Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
20 erthygl ar y dudalen hon
■Hljs DafJdt Sy'n Deyd- |
■Hljs DafJdt Sy'n Deyd- | ,Fod G wedi edmygu y llyfhyr, n d(ki.,byii- iodd yr wytJmoo o'r <bla-en cxldiwrth <ei heii-ffrind H—! Ei bod wedi; an foil y llythyr a ganlyn ifili-o: — "H Anwyl Syr,—Daeth yr eiddochi law, a mawr bleeer gcfais wrth ei d.d.arll,en, a gfirel'd y fath gompliment yT ydych, yn ei r-oi i miifel earv- torea a ohxedwyf y gwiuuff pethau fel yna les dir- fawr i mi yn y dyfodol, achos maei Y- rhyw gyn- hwrf yn ordal p_ am rhyw foddiion i roi terfyn ar waith y brain yn gwneud y fiatib goliedion ar eiddo y ffarmwrs, a plie bae chwi cystal a gwynt- yllio y frawddieg ysblenydd bono eydd g.enyc-h yn cich llythyr, buaewn yn sicx o fod o les yn yr ar-. gan fod glenyf ddigon 0 allu i wri" i'r brain gysgu. Wel, H-, mae yn ddia genyf wel'd fod eiah cynydd fel mynydd yn fawr. ')'f yn cofio yn eitliaf da, pan oeddych ond mcgis byehan, fel gwlithvn wedi disgyn with lan y mar tua'r ISad- olig, ond erbyn hyn yT ydych wedi magu 4aden- Yd-d' I fei yr ydycui yn gallu hofren uwchlxn maes llenyddiooth nes peri syndod i holl frùh oerdd, a llawesnydd yn mynwes A-; ac er fod gemych wyneb tlws a siriol iawn, llygaid gleieion gloewon, taken gwyn del, gwallt du cyrliog, a gfwen nefol- aidi yn arwydd o burdeb a diniw^dirwydd eich oalon, ex y cyfan gwell fuasai genyf ddyn pe b313 ganddo wyneb crych, cryoh, talcen, slip, llygaid fiwyoMedsion marwaiddl, ceg fawr wedi ei gwneud c, hwrpAA i fwyta bacwn bras a llowcio medd; a gw:al,lt crych-goch, anhxefnus, a barf hir, felen-gochi, yn diisgyn fd. rhaffau dSyrysblebh at waeband ei glos; a ohanddto fwy o floneg nac o fedldwl, na ohm oe na fedrwdti chwi foddloni gyda mercli am un chwarter. Hefyd deallais erich bod am ddial i fyny hen etyle I>ic DywylL Daliwchl ati, ffnrid, nea* mieietroii y pedwair memir ar h-tigain, obl-egid bydd yn wen geriyf fi ryddiaitb ooiest na mesur donciog. Rhaidi yw terfymi yn awr, mae'r amser yn galw.—Yd-wyf, yn didiffuant, G Nad yw am roi pethau hir-wyntog yn ei golofn o liyn aHan. Iddo goda a ganTiyn ar y fiordd yn agos i orsaf y Sordd haiarn. "Amrylaf -M —Mae arnai awydd, ysgriblo ychydig linellau £ Cfc;>ch era tro ond erby- hyn, 'rwyf wedi dod) yn ddigOlJl rhydd i wneud. Gob- eithio na bydd hwn.-yn dramg^rdd i chwi "rydych ,,bd fy mod ,,Ji digio wrth yr hogan bono, felly 'rwyf am drci, ceel hirvi arnoch chwi eto. Bydd hen hvybnvu ffivrvvTiaeth' yn dod I'm mcddwl yri ami, M- amryi, felly gweH hwyr na liwyr- adh i mi dreio rhoi^pen ar betb, fel hyn. Tydi caru am. amser hir fawr o beth, felly trown ein gwyxfebau at yr hen giwb. Glrwsooh chwi fy mxkl aaxjrYoi gwobr i'r bu^kiugol am. y 'tea cosy" goreu yn y gystadleuaeth lias nesaf ? Mac arnaf eisio caeS-un ganv er mwyn i mi ei fTll yn bresant yn i,eit iawn, i sir Fon yma. Fell V, gobeithio bydd 1 chrwi dreio eich. llaiv ar y g waith celf. T"es genyi- ddim rhflgorr y tro Jrwn, jfelly rhiof gwirytn arno,Ydtwyf, eich gwif hcrff\TT, H Y buaeai yn llawer haxddac h i'r ferch hono yn —> alos yn ei %y na. 1 ihedeg i'r drws i edrycfo ar ol pobi barcilii»i fydd y. a pasio. Y (fca^wylir iddi d-dod allan i g ystadJu liefo ,gim Iwal, SPensarn, yr wy+hit&s nesaf.. Fod-pei gwr yn gorfod f)Odi am bedwar o'r gh y boreu i goi-Mi cyn myned at ed waith. Mai oeru yn bur ddirgeJaddd' ma 5t rhai o gaxiatbtu y V- Fod rtei o'r me-rohedi jxsskllebyg o gaed gwyr yn fuan. "Well done!" leod Ujockeysr" .h.eb fod gaiir ixmlldtr o'r V yw caru yn arw y dyddiau yma ar y "efly." Fod hwyl fawr i fod yn y-pentrel; Jl1 fuan. Fod and dionkey racfe'' i g ymeryd lie yr, y Park raoat,' y dydd cyntaf o-r mis .aesaf. Y disgrrjlir "jockeysi" ieuainc o bob cwr o'r -deyr-I wrtii gw, os bydid el (Rtiys) yn bte- -seaiol.. li etlpjvTy'r cam 6^ir>b3GwU Yn y dyffryn byebanbatddn Merc^ied isyddi yn prysnr ddeJW BecJigyn fel mjie'blodau'T ardd Cariad svdd mewn modld^irgelaidd 'Yn mynwesu nmewn mwynhad Byw mell drder serchiog gariad Vfcl y IMOTwr yn y bad. Bebh yVr <«xn a glywir b<5GUx.yw? Orid unitd, priodasti^ bob law, Si<rlO;r cryd sy'n prywur nemt N 4;'R mae wedi d«rbyn bra^ Gwelir caj-iad älllorchfygúi, Yn y dyffryn yma'n "-T fel fertlr Yn ymbikjdi, facih a taa"Wi. • "Ptease look for lRiys." Y jnao arwsi dd cwti -yo T V- bob nos' -'rwaii. x "Ei trod .yn ap&tio am ych-waneg o '"joCteays ar -gyfer y "Derby Ra £ «i" '}fá¡ fel y canlyn yr yt^fctnodd tm yr 'wythnofl dtdiweddaf: — "Tri cwp-wl irnomi capel—a welais Yn werth im' I'w M.rdd1-: oa gwaitli TO gyw^ Amvedn-ryr hael i'w Ifardei Oeifvinf en cael yn gyson—i ddyfod ■'O'u gunTfoddi heb "mrl A eiJieel hwyl a chynail "bron—• ~Bob wythnos debyg notwn. oOainu oodd yy,dn turo-yn dMlWg Er -am.Vd y sgwrsio Finaii bron a gwaeddli!: '■O! "Mwrdwr, 'rwyf bron mwydro." i; 131i ftd we& iiod..m crwraaidawt-^Ttli dy hefe fodlj1 om: milwir o afrdai P-1 Mai y peth a odd ei sylw fwyttf oedd clywed y geirinu 'hyn "tJytn ofal dweyd tai dUm ■wrt3io tydi o cLdim yn (iryst i ddwt.'V-i ^y^ ° bwys wrbhô. Ei fod wedi detail tx nrrwaitb mai V 11anc Jrwrrw ag sydd o dani hiii o hj'd gy t-s&Iu yma oedd -F,,UT- pyl-w yna ar y pryd. Y rnKsdlr y l'lanc Y'11 -rfdrweyd y gwir «• clwclw peUiau Yn 06.Yt:ll a Stwytliau, os J111.d Ei fod yth e vmn ? adaelllonydd i'r llanc a meind'o P- i bT^-sr. sen. iMiiimn, ac os JH1 wnmt y bydd darlun o ho"nt i'w veled yr. y jgol-ofn non. Mal dyir- fo1; y canodd im o feii-dd y golofn: — Pedwerydd dydd aT bymt'heg 0 Ion.awT'r flwyddyn hon, Pan weliarfl i fy Juanes, b Fy nghalon neth vn drcm; 1 A hn-mv gan Rh,.ro Dafydd, "And I can tell -him what," A'r brines yw. chwi trofiwch, Yn spcitio't lanci Hat, Oq darfu i P liys Dmfvdd Fy T) c-rwel' d i fel ar fel, Yn nghyd hefyd fenyw anwyl, A ihet hryd newydd swel; Berth gebrist oedd ei fusnes A'i geaflbwf diwdl ei nsvm? O! deukt drwg ymJiongar, i Ewvh at yr xrvpd a'r ca-we. Fod! yr '"eyeniiig stagers*' yn dechreedod i fri { etD L1--= Sel y buont flwyddyn yn ol. Nad oes dim 4i ik- mevrn cynal (ening sup- lJDJ'S'" ond gofafe sarn iytted adref mewn ameer gwe^d^us. t'> Mai tro go drwsJan o«fed tori'r bwrdd. Mai peth hyll iawn ywgweled swyddogion cref- T,Vdol yn hwyiifc eu car&au tuag adref mor hwyr hianea- nos. -in Ei fod yn dcall y bydfc 'c'h^aneg o'r cyfarfodydd! ityn yn oael, en cynal yn fuan. Felly, fe fydd Itihys ar y "locnk Fod teulu'r glep yn fwy prysux nag arfer y dyddtan liyn yn aidSi U Eu bod yngaNu-swelled y "biT(--hmTn" llygaid pobi eraill, t-nd heb weled y "trawst" yn eu llygaid! ;e-,Li Jiamailk. Fod y wraig s/n^oyw ar lan yr afon yn gwybad pob peth1 o'r bron, ond maen bur debyg ■ei.bfxl yn gwybod mwy am fagu ffowl-,4 nag y mae yn (leall ar gyfrinion y goli>fn hon. Mlai arfer nhai pobi baxchus yr ardal hxm yw cloi y dlysau arnynt mewn ty neaUdnol er mwyn cael gwell hamdden, m'n debyg, i bel sbraeon ar bobl o'u ewmpas. Fod Rhys yn clywedi er iddynt gioi. Mai dlcmaol oedd: gweled un boneddwr yn rbedeg i saop nedilduol i ofyrt am fentJiyg y "Clorisnydd" yr wythnos o'r blaetn. Fodl yn ddigon hawdd gwybod! pa^m yr oedd amo gymaint! o cdsiau ei wel-ed y tro Ivwn. Fed "uri hen lane yn dweyd y byddai hanies rhyw i:u neillduol yn. y "Corianydd" yr "wythnos ihon T!t' tajtstiai hyny sofren iddo:. "Well done, BQh." Fod y morvi- wedi gweiled bwgan ar yr heol wrth y'Bont Ne-wydd. Mai y "lamp-lighter" a wnaeth i'r bwgan gilio. Fod "rhyw fenyw yn golchi el menyg bob Sui, | ac vn y seiat yT un noswaitihi. Fod tad rhai cenethod vn myned fw pocedau i i rhwilio am "low letters." Fod y gof wedi bod yn driigarog wrth y tlodfcm yn y B- tua'r gwyliau trwy roddi tocynaiu i'r riTif dlodion. Ei fv>d am roddi tocyn v flwyddyn nesaf gvd'it gwiTùft oherwvdd nad oeddt rhyw rai yn lecio gif». Foci y son am gyfaxfod Rhosybol wedi "bywicgi awen y bardd Gnn Rhosydd, ac iddi esgor rar rhyWijet h tebyg i hyn —■ Yn 1Jyngherdd amrywiaebhol Oeir yn vr v- ol, ddiyddaot; Bydd hwyl ofnat^an las i'w cteel Ar byrsau had eymydogol, Bydd yno cl.2tfJ gystadlu A dyrion da i farnu Be-t-h. hdd y nosom sech, ai gleb Ni raid i neb ddSm ofnii, Disgwylir amryw yno I gystadlu ar y solo, Trwy'i bod yn gystadleua<etlt rydt Mae crocro i'r byd dreio. Fe fydd Rhys Dafydd yno, A'i lygiaid1 craff yn gwyho, A cih-wilio'm gariadau i hon aT nal], Yn ddiball fe ge.iff weithia Daw amryw yno o Amlwch Ar ihydl y ffordd trwy'r tVllwch I dyrm'n y dorch am y don A'r plismon i aa4lwlr heddweh. Fydd yno neb yn diogi, Màe'r merohed i gystadlu; Yr unawd hono "Deio Bach," Oeaff mawr a. bach, ei cbanu. Mae yno gystadlu ar bwytho A chxosio, os deallaf yn bur; A merohedi profiadoil i farnu Ar waitih y nodwyddau dur; Cap tepot a sana myffadeens, A chomfibrt lam's wool a thei "Oodiwch chwi, ferchedl, eu treio, Rhowcli heibia yr ofna a'r "shy. | "1tl fod wedi rhoi tro trwy ardal Ll- v Pmliy •bke-n. Mai y peth' y synodd fwyaf oedd gweled y llanc ''kwmv yn carai mesur dawnsio wrth ddrws y ca.peL Ybuasai yn hatrddach iddo fyned i mewn iuna yn y gan ar y SuL i:Y buasai yn hirddtwh i'r hen lane hwnw ger- yddlu yn hytrach) na foinio yn y parti o'r ta allan. Y 'bydd! yn dod heabio eto rhai o'r Sulinu nesaf. Felly, look out, boya. Ma peth hyll yw gweled merched a dynien yn canu miesur dawneio wrth ddrws oapel. Myxild adref yn syml neu i mewn i'r cyfarfoii cann ddylasent. "FOd Llwydfryn Hwfa wedi pasio bedd mewn mynwent nedKduol yn Mon. Ei" ?rixi wedi cyfansoddi englyn ar ol sylwl aT feddrod hen gybydd o't gydnabod — Hen gybydd lib un gobenr-na pharlwr, Nac un ffyrling feleai; a baw w^di cloi'i ben, Fel twrch dan fol tywarohen Fod merched1 LI——• yn codi'n rhy :hwyr i'r cer- bydau llaeth. Beth bynag a ddywedir am ddirwest, fod difer- •:yn cyhhes yn y te yn .pereiddio ei fias, ac yn cudd- io- pt tb "wmbreth O bechod&u. Amen11
I I AMLWCH.
