Y Clorianydd

PENILLION C'yflwynedig i'r milwr a'r bardd Wil Han, yr hwn, er nas gwelais ef yn y cnawd. yr wyf yn ei adnabod trwy ei awen, yn nghyd a'i lythyrau campus a hir oes iddo i ddal ati ydyw fy ngwir ddymimiad. TRAETHLANFAB. Ccisia.f finan nydau fawen Gy.lfi'r bardd. o'r mynydd draw, Gydag d, milwr liiawen, Digíyl wyf gael ysgwyd Haw; Mewn dyi-livmyg, megis, gwelaf Draw yn Hong Kong, China bell, William If an, milwr dewraf, Yn y fyddin 'does mo'i well. "William If an, CVmro puraf, Draw yn niliell y sydd yn awr, Milwr ydyw nad adwaenaf. A'i edmypn 'rwyf yn fawr Bardfl o mynydd yn wych sonia Am lhyw goeden yn y fan Hon a. blaiiwyd, wele traetha. Er cysgodi drws ei fam. Clywais ai i y goeden hono, Sydd i'w gweled yn y fan, Ei bod weithiau fel yn wylo, Ac yn rhoddi am lain; Dagrau disgyn WIla o'i gruddiau Yn berloewon fel v lli, Dangos mae fel yr liiraetha Aid yr hwn a'i planodd hi. Ei lioll frigau sydd yn crino, Ac yn syrthio maenfc i lawr; Mac yn poeni ac yn wylo Am yr hwn gycld bell yn awr Meddwl mae, pe gallai siarad, Am gael gweled William Ion, Nid mewn hiraeth, ond mewn cariad, Heb 'ran gwg tufewn i'w fron. Meddwl 'rydwyf y cei rodio Gelltydd gwylltiou Pentraeth draw Heb 'run gelyn mwy i'w wylio Nac i handle cledd a'th law, A cliei lonydd mwy i. handlo Cleddyf teyrnas lesu Grist- Cleddyf nad yw oytli yn briwio, Ond iachau y galon drist. Ond fy awen 'nawr a, syehaf Gan ddymuno iti hedd, Os yn Pentraeth mwy ni'th welaf t,J* Yn cyd-gerdded gyda'th gledd, Gweled 'rydwyf ddydd yn gwawrio y Lie caf weled mwy dy wedd Yn cktdfori ac yn swnio Euraidd dan teljuaur hedd.

j AMLWCH. Dydd Mercher y Lludw cynhaliwyd yr wyl henafol Bchod yn Eglwys St. Eleth-y boreu yn Saesneg a'r hwyr yn Gymraeg. Llwyddiant.—Da gan bawb glywedi am Mr Evan Herbert Jones, mab hynaf Mr W. Jones, treth- gaeglydd plwyf AmJwciL. Y mae wedi myned yn Dwyddianns trwy arholiad cyntaf y Pharmaceutical Society of Great Britain. Egwyddor-was gyda Mr Owen, fferyllydd, ydyw Mr E. H. Jones, ac y mae clod mawr iddo ef a'i feistr. Rhwydd hynt iddo fyned yn mlaen i ben pinacl anrhydedd. Mae gan bawb feddwl rhagorol o'r bachgen ieuanc uchod: mae wedi ei feithrin o'i fabandod gyda dysgeidiaeth. Haelioni.-—Rhoddwyd glo a "groceries" i'r gweddwon a'r amddifaid er cyfarfod ag anghenion tlodion Amlwch, a tybaco a "mufllers" i hen forwyr Amlwch a Phorth Amlwch, yn ol eu harfer, y I flwyddyn hon, trwy ddwylaw Mr a Mrs Morgans, Sailors' Rest. y rhai sydd yn haeddu clod a pharch am eu hymdrechion dibaid dros yr uchod — Gohebydd. Marwolaetli.—Dydd Gwener bu farw y Codben I Hugh Lewis, Bull Inn. Cymerodd yr angladd Ie prydnawn ddydd Mawrth, am ddau o'r gloch. Wedi i'r Parch D. Davies, B.A., ddarllen y Colect, aeth yr oxymdaith fel y canlyn am Eglwys St. Eleth — Parch D. J. Lewis, M.A., Parch D. Davies, B.A., Dr. T. E. Jones, Fair View Mr D. Jones (mab-yn- nghyfraith) j: Mr 0. Hughes, Madyn Master H. L. Jones, Miss Sissy Jones, Bull Inn Mr Kennedy, Lerpwl Mr W. Jones, Bangor; Mr W. Lewis, Salem-street; Mr 0. Lewis, Port; Mr 0. E. Jones, Y.H., Ty'u'rheol; Mr Smith, Lloyds Bank Mr W. Jones (ironmonger); Mr H. Williams, cigydd Mr W. Graer, Pentregwian Mr W. H. Thomas, Twr- gwyn; Mr H. Thomas, Bee Hive; Mr D. Owen (fferyllydd); Mr T. 0. Owens (eto); Mr H. Owens, King's Head Mr J. Owen, Mr J. Hughes, Mr G. Williams, Cadben T. Griffith, Cadben Robinson.

