, Mri Tnoraas- Jones, W. Hughes Jones, Owen Williams, Robert Jones, Owen Jones, W. Barnett, Richard Jones,Richard Parry. 0. T. Williams,E. H. Thomas, Adroddiad y Pwyllgor Icchydol fod v Mri R. a J. Williams wedi cwbihau y manholes yn Field-street i foddlonrwydd y pwyllgor. Argymhellent fod i ffeiriau cenyiau gael eu cynal tu draw i bont y Plas, ac i ofyn i'r prif-gwnstabl i roddi rhybudd i'r hedd- geidwaid i atal cynlialiad y cyfryw ffeiiiau yn yr heolydd. Gofynodd Mr Barnett a fwriedid gwneud rhywbetli pc.rthed llaethciai, etc. Dywedid fod. v darfodedigaeth yn ami yn tarddu o'r cyfryw leoedd. Cynygiodd Mr 0. T. Williams fod y mater yn cael ei gyfeirio i sylw y pwyllgor. a. sylwodd ei fod yn gredyd i Mi Barnett am ddyfod a'r mater gerbron. Eiliwyd gan Mr Thomas Jones, a phasiwyd, gan roddi awdurdod i'r pwyllgor weithxedu.—Oddiwrth gofnodion Pwyllgor y F .lrchn:a.d x,-rr.(Idangosi-d fod Mr Fox-Kalvin wedi .gwneud cais am le i ddarlithio ar y golwg. ond nis g,dlent gym,?ridwyo hyny. Sefyd argymheWcnt ar fod sylw gofaiwr y farchnad yn cael ti alw at yr arferi id o osod mnrleni ar shutters yr adeilad hwn pan gynheMd eisteddfod, neu unrhyw cv- farfod yn y neuadd Cadarnhawyd y cofnodion.— Adroddai y Pwyllgor CyL'idol fod 61p o weddill yn erbyn y (3ynguor. Dywedodd y Tretiigasglydd (Mr John Owen) fod ganddc ëOp i'w talu i'r ariandy dranoeth. Mewn atebiad i Mr Hughes Jones dy- weciodd fod 275p o dr'thi allan. Cadarnhawyd v cofnodion. — Darllen wyd llvthyr oddiwrtli y Mri Webb, Evans, au 11, Old Hall-street, Lerpwl, yn datgati eu gofid ohsrwydd y camgymeriadau yn nyddiad ffeiriau Mon yn Almanac Ca-ergybi pm v flwyddyn bresenol,ac y byddent yn bur falch o gywiro y cyfryw drwy hysbysebu yn v newyddiaduron oedd yn cylchredeg drwy'r dr. Yr oeddynt wedi pellebru nt Mr J. LloyTd Grifrifch, Caergybi. clerc y Cynghor Girol, am restr g--fJ-a,wn o'r ffeiriau i'r dyben o hys- bvsebu. [Fe wnaed hyn yn v "Clorianydd'" diwedd- af.] Derbyniwyd llythyr maith oddiwrth y Mri Hughes a'i Fab, Gwrecsam, yn gofidio oherwydd camgymetriadau cyffelyb, ond yr oeddynt yn cymeryd i pob gofal i wneud y rhestr mor gywir ag oedd bosibl. Fodd bynag, dywedent yn y "Dyddiadur," "Nad oeddynt yn dal' eu hunain yn gyfrifol am ultrbyw gelled allti godi oddiar gamgyTnerianau. Derbynir 'corrections' i fyny i Awst 13eg, 1898." Ymddang- osai y rhybudd hwnw bob blwyddyn, ond yn gÿ- ffredin derbynient y cywiriadau pan yn rliy ddi- weddar i wneud defnydd o honynt. Yr oeddynt droiau wedi ceisio gan y Cynghorau