Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
17 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
ueorge HUGHES, Wine and Spirit Merchant, RAM mLLAEEFM, IMPORTER OF WINE and SPIRITS, CHAMPAGNE, BRANDY, MARTELL, HENNESSY and OTHER BRANDS. SCOTCH WHISKY.' Royal Blend, Heather Dew. Mountain Dew, Glenleven and other Brands. IRISH WHISKY. J. Jamieson. Dublin. Dun ville's and Mitchell's, Belfast. COLEMAN-S WINCARNIS INVALID WINE. BTOUT. and ALE. Burton Ales and Dublin Stout. Pin. Firkin. Kil. BarreL Bass Mile Ale 10s 6d 21s 42s MarstonSf Mild Ale 5s 9s 6d 18s 368 Pale Ale 6s 13a 24 48s Brown Stout 6s 12a 24 48s Bal Bottled Ale, Guinness' Stout, Hop Bitters, Ellis's Ruthin Soda Water, Splits and! Syphons. WHITBREAD'S INVALID ALE AND STOUT ALWAYS IN STOCK. TERMS-READY CASH. 1465 .ci p 6 Q [.t:¡ !d ACeUBWCH EICH PLANT drwy ddefnyddio Anti-Convulsion and Worm Drops y diweddar Ddoctor David Thomas Jones, IAanllyfni. Parofccodig yn unig gan un o'i DRUSTEES, sef MR 1\1}f. HUMPHREYS (Elihu), BLAENAU FFESTINIOG. FEDDYGINL.\ETH oreu at bob math o anhwylderau ar blant, yn enwedig FFITIAU ehafenatar, LLYNGYR, BRONCHITIS, Y FRECH GQCH, OOLIC, neu GNOFA yn yr YMYSGAR- 0EDD a chwalaat bob math o WYNT a'r CYLLA. Ni ddylai yr nn Teulu lie mae plant fod heb y DROPS digymhar hyn wrth law. R H Y B U D D. 0 danKWYLLYSy diweddar DDOCTOR JONES ni fedd neb bawl i ddefnyddio ei enw ef yn nglyn a'r "BALM IACifUSOL" a'r "ANTI-CONVULSION AND WORM DROPS" (llawer llai gyda dvnwared iad twyllodrua ohonynt) ond yn unig y TRUSTEES —y MRI STEPHEN JONES, BORTH. PORTH- MADOG (gaa yr hwn y gellir cael y BALM), a WM. HUMPHREYS (Elihu), BLAENAU FFES. TINIOG, gan yr hwn y geUir cael y DROPS, a'r hwn yw yr unig un a dderbynioddi y cyfarwyddyd at ett parotoi gaa DOCTOR JONES ei hun ychydig ddxddiau cm ei farwolaeth. GOCHELWCH DDYNWAREDIAD. — ÛB am y Feddyginiaeth wirieneddol (genuine) anfonwch at y KHKUSTEES, neu GORUCHWYLWYR, am dani. AGENTS YN BISIEU. — Ymofyner a William Humphreys (Blihu), Blaenau Ffestiniog. 1503 YN SHOP R. Mon Williams Y GELLWOH WRLED Y STOC FWYAF A 0 Esgidlao Boneddigesau, Boneddigion, Merched Ieuainc a Phlant a UN MAN YN NHREF CAEKGYBI. AMRYW [AETH MAWR 0 ESGIDIAU A CRYFION GOGYFER A'R GAUAF. O'R GOREU, AM BRISIAU RaeSYMOL. "BRWY EI FWYFA Y MAE PROFI'R PWDIN." COFIWCH Y OYFEIRIAD: Leicester House Market Street ATLAS" ASSURANCE CO ;uc>. FIRE |f| LII'jjS 18C8. Head Office :-92, Cheapside, Lot don. Capital 8nbeeri>o:\ Total Assets 31!12¡9 £1,200,000. £2,373,276 The baa in e'attns upwards of £14.000,COQ STIRLING. AGENTS AT Bangor. Mr Vr • PUGHE, National Provinua Bank of England Ltd Ply.rmnrf i Oi DA. VIES do iSSSffa Mr W. JR. LLOYD do CaawavMi O^YEN ROWLAND do Htmfhead •• Mr, 3- E. WILLIAMS do SlgrafniJ Mr JOHN JONES do Li^^no„MrJ.0NSADWILLIAM3 do Menax Bridge -Mr i. A' |i?*i^ffWTTnwTr<a h 0 Deflbizb Mr K. K. HUGHES do do Mepsvs PARRY KSSoUcttora Uwydiaxth Eegob tMr THOS. PRICHARD] Solicitor. ) Nenner. Cem&es MrO. W. liu'&HES. Liverpool Branch—3, Titnebarn-streefc. J. WILBERFORCE MARSDEN, iffil Manager 0 BWYS ra RRAI SYIJI) YN DODREFNU EU TAI. EDWIM JONES, Kyffin Pe Cabinet Works, BANGOR. fivsbysu fed STOCK Helaeth o bob math o DDODREFN i'w Gwerthu am y PRISIAU MWYAF RHSBYMOL, ju ejrnwys DINING, DRAWING a fcEDEDOM 00PTES, GWELYAU PRES a HA1ARN am yr Hen Brisiau cyn y Codiad. Hefyd MAT- TRESSI FLOCK a RHAWN, GWELYAU FLOCK » PHLU. C3TFYRDDAU GWYDR a THRESEL- YIJD, CADEIRIAU a BYRDDAU CEGIN. Telir 1 cludiad am Keg Milldir o Fangor. 1278 CONDITION POWDERS CORDIAL FOR HORSES. Are stronggr re<ommended for producing a beauti- ful smooth fcpUL, and for bringing Horses into general good cooditwn; they given tone to the stomach, increase the and purge the blood from a i groan and unpure fcniaoure. They will be found of essential service for grease, swelled legs, coughs and influenza Scid 4n Pu,ckets, Is and 2s 6d each. Physic, Yfetm, Cardial, Cough, Diuretic, and other Balls for Horwea; niso an kinds of Drinks for Cattle. J JONES, Chemist & Druggest, And Qualified Dispenser of Medicine, By Examination of file Pharmaceutical Society o; Great. Britain, and the Apothecaries' Society of London, PEN It IT I W, BRYNGWRAN. YN Neuadd Drefol, Llangefni, DYDD SADWRN NESAF, AM CHWEOH O'R GLOOH. CYNHELIR Cyfarfod Coffadwriaethol AM EIN DIWEDDAR RASUSAF FRENHINES. DISGWYLIR I'R HOLL DREFWYR FOD YN BRESENOL. YDD pob lie o Fusnes Vv'edi ei GAU trwy yr oil 1J • Ddydd 6ADWRN, ond byddant yn" ago red hyd NAW o'r gloch Nœ WENER. 1759 -J HYSBYSIAD TERFYNOL. Oynlielir YMKYSOXFA AREDIG Ty'nygamdda, Rhosfawr, 0 H W E F R 0 R 12fed. MAINT Y GWYS, Pump wrth Chweeh.-Dos- barth I. Agored i'r byd. Dosbarth li. I rai heb enill gwobr gyntaf o'r blaen. Dos.barth III. I rai heb fod yn oystadlu mewn ymrysonfa flaenorol. Gwobrau.—Dosbarth 1.: laf, 2p a Medal Arian; 2il, lp 10s; 3ydd, lp. Dosbarth II. 1a.£" lp 10s; 2il, lp; 3ydd, 10s 4ydd, 5s. Dosbarth HI. laf, lp; 2il, 10s; 3ydd. 5s. Y trydydd dosbarth yn gyfyngedig i Erydr T.Y.) Gwobrau Arbenig.-(a) Biscuit Barrel," rhoddedig gan y Mri Ashworth am y Wedd oreu ar y cae (b) "Set of Chains," rhoddedig gan Mri Gray and Co., am y, Wedd oreu dan bedair mlwydd oed (c) Chwip, rhoddedig gan Mr Henry Jones, Saddler, am y Canol Cefn goreu ar y cae; (d) "A Pair of Stars," rhoddedig gan Mr Evan Williams, Saddler, am y Rhych goreu ar y oae; (e) "Silk Handkerchief," rhoddedig gan Mr Ed. Parry, Shop Tabernacl, i'r Arddwr wedi ym- wisgo gymliwysaf. Hefyd gwobrwyir (1) Y Ceffyl neu Gaseg oreu ar y cae dan bedair mlwydd oed; (2) y Ger goreu a glanaf; (3) a Gwneuthurwr yr Aradr goreu. ,Entries.-Dosba.rth I., 3s; Dosbarth II., 28 6c; Dosbarth III., 2s; ac i'r gweddoedd a fwriedant ymgeisio am y gwobrau arbenig, 2s 6c, i fod yn Haw y Trysorydd neu'r Ysgrifenvdd ar neu cyn CHWEFROR 9fed. Y Gweddoedd i fod ar y cae am 8.30 a.m. i ddeohreu am 9 a.m., ae i orphen erbyn 3.30 p.m. Tryeorydd. R. Hughes. Ty Newyèd, Brynteg; Ysgrifenydd, R. Hughes, Llanbedrgoch. 