AMLWCH. .Preg(&th, JXlirwestoL-r-Traddodwyd pregeth ddir- -.westol nos ,Lun gan y Parch Mr Morris (W.), Aber- ifiraw, yn Addolay y Wesleyjiid. .Darlitii. Tnuldocfrvyd yr uchod not Fercher pan | jy JParcb D. Gwynfryn, Jones (W.), Llangefni, yn yr Assembly Bofo/n. Aetii vr tlw at ddi-ddji Jedu y Gylch- (I df tclaitii. Cafwd darlith ra^orol. j Y &u1 idiweddaf llaijwyd pwlpud1 y Wesleyaid 1 gan y Parch Heciy R. Wiliianas, o'r dref j liOn. ADa. gen^Tn hefyd ddeall am ei Iwyddianfc yn enill ,y;;bj-if webr o 2p.2s ar y prif diaethawd yn j iEastoddftid Lerpwl ychydig ddyddiau yi ol pnn y Y. •cafodd) feiirniadaeth, ragorol gan y W. 0. Joiia< Chathflft Os Y("J yn cofio yn iawn flwyddjTi ;gynt efe hefyd eniUbdd ar y prii draet. auwd, yr y"Ptch..J. Williams, Prince's- road, yjaiieirnia^i, a'r flwydivn cyn hyny efe eum- odd ar y ruofel Gyinreig. Qyni^thiis lytj^yddol -Bie^^da (II.C.). Nos Feircher .siwwlclaf cynhali'wyd- ail "soiree y gym- deithas hon. ;.T«mUwyd noswjssth neiDduol o ddifyr a cf.:¡;uÜ::<}tt,h.¡,¡l.; ¡a.dganw!d,'O'},n y Mri W- Wil- lianuo, Gfi-xton iPouse; W- G. clones. Pearhjd a W. Eobei-te, painter. Cafw\-d adroddiad gan..ttfiss Mary HygW, ;Bull Bty-ix>ad.' J>n»-denodd Mr Robert Huglw, 'Ews^, ,:dd(irii.o farddpDiietli o'i wáiti ei bun. Yr •wyiriinos-gyii^ bu Mr Witiiam Jones. A. S., yn traddodi anerchiiwi tra dysislorol ar lunies cychwyciad: ifadbiygiadr--in cenedL A AnglaAd Mr Antliony Gerrard, Wesley-street— Cymerodd yr eaaglioxki'; h*m le ddy^bt' Iau nia i o'r gloclu Wedi rhoddi y corph yn elor-gero«#i aeth yr oryjmdaifli fel y canlyn :—Mn W. Germr^, Ant hor.v terail <meibk>n). Mrs West (mcrcli). Ms a Mrs Evaxas, Tihosybol; iMid J. Genard (Gostogt, a. R. Geri-ard fbroayr). Mrs Oosswell, Mri D. Owen. H. Hughes, fijoibeit hughes,X>. 'Hughe«,Uvr. Hughea, | F,lias Owen, H. Owen, J. Josephs, Caernarfon O. j Hughes, Madrjm W.'JL Thomas,' t'wrgwyn E. Pritcliard, ILoWis's Buildtng; 0. Vritchfirfl, Oiemical Woius:l J, Griffith, ibakcr; W. Gii tb, 'Wesley-street-; O. 111. (pre^etWr lleol gyda'r Bedyddwyr) ■; 6. Williaitis, Wesley-street: J. Willioms. Bottom-; Ferrar, 0. "Thoma,i (siwitli). E. J. Roberta, 0. w. ac amrsfw eraill rby ItNiN,;ogrw henwi. Cifodd edigHfth baxchus. Gwelnyddodd y Par6ii D. Marriott Cgweinidog Wesilf'ya'idd), it cSiodwyd y«eanti g,,tL, TI (Twnfwyn"). Tilys yr Ynaclon. —CvnbaU'rvryd y lys hwn dftydd Gwenor, o fiaen y Air! H. Roberts. S. Hughes. -0. J E- Jones-, J. Matthews, ac L. Hughes. —Dirwywyd Hugh WJttiiuns, Bethesda-etfeet, Anilwc1, i 5s « £ <xiet.au am f;yd yn feddw a Itiyngn a rhegi yn Salem- (rtrflfct-. Am ieddwdod dirwysryd William Rowlands, j, os-plice, AsolHrch, i 5s a'r costau: a Pohert Ed- In d. Cerrig Man, Llaneilicr., i 10s a'r eostan.— Cybud.d'wyd Edward Thomas, Ydjts Felen Bach, Llanc?yirydog. gyda herwhela, ar dir perthyiiol i Syr Tj*>mas >7ea><e, Bar. Yr oedd y d';ffynydd, ni^dd-ii ei wraig, yn rhy waol i ymddangos. Tyst- iodd RicUtird Owen, Caeffynon, Pensarn, ei fod yn jgi-gipar af Etifeddiaetfi Llysdulas. Ar foreu yr 28ain o DAchwedd, ofideutu saith o'r gHoch yn y boreu, canfj "ddodd "havv" gyda phetrisen mewn un ar gac perthtynol i Glycoed. Tra yn gwylio yno daeth y diflriitydd, i fyny a chwiliodd o fungylch y cae. Rhoddod,i amser iddo i fyned at y He yr oedd yr "hangs." Ytla aeth dros y clawdd i gae arall. Aeth ef (y tyst) fix ei ol, a'r pryd yma. gwelodd y diffynydd W,, yna rhedodd. RLedodd y tyst ar ei ol, a. daliodd ef yn y Loa Fawr, Yr pedd ganddo •#ni«gSfA 'ei 14yv, a chj'Mierodi hi oddiarno. Yna j gofylWHld idd» iIim y betrisen, ftd dywedodd y di- fi^ ny-dd nadmcld ga.nd4.0 ua Chwiliodd y tyst ef, j ac yn ddilyw.vil rhoddedd y Wtrisen iddo. Yna goiynodd y ^Qc-^t am ei enw. y diffynyiid j na -Tod"e. enw iddo. edodd y tyst os n& Twldai ei -oriw y byddai raiJ. iddo fyned gydag ef i Lys Didaf. Yna dywedoid mai ei enw ydoedd Edward illiains. Diii". yd ef i 10s a'r costasu— Cj'huddw,yd John Roberts, Tai Lawr, Amlwcn, a Richard ^Villiams, Myitydd Llwyd, Amlwch, gyda throseM. cyffelyb. 'IVaiiodd Robert Davies, .,cipar arall aj Etifeddiafth -IJvs Dulas, ei fod ar y Hoain o Ragfjr, oddeutuhaner awr wedi deg yn y boreu, ar d«Jf5edsw>rdd yn y Pedair Croesffordd, Maen- dryw, a gwelodd -illau ddyn yn cerdded yn ol -a blaen yn. yr eitlim ar dir Pare Mawr. Yn mhen ychydig aeth atynt a gofynodd beth oeddynt yn w: Dyweaniii« John Robei-ts nad oeddynt yn gwneud dim. Gofynodd i John Roberts 'both oead ei enw, ac atdrodd: "Nid ydVch am fy riglio,,bi mi y trii cyntaf hwn. Rhoddodd ei enw wr 61 gofvn Kifeo eilwaith. Yna gofynodd i Richard Williams Beth oedd ei enw 4$, a rhoddodd ef. Gofynodd i Ot+nJi Riki?rts i bwy:y perthynai y milgi oedd -g-yda hwynt, ac atebodd mai eiddo ei frawd ydoedcL Gofymxid a^oeddynt wedi cael camatad i ddyfod ar y tir, ac flfcebodd Itotert. nad oeddynt. DyweSodd wrtirTit am fyned ii- ffordd cyn i neb araJI eu gweled. Ni cnodasant ctdim, ac nid oedd ganddynt ddimyn eu ewjdaw. "a r oeddynt yn cerdded yTt: ol a blaen drwy eithin, ,:r cwn ar eu holau. Dywedodd y ditiyn- ydd John Roberts eu bod wedi cael 'gwyl ac aethant am dro yt; unig. Nid hwy oedd Igir"r milgi, ona' ei fod wedi eu dihai o Bentreflin. DirwywjT"d '•John Roberts í 10s a'r costau, a Richard Williams i 5s a'r costau.—Uyhiuldwyd Catherine Griffith, Pencae, Amlwch, gydag ymosod ar eneth bach Ann Griffith, j o'r un Tie. Dywedodd yr achwynes fod yr eneth, dair wythnos i'r diwrnod hwnw, wkkrutu turner awr wedi im yn y prydnawn, wedi dyiod i'r ty, gan ririo ac allun o wynt. Yr oedd "rash"" goch fhwnc-ei bysgwyddau. Gwelodd y ddiffynyddes yn yr ardd. Tysticiid Margaret Griffith "i bod wedi gweled y ddiffynyddes yn y cefn ac t ei chwaer fach' u. chareg fawr. Yr oedd. h; st) yn .-eiswd -tr goeden, a'i chwaer bach gyd, i Taiload v ddiffyn- es, yr bon oedd yn nghefn ei thy, gareg dros y IÚ, yr htJn a darawodd ei chwaer. Rhoadodd Kate Griffith, yr eneth fach, dystiolaeth ategoL Dywed- odd y ddiffynes ei bod yn pasio y ty ofldeUtu harper awr wedi dau ar ei ffordd i'r pobty gvila tlioes. Bu cweryl rhyngddynt, ond ni thaflodd hi y frare,T. Gwaeddodd Ann Griffith ar ei hoi, ac yr oeddynt yn n' b, eu harfer yn galw enwau arni ac JTI lluchio ceryg. Rhwymwyd hi i gadw'r heddweh am ctiwc' m.is vn y swm o 5p. Sylwyd fod v Darfion yn chwimydd- yn-nghyfra.ith.—Oyn i'r llys ?odi sylwoddy Cadeir- ydd fod rhywun yn anfon adroddiadau o achoaion plant anghyfrcithlon i gyfoesolyn yn ^ghaernarfon o'r llys liwnw, a byddai JTI dda ganddo ef pe' eyddai i'r parti adael allan yr achosion ffiaidd hyn. 0 Eifionydd ac o Fon yr adroddid yr achosion.—Dv- wedodd yr Ysgrifenydd (yr tanig oh&f(fd Tn v llys) nad oedd yn arferiad cyhoeddi yr achosion hyn f-yn yr un o'r newyddiaduron a gyrrryeiridlai '&
I BANGOR.