Sirol i osod y ffeiriau ar ddyddiau neillduol Er engraifft 'Dydd Iau cyntaf ar ol y dydd Mercher cyntaf yn mhob mis,' etc., yn lie Ionawr 4ydd. Ai ni allai y I Cynghor gael gan y Cynghor Sirol i osod y ffeiriau ar ddyddiau yn lie "dyddiau" (ekwerthin). C'yn- ygiodd Mr Hughes Jones fod i'r clerc anfon hysbvs- I rwydd cywir i'r ddwv ffirm. Eiliwyd y cynygiad gan Mr 0. T. Williams, a phasiwyd.—Derbyniwyd llythyr oddiwrth Mrs Stirrup. Pen'rallt, yn dweyd I ei bod wedi cymeryd y Neuadd Drefol am Chwefror 6ed, pryd y byddai i foneddiges ieuanc o Gartrefi Dr. Barnardo roddi darlith ddarluniadol ar ran y cartrefi. Yr oedd y gwaith yn rhy adnabyddus i alw am sylw arno, ond credai y caniateid yn y rha.n fwyaf o leoedd y neuaddau yn ddi-gost. Dywedodd y I Clerc mai lp, a,'r nwy yn "extra. oedd y tal cy- ffredin. CH-nygiodd Mr Barnett eu bod yn hysbysu Mrs Stirrup o'r telerau, ac eiliwyd gan Mr Owen I Williams. Dywedodd y Clerc fod Mrs Stirrup wedi Ilogi y nuadd yn barod.•—Darllenwyd Uythyr oddi- wrth Fwrdd Llywodraeth Leol yn dweyd ei bod yn groes i'w harferiad eyffredin i ganiatau o dan y "Local Authorities (Expenses' Act, 1887' daliadau yn y ffurf o log ar gyfrif gorestyn cyfrif hancyddol, ac nis gallent wneud unrhyw eithriad. yn achos v Cynghor. Dygodd hyn y busnes i derfyniad, a diau mai hwn oedd v cyfarfod byraf "on record." Ym- ddengys mai y rheswm drv),,3 fyned drwy J busnes mor fuan ydoedd yr awydd i glywed y Parch W. 0. Evans, Bethesda, yn traddodi pregeth ddirwestol yn Nghapel Moriah.

PENRHOSLLIGWY. Gwyl De. Dvdd Gwener diweddaf anrhegwyd plant ysgol ddyddiol Penrhos gan Arglwydd Boston a the a bara brith yn ei breswylfod, Plas Lhgwy. AiolyTgwyrd y gvreitbrediadau gan Mr a, Mrs Nicholls Jones a'r teulu, yn cael eu cynorthwyo gan amryw o'r plwyf. Daeth y plant yno yn orymdaith drefnus dan arweiniad Mr Rowlands, eu hathraw; yn an- ffodus trodd y tywydd yn anffafriol iddynt fwynhau eu hunain ar y "front" fel arfer. Ar ol i'r pliant gael eu digoni a the yn y gwahanol ystafeHoedd galwyTd hwynt oil i'r brif ystafell. Talwyd diokh- garwch cynes i Arglwydd Boston a Mr Nicholls Jones ar ran y plant, a phawb oedd yn bresenol, gan Mr R. C. 'Edwards, am eu caredigrwydd biyr- yddoll Rhoddwyd "cheers" calonog iddynt gan v plant. Yna cyflwynwyd anrliegion iddynt gan Mrs Nicholls Jones, gwerth. amryw bunoedd. Rhodd- wyd dwy wobr i'r 21ain cyntaf am eu presenoldeb yn yr ysgol, a, chafodd pob un oedd yn bresenol "toy" gwerthfawr yn nghyd ag aurafalau a melus- ion.-Gohebydd.