1755 YIEYSONFA AREDIG LLANGEFNI, a gynhelir DYDD GWENER, Chwefror 22ain, 1901, I MRWN MARS HYNOD 0 GYFLEUS YN YMYL Y DREF. (JYNYGIR GWOBRWYON MEWN TRI DOSBARTIl. Dus. I.—Oyfyngedig i "champions." Dos. II.—Cyfyngedig i rai heb enill y wobr gyntaf. Dos. III.—Agored i gystadleuwyr gyda'r erydr a elwir "Diggers." MANYLION llawn yr wythnos nesaf. m J. R. WILLIAMS, 1753 Ysgrifenydd. __n.n_ I CYFARFOD LLENYDDOL A CHERDDOROL Bedyddwyr y Valley, yr hwn a gynhelir yn YSGOLDY Y BWRDD, Nos Fawrth, Mawrth 5ed, 1901. TMTYNAU (RHYDD rR BYD). Parti o ddeuddeg a gajio y don "Liverpool." Gwobr, 16s. Pedwarawd, y Don 59 o "Lawlyfr yr Ysgol Sab- bothol" (Bedyddwyr). Gwobr. 6s. Deuawd, "ExceLsior." Gwobr, 15s. Unawd Tenor, "Llam y Cariadau." Gwobr, "Medal" Arian a Chaool Aur, rhoddedig gan R. C. Oldfield, Ysw., Lerpwl. Unrhyw Unawd Soprano (Cymra^g neu Saesneg) o 'waith R. S. Hughes. Gwobr. "Medal" Arian. Unrhyw Unawd Bass o waith Dr. Parry. Gwobr, "Medal" Arian. Unrhyw Unawd o waith Dr. Parry (i rai nad enillasant y brif wobr o'r blaen). Gwobr, 4s. T> Y"DD rhestr gyflawn o'r Testynau i'w chael gan yr Ysgrifenydd. Bydd blaen-brawf ar y canu a'r adrodd yn Ngnapel y Bedyddwyr, Valley, pryd- nawn MAWRTH 5ed. am BEDWAR o'r gloch. Beiad Oerd^dorol: O. T. JONES, G.T.S.C. (Alaw Ffestin). Ysgiifenydd OWEN ROBERTS, 1752 Ty Cocfa, Valley, R.S.O. 1-' Gwenfirwd Bridge, LLANFAIR M.E. and LLANEUGRAD. TENDERS are invited to erect a BRIDGE at the JL above place. Plans and specifications to be seen at No. 1, Salem-street, Amlwch, every Satur- day afteraoon. Sealed Tenders to be sent to me before 6th of FEBRUARY, 1901 T. 0. THOMAS, I Surveyor, Neuadd, 1736 Amlwch. LLANGEFNI COUNTY SCHOOL. I- TO MASONS AND WALLERS. TENDERS are invited by FEBRUARY 13th for the Erection of, the Front Wall of the School j Premises. Plans, etc., may be seen of Mr THOS. JONES, Architect. The lowest or any other Tender will not neces- sarily be accepted. G. O. WILLIAMS, 1758 Clerk to the Governors. R OSOD, TY a SHOP, Trevor, Llandrygarn. Oynwysa Un Sitting-room, Tair Bedroom, i Cegin, Fantri, Shop, Warehouse, a Gardd Helaeth. —•Ymofyner a Mrs Margaret Jones, Post-office, Trevor, Llangefni. 1727 I R OSOD.-PAN DY, Llangefni, y tir goreu yn s Mon. Meddiant yn ddioed. Lie campus i foori pum'. buwch.—Am fanylion pellach ymofyner a William Hughes, "Clorianydd" Office, Llangefni. I 1744 "\7 N EISIEU, DYN eyfarwydd a Gwartheg i edrych I ar ol 9TOC ar LAETH-FFERM fawr yn Sir r Gaer. Rhaid iddo fod yn medru deall Saesneg. Ymofyner, trwy lythyr, a "G.W. Swyddfa'r I "Clorianydd," Llangefni. ¡ AR GOLL. C't OLLWYD, o'r Mynydd blewog, Llanfflewyn, tua ) chanol mis Rhagfyr. 1900. Unarhugain o DDEFAID BACH MYNYDD. Nod, wedi tori tua haner y glust dde i ffwrdd ac "ElW." ar y ddwy ochr. Bydd tal am hysbysrwydd ac am eu bwyd. L —lOvan ivilliams, Tvmawr. Llantrisant, Valley. 1742 10ST, from Brynddu, Llanfechell, between the j J 6th day of November and 20th of December, 1900, about One dozen Roand MKTAL TUNES, belonging'to Musical Box, of no value to anyone but the owner. Finder will be suitably rewarded. -0. T. Evans, Carrog, Rhosgoch. 1737 OTAfi a £ 1650 i'w rho'i allan ar "Freehold o £ | ljl_/ Property" am yspaid yn ol £ 3 15s y c;mt. Anfoner at Mr William Hugh Owen, Auctioneer and Valuer, Caernarfon. 1749 AFWYD. BICYCLE ar y ffordd rhwng Caer- gybi a'r Valley. Disgwylir manylion a thai "ylweddol gan y person all ei hawlio o hyn i ( HAVFFROR 4ydd nesaf, neu fe'i gwerthir i dalu cost.-Hugh Hughes, Hotel, Valley. 1750 GWRTEITHIAU (Manures). AMAETHWYR T neu DDYNION Deallus a Chyfrifol YN i llSlEU fel Agents yn mhob cymydogaeth drwy FUll ac Arfon.—Ymofyner, gyda manylion, "Gor- iwhwyliwr," "Clorianydd" Office, Llangefni. 1756 > MLWOH.—YN EISIEU. GENETH Gref. neu » DDYNEiS Ieuanc, yn byw i mewn, 3s 6c yn yr wythnos. Gwaith cyffredinol ysgafn.—Ymofyner a Mrs Robertson, Mona View, Amlwch. 1757 MENAI BRIDGE SMITHFIELD. I MENAI BRIDGE SMITHFIELD. I MESSRS JOHN PRITCHARD and PORTER beg to announce that their next monthly SALE of FAT STOCK will be held at the above Smithfield on MONDAY, February 25th, 1901. Early entries are invited. Bodhyfryd, Bangor. (Telephone, 47.) Smithfield on MONDAY, February 25th, 1901. Early entries are invited. Bodhyfryd, Bangor. (Telephone, 47.)
I. AT EIN GOHEBWYR.I J--I
I AT EIN GOHEBWYR. J --I Fel mae yn hysbys i bob darllenydd mae cryn ofyn ar bob modfedd o ofod sydd genym y dyddiau hyn. Ni rwgnacha neb fod y flaenoriaeth yn cael ei roddi i hanes ein diweddar Rasusaf Fren- hines, am yr hon y galarir gan holl wledydd cred, ac yn wir gan farbariaid Affrica. y rhai a'i had- nabyddent fel "The Great White Queen, our mother." Felly caffed amynedd ei pherffaith waith.
Nodion Amaethyddol &c.
Nodion Amaethyddol &c. Parthed y moddion i'w mabwysiadu i wueud ceffylavi i orwedd, arferiad pa rai ydyw cysgu ar eu traed, ymddengys nad oes unrhyw ddull ellir ei ystyried fel yn hollol sicr o fod yn llwydd- ianus. Y peth cyntaf ydyw cael digon o le, ac edrych fod digon o led "yn y stall, yn enwedig i geffylau mawtion, ac fod gwely cysurus yn cael ei wneud. Pan y metha y moddion hyn, fel y digwydd yn ami gyda cheffylau ystyfnig, nid ymddengys dim yn fwy tebyg o lwyddo na r cyn- llun a argj'mhellwyd gan Galvagne, y ceffyl- ddofwr adnabyddus o Awstralia, Gyda'r liyf- der nodweddiado1 o'r dyn, dywed Jthwymwch seithbwys wrtih ei gynfFon yn y nos, ac os na lwydda hyny rhoddwch 14eg pwys; gadawer i'r pwysau hongian i lawr i'r coesgyn (hock). Gwnaethum i 25 o geffylau olrwedd mewn dar- llawdy mawr gyda'r moddion hyn, rhai nad oeddent erioed o'r blaem wedi gorwedd mewn stall. Yn ol pob tebyg nid oes cynllun gwell neu debycach o ddwyn oddiamgylch y canlyniad deisyfadwy, ac y mae ceffylau a ddenwyd i or- wedd i lawr yn y dull hwn wedi cyne&no i wneud hyny heb bwysau, ond eto nid ydyw yn anifael- edis (medd go'hebydd) oherwydd yr ydym, ye- y" aeth, wedi ei weled yn methu fwy nag un- waith. EfaMai na fu y gohiebydd hwn yn treio ei allu mewn ystablau yn nglyn a darllawdy, oherwydd gall fod arogl y brag haidd yn tueddu i wneud ami i geffyl, fel ami i ddyn, yn gysg- lyd."