BANGOR. Coleg Coffadwriaetliol Gordon.—Y mae Maer Bangor (Mr J. E. Roberts) wedi eyfranu 2p 2s tuag at y coleg uchod fwriedir ei godi yn Khartoum er cof am y diwflddar Gadfridog Gordoia. Dyanuna y Maer hefyd gydnabod derbyniad lp 3 s oddiwrttli Mr James Smith, Lloyds Bank, Bangor, tuag.at yr un xhysorfa. Dymuna y Maer hysbysK ifod y diysorfa [ .eto yn agored, ao y bydd yn bleser ganfldo dderbyn nnrhyw danysgrifiadau peUach. Y Diweddar Dr. William Francis Jones. —Cymer- odd angladd y boiieddwr uchod, yr hwn a drigai yn Bulkeley-square, Portha.eth'wy, onrl a fu farw yn Biyn-y-Don, Garth, preswyl 't'ii jchrwiorydd, le yn Mangor, dydd Sadwrn cyn y diweddaf. L'yn- hebrwng lianer-cyhoeddus ydoedd; itk ynagasglodd nifer fawr yn nghyd. Cleddid ef yn Mynwent Gian- a.dda., pryd y gwasanaethwyd gan y Parch W. Ed- wards, M.A., ficer hynaf Bangor, a'r ParcSi Richard Jones, ficer Bettwsycood4 (cyfaill perscfnol iT tranced- ig). Y prif alarwyr oeddynt: Dr. R E^angford Jones (brawdl; Mr W. Ball, New Brighton (brawd- yn-nghyfraith) Mr J. L. Pxyor ;(nai):; Mr Richard Humpnreys a Mrs HumpJK'eyf!euenga.f fPorthiethwy), a Mr Watkins (St. Helens). WFoedd Gynghor Dosbartli Porthaethwy, o ba. trn yr oedd yr-ymadawedig yn aelod, yn cael ei jryniychodR gan Meistri R. G. Thomas (cadeirydd), Griffith Williams, W. R. Jones, Waher Jones. R. A. Jones, Dr. R M. Williams, Thos. Ellis, Henry Thomas, a Thos. Hughes (clerc). Yn mhlith erailli yn fereseiujl yr o6dd Dr. Prytherch (Porthaethwy), D.. John Ro- 11 berte (eto), Mr Blevin (eto), Dr. Edwards (Bangor), Dr. E. 0. Price feto), y Cyngbcnyddion H.Hughes a W. T. Roberts (Bangor). Mr W. Thornton Jones (eyfreithiwr), Mr Robert Roberts (cyn-bostfeistr), etc. Yr oedd yr arch wedi ci gor- chttddio a blodau a, blodeudyrchi prydfvrth a arifon- wyd gan Mrs Francis Jones (gweddw), Misses Langford Jones, Mrs Pryor and Mr J. 'L. Pryor, Dr. and Mrs Langford Jones, K-athleen, Eileen and Percival Langford Jones, Mr and Mrs W.1-Ball, Miss Phyllis and Master Cyril Ball, Mrs 'Timothy, Mrs Ellison (Waterloo). Miss and Messrs Stanley and Percy Ellison, Mrs Lee (Lon- don)/Mr R. Watkins and family (St. Helens), Kev. «J. and Mrs Gillart (Gentlesliaw, Rugeley), Miss Whitaker and Miss Jenny Whitaker, Mr and Miss Owen (High-street, Bangor), Mr and Mrs G. Wil- liams and family (Menai Bridge), etc. Oarrwyci allan drefniadau yr angladd fan Mr W. 0. Williams, Manchester House, a Mr Wat kin Jones, Mount- street. Cwyti Bach.—Cynhaliwyd cwrdd misol y llys hwn ddydd: Llun o flaen ei Anrhydedd Syr Horatio Lloy41. -r apel Mr Twigge Ellis,caniatawyd archeb gwein- yddijtdbl i Thomas Williams, labrwr, Pare Moch, Bethesda. Gosodid dyledion v dyn i lawr yn 40p bs-,Zc,,a phasiwyd fod iddo eu talu vn llawn yn ol life y mis.—Mr Huw Rowland a apeliodd am archeb weinyddiadol ar ran Tliemas Roberts,llafurwr amaeth- yddol, Llangristiolus, Mon. Cvnygiodd y dyledwr dallu ei rwymedigaeth, yr hvn a rvrhaeddai 45p 7t; Tic, yn ol 7s 6c y mis. os tynid y dyledion i lawr i 10s yn y bunt. Caniatawyd aroheb i'r perwyl hW'RW..Ml' D. G. Davies a apeliodd am archeb wemyddiadol ar ran Robert Owen, labrwr chwarel- yddJi, Pant Hwfa-road. iLlanllechid, dyledion yr hwn a gyrhaeddent i 45p" lis 6c. Cynygiai Owen dalu iti 'ddyledion yn llawn yn ol 14s y mis. Camata- wyd yr archeb.—Ar apel £r D. G. Davies, ei An- rliyieaa a ddiddyrnoddl yr "adjudication order" wnaethpwyd yn erbyn OwenlHenry Jones, commis- sion agent. Bryn Gwynedti, iConwy, a diweddar o Minafon, "IWyn, ger LlaJiiiVidno. Dywedwydi i'r dyledwr, ar ei betisiwn ef i qun, gael ei ddyfarnn yn fetbdahrr ar y 9fed o Or^lieijaf, 1898; a'i fod yn y cyfaaBser wedi talu yr holl! arcian.r dyledus arno amser ei fethdaliud, yn nehyda'i '.iirtll gostau a'r "fees" eydfyned(R T(iner,Bont Ucliaf,Bethesda, addygoddi gyngaws yn erbynR.hughes, Bethesda, yn liawlio ISp-o iawn ?m ynwsodiad honedig gan y diffynydd. Dyiarnodd ei Anrhydedd lOp o iawn. —Judith, JoftbS, Talybont tldlitd, Llanllechid, a lmwliai odaia:r!c'WiJliam Williams, crydd. Gatehouse, y swm o leGs tel iawn am niwect 'bmiedig wnaed i un o'i ohaeau gan -tiowls y diffynydd. 'Ymddangosodd Mr S. R. new woo yr achwynj-dd, a Mr Huw low- land dros y diffynydd.- Yr un acSrarynydd a hawliai 10s oddiar John ^Williams, labrwr, a Mary Jones, yr Hen Dy T-afarr}.; Gatehouse, ar gyMf niwed wnaed i'w chaearj gan di'ospss fTowls v diffynyddioD. Ceisid "injunction" Mytt. Ei Anrhyclead a wrthododd ganiatau "injunction" yn yr un t/r ddau achos. Rhoddodd dayfarniail yn erbvn Mary Jones am 2s a'r costau, ac yn efrkyu William Will'i-anns am Is a'r costan. Rboddwyd ixirn yn ffafr John Williams heb gostau.—Meistri 'Vv'. D. ac H. 0. Wills, tybaoo- 'wneutburwyr, Bristdl, a erlynasant Elizabeth Ro- ^>erta, Castle House, 'Bethesda, am y CTTH o 14p fbs 2c ? honid oeM ddci-ledus am n-dhaii gyflen- iwjrd. Ymdda.ngosf^dd: TMr Thornton Jonee dros -yr Wwlwyr, a Mr D. G. Davies dros y ddM?ynydd«i A&t3eSd y ddy!ed gyda r -ehSiriad o 6p 17s 9c, Odtl- TrTCU y t yraddttn^sai fod yr hawWyr-weili, tyrtu Y Kwtn hws aBi^n o tlKjeoue am lcm 1.7, ac ei ddiafnyd^'io i fŽr.i(') gweddill d^dodtw ar wr y ddiffynyddes cyn ei t(fljh»?nliad. Da d1. yr ti<tw'l- wyr c<&(Jid fod y gwr. yrs gwe'ifikredu fel grnichwyftwr y TOij. wedi cytuno i S'ilu v '6p 17s 9c. Ar y 3am arall, »ynti:mid ar ran y na.» galtai "V cyfryw *orni gael ei gynveryd yn gyfreathJon o y wraig i da.1u dyled ana^fferadwy' olienrriM f-wpithriA ,advii mflthdalia^^M. Dalitti 7 BerrvT fod yna. devfniant blhenoro! i daiu y swm hwn. ond J wrth roddi Ix.rnedigc^tJx om v efe it ganiataodd ei dalu yn 0 5s y ifiir-.
BEAUMARIS.
