Y Clorianydd

CWRS Y IiHYFEL. DYDD MERC IIF.it. Y mae\' w:>tI1;:d a.'r G.rm<ljaid H'Ji ,1('1' leu ar en hymosouiad hir-ddi^g-.vyfiedig yn t-rbyn yr A si.go illuteuii, yn ell hymgais atlHcwyddol J die: llinell yr Itaiiaid ar nyi1 vr afon Piave. Y mao cy degrati anferth a bj ddinoedd lliosog *edi cacl eu cayglu yno yn ystcd y pjthefnoe ddiweddaf, a oyed \lawrtl. gv>naed ymosodiad dyblyg yn erbyn salte gadarn yr Itaiiaid yrn A(3 alette. Curwyd y cynfaf yn ol gvda ehti!!?dion trym- ion, a ehyrner»xld yr it diaui Iu mawr o gurciiar- orion. \n vsttxl yr ail ymosodiad, yr tiwn a barhaodd hyd vn gynnar fore ddcx., gorfodwyd yr Itaiiaid 1 encdio o u safleoedd biaeri. Fcnid bjmiug, nid \w iiyn vvrdi gwanhau dim arr.yrit. Y ma'¡' golvn yn egniol lawn ar hyd yr afon ria. ve. i 11 eu hadroduiiul hawlia'r Germaniaid eu bod we<h gyrru'r Italia id yn ol o'u safleoedd crytion. Dywedir fe.1 y Germaniaid wedi davii cNvy adran newydd 1 r amcan o adnewyddu eu hym- osodiadau ar y Piydeiniaid yn Cambrai. L' odd! bynnagj nid vw Syr Douglas Haig yn ei adrodd- »ad ond yn oyfeirio at brysurdeb v cyflvgrau. Ar y tfrynt Birengig y mae'r eyliegrau yn parhau yn JFyrnig yn Beaumont a Fosses Wood, -V ood, 1'r dwyrain o'r Mouse. Dywed y Cadfvidog Marshall yn ei adroddiad ei fod wedi bod yn brwydro am y tro cvr.taf er pan y mae'r arweiniad yn ci law d ar 01 marw'r Cadfrido^; ilaude. t:f ar ol Symndodd minteioedd jmlaen yn erbvn safle fynyddig y Tyreiaid ar yr afon £ >ialah,*ac ym- ddengys eu bod N- '-dl' cyrraedd eu hamean ar ol diwrnod o ymJadd. Cydweithredai r Rwsiaid yn yr ymgynh hon, a chaed 150 o garohitrorion a dau o ynnau Dywed y Press ,Bureau nad oes wirionedd yn y mynegiad lywnyddus oedd yn vr adrcildiad gol, set fod y byddinoedd" Rumanaidd wedi cynnyg heddweh i'r prif lywydd Awstriaidd. niae 1 rhai sydd yn oros o r Provisional Government yn ltwsia wedi eyhooddi maniffesto yn apeho at y milwyr ar duiasyddion i wneud eu goreu i achub Rwsfa ihag {,wneud heddweh ar wahan. Y mae'r farn gjhoeddus yn eadarnhau yn frwufrydig iawn genad-.vii'r AVlvwvdd Wilson Vr Gyngiea. Y mae'r Arlyv, ydd wedl hy>bysu arweinwyr gtrleklyddol ei wedi t yhoeddi rhyfel yn erbyn Awstria oherwydl y gall anfon milwyr" AmeVi- gYlto-.tlt\vv,) ftall. Y mae'r Llywedraeth Amerieanaidd wedi tyriu allau restr o io.&OO f) ffirrns yn Xhalaethau Can- olog a Deheuol America af; y rlnvystnr rnas- nachu a liwv ag oitiirio o dan drwyvJded ar- bennig. Y mae rhif y llongau Prydcnng a suddwyd yn ystod yr wythnos yn lIwch na'r wythnos ddi- wedi'if. 16 c l'ët; mawr ac IIIl gyniharol fach. Me v; li araeth 1 r Ddn.prwyacth Awstro- Ilungaraidd dvwededd yr Ymherawdwr Awstri- aidd fod Aw stria o hyd yt. barod i wneud hedd- weh aiii hvdeddus, a datganai v gobaith y bvdd i wahoddiad Rwsia adfer trigolion Ku rop i "vstad o gymod. Ond ni roddai Rwsia ei harfau i lawr hyd nes y byddai y gclyr.mn wedi rhoddi o r liei'ltu eu cynliwynion gwallgef a u govtnos. DYDD IAU. With arierck y Gvngres ddoe dywed ^ld yr .\1" lywydd ¡lsolI nad oedd ainvnt eisiau heddwch anaedched. I nig nod America oedd enmll v rhyfel, ac iud oedd dim a'i troai yn ol X;d oedd yn barod i ystyried telerau heddweh hvd nes y gorftenid y gwaith vna. Dywedodd ymhellach nad vstvria'r America y rhyfel wedi ei henndl hyd nes y dywedai'r Ger- d, IGf, r maniaid, drwy gynryehiohwr ag'y gellid di- bynnu arnynt en bod yn barod j gytuno a tnelorau sediedig ar gy^awnder ynghydag iawn am y nuveiniau a wnacd, gan y rheolviyr. (I i Rha.d ca 1 iawti 1 Ikigiiint, a rhaid difodi di,os (ialaetliau y I-,a!kLiti. ;i Dwrei yn jCvvrop ac Asia. Rhaid rhyddhau y bobl h\ n a thrig- o'ion Gogiedd i'traine oddiwrth lilitariaetJi Prwsianaidd, I ynierad A va: yr ArU wydd Gyngres i gyhooddi ihylel yn erbyn Anjtria-llungari. x cyRegrai. syud yn tael y Ie amlyeaf ar fl'rynt Cambrai. I'orrxcyd ndn \mosodiatlau gwyrtraed J' g^'yn yn ymyl Genzf-auci.urt a Moeuvres. Yr <>dd gvnnau y gelyn yn brygur iawn yn ymyl La Vacquire. j Dy-ved v Gweinnlog Ffrengig Tramor, M. J Fichon. mai ur» o ganlynia«lau y Gynh idledd Gjd-Oenedlat-thol fyddai apwyntio Pwyllger Liynghesol dros y G11!lI()(;dd <'ynghreiriol. Deuwyd i bend^rfyniail unfryd ar