BANGOR. Perfformio Dick Whittington."—B u cwmpeini chwareuyddol Mr G. D. Fox yn y Penrhyn Hall, nosweltlllU Mercher a Iau diweddaf, yn perfformio y pantomime Dick Whitting a thynwyd cyn- ulliadau mawrion yn nghyd. Ysgol y Friars. —Cynlialiwyd cyfarfod cyhoeddus yn Ystafell yr Ynadon, nos Lun, er cefnogi y mudiad i^ gael tiysorfa i godi adeiladau newyddion i Ysgol ) I Sirol Friars yn Mangor. Llywyddwyd gan y Maer, yr hwn a ddywedodd y costiai yr adeiladau newydd- ion y swm o 8000p. Yr oedd v frwm o 5000p. wedi cael ei sierhau elBOOSam yr hen adeiladau, ac yr oedd 2000p yn angenrheidiol wedi hyny i gario yr amean hwn allan. Traddodwyd anerchiadau gan y Prifathraw Reichel, yr Archdidiacon Pryce, Dr. E. O. Price, Dr. Phillips, Mr H. Lewis, ac amryw eraill. Gwnaed trefniadau i godi y swm gofynol er sierhau adeiladau teilwng o'r ddinas, ac i gyfarfod ag anghenion addysgawl y rlianbarth hwn. CVindeiUKis Ddirwestol Merched Gogledd Cymru. —0 dan nawdd cangen Bangor (M.C.) o'r gym- deithas uchod, cynhaliwyd cyfarfod amrywiaethol difyr yn Y sgoldy y Tabernacl. nos Iau diweddaf, tan lywyddiaeth Mrs William Jones, Gwynant, Gartli- road (c<wlc:iydd<ss y gangen), pryd y traddodwyd anerchiadiiu cynes ar waitli ac amcan y gymdeithas gan Mrs Eiddon Jones, Biynteg-terrace, a Mr W. I Jones, Gwyn ant. Cafwjrd caneuon swynol hefyd gan Miss Harrison Williams, Bangor Uchaf; Miss Ellen Jones. Hirael; a Miss M. Edith Hughes, Caellepa. Heblaw hyny, cafwyd adroddiad rhagorol gan Miss M. J. Wallace, High-street; yn nghydag unawd ar y berdoneg. yn ddfel iawn, ga.n Master Hugh Llew- elyn Jones, Bronant. Cyfeiliwyd gan Mr E. G. Owen, Greenwich House, yr hwn a haedda ganmol- iaeth uchel am ei barodrwydd i wasanaethu yn y gwahanol gyfarfodydd. i Bwrw Dyn i Garchar am Ladrata.—Mewn eistedd- iad arbenig o ynadon Llandudno, dvdd Iau, dygwyd Griffith Roberts, Garden-square, Bangor, gerbron ar y cyhuddiad o ladrata cadwen arian, gwerth 12s, o dy Mrs Margaret Roberts, Drummond Cottage, Trinity-square, Llandudno.—Wedi i'r Uch-arolygydd Rees odrodd y tfeitliiau, Mrs Margaret Roberts a ddywedodd i'r carcharor fod yn Uettya gyda. hi am I tua mis. Ymadawodd ar y 31ain cynfisol, ac ar y dydd Mercher canlynol hi a, welodd golli y gadwen (oedd yn awr yn y llys), yr lion oedd yn werth 12s. Cadwen ei gwr ydioedd, a cliedwid hi mewn "drawer'' yn y parlwr. Rhoddodd hysbysrwydd i'r heddgeid- waid.-—Yr Heddwas Griffiths a. ddywedodd iddo gymeryd y carcharor i'r ddaJfa ar y 4ydd cyfisol, a cliyhuddodd ef o ddwyn y gadwen. Efe a wadodd ar y cyntaf; wedi hyny cyfaddefodd ei drosedd.— Plediai y carcharor yn euog o flaen y.Hys, ac estyn- odd i'r Fainc bapyr ysgrifenedig, yn yr hwn y dv- wedai fod ei blant yn sal dan y dwymyn goch. Dywedodd yr Uch-arolygydd Rees fod y carcharor wedi ei ddedfrydu i fis o garchar yn Hydref, 1892, am ladrata "tools," a mis arall yn Modi am ladrata coed.—Dedfrydodd y Fainc ef i garchar am ddau fis gyda llafur caled. Mr Lewis Hartley.—Da genym hysbysu fod Mr Lewis Hartley, teithiwr masnachol, Bangor Uchaf, yn gwella yn ffafriol oddiwrth effeithiau y ddamwain enbyd a ddigwyddodd iddo tra yn cael ei ddreifio mewn cerbyd o Wrecsam i Brymbo wythnos i ddydd Mercher diweddaf. Fel yr hysbyswyd o'r blaen, cludwyd ef i Ficerdy Brymbo, lie y gweinyddwyd arno gyda'r gofal mwyaf; anfonwyd am feddyg ar unwaith, a, gosodwyd '"nui'se" brofedig at ei wasaro- 'I' aeth. Nid oes gormod gan y Parch J. Evans Jones a'i briod (y Ficerdy) ei wneud er adferiad y boneddwr anffodus. Ni fynant iddo gael ei symud i ysbytty, gan eu bod hwy eu liunain yn awyddus i dendio arno ac yn dymuno ei adferiad bUM. Cymdeithas Ysgolion Esgobaeth Bangor.—Mae y Parch Prifathraw Fairchild, ysgrifenydd y gym- deithas uohod, wedi derbyn hysbysrwydd oddiwrth y Swyddfa Addysg yn mynegu eu bod yn awr wedi cymeradwyo y cynllun a barotowyd gan y Corph Llywodraethol i ddosbarthu y gyfran o'r "grant" cynorthwyol, a bydd i'r Swyddfa fynod rhagddi i ddosbarthu y cyfryw "grant" cynorthwyol yn unol a'r cynllun fel y'i cjTneradwywyd, oddieitlir yn achos ychydig ysgolion yn nghylcii parai y gofyn y Swydd- fa, am ragor o hysbysrwydd. Llanw Angliyfiredin o Uchel.—Yr oedd y llanw mor eithriadol o uchel yn Mangor dydd Sul fel y gor- lifodd i ranau isaf y dref liyd amiyw droedfeddi o ddyfnder. Yr oedd Beach-road, Himel. wedi ei "boddi" yn Hwyr ac yr oedd yr Afon Adda, yr hon sy'n ymollwng i'r mor yn y pwynt hwn, yn cael ei hyrddio yn ei hoi gan nertli y llanw. Ymwasgarodd y dwfr ar dde ac aewy dros wyneb y caeau isel cyf- a.gos, gan eu gwneud yn un ilyn mawr o amryw aceri o hyd. Cafodd y "pontoon' yn mhen y lanfa newydd ei godi gyda llawn nertli y grogbont sydd yn ei gystylltu wrth gorph y gwaith. a thebygol y buasai codiad o droedfedd arall yn y llanw yn malur- io y "cysylltiad." Bn i'r Cadben Owen, meistr y lanfa, gludo mfer fawr o bibellau haiarn a'u dodi ar y "pontoon," yr hyn fu'n gynorthwy i'w gadw i I ciyn lawer. Cafodd ty y gofalydd yn Maddonau Sliiwen, yr hwn a saif ar lan y mor, ei lwyr am- gylchynu gan y llanw a gorlifwyd yr ardd gefn yn nghyda llawr y ty. Yr oedd rhai tai ar Bercli-rocid hefvd wedi eu haner lenwi. Yn ffortunus nid oedd dim gwynt, ac ni cldywsom i un niwed gael ei achosi. Bernir na fu y fath lanw uchel yn Mangor ers deugain mlynedd.

BODEDERN. Y Gymdeithas Ddirwestol.—Cafwyd cyngherdd dirwootol,dan nawdd ac er budd y gymdeithas uchod, yma. nos Wener diweddaf yn iSeuadd Edeyrn. Llywyddwyd gan Mr H. Jones, Einion Chwith, ac arweiniwyd gan Mr J. Lewis. Y.H., Llanllibio. Cymerwyd rhan yn y cyngherdd gan Tegfan, Miss Lily Parry, Cor yr AelWycl, a Chor y Gobeithlu. Hefyd cafwyd cystadleuaethau fel y canlyn :—Una.wd soprano, "Y penill adroddai fy nhad Goreu, Miss Maggie E. Hughes. Unawd tenor. "Bachgen y meddwyn W. Williams. Adrodd "Y Dafarnwraig a'r meddwyn:" Goreu, 0. Roberts, Valley; ail, — Jones, Bryngwran. Parti o blant, "Awn yn DÙaen" (o Lawlyfr Moliant yr Ysgol Sabbotliol) Goreu, Parti A. H. Rogers.—Ysgrifenydd.

BULL BAY. Boreu ddydd Mawrth bu farw Mr W. Hughes, bachgen 'ieuanc tua 21ain oed, ar ol cystudd byr, Cydymdeimlir a Mr a Mrs Hughes yn eu profedig- ¡ a.eth lem. Tua dwy flynedd yn ol cawsant brofedig- aeth o golli unig ferch, ac felly yn a.wr maent wedi colli undg fab.

CAERGYBI. Cafodd aelodau a gwrandawyr Capeli SLloh, Llain- goch, a Porth y Felin eu boddhau yn fawr trwy glywed Mr 0. H. Roberts, Amlwch, yn pregethu y Sul diweddaf. Disgwylir ef yma eto yn fuan.— Dewi. Ovfajtfod Mishl, p Mfethodistijud.—Cynhaliwyd Cyfarfod Misol Methodistiaid CaJfinaidd Mon yn Ngliapel Armenia ddyddiau Llun a, Mawrth cyn y di- weddaf. IJywyddid ga,n y Parch John Jones, Hebron. Yr oedd yn bresenol Mr Peter Roberts. Y.H., Llanelwy, ar ran y "Forward Movement,1' a chaiwyd anerchiad gwresog ganddo, yn gofyn am gynorthwy yr eglwysi i'r mudiad. Cafwyd sylw- adau ychwanegol ar y testyn gan y Parchn. James Donne, John Roberts, Tai Hen Robert Hughes, i Llanfaethht (ysgrifenydd y mudiad yn y sir) John Williams, Dwyran a Mr J. Matthews, Y.H., Am- lwch. Talwyd diolchgai-wch i Mr Peter Roberts am ei bresenoldeb ac am ei anerchiad. Rhoddwyd hanes yr achos yn y lie gan Mr Rees Lloyd Davies, ac ymddengys yr Eglwys yn hynod fYWlOg a gweith- gar. R'liifa 241 o gymunwyr, ac yr oedd y casgliad- an er y Cyfarfod Misol diweddaf, bum mlynedd yn ol, yn cyrhaedd y swm o 2087p 8s 9c, Er yr un adeg yr oedd y swm o 1140p o'r ddyled wedi ei thalu, fel nad oes yn aros ond 300p. Cyrhaeddai y casgliadau am y "flwyddyn ddiweddaf y swm o 635p 12s 2c. Cymerwyd i ystyriaeth wahoddiad Mr David Jones j tuagat sefydlu" llyfr-geloedd yn ngiya a'r eglwysi. j -'—————————————— Yr oedd ceisiadau am gynorthwy o'r gronfa wedi eu derbyn oddiwrth amryw leoedd yn y sir. Wedi gwneud yr ymchwiliad angenrheidiol iddynt anfonir y rhai hyn i'r ymddiriedolwyr. Bu materion CjTn- deithasfa Ffestiniog o berthynas i'r Gymanfa. Gyffred- inol, Coleg y Bala, a pha fodd i ddal gafael yn yr ieuenctyd, o dan ystyriaeth, a gohiriwyd hwy hyd fyfarfod EbrilL Penodwyd pwyllgor cynwysedig o'r 'archn. J. illiams, Hyfrydle; T. Williams, Ar- menia; R. Morgan Jones, M.A., a Mr T. Forcer Evans, Y.H., i gynorthwyo cyfeiliion Rhoscolyn i ystyriaeth y modd goreu i fuddsoddi y swm o lOOp ag sydd wedi ei adael tuagat gadw y fynwent yn y lie. Yn gysylltiol a'r Cyfarfod Misol cynhelid cy- farfod pregethu blynyddol Armenia. Gwasanaeth- wjrd gan y Parchn. S. T. Jones, Rhyl; John Roberts, Pai Hen; Owen Hughes, Amlwch; John Williams, Dwyran a Griffith Williams, Liangoed. Cyfarfod CystadleuoJ y TabernaeL-Fel yr hysbys- wyd yn eich colofnau yr wythnos ddiweddaf, dis- gwylir John Williams, organydd, Caernarfon, yma i feirniadu yn y cyfarfod uchod). Mae llawenydd mawr yn mysg cantorion y dref a'r cymydogaethau oher- wydd y cyfleusdra a roddir iddynt o gael canu o dan feirniadaeth beirniad o safle mor uchel yn y byd cerddorol. Dyma y tro cyntaf i Mr Williams ym- weled a'n tref yn y cymeriad o feirniad, a diau genym y bydd pob 3migeisydd ar ei fantais, er colli y wobr, o gael barn cerddor ac arweinydd mor alluog, ar ei ddadganiad. Caiff y partion a'r corau plant hefyd yn i>ir Williams feirniad sydd yn deall ei waith, ac yn sicr o'i gyiawni yn onest a diduedd.