[No title]
Ar y pwno o "fridio am asgwrn" dywed magwr enwog: "Pan yn ystyried pwyntiau ceffyl ni ddechreu unrhyw ddyn ymarferol ei farnu o'r pen. Y mae yn wir fod ceffyl gyda phen da ac ymddangosiad cyffredinol dda yn sicr o atdynu unrhvw ddyn; ond oa ar ol arohwilio ei draed a'i goesau y canfyddir nad oes ganddo ddigon o asgwrn i'w gario, pa mocr dda bynag y mae ei bwytiau eraill, y maei yn ddiwerth, nid yn unig i gario pwysau, eithr i ddal llawer o waith caled o unrhyw fath. Mae ar y ceffyl trwm angesn I 'under-pinning,' iach a chryf i gario ei gorph mawr ao i symud llwythau trymion yn llwydd- ianus. Fodd bynag, nid ydyVr goes ønfawr bob amser yn arwyd iocaol o nertih asgwrn. Rhaid i ni ddysgu barnu asgwrn diwy ymddangosiad a theimlad. Yn fynyoh clywn am 'asgwrn flat' yn nghoes ceffyl, ao nid oes y fath beth mewn unrhyw frid, ond y mae 'fflat' fel y'i harferir yn ymddangosiad y goes yn gywir ar ffurf dym- unol yn mhob ceffyl 1 Gweler fod y ceffyl yn dangos gwadnau ei bedolau yn glir fel y tithia ymiaith."
[No title]
Oamgymeriad hoilol ydyw y drychfeddwl y dylai gwartheg gael haner eu newyna oyn bwrw lloi, fel ag i osgoi trafferth. Oamsymad mawr ydyw hwn. Mae ar y fuwch. eisiau y ffidio goreu ar yr adeg hono, nid yn unig i addfedu y 110 yn briodol, eithr i roddi nertih iddi i fyned drwy yr argyfwng. Dylai buwch ar fwrw gael y ffid oreu pan y sychir hi cyn i'r llo ddyfod, modd y gall y llo fod yn gryf, a'r fuwch yn alluog i fyned drwy y blinder yn nglyn a'i phrofiad poenus heb golli grym nerfawl, gan fod a wnelo hyn yn 11 1-1 fawr a gweiihrediad y gwaith o laethu, yr hyn sydd yn boenus iawn iddi. Mae ffidio buwoh a I maip yn peryglu bywyd y llo trwy ryniad y corph i gan y bwyd oer.
[No title]
Mae llaciad yn ngwlan y ddafad yn arwydd- ocau eyflwr fflamegol yr anifail, canlyniad ffidio anmhriodol neu or-wres, a chwysiad y croesn; drwy ba rai y dinystrir gwreiddiau y gwlan. Adgyweirier unrhyw ddiffygion yn y gofal 0 neu ffidio y ddafad pa rai a allant arwain i'r cyflwr hwn. Archwilier y croen am ysmotiau cochion, fflamegol, a rhodder airnynt hylif o "hyposuilphate of soda. mewn dwfr, drwy foddion yspwng. Bydd yn gynorthwy defnyddiol i roddi haner llonaad llwy de o'r hylif uchod i bob dafad sydd yn y cyflwr a ddesgrifiwyd.
[No title]
Dywed newyddiadur myddol a gyhoeddir yn y brifddinas fod y onydau hauwyd yn yr hydref, yn cynwys gwenith, yn edrycli yn dda, ond y mae y tir yn rhy wlyb i'r gwenith, a rhaid i ni ddisgwyl gweled y Lliw yn diflanu a'r tyfiant yn dyfod yn wan os paalha y cawodydd, a gawn yn awr, yn mis Ohwefror. Mae y tywydd tyner yn cyrhaed i i Ffrainc a Germani, ond erys Hungary a Rwsia o dan gwrlid tew o eira der- bynioi. Yn Roumaaiia a Bulgaria mae y rhew wedi gollwng ei afael, ao y Mae llwyfchi da wedi eu cael o'r Danube isaf. Mae eira, fodd bynag, wedi disgyn yn drwm, ac y mae'r tymheredd ax hyn o bryd yn ddigon i'w gadw rhag toddi. Deallir fod yr ystormydd o eira wedi cyrhaedd pwynt mor ddetheuol a Smyrna, ond yn Asia Leiaf diflana y fantell wen yn bur fuan. Mae roarchnadoedd yr wythnos ddiweddaf wedi bod o dan yr un cwmwl ag sydd wedi gordoi yr holl genedl.
+__um_-_-'---__--,------Cynghor…
+ __um_ Cynghor Sirol Mon. Cynhaliwyd cyfarfod o'r Cynghor yn Neuadd Sirol Llangefni ddydd Iau, Mr D. Rees yn llvwyddu. ARIAN OK Cyflwj"nwvd adroddiad y PwyLgor Arianol gan Mi H. Thomas. Oymeradwyid y taliadau angen- rheidiol i'r gwahanol undebau tuag at gadwraeth y tlodion, a°t taliadau .arferol yn nglyn a chyn- haiiaeth y prif-ffyrdd,' a chymeradwyid hefyd fod gvvystlon parhaol i'w deibyn i dalu yr arian dyledus i'r baaic y dylesid bod wedi eu talu yn mis Tachwedd. Swm yr arian angenrheidiol oedd 4725p.—Eiliwyd gan Mr Lewis Hughes.— Cynvgiodd Mr J. Moreton Pritchard welliant i'r perwyl eu bod yn gohirio hyn hyd nes y disgynai Hog arian i dri y cant.-Wedi cryn dipyn o sj^rad, awgrymodd Mr J. Rice Roberts eu bod i gael gWYBroS aiflaer yn lie un barhaol, ga-n obeithi,) y arian leihau cyn hir.- Cytunwyd r. hyn, aderbyniwyd yr adroddiad, Y FFYRDD A'R PONTYDD. Oyflwynwyd adroddiad y ffyrdd a'r pontydd gan Mr A. McKillop. Cymeradwyid adeiladu pont yn Uoheldre Goed, i gostio lOOp, haner y draul i syithio ar Gynghor Dosbarth Gwledig Twrcelyn. iCymeIadwyid gohirio adeiladu pont Brwynog hyd nes v ceid barn Cynghor y Valley ar y mater, ond fod pont Bacsia i gael ei hadeil- adu am 70p, ar yr amod fod Cynghor Llangefni yn dwyn haner y draul. Cymeradwyid liefyd i osüd pyst ar y croesffyrdd, prynu peiriant i doii ceryg am lOOp, ac adigyweirio Pont Dulas am 25p. —Siaradodd amryw aelodau yn erbyn prymant y peiriant i dori oeryg, ond o'r diwedd derbyn- iwyd yr adroddiad. ADDYSG GELFYDDYDOL. Cyflwynwyd adroddiad Pwyllgor Addy&g Grel- fyddydol gan Mi W. D. Jones.—Cymeradwyid rhoi rhodd o lOp i ddosbartlh Amlwch, ond fod cais Oemaes i'w ohirio, oherwydd nad oedd y Cynghor yn cael oi gynrychioli ar y pwyllgor fel yr oedd yn ofynol dan y ddeddf.—Eiliwyd gan Mr Samuel Hughes, a derbyniwyd yr adroddiad. CYNGHOR DINESIG I AMLWCH. 6yflwynwyd adroddiad y pwyllgor fu yn eynbal ymchwiliad i'r cais a wnaed am gael Cynghor Dinesig i Amlwch, gan Mr J. Rice Roberts.— Darllenwyd llythyr oddiwrth oruchwyliwr Arglwydd Stanley, yr hwna berchenogai fferm ddwy filldir o Amlwch, yn tystio yn erbyn gosod y rhan hono o'r wlad dan lywodraeth Cynghor Dinesig.—Dywedodd y Clerc na fyddai y dreth ar dir Y11 ddim onri un rhan o bedair o'r dreth gyffredmol.—Adrodd ad y pwyllgor eu bod wedi gwrando llawer o dysfion (y bob tu, ac wedi rhoddi ystyriaeith gyflawn1 i'r oil. Cymeradwy- ent fod' yr oil o blwyf Amlwch i'w wneud yn ddosbarth dinesig, gyda thairo, wardiau, fod pob ward i ethol tri chynrychiolydd fod Mr Thomas Hughes, Porthaethwy, i ofalu am yr etholiad cyntaf; fod yr archeb i ddyfod i rym y 24ain o Feihefin, 190i, ac fod un rhan o dair or a<elodau i fyned allan o swydd bob blwyddyn.—'Derbyn- iwyd yr adroddiad, a gwnaed yr archeb. YOLAFR. Derbvniwyd llythyr oddiwrth Gynghor Sirol Worcester, yr. ceifeio gan y Cynghor i basio pen- "IlÜtd yn galw sylw Bwrdd Amaethyddiaeth at y ffaith nad oedd y rheolau presenol i atal y dafr wedi effeithio er lies, ac fod cynllun o drochi defaid wedi llwyddo yn y Trefedigaiffiau. Gan h'yny, credent y bydd'ai cynllun tebyg yn y wlad hon yn debyg o lwyddo._ Gofynid i'r bwrdd o ganlyniad roddi hawl i awdurdodau lleol i orchymyn trochi defaid bob tro y torai y clafr allan, er ceisio lladd y drwg.