PORTII AMLWCH. Marwolaetk—Dydd Llun, lonawr 9fed, bu farw Mrs Pany, anwyl briod Captain W. Parry, o'r lie uchod. Cafodd gystudd mawr, a dioddef odd y cwbl yn dawel. Yr oedd yn wraig onest a chrefyddol, ac yn aelod1 gyda'r Methodistiaid, ac yn hanu o deulu felly. Mawr berchid yr ymadawedig gan bawb oedd yn ei hadnabod. Dydd Iau, am ddau o'r gloch, hebryngwyd ei gweddillion i'w hir gartref, pryd y cafodd gladdedigaeth barchus. Gadawodd briod a merch, sef Mrs Roberts, pried Mr Roberts, super- intendent Prudential Assurance Company, Caergybi, a chwiorydd,sef Mrs Cadben Williams,Berlin House Mrs Roberts a Mrs Williams, Ednyfedi Hill; a lib eraill o berthynasau mewn galar ar ei hoi. IIuned mewn bedd.

BHYDWYN. Nos N adolig.-Cynhaliwyd cyfarfod llenyddol yn y He uchod. Cadeiriwyd (yn absenoldeb y gweini- do-g. yr hwn oedd oddicartref mewn cyfarfod. pre- getlmji gan y Parch J. Birtles arweinydd, Mr John Jones, Tanybrvn hcimiad y traethodau a'r fardd- oniaetb, y Parch Gomer Evans; y canu a'r adrodd- iadau, Mri — Parry, Tyddynblawd, a G. Thomas, Pencae; beirniadesau y starchdo, v markio, etc., Mrs Williams, Hen Shop. Llanfaethlu, a Mrs Jones, Western Heights, eto. Oafwyd cyfarfod dymunol. Ychwanegiad pwysig i'r cyfarfod oedd presenoldeb Mr Willianvs, Colwyn Bay. ac un o'r bechgyn duon. Canodd y bach gen du yn swynol iawn, a gwnaeth v beirniaid a'r beirniadesau eu gwaith i foddlon- rwydcl Melus., moes, etc. Da genyf allu hysbysu fod v Parch: D. Lloyd, gweinidog y lie, wedi -nen- derfynu aros. ac i wrthod yr alwad: gafodd o'r Meinciau. Llwyddiant iddo yn y dyfodol yn y cylch hwn.

TALWRN. Y Gymdeithas Lenyddol.—Nos Sadwrn diweddaf, o dan arweiniad mcdruu Mr Robert; Williams, Hen- dre Howell, cafwyd' dadl ar "Pa un ai Uesol ai afles-t fyddai Dadgysylltiad yr Eglwys yn Nghymru: Agorwyd y ddadl gan Mr John Owen, Ty Newydc o blaid mai llesol fyddai Dadgysylltiad. Yna rod odd Mr Richard Jones, Cefn Poeth, ar ei diaed, a dadleuai mewn modd pendant mai aflesol fyddai, a chefnogwyd y naill ochr a'r Hall gan Mri William Owen, Ty Newydd; Robert Hughes, Marian; ac Owen Hughes, Canoli Dy. Yn yr ymraniad t-afwyd mwyafrif o ddeuddeg dros mai llesol fyddai Didgys- ylltiad yr Eglwys yn Nghymru. Yna terfynwyd v cyfarfod trwy dalu diolcbgarwcn gwresocaf y gym deithas i'r Ilywydd a'r dadleuwyr penigamp. Huno yn yr Iesu.—Yn gynar nos Lun diweddaf, ar ol hir a phoenus gystudd, bu farw Mrs Roberts, Bodfair.Talwrn, yn yr oedran cynar o53ain mlwydd. Cydymdeimlir a'r teuliu yn eu trallod, y rhai sydd wedi cyfarfod a phrofedigaeth lem trwy golli un oedd mor anwyl yn eu golwg. Bydd yr angladd yn un cyhoeddus am un o'r Illoch prvdnawn ddvdd Sadwrn nesaf yn U anddyfnan. -Hugh Lewis.

