Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
19 erthygl ar y dudalen hon
ABERFFRAW.
ABERFFRAW. Y Canighellydd Newydd. — Mae y Canon John "Richards. rhdthor Ab.'rffraw, Vvjedi ei benodi gan Arglwvdd! Lsgob Bangor yn Gan^wdydg Eglwys Gaddriol Bangor fel olynydd v diweddiar Barch. D^ Silvan Evans a Rberthor Cneeieth wedi ei yn gamon yn ei le yntau.
[No title]
Cymonfa Gaum.—Aeth nifer luoso'- Q "Wesleyaid y <foef hon ddydd Llun diyiedd«.l 1 ^emai'oL Caer- narfon i fod yn bresenol yn • «kymanil[a cranu Mon ac Arfon, yr hon gyidiahw paViu0I1. Caf- wyd canu ardderehog, ^weiniad Mr Wilfrid Jones, R.A.M. Yr Odyddion. jlVU gellir dweyd fod y trefuiadau go- crorvnulaith. a gwledd flyn- ydidbl y gr^ihas uchodVedi eu cwbihau, yr hyn. gynliehr yra, y 27aim o'r mis hwm *e mai vn v dret hen y bydd y <^trict :meetmg >*a cvriR-rvd~ li/J deni, a,r yr un ™ f 'turn-out" ardderchDg. Bydd sem dta m^rus v "Clio" yn bkienon yr orymdaith, Sl v ^kdd yn yr hv^vr am saith yr. y Liverpool AWs Hovl Disffvvyl'ir i bob aelod wmeud ei ym- dWo^d V.vd Sae'vn bosJbl, «r rhoddi croesaw ft cyfarlod," "ac helydi er Iks y gymdeithas yn g"V\I-^fo°Ltu — Gorchwyl prudd«ai<M gemyf 3^ \W wold. wvthnos ir ol v llall am ymadlawiad Yr «°tlLs ddiweddaf, wedi S-chdod maith; hunodd Mr Owen Hughes Lliism- 31 C^d4l hdwriaeth (keeper) ar Astadl Baron Hill, vU 40 ndwydd oed. Yr oedd .yr yinad^v^ vi uu or dvrion mwvaf hdnyf a chryf vn J g.' &>Si*U onl tra yn dilyn « cafodd an wyd tiwm, yr h.vn a ynoad3 farvvolaeth. Dydd bma ca-focid a'"Sk^JarU^v bnV ritWvr vr ystad uchod yn bresenol. L.«iy ar ei ol lw:od a dwy «i**h i ajarn am dad tinon a chaivdig. Huncd yn
----------;--. GOROXWY.
GOROXWY. Henffyüh wl1! Fan, diiion dir, Hyfrydwch pob rhyw fro.lir.— Goronwy. \fai-wOxacth & Cidaddtdigaeth Mr Thomas H. •l'boiuas, 1; ilam-Bu -i-ji tlra svovn prvdnawu ftul, y 7.ed cviisoU Jdd ?n n"4u miso.dd bdlach, om rud oc-dd I-. b VI tybuxl lod y liw-cdd mor ago*. Hcbryngwydi ir^ddikon gj dvi'fa luoso* i Tab-cad y ovdd Marcher diiynol, pxy<J y/«f a^mvd^an y Pa-rchn. John Roberts a it- wf F- a s Cydyn^imiir a'r tewdu oil yn, eu galar- Wedi Gw,e,:la.-Bydd yn dda|an ilr William Lewis, Goronwy View, ddeaU ti fod Eglwys y Bifcdy''dw v-i"—Sfeion—ei chyfarlod pregethu blynyddol dyad Mawrtb di^ddof, anaothwyd gian y a archn. Lv.uis, L J r •Vlx-r'.aw • a J. W. Williams, aiergj'bi. Uxiwya (.11lu;lill.a,drarUi mawrion a phr,.g:rt:haugrymu3. Preaethwyr y Sul Nesiif. labcrnacl a baxon (M C ) Picli Owe* Pany, Benllecli AIC) Parch R. Runes William^ Llaangoch, Oiiaeskifryu (M.O.), Ur W Richard^ B^r; Libanos (A.), Paidi G. J- W illiams, LidiidAiiisant, Soar (A.), Parch Thomas G. Oven gweiinodg S^iion (B ) Parch J. Tvwi Jonts (g*wemidog) IXVs y Plwv? L awfair M.E., Paroh Thomas P^rv —Nos Lun a dye'd Mawrth neeaf prejjethir yn Lib a i. us (A.) gan v Parchn. Heaiy Rees, Val.ey, a. Kamuel Roberts, LUut'ory^maix.
CAERGYBl.-
CAERGYBl. Conffuniio. — Cynhaliwyd dau wasanaeiii (Tan Ardwvdd Eseob Bangor yn Eglwys St. Cybi ddvdd Mawrth. Yr oedd yr eglwys yn orlawn, a gwrandawiad astud yn eael ei xod U i synghorion yr Esgob Gal,vad._S mae y Parch J. Rowlands brodor o Gaeigybi, wetii ei alw yn fugai1 ar eglwys yn Mhontypiidd yn rlnio 230 a 130 o blant. Yn ddiweddar ymbriod- odd gyda un o ferched y Bala, ac ar ei sym- xidiad o Six Bolls anrhegwyd ef a thysteb. pasio —Mae Mr George Griffith, 14, Lower Park-street, we-di llwyddo i basio arholiad y Bwrdd ilasnach fel pekianydd. ArglwyJd Stalbridge.— Bu y boneddwr hwn radeuydd cyfarwyddwyr y rheiliforda, yma' ddvdd Mawrih, ac ymadawodd mewn oerbydres arbenig yn nghwmni Mr Perkins, peirianydd y dosbarth. Ovnideitlias y Nurses.—Y dydd or blaan cynhaliwvd "tummage sale," sef yw hyny, gwerlhu pethau ail-law, yn yr Ysgoldy Gpn- dlaethol. Yr oedd yno de i'w gael nefyd, y rhai canlynol yn gofaluNurse Gill, Miss Beddard, )1ass Lewin, Mrs Lewis, Mrs Bar- Miss Annie Roberts, a Miss Daisy Tho- mas. Yr oedd trefniadau y gwerthu yn Haw Mrs Hardman Bmney, ysgrifenyddes y gym- deithas, Miss Binney yn ei chynorthwyo. Dymuniv diolch rhai canlynol am rodd ion —Aiiss Adeane, Mrs Brereton, Mrs Bar- ber, Miss Knsrer, Mrs Cotton, Mrs Edwards, Mrs Hassall, Miss Jones, Penrhyn Marcho« Mrs George Kendall, Mrs Lenfes- tey, Mrs Nash, Mrs Lewis, Mrs Orr, the Hon. L. Douglas Pennant, Mrs Russell, Miss An- nie Roberts, Miss Daisy Thomas, Miss Tho- mas, Westbury Mount; a Mrs Thompson, Storeton. Yr Arddangosfa Amaethyddol. — Cyfartu pwylloor lleol Arddangosfa Amaethyddol Mon ddvdd Mawrth, Mr P. A. Jeffreys-Smith yn y gadair. Y gwaith oedd trefnu at beth i roddl aniryw wobrwyon gynygid gan rai or drel. Ooleg y Brifysgol.—Dydd Mercher bu y Proneswr W. Lewis Jones a Mr L. D. Jones (Llew Tc'_ id), ysgrifenydd trefniadol trysoiia adeiladu &Coleg Prifysgol Bangor, yn casglu addewidion yn y dref a'r gymydogaeth. Da genym ddeall iddynt fod yn dra llwyddianus. Oroesi'r Sianel.— Cyhoeddir fod cyfnewjd- iadau pwysig i gymeryd lie ar y dydd cyntaf o'r mis nesaf gydag agerlongau Cwmni y Pheilffordd. Bydd agerlongau y boreu yn gadael Caergybi am Dublin chwarter awr yn hwyrach, a chyrhaedda teithwyr ben eu taith yr un amser ag yn awr. Felly gyda'r holl a^e-rlonfau y naill ffordd a'r llall. ri Ddalfa.