-—Pasiwyd ( cynygiad i'r perwyl hwnw. HERWHELA: CARICTOR DRWG I LANFECHELL. Darllenwyd liythyr oddiwrth Gynghor Plwyf Llanfechell yn galw sylw y Cynghor Sirol at y ffaith fod llawer iawn o. herwhela yn yr ardal hono. Yr oedd y drwg ar gynydd, a gobeith- ient y gallai y Cynghor wneud rhywbetli er ei rwystro, gan fod amaethwyr yn dioddef yn ddir- fawr oherwydd fod eu cloddiau yn cael eu tori a'u cnydau yn cael eu niweidio. Wedi peth siarad, awgrymodd Mr J. R. Hughes fod i'r pwVllgor ysgrifenu at y Prif- Gwnstabl, a phenderfynwyd ar hyny. AMRYWIOL. Penderfynwyd gwerthu hen orsaf heddgeid- widol Llangefni yn gyhoeddus, ac fod Mr H. T. Owen, Llangefni, i gynhal yr unrhyw.—Ail- etholwyd Mri A. McKillop, O. E. Jones, a W. Hughes Jones yn llywodraethwyr yr Ysgol Sirol, Llangefni.—Penodwvd Mawrth 23 yn ddiwrnod etholiad gwarcheidwaid a chynghorwyr lleol, a Mawrth 2il i ethol cynghorwyr sirol.—^Awgrym- odd amryw aelodau y buddioldeb o wella yr ystafell sirol, a deallwyd y cerid allan y gwaith.
Cyfarfod Llenyddol a Cherddorol…
Cyfarfod Llenyddol a Cherddorol Capel Mawr, Mon. DYDD GALAN, 1901. BEIRNIADAETHAU MR L, D. JONEB (Llew Tegid). Derbyniais fel y canlyn gyfansoddiadau at eich cyfarfod Ilenyddol:-Llyt4iyr Serch (5): Ifor Wyn, Gwladys, Arthur, Lizabethan, (Oadwaladr. Chwe' Penill (3): Nathanael, Deiliogydd Distadl, Y Pren Gwyn. "Y Ffair" (2): Hen Lane, Bob Jos. "Y Berllan" (6): I Garddwr, Ehedydd, Perllanydd, Di-enw, Adda, Annibynwr yn Benaf. "Baden-Powell" (12): Hen Filwr, De Wet No. 2, Gwain ei Gledd, Milwr, Un o Fon, Iorwerth, Arvon, Di-enw, Taldrws, Un o Fil dyma Filwr, Ap Boer, Doh Me Soh. "LLYTHYR SEROH." Derbyniais bedwar llythyr, yn gyfartal iawn, sef dau fab a dwy ferch. A'u cymeryd at eu gilvdd, eu prif ddiffyg yw rhy fach o wir deimlad a lledneisrwydd serch. Ymddengys eu bod oil yn teimlo mai i'r gystadleuaeth yr oeddynt yn ysgrifenu ac nid at wrthrych gwirioneddol. Nid wyf yn meddwl y buasai un o honynt yn ysgrifenu fel hyn at wrthrych ei serch, neu, yn wir, buasai rhai o honynt mewn perygl mawr o golli y cyfryw. Gwladys.—'Llythyr Saesneg byr sydd ganddi hi, a lied ystrydebol ydyw ar y cyfan. Tuedda weithian i athrcnyadu ychydig, ond arddengys y llythyr gryn lawer a synwyr cyffredin, yr hwn sydd nwydd prin fel rheol mewn llythyratc o'r natur yma. Arthur. -L'ybhyr Oymraeg sydd gan Arthur, a llythyr lied faith. Mae yn amlwg ei fod yn ysgrifenu at ei gariad cyntaf, ac yr wyf yn ofni y cyll hon os byth y gwel hi y llythyr. I ddechreu dywed fed ei darlun ganddo, a'i fod yn ddatflun "cywir o honi." Pechod anfaddeuol yw hwn. Dylasai ddweyd na.d oedd ddim byd yn debyg iddi, ac nad oes un darlunydd o dan haul a all dynu darlun cyn dlysed a hi. Yna, aiff yn mlaen i edmygu ei rhagorolion gan eu henwi braidd yn fanwl, ac yn mhlith eraill edmyga ei "llais treiddgar." Compliment amheus yw hwn i ferch. Buaswn yn disgwyl i Arthur fod yn rhy lednais yn ei lythyr serch i son am "filoedd ogusanau." Dichon nad yw y ferch fwyaf llednais yn diystyru cusan ar dio, ond nid wyf yn meddwl yr hoffai gael rhyw lawer o son am danynt, yn enwedig eu cyfrif. Trydd Arthur yn dipyn o fardd tua'r diwedd, ond lied drwsgl yw yn y cyfeiriad hwnw hefyd. Lizabethan.—'Llythyr Saesneg sydd ganddi hi. Mae ganddi lythyr taclus a synwyrol, heb ryw lawer o ry nac eisiau ynddo. Ar y cyfan mae mwy o gclfyddyd nag o serch yn y llythyr. Mae llythyr oddiwrth ferch yn dechreu gyda'r geiriau "My Dear Love" yn fwy priodol i gys- tadleuaeth nag i gariad. Yn niwedd ei llythyr trjdd ei gwegil at ei "Dear Love," a dywed wrtho os bydd yn blino yn disgwyl wrthi, ac os gwel rywun arall wrth ei fodd, nad oes dim rhwymyn yn ei atal i ddod i delerau gyda hono. Pe byddai pob merch mor onest fe fyddai llai a achosion o "breach of promise" yn y wlad. IfoT W^n.—Llythyr Oymraeg lied faith sydd gan Ifor. Mae ei serch yn gynes a'i iaith yn farddonol, ond ofnaf fod orvn lawer o nodau ei serch yn arwyddion gwneud. Sonia ormod am "Maggie anwyl." "Maggie dirion," "Maggie wen," "Maggie ddel," "Maggie fwvn," "Maggie dlog;" ac os nad ydyw hynyna yn ddigon mewn un llythyr, rhaid fod yr eneth yn un anhawdd ei phlcsio. Gwna y llythyr bedwar tudalen. Mae ynddo ddigon o dd^fnydd i wneud llythyr da o un tudalen buasai wedyn yn lythyr llawer gwell. Hwn yw'r goreu o'r pedwar, ond buaswn yn, cynghorri yr awdwr i beidio ei anfon heb gael rhyw gyfaill i edrych drosto, neu mae'n ddigon posibl "mai yn hen lane y bydd efe farw. Teilvnga'r wobr. ond nid y ferch. Ar ol i mi ysgrifenu yr uchod, a rhyw bedwar diwrnod yn rhy hwyr, derbyniais lythyr yn dwyn yr enw Oadwaladr. Os fel hyn y mae efe yn cam, tebVg y bydd y ferch wedi priodi tra y bydd efe yn cysgu. Ni wna un gwahaniaeth yn y, dvfamiad, mae Ifor Wyn a'r wobr wedi priodi. "Y GOEIDWIG." Derbyniais dri chyfansoddiad ar y testyn swynol, hudol, barddonol hwn; safant fel y canlyn: Deiliogydd Distadl.-Mae Tllywbeffi yn dra swynol yn y penillion hyn, a cheir ynddynt amryw darawiadau tlysion iawn ond maent yn rhy anorphenol a bylchog i gario'r dydd yn yr ymdrech hon. Nathanael.—Penillion ystwyth, tlysion, a barddonol iawn yw y rhai hyn; maent wedi eu gweithio allan yn gelfydd a. glan. Tueddant at fod yn adroddol a hanesiol mewn rhai manau, yr hyn a gyfynga ar swyn breuddwydiol bardd- oniaeth y goedwig. Oeir yma ychydig frychau, ond nid ydynt ond dibwys mewn cyfansoddiad glan iawn. Mae'r penill diweddaf yn nodedig o hapus. Y Pren Gwyn.—Penillion rhagorol yw y rhai hyn. Teimlaf fod yr ail a'r trydydd yn rhy draethodol, ac y mae tarawiad neu ddau yn yr ail yn tueddu i friwio y teimlad yn hytrach na swyno'r enaid. GVda hyn o eithriad mae'r penill- ion yn llawn o hudoliaeth swynol a barddonol y goedwig, ac yn dlysion iawn. Hwn, mi gredaf, yw'r cyfansoddiad sydd yn cario dyn bellaf i blith cyfrinion cudd y goedwig ac yn dwyn mwyaf o eneiniad ei thawelwch, ei hunigedd, ei phrvdferthwch, a'i chan, ac i hwn y dyfarnaf y vs'obr. CA,N DDESGRIFIADOL, "Y FFAlR." Derbyniais ddau gyfansoddiad ar y testyn hwn. Hen Lane.