Mae Miliynan o'r Bobl yn ei Yfed. Vi-Cocoa Dr. Tibbies ydyw Bwyd-Dùiod y Bobl, canvs y mae ei deilyngdod wedi ei gydna- bod i raddau mwy helaoth nag unrhyw ddarpar- iaeth arall y gwyddvs am dani. Mae ei werth fel yirkbortl, dan bob amgylchiodau, ac yn ateb i bob gofynion, wedi ei brofi gan dystiolaeth pobl agos o bob dosbarth. a galwedigaeth, yr hyn a ddengys ei allu adferiadol rhyfeddol mewn achosion o'r am- rywiaetb mwyaf. Ni a'i gadawn i'r darllenydd i ymgyng'hori a ) synwyr eyffredin, ac ar unwaith gymeryd Vi- Cocoa Dr. Tibbies—os nad yw hyny wedi ei wncud eisoes--yn He cocoa. eyffredin, te, a ehoffi 1 frecwast a phrydau eraill. Dr. Tibbies' Vi-Cocoa-6c, 9c, a Is 6c--ellir ei gae] gan yr holl Fferyllwyr, y Ohwegnwyddwyr, a'r Stores neu ynte. o 60, 61, a 62, Bunhill Row, London, E. O. Fel prawf o'i deilyngdod, fe an- fonir sample tin o Vi-Cocoa Dr. KbWes yn rhad i unrhyw gyfeiriad os bydd: i'r apelydd, wrth ys- grifenu (gwna post-gerdyn y tro), grybwyH enw y "Clorianydd.

Cyn-Arweinydd y "Blaid ityaafryaoi. LLYTHYR ARALL ODDIWRTH SYR WILLIAM HAROOURT. Cyfeiriwyd y llYthyr a ganlyn gan Syr William Harcourt i Mr Hughes, ei oruchwyliwr dros Or- llewinbarth Sir Fynwy — Fy anwyl Hughes,—Yr oeddwn wedi bod yn dy- muno ac yn bwriadu anerch fy etholwyr yn ystod y mis presenol ar achosion gwleidyddol yn gyffredin- ol. Ond y mae amgylchiadau, modd bynag. pa rai j ly] yr ydys yn dra hysbys o honynt—rhwystrau sydd wedi dyfod i gyfryngu-yn ei gwneud yn anghyf- addas, ac yn wir, yn anmhriodol, i mi wneud ym- gais at y fath waith yn bresenol. Y mae y sefyllfa ddiweddaf oeddwn ei feddianu mewn cysylltiad a'r Blaid Ryddfrydig yn fy ngwr.eud yn uu eyl'rifol i ddatgan ei gwladlvwiaeth. Nid ydyw yn ddy- munol i mi yn bresenol ddweyd yn fwy liawn nag yr wyf wedi gwneud eisoes y rhesymau sydd wedi fy arwain i'r terfyniad yr wyf wedi dyfod iddo. Bydd i'r cyfrifoldeb o wneud vn hysbys fwriadau ac axncanioa y Blaid Ryddfrydig yn pa.vio yn fuan i ddwyliiw un arall, v dewisiad o ba un a, benderfynir cyn i'r Senedd pngyfarfod. Teimhvyf y gall-'i dat- 1 ganiad ar fy rhan i, yn y cyfwng yma, ddyiysu arweinydd dyfodol y blaid, wrth osod gerbron y wlad y mynegiad hwnw o egwyddorion a gwlad- lywiaeth y presenol a'r dyfodol mewn cysylltiad ag achosion cartrefol a thramor y bydd yn ddyled- swydd arno ef i'w gosod gerbron. Rhaid i mi, gan hyny, gyda llawer o ofid, ofyn caniatad gan fy 'hwf eiho'.wyr, fel eu cynryeluolydd, i ohirio—gobeithwyf mni am sryfnod byr—yr hyn sydd genyf i'w ddweyd ar sefyllfa newydd pethau, pa rai a. gyflwynant eu bunain i sylw yn ddioed. Yn y cyfamser, y mae yn rhaid i mi ofyn iddynt gredu bydd i mi barfu»: yn ffjTddlaAvn i'r egwyddorion ar ba rai y ceisiais eu hymddiriedaeth ar y cyntaf ac y bydd i mi -m- drechu i'w cefnogi hyd eithaf fy ngallu. Teimlwyf yn ddiolchgar i chwi am wneud yr ohebiacth hcrt yn gvhoeddus yn ddioed.—Yr eiddoch yn ddiffosnt, W. V. HARCOURT."