faUTiQI1 er- aill, megis materion trefnidol, ariannol, a mil- vst I urol. Rhop-J ystyriaetli ofalus iawn 1 arfau, tros- gludoj a bwytl. Y arafodaet-h heddweh I^ninaidd gyda Dywed Kiylenkd. mevvn datganiad, fed y Cad fridog Dukhoiiin nedi cael ei lack!, a bod ei s'.vyddogion, y rhai sydd urdi gwrthod yn bar- bae.) gydnabod y wcdi eu i-ymeryil ir (Ida I fa Dywed Kiyhnko eu bed drwy by 11 wedi symud y rhwystr* o!af i hrddweh. DYDD GV\EXER. NKWVDDTON PRUDD. Braidd yn ddigaion vw y new\'klion heddyw. be r fyddin llrydeinig wedi gorfod encdio yn (Jambrai o G. edwig Bourion. Dywed Syr Douglas llaig eu bod wedi eneilio lid) gelyn eu canfod, ac wedi diogelu eu hun ain mevwi'lle mvvy manteisiol. 11a(,r gelyn, ar v 11a\v arall. yn ho.uni eu ixxi wcdi gwneud rhuthr fawr ar em byddin m wedt cymcryd 64 miUdir o'n llimdl am 2i milldir yn < u blaen. garchtrtii,- ion "a 143 o ynau man r 715 o machine guns. in I r ar Lundain tryda'u llongau awyr. Gv-iia^haut yr ymosod- iad rhwnsf itn a ph.imp 0" glc« h y bom. r <»edd yno tua 25 o lorigau awyr, oml ni Iwvddodd ond pump i dtlod nwelilxm Llundain. Saet'awyd dwv o r i,ump i'r llawr, a chymerwyd eu dwvlaw. VII rhifo chweeh, yn gareharorion. Lladtlwyd tll o bobl, a ch:wyfwyd 22. Ni wniied o:i<i ychydfg o i.iwcd 1 eiddo. IL na r gelvn iddvnt yni«XKl ar chweeh o drefi-. Mae adroddiadau o Berlin yn dweyd fed y t,),.i- irnvy yi- ar yddau Melette, ac v. edi eymcryd 11.000 yn gar- eharorion. DYDD SADWRN -TA. RAVSlA A ROUMANIA. Iiysbysir f( d Rci'inania, yn ogystal a (I Iti-oftiii cadoediad. Dyweilir fod y sefyllf:i vn Houmania yn ddifrifol, fel canlyniad gwaith v Rtvtiaid yn gadael y Roumaniaid. Methai y Cadfridog ft" c-litwiw'r milwyr gi'.ydd. FFRWYDRIAD VX NOVA SCOTT A: MIL- OEDD WEDI EC LLADD. Boreu dydd I«:u darfu 1 long gyfarpar oedd ym inhorthladcl Dalifax, Nova Scotia, ft 1 wydro. YIL (laii- illil o a nwvddau o'r 1 in natur Aciioswyd y IV,"v.yilriad drwy i long Belgi- aidd fyned i w i thdarawiad a'r Hong gyfarpar. -C:vwvd "WIl v frrwydriad banner can' milldir o'r lie. j.ladiwyd p<dl(>i;rydd b';dair miHdir o'r fan gall nerth y Dinistriwyd rhan fawr o dref Halifax, a thorrodd tannau allan. Lluch- lwvd pobl yn erbyn y muriau, a lladdwyd hwy, Eladdwyd cannx-dd o bobl yn cu tai, a lloig- wvd crai'I 1 farwolacth. Yr oedd y rhan ricnaf o'r dref heb ei amharu. T wrieuthur pethau yn waeth toirodd ystorom o eira dros y ditf. gan wmutluir y gwaith o aehub ae yrtigc leddu yn till anhawdd iawn. Cyfrilir fed o 2003 i 5003 wedi cu lladd, a riiai miloeiid wedi en lianafu. Cam! hyd i 1&00 0 gyr/F eisoas. Anfonodd y Brenin frysneges i gydymdeimlo a'r aifyc(lusioil. DYDD LLUN. Y &EFYLLFA YN RWSIA. Y mae rhan helaeth o Rwsia in codi i wilh- wynebu Lenin, y gwr sydd wedi bradychn'r vvlad i.'t' Almaen. Y mao Kaledin tarweinydd y Cossacksl wedi bod yn ymituld a r Ma.vimaliaid y tu alian i dief Rostoff. Ni wydrlis hycl yn hyn beth yw can- lyniad yr ymladdfa. Y mae y Maxtmaliaid hefyd wedi crcu < vn- nwrf ym Manchuria, ac adrmldir fod milwyr <^hineai(kl wedi en galw allan i dawelu'r eyn- nwrf. Y mae Roumam'a fechan ddewr, ar ol yrnladd yn galecl i gadw ei gwlad rhag yr Almaen a j gelynion eraill, wedi eu bradychu gan wyr Len- ti. J Y SEFVLLFA YX FFRAIXC. Iiysbysir fod milwyr Fister, goglodd Ivvcrdd- 011, wedi enmll tir ger La Vae<iuerie. Edrydd carcharonon Almaenaidd fod y gelynion W\;di blino ymladd ger Cambrai. X id oes yr un new ydd o bwys wedi cyrraedd o'r Fidal. Ond y mae. ymladdfa galcd yn cy- meryd lie yno. MEDDIANU HEUUCN. Bu i r Cadfridog AllenLy feddianu Ilcbron, sydd ar y tforJd fawr rhwng B^rsheba a Jcru-

A DRODDIA D G id IM A N AIDD. DJ ma a ddywedir mewn (digram di-wifrau Germaiiuiud: Y11 y maes gorile a inol ir de o r Scarpe, yn ogystai a rhwng Mouvres a Ban taux, datblygotM brv\ydrau bywiog yn y pryn- hawn. Ar v gueddill o'r ffrvnt orllewinel par nai brwydro ysgafn i fynicd yndaen. Xid oes d:m i w adroi. o r cwrr dwyreiniol ar lfrvnt Macedonia nac o gyftiniau Llyn Doiran. (Jur wyd amry w gwmmau o'r gelyn a geisiisaiit yr¡>. 1: i ymlaen yn erbyn y Bwlg3riaid yn oL Yr CKdd_<Tyn brysurtleb gyda"r eyfiegrai^ar y fl'rvnt lta:&idd yn Asiago 1'lateau ac ym Montcllo.