CAERNARFON. Eglwysig.—Yn ystod y mis bedyddiwyd tri, priod- wyd pedwar, claddwyd naw. Adgyweiriad Hen Eglwys Llanbeblig.—Djrmunir diolch i Miss Poole, Bryngwylas, a Miss Sillar, am eu rhoddion o 2p 10s yr un tuagat gronfa diddyledu hen eglwys y plwyf. Erys o defied 672p lis 2v. YmneilJduo. — Dywed yr "Exchange Telegraph Company" y bydd i Mr W. H. Preece, "electri- cian in chief" y llythyrdy, ymneillduo yn sicr ar y 15fed o Chwefror. Gofynir hyn gan y rheolau. Apwyntiad.—Deallwn fod Mr J. Menziw?. H E J.P., Caernarfon, wedi cael ei benodi gan Warcheid- waid Pwllheli i ailbrisio yr oil o'r chwareli yn yr undeb. Y Silvograpli.—Nos Fercher ac Iau bu Mr A. ) Cheetham.yn difyru cynulliadau lluosog yn y Guild Hall,gyda pheiriant y silvograph. Caed gwledd dar- luniadol a hir gofir. Yn ystod y gweitlirediadau canwyd yn swynol gan Madame Rose Garton a Mr Arehie D. Melvin. Milwrol.-Dydd Mercher, yn Caerlleon, cyflwyn- wyd i Gunner John Humphreys. No. 8 Company lst Cheshire and Carnarvonshire Volunteer Artillery," fat-hodyn hardd am hir wasanaeth, Dyma yr wyth- fed Ixtthodyn i gael ei enill gan aelodau o gatrawd Caernarfon. Cyfr«ithiol.Da jaenyna auu eofrio(ii am lwyddiant Mr Arthur Lloyd Griffith, y Cliffe. Y mae wedi llwyddo i basio yr arholiad diweddar o'r "Intermedi- ate Examination of the Incorporated Law Society," a gynhaliwyd yn Llundain. Bu Mr Griffith yn ngwasanaeth Mr Richard Roberts, cyfreithiwr. Llys yr Ynadon Sirol.—Dydd Sadwrn, o flaen Mr J. Menzies, Mr D. P. Williams, Mr J. Isaard Davies, r Mr J. Davies, a Mr G. J. Roberts,cyhuddwyd genetli ieuanc o'r enw Jane Ann Griffith, o Llandwrog, o ladrata dillad o dy y llettyai ynddo yn Llanberis. Addefodd ei heuogrwydd, a rhwymwyd hi drosodd i dderbyn cosp pan y gelwir arni. Cyhuddwyd H. W. Rowlands, Penllyn, o ymtmcxl ar W. Hughes, Penllyn Arms, a gwrthod ymadael or dafarn pan y gofynwyd iddo. Dirwy, 2s 6c a'r costau am bob trosedd. Darlith.—Nos Lun bu Mr L. J. Roberts, M.A., Her Majesty's inspector of schools, Rhyl, va dar- lithio, yn y Guild Hall, ar y Deffroadau Cenedl- aethol yn mhlith Cenhedloedd Bychain Ewrop." Y Oadeirydd ydoedd y Maer (Dr. Parry). Ar gynyg- ] iad Mr James Evans, yn cael ei eilio gan Mr Beriah Gwynfe Evans, pasiwyd pleidlais o ddiolchgarwch '1 i'r darlithydd, ac i'r Maer gan y darlithydd, yn cael ei eilio gan Mr J. H. Roberts, Dinorwic-street, am gadeirio. j Helynt yr "Amen."—Trwy bleidlais aelodau Eg- lwys Moriah, nos Fawrth, penderfynwyd ar yr ar- feriad o ganu yr Amenau ar ol yr liymnau yn y llyfr newydd. Byddai llawer o aelodau y gynulleidfa yn methu cydfyned a'r arferiad, ac eisteddant i lawr pan y gorphenid canu yr emyn. Daeth yr helynt yn destyn siarad, fel y penderfynodd y Parch Evan Jones, y gweinidog, gj-meryd llais yr Eglwys arno, nos Fawrth. pryd yr oedd yn bresenol rif lluosog o'r aelodau Eglwysig. Canlyndad yr helynt ydoedd gorchfygu cyfeiliion yr "Amen" gyda 86 o bleidleis- iau yn erbyn 46. Yr oedd llawer o'r aelodau yn absenol. Llys yr Ynadon.—Dydd Llun, o flaen y Maer (Dr. I Parry) ac ynadon eraill, dirwywyd William Parry, Siloh-terraoe. i Is a'r oostau aim arfer iaith anweddus ar yr hool.—-Cafodd y cyhuddiad yn erbyn Mr J. K. Crispin,Prince of Wales Hotel,o ganiatau meddwdod ei daflu aDan.km esg euluso anfon eu plant i'r ysgol, dirwywyd amryw o benau teulnoedd.—Am fod yn feddw mewn ty trwyddedol cafodd W. Roberts, Crown-street, ei ddirwyo i 5s a'r costau.—Cyhudd- wyd W. R. Williams, William-street; H. J. Ellis, 46, South Pen'rallt; a John Williams, 33, Hafod-ter- race, o daflu ceryg at ysgol newydd y genethod, a chyhuddwyd y ddau flaenaf o ymosod ar Miss Grace Williams, un o'r "pupil teachers." Ymddangosai Mr J. T. Roberts tros y Bwrdd Ysgol. Rhyddba- wyd J. Williams gyda clierydd llym, ac archwyd i'r ddau arall gael eu euro gan eu rliieni, yn ngwydd y swyddog ^orfodol, gyda gwialen fedw.—Traddodwyd Robert Hodson, gynt aelod o staff y militia, i'r brawdlys, o dan y cyhuddiad o gael pedair oriawr a chadwen trwy dwyll oddiar Robert Lloyd, oriadurwr, High-street, Caernarfon.

CEFNnVROH (ger Llangefni). jMarwolaeth Hen Drigianydd.—Nos Sadwrn di- weddaf, am ddeg o'r gloch, bu farw Mr Richard Wil- liams, Brynlliwyd, yn 85 mlwydd oed, o'r "bron- chitis." Ni chufodd ond ychydig o salwch trwm, yr hwn a ddioddefodd yn dawel, gan bwyso ar y Meddyg Mawr, yr Hwn a ddichon yn gwbl iachau. Dyna oedd braidd ei ddywediada.u diweddaf. Yr oedd yn canmol y meddyg daearol, set Dr. Williams. yn fawr, ond yr ydoedd ef yn deaH fod amser ei ymddatodiad yn agoshau. Cefais brofiad hapus gydag ef rhyw bum' awr cyn iddo ymadael a myned i'r trigfaiiau tragwyddol 'Lie nad oes yr un o'r preswylwyr yn glaf na'u haul hwy byth yn machlud." Mae llawer a fu yn nghyfarfod ysgol Cefriiwrcli rhyw bum' mlynedd yn ol yn cofio yn dda am dano yn adrodd penod ar g'oedd yn glir a dealladwy heb fethu yr un lainell o honi pan ydoedd yr adeg hono yn 80. Dyn cadarn ydoedd ef yn jt Ysgrythyrau, ac yn athraw rhagorol hyd y medrodd ddod i'r capsl. Gellir dweyd am dano, mai efe yn ddiameu oedd y duwinydd goreu yn yr ysgol. Yr oedd yn ddarllenwr mawr, ac yn gofiadur da ar y pethau a ddarllenai, a gwnai ei oreu am roddi ei ddosbarth yn yr iawn gyfeiriad. Gleddir ei weddillion ef ddydd Gwener nesaf yn Mynwent Usinfairmathafarneithaf. Bydd yr angladd yn un cyhoeddus i bawb. Gedy ar ei ol saith o blant, sef chwech o feibion ac un ferch. Mab iddo ef ydyw Mr William Williams, Oae Bwl. Llan- gefni; Mr Edward Williams, Bryn Hyfryd, Ltan- gwyllog; Mr Hugh Williams, "master builder" yn Lerpwl; a'r gweddill adref o'r plant. Bydded i Dad yr amddifaid gysgodi trostynt yn y brofedigaeth.— J. R.