Haid o jDcynicn Ienainc Peryglus. AOHOS 0 SAETRU YN LLUNDAIN. Yn Llvs Y nad ol Marylebone, Lhmdai, dydd Llun, o fiaen Mr Plowdetn, gwnaethpwyd ymchwil- iad i aches oBlhu gyda lLawddryll. Oafodd p-el- war o fecligyn iouainc, un-ar-byriith«g a dwy-ai^- bymthog o:d, ou cyhuddo o fod yn gysylltiedig a'u gilydd mewn saethu yn fa'eisus at Hemv Wil- liam Jackson, bachgen yn y Royal lian-v, gyda'r amcan o wneud iddo nnvtd corphorol perygins.— Ecrlnrodd yr Eriynydd ei fod ef a'r bachgen Bar- nard wedi ciVLTyio a'u gilydd tnr«g wytlu»o« yn I ol. a'u bod wedi myned yn yniladd rltyj»f#djnt. Ni ddigwyddodd dim pellach rhyngddvTit hyd nos Sad'wm (yr 31ain cynfisol), pan y safai y tyst yn I Fosbess-road yn vrnddiddan g>"da bnchgen o forwr a dau o frryndiau eraill. Dipi-yddodd i'r caichai- orion basio heiblo a phan o fewr. tua pli- Ha-th oddiwrthynt, eddodd Jlarnard allan: "Tarmvch yn awi." Darfu iddynt, oil droi o am- I gylch. a thairodd Bakel" bistol. Methcxld yr er- gyd a tharo y tyst, ond &eth o fewn modfedd non dawy i un o'i ffryndian. Barnard a anogodd Baker i danio yr ail waith; a chan na wnai, coi iodd Barnard gynieryd y llawddiyll oddiarno, tan ddvwedyd "Os oes arnoch chwi on tanio, gad- ewch i mi wn.eud, ac mi a wnof. "-Rhodde-s dau o gyfeillion y tyst diweddaf dysiiolaeth gadambaol. Ar ol y digwyddiad c.-ybwylledig rhwng Barnard a Baker, cyraerodd yT holl garcbarorion y "goes." —Char'cs ^Madden/ cyfaill arall i'r eriynydd, a dvstiodd iddo gly-wed vr Tmoom rhwne Barpard a'i gymdeith-'on cyn i'r llawddiyll gael ci dsmo. Bamaid a ddywedodd; "Mae gen i gr.Ion; mao I liyny'n fw-v sydd genych chwi eich tri. Os rhoddweh i iv;i yr ergydion a'r llawddtyli, af ato a saelhaf ef fy hitn."—Mr Plowden a rimandiodd y carcharorlor. -u_

Yn yr oesoedd boreuol yr eedd dawneio yn cael ei gynghori fel mecldyginiaeth i afiechyd. Ni wyddis pa le y ganwyd, na pha le y bu farw, y dyn a ddyfeisiodd yr aradr; eto, y mae wedi effeithio mwy ar hapusrwydd a chysur y byd na holl biliogaeth y gwroniaid- a'r goresgynwyr sydd wedi mwydo y d-iaear a dagrau a'i gwrteithio 1M gwad. Fel yr oedd bachgen by chan yn darllen am Fnb v Goruchaf "heb le i roddi ei ben i lawr," torodd allan i tpylo yn hidlv a Ilefaln yn nchel. Wedi dyfod ato ei hun, dywedai :—Pe bu.aswn i yno, mam, mi a. roddasswn fy ngobenydd i(ldo." Dywed fferyllwyr y gwna un :rotvn o'r sylwedd a elwir "iodine" rnddi lliw i 7000 o weithiiu i bwysau o ddwfr. Y mae felly mewn pethau bychain uwch—un eydymailb, 11 Ilyfr, un aiferiad, a all effeithio ar ein hosJ fvwyd a'n cymeriad. Y ffordd oren i atal balchder mewn dyn neu ferch ieuano ydyw iddynt. fyned i'r fynwent, a darllen yr argraph ar y ceryg bed dau. Fe ddechrenwyd p-wreud sigarensm yn Ffrainc yn y flwydih'n 1843 ac yn awr. y mae y ifaci.ris yn troi allan 400,000.000 o sigarenau bob blwyddyn. 