HRWYDRAC CY F'LE-C H.A U. Dyma fel yr hysbysid or Pencasllys Ffrengig: Ni- (-xl(i,i cy flegrau y gelyn yn bry- su; 1 r do o (ambrai ar lan dckdieuol y Searpe, ir de o Lens, acvyn adran Pa.sschei:daele.

CGLLEDION PRYDAIN FA\VR. In o! y ffigyrau a ymddangtvxxld o bryd i bryd yri y Dadv ce i- fod collrd- io'i byddm Prydain, mtvvn liaddedigion, clwvf- edigion, a charcharorion. o Awst, 19i4, hyd ddechieu lii6. yn 543,'6/, a bed ein collcdion ni lx)b mis oddiar h\n:iv fel a sranlvn — )li- 19:6. 19:7. 33 451 Chwefrol 17.493 :\1awrth 17,901 30 474 ^bri11 19.U51 36. OZO r 29.026 113.066 Mehefin 31.50! &S.263 Gorrfennat 71 343 Awst I.. 127.790 57.660 I\I"d.1 f 119,183 112,133 lly dref 106,70o 86.400 iacliwecld 74 791 •< Riiagfyr 40.t^4 Felly am y 17 mis hyd ddiwedd 19.15 549,<67 Eto ani y ftwyddyn 1916 650.971 Eto am y naw mis cyntaf yn 1917 646.3C6 Gv.na hyn gyfanrif o 1,355.544

I Wcle ddifymaci o IvtJivr ddaidonoad Sy 1 hylifi Chetwocif* 1 ferch y yr Anrhyd R S. (Jotton, Plas lJwynon, Llanfajr •— Dywedj«!d ornn Gvmru fod fy Adran Gymre.icr -it t- if wedi ymladd yn (-,did,), -fv' i f; liV vn erbv t i titiecti Uuwer mwy o'r gelynion ani drVdiwrnod a than- nos.n; gan amddiliyn aden dde fv mviidm tra yr ood-lvm yi; torn U„y ,;a!lo! v Tyreiaid x> wyf \n angert.dol falch o m milwvr y rbai a u'tiiiasant y Tyiciaid oiidiar eu. tra<>d vn e>i 1 tinihir. IU. i rai o'r catiodau 'Fyreaidd, fel bob aniser. vmiai.d H i teigro<l i n eadw ymakh. Coll- asa'i,L yn drwra mewn !la(idedigioi>, a bu 1 u>i o m catrodau Cynueig Hac.'du dree «J0 obonynt ar ol gwrth-ymoscdiad.

RHIWMATIC AC ANHWYLDEB Y KIDNEY. Y mae Rhiwmatic yn ganlyidad uric arui crystals yn y llyweilmu cvmalau efra.it.}1 gor- mod o line acid yn y cyfansoddiad v meiiiodd vr ehvlod (kidneys) ci symud fc-j v bwriadtxid natur gyda hynny y eytuna pob nwddyg gra.ddc";g A'r acid hwn yw'r aelioe o boen yri v cefn, ltili bagi), "C tiect, V,)tit, dwr, earreg grafel, a dropey. Mae lhvyddiiant Tabledi Esfcora at drin Uhiw, matic a ffurfiaii eraiil o anhwyldeb yr elwlod j'p- briodoli i'r fFaith eu bod yn adfor vr elwlod » tlir e(Iii'ii ii!tturoi, a thrvvy hyiiiin- symidii- aciios yr aiihwyldeb, yr hyn o an^enrFi^idrwyd*! a symuaar E'ffcithian "ùrwg a ddeillia ohoio; ae mae wedi iaohau aehosion dl: riit.>Ji gwedi rri|i" iant meddyginiaotha i eraill, yr hyn. sy n eyfrif am danynt yn pryeur gymeryd lle'r meddyginiaethau hen ffa^iwn a werthir am bci.=,au avdd allan o gyrraedd pavvb ond y cyfoethog Mac Tabled! E&iora yn llawn deilyngu y ilis- grifiad ohonynt—meddygitiiaeth ontst" am b'r;e gonest--16 3c y blwch o 40 c c/abledi, neu chwe' biychaid am 6. 9c. A- \vsrth gan FferyUwyr vmhobman, neu'n rlvad drwy'r post am y pririau hyn, oddiwrth E^torar-Co.. 132, Charing Grot- road, London, W.C. IJangefni Agent: it. Humphreys Lewie, The Phiu-macy. cl230

CYNHADLEDD FAWR YN LLANGEFNI. TAl I WEITH\{R :MÜ:-J, Ar gyineradw'yiicth Pwjllgor Ysuiriol Mon, penderfynodd y Cyngor Sii alw eynhadlcda yn Llangefni i ystyiicd y cwrs goreu i gvfarlod yr ystvi'.c(l y ,%i;1-i g rngt^n am dai i wcithvvyr ar ol y rhyfel. Dydd Gwener y Lu')' gynhadlcdd, ae nid oedd modd cael ei gwell o ran cynrychiolaeth a natur ym- "derat y drafodaeth. Anfonodd hod gynghor- au dincsig a do?barth yr ynys gynryehiolwy r iddi. Dewiswyd Mr William Edwards, cacleir- i'lv t; ydd y Cyngor Sic yn ilywydd, a ch.yaag ef yr yng i, oedd Mr Ellis i lij ti i, A.S.•M'giwydvi liobton, Mr Edgar L. Chappell (ysgrifennydu Oymdeith- as Aneddau. Cymrul, a Mr Walter O. Jones iclere y Cyngor >JI'), ynghyda t.hod o NNyr yii re.zi(,.iii,ol blacnaf pob sir. Ccid lietya yn brcsennol Mtss Davies fl'reliorth), 11i.