— Pan gyrhaeddodd yr agerlong llytbyrau i Gaergybi, dydd Ian, cymerodd y Cudd-swyddog Dunney un Arthur James Me/reier, teithydd i Stafford, i'r ddalfa, ar yr amheuaeth iddo ladrata gemau perthynol i Mrs Sadlier Jackson, o swydd Cork. Bernirl fod enverth y gemau yn dair mil o bunau. Pan °gymeiwyd gafael yn Mercier, gwingodd yn enbyd, yr hyn a ychwanegai yr amheuaeth mai efe oedd y dyn ydoedd "yn eisieu." Cyn- orthwvwyd y Cudd-swyddog Dunney gan yr Arolygydd Thompson a'r Rjiingyll Traney. Yr oedd gan Mercier lawer o baciau gydag d, ac ynddynt cafwyd rhai o'r nwyddau a gollwyd. Pan ganfyddwyd y rhai hyn, addef- odd Mercier ei euogrwydd. Cymerwyd af i'r ddalfa gan yr Heddgeidwad Evan Williams, i arcs hyd nes yr anfonid am dano o'r Iwer- ddon. Bu Mercier yn ngwasanaeth Mrs 8adlier Jackson fel trulliad am fisoedd. Y mis diweddaf rhoddodd rybudd i adael y lie, a dydd Mercher dywedodd ei fod yn myned ymaith. Dywedodd Mrs Jackson nad oedd y rhybudd ar ben, a gwrthododd dalu ei gyfiog iddo. Aeth Mercier o Middleton gyda cher- bydres y prydnawn. Ni chollwyd y gemau hyd saith o'r gloch y nos. Gwella. — 1ae y hlArdd awenber. Treflyn Jones, wtdi gv.ella 0'( afiechyci diweddiar yn rhagorol. Dychwelodd adref nos Sadwrn ar oi treuilio pytlwfnos yn Brynsiencym, ardal ei enedig- aj;th..iil-ymeifl yn 01 ddyledswyddau yr' wythnos hon. Ordair. — Llawenydd niawir oedd genym ddeall am Iwyddiant y Parch E. Nicholson Jones, Hwl- fford<J." yn enilil aKtofir cdsteddfod Dyffrynoedd yr Aled a'r Elwy, yn, LJangernyw, y LIungwyn. Y -iestyn vdoedid "Y BugaÜ," ac allan o chwech o ynigeiswyr ei awdl cf sTddyfarnwyd yn oreu. Brodor o'r hon ydyw Mr Jon-es, ac er yn gweiiddog- aethu ers blynyddau gyda'r Soeson nid yw wedii colli ed gariad ait leinyddiaeth ei wdad. Dyma yr ail gadair iddo enoll. Aed yn mlaen nes enill y gadadr Oenedlaeithol. Marwolaeith.—Dynia. ddaeth i ran R. March, fcnvyddedwr y Skerries Irm, Mawrth. ac efe onQ 41 mhvydd oed. Yn yr ynadlys ddydd Sadwm, gierbron Mr T. Forcer Evans a Mr R. J. Edwards, trosglwyddwyd y drwydkled i'r weddw. Adeilad'u.—Y masA* Meistri H. a J. Williams wedi sicrhau y "contract." i adiei'adu tai newyddion Mrs Walling yn Wal t hew -a venue. Pregethu. — Bydd i'r Parch Dan Druvies, Aber- gwti^n, yr hwn sydd i bregethu yn v gymanfa, bra- gethu yn nghapel Hebron (B ) v Saibboth nesaf. C^feb i'r dhveddar Dr. E. T. Hniglw?s.—Cyrdml iwrd pwyllgor yn Neuradd v Farohnadi "ki vdd Badwrn, dros yr hwn y Uywyddai Mr R. Gajdner, pryd y pendeTfynwyd yn imfrydol, mewn trefn i (ythoJi coffadwriaeth y diweddar Dr. E. T. Hughes, Q^^jOi, m bod yn casglu at gad heir-gwpan a'i jwyno i Gymdeithas Amaethyddol Mon, i gael c ystai(iilu ami a'i chyflwyno yn flynyddol i arcLdangos- "Vtid y oeffyl vsgafn goreu wedi ei fagu yn y sir. Cafodd Mr T. G Owen, Penrhos Bradwen, ei benodi yn ysgrifenydd, a iheolwyr y ddau fane lleol yn drysoryddion penodwyd oasglwyr hefyd). Pasio Drwodd. Bu i'r County Cricket Glub, Lkmdain. yn me] eu dilyn gam y pencampwr, Dr. W. G. Grace, basio drwodd nos Sadwirn, ar eu ffordd i Lundain, wedii bod o honyrut yn ymgiprys gyda Phrifysgol Dublin. ,ol Y Gwirfoadolwyr.—Dydd Gwener, 7 p.m. Re- cruits' drill, 8; fencing single stick (dlress, plain clothes). Dydd Sadwrn, 2.30 p.m. Class firing (dress, plain clothes). Y mae gwagleoedd yn y cwmpeini i ddeuddeg o recruits. Gall unxhyw un 9 ddyiiiuna ymuno a'r cwmpeini wneuthur hyny trwy ddyfod i'r Armoury unrhyw noswaith. Pleserlong ei Fawrhydi.—Bydd i'r "Victoria and Albert" (pleserlong ei Fawrhydi), y rhyfel-longau Drake, "sutilei Hogue a. 'Good! Hope," gvrhaedd i'r porthlidd- ar y 18fed o Orpbenaf. "Meddwdod.— Mewn heddlys arbenig gynhaiiwyd dydd Lluin, o flaen Cadlben Kendall, yr Heddwas E. WiliiiamiS a gyhuddodd Evan Jones. Mountain Ash, gwertliwr crwydrol, o feddwdod. Dirwpi-yd y di- ffynydid i 5s neu saith diwrnod. Field Club Dvffr-vn Caradog a'r Severn.—Bu i nifer fawr o a,elodau y clwb hwn (yn cael eu dilyn gan eu llywydd a'u hysgrifenydd lleol mygedol, Mr H. E. Forrest) gyrhaedd i Gaergybi foreu Gwener, lie daie,th cerbydau i'w, cyfarfod i'w cludo i Oleudy y South Stack a'r graig o dan arweiniad1 Mr Giyn Edwards, mab rheolydd Ariandy Gogledd a Deheu- dir Cymru yn Nghaergybi. Yr adeg hon o'r flwydd- yn mae y clogwyni (y rhai ellir eu canfod yn hawdd a diiogel) yn moddu golygfa ryfeddol—yn orlawn fel y ma,eat o "guillemots" a "razorbills," y rhai a lanwairt yr holli aeliau, a thrwy eu llefau yn cynyrchu Babel o "swn. Yma hefyd y mae gwladfa fechain o puffins (math o bysg-adar)," tra y byddi ychydig o bsnog-wylanod a morfram yn arfer roagu eu rhai byclmin ar ledges neillduol. Gwasaiiaethau yn y Capeli.—A ganlyn fyddant y pregethwyr y Sabbotb nesaf Methodistiaid Oalfinaidd Hyfrydle, Mr Joseph T. Davies; Ar- menia, Parch J. R. Williams, Pwllheli; Ebemezer, Parch Robert Thorrnas, Llanerchymedd London- road, Parelt John Roberts, Tabornacl; Llaingoch (dieg y boreu) a Penrliosfeilw (dau y prydnawn a chwech yr liwyr), Parch R. Hughes, Lkiufaethlu; Rhoscolyn, Parch D. C. Evans, F.G.S., C'omvy. Anmibynwyr: Tabernad, Proffeswr J. E. Lloyd, Bangor; London-road (dau y prydnawn), Proffeswr J. E. Lloyd Tabernaol Newydd, Parch Owen Huisrhas, Llanerchymedd; Tabor, Parch Owen Hughes, Llanerchymedd (dau y prydnawn) Mount Pleasaint. Parch E. B. Jones, gweinidog. Bedydd- wyr: Hehron, Parch Dan DaviV-s, Abergwaen; Bethel, Parch J. W. Williams. Weisleyaid: Paroh J. Emrys Hughes, Elini; Gwynfa, Parch R. Garreott Roberts, Aberffra,w; Llaingoch, Parch R. ■ Garrett Roberts (dau y prydnawn). Gwasanaethau Seisnig: Presbyteriaid, Parch Gomer Evans (B.). Bedyddwyr, Mr Saunders,. Wesleyaid, Mr W. Thomas (haner awr wedi deg y boreu) a. Mr Saville (chwech yr hwyr). Gwasaiiaethau Efengykiidd yn v Town Hall am saith yr hwyr, Mr Cotton a Mr Hare. Ymweliad y Brenin a'f Iwerddon—Y Cynghor a gyfairfyddodd mewn pwyllgor nos Lun, pryd y pen- derfynwyd anfon etiis at ei Fawrhydi ar ran y dref yn gostyngedig ofyn iddo ddreifio trwy Land's End' neon y dircf ar ei tfordd i'w bleserlong. ac tie'fj'd yn gofyn caniatadi i gyflwyn,) anerehiad i'w Fawrhydi.
GAERWEN.
GAERWEN. Diaiigra Gyfyng.—Fel yr oedd llanc o'r enw John Jones, gwas Trefnaut Wen, yn d'od gyndia llvvytli o foch i lawr am Orsaf y Gaerwen foreu LJrnn, rhtdodd y gaseg (y moch yn tyrfu) a thaflwyd ef i lawr i'r clawdid. Ffodes fu HVlo ollwng gafaiel yn yr a wen pan wriaeth onide buasai wedi ei wasgu rhwr-g y drol a'r wal. Aeth i Jjangefni gyda'r tren naw, a thriniwyd ei arcliolliou gan Dr. Williams; wedi hyny aeth adref i Laniercliymedd. Daliwyd1 y gaseg yn ddianaf.