LLANBEDRGOCH. Marwolaeth a Cldaddedigaet.h Mr Thomas Hughes, Plas Bach.—Bu farw v gwr da uchod nos Lun, wyth- nos i'r diweddaf. a* ol blynyddeedd o nychdod. Dioddefodd y cyfan yn dtwel a dirwgnach, a phan ddaeth y diwedd yr oedd yn ymwybodol o'i ym- ddatodiad agoshaol. Yr oedd yn Gristion gloew, ac yn ddiacon gyda'r Methodiaid Calfinaidd yn Glainfryn, Uanbedrgocli. Forsu Sadwrn liebryng- wyd ei weddillion i fynwent y plwyf, pryd y gwasan- aethwyd gan y Parch Thomas Parry, curad. Cerid allan holl drefniadau yr angladd ga.n y Brodyr Jones, Bodei-wydd, Llangefni.

LLANDEGFAN. Marwolactli.-Mw genym y gorchwyl anhyfryd o gofnodi m;irwolaeth un o ferched v phvyf, sef Blanche Jones, diweddar o'r Fodol. Yr oedd wedi bod yn nychu ers talm o amser. Ni fu un aniver yn meddu ar gyfansoddiad cryf, a, thebyg yw fod croesau yr anial wedi anmharu triio a phrysuro ei diwedd. Ychydig amser yn ol aeth i Infirmary Bangor, gan feddwl y buasai yn cael gwell gofal meddvgol. ond nid oedd dim yr tycio. Yr oedd dyddiau Blanche wedi eu rhifo. Dioddefodd ci chystudd yn dawel, ac er cymaint ei liawydd i gael adferiad. eto bodd- lonodd ïr drefn. er mor chwerw oedd. Cymerodd y cynhebrwng le ddydd Liun, pryd v daeth y perthyn- asau tigosiif i dalffy gj-mwynas olaf iddi.

LLANERCHYMEDD. Pregethau.—CS-nlialiodd y Bedyddwyr eu cyfarfod pregethn cenhadol blynyddol nos bu a dydd Gwener diwpddaf. Pregethwyd nos lati gan y Parchn. T. Frlmston, Llangefni, a D. Lloyd, Rbyd- "")"11. Prydnawn Gwener bu y Parch D. Lloyd yn siarad ar v gen had aeth, ac er nad oedd wedi cael ei rag-iybuddio i roddi anerchiad, eto rhoddodd fodd- lonrwvdd cyffredinol. Eglurodd yr egwvddor gen- hadol yn «i" pherthynas a'r Ysjrryfehyr. Hefyd caf- -R-yd pregcth gan v Parch J. R. Jones, Llwvnpia. Yn nghyfarfod yr 1'V/yr pregethwyd gan y Parchn. J. R. Jones a D. Lloyd. Cawsom wle<ld ardderchog o'r Ysgrythyr. a lliinwyd yr addoldy nos Wener. Dangosai rhif y presenolion nad yw teulur Llan wedi llwyr sroiii bias ar Efengyl bur. Cynghor Dosbarth Twrmlyn.-Cynhaliwyd cyfar- fod misol y Cynghor hwn ddydd Mercher. o dan Iv- [ wyddiaeth Mr Lewis Hughes. Argymbellai y pwyll- gor benodwyd i adrodd ar y rhwystr honedig o • eiddo Arglwydd St. Leonards, St. Winifred's, Llan- I fair M.E., ar i'r Cynghor beidio syntud yn mhellach yn y mater, ac anogent os gwneid unrhyw welliantau yn y dyfodol i waliau hyd y ffyrdd neu gloddiau fod i'r cyfryw gael edrych iddynt cyn i arian gael eu gwario gan y Cynghor neu berchenog y tir.—Cyflwyn- odd Mr A. McKillop adroddiad pwyllgor oedd wedi gwneud ymchwiliad i gwyn y Milwriad T. E. J. Lloyd, Plas Tregaian, parthed cyflwr ffordd Llan- gwyllog. Cymliellcnt fod i'r clawdd ar ochr chwith y ffordd o'r Maen, oddeutu pum' rhwd o giat Taly- llyn, gael ei symud, a gwal geryg yn cael ei hadeiladu am ddau rwd. Byddai i hyny ledu cryn lawer ar ffordd yr hon yn bresenol nad ydyw ond deuddeg troedfedd o glawdd i glawdd- r oedd eisiau lledu y ffordd o'r ysgol i'r capel, a rhoddi naw llwyth o fettling arni. Cymhellent yn mhellach roddi mett-ling ar ranau eraill o'r ffordd. Penodwyd pwyllgor i ymweled a'r ffordd, a gwneud adroddiad erbyn y cyfarfod nesaf. Dywedodd y Surveyor (Mr T. Thomas) fod y gwaith ar ffordd Pensarn a Dulas wedi ei gorphen. Penderfynwyd ysgrifenu at y Cadben W. M. Preston i'r perwvl fod i'r clawdd ar allt Glycoed gael ei symud vn mhen 14 niwrnod, neu yn niffyg hyny i'r Cynghor wneud y gwaith ar draul yr Arglwyddes Neave—Galwodd Mr Owen Griffith sylw at gyflwr drwg y ffordd o Groesffordd Rhos- wen i Corsgadfa. Penderfynwyd fod i Mr Griffith roddi rhybudd o'i gynygiad, vr nwn, felly, ddaw ger- bron yn y eyfarfod, nesaf.—Ymbrssenolodd yr Uch- .gadben Tliomas, gorucliwyhwr etifeddiaeth Mrs Hunter. Plas Coch, a chvflwynodd blaniau ardderch- og o welliantau cynygiedlig yn Nghemaes. Gofynent am ganiatad i droi o'r hen ffordd o Gemaes i Amlwch, yr hon sydd yn hynod serth, i fÏ8Tdd newydd a fwriadent ei gwneud hyd lan y mor. Drwy wneud yr hyn a geisient fe osgoidyr allt. Aeth i fanylion y cyn- llun, a chymerai yr aelodau ddydd or deb mawr yn y planiau gwych. pa rai os y cerir hwynt allan a rodd- ant wedd bollol newydd a thlws ar v lie rhamantus hwn. Sylwodd y Cadeirydd y dylasai yr hyrwydd- wyr fyned' yn gyntaf at y Cynghor Plwyf, ac vna i lys yr heddgeidwaid a'r Brawdlys Chwarterol. Dy- wedodd yr Uchgadben Thomas y gwneid hyn oil, ond tybiai yr enillai amser drwy ddod a'r mater yn gyntai gerbron y Oynghor hwn. Drwy gario allan y cynllun byddai iddynt achosi codiad mawr yn ngwerth trethianol yr undeb. Anfonodd Cynghor Plwyf Llanbadrig benderfyniad yn pleidio y cyn- llun. Yn ddilynol penodwyd nwyllgor i gyfarfod yr hyrwyddwyr yn Nghemaes. Aelodau y pwyllgor ydynt: Y Cadeirydd, Mri S. Hughes, C. F. Priest- ley. A. McKillop, T. Prichard fLlwydiarth Esgob), E. Roberts (Gwredog), 0. Williams (Ty'nybuarth), R. Williams (Amlwch), ac U. Griffith (Pensarn).- Derbyniwyd llythyr oddiwrth Mr Hugh Roberts, cadeirydd Cynghor Plwyf Rhosybol. yn anfon pen- derfyniad basiwyd gan y CHnighor hwnw i'r perwyl eu bod yn ffafriol i'r cytundeb ddaethpwyd iddo gjrda'r CVnghor Dosbarth parthed ffordd Corn Cam. a galwent ar y Cynghor hwn i gyflawni eu rhan o'r cytundeb, yn ogyma-int ag fod v ffaith fod hysbysebau am tenders i osod y ffordd mewn trefn yn ol gorcliy- myn y Cynghor xiosbarth yn brawf diymwad fod y ffordd wedi ei mabwysiadu gan y Cynghor Dosbarth fel o dan eu rheolaeth hwy. Dywedodd y Cadeir- ydd eu bod wedi ymgymeryd a gwneud y gwaith, os y talai'r Cynghor Plwyf SOp. Yn awr. yr oedd y SWIn wedi cyrhaedd llOp. Penodwyd pwyllgor cynwjrsedig o--Alr T. Pritchard (Amlwch), Cadben Thomas. W. Owen, H. 0. Jones (Prysowen), T. Jones (Crei,iau), Thomas (Carrog), J. Elias, a'r Surveyor, i ymwneud a'r m-,tter.-Hefyd gorchymyn- wyd i'r clerc ysgrifenu at Gynghor Plwyf Rhosybol. yn gofyn iddynt roddi mewn ysgrifen yr hyn oedd arnynt ei eisiau.—Dywedodd Surveyor fod Mr Lloyd, Bryn Dyfrydog, yn bwriadu planu coed ar hyd y ffordd gyferbyn a Rhosydd. Ar gynygiad Mr W. Owen, penderfynwyd gwrthod caniatau i Mr Lloyd wneud hyny.—Darllenwyd adroddiad y Sur- veyor, a gwnaed yr archebion arferol.