¡ Rathbone, Miss Lam port, a Mrs S. J. Evans (Llangefni). Sylwodd y Cadeirydd iod y cwv^.tiwn o ddar- par tai 1 weitlnvyr yn bwystg cyn y riijiel, ond yr oedd yn fwy felly yn awr. Gv.esgid ar y Cynghorau i gau 2, chwaiu tai aruidd:is ac aliach, ao*eto ni ehodid ta.i eraill yn eu He. Aroty rhyiel byddai raid amaethu llawei mwy nag yu y dy to-do 1, a rhaid lclty lydda.i gosod dawer mwy o ddymoji ar y tir. Yn rhyfedd iawn. y in hob adroddiad ar y pwne mvnegid nad oedd git,, y i rhcsymol. Ar y naiil la*v cydnabyddid amaotli yddiaeth o'r pwy# pennaf i'r wkd. a*: eto hon- jiid nad oedd yn galluogi (IYII i dderbyn digon o gyflog am ci latur i tcdru Horddio taiurhent am dy iacli a ebysurus. ir oedd y lo yn sii-r pan humid hyn. ae nid trwy adeil- adl t.ai y giellid dndrys y dyrysbwnc, eitlir trwy roddi i'r gweithiwr 'gy«og teg j'w ailuogi 1 fod ar yr un tir ag era id i lyw a thalu ei fiordd. Darllenwyd llythyrau oddiwrth amryw yn dat- gan eu gc,fld am (".1 hanallu i fod yn brcsennol. Ysgrilennai LadJ Boston 1 ddatgan mai nid .y ui.ddfw;iacth n6wydd yn gymaint ag y&pryd newy'dd— yspryd Crist a ctiariad—oodd eisieu i vynebn'r ael'yllfa Cyfeiriodd v Cadeirydd at ymiirddiad mawr Lady Boston gyda'r mudiad. ili, yu wir, oedd wxhIi symud gynt-af i sicrhau y gynhadk'dd, ac yr oedd pamllledyn 01 heiddo ar y mater yn gosod y fcefyllfa allan yn glir iawn. Cynygiedd fod y gynhadledd yn datgan ei chydymdeindad a'r bendeliges yn ci ha-iiechyd gan ddymuno ad- fei iad buan iddi. Eiliudd Mr T. Williams. Y.1I., a pha;iiv>yd. ARAlTli GRFF MR ELLIS GRIFFITH, A.S. Sylwodd Mr Ellis Griffith eu Ixjtl wedi cyfar- fod i drafod pwnc o:'dd wedi ei esgouluso yn thy hir. i'e.'u caed yu amtiared pan dori'odll y amharod pan ddeuui heddweh. yr oc-da y cwes- tiun hwn with wraidd pob diwygiad (ymdeith usol. Daeth yr udeg V v. wynebu, md yn unig er nnvyn buddy bobi. ond er fliogelwch y Vi lao- wriaeth. Riiaid oedd cymeryd n>es.urau ymaa- ft-rol i sicrhau digon o dai yn y sir. Cytunai paw b fod raid eu cael -;iid oed.d ddadl ynghylen I v, Fa f.xld i iv cael oedd y cwestuvn yn awr. y (-yi,tiif pit jilfei- o di,i eisieu ym MonV Gwyddai lod ystadegau wodi t'll dauio.11 i Fludd Livwodraeth Lrci, ond (redai y idyl id adolygu y rhest-rau hynny. Y r oedd amryw ystyriaetnau yn pendeifynu pa Ill. fer o dai oedd eisteu. Saw I ty yr oedd teuu yn byvv ynddo adylasai gael ei gau iel yn 1111- iaidas l'W VyfHllf'tldu! iieth oedd yr angenion presennol, a beth fyddai yr angenion ar ol y dnfd" Owvddis led !l o i.lwyr wedi pric.li yn*j>tod y rhyfel, a rhaid fyddai darpar ar eu cyfer pan gyhoedllid hHkL, dr. Ni ell 1 el ateb y ewestiynau hyn oiiil trwy ir Cyngor Sir ym- ehwil yn drw yadl i an gen pob rhan o r YIIY. Rhaid i'r ymciiwi'iad fod yn deg a d.i-duedd ac yn gNNIal anibynol. Cud YIll Mon lawer yn "byvv i mew n, a dyliid (hwilio a oedd yr ad- eiladau lie rhoudid y gvveision yu addas i hynny. Ar ol pendeifynu pa nifer o dai fyddai'n ddig- oii'il, y cwrs rc. at oc<Jd peisek-rfymi pa un ai eiddo cyrff eyliecddus nUL beraonau prcifat fydd- ci it Yn ei farn ef ni eilld cario allan umhyw gyul'.un eang beb gy l!id o'r Trysorlys. Ond maid inynod ymlaen ;t'r eynllun yn ddioe«.h. a ■rhoddi sylw i w boll fanyhon lei y gt Ibd dech- reu adoiladu y eyhoeddid hnidweh. Rhaid pwrcaL-u y tir a pharatoi plumau yn itnlongyrchfjl, ae yn ei fam f'f oydai chwarter acer o (I i- fed a pli-lb b,ttivit \i y w lad. Rhaid oedd cael pob deddfwriaeth angen rlieiuiol Ïr eynllun yn awr. Ciedai v dylid gwasgu ar y 1 sefydlu Adran Gym- a ) <icrii.au tir yn rbad a dioedi. Nid .r-iarad am 1 agor o dai ond darpar rhagor o dai oodd eu g,\aith. Ni <.dy!ai pris y tir fod yn uwch nag y j»riswyd ef gan y Llywodraeth, a dylid cael trefniant 1 Farnwr y Dyled-lys gyfrvngu rhwng A, gwerthu. Yr oedd yn gafael ynddo ar unwaith. Arglwydd Boston a ddiokhodd am y cyfeir- iadau wnaed at ei briod. Cytunai pawb fod y mater yn bvvysig. Bu adeg pan yr of nid y meth- id ql':l art'-ir at wahanni a HIl- hellid, ond yr o:->dd modd card digon o arian, a gellid eyfla-wni 1 lawer gyda ehost y li'yfel am un wythnos. Yr oi dd cyflwr Ilawer o da 1 yu warthus. Riiaid o.d ca"l tai iaeh, eysurus a hardd, ohcrwydd yr oetld gan y tlodion ddy- headau mor ainchei a phobl mwy ffodus. Balch oedd o wcle-d Cyngor Mon yn arwain yn y mater hwn fel y gwnaeth gyda materion eraill. Bydd- HI iddYIIt. ddioed ar gYllygi(H[ B.vrdd Idywodraeth Leol, a gwa^gu ar yr awslurdodau llool i gyfarfod v yn coin a darpar tai y ADRODDIADAU Y CYXGILORAU. y I ymhohad Bwrdd Llywodraeth Jjeol parthoa