LL AN ER CH YME DD.
LL AN ER CH YME DD. Twr y Felin Wynt,—Yn awr, pan y mao yr lien felin wedi "rh.'ddi ei chap i lawr" i'r hyrodwymt, ond y twr iioeihlwm yn sefyll fel darn o fyrnydds herfeiddiol, y mae yn deilwng o sylw pobl y Llan ai ni el lid gviieud rhywbeth gwell gyda'r twr na'i adael yn iloches yr yslum. Nid ydym yn meddwd fod rlecyu yn Mon ag y gwelir cymaint o'r wlad oddiaino ma biyn y felin; a rhaid fod yr olygfa o ben y twr ar ddlwrnod olir yn ddigon i ddeffro < mieudwy Old eHid. trwy rhyw foddiion gwnteud baidawr ar ei ben, toi h.vnw a gwydr, a chael ysbieaiddrych yno dyrnai y gorwelion dan drem dyn, ac a Winn po.b st-r-:n yn doer? Pwy rydd gychwyn i ArsyllSj. G'uhelyn? Mr John Jones IPrmter). Cafodd y eyfjiil adnabyddus hwn yr anrhydedd o dreulio wythnos y Sulgwyn yn Cheltenham fel cynrychiolydd Odyddlion Arfon a Mon yn nghyfarfodydd blynyddol Urdd yr Odyddtion. Yr oedd saith gant o gynrychiohvyT yn bresenol o bob cwr o Bryd'ain a'r Iwerddon, liefyd anuyw o wledydd pel la f y byd. Yr Uwch Denil. Drwg geiiyni i iji adael cJlxun o'n noliad am yr U D. gynhaliwyd yn y Rhonddla enwau tri o frodyr aetlmcit yno o'r Li an, sef y Parch D. Hopkins, Mr Thomas Willkuns (iron- monger), a Mr J. E. Thumas (liairdiesser). Gwyr y brodyr mai nid cin bai ui ydoedd gadiael allan yr enwau. Felly, yr oadd chwech wedi myned i'r De odJdiyma. 0 Octir Arall y Byd. Y mae boneddiges wedi dyfod i'n gweled yr wythnos ddiweddaf o New Zealand, gyda'i th--i bachgen, Mrs Stodart wrth ei henw, a merch i'r diweddar Mr John Williams, ci^ydd, Bridge-stiTCct. Bwxiadla dlreulio IUC6 blwyddyn yma ac yn Ysgotland (Albanwr yw ei phriod). Y mae wedii bod yn New Zealand am 17 mlynedd, ac nid oedd wedi siarad gair o Gymraeg er pan yr aeth ymaith, hyd nes y cvrhaeddodd y Llan, eto y mae yn gaHu ei siarad yn awr mor a rhwydd ag erioed. Diau y bydd y bechgyn hefyd yn Gymry tafodlyfn gyda hyn. I
LLANDDEUSANT
LLANDDEUSANT Ysgol y Bwrdd. Yr wythnos ddiweddaf daieth adiroddiad arolygvdd ysgolion ei Fawrhydi i law yn iiiglyn a'r ysgol uchod!, a. rhag digwydd i mi wrseuid c-aril a'r cyfryw dodwn ef i lawr yn y ffurf y'i hojifonwyd — Mixed School This school is well and quietly conducted, and is being instructed with care, improving methods, and uimionn success. It is now a very efficient country school."—"Infant Clafs: The infants are very carefully and success- fully instructed and do their teachers much credit. Yn sicr mae'r uchod yn adlewyrchu clod i Mr E. Parry Williams, yr ysgolfeistr, yn nghyd a'r is- athrawùn, ac he-fyd yn foddlonrwydd i ni fel plwvfolii-it am Iwyddiant y planlt yn nglyn ag addysg yn y lie. Daeth Mr a Mrs Williams yma, o Beaumaris tua tliair blynedd yn ol, ac y maent wedi bud yn hynod lwyddianus ers pan ddwelthant i'n plith, ac eleni, trwy eu bymdrech a'u llafur llwydd- asant i einill y "grant" uchaf posibl. Y Pwlpud.—Pregethir y Sabboth nesaf yn Eglwys y plwyf 2uii y Parch T. Davies, B.A., rheithor; Eiim (M.C.), Parch D. Davies, Treftlw Betha<nia (A.), Parch Thomas G Owen, Moelfro Horeb (B.), Parch H. Hughes, Bangor. Bedydd.—Y Sabboih diweddaf gweinyddwyd yr ordinhad o fedydd yn Llyn Mel in Ho .veil. Bedydd- iwyd tri gan y Parch E. Davies," Oemaes. Er i'r tywydd fod yn amffafriol daeth cynulliad dla yn nghyd.
LLANRHYDDLA.D.
LLANRHYDDLA.D. Y Cyfarfod Cj^stad'leuol.—Anfona Mr J. T. Wil- liams, ysgrifenydd y cyfarfod uchod, atom fel y canlyn :—Yn eich adrodtliad yr wythnos ddiweddlaf o weithrediadau y cyfarfod uchod sylwoh Rhaid gofalu cadw allan bob culmi a rhagfarn. Gailesid gwneud gyda luii o hono yn yr eisteddfod hon gyda rhai hysbysiadau. Y ma«) yn amlwg eich bed yn cyfeirio at y ffaith ddarfod i mi hysbysu yn v cyfar- fod y byddai i'r bedrniadaethau yinddhngos mewn papyr meillduol. Nid cukij na "rhaigfarn," nac elw oedd wrth wraidd yr hysbysiad hwnw, ond y ffaith syml fod gan y newyddiadur hwnw ohebydd lleol. Nis gal la swn fy hunan yn rhwydd ro'i oria.u o fy amser i ysgrifenu y beiniiadaethau, a fy mwriad ydoedld rhoddi i'r goliebydd crybwylledig y papyrau gwreiddiol oddiwrth y beirniaid. Pe buasai genych chwi ohebydd lleol, ni buasai tunrhyw wahaniaeth yn caiel ei wud. Felly, prin yr ymddengys i mi yn dag i gyplysu fy enw i a "chulni a rhagfarn" o alchos eich diffyg chwi eich human yn hyn o fater. [Yr ydym yn derbyn eglurhad Mr Williains gyda'r pleser mwyaf; end nid ydym yii ex-edu fod yn y sylw a, wnaethurn ddlim y gellir dweyd ei fod yn cytemo at yr ysgnienydd. Rhaid in gobehwyr oU gofio ein bod yn cvnal rhyddid y Wasg i ddatgan. bam ar bob mater o ddyddordeb cyhoeddus, ond yr ydym yrt ceisio gofalu na cham-ddefnydldir y rhyddid hwnw i ddybenion maleisus ac anghywir.—Gol.]
LLANGEFNI.