BEAUMARIS. Rhodd.—Rba-wwyd, ddydd Merclier ^iweddtf, "an Syr Richard RtsSteley. Bar- Baron tiill, bedwar cant o lo i nifsr lluosog yn y dref hon, Heblaw hyw, y mae y sydd yn derbya v rhodd uchoi yn cacl "em.; f.i yn ystod y ganaf. Bydded i eraill 4dilyn ei esiampl ardderchog. Bendil-h ;irno. Llifogycid Mawrior.Dydd Sadwrn diwe^laf yr oedd henafol y dref hon wedi ei rmarvlcbynu a dwfr, pryd y gelid myrifed o'i amgylch gyda cittfch. Yr oedd yr olwg yn gwneud i ni feddwl em vr amser pryd yr oodd y mor &'r llongau yn dyfod j gludo nwyddau ac arfau rhyfel i'r hen ryfelwyr, Mae yn debyg nr. fu, ers blynyddau, y fath ystorm o I wynt a gwlaw ag yr ydym wedi gael yn yeted r misoedd diw&ddaf,—Trefwr,
'PP,I,AN - (Bodwrog).
'PP,I,AN (Bodwrog). Qyiertod AdloniadoL—Cynliabwyd cyfarfod adlon- iadol JTn y lie uchea nos Wener, yr 20fed cyfisol, o ,dan wrweiniad s y Parch E. Davies. Aeth- jywyd drwy y rhaglen ganlynol: —Ton gynulleidfa- ol. Adroddiad, "Ysgol Sul Glandwr," Miss Mary Thomas, Bodwia.u Adroddiad, "Drws y Nefoedd," Lk>zie Jones, 4CIegir. Deuawd, Misses Mary ac ii, •TSiomas, Boimn<a. Adroddiad, "Yr Awrlais," Miss -ftemima, Jones, 'Refail. Adroddiad, "Rwy'n cam ihanes Iesu.M Miss H. Prichard, Bodwina. Cystadl- vniaeth daelen darn heb ei atalnodi: Buddugol, Miss CIL A. J. Jones, Llwyn Ûlm. Can, "Beigryn ar fedd fe- mam," Miss Mary Williams, Bodewran. Adroddwd, "Merch y Caxiben),' Mr Hugh Owen, Frondeg Adroddiad. "Y Gwanwyn," Miss Priscilla WilliaiEs, Bodewran. Adroddiad, "Ar y ddiod v mae y ibai," Miss Cli. A. J. Jones, Llwyn Onn. Can, Miss Mary WiUiamjik Podewran. "Ymgom Modryb Sian," rhwng Miss D. Jones, Belan, E. R. Owen, Frondeg; W. J. Parry, Castle; a Miss M. M. Owen, Frondeg. Cystadleuaeth Afythyrau: Buddlugol, Miss Mary Williams, Bodewran. Ad- roddiad, gan Belenydd. Cynygiwyd diolchiadau y cyfarfod gan Mr John Parry, Castell, ac cili-wyd gan MrU. Thomas. Bodwina, a phasiwyd. Y beirniiud oeidynt: Mr J. Parry a'r Parch E. Davies. Di- woddwyd y cyfarfod trwy ganu ton gynulleiafaol. Cftiw-d cyfarfod hwyliog, a phawb Fw gweled yn mwynhau eu hunain, a gobeithiwn y bydd cyfarfod- y<1d o'r natur yma yn lies er dadblygu meddyliau v rhili ieuaine.-F- R. Owen, -sg.
"CAERGYBI.
CAERGYBI. Prawf Gyngherdd.—Yn v Neuadd Drefol, nos .Fawrth, cynhaliwyd prawf-gyngherdd, er budd y JLJyfrgell Gyhoeddus. Y cadeirydd ydoedd Mr Josepii Hall, ac arweinawyd gan Mr R. Mon Wil- liams. Wedi anerchiad gan y lAywydd, aethpwyd 3-n mlaen at y gyetadleuaeth ar y berdoneg. v^yn- ygid gwobr o diws aur i'r goreu, a thlws arian i'r ail. Enillwyd y wobr gynfcaf gan Miss Nellie Jones, Longford-terrace; yr ail gan Miss A. G. Jones, Old Bank; a chan mor ucliel ydoedd can- moliaeth y beirniad i'r drydedd, Miss Lizzie Ro- berts, Kingsland, rhoddwyd gwobr o 2s 6c iddi liithau. Am unrhyw unawd i fab daeth pump i ym- geisio, a. chafwyd cystadleuaeth odidog. JEnillwyd y wobr gyntaf, sef tiws aur, ean Mr J. 0. Hughes, Niwbwreh yr hwn a gan odd "Y DymhestI; .ail wobr, tlws arian, Mr David Jones, JHolborn-road, yr hwn a ganodd "Brad Dynrafon." Paeth pedair yn mlaen i gystadlu am nnrhyw unawd i ferched. Enillwyd y tlws aur gan Miss M. C. Williams, Bethel, Sir Gaemarfon, yr hon a ganodd "I will extol thee;" ail wobr, tlws arian, MistuM. J. Evans (Megan Cybi), yr hon a ganodd "Merch y Morwr." Cystadleuaeth odidog ydoedd hon. Daeth lo yn mlaen i gystadlu am adrodd unrhyw ddarn. Gwobr, cwpan arian ysblenydd (rlmda Me»sKj SLaver Bros., Port Sunlight). Yr oedd lion yn gystadleuaeth ddyddorol iawn. Yr oreu ydoedd Miss Mattie Jones, Caergybi, yr hon a. adroi-dodd 'Curfew shall not ring to-night," ac iddi hi y dyfanrwyd y gwpan arian. Enillwyd yr ail wdbr o dlws iv.rian gan lolo Mon, Niwbwrh, yr hwn a adroddodd "Ymsorn y Llofrudd." Am y dadganind goreu nnrhyw don gynulleidfaol i barti o wyth cN-n gift 20s. a tnlws Y' aur i'r arweinydd; ail wobr, 10s a thlws arian. Enillwyd y wobr gyntaf gan Mr Evan Jones, 'Hol- born-road, a'i Barti: ton, '"Aberystwyth ail. Mr David Jones, Holborn-road, a'i Barti ton, "'Men- delssohn." Y beirniud cerddorol ydoedd'Mr E. 'D. Lloyd, R.A.M., Beth.esrL;, a gwnaeth ei waith er boddlonrwydd cvtfredinn1. Beirriiai'd yr adrodd oeddynt Mrs Thomas (Morfudd Eryri) Ficei-dy: Parchn. Jolm Hughes, a. Gomer Evans. Yr oedd v cyfarfod o'r dechreu i'r diwedd yn "hynoft ddyddorol, a gwrandawai y gynulleidfa luosog gydar dyddor- deb mwyaf ar y gwahanol gystadleuatftliau. Bwrw ei Hun i'r Mor.—Pan gyfhae'ddodB —r agerdd-long "Violet" Tr porthladd foreu Mercher diweddaf hysbyswyd fod Bealwr ar v fordaith o Dub- lin wedi cyflawni hunan-iaddiad drwy fwrw ei hun i'r mor. Sufodd v Hong, a gwnaed -pdb ymdrech i'w ganfod, ond yn ofer. Ymgomwest.—Yn y Neuadd Drefol, nos Fawrth. cynhaliwyd ymgomwest gan aelodau Cor Eglwys Sant Seiriol a'u cyfeillion. Rhifai y cwmrii oddentil cant a ha-er. Cafwyd gwledd a chan yn ystod v cyfarfod. a utwynbaodd, pawbcii bunain yn rhagorol. Cymdeithas Lenvddol TlyfrTdle. -Cyri'lialiwyd cyfarfod amrywiaethol mewn cysylltiad a'r gvm- deithas hon nos Fercher, y Parch; Jobn Williams yn y gadair. Cafwyd anerchiadan a cbaneuon gan-yr aelodau, a threuliwyd noson no&digo Sdifyrus ac adeiladoL
|CAERNARFON.
CAERNARFON. Cymdeithas Lenyddol yr Eglwys.—Nos Lim dar- llenwyd papyr ar lr Eglrys yn y Dtydedd Gan- rif" gan y Parch E. H. Gri itlis, B.A., curad. Ysgolion y Bwrdd— ^.il-agorwyd Ysgolion y Bwrdd yn adran yr hogiau ddydd Lluu wedibod, o dan adgyweiriadau helaet1'. Ni wnaed yr un rhialtwch yn ol yr arfer. Claddedigaeth.-Dydd Cwener hetoryngwyd yr hyn oedd farwol o'r foneddiges hyna. Miss Esther Dutton Bryan, diwedda.r o Castle-street, i feddrod y teulu i hen Fynwent Llanbeblig. GaSodd fyw i gyrhaedd yr oedran o 78. Yr oedd yr ymadawedig yn ferch i'r diweddar Barch John Bryan, un o bregethwyr mwyaf poblogaidd y Wesleyaid. Cyfarfod Dirwest Pobloguidd.-Nos Sul, yn v Guild Hall, ar ol yr oedfeuon yn y gwahanol addol- dai, cynhaliwyd cyfarfod darwestol poblogaidd. YmgjTiulIodd tyrfa luosog, ac yr oedd canoedd allan yn methu myned i fewn. Caed anerchiadau gafael- ■gar gan y Cadeirydd a'r Parchedigion WiHiajn Jones iTrawsfynydd) ac R. Parry, B.A. (LlanrugJ, Y Llys Sirol.—Dydd Sadwrn, o flaen Mr J. ^Menzies a^. ynadon eraill, trosglwvddwyd hem gymeriad o'r enw Elias Huglies i neddgeidwaid "Porthmadog ar y cyhuddiad o ladrad.—Aw fod yn 'feddw ac yn afreolus yn Porthdinorwig, dirwywyd 'Rowland Jones i 2s 6c a'r costau.—Am yr un trosedd yu -Mhenygroes, dirwywyd John Lewis i Ss a'r eostau. .Yr Ystorm Ddiweddar.—Dydd laii torodd ystorm (ofnadwy ar y dref, ond ni wnaed unrhyw niw person ol. Oollodd llawer o'r llongau oedd wrth eu bangorau lawer o'r cadwynau o'r angorau. Bu i'r ystorm all-ymweled ddydd Llun. Caed Itanw uchel, acyr oedd yr olygfa ar y tonau cynddeiriog yn curo ben ffuriau y dref yn y cei yn ysblenydd. Caed yetorm o fellt ) tharanau yn y boreu, gyda gwlaw trwm a. clienlb sg yn dilyn. Ysgol Sul Dcwi Sant.-Fel yn flynyddol, taiodd N-r,Clia,rl,es A. Jones, Bronhendre, ymweliad a'r ysgal uchod y Sabboth diweddaf, a rlianodd, yn 01 ei arfer, i'r aelodau oeddynt wedi bod yn gyson yn yrysjgdl ar hyd y flwyddyn, anrhegion mewn llyfrau gweTthfawr. Teimla llawer o'r Eglwyswyr yn rbirl,inadig ddiolchgar i'r boneddwr anrhydeddus am ei gaspedigiwydd. Llys yr Ynadon.—Dydd Llun, o flaen y Maer IDr. Parry) ac jmadon eraill, dirwywyd William Gould, North TPen'rallt, i 2s 6c a'r cowtaa am iod yn feddw ac afreõlus.Cicio'r Bel Drood ar vrHeol.—Cvhudd- wyd Richard Tliomas Humphreys. mab Mr Hum- pbrey-s, "insurance inspector," Castle-street, o gicwi y bel droed ar yr beoI. Tyst- iodd y Rlhingyll Owen ddarfod iddo ganfod nifer o fechgyn yu,dhwixeu y bel roed yn High-street, a dilynodd y "talaf o honynt i dy yn Castle-street. I Curodd y swyddog y drws, a galwodd tad y bach- gen yr heddgeidwad i'r ty. Aeth i fewn, a. rhybudd- iodd y tad i geryddu ei fab i beidio oh-wareu y bel ar yr hool. Yn uniongjrrchol cododd y tad i tynv oddiwrtb y bwrdd, a gwthiodd y tyst allan o'r tv. Gofynodd "y tyst iddo am enw ei fab, ond gwrthod- odd y tad c,,i roddi.-Ymddangosa,i Mr Humphreys ar ran ei fab, a dywedodd y gailasai fod wedi ffromi ychydig yn crwell-A-y rhingyll vn dod i'w dy. Credai heb ei vrnddygiad tuag at v rhingyll na buasa.i v WYN wedi ei thynu allan yn erbyn y mab.—Tail wyd yr achos allan ar daliad y costau.