hd- yIIfa t-ai: ('AEiiGYfil. Xi adeiladwyd dim tai gweir-b- wyr er 1911. Chwalwyd m>u ^auwyd 26 o dai anaddas i fyw ynudynt er y flwyddyn honllo, Amc-angyfrihr y bydu angen 50 o i gwe-ith- a, ol y rtiyfe!. (eii- tai wedi <:l1"g'CIT'- liot)iogi deuluoedd yu byw y 11 yr un ty. LI.aNGLI'NI. — Ni adedadwjd t-ai gweithwvr (,r Cauwyd 9. \r un iy g-a ag addas 1 fyv,- ynoho vj. y <Jreflati. ydd. Ucir anhawstt-" 1 brynu tir am bn.s rlies- ymol. ■ OR I I! i'l fl\\ -Xi (hodwy (1 tai gweith- wyr er 1911. Cauwyd 11. Dim tai gwag. Ang- en 23 o dai ar oi y rl:yí,). BEAUMARIS. -C'duyd 4 ty newydd ;i cl^u- wyd i4 er 19il. Dim angen tai newydd yno. AMLWCH.— I. n ty gweithiwr a g'iiw\d *■ r 1911. Cauwyd l;i. t eir 93 o dai yn wa'g ond yn adda-s i lyw yiiddynt. Angen 2u o dai new- ydd ar derfyn y rhyici. TYN RCE.'AN.—Adeiladwyd 44 o <!ai gwcith- vvyr <>r 1911; cauwyd 78. Jjim tai gwag. Ang- en 35 _o dai newydd (15 yn Idanerctiymedd, lo yrg Xghemacs, 6 yn Benliech, a 4 yu Llanfair- ynghornwyt. V AL-L! Y.—Ad dladwyd 64 0 dai newydd cr 1911; cauwyd It. v o o Iai gwag. Angen 148 o tai rc,\vr(id ar ddiwedd v I hyt.,J. newydd er !C Ceir yn y cosbarth b o da: gwag. (,ei itgeit yn y desparth, end dywed y swyddog meddygol iddo gymeradwvo adedadn i8 o dai ym mhiwyf Llaniuaji (Hi-ynsiencyn yn bannuf>. Crynhodeb.—-Nifer o ctai adei'adwyd er Hill, 124; idler a gauvvyd. 234; angen tai* newydd ar ddiwedd y rhyfel. 377. Ar ran y gwahanpl Gynghorau siaradwyd gan Mr Moretou PricftVrd a Dr. Clay, Ca.rgy0; Hugh Pritehard, Llangefni; ivir Senogles, Porthaethwy; Mr Fanning, Amlwch; Dr. Jones, ■ Tw rcelyn! Mr Win J ry therch, Valley; ar Parch. J. F. Howell (Aechwy). Cytunai amryw lod angen mw y o dai newydd nag a nodvvyd "y n yr ystadegau uchod. ARAI'i'll MR EDGAR L. CHAI TELL.. YIl ei araith sylwodd Mr Chappell fod cost adeiladu wedi codi o ieiaf t>'J y cant er dechreu ed yn uchel iawn. Yn wyneo hyn nid oedd modd codi tai gyda riiagoiwg ar iddynt daiu. sic nril ootid gobait-n y gosiyngai y giat am Hyn yddau. Yr cx.dd yn egwyudor udrwg ir Liyw- (•ilrae.h rodd: arian ac adeih-Riu, ond nid <>:dd dim arall am eiam. cany a riiaid i weitiiwyr y wlad gael cartroli. Ccid tretmant i godi iCu.wJ d,t I o air wih. l'wy>.ai Mr Chapped y dyini gvvaha.n- iaethu rhwng dosimrtlnadau gvvicdig a dosparth- uuiau dinesig gyda r madioi preseunol. Yr -(Iiioll \-(di bit(L-i mawr gan y Llywodraeth at adeiladu t-ai, ar yn sier yr cedu yr livii oedd yn dda 1'1' \Ye;ddon yn uda heiyil i Uymrll. Awgrymai seiydiu UiJlgUi o r Welsli Housing -vs-.wiation ym Mon, eanys fe t-ilid adeiladu dawer o dai yn rliataeh lawer nag adeiladu ycbydig. Ni el.id mwyach anwybydou y gweit.tiwyr amaethyddol yr oeddynt yn deltro ymhob man ac yn uno, a deallai iod L'ndeb Gweithwyr Moil yu ymgryi- hau beunydd. Os na chaenl gartreh eysurus a mc>dd i dalu rhenti teg am danynt byddai gwrth- rvfel a chwyldro yn y wlad. CAPTEX CYHTl, O. JONES. Capten Cyril O. Jones tgynt o Gaergybij a, sylwodd ei iod yn hollol iL ÜrifIith. Rhaid cael tir addas i genii tai arno —111 wnelai rhyw fath o dir mo'l' tro, eanys yr i.ot.'d safety or pwysigrwydd mwyaf. 1 >3 lid gofalu fod y lie yn iach, yn gyfleu?, ac yn hardd Ai^ddylid colli golwg yeliwaitii ar y posiblrwydd 1 Fern amaetiiyddoi ddod yn ganolfan d;wyd:ant mewn blynyddau i ddod. Cotier mai ar leeiiyd y 1).bi y dibynna ti, fcklol yr Yrnherodraeth. Xi ddy'ai y gost gael yr ystyriaetli oruchaf. i feddylia y gost wrth adeiladu "Tank" lieu long ryf-el—amddiflyn v deyrnas yw'r petit pwysicaf mown golwg, ;tC lelly y dylai fod wrth ade-ila.du tai. Aliwedd i'r holi Inter oedd v tir. Ccul tirfeddiaiiwyr da a. drwg yn y wlad. ae yr ccud amgykhihcÏUU neillduol mewn rhai rudai- oedd yn peri nad oedd yn haw dd gw eithredu. Yng Nghaeigybi ceid lleiniau a 11awer o dill wed; eu hadeiladu arnynt heb ic-cyn o'u blaen na tlni ol iddvnt. Dyicnt feddu galhioedd llawn 1 cufodi perehc-nogiou tir l'iv weithu am. brig ihcsymyl. a chynygioxld benderfyniad i'r perwyl hwn. Eiliwyd gan Mi?a Rathbono a phasswyd. BARX MR NVALTER O. JONES. Sylwodd Mr Walter O. Jones fod yr ystadeg- au yn