0 bob 1000 o ddynion. sydd yn priodi, ceir fod 332 yn priodi msrehed ienergach, 579 yn priodi merched o'r un oed, ac 83 yn priodi merched hynach. Gydag ond yn unig haner llynges mar gref a Phrydain. y mae gan y Ffrancod' o is-gadben- iaid. tra nad ces can Prydain Fawr ond vn unig 1246. Yr oedd yr Archegob Whatelev r.n tro yn nghwnini an:,ryw ddynion enwog, a dyrysodd hwynt oil drwy ofyn y cwestiwn hwn iddynt :—"Birth yw yr achos fod dctfaid gwynion yn bwyta mwy na defaid duonV Nid oedd rhai yn bysbys o'r ffaith liyiKKl; ceisicdd eraill roddi atebion dysgedig; ond yr oeddynt oil yn awyddus i wybod y gwir achos. Ar oil eu eadw i ryfeddu am beth amser, efe a ddy- wedodd :—"Y xhcsv/ai yayw, oherwydd fod chwaneg ohonynt!" I Aetli mab tra afradlawn o Gymru i AwstraIí,1, f ac ar ol gwasgar ei dda, daeth yn newyn arno. Ceis- iodd lawer gwaith gael gan ei hen dad anfon arian iddo; ond bu ei geisiadau yn aflwyddtanus. O'r diwedd, ysgrifenodd fel hyn :—"Fy nl ad. os na anfonweli i mi 5p gyda thread v post, gwnaf hstio yn y fyddin, a rnarw mewn brwydr." I'r cyfarch- I iad hwn, fe ddaeth yr ateb yn ol:—"Anwyl John,— Cerdd yn mlaen i listio; ao os byddi f irw dros dy wlad, gwna y Llywodraeth dy gladdu. Ni fecira i 1 ddim fforddio gwneud hyny!"

Y Cyimldi-d yn Erbyn Byd^rsig a Postyn. Bu ynadon Troffynon am rai oriau ddydd Had- wrn yn gwrando cyhuddiad o "ddynladdiad" a ddygid vn erbyn Jane Parry, bydwraig yn byw yn Mostyn, raewn cysylltiad a marwolaeth baban i o'r enw Lewis Clayton. Yr oedd y gyhuddedig wedi cael ei thraddodi yn flaenorol i sefyll oi I pbrawf ar warant y trengholydd, yn gymaint a bod v rheithwyr osdd wedi bod yn gwneud ynv chwiliad i'r achos .wedi dyfod i'r penderfyniad fod marwolaeth y plentyn wedi cael ei achosi trwy ei j bod hi wedi esgeul'uKO ci dyledswyddau. Yrn- ddangosai Mr J. Vi. Hughes, Fflint, i erlyn, a Mr J. B. Marston i amddiffyn. Wodi Isyny caf- wyd ail adioddiad o'r dystiolaeth a gaf-R-yd yn y trengholiad, oddiwrth yr hon yr yinddango«aj r ad oedd y plentyn o'r adeg y ganivyd ef hyd fi far- 1 wolaeth wedi cael ond ychydig o de candetr ac ychydig o ddyferynau o g¡:n mewn dwfr. Dy- wedai tad v plentyn hefyd, pan y darfu iddo aw- grymu wrih v gvhuddedig fod meddyg yn cael oi alw i mewn. iddi hi ddweyd nad oedd o un dyb-en. -W,rt,h gael ei ehroessholi, dywedodd mam y I plentyn iddi hi ddweyd, pan y darfu i'w gwr aw- I grymu fod meddyg yn cielei alw i mewn, y dyla-i y "plentyn gael ei fedyddo, ac hwyrach y giallai "ddyfod ato eii hun" wedi hyny. Mewn canlyn- iad i hyny anfon wyd am. y ciwrad i'w fedyddio, can v tvbient y byddai yn well ar ol hyivy.