CEMAES.
CEMAES. Da,dl.-M,te cyfres farfodydd y gauaf a gyn- lielir yn y Village ffaJJ yn parhau vn Ilewyrchus a dyddorol. Nid oes aiabeuacth nad ocs gwir les yn deilliaw oddiwrthynt. Itfos V% ener diweddaf ctifwyd dadl frwd ar v testyn "Pa un ai enwada«th :d undeb byddai fwyaf marvteisiol i ttehos crl'f,rdà:? Nid oedd persoim a apwynti^yd i agor yn bresenol, ond .bwldlonodd dau arall, te-, Parch R. W. Davies a Mr Rit-liard Morris, i vt Hrweinyddsaeth i ivnv. a g"vr*)aethant eu rhTI. yn Jmstrolga-r. Llywyddwvd yn J-sdrns gaa Mr H. Wiliiaons, Crcimlecli. Siarad- ■*ryd x? T ddwy r-ci r jimi v Pai-chn. T. Pricjiaro, eilmji P^rry, Mri W. J. Owen, W. Williams, Rol.wts. W. r s. tM IKHOC Huehes. Yr oedd yr fereit&au. yn ddoaiol &c eto adülladol. Rhanwvd y ty, a (clu-iwyd fod 19 o blaid undeb, ac 18 tros enwfcdi'eB.h. Nos Wener n«» £ cj:- anerchia^ pan )1j-tr 0. Tiijomg.n, Y.H., yr hwn a ohiriwyd oil itmaer yr. ctL—'loli^bydd.
--_---;--------DWYRAN.
DWYRAN. yn Arodig.-Mtic ymrysonfa aredlg Tal- sarri b?l!^x'h YJ. m.f.,Iith y p?.tliau a fu, a ciiaiif y gof piysur h-.onddca i rywbeth heblaw trimio erydr a themj-ro syebau. Yr efail oedd y lie mwyaf poblog- aidd yn y I)eLtrof ers wytbnosau; swn yr en gan a'r morthwyl yn tincian a glywid hwyr a boreu. Yn r.ghanot y tysvydd tyotbestlog cafwyd diwrnod sych a thawel. Yr wyf yn hyderu v bydd i sylwadau beirniaid yr a.redig gael Ue ar feddyliau yr ymgeis- wyr. Nid wyf yn gwybod i mi erioed glywed gylwadau mwy pwrpasol ar <r "anghen bwysig yma o ffarmio. Yr o«dd yr ail ddc»«barth j*n au;l Eawer gwell beirniadaeth na'r dosbarth cyntaf. Yr oedd yn amlwg ar y dorf fod y clorianu yn deg. Beirniaid yr aredig oeddynt —Mri William Williams, Hafod, Lfcuigwyilog a W. Hugties. Plas Bach, Llangad- waladr. Beirniaid y gweddoedd:-N-fri Roberts, Groeslon Inn, Llaniday, M. E. Jones, Voel Ferry: W. Hughes, Plas B:.h; a Thomas Jones, Bron Fedw, Bettwsgarmor, Y beirniaid eraill oeddynt: —Mri John Roberts.. Gaerwen Farm a Hugh Owen, Glanllyn. Dyfarnwyd y gwobrwyon feD y canlyn: -Dosbartli. I. 1. Mr Robert. Roberts, Rhos VT Aur; 2, Mr Thomas Lewis. Ty nygrisiau; 3, Mr Ricliard Jones;, Tanl-in. Dosbarth II. 1, Mr W. Jones, Maesyporth 2. Mr Hugh Williams, Penion 3, Mr Lewis Lewis. Brynsinc, Newborough 4, Mr John Morris, Tai Coc-hion 5. Mr David Hugties, Ty Newydd. Mr William Jones, Maesyporth, enillodd y wobr am y rhych a'r canol cefn goreu. Rhoddodd y beimiaid ganmoliaeth uchel ar waith y eyfaill yma. Yr oedd yn tra rhagori ar bawb vn y cae heb eithrio V dosbarth cyntaf. YT oedd Mr William Jones ct<i yn gydradd oreu a Mr Lewis Lewis, Brynsinc, am y gwys bach. Mr Ibomas Jones, gof poblogaidd y pentref, eriillodd y wobr flaenaf yn y ddau ddosbarth am yr aradr oreu. Am y wedd oreu: 1, Mr G. J. Roberts, Trefarthen. Y wobr yma oedd awrlais, rhoddedig gan Mri Gould- ing a'i Gyf. Cliampion prize, am yr anifail goreu ar y cae: Mr Thomas Jones, Gelliniog Wen. Yr oedd y wobr hon, sef "biscuit barrel" brydferth, yn cael ei rhoddi ga.n y Mri Ashworth a'i Gyf., trwy "law yr agent. Cadben W. J. Jones, Voel Ferry Stores.—W.O.E.
LERPWL.
LERPWL. Bardd fel Prophwyd. Gerbron y Gymdeithas Genedlaetliol Gymreig yn y Royal Institution, nos Fawrth. darllenodd y Parch D. Adams, B.A. bapyr llafurfawr ar y "Bardd fel Prophwyd." Daethi cyn- ulbad lluosog JTI nghyd, a llywyddwyd gan Mr S. P. Chambers. Yn nghwrs ei bapyr, sylwodd Mr Adams ar yr amrywiol farnau parth swyddogaeth beirdd a barddoniaeth-Oredai y Groegiaid fod v, bardd wedi ei feddianu gan lID o'r awenau tybiai'r Hebreaid ei Tod yn gyfrwng yrbrydolitetb; ond ystyr yr holl gredosui oedd fod v bardd JTI cael edrych I arno fel un a chenadwri ddwyfol ganddo, ac yn cael ei ysbrydoliaa-h oddiuchod. Yn yr ystyr hwn vr oedd y bardd yn brophwyd—yn eyllu i'r dyfodol, ac yn datguddio ei gyfrinion. Dosberthid barddon- j iaeth yn gyffredin i ddau ddosbarth—y gwrthrychol ( a'r desgrifiadol, a'r mewnol a'r delfrydolL Yi ail a I feddai'r ansoadair uchaf, ond ofnai mai yn nghylch y cyntaf yr oedd beirdd Cymru wedi ymhyfiydr: fwyaf; ac nid oedd ganddo fawr iawn o feddwl o'u cynjTehion fel barddoniaeth uchelryw. Cyfeiriodd I at "Ddinystr Jerusalem" (Eben Fardd) a'r "Greadig- aeth" (Emrys). a metbai ganfod1 yn yr awdl gyntaf ond desgrffiad tebyg i eiddo gohebydd rhyfel y new- vddiadnr, yn yr ail ond araifedriad o'r benod "11taf o Genesis. Wrth irvmhani arwrgerddi, rhiangerdd, a galarrtadati y Cvmry gydag eiddo cen- hedloedd eraill, ceid fod y cyntaf yn arwynebol ac ystrydebol iawn. Yr oedd hualau y gvnghanedd a swyn persein-xkl wedi caethiwo awen y Cymro. a'i benaf orchest oedd llunio gwisg a ffurf ddillyn, heb drafferthu cioddio JTI ddwfn am ftur syniadaeth goeth. Ciedai fod defodaeth yr Orsedd mor niweioiol i awen i Cymi a ag yw def-o-daeth Rhufain i Eglwys Lloegr a rhaid i'r Cymro gie-I mwy o ryddid a gwrteithiad cyn y gall gym-haru ei gynyrcliion a champweithiau'r Saeson. Yr oedd wedi syrffedu ar yr hunan fodd- hausder a'r clodforedd ynfyd a roid i awen y CVmro ar 1 wyf an yr ei.teddfod--gellid tybio ar achlysuron o'r fath nad oedd ein cyffelyb fel awenyddion. tra yr oedd ef yn cwbl gredu fod beirdd Cymru yn amddi- fad o wir farddoniaetlx delfrydoL Rhaid codi safon beimiadaeth os am wella ansawdd awen y Cymro a byddai'n well ganddo weled nifer o lenorion dysgedig ■yn beirnia&a barddoniaeth yn jr eisteddfodau na beirdd sy'n feirniaid un flwyddyn, yn fuddugwyr y flwyddjrn nesaf, ac yn troi'n barliaus yn yr unfan heb jmgais am newydd-deb.—TalWyd diolch i Mr Adams am y papyr. a siaradwyd yn mhellacb gan y Parchn. William Owen, R. Aethwy Jones, B.A., a Mr I. Foulkes: ac ar ol i Mr Adams a Mr W. R. Owen ddiolch i'r cadeirydd, ac iddo yntau gydnabod. vulwaba wyd.
LLANERCHYMEDD.'