LLANFACHRAETH. Bwrdd Ysgol.—Bu i'r Bwrdd hwn gynal cyfar- fod arbenig nos Wener, y lOfed cyfisol, pan yr oedd 19 yn bresenol: Meistri T. H. Williams, Mynydd (cad- eirydd) G. J. Griffith. Bodlasan (is-gadeirydd) Edward Williams, Brvncelyn; J. Price, Penyror- sedd; 0. Hughes, Bodedern y Swyddog Gorfodol, a'r Clerc.—Prif waith y cyl'iirfod pedd ystyried sefyllfa'r ysgol yn nglyn a phresenoldeb y plant. -Üan nad oedd y cadeirydd yn bresenol ar ddechreu y cyfarfod, cymerodd ivir G. J. Griffith, yr is- gadeirydd, y llywyddiaeth. Dywedai fod rhestr ddln o'u blaen, a dylid ymholi yn fanwl i bob amgylchiad. —Y Swyddog Gorfodol a ddywedai fod yn ddrwg ganddo i'r Bwrdd gyfarfod ar y 3ydd cyfisol heb iddo ef fod yn bresenol. Nid oedd wedi derbyn y rhybudd I arferol felly cymerai yn ganiataol nad oedd cyfar- fod i'w gyntll o'r Bwrdd. Yn v cyfamser yr oedd wedi gwysio amryw o esgeuluswyr, ac yr oedd lluaws o honynt yn y cvntedd yn disgwyl cael ymddangos o flaen y Bwrdd i ddweyd eu rliesjinau dros esgeuluso anfon eu plant i'r ysgoI. Gwaeledd oedd yr esgus- awd yn mron yr oil o'r achosion. Cafodd amryw rybudd olaf y Bwrdd, ac mai eu gwysio o flaen yr ¡I ynadon fydd rhagllaw.—Cynygiodd Mr Edward Wil- liams. yn cael ei eilio "an y Cadeirydd, "Fod yn ofynol i'r rlueni gael tystysgrif os bydd y plant \ti r analluog i ddilyn yr ysgol oherwydd gwaeledd, au bod hefyd fel Bwrdd yn barod i d-derbjm tystysgrif o eiddo ffeiyllydd (druggist) i arbed trafferth ac an- hwjdusdod i'r rhieni. Ni wrandawir unrhyw esgus- awd oni chydymffurfir a'r penderfvniad hwn."—Pas- iwyd y penderfyniad yn unfrydol. Marwolaeth a Ohladdedigaeth Miss Margaret Jones, Giinlly-n.-Dydd Llun, y 6ed cyfisol, ar ol maitli gystudd, bu farw Miirgaret Jones (gynt o Penygroes), y plwyf hwn, yn 58 mlwydd oed. Yr oedd y chwaer yinadawedig yn hanu o rieni parchus, a lluosog iawn yw ei plierthynasau a'i chydnabod. Cafodd y fraint o fod yn aelod cyson a chywir o eglwys Abarim, pertliynol i'r Methodistiaid Calfin- aidd. Yn ystod ei hamser bu yn ffyddlon i dy a pliobl yr Arglwydd. Bu crefydd o werth mawr iddi, obiegid dioddefodd nychdod gydag ymroddiad Crist- ionogol, a phan ddaeth yr adeg i farw, yr oedd yn gwirio yr Sdnod, hono o eiddo yr hen brophwyd efengylaidd: "Ni frysia yr hwn a gredo." Felly yr oedd hithau. Nid oedd arni ddim brys pan ddaeth angau. Yr oedd wedi rhoddi ei chred mewn "Un oedd yn noddfa iddi rhag y dymhestl ac yn gysgod yn y dydd blin." Cymerodd ei chladdedigaeth le dydd Iau yn mynwent y plwyf, pryd y daeth torf yn nghyd, er gerwined yr hin, i dalu y gymwynas olaf iddi. Gwasanaethwyd yn y ty, yn deimladwy iawn, gam y Parch J. E. Jones, ei gweinidog, ac yn yr eglwys ac wrth y bedd gan y Parch R. Jones, curad.

LLANFAIR M.E. Cyfarfod Adloniaaol.-Nos Fawrth, wythnos i'r diweddaf, cafwyd cyfarfod adloniad01 o'r fath oreu yn Ngliapel y Bedyd^wyr. Cafwyd adroddia.dau gan Miss M. Francis, Miss M. E. Hughes, Mr Ro- bert M. Owen, Mr John Roberts, Mr Hugh Jones, Miss Polly Lewis, Miss Hughes, Traethcoch Miss Ellen Hughes,Mri John Richard Thomas,Pentraeth 0. H. Evans, Traethcoch; Henry Evans, Owen Owens, Robert John Williams, Hugh Williams, a David Williams. Canwyd yn ystod y cyfarfod gan Mri Edward Williams, Yr Olgra; William Price, Llanbedrgoch a Richard Hughes, Yr Erw. Cod- wvd dwy geiniog am fyned i mewn ar rai mewn oed. a eheiniog ar blant. Cafwyd elw syfweddol at yr achos, a thystiai pawb eu bod wedi cael gwLedd.— T.