LLANGEFNI. Chwareu P-ol.-Bu ohwa-reuwyr criced Llangefni mewn ymdrech a rhai Beaumaris ddydd Gwener diweddaf ar y maes yn Pen'rallt. Ein hochr ni gurodd—59 yn erbyn 56 Mr William Jones 0 holl ae-lodau Seneddol Cymru y boneddwr uohod yw'r fFyddloriaf i'w waith. Bu yn, bresenol mewn 89 I, "Tafiiadau" yn y Sen-edd y flwyddyn. hon. Y ma,e'r ddau agosaf ato 23 ar ol. Ni fu yr aelod1 dros Fon yn bresenol ond 36 o weifthiau ar ra-niad y Ty. O'r gorpheinoi.—Y mae'r "Worcester Gazette" yn ail-argraphu y nodia.d cainlynol aim biiodas o'i ritfyn am Mehefin y 7fed, 1000: AT y 12fed r oynfisol, yn i, Sir Fon, Mr H. Cecfan, a 1 Miss Lucy Pencock (aeres gyfoethog y diweddar John Hughes, Ysw., c Bawgwiddau Hall), boneddig- es brydfertli iawn, ond yn hollol fud a bydkiar.^ Dygodd y digwyddiad hwn vni nghyd dorf aniferth i weled y sere mom, yr hon, ar dbi y ferch, a ddygid vn rnlaaa trwy un arall. Fodd bymag, iioson y briodas bu i'r briodferch, wrth -.M'ckI i lawr y gris- iau, rodidi cam gwag, feil y syrthiodd1 i'r g'.vaelod yn erbyn oadair, nes bron gwuhanu ei phen vddiwirth ei chorph, a bu farw yn uniongyrchol. A ocs rhai o'n darllenwyr allant, daflu mwy o oleuaii ar yr lianas? Pwy oedldl y foneddiges a'i theulu, a'r priodfab, etc. ? Eurog.—Gwasanaethwyd yn nglui-pel y Wesleyaid y Sul diwreddaf gan y Parch R. Eurog .Jones, o Utica, U.D.A. Y mae efe yn awr ar ymweliad a'r wlad hon, a'i br-egethau yn cael eu mwynhau yn fawr. Marwolaeth Mrs Ann Jones. Dydd Jjlun heibryngwyd i Cemetery Llangefni yr hyn oedd farwol o Mrs Ann Jones, Pendref, Ceifniwrch (gweddw Mr Robert Jones Typobty gynt). Yr oedd yr hen wraig, a hi yn 86 mlwydd oed, yn un o hen drigolion Llanigefni. Gwasanaethwyd gan y Parch H. L. James. Y Cyfarfod Dirwestol. Gan fod! y tywydd yn anffafriol aed i Ysgoldy y Wesleyaid nos Sul di- wedidlaf, a cliafwyd cyfarfod da, dan lywyddiaeth Mr T. H. Hughes (arlunydd), yr hwn oedd yn dra phwrpasol yn ei sylwadtiu. Y siaradwr ydoedd y Parch R. Euirog Jones, a chafwyd ganddo anerchiad newydd a grymus. Da fyddaii gweled* arweinwyr crefyddol y dref yn ymbresenoii yn y cyfarfodydd hyn yn andach. Llys Ynadol.—Cynhaliwyd yr uchod ddydd Llun, gerbaron Mri O. H. Foulkes a W. R. Jones (Beau- maris). Cyhuddlwyd Hugh Thomas, gwas yn Ty'nlLain, Llanddyfnan, o farchogatth yn wyllfc ar y brif heol yn Llangefni naw o'r gtoch noson yr 28ain o Fai diweddaf. Profwyd yr achos gan y Rhingyil Huighes. Gadawyd i'r llanc fyned ar daliad y costau.—William Williams, Tygwyn, Llangeinwen, a gyhuddwyd gan yr Heddgeidwad T. Jones (21) o fod yn feddw ac alreolus. Proiodd' yT Aiolygydd Jones amryw gyhuddiadau blaenorol yn ei erbyn. a dywedodd d fod yn awr yn gweithio yn Neheudir Cymru. Dirwywyd ef i 10s a'r costau. —■ Gorchymynwyd i William Roberts. Garnedd Fawr, dalu y costau ar yr unrhyw gyhuddiad ddygwyd yn ei erbyn ga.n yr Heddgeidwad Evans.—W. Griffiths, Llanfachraeth, a gyh-udtdwycl gan yr un swyddog o fod yn feddw, a dirwywyd ef i 5s a'r costau.—Am adael i ddau ferlyn grwydro, dirwywyd John Jones, Llanidan, i 2s 6c a'r costau. William Hughes, Ty'nymynydd, Treg-aian, a ddygai gyhuddiad yn erbyn John Francis, Modfre, o adael ei wasanaeth a,r y 4ydd cyfisol. Yr oedd wedi ei gyliogi am chwe' mis am 7p o gyflog. Hawdai 3p o iawn. Yr oedd y diffynydd wedi myned i ffwrdd unwaith J dychwelyd, ond aeth ymaith drachefn ac ni welodd ef mwy. Dywedodd y Ditfynydd nad oedd ganddo lill rheswm dros adael y lie, ond fod arno liiraeth am Moelfre. Dywedodd y C-adeirydd fod yn rhaid I iddo dalu iawn, o 2p, gyda'r costau.-NVilliam Parry, trwyddiedwr y'Cross Kys, Llangefni, a wnaeth gais am i'w drwyddied gael ei throsglwyddo i William Lloyd Williams, Porthaethwy. Rhoddodd y di- weddaf amryw uystioiaethau i mewn, a chamiataodd y Fainic y trosglwyddiad. Y CYNGHOR DINESIG. Cynhaliwyd cyfaifod y Cvnghor nos Lun, ac yr oedd yn bresenol: Mri Richard Jones (is-godeirydd), W. O. Griffith, T. H. Hughes, W. Hughes Jones, A. J. Williams, 0. Chambers, 0. Jones, J. E. Jones, S. Ellis, W- Barnett, gyda'r clerc a'r swyddogion eraill. Pasiwyd adroddiltd y Pwyllgor Iechydol, ar gyiiygiad Mr J. E. Jones, ac adroddiad y Pwyllgor Arianol air gyllrt100 Mr S. El.is. Nid oedd dim neilldiuol yn y naill na'r llall. Daeth planiau o'r traeidau newydd fwriediir eu gwneud yn y Bull Hotel i'r bwrdd, ac eglurodd Mr W. O. Griffith lod y cyfnewidiadau ofynid gan y Oynghor wedi cae'l eu gwneud.—Pasiwyd i sel y Cyinghor gael ei roddi ar y pi an iau. Darllenwyd llythyr oddiwrth Mr 0. Griffith, Rhosmeirch, yn galw sylw at gytlwT peryglus y ffordd yn y rhan hono.Gofynood Mr W. Hughes Jones beth oedd yr achos na byddai y ffordd newydd! y bwriadw*yd ac y panderfynwyd ei gwneud yn y lie wedi ei gwneud?—Eglurodd yr Arolygydd ci fod! wedi cyflogi dynion i ddechaeu ar y glraith.BUI llaweir o ddadleu ar y mater, ac yn y chwodd pasiwyd, a,r gynygiad Mr W. H. Jones, yn cael ei eilio gan Mr T. H. Hughes, fod i'r arolygydd wneud darn o'r ffordd newydd fwriadedig fel prawf o'r gost, etc., ao fod ei lied yn wyth lath.—'Pasiwyd hefyd i anfon at Mr 0 Griffith yn egluro y caffai cynwys ei lythyr sylw. Dywedodd y Cadeirydd fod y gweddill o waith y cyfarfod yn codi o amgyldiiad yr oeelidynt oil yn teiniilo gofid o'i h&rwydd, sef mavwolaeth eu eadieir- ydd, Mr Robert Jones. Chwith oedd ganddynt weled ei Ie yn wag Yr oedd wedi bod yn aelodl gweitligar a phrofiadol. Cpiygiai efe anion llythyr 0 gydymdeimlaid puraf at y teulu.—Eiiwyd hyn gan Mr J. E. Jones, a phasiwyd Y peth cyntaf oedd ethol "overseer" i lanw lie Mr R. Jones. Cynygiodd Mr Owen Jones etholiad! Mr Ow!en Cliambers. Dywedodd: Mr Chambers ei fod ef yn gefnogol i gael rhywiui o'r tu allan i'r Cynghor. Yr oedd y ddau arall oedd yn dal y swydd yn aelodau o'r Cynghor. Oynygiai efe fod iddynt ethol Mr Hugh Williams, Pen'an. Pasiwyd1 i ethol Mr H. Williams yn uinfrydol. Pam ddeiuiwyd at y gwakh o ethol cadeirydd i'r Oynghor cafwyd fod ar y cofnodion benderfyniad fod i'r gadeirydd a'r is-gadeirydd gael eu llanw trwy etholia,d drwy y balot.-Ati-ihcuai Mr Hughe.s Jones a oedd penderfyniad1 felly yn rheolaidd; ni ailenit rwymo y Cynghor yn y dyfodol.-I)ud,eua,i Mr 0. Jones a. Mr J. E. Jones fod y cyfryw reol yn groes i iirfer pob cymdeithas a Chynghor. Modd bynag, barnwyd! miiti oad .v at y penderfyn- iad oedd ar y cofnodion oedd' decaf, i phan b.lBid- leisiwyd cafwyd fod Mr Rdchard Jones wedi ei ethol yn unfrydol. Yna. yn ffurfiol, cynygiodd Mr Hughes Jones, ac eiliodid Mr W. O. Griffith, fod Mr Jones yn cael ei ethol yn agored, a chododd pawb ei law. Pan aethpwyd i ethol is-gaadrydd cafodd Mr Raroett bum' pleidlais, a clian fod pump wedi eu rhoddi i'r aelodau eraill nid oedd yn fwyafrif clir. Dyw-edoddl Mr Baraett ei fod yn dra dioldigar i bawb roddasant eu pleidleisiau iddo, ond nid oedd yn dymuno i'w enw gael ei roddi i fyny. Pleidlleisiwyd drachefn a thrachefn, ac yr oedd dau yn gyfartal yn y diwead--Mr •) Jones a Mr W. 0. (ylriffith.-Ar gynygiad Mr O. Chambers, Mr T H. Hughes yn etilio, gohiriwyd yr etholiad hyd y cyfarfod inesaf. j
MARIAN GLAS.
MARIAN GLAS. Bu Ap Hari, y tafleisydd a'r dynwaredwr, atiia. yn ein difyru ar y 9fed o'r mis h.vn, pryd yr oedd yr ystafell yn orlawn. Yr oedd) rhai o honom ar y dlechreu yn penderfynu llogi yr Ap i dd'od atom yn medidKvl mai rhyw "feriman" oedd, ond caws cm ein siomi er gwell, gan fel yr aeth pobpeth hoibio yn weddaidd ac n!ewn trefn. Yr wyf yn dtall fod Ap Hari i dd'od yma eto yn fuan. Gresyn na clueid ystafell gymaint a,rail. Yr oedd yr elw yn myn'd i dalu am feinciau i'r ysg>)ldy. Llywydd.vyd gan Mr Willianis, Ty'nygongl.