—Can eithaf esmwyth a naturiol sydd gan hwn, ond mae arwyddion diofalwch mor dew arni nes peri i ddyn dybio nad yw yr Hen Lane wedi hollol sobri ar ol y ffair. Drwg genyf na chaiff heno bum' swllt i wneud i fyny ran o'r chwech a wariodd, nid yw yn flweyd am ba beth. Bob Jos. -M.%c, can Bob yn hiraclvyn ddoniol- ach, ac yn vstwythach ei mydr, er mai golwg lied gyfyng a gymer ar y ffair; ni welodd fawr ddim oni northmyn, ceffylau, gwartheg, a moch. Ond map ganddo dalent i ddesgrifio, ac y mneir gan yn haeddu'r wobr. ENGLYN, "Y BERLLAN." Derbyniais saith englyn. Adda.—Englyn esmwyth, difai, .a naturiol. Daeth hwn i law yn rhy ddiweddar, ac felly nid yw yn y rhedegfa y tro hwn. Gofaled am brydlondeb y tro nesaf. Di-enw.—Amddifad carpiog yw hwn, heb na phryd na thegweh. Nid ydwyf yn synu dim fod ei dad yn cvwifvddio ei arddel. Garddwr.—Cvnghanedd gywir a dyna'i* oil, ond mae -Iivp-v In rhywbeth. 0 ran synwyr a. barddoniaeth, cvffredin iawn yw. No. 1 ac Ehedydd.—'Dau englyn esmwyth a rheolaidd, tebyg i'w gilydd o ran teilyngdod ychydig o farddoniaeth y testyn geir yn y naill na'r llall, ac y maent ill dau yn di weddu yn hynod o wan. Perllanvdd.-Finglyii i-heolaidd ac smwvth yw hwn, ond diafael a dibwynt: llinell wnn yw'r gyntaf, a llinell dywell yw'r ail, ac rid oes fswr o gamp ar y gweddill. Annibynwyr yn Benaf.—Mae'r eng'iyn hwn yn gywir, esmwyth, a swynol, a pheth o arojrl y berllan a.rno; mae ga.n yr awdwr "n"' ddrwg yn ei dr-r d^dd llinell: nid oes ei heisirtu er mwyn cvnghanedd, synwyr, na chystrawen, Buasai'r llinell yn gywir fel hyn: "Boh tymor dvgyfor gan." Hwn yw'r englyn goreu yn y gystadleu- aoth, ac y mae yn teilyngu'r wobr. ENGLYN, "BADEN-POWELL." [ Derbyniais ddeuddeg englyn, neu rywbeth tebyg, ar y testyn hwn. Taldrws ac Un o Fil dyma Filwr.—Dau englyn cyffredin a didramgwydd heb ryw lawer o gamp arnynt. Daethant i law yn rhy ddiwedd- ar, ond pe daethent yn gynt ni chawsent wobr y tro hwn. Gwain ei Gledd.—Englyn Saesneg, cywir, a chvwrain, cystal ag y gallesid disgwyl gan Sais, a llawn mor farddonol ag yntau. Mae'r bardd wedi gorfod dewis rhwng enaid a gwisg; ac wedi dewis y wisg. Arvon, lorwerth, Un o Fon, a Di-enw.—■ Cocosaidd ofnadwy yw y pedwar hyn maent yn ddigon i beri i esgyrn y diweddar Fardd Cocos roi tro yn y bedd, os ydyw mewn cyflwr i syl- weddoli fod Mon yn cynyrchu plant mor deilwng ohono. Pecawsai'r pedwar hyn drol a mul bob un, buasent yn deilwng olynwyr i'w tad mae ganddynt ddigonedd o beiswyn. Milwr.—Englyn cywir, ond nid oes ynddo lawer o farddoniaeth, nac ychwaith ddarlun cywir iawn o'r gwrthrych. Doh Me Soh.Cyffredin ei ddechreu a gwan ei ddiwedd dim yn neillduol o darawiadol ynddo. Ap Boer.—Llinell ddrwg yw y gyntaf, a buasai y ddwy olaf yn fwy cymwysiadol at un o'r cadfridogion eraill. Hen Filwr.—Mae gan hwn baladr da iawn i'w englyn ond iys gallaf wneud dim oil o'r esgyll: mae'r ystyr yn hoilol dywyll i mi. De Wet No. 2.-Eii(ylyil esmwyth di-ddrwg ddi-dda, ag eithrio'r drydedd linell, He y ceir gwall cystrawen, ac nid yw y dyfyn-nodau yn gwella dim arni. Credaf fodv testyn hwn yn agored i'r byd. Pe buasai yn gyfyngedig i'r ardal gallasai fod yn wahanol, ond dan yr amgylchiadau, ar air a chydwybod nis gallaf gyhoeddi yr un o'r dwsin yn deilwng o'r beirdd, o Baden-Powell, nac o'r wobr.
--------,--Cyfarfod Llenyddol…
Cyfarfod Llenyddol a Cherddorol Rhosybol. BEERNIADAETH IETJAN PADARN AR Y PENILLION "ENWOGRWYDD." Derbyniwyd chwech o gyfansoddiadau ar y testyn hwn, sef yr eiddo "Un yn Treio," "El Dorado," "Anenwog," "Distadl," "Gwybedyn 0 mewn Gwybodaeth," a "Oymro." "Distadl."—Nid yw "Distadl" i'w ddiystyru, os yn ieuanc: gall gyrhaedd enwogrwydd eto trwy l[¡,fur ac ymroddiad. Y mae ganddo benill- ion lied dda. Y mae yn profi yn esgeulus o'i sillebiaeth mewn engraifft neu ddwy, megis "eiliau" am "eiliai," ac er mwyn. gwneud llinell i'w hyd priodol y mae yn teimlo y dylai wneud ei "wenyn" yn "wenynau ond ceisied eto ac y mae posibilrwydd cyrhaedd y nod yn perthyn iddo. "Cymro.—Gwell fuasai peidio rhoddi gal wad i'r awen mewn mater o bedwar penill: pe buasai O-n arwrgerdd neu awdl faith, buasai peth felly yn ddigon naturiol: gwell fuasai gadael i'r awen ddod ar y llwyfan heb ei galw. Y mae rhodres felly yn afreidiol mewn can fer. Er ein bod yn edrych ar enwogrwydd fel "bubble" a ddiflana yn niwl y glyn, eto nis galiwn gydsynio a gwaith | "Cymro" mewn ystyr gyffredinol yn ei osod allan fel mellditli y ddynoliaeth. Y mae enwogrwydd sydd yn cynyrchu ymdrech onest o. blaid y gwir yn sicr yn^fendith i ddynoliaeth. Ysgrifenodd ei ga,n yn frysiog, ac y mae yn lied gvmysglyd, ond arddengys y gellir bardd o hono. "Un yn Treio.Pedwar penill diwall mewn sillebiaeth, a chywir o ran mydr. Lied gyffredin yr ystyriwn linellau fel hyn — "lvlw* enwogrwydd mawr i ganfod Yn niliob cwr o'r ddaear hon." Treied "Un yn Treio" eto, a gall fod yn llwydd- ianus. "Gwybedyn mewn Gwybodaeth."—Nid ei gan yn amddifad o fesur o deilyngdod. Geilw enwogrwydd yn "urdd." Wel, mewn rhyw ystyr y mae gwir enwogrwydd felly. Y mae y "gwy- bedyn" hwn, ni a gredwn, yn cynwys elfenau dadblygiad, ond nid yw mewn cyflwr o ddad- blygiad digon uchel y tro hwn i fyn'd a'r wobr. "Anenwog."—Yr wyf yn hoffi ei gan ef. Dysg fod YT awydd afiach am enwogrwydd wedi tarddu oddiwrth ein rhieni cyntaf. Awydd bod yn fawr ddaeth a tlirycliineb mawr a chyffredinol y ddynoliaeth oddiamgylch. Nis gall gwir enwog- rwydd fodoli yn annibynol ar ffydd a gostyng- eiddrwvdd. Y mae "Anenwog" yn y gystadleu- aeth hon wedi dod mor enwog fel ag i fod yn gystadleuydd peryglus am y flaenoriaeth. "El Dorado."—Y mae "El Dorado" yn meddu rhai Hinellau cryfion: edrycha. ar enwogrwydd fel pen mynydd cribog, ie, dywed — "Gwelais lwyddiant wedi dringo Ar ei gopa yn ddioed, Gwelais fethiant wedi treilio Bywyd allan wrth ei droed." Enw rhyfedd yw "coron waed," ond ai nid dyna y peth goreu ellid gael i ddynodi y peth a fedd- yliai y bardd. Wedi darllen y cyfansoddiadau hyn yn ofalus, ac arfer fy marn goreu y gallaswn arnynt, yr wyf yn dyfarnu y wobr i "El Dorado." IEUAN PADARN.