LLANGEFNI. Cymdeithas Lenyddol Ebenezer.—Nos Fawrth, yn y Neuadd Wesleyaidd, o dan lywyddiaeth y Parch D. Gwynfryn, darllenwyd papyr rhagorol ar "Y moddion goreu i gael diwygia.d yn nglyn a'r Ysgol I Sul" gan Mr H. W. Thomas, Bridge-street. Wedi cael sylwadau pellach gan y Mri R. H. Roberts, E. H. Thomas, R. Roberts, a'r Llywydd, talwyd diolch- garweh cynes i'r darllenydd am ei awgrymiadau gwerthfawr, ar gynygiad y Llywydd ac eiliad Mr U. E. Jones.—Tegfryn. Ymweliad yr Archdderwydd.—Ddydd Gwener di- weddaf talodd yr Hybarch Hwfa Mon jTnweliad a'i sir enedigol, a thraddododd bregeth yn Nghapel Smyrna yn yr hwyr. Daeth cynulleidfa fawr yn nghyd, a dangosid cryn ddyddordeb ag ymweliad y bardiLbregethwr enwog. Yr oedd ei bregeth yn nod- weddiadol o hono—yn farddonol a hyawdi. Gelnr dweyd mai yn yr eglwys lion y dechreuodd ar ei yrfa. bregethwrol lewyrchus a llwyrddianus. Arddangosfa Mai.—Nos Lun cj-nhalawyd cyfarfod o Bwyllgor Canolog yr arddangosfa uchod, dan lyw- yddiaeth Mr Laurence Williams, Plas Llanddyfnan (y Jlywydd am y flwyddyn), ac yr oedd nifer fawr yn bresenoL Etholwyd Mr H. Jones, Bryngors, Llan- gristiolus, yn unfrydol, yn is-lywydd am y flwyddyn. Hysbysodd y Llywydd y byddai iddo roddi cwpan arian yn wobr gyntaf, a 10s yn ail, i'r masnachwr a dda.ngoso y ceffyl ysgafn a.'r cerbyd goreu at ei waith. Cadamhawyd ychydig welliantau yn y gwahanol a drar.au, ac yn ol pob golwg y mae rhagolygon yr arddangosfa eleni yn argoeli iiwjrddiant trwyadl. Dirwest.—Nos Wener csmhafiwyd cyfarfod dir- westol undebol yn Nghapel Coffadwriaethol Christ- mas Evans, dan lywA*ddiaeth y Parch T. Frimston, gweinidog. Dechreuwvd y cyfarfod trwy ddarllen a gweddio yn afaelgar iawn gan y Parch D. Gwyn- fryn Jones. Sylwodd y llywydd mai hwn oedd y I cyfarfod undebol: cyntaf i gael ei gynhal yn y capel hwn er ei agoriad yr haf diweddaf, ac fel y cyfryw yr oedd yn llawenydd mawr ganddo roddi y croesaw cynhesaf* i'w frodyr a'i chwiorvdd o'r gwahanol eg- lwysi. Rhoddodd ffeithiau dyddorol yn nglyn ar achos dirwestol yn Llangefni inner cant a thriugain mlvnedd yn oL Anerchodd Mr R. 0. Wilriams (Ap Pienydd), Foiircrosses, y cyfarfod. ar rah yr United Kingdom Alliances, yr hwn a, gynrychiolai yn lie ei dad. Yna cafwyd araeth rvmus gan v Pareh Evan Jones, Caernarfon. Profodd nad oedd gwirf wedi er greu yn uniongyrchol gan Duw, ond mai ffrwyth y camddefnydd wna dyn o roddion y Creawdwr ydoedd. Rhoddodd ddesgrifiad manwl o'r cynllun arferir i ychwanegu cyfart-aledd gwirf mevm diodyddj trwy ddistillio, ac eglurodd yr effeithiau dinystriol a acho«r gan y darganfyddiad yma. Dywedodd ei fod braidd yn anmhosibl i neb sydd wedi myned dan ddylanwad' y diodydd meddwol byth yfiiiyddhau oddiwrthynt, ond. er iddo roddi rhai enghreifftiati i gadarnbau ei osodiad, clywsoirt amryw oedd yn gwrandaw arno yn anghytuno ag ef yn hyn o beth, gan gredu ei fod yn eithaiol, ac yn rhy anobeithiol 0 r meddwy-n druan. Cynvgiwyd pleidlais o ddiolch- garwcli rr areithwyr ran y P;irch James Donne. Cefnogwyd gan y Parch H. S. Jones, a phasiwyd, Talwyd diolchgarwch hefyd i'r cadeirydd, ar gJnyg- iad Mr R. Davies, Ysgol y Bwrdd, yn cael ei gefnogi gan y Parch E. Jones. Terfynwyd y cyfarfod trwy weddi gan y Parch John Williams. Yn ystod y cyfarfod canwyd amryw donau gan y cor a'r gynull- eidfa. dan arweiniad medrus Mr T. H. Hughes ar- ) lunydd. Cyfarfod- o'r CjTighor Dinesig.Nos Lun cynhal- iwyd cyfarfod misoly Cynghor hwn, dan lywydd- iaeth Mr Richard Williams, Y.H. (cadeirydd). Yr ocdd hefyd yn bresenol y Mri J. E. Jones (is-gadeir- vdd), W. Hughes Jones, Thomas Jones, W. Barnett, Richard Jones, 0. T. Williams, E. H. Thomas, R. Parry, Robert Jones, G. 0. Williams (clerc), John Owen (arolygydd), a W. Parry (gofalydd y farchnad, etc.).—Yn nghd/nodion y Pwyllgor Iechydol, ym- ddangosai fod dlau o dai yn Stryd yr Hoe, Rhosy- meirch, mewn cyflwr pur afiach a budr. ac yr oedd un yn neiildiiol mewn angen am i'r swyddog meddjrg- 01 ei weled, a gwneud adroddiad o'i ymweliad. Oan- fyddai y pwydlgor nad oedd awdurdod cyfreithiol i ymweled a lhuetli-wartheg er mwyn cael allan a fod- olai "tuberculosis." Hysbysid fod y Parch H. Da- vies Owen, M.A., ficer Penmynydd, yn barod i gj^d- jTnffurfio a rheolau v CVnglior oarthed tai neilBduol. Mr Tliomas Jones Dj-na wr bonheddig iawn. Pas- iwyd y cofnodion.—Yn ol cofnodion Pwyllgor y I Farchnad, c-eisiai Mr WTilliam Parry, gofalwr v farchnad a'r neuadd drefol, am godiad o 3p yn ei gyflog. Goliiriwyd y mater am fis. Cymeradwywyd I ysgrifenu at feistr y seindorf yn dymuno cadw allan bobl a phlant nad oeddynt gysylltiedig a'r seindorf o'r neuadd drefol pan yr ymarferent chwareu. Gof- i ynodd Mr Barnett i'r gofalwr a oedd cerbyd nerth- ynol i'r Mri Robert Roberts a'i Gyf., Bangor, yn sefyll ar dir y farchnad i werthu te a "groceries?" Dywedodd Mr Parry fod yna un yn gwerthu te ar ddyddiau ma.rchnad. Deallai ef pan nad oedd lie yn v farchnad nas gallai helpu fod rhai yn. gwerthu alan. Sylwodd Mr Robert Jones fod y dyn hwn yn gwerthu ers blynyddau dros yr holl wlad, ond ei fod yn ddi- weddar wedi dyfod i'r farchnad, a dylid ei atal. Dywedodd Mr W. Hughes Jones fod v Cynghor wedi pasio ers talm nad oedd neb i werthu ar y sgwar ag eithrio troli-,iii gyda moch bach. Cynygiodd Mr Ro- bert Jones na roddid ca.niatad i neb werthu te ar y sgwar, ond nis eiliwyd ef. Ar gynygiad Mr W. Barnett, yn cael ei eilio gan Mr Richard Jones, cad- amhawyd cofnodion y pwyllgor.—Adroddai y Pwyll- gor Arianol fod gweddill o 159p 5s 6c yn ffafr y Cyng- hor, ac fod v casglydd wedi cael 145p 13s 5c ar v "general district rate" yn ystod y mis.—Adroddwyd fod Mr Richard Jones, Stabal, Bodffordd, wedi talu 10s tuag at v goilad wnaed gan fustach o'i eiddo i adeilad neillduol yn Field street. Sylwodd Mr Hughes Jones y tybiai ef fod y mater wedi ei gyf- eirio i sylw v Cynghor. Cynygiodid Mr Richard Parry fod dau neu dri yn cael eu penodi i siarad a Mr Jones. Dywedodd Mr Roberts fod dau aelod wedi bod gydag ef. Mr J. E. Jones a ddywedodd fod Mr Jones yn dal nad ei anifail ef ydoedd. oblegid ei fod wedi ei werthu, ac o ganlyniad wedi myned oddiar ei ddwylaw ef. Yn mhellach, dywedai nad oedd ganddynt hawl i osod y fath le yn yr heol hono. Dywedodd y Cadeirydd fod Mr Jones wedi rhoddi 10s iddo ef fel cyfaill. Mr 0. Trevor Williams: Ei anifeiliaid ef oeddynt hyd nes y cymerid hwynt at eu perchenog newydd. Y Cadeirydd: Y cwestiwn ydyw pa un a yw'r heol yn rhy guL Dadleuai Mr Richard Jones os nad oedd Mr Jones yn gyfrifol nad oedd ganddynt bawl i dderbyn y 10s. Y Clerc: Anfonais ddau lythyr ato yn gofyn iddo dalu. Cyn- Richard Jones os nad oedd Mr Jones yn gyfrifol nad oedd ganddynt bawl i dderbyn y 10s. Y Clerc: Anfonais ddau lythyr ato yn gofyn iddo dalu. Cyn- ygiodd Mr Barnett fod y mater yn cael ei ohirio am I fis. ac yn y cyfamser fod i'r clerc edrych i fyny'r gyfraitli arno. Eiliwyd hyn gan Mr Thomas Jones. Cynygiodd Mr O. T. Williams eu bod yn rhoddi rhybudd iddo CJTI cymeryd cwrs cyfreithiol. Ar ol I peth dad leu, pasiwyd cynygiad Mr Barnett. [Yn ystod y drafodaeth. sylwodd Mr Robert Jones na ddylai ein cynrychiolydd wneud unrhyw sylw o'r mater hwn. Atebwyd ef gan y gohebydd ei fod yno i wneud ei ddyledswydd, ac fod y Cynghor yn gorph cyhoeddus. Yn ffodus. safai Mr Robert Jones ar ei ben ei hun yn y mater hwn, ac ni ategwyd ei weith- red fusneslyd gan yr un o'i gyd-aelodau.] Dywedodd y Cadeirydd os na ddaliaI yr hyn a wnaent oleu dydd prin yr oedd angen iddynt gyfarfod.-Darlben- wyd llythyr oddiwrth Mr L. Prothero (prif-gwnstabl Mon), yn dweyd ei fod wedi awdurdodi yr hedd- geidwaid i roddi pob cynorthwy i'r Cynghor yn nglyn a'r ffeiriau ceffylau. Dylai swyddogion y Cynghor gydweithredu a'r heddgeidwaid am ychydig droiau.—Derbyniwyd llythyr oddiwrth Mr J. S. Laurie, ar ran Etifeddiaoeth Baron Hill, parthed ceryg a gymerasant o Chwarel y Plas, Llangefni. Dywed- ai ei fod yn eithaf gwir nad oedd wedi gofyn i'r Cynghor dalu am y gorphenol, ond tybiai ei fod yn berffaith resymol i'r Cynghor dalu am yr hell geryg a ddygwyd o eiddo Syr Richard Bulkeley yn ystod 1898, pa un a godasid y ceryg yn 1898 neu yn flaenorol i hyny, a disgwyliai i r Cynghor wneud hyny. TrosglwyddWyd y matter i'r lvwylgor.- Darllenwyd llythyr oddiwrth Mr J. Lloyd Griffith, yn dweyd fod y Cynghor Sirol wedi penodi y Mri R. L. Edwards, Bodafon Isaf, Amlwch; A. McKil- lop, Ty Mawr, Llandyfrydog; a Thomas Evans, Boston House, Gaerwen, igyfarfod ac i drafod fel ag i ddyfod i rhyw drefniant parthed y brif-ffordd yn mldwyf Llangefni. Ar gynygiad Mr Barnett, yn cael ei eilio gan Mr J. R Jones,, penodwyd y Cad- eirydd a'r Mri W. Hughes Jones ac 0. T. Williams i gyfarfod aelodau y Cynghor birol.-Dygodd hyn y gweithrediadau i derfyniad.