LLANERCHYMEDD. D-ai'LitiL Wierwydd ein bod N-n gorfod anfon i'r wasg, rhwystrwyd ni yr wythnos ddiweddaf i roddi ond byr gofnodiad o hanes y ddarlith draddodwyd yma. ar y "Transvaal," etc. Desgrifiodd Mr Ro- berts ei fordaith i Cape Town, ac oddiyno i fyny i'r Transvaal, yn nghyd a'r modd y cludid vmdeith- wyr i ganolbarth y wlad. Edrychai pawb fel wedi eu boddloni yn ddirfawr ar ol clywed hanes y wlad gyfoethog ac eangfawr, a ddamheu fod awydd llawer am fyned yno—er mwyn yr aur,—ond tebygol fod y fordaith faith a phell, ac amryw ofnadwyon dych- mygol, yn lladd y syniad. mewn llawer o galonau gweiniaid. Yn T-gtod cyfarfod cafwyd deuawd, "Lie treigla'r Caveri, gan Mri 0. Owens a J. 0. Williams (wyr yr eos). Gobeithiwn fod eiw syl- weddol wedi ei wneuthur. Llys yr Ynadon.—Cynhaliwyd y Ilys hwn ddydd Llun, gerbron Dr. Evans (yn y gadair), A. McKillop, W. Jones, a W. Lloyd (yr nwn a gymerodd ei sedd ar y Fainc am y tro cyntaf.—Ceisiodd Mr John Parry (o swyddfa. y Mri J. Rice Roberts a Laurie) am archeb i droi Owen Thomas, milfeddyg, Llan- erchymedd, o'i dy. Dywedodd Mr Parry ei fod yn gwneud y cais ar ran Mr 0. R. Jones, Rhosgoch Hotel. Gwrthwynebodd Mr J- Hamer (Llangefni a vCliaernarfon) ar y tir Dad oedd y gofynydd wedi cael awdurdod priodol i wneud v eais, a gwrthododd y Fainc wneud archeb.—Cyhuddai Mary Davies, Llan- erchyoaedd, Sarali. Jones, o'r un lie, gydag ymosod arni. Dywedodd yr Achwynes ei bod yn myned i siop James Williams, cigydd, ar y 31ain o Ragfyr, pryd yr ymosododd y cdiffynes ami, gan ei tharaw i lawr. Tystiodd Mary Jones.ei bod wedi gweled v ddwy ddynes yn ymyl y Britannia Inn. Hi (y dyst) a'r achwynes oeddynt yno gyntaf. Daeth y ddiffvn- .es yno gan frolio ei bod wedi curo gwr Mary Davies y noswaith tiaenorol. Atebodd yr achwynes: "Yr oeddych yn wirion iawn, Sarah, i ymosod ar ddyn tra. yr oedd yn feddw." Tarawodd y ddiffynes yr achwynes unwaith yn ei golwg hi. Oddeutu haner- awr wedi un-ar-ddeg y cymerodd y ffrwgwd le. Gwadai y Ddiffynes ei bod wedi taraw yr achwynes o gwbl. Y nos Wener tiaenorol yr oedid gwr yr ach- wynes wedi galw enwafu drwg ar ei hoi. a. chwynodd wrth Mrs Davies dranoeth, ond nid ymosododd arni. Yr oedd y Fainc o'r farn fod ymosodiad "technical" wedi ei wneud, a dirwyent y ddiffynes i 7s 6c, yn cynwys y costau.—C}'h*addwyd Mrs Ellen Owens, o'r King's Head, Llanerchymtdd, gydag ymosod ar Mary Rowlands, morwyn yn y ty hwnw hyd yn ddiweddar. rwediOOd yr Achwynes ei bod wedi gwasanaethu yn y King's Head am flwyddyn. Yr oedd yn gwneud ei gwaith ar foreu Mercher, yr lleg cyfisol, ac yr oedd y ddiffynes yn bur fliii ar hyd y boreu. Gofynodd iddi fod gystal a'i gadael yn llonydd i wneud ei gwajth, ond dywedodd Mrs Owens wrthi am fyned i'r d Daeth i lawr ati i'r gegin, a. gofynodd iddi a oedd hi am ymadael. Atebodd hithau ei bed. Yna tarawodd Mrs Owens hi ar ei bron, a dywedodd "Bydd yn edifar genych am hyn. y d- Yr oedd yn teimlb oddiwrth effeithiau y ddyrnod byth. Ategodd William Ro- berts, brawd yr achwynes, ei tnystiolaeth. Dywed- odd Mrs Owens fod yr eneth yn un flin iawn. Dy- wedodd wrthi y boreu crj-bwylledig nad oedd am aros oherwydd y disgwylid iddi wneud gormod. Gofynodd iddi aros, a rhoddi mis o rybudd. gan ei bod wedi talu iddi 2p 5s ax gyfrif ei chyflog. Ateb odd hithau nad arosai yno dan unrhyw amgylchiad- au. Ni ddarfu iddi ei tharaw o gwbl. Anfonodd fil iddi am yr hyn oedd didylisdus. a dyna achosodd iddi godi gwys, a'i cLvhuddo hi (y ddiffynes) o ym- osod arni. William John Williams, gwas yn yr un gwesty, a ddywedodd ei fod wedi gweled yr ach- wynes yn corddi yn y gegin gefn. Daeth y feistres yno, a dj^vedodd yr achwjTies ei bod am jTnadaeL Dywedodd Mrs O'rens nad oedd wedi gwneud ei hanlsor i fyny. Dechreuodd vr achwynes wjdo. Yr oedd ei boca wedi ei wneud i fyny er wyth o r gloeh- Yr oedd yr entth yn bur flin ar hyd y boreu. Dj-wedodd y Cadeirydd eu bod wedi ystyried y dyst- iolaeth yn fanwli, a'u bod o'r fam fod' ymosodlaI wedi ei wneud. Diiwyent y ddiffynes i 10s, yn cyn- wys y costau.—Cafodd Richard Williams, llafurwr, Gwalchmai Uchaf, ei gyhuddo gydag ymosod ar Owen Henry Jones, "draper's assistant, Caernar- fon. Tystiodd yr Achwynydd ei fod yn y Sgwar, Gwalchmai Uchaf. oddeutu deg o'r gloch nos Nado'UT, pa le yr oerld newydd sryrhaedd o Gaernar- fon. Cyn myned g:?rfcref, arosodd i siarad a bachpen ieuanc a adwaenai, n daeth y diffynydd i fyny gyda dau araU, ac j-mosododd amo heb ddweyd yr un pair. Tarawodd ef bedair gwaith ar ei ben a'i wyneb. Nid oedd wedi siaradl a'r diffjmydd ers blynyddaa. Tarawodd ef y tro diweddaf nes ei yru drwy ffenestr siop. Dywedodd yr Heddgeidwad W. Owen (13) ei fod yn Gwalchmai Uchaf cyn haner nos y Nadolig. Yr oedd y diffynjTdd yn frawd-yn- n^hyfraith. i John Jones, eiopwr. Gwelodd ef yn v siop, pryd yr oedd marc ar ei drwyn. Aeth i dy v diffynydd yr un nosor., ond vr oedd y goleuni wedi ei ddiffodd. Boreu ddydd Llun aeth gyda'r achwyn- ydd a. JQhn Jones i dy y diffynydd. ond nid oedd gartref. Dywedodd y fam v talai hi am y ffenestr a dorwyd. Dywedodd v Diffynydd fod brawd i'r achwynydà wedi ymosod arno. Yr oedd yn myned R.r hyd y troedlwybr pan y rrofynodd yr achwynydd iddo beth oedd y mater? Dywedodd wrtho am beidio ewneud rhagor o dwrw. Rhoddodd wthiad ysgafn iddo. AC act-h yr achwvnydd i'r ffenestr. Dir- wywyd yr diffynydd i 2s 6c a'r eostnn.—Gorchj-mvn- wyd i V/Uliam Wiltams, California-terrace, lian- ercliyniedd,i dalu 5s,yn cjmwys v costau.am esgeuluso anfon ei blentj-n, Hugh Lloyd Williams, i'r ysgol yn gj'son. Dj*wedai mam y olentyn ei fod yn eiddil, ac yn fynych yn wael.—Cyhuddwyd Owen Jones, ) un-ar-ddeg oed, Pen'rallt, Llanbeulan, ac Owen iho- mas, o'r un oed, Tyckfyn Hwb, Gwalchmai, gyda. lladrata iar, gwerth Is 6c, eiddo William Jones, Pen- clegir Bach, (Jwalchmai. Tystiodd yr Heddgeidwad W. Owen (13) ei fod wedi bod yn gwneud j-mhoiiad- au, ar y 12fed eyfisol, parthed iar a ladratawyd o Shop Wytfa., Gwalchmai, a chanfyddodd ei bod wedi cael ei gwerthu i Grace Roberts, masnachydd dofednod. Drwg-dybiodd Owen Thomas, yr hwn a welodd yn Mhenbryn. a daliodd ef. Gofynodd lie v cafodd yr iar a. werthodd i Grace Roberts y dydd Mawrth blaenorol. Dywedodd ei fod wedi ei chael gan Owen Jones, Pen'rallt, a'i fod wedi ei gwerthu dros Owen Jones i Grace Roberts am swllt. Aeth gydag Owen Tliomas i Pen'rallt. a rhybuddiodd y ddau. Yna cyhuddodd hwynt gyda lladrata iar o Wylfa. House. Dywedodd Owen Tliomas "Yr oeddwn ar y liordd fawr pydag Owen Jones, ac aethom i gyfeiriad Penclegir Bach. Daeth William Williams gyda ni. Wed'yn aethom i gwt ieir, a chymerasom iar las oddi yno." Ychwanegodd eu bod wedi ei gwerthu am swllt i Grace Roberts, Dywedodd. ei fod wedi tymeiyd 3c ei hun. a rhoddodd 3c i William Williams, 3c i Thomas Williams, a 3c i Owen Jones. Dywedodd Owen Jones eu bod gyda'u gilydd ar y ffordd fawr. ond nid oedd yn cofio y noson. Cyfarfyddasa,nt Wilt ain Williams, a gofynasant iddo fyned i'w canlyn i Penclegir. Aethant i'r cwt ieir. Tynodd Owen Thomas yr iar gerfydd ei gwddf, cylymodd ei thraed. a gwerthodd hi i Grace Roberts yr un noswaith, oddeutu deg o'r gloch. Daeth tadau y bechgyn yn mlaen. Dywed- odd yr Heddgeidwad fod llawer o ieir wedi cael eu lladrata yn ddiweddar o'r cymydogaeth. Dywed- odd Grace Roberts ei bod vn prynu nifer fawr o ddofednod oddiar bobl a. phlant. Pan ddacth y bachgen a'r iar, gofynodd hi faint oedd arno eisiau I am dani. Ni fyddai byth yn prtnu dofednod o dan bris. Yr oedd y Fainc o'r fam y dylai ymholi o ba le y deuai y dofednod. Gwadodd hi yn bendant t dderbyn eiddo lladratedig. Wedi'r ynadon jTnneill- duo a dj'chwelyd, dywedodd v Ladeirydd mai'r wialen fedw ddylid roddi ar eefnau v bechgj-n. i'r oedd y tadau yn ymddangos vn bobl barchus, ac nid oeddynt yn dymuno cospi y rhieni JTI eu lie hwynt, oedd y tadau yn ymddangos vn bobl barchus, ac nid oeddynt yn dymuno cospi y rhieni yn eu lie hwynt, ac os deuai y bechgyn yno drachefn caent eu cospi yn drwm. Yr oedd cwyn yn v ydogaeth parthed lladra.ta dofednod. Yr oedd yn rhaidi fod rhywun yn eu derbyn, a dymunent ar i'r heddgeidwaid wylio hyn yn fanwl. GorcbymJneut dalu y costau, I pa rai a ddeuent i 23s yr un.
LLANFAELOG.