-----------------Ifasnach…
Ifasnach Yd yr Wythnos. I-lin dyner ac agored sydd wedi dilyn yr bin oct a rhewllyd gyda sydynrwydd. Daeith y cyfnew- idiad dros y Werydd, a pharodd syndod i bawb oedd vti sylwi. Syndod cyffielyb a barodd tosnad y ihew i fyny yn y rhanau isaf o'r afon Danube, hefyd. Ond ni ddisgwylir i'r tywydd presenol barhau yn hir. Yn hytrach, disgwylir ton oer heïbio eto. Yn naturiol, eft'eibliia hyn yji ddwys ar y marchnadoedd. Gostyngodd gwenith ao indrawu tua; 6c y chwarter yn ystod yr wythnos, ira y gwerthai blawd. haidd a cheirch da yn sefydlog ac mewn llua.ws a fanau caed ychydig god iad mewn pys a ffa. Ar y cyfan y mae golwg y caeau gwenith yn y devvna-s hon ra foddhacd ond, ni ddymunir cael chwanog o wlaw am beth amser. Yr .idroddiadou am y cnydau o'r Oyfandir, hefyd, ydynt yn lied foddhaol. Y mae pris gwenith Saesnig lie y chwarter yn awr yn is na chyfartaledd prisiau y saith mlyn- edd diweddaf, a phns haidd 3c y chwarter yn is na'r cyfa.rtaledd. Pris y ceirch; modd bynag, a ddengys godiad o Is lc y chwarter, ar gyfaitaledd prisiau yr un cyfnod. A chymeryd y tri yn nghyd gwelir nad vdy w y cyfartaledd in golygu nemawr ddim cyf- n iwidiad yn ystod y saith mlynedd diweddaf.
[No title]
Mapiau o Fon.-Maa Bwrdd Amaethyddiaeth yn livsbysu fod yr "Ordnance Survey Maps newvdo., yn ol y scale o 25 modfedd i bob milldir, yn awr wecti eu cwblhau am Sir Fon. Gellir eael copiau o honynt; gan y cynrvchiolwyr lleol neu drwy unrhyw lyfrwerthwr C'r Qrdnfnee Survey Office, Southamp- tQn.
[No title]
Mae y Brenin Edward VII., uwohlaw pob petJl, yn foneddwr gwledig. Nid ydyw yn. feddianol ar yr un mesur o feddwl gwledig ag a feddad Sior y Tiydydd—penadur a ymfalohiai yn y llysenw o "Fanner George," ond nid ydyw byth mor hapus a phan y bydd yn ei gartref yn Norfolk, ao yn gwledda ar ei brydferthrwcl1 coediog. Aml- ochrog, fel y mae ei fuddianau wedi bod, cred gohebydd Seisnig nad ydyw ei Fawrhydi wedi cario yr un cydymdeimlad ag y mae wedi wneud i amaethyddiaefch. Mae ei areithiau mewn cyfar- fodydd wedi bod yn llawn o arabedd, ac yn gyflawn o synwyr cyffredin. Yr oedd ei fam yn maes yr arddangosfa bob amser yn gywir ac, os ochrai arwyddocad ei safle i ryw fesur ar y naill neu'r llall o'r ochr "economic" i amaethyddiaeth, ir-vyddom oddiwrth y polisi a gwnai allan ar ei etifeddiaetli ei hun fod ei Fawrhydi yn coleddu syniadau rhyddfrydig parthed hawliau y tenant a pheiclienogaeth gwelliantau. Hawddamor, felly, i'r Brenin Edward y Seithfed, fel patrwm o ysgweiar, tirfeddianwr haelfrydig, anvaethwr doeth, a chyfaill cryf i amaethyddiaeth--dyll, mewn gair, a genfydd cymdeithas amaethwyr yn dderbyniol. Mae engraiffit hynod o gryfder dafad wedi dyfod i'r golwg yn ddiweddiar o Lancing, Sussex. Yr oedd un Mi W. Phillips yn cerdded ar y Downs yn ymyl "Colog Lancing y dydd o'r blaen, pryd y daeth ar drarws mamog chwe-ddant yn gorwedd ar ei chefn mewn cyflwr gwanaidd, a chaf,Ad ymholiadau dilynol allan y ffaith y rhaid ei. am lawn bythefnos, ao mewn canlyn- iad wedi b<^alT.4n-drwy yr oil o'r tywydd mawr diweddar. Bu i Mr Phillips symud y ddafad druan i ffermdy cyfagos, ac, ew ei bod yn ym- ddangoeiadfd fel wedi ei pharlysu, mae pob rheswm dros gredu y bydd iddi ar ol nyrsio gofalus wella eto.