ymddangos iddo ef yn dra anfoddhaoi. Dywedai Cyngor Ihvyran oedd angen tai newydd yn y dosparth hwnnw. Gwyddai ef (Mr Jones) rywbeih am y dospartli, ae vit sc-t- ni ellid disgwyl i'r glewion oedd wedi ymladd c'ros cu gwlad ddod i lyw mewn hofelau fel a goid yn y rhaubartb hwnnw. Galwodll sylw at y ifaitb na ic-drai'r Cyngor Sir adedadu tai heb i ddcddf Seneddol roddi'r gallu iddo. Deuai dydd i'r mdwvr dklychwel yn ol, ac yu eu ptith byddai torf oedd a'u gwaith ynglyn ag adeiladu. ])ylid gwneud popetli yn barod IVl y gellid ■deehreu acleiladu yn ddia f -g ar ol cyi>ocddi it ae f., wyr. zii- i-aii y Gymdedhas a gynrychioliai yn galw am sef- ydlu adran aibennig i Gymru i ymwiieud ag adeiladu tai ac icchyd y cyhoedd. Cofnogid hyn gan Mr Ellis Griflidi, gan r-g- luro mor brin o swyddogion oedd Bwrdd Llyw- odraeth L001 i ymwneud a'J' mater. Credai mai da fyddai cael Adran Gymreig yn y Bwru*i hwnnw fel y ceid Adran Gymreig yn y Bwiald Addysg. Gwrthwynebai ilr Walter O..Tones y cynnyg hWll. Os itfl) aiii iddo ddod bob yn da ma id. Mr Ellis Griffith Cynygiaf ynto y dylid pen- odi Divprwywyr Cymreig i ymwneud ag adeil- adu tai. Mr Walter O. Jones: Gwaeth fyth. Dafganodd Aigiwydd Boston led bu<idia;mau (.-vinru yn awr \n cael eu hei-geulu-o yn [.lun- dain. Trwy fwyafrif pasiwyd cynygiad Mr Walter O. Joiws fod y ewestiwn hwn yn cael ei oedi hyd oui sefydlid Gwc iny ddiaeth Ieehyd i rfnnru." Penderfynw yd yn unfrydol, ar gyunyg Mr Walter O. Jones, fod pwyllgor o gynryebiolnvr cyrff cyhoeddus yn cael ei benodi i drefnu eyn- llun i gyfarfod angenion y sir mewn tai i weith- wvr, i sierhau tir "ddus i'r p'.vrpas, a darpar hyd y gellir er mwyii deehreu adeiladu yu ddi- atr<>g ar derfyn y ihyfel. W<f

PEiDIWCH BEIO Y TYWYDD. 03 y te'mlweh yn ddi-yni, ]J\!iHpdiil, di- i'ywyd a tlwvvm, gan deinilo yn fyr o r yn.) inas-ai yn eieh galluogi ehwi i'w fwynhau. 1J.eg i un eieh bod y mewn angen Cynic i'eh codi i fynv. Y mae hynny wrth law, VII V f orei,i vii Syrup. Y mae iniloedd wedi profi trwy hroiiad poreonol fod cwrs bvr o'r tonic poblogaidd hwn at y cylla a'r afu yn effeithio yn fauteisiol a rhyfedd-ol ar yr org a nan 1-reuliadol, gan eu heipu i gyflawni'r gwaith a ddi-sgw-yhr arnynt yti elYcithiic-l. Y mae Mother Seigel's Syrup yn cynoilhwy-o'r trealiad, yn rhoddi ym i'r alu a'r coluddion* a'u hadfer i weithruliad naturiol. Trwy wneud hyn galluogir ehwi i dtreulio eicii bwyd yn drwvad!, ac felly derbynia pob rhan o'eli eorff v maeth gofyrrol. Gyda- ieehvd ac ym wcdi eu. hadfer bvdd tcimiad swit'di hyd yn oed ar ddyddi'au trwm yn per thy n i'r gorfl'cnnol. Rliodd- weh )>rawt aino a tiireiwch et j.-oddyw.

AT Y GOLYGYDD PRYXlAXi' Y FASXACH FECDWOL. Syr. Gwelaf y' eieh rinfyn di",cddaf fod !O- hetfyiid o'r oiiw Mr Win. ei "olid <t!lgcnidol" oher.vydd gwaith rhai o ar- weinwyr ciefyddol Mon yn pfeidio pryniant y fasnaeh fedev^ol. Nid llai goiidus, hv,yrach, yw CI v.-el"d ,yHWU Ylc d¡wfjo: y ÍêLh (,Qgu i ddiîrj() yr arweinwyr crefyddol hyi.ny trwy daflu amheu- aetii ar eu gonestrwydd. 'Buas^m yn disgwyl i un svdd yn sou eyma.int am p del- fiyd-r. jno-csokii'D a chrefydd, fel y gwna ef, ai-fait anrbydeddusach wrth geisio it diau fod enw da arweinwyr ciefyddol Mon yn càlwf diogei yngofal y rhai a'u hadwacnant; f 'Jeitnlaf beth anhawst'r wrth anuauu ymres- ymu a'eh goliebyda, oblegtd c-wyna y n ci lythyr mai hawd-1 i weinidogiei: ysgrifennu coiofnau Gesyd ef gan hynny ei huu mull aa uwch'aw neu islaw rhe.-ymeg, ac ofer felly ydyw ymresymu ag ef, end gan y uichon fod erai* sydd yu meddwl yn gylfeiyb iddo ar rai pwyieiau, ac e;o yn agored 1 reswm, diolchaf am ydlYOlg o'ch gdod i sylwi yn tyrr ar gynnwys ei lythyr. Xi buasai raid i Mr homas egluro v.rlhym t)IIFSal I-UI,. fod ganddo withwyncbiad 1 resymeg, oblegid yj mao v cvybl o'i IvUit £ H pra vi o I Eiig 10 tynuu cy iatebiaeth rhwng pryniant y fasnaeh a cliy >y 'hi,id yr Kglwys vug Nghymru a'r Wlad- w i iae'h Gwir iel y dywed fod inter o bleidwy r | 0 yi Eglwys, ond gwaith hawdd fyddai enwi yr un infer os nad mwy o lai dreuliasant eu hoes i vrthwynebu Dadg-ysylltiad, ac eto sydd o