PORTHAETHWY.
PORTHAETHWY. Arwerthiam.t.-Bu fri J. Pritchard a Porter yn cynyg ar werth y Rok Inn, Porthaethwy, ddydd Llun. Nid oedd llawer vn bresenol. Can' punt oedd y cynyg cyntaf, ac wedi cyraedd 190p pryn- wyd y ty i fewn. Gohhiwyd gwerthu Bryiirit-aelog. Y Cynghor D-sba.rth.-Ilu cyfarfod o'r Cynghor nos awrrth, Mr Crdwaladr Davies yn y gadair.— Archwydi talu- biliau yn cyrhaedd 1536p Yr oedd 1690p o'r dirc-th heb ei char.glu.—Y Pwyl gor lechyd- ol, yn ei adroddiad, a ddywedai fod y cyflenwad dwfr yn bur foddhaol. Yr oedd y pwyllgor yn argymhell fod i'r tal am y dwfr fod M o'r blaen, a bod i'r rhai wrthwynebent. i'r!ltal gaed eu diewis o gael y 'meter" yn eu tai ar eu cost eu. hunain (y Cynghor i roddi y "meter"), a bod tal o swilt am bob mil o alwyni yn cael ei wneud ar y dwfr, ac 2s 6a y chwarter o "rent" i'w godi am y "meter. Vlabwysiadwyd hyn; a phenderfynwyd anfon bil arall i ynngymerwr y gwaith ar Gapel y M.C., gam nad! oedd digon wedi ei ofyn am y dwfr yn y bil cyntaf amfonwyd.—Pasiwyd i anfon at Iri Gre-snall a Wheotley yn gofyn ididvnt wneud troedlwybr o flaen y Liverpool Arms.—Derbyniwyd llythyr oddi- wrth 'beirionydd y lanfa, newydd yn dweyd fod y gwaith yn myned rhagddo yn foddhaol. Yn adroddiad Dr. Eraser myriegid fod Ulnl}¡('d; g;l<eth wedi cymeoyd lie yn ystod1 y mis, ar gyfer dim un yr tun mis y liynedld. Dau farwolaech oedd wedii digwydd. Sylwodd un o'r aelodau mai Porth- aiethwy oedd y lie iachaf ar wyneb y d,i--tear.-Daieth pump o gychwyr gei'bron y Bwrdd, i gwyno oherwydd y Ilia i lamio o'r cychod. C^vynent hefyd am y codid taJ ar y cychwyr am fyned ar y lanfa, tra na chodid dim yn Mangor na Beaumaris. Yr oedldlynt befydl yn ceisiq gan y Cynghor estyin y lie i lanio yn Porth y Wra.ch. Dywedodd y Cadeirydd y gwneiid pobpetli ellid i gyfairfod eu cdsiadau.
PENCARNEDDI (Lkunfair P.G.).
PENCARNEDDI (Lkunfair P.G.). OyfarfÓd Pregethu. Cynhaliodd y Bedydd wyr yn y He uchod eu cyfarfod' pregethu blynyddol y dydd o'r blaen. Pregethwydi gan y Parchn, R. E. Willianas, Tabernad, Cefii Mawr; T. E. Williams, Berthlwyd, ac H. Jones. Cafwyd anvyddiott amlwg fod y gweision wedi em gwisgo a nerth o'r ucheldier i draethu am yr anchwiliadwy oJnd. Hefyd, caf- wyd y pleser o wrando Mr Davies, y cerddor medrus o'r Cefn Mawr. vn canu enrvnau o'r Liawiyfr. "— D. H.
PENTRAETH.
PENTRAETH. Y Proffeswzr Ap Hari, Bangor, yn Ysgol y Bwrdd, Pentrae.th, DOS Fawrth nesaf, am 7.15. Llywydd, Mr D. J. Elias.-Advt. Cyngherdld. Nos Fercher diweddaf cyndialiwyd cynigherdd yn yr Ysgol Genedlaethol yn y pentref uchod, o dan lywyddiaeth y Parch E. P. HoweM, M.A., rheithor. Prif arwr y cyfarfod ydoedd y Proffeswr Ap Hari, Bangor, y tafl-ldsydd a'r dyn- waredwr enwog. Cafwyd denawd ar y berdoneg gaai Mrs Howell a Miss Florence Evans, Rheithor- dy; a chaneuon gan y Mri G. Williams, Plasgwyn, oc Hugh Pa;rry, yn nghydag adroddiad gan Mr Hugh Owen. Yr oedd yr ysgol yn orlawn, a chafwyd elw sylweddol tuag at, yr achos mewn golwg, sef y Genhadaeth Gartrefol. Cyl'eiliwyd gan Mrs Howell a'r Misses Jones, Castle Bank, a Thomas, Pamdy. Wedi talu y diolchiadau arferol, a duuiu yr Anthem Genedlaethol, ymwahanwyd. Yr oedd Ap Hari yn ei liwyliaui goreu, a mawr oedd y dilfyrwch a barodd.
BETHESDA.
BETHESDA. Y Moirwyr yn Anfoddog.—ac anniddig ydyw tymherau y dosbarth bvwiog hwn, fel rheol, y dyddiau hyn, gan fod eu tymhor yn myned heibio yn gJ-tlym a hwvtliau heb gael fawr o hwyl o gwbl. icliydig maeiit wedi ei lwyddo i ddal yn yr afom ac ar y llyn. Bu y moiriwr enwog o'ch diiias chwi i fyny ac ar y llyn yr wythnos ddiweddaf, sef Mr W. A. Dew, yr arwerthwr adnabyddus. Mae y boneddwr hwn yn enwog fel moiriwr eogiaid yn yr afon, ao yn yinwelydd cyson bob blwyddyn, a bydd bob amser yn dra. llwyddianus, fel y niae yn cael ei restru yn un o "champions" yr afon. Oiid ni chly.rsom am danio fel moiriwT brithyll ar y llyn hyd deni. Ymddengys ei fod, a'i fod yn "champion" ar y llyn, hefyd. Llwyddodd i ddal nifer dda, ac yn eu mysg un brithyll yn 'pwyso pedwar pwys; dyma'r trymaf a ddaliwyd eleni. Y cydd' o'r blaen gwelsom, y moiriwr enwog 'ar y llyn a'r Marddur, serf Mr Moses Williams, Maes Caradog. Cwyno yn arw yr oedd yntau, ac nad oedd wedi cael dim gwerth o hwyl deni. Yr oedd wedi bod ar g llyn yr wytluios ddiweddaf, a rhyw ddwsin oedd. y cyfan a ddaliocld; yn eu mysg yr oedd un yn pwyso un pwys. Yr oedd wcdi bod! boreu y diwrnod y gwelsom ef yn y Marddur, ao wedi llwyddo i ddal mewn ycliydig oriau di-os chwe' phwys, a prolphwyda ed Ibod yn vinyl amser gwell. Pa le, tybed, y mae y'Glangorsiaid, sef Mr Moses Jones a'i fab Alun? Ni chiywsom -eu hanes hwy o gwbl ar ol dyddiad cyntaf agoriad y llyn. Ofnwn fod rhyw anghaffael wedi eu cyfarfod. Gcbeithiwn mai nid afiechyd sydd yn rhwystr. Mae ci gyfaill, Moses Williams, Maes Caradog, yn hiraethu am ei weled, gan ei fod mewn amgen am blu llyn. Nid I oes neb, meddai, yn gallu crawio plu llyn yn debyg i'r hen Glangors. Disgwy'iwn yn bryderus ga/d clywed am damo ef ac Alum yn gwneud goreliest o I honi rai o'r dydcliau, nesaf. Priodas Ffasiynal Agcshaol.—Deallwn fod uniad priodasol Miss Louisa Gwendoline Morgan, ail ierch y diweddar Borch Caiiion Morgan, ficer Glanogwen, a'r Parch Charles Edwaird hKkleston, plwyf Sand- bach, Sir Gaer, i gymeryd He yn Eglwys Glanogwen yn ystodl y mis nesaf. Deallwn y bydd y gostegion cyntaf yn cael eu cyhoiddi ddydd Sid, y 21ain cyfisol, yn yr 'eglwys Y hi ynddi, sef Glanogwen. Pleserdaith Ddifyrus o Amgylch Pass L anberis.— Yr oedd cor tneibion enwog St. Ann's, yr hwn sydd dan arweiniad Mr D. Bangor Jones, wedi arfaethu ers peth amser yn ol gael tieuiio diwrnod difyrus gyda'u gilydd (25 mewn rliif). Penderfynwyd ar ddydd Ian diweddlaf, yr lleg cyfisol, fel y diwrnod niwyaf priodol ac add as i hyny, er eadw mewn cof am eu mynediad' i mewn i r chwarel, yr lleg o Fehefin, 1901, ddwy flynedd yn ol. Cychwvnasant oddeutu saith o'r gloch y boreu hwnw yn un o "brakes" Mr David1 Williams a'i Feibion, Llan- gollen Hotel. CaJwyd hin mwyaf dymunoi. Llyvrydd y cor ydyw Air William Roberts, Sling. Arhosasant am amser yn Meddgelert, lie liefyd y mwynhasant giniaw ardderchog yn y gwestty ad- nabyddus. Wedi hyny gyrwyd yn mlaen trwy Lanberis i Gaemarfon treuliwyd oddeutu awT yn I' Nghaernarfoii. Wedi hyny atitlipwyd am Fangor, a chyrliaeddwyd y City Ilotel erbyn saith o'r gloch. Tra y bu y westty-wraig garedig a. siriol, Mrs Owens, yn hwylio y te ar eu C)-LT, canasant amryw ganigau, hyd nes tynu sylw ugeiniau o bobl, y rhai yn fuan a llanwodd yr heol gylOrbyn a'r gwestty. Wedi mwynhau y miehisfwyd paro; oedig, gadawsant y ddinas, a chyrhaeddodtl pawb adref, mewn amser cyfaddas, yn lilon a.c iach, wedi mwynhau diwrnod bendigedig, fel y dywedodd un o honynt wrtliym. Tori CVnffon Buwch. Ofnir fodi ymddygiad Gwydddig wedi cael ei gytlawni yr wythnos ddi- weddaf ar fferm Mr William Jones, Penybryn, Bethesda- Ymddengys