---_---------Arwerthiant Pwysig…
Arwerthiant Pwysig ar Dir yn Mon. Prydnawn Iau, yn y Neuadd Drefol, Llangefni, cynygiodd y Mri Dew a'i Fab, Bangor a Llan- dudno, ar werth Ystad Oefn Oooh. Yr oedd yr holl eiddo yn cynwys 481a. lr. 24p. Daeth torf yn nghyd, ac yr oedd cynyg brwd am yr eiddo. Yr oedd y canlyniad fel y'canlyn — Lot 1 a 2, Graig Fawr, yn mhlwyf Heneglwys, 29 o aceri, rhent 25p y flwyddyn, a brynwyd gan y tenant (Mr Owen Pritchard) am 800p; lot 3, Gwa-elod Mawr, yn mhlwyf Llanfihangel-yn- Nhywyn, 14a. lr. 39p., rhent 12p, Mr Robert Owen, Tynewydd, Gwalchmai, am 605p; lot 4, Tyddyn Roger a Ty'nliidiart, yn mhlwyf Llan- y ddeusant, 3a. 2r. 9p., rhent lOp, Miss Jane Roberts (tenant) am 400p; lot 5, rhan o Gwaun Felus a Gwaun Bel, 5a. 3r. lip., rhent lip 10s, Mr Hugh Hughes (tenant) am 425p; lot 6 a 7, Oastell, 3a. 3r. 30p, rhent 14p, Mr R. Jones j Edwards, Belle Vue; Caergybi, am 410p; lot 8 a 9, Tyddyn Garol a. Plas Bach, yn mhlwyft Llantrisant a Llanddeusant, 20p. lr. 14p., rhent 38p, Mr William Jones, Bodolwyn, Llanddeu- samb, am 1060p lot 10, C&pel Bed- yddwyr, ddelid dan b.rydles, tynwyd yn ol; lot 11, Bodfeirig (tri o dai), ger Llanddeusant, rhent 3p 18s, Robert Wil- liams, un o'r tenantiaid, am 60p lot 12, Ty'ny- ffordd, la. Or. 38p., rhent 8p 10s, Mr John Jones, Ty'nygongl, Lhnerohymedd, am 155p; lot 13, gr-tumd-reait, tynwyd yn ol; lot 14, Ty'n- ffynon, dau dy, lr. 23p., rhent. 5p, Miss: Margaret Jones, Sea View Villa, North-parade, Llandudno, am 135p; lot 15, Glan Hafran, 6a. 2r. 6p., rhent 17p, Mr E. R. Hughes, Bryn- goleu, Llanddeusant, am 510p; lot 16, Fadog Freeh, Llanfaethlu, 86a. lr. 32p., rhent 95p, Mr Robert Pritchard, Gaerwen Ucihaf, Gaei-wem, am 3000p; lot 17, Cae Hen a Cefn Leisiog, plwyf Llanrhyddlad, 8a. lr. 4p., rhent 13p, Arglwydd- es Reade am 550p; lot 18 a 19, Cae Newydd, lOa. 2r. 15p., rhent 16p, Arglwyddes IteMo, am 800p; lot 20, Cae'r Goll, 15a. Or. 8p., rhent 18p, Mr William' Morris, Ty Mawr, Valley, am 585p; lot 21, Ty Mwdwal, la. 3r. 29p., rhent 5p, Mr William Hughes (tenant), am. 130p; lot 22, Ty'nyfelin, Bodronyn, lOa. 2r. 34p., rhent 27p, Mr Owen Griffith, Llanfechell, am 665p; lot 23, adfeilion hen felin Bodronyn, Syr George I Meyrick am 15p lot 24 a 25, Oefn Ooch, Pandy, a Tv'nyrodyn, 87a. lr. 20p., rhent 90p, y tenant, am 3000p; lot 26, Ty'nycae, 4a. 2r. 33p., rhent 9p, Mr Thomas Williams (tenant), am 270p; lot 27, Pencefn, 25p. 3r. 29p., rhent 18p, MT John Williams (tenant), am 700p; lot 28, Tyddyn Gul. 23p., rhent 2p, Mr William Jones, Tyddyn Gul, am 60p lot 29, Cefn Gwyn, 16a.. 0i*. 38p., rhent 20p, Mr Joseph Williams (tenant), am 650p; lot 30, rhan o Pandy Cefn Coch, 278.. 3r. lip., rhent 60p, Mrs Samuel Ro- berts (tenant), am 1220p; lot 31, rhan o Ty'ny- rodyn, la. lr. 7p., rhent 5p, Mr Owen Griffith, I Gaerwen, am 130p; lot 32, Ty'nyfelin Gefn, 26a. lr. 31p, Thent 45p, Mrs Hughes (tenant), am llOOp lot 33 a 34, Tyddyn Du, 30a. 3r. 8p., am llOOp lot 33 a 34, Tyddyn Du, 30a. 3r. 8p., rhent 35p, Mr John Hughes (tenant), am 1140p.; lob 35, ground-rent o lp, Mr Lewis Hughes am ¡ lOOp lot 66, graun d rent o 5s, Mr Henry Jones, I am 85p lot 37 i 42, tynwyd yn ol; lot 43, Galan Ddu, 28a. lr. 10p., rhent 7p 10s, Mr Henry Owen (tenant), am 450p; lot 44, Tai Lon, maint 26p., rhent 3p, Miss L. Taylor, Stretford-road, Old Trafford, Manchester, am 46p lot 45, Ty'ny- gate, 11a. lr. 29p., rhent 12p, Mr W. Hughes Jones, Bryn Gwynt, Cemaes, am 510p; lot 46, Ty Gwyn, la. lr. 8p., rhent 5p 10s, Mr David Williams (tenant), am 1201). Cyfreithwyr y gvverthwyr oeddynt y Mri Carter, Vincent, a Douglas Jones, Bangor a Chaernarfon. Cyr- l'aefldodd pris yr oil a werthwyd i 19,886p. I
ENGLYNIOK I YSGOL NEW YDD…
ENGLYNIOK I YSGOL NEW YDD RHOSYBOL. Derbyniais ddeuddeg o englynion ar y testyn hwn, sef yr eiddo "Anfedrus," ''Oelynog," "Mar- ian," "MeçhelIydd," "Iolo'r Olaf," "Disgybl," "Telyn Hedd," "Athraw," "Hector," "Cefni," "Philos," a "Gladstone." Er mwyn hwylusdod rhanwn yr yn}g:i:.wyr yn dri dosbarth. Yn y dosbarth isaf (¥wn eng- lynion "Anfedrus," "Oelynog," a "Marian." Nid oes yn englynion y rhai hyn ddim cyng- hanedd na nemawr feddwl: y mae ganddynt lun englynion, a dyna'r oil. Cynghorwn hwynt i ddysgu rhyw ramadeg barddoniaeth, a mynu gwybod dirgelion y gynghanedd cyn anturio i I gystadleuaeth o'r fath hon eto. Yn y dosbarth nesaf yr ydym yn rhoddi eng- lynion "Disgybl," "Iolo'r Olaf," "Mechellydd," a "Telyn Hedd." Y mae y rhai hyn yn gwybod rhywbeth am gynghanedd, ond fod y gynghanedd yn wan gjynddynt a'u syniadau yn gymysglyd. Englyn "Disgybl" yw y goreu yn y doebarth hwn eT nad ystyriwn ef yn deilwng o le yn y dos- barth goreu. Yn nosbarth yr englynion goreu yn y gystad- leuaeth yr ydym yn rhoddi englynion "Glad- stone," "Philos," "Cefni," "Hector," ac "Ath- raw." Y mae y rhai hyn oil wedi cynyrchu eng- lynion teilwng o'r wobr, ond gorphwys arnom i benderfynu pa un o bump o englynion da yw'r goreu. Englyn cynwysfawr a nodweddiadol yw yr eiddo "Cefni," ond nid yw y drydedd linell o h,ono "Yw difodiant dyfodol," I yn ein boddhau'n dda. Englyn da yw yr eiddo "Philos," ond nid yw ein meddwl yn cael ei arwain ganddo at yr d- eilad fel y cyfryw. Y mae "Hector" wedi rhoddi i ni englyn tra dymunol, ac yn rhoddi yr ysgol fel yn "Hudoles adeilad urddasol," ond yr ydym yn teimlo rhywfodd, gan mai at yr ysgol fel adeilad y cyfeirir, nad yw yn briodol iawn son am dani fel yn meddu dvianwad. Yr ydym yn hoffi englyn "Gladstone." Y mae yn gynwysfawr a nodweddiadol o'r eglüyn, ond nid yw meddwl y ddwy linell olaf mor eglur ago y dymunem iddynt fod. "Athraw" a ddyry i ni yr englyn mwyaf des- I grifiadol, ni a gredwn, o'r oll; ac wedi ystyried pobpeth, yr ydym yn dyfarnu y wobr iddo ^f. Dyma'r englyn:- Twr esgyn plant yw'r ysgol—adail d8, I Delw a dull dymunol; Yn fan i ddvsg elfenol, Drws y byd o Rhosybol. Hyn ar air a chydwybod, (Parch) E. E. JONES (leuan Padarn). J. Parry (Ysgrifenydd).
[No title]
Pa mor eang bynag yr ymddengys y byd yr ydym yn ymsymud ynddo, yr ydym oil yn byw mewn cylch cyfyngedig.—Endymion. Yn 1861 gweithiai 178,000 o blant dan 15eg mlwydd oed mewn ffactrioedd Prydeinig. Y mae y nifer hwn wedi gostwng i 120,000 erbyn hyn. Nac edrych yn alarus i'r adeg a basiodd. Ni ddaw yn ol eto. Gwella yn ddoeth y presenol. Dy eiddo di ydyw. Dos yn mlaen i gwrdd y dyfodol cysgodol heb ofn a chyda chalon ddvnol, — H. W. lyongfelloV, f
DINYSTR SO-LO-PWN.