LLANFAELOG. I Priodas.—Dydd Mercher, yr lleg cyfisol unwyd mewn glan briodas Miss Williams, Plas, o'r lie uchod, a Mr Robert Rowlands, Carnarvon Farm, Llanddeusant. Er fod y dywydd yn hjTiod anffafriol yn y boreu yr oedd tyrfa fawr wedi ytcgynnil yn *T eglwys, ac am haner awr wedi un-ar-ddeg daetn v par ieuanc i mewn yn cael eu dilyn gan eu gweision a morwynion priodasol, sef Miss Jones, School House; Miss Hughes, Penserri; Mr W. Williams, Plas a Mr W. J. Williams, Ty Llwyd. Ar ddiwedd y gwasanaeth yr oedd cawodydd o rice yn disgyn arnynt o bob cyfeiriad, a cliiiies iawn oedd ilon- gyfarchiadau a djmuniadau da ea lluaws gyfeffion Ymgynullodd nifer luosog yn y Plas, a mwynhawyd brecwast danteithiol, a chafwyd sylwadau pwrpasol gan y Parch E. R. Jenkins, J. C. Jones, T. Gruffudd, ac eraill, yn nghyd ag amryw ganeuon gan Miss Parry, Ty Cristion Miss Essie Williams, Bethel; Miss Williams, Bryndu; Miss Pulford, Pengarnis- iog; Mri Roberts, Ty Newydd; Haghes, Neuadd h. E. Williams, Hughes, Bodedern; Jones, hop, ac erailli Am chwech yn vr hwyr cafwyd swper ar raddfa eang, pry-d yr eisteddodd wrth y byrddau oddeutu deg a thriugain mewn infer, a chafwyd cy- farfod amrywiol, yr uchod vn cymeryd rhan yn v canu, etc. Yr oedd nifer y rhoddion priodasol ATI cael ei wneudi i fyny fel y canlyn :—Y Parch Canon Williams, Beibl; Misses Williams,Rheithordy, silver tray; Mrs Owen, Glan Neijjr, silver sugar tongs: Misses Williams, Bryndu, fine cushion Miss Jennie Williams, album; Miss Essie Williams, Bethel, ink- stand Misses Morris, Baker-street, London, silver tea spoons Mrs Morris and Misses Morris, Brjm- t-irion, breakfast castors and one pair cake dishes; Mrs Williams, Gwalia House, Menai Bridge, one pair salt cellars Mr W. E. Williams, one hot water jug; Miss Lewis, Maelgwyn Mill, one pair orna- ments Mrs Jones, Shop, Llanfaelog, one pair flower vases; Miss Pulford, cake dishes; Miss Hughes, Bryntcg, ornamental teapot; Miss Parry, Ty orist- ion, flower vases Miss Roberts, Llangwyllog, one dozen tea. spoons Mr Hugh Roberts, Ty'n-yr-^nen, one pair silver jam spoons; Mrs Roberts, Tv new- ydd, Ceirchiog. one kettle Mrs Williams, Plas Mor, one hot water jug; Miss Annie Jones, Rehoboth, fancy china teapot; Mrs Jones, Bodfan, butter cooler Mrs Owen, Glan Morfa, one cream jug and sugar bowl; Miss Hughes, Neuadd, one cake dish Miss Griffiths, Bryntirion, ornaments; Mr Hughes, Penserri, one teapot; Miss Pritchard, Biyndu, one quilt: Miss Rowlands. Penbryn, one cheese dish Mr W. J. Williams, Ty Llwyd, ornaments; Mrs Griffith, Shop Farm, one table cloth; Miss Griffiths, Bryn Menai, one pair toilet covers; Mrs"Davies, Boston-terrace, Portdinorwic, tray covers; Miss Jones, Queen's, one table cloth; Mrs Jones, Sea View-terrace, Portdinorwic, towels; Miss Jones, Hen Dafarn, table cloth; Miss Hughes, Penserri, one pair antimacassars; Mrs Hughes. Penrhos, bod- edern. toilet sets;, Mr W. Morris, Tyn Cerrig, jam dishes Mrs Williams. Plas, dozen silver spoons, feather bed, one set china; Mrs Owen, Taldrwst. tea cushions, yn nghyd a rhoddion arianol gan Mrs Hughes, Plas; Mr Roberts, Ty Newydd Mr Owen Prytherch, Glan Llyn; Mr W. Jones, Bodfan Mr Hugh Jones. Ty'npwll; Mr O. Williams, Ty Llwyd Rev. T. Gruffudd, Shop Farm, etc. Eiddunwn i'r par ieuanc liar oes a phob Ilwyddiant.
-----------LLANFAETHLU.
LLANFAETHLU. Anerchiadau gan Mr W. Jones, A.S.—Nos Wener diweddaf, am saith o'r gloch, bu Mr William Jones, yr aelod Seneddol dros Arfon, yn y Griffith-Reade Coffee House, yn traddodi un o'r anerchiadau goreu a melusaf y cafodd pobi y cymvdogaethau hyn y f raint o'u gwrando erioed Y cadeirydd ydoedd Mr R. Jones, Y.H., Brynmaethlu, it hwn a gyflwynodd v siaradwr i'r gynulleidfa fawr yn y termau hspusaf. Yn mysg pefchau eraill, dywedai fod y gwasanaeth j* mae Mr Jones wedi ac yn ei wneud yn y Sen odd ac jn y wlad wedi gwneuthur ei enw JTI hysbys drwy'r boll dejTnas. Ac j-na galwodd ar Mr Jones I yn mlaen i anerch y cyfarfod. Nid anerehiad wleid- yddol, ac nid darlith ar bwnc yn y byd a gafwyd, ond ymgom flasus ar lenyddiaeth Cynuu, a'r pwys o'i choledd—rhyw "fara cymysg," chwedl Mr Jones a bara cymysg o'r iawn ryw ydoedd hefyd a diau nad anghofir am y rha.wg y sylwadau gwerthfaw" a gafwyd. Cafwyd y digrif a'r difrif, y Hon a'r lleddf. n cliafodd pawb eu boddhau. Ar gynygiad y Parch R. Hughes (M.C.). yr hwn a ddywedai mai nid dyma'r tro cyntaf iddo gael cynyg dioltehgarwch i Mr Jones, ac na chafodd erioed y fraint o wrando ax oleuach a choethach. anerehiad, pasiwyd yn unfrvdol ae yn frwdfrydol bleidlais o ddiolchgarwch i'r aelod poblogaidd am vr anerchiad amheuthyn a roddasai i ni'r noswaith hono ac wedi talu diolchgarwch i'r heddgeidwad, ac i'r heddynad, am gadw iawn drefn, j-mwahanwyd. —Gohebydd.
LLANFAIRYNGHORNWT.
LLANFAIRYNGHORNWT. Mai"wolaeth.—'Nid yn ami v bydd ein nardaJ n cael ei tharaw a braw y fath a, oynierodd le yr wyth- noti ddiweddaf. Boreu LIun, lonawr 16eg, bu farw yr anwyl a'r enwog Mrs Oven. Ty'nymaen, yn vr oedran teg o 79ain mlwydd. Tcimlir gwpgie a. cholled fawr ar ei hoi mewn gwahanol ffyrdd. Yr oedd yn un o gymwynaswyr goreu ei chyd-ddynkm, yn meddu ar grefydd o'r iawn ryw, ac yn un a fawr bcrchid ga.n ben ac agos. Er ei bod yn n'chu ers amryw fljTiyddoedd fel ag i'w hanalluogi i fynychu lie o addoliad, eto cymerai y dyd-dordeb mwyaf mewn materion crefyddol, ac mewn hyrwj^ddo pob achos da. Ei hoff waith fyddai darHen y Belb:—jn vr hwn yr oedd yn neillduol o hyddysg--a llyfrau da eraill, a tlio'mlai T)-,wb ddeuai i'w rhym-deithas fod ei dylanwad bob ani-s-er yn effeithio er gwell. Gweith- redai lawer fel mcddyg wraig. a deuai llawer ati o bell i j-nigjughori ac i jrmofvn am feddyginiaeth. a bu yn hynod lwyddianus yn v cyfeiriad hwn. Te:mlir coIled fawr ar ei liol mewn anigjdciiiadau o'r natur yin-i. Bu hefyd yn fam a ^wraig ddR. gweithgar, a. darbodnp. ArJiawdd ydyw enwi v gvrahanol rin- wddau a feddienid ganddi. a'r teirnlad cyllr-din ydyw fod scrcn hynod o ddisglaer well jmcnlud flmfw?d \1. d-wet yn vr Arcdwydd, gan ymd.iiried yn hollol ynddo Ef. Cymerodd. yr aryip.dd le ddyrli Gw»n«r diweddaf- -yr hwn oeod breifat. Gwss:in- aethwj'd yn ac wrth y ty --n drrl rffHthiol t T gan y Parch J. Venmore Williams, Llanrhvdd- lad. Claddwyd hi yn mynwent eglwys y pi wyf, a gwasanaethwyd yn yr eglwys ac wrth y bedd mewn dull pur de;mladwv gan y I-arch R. Foulkes Jones, M.A., rheithor y plwyf. CydymdeimMr yn fawr iawn a'r teulu yn eu trallod1 a'u colled ar 01 un oedd mor werthfawr a hoffns yn eu polwg. A pan lyn ydyw nn o'i hoff benilbon, ac un a adroooood lawer gwaith:- Mae munud o edrych ar Aberth v Groes, Yn tawe1 ddistewi mor t-onog fy oes M ae llewjTch ei wyneb vn dwyn y fath hedd, Nes diffodd euoerwydd a dychryn y bedd. M^rwolr.eth AralL—Drwf iawn ydyw genym hefyd orfod cof nodi maiwolaeth un alnt1} wall yn ein 1 plwyf, sef Johnny bacb, anwyl blentyn Mr James t Evans, Maes, yn tlwj'dd ac wyth mis oed. Cyfar- fyddodd a.z anlwc i'w fys,ac er pob ymdreeh meodyff- ol a. gofal v t-eulu, bu y -bychan anwyl farw er mawr drallod i'w rieni ar nos Sul, Ionawr leg, sef vn alien yr wythnos ar ol y ddamawain. CydjTndeimlir 1l gyffredinol iawn a'r t-eulu vma Wyd yn eu pro- fedigaeth lem. (ymcrodd vr angladd le doydd Mercher, Ionawr 18fed. Chddvyd rntan befyd vn mynwent y plwyf. <iwa«inaethf\d TII bur e:Teith- iol yn ac wrth y ty pan Mj J. 0. Jones. Gam. ac yn yr eglwys ac with y bedd gan y Parch P.. For-lkw Jones. Bydded i'r Arghr\'dd ddidaasn y teulu yn eu trallod c.!rwerw.Cyf:1iH.
-.--r-----------LLANGADV/ALA…
r LLANGADV/ALA DR. (Bodorgan). Dar!!ith.—Nos Fav.-rV!1., F 17eg cyiisol, yn Ysgoi- dy Cenedktetho] y plwyf, traddodwyd darlith gan y Parch W. Arthur Williams, curad-Mart-goial. Te-styn y ddarlil-h ydoodd "Stfyllfu. Eglwys Loegr 'j cliydnuiru a Phabyddiaeth ac Ymr.ailldnaetE," a chafwyd darLith ragu;-di .ia l" Ni ddywedwyd dun. yn ystod yr araeth gan Mr Wiliiams i dramgwj'ddo heb. ac ni ddywodwyd dim end yr hyu a ellir c\ broii trwy {feltl.ir-ii hcnesyddol. Darlr-th .qfam^us ydoedd yr uchod, fd y tystaa pawb yn ores- enol. Daeth cynv.iil'.ad yn ngiiy.l r; roib.wyd ond byr rybudd. ac ni W,C-<1 y ddariith yn hysbys iawn yn yr ardal. Yr oedd y myniNliad i yn rhad. Mac ir WiiUnnw yn adn.-byddus ar lawar i lwj-f.vn cyn hyn fel siaradwr gv.T-e;>og a seiog yn "AmddiNyniad yr Eglwys." Oynygiwyd diolch- garwch i'r dariii.hy.ld gan Mr TiM.nias, ysgclfeistr, am ei garedigrwydd yn rlioddi y fath wledd. a ohariwyd yn nghanol f1<:h.el gyineradwyaet-b. Mae Mr Williams wedi addaw rhoddi un arall o'i ddai- lithiau i ni eto yn fuan. Da trenym ddødl fod v Parch D. Thomas, ein parel.us re-ithor, yn graddol wella, a dymunwn iddo actfexiad buan fel y galio ddychwelj-d eto i'n plith.