iddo iyned i'r cae un boreu i nol y gwartheg i'w godro, a phan y codai un o'i gorwedidle oanfyddiai fod rhai inodfeddi o'i chynffon wedi ei dori ymaith, gyda gwaed yn rhedeg o honi. Iaoe y darn cynffon yn nghadw gan y Rhingyil Rowlands, yr hwn, yn nghyda'r Heddgeidw-aid Roberts a Morris, SY'11 brysur wrth y gorchwyl o 'wneud bob ymchwiliad posibl i'r aiiigylcl/iad. Dal Llwynogod: Cydnabod Tetilyngdod,—Fel y gwyr pawb, creadur dinystriol1 oinadwy mewn cymiydogaeth ydjw y cadno, an- irtue y colledion mae yn eu hachosi i'r amaothwyr biaidd yn anhygoel: yn gymaint felly, fel y byddl aunxyw o honynt yn niyned allan gyda'u CWll i'w hela, ac ar advgau yn llwyddo i ddal un, ac y niao nifer mawr o honylit yn wastad yn gwersyllu ym Mynyddoedd yr Eryri. Mae y gymydogaeth lion wedi bod yn hynod ffortunus y blynyddau diweddaf, drwy fod' ceidwad hdwriaeth presenol Arglwydd Penrhyn, sef Mr John Williams, Bryiipoeth, Nant y Rongiog, yn cymeryd y fath lafur a dyddordeb yn ninystr y creaduriaid hyn, ac y mae wedi gwneud gwrliydri gwerth ei gofnodi. Y mae yn ystod yr airser y niae yn y swydd (odclieutu pedair blynedd) wedi lladd dros gamt o hem lwynogod. heb son am nifer mawr o genawon. Yn gweled y lIaur mawr y mae w-edi ei gymeryd, yn,y-gbyd a'r llwyddianit sydd wedi dilyn hyny, tdmla y boneddwr hadfrydig Air John Roberts, Ty'nymaes Farm, y dylkl gwneud rliyw gydnabyddiaeth i Wi liaii.s, a chafodd i gyd- weithredu ae i'w gynorthwyo ddau foneddwr arall, sef yr aimaethwr caredig a 1u\¡d Air Edward Evans, Tal Llyn Ogwen Farm, a Mr Williams, Dyffryn, ac aethamt o gwmpas ffermwyr y cylcli ma.e Williams yn ei wylied, a llwyddasant i gasglu swim sylweddol, y rhai a gyflwynwyd i Williams gun y tri boneddwr uchod'. Dymuna Mr WTidi;ims gydmabod ei ddiolch- garweh mwyaf cynes i holl amaethwyr y cylch, ac ym meilldhiol i'r tri boneddwr a. gychwymodd y symudiiad, a theimla. yn falch fod yr amaethwyr yn gwerthfawrogi ei wasanaeth. I Ein Fioer, y Parch R. T. Jones, wedi Myned i Newid Aer. —Gadawodd ein parchus fioer Bethesda foreai dydd Llun, yr 8fed cyfisol, ar e.i daith i Switzerland a llynoedd Geneva, etc, ac arfaetha ddyfod yn ol erbyn y Sail cyntaf yn mis Gorphenaf. Dymunwn bob hwylusdod a rhwyddineb iddo i fwynhau y daith bleserus, a. dyfodiad yn ol wedi adnewyddu yn ei nerth. Addawai oyn ein gadad rocldi darlith ar hanes y daith ar ei ddychweliad yn ol, a diamheu y bydd yn dret) gwerth ei chlywed. Arholiad Ysgrythyrol yr Esgobaeth.—Cynhaliwyd yr arholiad hwn foreu a 'uawll Sadwrn, y 6ed cyfisol, yn Ysgoldy Glancgwe-n gan yr arolygwr, y Parch A. 0. Evans, "diocesan inspector of schools," ac yr oedd hefyd yn bresenol yn arolygu y gweith- rediadau y Parchn. R. LI. Headley, 'M.A., ouira,d. Glanogwen, a Tegid A. Davi,e-s, curact Gelli. Arhol- iad ysgrifemedig ar y pryd ydoedd hwn, ac felly yr oedd yn orfod arnynt. oil sefyil ar eu traed eu hunain heb neb i'w cynorthwyo, yr hyn sy'n ddull teg i brofi eu gallu. Daeth deuddeg o ddisgybl athrawon Ysgiolion Cenedlaefhol y gymydogaeth yn mlaen, yn nghydag oddeutu 18 o ddeiliaid Ysgolion Sul Glanogwen a'r Gerlan. Drwg genym ddleall fod yr emeth ieuanc obeithio!, Katie A. Williams, Mount Pleasant, Gerlan, yn -absenol oherwydd afiechyd. Bu iddi hi enill sat1 e uchd yn yr arholiad y flwyddyn ddiweddaf ac enill gwobr. [Parhad o ne.wyddion lleol i'w gweled1 ar tudalen 5.]
Y Diweddar John T. Williams…
Y Diweddar John T. Williams (Lon Glai), Brodor o Lnnrug* Yn America y teriynodd y cyfaill uchod ei oes, yn Fair Haven, Vermont. Bu farw ar y 9fed o F'ai diweddaf, a cheir darlun pur gywir o hono yn y "DryHh," yn nghyda'r bywgrapli- iad canlynol gan un G. H. Humphrey:- Gellir crynhoi bywgraphiad Mr Williams i ychydig linellau. Ganwyd ef yn Llanru,g, Sir Caernarfon, Mawrth 4ydd, 1854. Gwelir felly ddarfod i'r raul fachlud tra yr oedd hi vn ddydd. Enwau ei rieni oeddynt Thomas" a Winifred Williams. Rhoddwyd iddo addysg dda. pan-yn fachgien. Pan yn ddyn ieuanc bu yn athraw air. ddeng mlynedd mewn ysgol yn Mangor. Yn y flwyddyn 1877 ymfudodd i'r wlad hon. Mawrth 3ydd, 1880, ymunodd mewn glan briodas gyda Miss Eleanor D. Jones, y pryd hwnw o Troy, N.Y. Cyn hir symudasant i Fair Haven, Vt., lIe y treuliodd ef weddill ei oes fel gweithiwr yn melinau ceryg y He. Gadawcdd ar ei ol gyda'i weddw ddwy ferch —'Winifred a Mary E.—yn nghydag un ebwaer a thri brawd yn Nghyipru. Cynhaliwyd. y gwasanaeth angladdol yn addioldyiyr Anni'bynwyr Ovmreiig.y gweinidog, y Parch D. L. Williams, a'r Parch William Nathtniel, Poultney, Vt., yn gweinyddu. ( Claddv/yd ef yn mynwent. Cedar Grove: Mri R. Temple Jones, John B. Williams, Edward W. Owen, Owen O. Thomas, David Williams, a William Thomas yn gweini fel elor-gludwvi. Yr oedd ei gynhebrwng yn un mawr a dwys, a thra y rhoddid ei weddillion marwol yn y bedd, teimlai pawb fod un o Gymry disgleiriaf yr ardalocdd wedi gorphen ei yrfa ddaeatiol. Perthynai i John T. Williams lawer o hy- nodion ac o ragoriathau. Yr oedd o ymddang- osiacl personol tarawiadol, yn ddyn tal, union- syth, bywiog ei ysgogiad, a diym'hongar ei ym- ddygiad. 0 ran ys!bryd yr oedd yn rhadlon a oliymdeithasgar. Ymhyfrydai yn ei deuiu. OynysgaeddwvcT ef gan Natur a helaethrwydd I o ddoniau. Nid yn ami y gwelwyd un mor amryddawn ag ef. Yr oedd yn benigamp fel lla.wysgrifydd, fel Cymreigyad a Sais, fel ad- roddwr, fel darllenwr, fel areithydd, fel traeth- odwr, fel cerddor a dadganwr, ac fel arwein- ydd cora.wl. Llawer, llawer gwaith yr enill odd wobrwyon yn Eisteddfodau Utica a SiT- oedd Washington, N.Y., a Rutland, Vt. Meddai yn ci holl ymgeisiiau farn gywir a cJiwaeth iachus. Yr oedd ganddo allu uwch- raddol i ganfod hanfodion pethau, a chyda. hyny medr di-ail i roddi mynegiant rhagorol i ystyron cyfansoddiad rhyddiaethol, bardd- onol, neu gerddorol. Alwynhai ddarllen a myfyrio, a chymhellai eraill, yn enwedig. ei ddwy ferch, i ymddi- wyllio ac ymestyn at ragoriaeth addu'rnol ac ymarfeirol. Eto rhaid addef ddarfod iddo yntau, fel myrdd o'i flaen, ymgadw yn ormod- ol o gysegru ei alluoedd rhyfeddol nid yn unig i adloni a gjwrtedtliio ei ,gyd ddynion, ond hefyd i'w hyfforddi a'u hysbrydoli yn mhethau pwysicaf y bywyd hwn a'r byd a ddaw. Mor ofnadwy yw cyfrifoldeb tywysogion athrylith! Yn ol dameig Orist, gwr yr un dalent a syrth- iodd i'r amryfusedd o guddio arian ei ar- glwydd, ond cyhoeddwyd barn drom arno ef oherwydd ei gam-ymddygiad. Beth pe y caw- sid hwn ag yr ymddiriedwyd y pum' talent cl, iddo wedi gwneud yr un modd? Oni fuasai ei gondemniad ef bumwaith yn drymach? Ond serchog hyderwn fod John T. Williams wedi cael, cyn ei ddiwedd, arweiniad at yr Hwn sydd gad am i iachau a pharod i faddeu. De- allai ef uwchlaw llaweroedd egwyddorion ao amodau yr iachawdwriaoth a berffeithiwyd trwy y Ceidwad cariadla,wn a ddywedodd: "Deuwcli Ataf Fi, bawb ar y sydd yn flinderog a<- yn llwytliOL', a Mi a esmwythaf arnoch.