-— Rhoddodd Dr. J. O. Jones a Dr. W. 0. Evans eu tystiolaeth, a dyv/edent mai achos o fsrwolaeth y | p^tyn ydoedd dinvasgiadau, pa rai oedd i'w pti- I odoli i newynind,-J-;neTchwyd y fainc dros y dd.- ffynyddee gan Mr Marston.—Barn a?" yr ynadon na I fuasai i unrhyw reithwyr gospi v ddiffynyddeis o l dan yr amgylchiadau, a phenderfynae&nt daflu yr ¡ aches allan. ,u_

Yr Ymcsodiad Penffordd ar Pasnacl'ydd Q. Fangor. 1 Y CRWYDRYN 0 FLAEN EI WIILI,, Yn ein rhifyn diweddaf rhoddasom hanes ym- I osodiad ponfforddi a wnaed gan grwydryn ar fas- nachyda o Fangor, yr hwn oedd ar ei dait.h o Gaer- 11 11 narfon i Fangor. Dygwyd y crwydryn gerbron ynadon sirol Gieinarfon. dydd Sadwrn. Ymdderi- gys mai enw yr ymosodydd ydyw Lewie Lewis, o Fangor. Yn awr cyhuddwyd ef o ymosod g^rda'r bwriad o yspeildo ar y ffordd fawr rhwng Caer- narfon a Bangor ar y 27ain o'r mis diweddaf. Enw y masnachydd ydyw William Jones, plum- ber, Pendref, Bangor. Yr oedd yr achos wedi cael ei drosglwyddo o Fangor, am ulai o fewn iogaeth ynadon Goernarfon y cyflawnwyd y tros- edd, sef rhwng Caernarfon a Phorthuinorvrig. Clerc yr ynadoii (Mr L. E. Thomas) a sylwodd ei fod ef wedi gweled y dystiolaeth dros vr erlyn- iad, ac, yn ei fam ef, nid oedd yn gyfryw ag y buasai yn cynghori y Hys i draddodi y diffynydcl i sefyll ei brawf arno. Yna dewisodd yr achwynydd i fyned yn mlaen ar y cyhuddiad o vmosodiad eyffredin a dywed.. odd ei fod cf. brydnawn y 27ain o Ragfyr, yn cerdded adref o Gaernarfon i Fangor. Ovn dyfod i Borthdinorwig bu i'r carcharor ei oddiweddy<L, yr hwn a, hawliodd aran ganddo. A-eth yr aJl- wynydd yn ei fbl heb gymeryd un sylw o hono. Dilynwyd ef gan y carcharor, yr hwn a ymowd- odd arno. Yn gvyeled dyn arall, yr achwynydd a alwodd arno :ta gynort.hwy; ond nid e:-tynoddl efe un cyncrthwy, eithr dywedodd nad oedd efe ond "dyn ar y ffordd" ei hunan. Dilynotld y carcharor yr ail waith, ond y tro hwn trodd yr achwynydd ato a tharawodd ef i lawr; yne aeth yn mlaen i'w daith. Yn hwyrach ar y dydd darfu iddo adnabod y carcharor ar yr heof yn Clangor, ac achosodd iddo gael ei gymervd i fyny. 0) Y Rhingyll Bree;ve, yr hwn gyiaerodd v carcharor i fyny, a ddirw eftedd, ei fod, pan aed ag ef i'r lock- up. yn rhy feddw i gael ei gyhuddo. Dywedodd v carchaTOT wrth y Fainc nad oedd1 yn cofio dim am v peth. Gan fod euog-farniadau blaenorol yn ei erbyn, anfonwyd Lewis i gai-ehar am fis.