.._------------LLANGEFNI.
LLANGEFNI. Ac-Los y Phci.wuiis. Drwg genym fod cawmer- iad wedi jTnddangos yn ein hadroddiad or achos uchod, a lywyd yn Uys t Ynudon yr wyttmos ddiweddaf. Dylesid' darilien tystiolac-th Mr George Hughes, y Railway Inn, i olygn na ddarfo i Mi's Hughes al" ar ei gwr i r ty, ond iddo ddweyd wrthi yn y "store-house' r.m bc.dio gwreud dim a.r di- ftynyddion, ac ra. welodd Irwvnt ar ol hynr. Yr Ysgol Ganclraddol. — Deallwn fod cydsj-niad Dirprwywyr yr Eltrsciwui wedi ei dderbylB i adeiladu yr ysgol ganolraddol yn Llbngetfni, ac y bydd y 'contiact" yn cael ei wneud yn ddioed. Yn awr ceir sicrwydd y bydd yr ad«ilad yn caei ei gychny n yn ddioed. Byddi yr ysgol newydd yn hollol fan- teisiol i'r athrawon a'r plant, yn lie bod mewn ttdeilad heb ei gyfaddasu. Darluniau Bj-w.—Fe welir oddivrth ein colc.'fnau liysbysiaklol y" bydd "lvograph" srddorehog Mr hec Qieetham, Rhyl, yn <MCI ei aiddangos yn y Neuadd Drefol nos Wener a, nos Sadwrn nesai. Yn mhlith eyfi-es o ddarluniaii a.rdderchog ceir nn o'r d-damwain ddiweddar yn Mheannaeribacb. Ya yebwaivegol at y dret yma ceir clywed Mr Archie D. Melvin ddesgrifiadau cerddoiol a clianeuon digrif ol, a Madame Rose Garton, gyda'i cbaneuon a. "limelight illustrations" gorwyclv "Ifyfodiad LVist i'r Byd" Darllenwyd papyr rhagorol gan Mr Rewind lJovd, o Ysgol y Bwrdd. yn Smyrna, Llangefni, nos Fawrth, y 17eg eyf., ar y testyn ucliod. Cynwysai vn 1, 0 ba y daeth Crist; 2, I ba le y daetli; 3, Pa brrd y daeth; 4. Pa fodd y daeth 5, I ba beth y daeth. Yr oedd yn bapyr cynwysfawv o nodwedd gryf. iaeh, cyson, ffres, ae iddo amcan gwir dealwrg. Dian fod yn v gwr ieuanc hwn adnoddau gwerthfR.wr. Hjrderwn ei fod o ddifrif wedi deeLreu eu dadblygu. G^rnaod sjdwadau ar y papyr gan v Nlri M. Price, J. E. Jones, J. Hughes, High-street; Samuel Davieu Glandwr a D. Huglies. Cajcmoiai v gweinido- fv Parch 0. M. Jenkins, P-. D.) v papyr yn lawr, ond. nid oedd amser iddo i syfoi ar ei gv-nwt s. Pemxf- wyd nos Fa-,vi-th nesnf eto i frael rhydd-ymddictdan arno. Pa-siwyd i Mr M. Price ddarllen papyr y tro nesaf. Peth newydd idyw hyn yn cyfeillach- a.u Smyrna., a diau ei fod yn foddion effe!thiol i ddadblygu talentau pobl iu!1c.-Aehxl.. Er cof.Caled a.r bob aiogylchiad ydyw vsgntenur y geiriau uchod, a llawer mwv c-aled ydyw y wcith- red pan yn gorfod ei hysgrifecu ar ol hen dngianydd, ac un a fawr bcrchid gan bawb. Cyfeirio yr ydwyf at yr yniaaaive(iig Mrs Eiazabeth Jones, [wwyl briod Mr Etias Jones, Ohureb terrace, o'r dref hon, yr hon a fu farw yn yr oedran aeddfod o 82. Adnn- byddid y ddiweddar Mrs; -Jones fel "mioses." am mai hi ydoedd yr ysgolfoistres gyntaf fu yn nglyn a'r Y sgol Genedlaetliol yn y dref hon. Yr oedd hi yn ysgolfeistres pan y cerid T'T yzgei yn mla^n yn Llofft yr Hall," fel y dj-w«lir, ("Jl i Ysgol Genedl- aethol Penrallt. gael ei h-adeiladu. » bu yn gweith- redu yn y swydd lione am yr jrcpaid mniih o 34ain mlyned-d (neu o leiaf rhywbeth ar draws hyny). ati y mae ugeiniau lawer yn melus adgofio y dyddiau difjT y buont o dan ddisgyblaetb yr addfwyn Mre Elizabeth Jones. Er fod addysg wedi gwnerni cymaint o gynydd.yn cin dyddiau rii. cto, fel y dyved- ais, y mne llawer iawn yn fyw heddyw fydd yn ddy- ledus i'r ymadawedig aim en baddysg. Ge-dy ar ei h01 ei hanwyl briod- ac mi ferch (P.Icl Mrs Jones, Ys- goldy Penrallt), a nifer o wyrion i alarn eu colled drom. Y mae y ey djTndcmlad dyfnaf a'r teulu yneu profedigaeth chwerw,—J.A.W.
--LLANGMSTIOLUS.
LLANGMSTIOLUS. Marwolaeth Mr Davjd. WiSianvs.—Mae genym y -zn gorchwyl galarus yr wytlinos hon o gofuodi mai- wolaeth Mr D. Willir.ir.s, cioolivdd Llangristiolus, yn 80ain mlwydd oed. Bu yn dal y swydd o gloeh- jdd am yii agot. i 50ain o tivnyddoc^dd, tic yr oodd yl1 hynod o barchus yn y plwyf, a, phawb yn I iff o hono. Bu yn ei sv. ydd yn amser pump o reithoriaid, ac amryw guradiaid. Yr cedd yn Eglwvswr o'r hen ffasiwn, ac yn dwyn mawr ssl dros ei Arglwydd. Gellir dweyd am dano, y bu Tn tiyw bywyd CVision. Cafodd gj-studd trwm am tua phythefnos. Gwein- yddwrd arno gan Dr. E. Williams. Dioddefodd ei gystudd yn amj i.e,;dg;u', ac ar v ISfed cyfisol cafodd ddedwyddol yin-,&,red o'i holl gystucioiau. Claddwj d ei weddillion dydd Gwener, vn Mynwent Newydd Llangristioh.s. Y Sul nesaf bydd pregeth angladdol ar ei ol, ac ar yr un pi-vd bydd oa?gliad yn cael ei wneud tuag at ei n,edd-w.-Go hcb-rdd.
I'EIiMTNYDR
I'EIiMTNYDR Marwol aeth. — Dy d d Lhm, yr 16e cyfisol, ar ot hir gystudd, ymadawodd Mr Robert. Williams, Elusendy, a'r fii-Jiedd hm wedi cyrlv^edd 76qin mlwydd oed. Y dydd Hadwrn dilj-noi cjaddwyd ei weddillion marwol yr. myziwent- eglwys y plwyf- Gwasanaethwyd ai yr n<l;fysur gan y ficer. Gndaw- odd weddw oedranus i alain ar ei ol, gyda'r hon v bu yn briod am lUll;1 r umrif. Yr oedd yn hen wr p1.r ddirodres, a gtuir :(ido gan bawb yn mhob ystyr. Oddeutu ehwevL wytlmo:, cyn ei farwolaetfr yr oedd mewn dwbi-.ixis yn Ysgol Sui JT Eglwys, ac wrth esbonio mi rhan o'r gwirioriedd, adroddodd hanesyn pur ddyrys em un wrrig, pan oedo. yn hongian rliwng dan fyd, yr hon yn ei feddwl ef oedd wedi cael gwir olwg ar yr Iacliuwdwr Mawr cyn jTnwaharrti o'r 1yd. Yr oedd yr hen wr yn methu yn glir ag adrndd yr hanesyn s?an ei deimlad- au. canys yr oedd ei 3-n rhedeg a.r ei wactaaf. Hawdd oedd gweh (1 ei fod yntau yn ystyried ei fod i ymadael a'r byd yma yn fuan. Nid wyf yn meddwl iddo fod inewti addolkid ar ol hyn H»daTvc.n i'w Iwch hyd ncs y ceiiii udgom Duw i alw pKwo o'u beddau.—Gohebydd. Cynghor Plwyf. — Nes 1r.u diweddaf ymgyfarfydxl- odd y Cynglior PlwTi Ilod vn Ystroldy y Bwrdd. Oherwydd ynftdiswyddind y cadeirj-dd, v Parcn W. E. Williams. Ty'nmvi.y.-kl, vr oedd yn syrtnio i ran JT is-gadeiiydd, Mr Daniel Penwal, i ddwyn gweithrediadr,u y Oynsrhor yn mlaen. Eis- teddodd v C" 'i,tn (xkleutu dwy awr a liartsr, a thriniwvd amryw f^torion. Gwas' raff ar cfod fuasai ell cof nodi.
----__--'."_-----IJ'nTRAETH.
IJ'nTRAETH. "Ov"¡.;d y Dy* iii, Phobl.'—NOP Fawrth di- weddaf. jti N<zhapel y Meiliotlistiaid Caifinaidd. tra- ddodwyd dnrli<h ar y teslyr. uchod, gan y ^ardd adnabjrddus Dyfed. yn rhagorol iawn. Llywyddwyd gan y Parch W. pritcb3rd. Oherwj*dd eir bod vn anfon i'r wasg cawn ddweyd gnir am ddarllenfa n-,wydd Pentraeth yr wylhDt»s nesaf.—0.H.E.
------..----REOSYBOL.
REOSYBOL. Marwolacth.—da gofid dwys a trwm. yr ydynn yn gorfod enfnodi marwoketh Mr Howell Jone. mab Mr a M:*s Jones, yr Efail, Ty Newydd. Nid oes ond ychyoi*: -'iinaer wedi myned heibio er nan ddaetb y teuiu dTigianu i'r ardal, ac mae mnrwolaelb d'isysivrth eu hanwyl blentyn yn mareu ei oes wedi enyn cydyiadeiinlad yr holl ardal. Yr oedd Ho've'l b yn mynychu ysgol ddyddiol Rbosybol. HC nid wdd y -n disgybl yn fwy hcft'us gan ei .i-thrawon n«<- yn .f7\ anwyl gan ei gyd- vsgolheigion nag eie, Torwyd ef i lawr yn nyddiau ei ieuenctyd, er braw a dvciuyn i'r hd ardaL CVin»rncld yr angia.dd le ddydd Mnwrih d;weddaf, yn Nghladdfa Gorsiwyd. pryd Y wrth y ty, yn yr ;.ddo]dy, ac ar lan y bedd gan y Parch W. Robert^. Blaccorid JT ori-mdaith yn y cynhehrwng gsn blant yr vsgol ddyddior, dan ofal eu hatlirawon. Mr T. Pritchard. B.A., a Misa M. J. Rowlands, ac yr oedd v prudd-der oedd yn argraph- edig ar eu hw)-neb.m yr eglur dystiolaethu teimlad ei gyd-ysgolheigicn. Cydvmdeimlir ddwfn a'r tad a'r fam yn eu chwerw brofedigaeth.