Maiwclaeth Gonichwyliwr Ystad…
Maiwclaeth Gonichwyliwr Ystad Gymreig Mae gemym yr wythnos hon, gyda galar, i gofnodi marwolaeth Air Robert Morris, Penilyn, Aberorch. Yr oedd. Mr Alorris yn 61 nilwydd1 oed. ac wedi bod yn oruchvvyliwr Ystod Broomhaill, Pwllheli, am dros ibuim' mlynedd ar hugain, Nid oedd ei iechyd weidJi bod ym dda yn nghorph y ddwy neu dlair blynedd diweddaf, a chymierodd ei farwolaeth le y Sabboth cyn y diweeldaf. Yr oedd Air Alorris yn hynod! boblogaidd ac uchd ei barch, a bydd ei golli yn cael ei deiimlo yn llym gan bawb a'i hadwaem- enfc. Cnnerodd yralllgladd le biydnawn Alercher yn mynwimt Abererch. Gad'awodd yr orymdaith angladdol Benyllyn ganol dydd, a cliyfariyddwyd hi gan y Parch Ganon Davies, Pwllheli, yr hwn aeth drwy y gwasaiiaethau yn ddwys yn Pemllym ao wrth y bedel. Y prif alarwyr ooddynt Mr R. Roberts, Y.H., Alarket-street, Caernarfon; Parch Gwynedd Roberts, Conwy; a Mr J. Roberts, Llythyrdy, Pentrevoalas. Yn mhlith eraill yn y c-yrihebrwng yr oedd Dr. Hunter Hughes, Pwllheli; Alilwriad Lloyd Evans, Broomhall; Mr R. O. Lloyd Evans, Broomhall; Parch J. Owen Evans, Ficerdy, Pontfaen, Morganwg, yn nghyda-nifer o demantiaid a gweithwyr ar Ystadi Broomhall. Cariwyd allan dref nia-dau yr angladd gan Mr David Willlianis, Siop Pwlldefaid, Pwllheli. Gohebydd a ysgrifena fel y canlyn.- --Mab- oedd Mr Robert Morris i Mr Thomas Morris, Erwleki, ger Conwy, a'r hwn am ,llynyddoedd lawer fu yn arolygu dosran yr adei'.ida ar Ystad y Foelas. Bu Mr Robert Morris yn gweithredu am, 25 mlynedd fel ^ormdiwyj,.wr Ystad Broomhall. Wedi gwasanaeth a ei dymhor gyda ffirin o archadeiladwyr :t sur veyors Llunde.inig, daeth Mr Morris i Chwarel y Penrhyn fel is-oruchwyliwr ac, yn mhen amser byr ar ol hyny gwasanaediai yn Swyddfa Ystad Rug, o ba le yr aeth i Broom- hall.. Meddai alluoedd mawrion fel archad eiladydd. Yr oedd hefyd yn ddaear^gwr pur dda. Yn ychwanegol i weithiau llai, ddarfu iddo ef lbarotoi y planiau i adnewyudu Kg- lwys Abererch, yr hwn waith gariwyd allan yn 1880. Yr oedd Mr Alorris yn Egiwyswr cyson a iCheidwadwr pybyr. Er mai anfynych y gwelid ef mewn cyfarfodydd, gwnieth w,,as- ana^tih :gwea*thfawr!i'i* achos C^yfansoJd'.adnl, yn neillduol yn nglyn a chofrestr y pleidleisiau ac heblaw clarpaIu planiau, bu iddo veirh redli fe.1 ysgrifenydd mygedol i Glwb CeÜi, wadol y Gweithwyr yn Mhwlliheli am lawer o flynyddoedd. --DL'Ir8
. Llys Sirol Pwllheli. ----"-f
Llys Sirol Pwllheli. f Cynhaliwyd yr uchod ddydd Mawrih ger- bron y Barnwr Wm. Evans. AOHOS YN ERBYN CADBEN. G'ofynodd Mr W. Caer Jones (Mri Lloyd Georgo a George) ar ran Robert John Owen, Oaernarfon, am draddodi Evan Jones, Aber- daron,' cadben llong, yn ngwyneb dyfarniad gafwyd yn ei erbyn am 50p yn yr Uehel Lys. Nid ymddangosodd y diffynydd, a dedfryd odd y Barnwr ef am 21 niwrnod, y ddedfryd i 'beidio cael ei rhoddi mewn grym cyhyd ag y talai bunt y mis. GWRAJG YN ERBYN EI GWR, Mrs Agnes Williams a ddygodd .gyngaws yn erbyn ei gwr, John Williams, ffieryllydd, Oriocieth, er cael meddiant o ddodrefn per thynol iddi, neu ynte y swm o 32p. Yr oedd Mr S. Moss, A.S. (yn cael ei gyfar- wyddo gan Air Lloyd George a George) dros y wraig, a dywedodd ei bod wedi cael ar- oheb gan ynadon Porthmadog i ymwaiianu oddiwrth ei gwr ar gyfrif ei greulondeb par- haus. Prynwyd y dodrefn gan y wraig allan o 25p a rodd wyd yn anrhag iddi gan ei brawd ac allan o roddion gafoad gan yinwehvyr fu yn aros gyda hi a'i gwr yn y siop. Mr Nee, Caernarfon, dros y diffynydd, a ddadleuodd fod y dodrefn wedi eu prynu allan o'r arian fenthyciwyd gan y diflynydd ei hun. Air ol gwrandawiad maith rho; y Bamwr ddyfarniad o blaid yr hawlydd gyda chostau. DEDDF IAWN I WEITHWYR. Gofynodd Mr Moss am i archeb o 7s 6c yr wythnos dan y Ddeddf uchod wnaed yn achos > Samuel Eastdale yn erbyn Ownoii Ohwarel Setts Llanbedrog gael ei chadamhau. Ohd- wyd yr archeb o 6s i 7s 6c yn y llys diweddaf ar yr amod fod i'r dyn geisio gwneud Ew-,tilh ysgafn yn y chwarel. Ond yr cedd wedi methu gwneud y gwaith. Mr Evan R. Davies, dros y cwmni, a ddad- leuai fod y dyn yn abl i wneud gwaith ys gafn. Oadarnhawyd yr archeb. AGHOS GAN Y GWAROHEID WAID. Ymddangosai Mr A. Ivor Parry ar ran Gwarcheidwaid Pwllheli i wneud cais dan Ddeddf y Gwallgofiaid. Ymddengys fod gan un o'r t Lod ion anfonwyd i'r gwallgotdy swm o arian yn y bane, a gofynai y gwarcheidwaid am y swm o 21p 9s 3c, sef y costau yr aeth pwyd iddynt yn ei achos. Caniatawyd y cais gyda chostaa. YN NGHYLCH OEFFYL. Dygai David Roberts, Bryncroes, gyngaws yn erbyn Richard Owen, Riverside, Pwllheli, am iawn mewn cysylltiad a gvyerthiant ceffyl. Eist.eddai 'rheithwyr yn yr achos. Dywedodd Mr S. Moss (yn cael ei gyfar wyddo gan Alri Lloy(I George ,a George), dros yr hawlydd, fod y ceffyl wedi cael ei Werthu fel un llonydd mewn ger a than gyfrwy, ond iddo d,roi allan yn giciwr a nogiwr. Mr Alfred Ivor Parry a ddywedodd fod y ceffyl "yi eti hysbysebu fel yn llonyld ac yn weithiwr iawn, ond yn yr arwerthiant dywecl- wyd fod y lotiau i gael eu gwerthu helo war- antr'wydd, a'r prynwyr i ,gymeryd y eanlyn- iad. Barnodd y rheithwyr nad oedd gwai- antrwydd wedi ei roddi, a rhoddasaut reith farn o blaid y diffynydd. Cadarnhawyd hyn gan y Barnwr gyda'r costau.