blaid pryniant y fasnacn, ae yn gweithio ochr yn ochr a'u lieu wrthwynebwvr i'w sicrhau. Profa hyn, OS( ocs uiii-liyiv gvfateb- litttth rhwng y ddau gwestiwn a'u gilydd. Ymddengys fod eieh goliebydd yu gwalian- iapthu ynghylch diwygiad dirwtfstol, md yn unig oddiwrth bkjdwyr pryniant oDd hefyd oddiwrth bron hoi! udirwestwyr y deyrnas, oblegid dywed Condemniant ddrygedd y" fasnaeh ar y nuill ia\. a chofnogant rod-di crogbris am darii ar y llaw arall, a dywed fod v fasnaeh "vn ddrwg ;te yii cii-gll a(-* \,It Y11 ol y safle hon trosedvl fuasai ei phrviutf ac nid yn unig hynny, ond yn ol yr un salfe trosedd hefyd luasai rhoddi unrhyw ieowu i dafarnwvr w rth ei dileu; a rhaid fod Mr Thomas yn erbyn y liaill a r Had. Ac eto y mae pob cymdeithas ddir>vestol trwy r wlad yn feddloe rhoi iawn i dafarnwyr. Dyna Gymanla Ddirwe^tr)! Gwvnedd -V^nderfyniad eu pwyligor <i:weddaf ydoedd go?/, n arn gait iiii i-liati o dair o da.farnau y wlad ar unwaith a rluxldi iawn i'r tafarmvyr, a'hynny allan^o gylhd v Llywodraeth. Os yw eieh* go- liebydd yn erbyn prynu y fasnaeh am ei bod yn beehed, rha.'d ci fod yu erbyn rhoi iawn i dafarn- > r am y r un rheswm. lloiina yu neehreu ei lythyr oi fod yn ysgrifennu. tros rhyw "ochr Iriill ond byuded hysbys iddo nad VIV yn hyn yn cynrychioli neb oik! et ei hunan cyn boiled ag y mae cymde:fhasau dii'westol j wlad vn y tiwn. VJl unol Katie ueliod, <lywed Mr Thomas fo<l ynddygiad pleidwyr pryniant "yu gy a phe dywedent fed holl lym moesol y genedl y 11 (iter ac yn fctlnunt; nad yw Cristionogaeth yn («iim o 1 gymharu ag ;iur 1 ymwneud a'r fas- naeh YII 01 y safle hon. y mae grym mofiao1, etc.. ar y naill law, a chynllr.uiau gwdeidvddol a deddfwria.; thol ar y Haw arall, yn bethau gwrtli gyferbyniol i'w gilydd, a rhaid yw dew is un o 1 ddau. Ond atolwg, on id cydweithwyr fu y jx-thau hyn .yrnhob <div.-ygiad'/ A w yr ef am unrhyw ddiwygiad cymdeithasol i-icrhawyd heb Ico y ddwv olfen—y fotf.ol a'r fatsroi—argy- IL Yllochr ochr'' Gniid ag aur v tiefiidalwyr y medrodd gtym moesol dddeti caethwa.siaetlt Y sefyllfa licddyw ynglyn a dir west ydyw fod yr eifen o argyhooddiao moe.sol yroheii ar v blaen i'r elfen 0 Id.eddfwriaeth yngly.i a r m iter, vn arbeimig felly yng Ngoglend t.'ymi u Ac nid yw pryniant v fasnaeh end eynllun i ddwyn vr olaf ymlaen i ganlyn v blaenaf. Naill a: o wirfodd neu o an wybod dywed Mr Thomas bethau eithaf am Idei Uvyr pryniant .n cynltun; dywed nad vw ond eais i roddi iddi (y fasnaeh) safle well i (idenu pobl i ddinistr," myned 1 gyfathrkch a by tundeb a r gelyn, "a bw%do a'u lianwesu fel yr elo'ji gryfaeh." etc. Ond bvdtled hvsbvs id;lo nad oes yng Nghymru na Eloegr neb yn pJculio prjiiiont y fasnaeh ond i r umcan o i chyf- y ngu, ac y ,i y uiwe-du ei ddeu "Ymddengvs ted Air il.iomas hefyd, a hynny o bwrpas yn anwv- byddu y iiadh iod y eynllun yn cynnwys Dewis- iad Lleol, nen yn hytraeh nad yw amgen nag ym- gais i sicrhau Dew en ad Lleol trwy brvniant. A yw y buasai holl arweinwyr ciefyddol 1101! yn bsndant yn erbyn jwyniant ar wahan 1 hynnv Byddai i'r eynllun liwn ;1) ddileu vr elfeii *0 fuddiant personol a berthyn i'r fa.snach ar hyn o bryd, a dilys mat hyn y.v prif gademid y* fav n.:uh mewn lecsiwri a setiedd, a livn wnneth holl ynuirechion dirwestol y gorfFennol mor ddi- IIrwyth mewn deddfwriaeth. K2) Rhoddai gyfle ryni y iviad ddwyn ii rwyth uniongyrch* ol mewn dileu trwyddednu a sobri rrdaTuedd \3- H.II,dd.Ú gyfle i r.nbarti'eu fel GoHedd Cy huu sydd ar y blaen i leoedd eraill yn v Tlevr- nas nowu pel dirwestol i gael yr hvn sydd \n ivfateb 1 ewylly-i y pi (.swyiwyr, heb orfod aroa nts law a thau. ATewn atebiad i r ( ri y bvdd y pryniant vn (iwyn y fasi.aeh i gy.«y!ltiad a'r 'Wbulwri^th eof- :er ei bod mewn lysylltiad a'r AYla.lwriaethVi<vs yn /rym.n.t ao .uee >.rwv drwydde<i v Llywodr- aeth y ca ili bawl 1 fasnachu, ae fed v l.Kv- .fit pi.ob tretb.lalwr yn talu llai o lacthi vn berwydd hynny mj gall pry mai ,t gynnyddu* dim ar v cysylltiad cixi gall rhoi mni reolaet-h trcxstJ 1 we.th.o mewn sicrwyJd y g'.velant ilYwyth un- .0-1 gyre hoi tu llafur. LEWIS EDWARDS.