DINYSTR SO-LO-PWN. (Gan Wil Ifan.) ( (Parhad.) Cychwynodd y gwyr ieuainc yn gvflym. ar eu holaa, yn y cyfamser ymeisteddodd cewri cedyrn dymewll ar gopaon y brjTiiau o amgylch i aros gorchymy-I- ion eu ilywydd. "Melldith! Melldith! MeUdith! 1" Daeth y waedd ofnadwy yn nes, nes, drachefn, a safodd y gwyr ieuainc man yr oeddynt, gan cbeithdo y deaai yr helfa i lawr i'r badell drachefn. Ac ar hyny, yn sydyn, fel mellten bron, yok- saethodd Marian Penryn allan o'r cymylau, gaa gyfeirio yn union tua phen y dibyn mawr, Me y cyhoeddodd ei thad y felldith ofnadwy dri miø ya flaenorol. Yn nes, nes, disgynai bob munud gyda'r ellyu yn- lidiol yn enill tir ar ei gwarthau. Yn nes, nes, Nefoedd drugarog! Cyn i'r dim wyr ieuainc amgyil'red y aefvilfa bron llamodd iel ewig dros y dibyn, a disgynodd yn bentwr drylli»g, ysigiedig, ar waelod y badell. Ac ir ei hoi i'r gwaelodion svrthiodd llais Wil- liam J. Penryn, fel ar adeg dinystr So-Lo-Pwm, yn groch, watwarllyd, annaearol, yn rhygnu yz gas dros yr enaid. "Gogoniant, gogoniant, uffern a'i gogoniant, Ha I Ha. Ha! meddai tan ddawnsio o amgylch ya wyllt-wallgof ddiamcan. Ymbrysurodd y ddau wyr ieuainc i gynorthwyo'r freuddwyd wen, y brydferth Marian Penryn. W Oild o'ch alar! O'ch helynt! Yr oeddyat yn rhy hwyr, rhy, hwyr, canys yr oedd y galon fach yn farw ers meityn; wedi ei hymlid hyd orddrws y Nefoedd. "Melldith; O! melldith uffernol arnynt Olt!" Syrthiodd y waedd ddireswm i'r gwaelodion dracheia, ac ar hyny ymwylltiodd un o'r gwyr ieuainc, a chyfododd ei ddryll ar i fyny a cbydag anal wir cyrchodd yr ellyll uJfernol i'r gwaelodion yn bentwr diymadferth, gyda phelen angeuol tan ei fron. Bu yn hir, hir, yn anymwybodol, a llifai ei waed yn ffrydiau allan o'i archoll, ac o'i ffroenau a'i safat felldigedig. Yr oedd canwyllau ei lygaid wedi llosgi yn isel; 0, mor isel; ac yr oedd ei anadl wan ymdrechol bron a methu yn ei dagell gryglyd; pan y rhw-yg- wyd y cymylau torog v.wchben gan fellten fflainfyw, yn cael ei dilyn gan daran fawr, yr hon a gvnyrekai swn hyd loriau y gwybrenoedd fel pe y buasai D»W yn treiglo'r Wyddfa i waered tua'r Fenai; a phsut yr ymarllwysodd cawod drom o wlaw ar dafotioa sychedig y bryniau o amgylch ac ar ei dalcen poeik uffernol yntau. Cyn hir wedi hyny, tan effaith y gawod, daefck yn ol o bell, bell, hyd oddiwrth orddrws uffeim bron, i ymwybodolrwydd ac yn feddianol ar ei gyflawn synwyrau am y tro cyntaf er dinystr So-IA- Pwn. Ac o dipyn i beth ymdrechodd droi ei ben ychydig o'r naill ochr i'r llall, tan edrych o'i amgylch iel dyn ar goll. A thoc agorodd ei enall cochion gwaedlyd, a. dechreuodd fwnglian wrtho ei huna- yn gryglyd a thoredig, gan ddweyd- "Beth ddigwyddodd. Beth ddigwyddodd? Galiaf arogli gwaed!" "Gwaed Gwaed O, Arglwydd, y mae gesjf archoll tan fy mron "Ow -uff ern! 1 mae yn brathu fel angeu, fel angeu. Ow Ow Yna, wedi ei drechu yn llwyr gan y boen, bu ya dawel dros enyd, ta.n wasgu ei ddanedd yn dydiou ar eu gilydd. Yrnleddfodd y boen drachefn yn mhen vsbaid, a chda nerth goruwch-naturiol bron llwyddodd y truan i ymgodi ar ei benelin, gan wynebu tuag ø- feilion So-Lo-Pwn, ac yna, yn sydyn gyda'i lygaid yn ymledu gan ryfeddod, llefodd allan gan dd-eyd: "So Lo-Pwn yn sam! 0, Nefoedd, pa le mae fy tnwyliaid? Pa le mae fy Marian? Pa. 18 ?" "Uffern! yr wyf yn cofio'r oil yn awr-Y Triad Mawr, Y Triod Mawr, a'r felldi.li ofnadwy!" "Ow Ow!! Y felldith a brynais mor ddrud." "0 bechod, 0 bechod, holl lafur fy mywyd yn sarn trwy fy ngwylltineb. "Iesu, Iesu, maddeu i mi, madd Ow!" Ar haner y gair olaf fe'i tarawyd i lawr yn anym- wybodol drachefn gan boenau dirdynol tan ei fran. a gorweddodd felly yn dawel dros ysbaid, a pharkai ei waed i redeg yn ffrydiau cochion crwydrol hyd y glaswellt glan o amgylch. A safai y ddau wyr ieuainc o hirbell rhag cyffwrdd o wadnau eu hesgidiau a r hylif melldithiol. Ac yn y cyfamser amgauodd y diaiol a'i osgordd- lu uffernol o amgylch y badell, gan droi ei gwaelod- ion yn dywyll fel y cos gyda'u cysgodion oaddagawl. Cymylau anferthol yn pwyso ar ei hymylon fel haid o helwyr uwchben carw syrthiedig, eu hysbryd- oedd cynyrfiedig yn ymfliachio'n fellt tanbeidiol o'u llygaid, <'u tagellauf poethion yn rhwygo'r gwybren- oedd trag'wyddol gyda tharanau buddugoliaeth. "Buddugoliaeth, buddugoliaeth!" Hawdd y gallent ymorchestu yr awr hono, oblegid yr oedd cerdyn olaf y diatol wedi troi yn llwyddianus, ac yr oedd William J. Penryn, trwy aflywodraethol- deb ei dymer, yn eu gafaelion, hwnt pob gobaith. hyd bvth, hyd drag'wydoldeb. Bu yn hir, hir, cyn yr ymddadebrodd drachefn, yn wan ddiymadferth bron, gyda gwlith marwol- aeth yn prysur ymgasglu ar ei dalcen poeth. "O, mor dywyll ydyw; O, mor dywyll," meddai yn mhen ysbaid, tan ymdrechu ysgubo cysgod angea ymaith oddiar ei lygaid a pharhaodd i gliaa felly wrtho'i hunan mewn llais gwan, toredig, tor- c,alonus "0, mor dywyll ydyw, ao 0, mor gytlym yr wyf yn marw; marw ar ben fy hunan, heb na char na ffrynd i'm cysuro, ac heb gymaint a chareg oer. tan fy mhen. O'ch alar! O'ch helynt! "0, y mae'n dywyll, dywyll, -fel uffern! Pa le mae'r Nefoedd? Pa le mae'r Groes? Arglwydd trugarog! Yr wyf yn marw'n golledig, golledig. hyd byth, hyd dragwyddoldeb "0, Iesu, Iesu, dangos i mi dy Groes, dangoo i mi dy groes, dangos i mi obaith, cyn yr elo'n rhy hwyr." "Rhy hwyr, rhy hwyr," clywch, clywch, y naae taranau uffern yn bloeddio rhy hwyr. O ch alar. O'ch helynt!! "Haw! Beth yw'r dorf uffernol hon sydd yn vsgyrnygu arnaf o'r tywyllwch?" "Ysbrydion So-Lo-Pwn! Ysbrydion So-Lo-Pwn!L 0 mor ffyrnig y maent yn bygwth, bygwth gyda'n. crafangau llosgedig." "Maddeu i mi, Iesu, maddeu i mi, canys yn fy ngwylltineb y'u melldithiais. 0, yr oeddwn yn wyllt fel uffern, fel uffern. "Haw! Haw Y maent yn rhuthro arnaf fel lieng o gythreuliaid. Hwi, Iesu, cipia fi i'r uchelionl o gythreuliaid. Hwi, Iesu, cipia fi i'r uchelionl Hwi, ddaear, ymagor. Hwi! Hwi "Haw! Haw!! Y mae arnaf ofn, y maent ya fy nhagu-nhagu. O'ch Owch 0-awch "I,esu, Iesu o Nazareth "Rhy hwyr, rhy hwyr." Rhwygwyd y gwybren- oedd gan daran olaf y dymestl, a threngodd y truan yr enyd hono, yn golledig hyd byth, hyd eithafion- afion tragwyddoldeb. A chwedi hyny anfonodd Duw ei gorwynt o r dwy- rain i ysgubo y diafol a'i gymylau oddiar wyneb Lantao, a syrthiodd swn aruthr eu diflaniad ar glustiau y ddau wyr ieuainc fel swn edyn duon deifiedig lleng o gythreuliaid, yn cychwyn allan or Greadigaeth, trwy berfeddion y tywyllwch mawr anhysbvs—Cyfrinach Duw—tua gwlad uffern gydag enaid William J. Penryn yn garcha.ror yn eu mysg. Ac o hyny allan bu tawelwch mawr ar bob man, a thywvnodd yr heulwen yn der ar wyneb y ddaear, canys yv oedd y felldith wedi ei ehyfodi ymaith, ac nid oedd a wnelai y diafol agYnys Lantao mwyach. (Y diwedd.)