Advertising
^2$jiBL. WHITE FLOATING Anlkp I 1 A FRIEND FOR .FAIR FORMS AND FAGES. I itfg'TU'rr'i''wg-«ggi-gp'?<i4—graiTinMiMBnBwarii"TWTiit'W 11 m 11 SWAN j I SWAN SOAP I DAINTY, PURE, | SOAP FRAGRANT. LADIES like it | LADIES are because it I charmed with floats. y A m T its Vagrant 5WAN SWAN WHITES FLOATING SWAN SOAP SOAP LADIES ape vinicc LADIES are pleased with its ° delighted with dainty appear- its exquisite anee* Is manufactured fpom the purest purity. and sweetest of edible oils and fats, and is expressly made for washing dainty fabric, for the SWAN toilet, and the bath. I SWAN j SOAP SOAP 1 I A PURER SOAP IS BEYOND THE ART OF SOAPMAKIHC. ( ".8 A WHITE FLOATING A LEVER BROTHERS, LIMITED, PORT SUNLIGHT. CHESHIRE. — -4 p P 0 I.N ralt o 'toO ",V! .# of I Light bicycles mean less labour 1 and RUDGE-WHITWORTHS 1 are the lightest and strongest. I j Art Catalogue, post free, from I I Rudge= Whitworth, Ltdo,Coventry. LOCAL AGENTS: J. R. Williams, Bulfoeley square, Llangefni. H. Roberts, Market-square, Llanerchymedd. D. P. Williaias General Merchants, Khyd, near Beaumaris. J. Wild, Victoria-road, Holyhead. T. H. Lemm, Glas Craig House, Amlwch. Rudge-W hit worth, Ltd., 101, Bold-street, Liverpool — -y— —— The name COLQUHOUN has for the past twenty yeara ttood for n AT r\ tt tt rt TT M > O a!1 that is 8enuine in SCOTCH WOOLLEN GOODS. They are V» ULyUliUUrl b guaranteed to be manufactured from pure wool only, and go through the various proce s&es to the finished articles in the mill, and under n.F>JTTTMl? Air Colquhoun's supervision. u Hi IN U UN £ 1 BQX 0F SAMPLES POST-FREE, containing a select range of LADIES' and GENTLEMEN'S SCOTCH TWEEDS, RUGS, BLANKETS, KNITTING WOOLS, HOSIERY, etc., latest style and shades, will be sent on request. "^T~' Any length cut at Mill Prices. All Carriages Paid. Write for TWEEDS 1 Samples. TO WOOL GROWERS. xr A r**TO WHAT DO YOU DO WITH YOUR WOOL? Do you make the Y A. K IN D most of it ? You can do &is by sending it direct to my Mills and having it manufactured into any kind of Woollen ClofJ* I have having it manufactured into any kind of Woollen ClotJ., I have fcT pj lover 400 patterns, and pay carriage on all wool sent me. I send pat- 1 — terns post free for patrons to select which cloth and pattern they TTArtTpinU 'like their wool made into. HH^I h K Y A. COLQUHOU N, Largest Retail Manufacturer in Scotland, WAUKRIGG MILL, GALASHIELS. Agents wanted where not represented. 1872 not represented. 1872
Cynghor Dosbarth Twrcelyn.…
Cynghor Dosbarth Twrcelyn. Cynhaliwyd cyfarfod o'r Cynghor uchod ddydd Alercher, ac yr oedd yn bresenol: Mri R. L. Edwards (cadeirydd), O. Williams, Cae'i'dewg Lewis Hughes, Abereilian Hugh Thomas^ 'Carrog; O. Williams, Penycefn; A. McKillop, Ty Mawr; T. Rowlands, Bodneith ior; J. R. Thomas, Bodeilio; J. Roberts, Pwllmelyn; H. C Parry, Ceidio; D. James Jones, LianUachell; a'r clero (Air Thomas Hughes). I Derbyniwyd llythyr o'r Bwrdd Masnach yn cydnabod rfeorbyIÏiad y pienderfyniad basiwyd j o barthed traeth Oemlyn ac yn dweyd y ca'i y mater ystyriaeth. Darllenwyd penderfyniad o eiddo Cynghor Farnham 0 blaid rhoddi gallu i Gynghorau Lleol wahardd i adeiladwyr godi tai ar dir- oedd gwlyb ac afiach. Mr Lewis Hughes a gynygiodd eu bod yn cefnogi egwyddor y penderfyniad. Yr oedd y mater o bwysigrwydd arbenig i'w dosbarth hwy, lie yr oedd oymaint o adeila-lu yn myned yn mlaen. Nid oedd ganddynt fan-ddeddfau adeiladu perthynol i'r Cynghor, yr hyn m ddylai fod. Nid oedd eu hen deidiau ond hy- nod ddidrefn gyda'u tai—cefn rhai at ddrws y ( lie,ill-ond yr oeddis yn awr i roddi eu lie pri- i odol i ystyriaethau iechydol. Mr Owen Williams (Cae'rdeigog) a ddatgan- odd gyffelyb svniadau. Yr 'oedd gwir angen am y man-ddeddfau hyn. Yr oedd y mater wedi bod gecbron droion, ond dim wedi cael ei wneud. Pasiwyd i gyfarwyddo y clerc i gael man- ddeddfau gwahanol gynghorau, a bod pwyll- gor yn cael ei benodi mewn cyfarfod arbenig o'r Oynghor ar ol cyfarfod y Gwarcheidwaid yn mhen y pythefnos i ffurfio man-ddeddfau adeiladu cymhwys ar gyfer y dosbarth. ? Daeth cwestiwn y Alesur Addysg gerbron yn y ffurf o gais oddiwrth Gymdeithas y Cyng- horau Gwledig am i'r Cjynghor basio pender- fyniad o blaid gadael pob "cylch" dan y Ddeddf newydd fel y maent yn awr. Dadleuai Mr Lewis Hughes a Mr McKillop, fel aelodau o'r Pwyllgor Sirol, yn erbyn ym- rwymo i bleidio dim y naill ffordd neu'r llall, gan nad oedd y cynllun eto wedi ei weithio allan. Nid oeddis yn gwybod dim eto pa fodd y gweitliredid. Yr oedd pethau mwy i'w seblo cyn gosod yr "areas." Y Cadeirydd Sut y gall y Pwyllgor weith- redu heb wybod barn y wlad; os yw y cyn- llun, fel y dywedir, i fod yn unol a theimiafl y wlad, pa fodd y deuir i wybod y farn hono heb i ni ei datgan? Mr O. Williams: Fy syniad i ydyw y bydd- ai penderfyniad y ICynghor yn help i'r bonedd- I igion ar y pwyllgor ffurfio barn. Credaf fi mai amledd y Byrddaru Ysgol oedd gwendid ein cyfundrefn addysg. (Mr Lewis Hughes: "Clywcih, clywch.") Y mae gormod o falu wedi bod arni. Yn ami iawn, yn lie bod y [ Bwrdd yn rheoli yr ysgolfeistr yr oedd yr I ysgolfeistr yn rheoli'r Bwrdd. I Mr J. Rioe Thomas Y mae'n bryd rhoddi yr awdurdod yn nwylaw Thywun heblaw y Bwrdd Ysgol. Dywedodd Mr McKillop fod ganddo deimlad agos at y Cynghor Dosbarth. Nid felly gyda'r Byrddau bycham oedd hyd y wlad. Ond ap- eliai at yr aelodau i adael y mater, gan ei fod dan ystyriaeth y Pwyllgor Sirol. Felly gadawyd i'r mater syrthio. 11 Darllenodd Mr W. J. Williams (arolygydd budreddi) ei adroddiad, a Mr T. O. Thomas (arolygydd y ffyrdd) e.i adroddiad yntau, ond nid oedd ynddynt ddim o ddyddordeb nffill duol. v i