RHOSYBOL. Cyfarfod Pregethu.—Dydd Iau diweddaf cynhal- iwyd y cyfarfod blynyddol yn Nghapel Bethel (B.). Gwasanaethwyd ar yr achlysur gun y Parch J. R. Jones, Pontypridd R. W. Davies, Cemaes; a D. Lloyd, Rhydwyn. Daeth cynulliadau da yn nghyd ag ystyried y tywydd anffafriol, a chafwyd gwenau y Nefoedd ar y cyfarfod. Drwg genym ddweyd fod Mr Jones, ein gweinidog, yn wael ei iechyd. Gobeithiwn yn fawr y caiff welliant buan.—Delta,

YARD MALLTRAETH. Haelioni.—Mae yn wybyddus fod Eglwys fechan y Methodistiaid' Odfinaidd yn y lie uchod wedi ym- gymeryd yn ddiweddar ag adgyweirio ei chapel, pryd y cyrhaeddodd y draul i dros 400p. Ond drwy ychydig gymhorth gafwyd gan gyfeillion caredig, yn nghyd a cliyfraniadau yr Eglwys a'r gynulleidfa, ac yn arbenig drwy rodd dywysogaidd y boneddwr haelionus, Mr Owen Owens, Tros-yr-Afon, yr hwn a gyfranoddy swm anrhydeddus o lOOp tuagat y costau, liwyddwyd i ostwng y ddyled i 90p, heblaw rhoddi clustogau ar y set fawr a.'r pwlpud. Rhoddodd ddwy gadair freichiau, wedi eu clustogi, yn siwtio y capel a'r set fawr, a chafwyd allan eu bod yn werth dros 4p. Yna, yr oedd ar y bobl ieuanc eisiau offeryn, lie aeth y merched o gwmpas i gasglu, a chafwyd digon o- arian at hyn ar unwaith, a gwelwyd wrth enw Mr Owens 3p. Nid vdyw ond teg i ni hysbysu beth mae Mrs Owens wedi ei wneud at achos y lie uchod. Rhoddodd hithau set o lestri te, "cruet stand,' cyllill, llwyau (dessert spoons), yn nghyd ag amryw fan bethau eraill. fel na welir yr un o'r ddau wrth gyfranu at unrhyw achos ond yn deilwng o foneddwr a boneddiges. Oddteutu pob Nadolig bydd- ant yn cyfranu yn agos i oedair tunell o lo rhwng tlodion pob enwad yn ddiwahaniaeth. Fel y gwelwch mae gweithredoedd o fatli y rhai hyn yn werth eu cyhoeddi ar goedd gwlad. Yn ddilynol ymgymerwyd a adeiladu ysgoldy hardd a chyfleus, yn nghyd a stablau, coachrhouse, ac ystafell helaeth at wasanaeth y lie, pryd y daeth Mr Owens allan drachefn yn deilwng o hono ei hun a chyfranodd lOOp arall tuagat ddiddyledu yr adeiladau, a chalon- ogodd hyn yr Eglwys a'r gjmulleidfa. i ddod allan eto, fel mae y rhai hyn yn glir o ddyled, ac nad oes yn aros ar yr holl achos yn v lie bach yma ond 90p. Yr ydym yn ddirgel gredu na b'-dd yn hir na welir y 90p yna wedi eu talu. Wedjm, gellir dweyd na fedd y Corph yn y sir ddim cape] ac adeiladau. a Haim o dir o tuag acer, ddim mwy taclus a gorphen- edig na'r lie uchod. Fel y gwjr llawer o weinidog- ion y Corph JT oedd llwyr anghen"am hjTi yn Sardis ers llawer blwj'ddyn cjrn i Mr Owens ddod i r Eglwys yma.

Dylid meddwl bob amser cyn gweithredu. A wyt ti yn caru bywyd? Yna, paid gw,- traffu amser canvs hwnw ydyw y defnydd sydd yn hwyhau bywyd. Pan yn chwareu ac yn ymibleseru, nis gellir siarad gormod] gyda phlant; ond pan yn eu oer- yddu, nis gellir siarad rhy ychydig. Yr oedd Arglwydl Chesterfield yn ciniawa un diwrnod mewn gwestty—a chwynai fod y platiau yn hynod fudron. Darfu y waiter, gyda gradd o bertrwydd, sylwi: "Dywedir fod yn rhaid i bob dyn fwyta pecaid o faw cyn marw." "Gallai hyny fod yn wir," meddai Chesterfield; "ond ni raid i'r un dyn ei fwyta oil ar yi* un pryd, y mochyn budr." "Fy merch," meddai mam h<xff, tra y rhoddai ei chusan ymadawol i'w phlentyn, yr hon oedd yn o-adael ei chartref i fyned i wasanaeth, i fysg eo- troniaid: "Bydded i rinwedd fod yn berl an- mhrisiadwy genyt; gwirionedd dy gyfaill cadarn duwioldeb dy gynghorydd dyddiol; gwylder dy gydymaith mynwesol; earedigrwydd yn vmwel- ydd croesawgar; a glendid yn gyfaill i ti bob dydd. Gyda'r fath gyfeillion yn arweinyddion i ti, ni thaenir dim gofldiau ar dy Iwybr drwy dy lywyd." > <

I NODION O'R DEREUI)IF. I Sicrhaodd Owmni Glofa Ffaldan, Pontcymer, I fcreheb o Roumania am, 50,000 ody-nelli o lo.. ai] arddangosfa flynyddol ewn a aesteg ddydd Merc}ler;a throdd allan yn llwyddiant yn mhob ystyr. Un ynad a wnaeth ei ymddangosiad jm Aber- cynon dayda Mercher, pan agorwyd y llys a bu I raia gornrio yr achosion oedd yn gofyn am i ddau ynad eu gwrandaw. I Prydnawn dydd Mercher dadorchuddiwyd ffen- estr goffadwrjaethol i'r diweddar Mrs Redwell, pnod Caiion Bed^]l, Caerleon, yn eglwye St. Step han, CasnewyTdd. Y anae y cwestiwn o oleu Llanelli gyda thry- dar: wefa hod o dan ystyriaeth pwyllgor o'r Oyng- hor D^t«,g a cJaeir adroddiad pellach ar hyn yn nghyfarfod nesaf y cynghor. Cyfarfyddodd William Hughes, Brecon Road, H inraii) ndam wain, tra wrtJi ei wnith yn Xsfefa y_Ty.T i.yikl Llun a bu farw tra yr oedd yn cael ei gludo gartref. Y mae yr Ysgol Gsnolraddol yn Aberteifi yn IllWYddiant mawr yn mhob ystyr. Mae yr adeilad yn un rhagorol, y dysgyblion yn lluosog, a'r atih, rawon yn rhai cymh^-ys. GaJwy^I ar aelodau Bwrdd Ysgol Aberdar. ddydd Gwener, am y waith, gyntaf ers 23ain w nynyddoedd, i longyfareh aelod o'r lywrdd-y Parcli C. A. H. Gleen, ficer y plwyf-ar ei briodas. I' Mewn cyfarfod o Gynghor Sirol Mynwy, ddydd Mercher, penderfynwyd deisebu yn erbyn y cyn- llun o gael dwfr i Lundain, yn gymaint ag y by a da i i hyny ymyraetli a'r afon W ysg a'r afon- ydd cy&ylltiedig. Hysbysir fod Mr Grosoombe John, y cerfiunydd, wedi ei ^Tieud yn A.R.A., un o deitlau uchel y Royal Academy. Bwr-ada y Due o York dalu ymweliad a Phenfro tua dechreu y mis nesaf, i lansio llong newydd y Frenhines a adeiledir yno. Mae Syr Joseph R. Bailey, a anrhydeddwyd a dyrchatiad yn ddiweddar, wedi cymeryd ei sedd yn Nhy JT Argiwydda, o dan yr enw Barwn Glan- wysg. Dirwywyd Charles Oarey, cadben clwb cicio bel droed Owmcarn, gan ynadon Abercarn, i'r swm o 5p, neu fis o garchaiiad, am, ymc*sod ar lowr o'r enw David Evans, o Abercarn. "Ceiddoriaeth y Pulpud Crmreig" oeddteetyn darlitli a draddodwyd ddydd Mawrth, gerbron Qymrodorion Dyffryn Rliondda,gan Aisaph Cynon, Treherbert, Ton, Ystrad J Penderfynodd gwarcheidwaid Abertawe ymuno ag Uadeb Bodmin i ddeisbuj v Llywodraeth yn ffafr ei gwneud yn angliyfreithlawn i werthu diodydd meddwol i blant o dan 13eg mlwydd oed. Y mae Mr Stephen W. Williams, Rhaiadr, yr hynafiaethydd adnabyddus. wedi rhoddi ei swydd fel arolygydd sirol Maesyfed i fyny, a'r hon y mae wedi bod yn ei dal am bymtheg inlyneda ar hugain. Gwnaed trefniadau yn ngdiyfarfod BwrddYsgol Oastellnedd er anfon dirprhvyaetj4 at a-elodau Bwrdd Ysgol Llantwit Isaf. er cytmeryd o dan ystyriaeth y sefyllfa yr oedd y bwrdd diweddaf ynddo ar hyn o bryd. Boreu dydd Mawrth, bu farw Mr Ben Howells, un o gerddorion mwyaf adnabyddus Abertawe, ao organydd eglwys Kilvey. Chwaxeuai ar yr organ boreu Sabboth ond nid oedd yn teimlo yn ddigon da i fyned yno yn yr hwyr. Cafodd yr anghydwelediad yn Nglofeydd y Bwllfa a Nantmelyn, pan y taflwyd 2500 o ddyn- ion allan o waith ddyddLlun,ei ddwyn i derfyniad. Cytunai y dynion i rodd i fyny Diwrnod Mabon, 00 i dderbyn llithr-radrlia. Oafwyd darlith ddyddorol iawn yn Pump Saint, yr wythnos ddiweddaf, gan y doniol Dr. Guxnos I Jones, ar "Ddynion Od." Yr oedd y capel yn orlawn. Boreu dydd Mercher, cafwyd hen wr o'r enw Rhys IVillianis, o Ddyffryn Clydach, wedi boddi mewn llyn mawr cysylltiedig a Glofa y Cambrian. Nid oedd y trancedig wedi bod yn alluog i weithio ers tro a thybir iddo fyned yn ddi^alon mewn canlyniad i hyny. Gollyngodd Gwladvs Harris, 13eg mlwydd oed, merch William a Catherine Harris Tramroad Side, Merthyr lamp paraffin yn ddamweiniol ar lawr ddydd LJun, a chymerodd ffrwvdrad le. Llosgwyd y ferch yn drwm. a bu farw oddiwrth y niweidiau a dderbyniodd. Y mae Miss Sissie Davies—anerch v Parch E. W. Davies,gweinidog y Bedyddwyr,capel Hebron, Ton, Pontypridd-wedi enill ysgoloriaeth o 20p am ddwy flynedd yn ysgol Dr. Williams. Dolgell- au. Nid ydywyfea-ch fechan hon ond 12 mlwydd oed, a rhoddid canmoliaeth uehel iddi gan yr arholwyr. Cymerodd etholiad le yn Nghasnewydd, ddydd Mercher, er llenwi y sedd wag ar Fwrdd y Gwarcheidwaid, mewn canlyniad i farwolaeth y Parch Charles Ayiiffe. Dyma fel y safai yr VIDr geiswyr:—Y Parch W. M. Munro (Eh 858; y Milwriad S. E. Ingram (Y.), 673—m-wyafrif, 165. Yn Llys yr Ynadon, Pontypridd, ddvdd Mercher, cyflwynwyd tystysgrif y Gymdeithas Ddyngarol i fachgen o'r enw Fred Thomas, mab Mrs Thomas, Gwesty y Bridgend, am iddo neidio i Lyn y Berw, a hyny er perygl iddo ei hun, ac achub bachgen o enw Evans rhag .boddi yn mis Medi diweddaf. Cynhaliwyd trengholiad yn Aberystwyth ddydd Mawrth, ar gorph John Evans, llongwr. Tystiai ei wTaig ei fod yn agored i syrtJuo i lesmair aeth allan nos SaJwm, a phan ddychwelodd, cafodd ef ar lawr ar ei wyneb. Tystiai Dr. James iddo farw trwy fygu a phe buasai rywun yn bresenol y gailesid ei waxedu. Bu Watcyn Wyn. yn Antioch, sir Benfro, yn ddiweddar, yn traddodi ei ddarlith. ar "Hen Gymeriiidau Orefyddol." Yr oedd yr elw yn myned at gynorthwyo brawd ieuanc i gael ysgol ragbarotoawl i'r coleg. Yn ystod y ddadl ar arholiadau Ysgrythyrol, yn nghyfarfod Bwrdd Ysgol Aberdar, dydd Gwener, cyfeir.oud y Parch W. Jaincl-kl cyn- gywedrolwr C^'mde'thasfa y Methodistiaid Cal- finaidd, at ffaith y gall tr'golion Aberdar deimlo yn falch o honi sef, fod y crynodeb o addysg grefyddol a fabwysiadwvd gan Fwrdd Ysgol Llun- dain, yn 1876 neu 1877, wedi cael ei dynu allan gan un o Aberdar, yn mherson Mr T. Marehanfc Willi;ans, yr hwn oedd yr adleg hono yn arolygwyr ysgolion o dan Fwrdd Llundain. <:> Yn nyn a'r fasnacih mewn glo a haiarn yn Neheudir Cymru gwnaed cynydd mawT yn yr allforion o Gasnewydd yr wythnosau a basiodd, ac y mae y canlyniad yn gosod allan yn fwy aimlwg eangder adnoddau y dosbarth. Yr oedd yr all- forion o lo o Gasnewydd am yr wythnos a basiodd yn cyrhaedd y swm o 73,315 tynell, yr hyn sydd yn gryn gynydd ar yr wythnow flaenorol, ac yn nes i'r hyn y inae arfer a bod pan y mae y fasnach yn dda. Yn Nghaerdydd drachefn, yr oedd l cyfanswm yr allforion o lo yn cyrhaedd y ffigiwr ¡ uohel o 410,000 o dynelli ° ac eto, y mae cwyno nad yw y glofeydd yn tori allan ddigon o 10 i gyflenwft y gofyn ion. Ond md ydyw sefyllfa pethau mor ddymunol ag y gailesid tybied eu bo<i, oherwydd y mae gan rai o'r mieietradoem gontract oeddynt mewn grym pan gymerodd y sefyll allan le, ae y maent o dan rwtmau i'w; cario allan yn awr ac felly, nid ydyw y cyfryw mewn sefyllfa i gyfranogi o'r budd o fod y prisiau wedi codi. Y mae y bywiogrwydd yn y fasnach mewn haiarn & dur yn cynyddu; yr oil o'r gwedthfeydd yn cael eu cadw ar lawn waith., a gwell prisiau i'w Q&el an* y cynyrchion.