DYRNU. Syr, Ca.-wii alw sylw perchenogiou peiriannnu dyrr.u ac amaethu yr Men at y priodoldeb o -ac-I gwe.l tredn yn v dyfodel set" dyrnu evfran o'r yd n, u dywener ui: diwrnod i bawb, yn lie bod llermydd mawr a gwaith wythnos (pythefnos pan' mae vn dywydd drwgl yi. cael dyrnu v ewbl ..deehreu y gaeaf, a ih. era,'I yu gorbxl diS- g vyl am ):Koeoid a benthyca yd a gw<dlt. vr hvn sydd yn mynd ag amser pan mae llafur rnor bi:n Buasai yn edhaf teg codi swllt vr a'r yn yenwnneg ar bewb sydd yu ,-ael dyrnu 'yu fvnntr ].an mae yn dywydd da a'r dvdd Vn hir I)-, chwi, y rhai fydc' heb gael dyn,u, anfonw'eh air '"r.u:?;ni C;v y rr.1?f"r s>v y P^vyllgor Am- aethy (.Idol.—Yr euldoc'i, TYDDYNWIt. <

CYFARFOD Ml SOL M.C. MON Yn Llanfair PG-, Rhagfyr llcg. y cynhal- iwyd y Cyfarfcd Miac-1, Mr Owen Roberts, i.H., Ca(rgjbi, yn y gaciair. Dechreuwyd gau Mr W. 11 ughes, Rhosgoch. Darilenodd y Parch. John Evans, h; diefniad ar y gctihadacth efengyiaidd sy< chynnal ddiwedd yr wythnos weduiau yn lon- awr a declucu Y1' wytlmos udilynoi. Pasi 1\ .yJ i v a'r y p xN 3- 1- r fod E d ";g I I I i gwneud udl1!3.rJall i ddsYlI í mewn yr l'gc1l1u. n-yr) fcd cyfarfcd gw: ddi i fo-d o flaeu pcb o pebing- a.idd yr y nys wedi cu trefnu i'r eglw ysi bye bain. Cymheliai Mr Evans barat-oi y cynulleidfaoedd trwy anerciuadau ar ddil'i ifwch ye a'r alwad sydd arnom i edifeirweh ao ymgy.seg- riad Mewi: liius lleoedd dealiir Yod swyddog- ion t-OYo wedi agoshau at yr enwadau eraill 1 gaol eydweithrediad yu y gcnhidaeth trwy dref- nu i barnau y pregevhu ar hyd. yr wvchnos. lioso,i, lie." Cyilwvnodd Mr R. W. Robeits, Y.U., Porth aethwy, yr adroddiad ariannol, a piia-uwyd ei'. Pencdwy-l u!1c[' 0 froiiyr i .fyned 1 cglv.ys Caer-a'cru ar fater neillduol. Rhan wyd yn y gynulleidfa y.-gri: gan y Parch Ellis Jame5 Jones, M.A., Rhyl, ar gymhellion y (jymd. idiasfa ynglyn a thynhaliaeth y weini- dogaeth. a thiefnwyd fod Air Llew. Jones, Garreglefn, yn gahv sylw at hyn y:i y Cyfatfco Misol nesaf, gan 11a fydd yno (laenoriaid i'w (lerbyn. a yiuddeugys, yw 11a ddylai yr un bugail duevbyn ilai na 4&p y lfwyddyn ani ci waith bugeiliol na, liai na 30s y Saboth an; bregethu, ac yr oedd or y gasgliadau cyfundebol a chodi cyiaitaledcl cas- gliad y weinidogaeth. Liongyfarchwye.: y Parch. T. C Williams, M.A ar ci c'dewisiad yn ilywydd Cynideititasru Gogiedd Cyii'iu efe y Ilywydd ieucngaf ddew is- wyd e1. ioed mc.ldai rhyw fiawd. Galwodd y Pa-ch. W. 1'. Owen sviw at y cylchgrouau cyfundebol. Nid oes ond 49 o'r yn dod 1 Foil, ac o'r rheiny v mao 17 yn dod i- cgiwy.i Llanfair P.G. Eghvysi by eh run y sir, y mae'n ymddangos. sychl yn dariien fwyai" o'i eyfnodo'ion. Envyd vividdirledohvyr ar ,eiddo y cyfundei) yn Bethel ac yn Beaumai is. Hydd y (J.M. nesaf yn Forth Amlwch yr ail I.Itiri yii thvnacd coifiiad am y diwcddar Mr J. I. Jones, Bryneyrph, mai> i flaenor enwog, Air William v roddedd iddo ef y syniatl goieu am pa fath bregethwr oedd illiam Roberts, Amlwch. Dy- wedai y gweii.idog ei fod yn meddu y ddawu orin o ddweyd ga~r a dim ond crair vn v seiat no-j Sul ar cl v biegeth. ac yr oedd arddcliad' bob amser ar y gair hv>nnw. Bu yn prcgethu cryn lawer y biynyddoedd diweddaf yn egiwysi byehain y cylcli. Gwnaeth, meddai Mr W. R. J^ones, .^liop, ei ran i gaiiw ton uchel yn eglwys Llanfair; ni oddelid dim yn tymi oddiwrth urdd- an ei-ehdd yn ymyl v gwr da a, diamheuol uduw iol hwn. .Mr Thomas Evans, ynfcwrcg, a gououd 1 gc-Jfhau rhinwcfidau Mr Owen Roberts, Bryn- twrog. gwr elFeithiol, egniol gyda byd. ae eg- Iwys, llwyddai i gael y lhai oedd yn ei wa^an- g3,nl(-i-y,i di-3doi-ticb a magoC.d clo o weddiwyr ar ei aehvy«1 gartrr-f. Cylr-innai yn hael at bob aehos, a cholicdo am yn ei I!3 A efouwyd eydynnieimlad y Cy iarie-d Misol at y !;i'odyr canlyiud •—Mt'i W. Jones, L'aingoch; John Dughes, Brjngolou; John Henry Roiierts, Llanfair I'O. V\ m. A. Hughes, Giiead a'Root. Jonefl, Dublin, a iliaws o liem iielyd oedd we<li colli meibi' it yn y rhyfel. Diolchvyd yu galonnng 1 clnvaer o I.erpwl cedd wedi tyflwyiK; dwdrefnyn hardd a chynl! ladau annwyl iddo i eglwys Llangafi'o. RhoddcKld Mr E. Al. Robert, Llangefni, ad. roddiad ynghylch l'ahvrn a Phentraeth. Penod- wyd y Pa.rcil NV. M. Widh-ams yn olygvdd llvfr v eyl.oeddiadau am y flwyddyn nesaf. Yn olaf peth y bor<m <-afwyd anerehiad riiagor- ol gau y Pareei 'J'. C. Williams M.A.. ar "I)e Crist." Anogai bawb i dda-r'ien Goiwg ar Deyrnae, Critit," gati Williaips, Panty- eelyn. With sou am y Deyrnas, enwodd v gwi- parchedig bedwar peth oedd ynglyn a hi: yn un- petir y r oedd yn DeyI'liae o nerthoedd yebrydol ac nid- gorchymyniion rnoeso-l, yn Deyrnas o ddymou ae nid o egwyddorion amhenodol, yn Ll Deyrnas o weithredoedd, ac yn Deyrnas o freint- :all. Adgofiodd hroffwydoliacrh dduwinyddol Dr. Edward-, Bala,, mai pwne mawr vr o->< nesaf fyddai Brr-nhinia)>th Crist, it phan y douai y byd y y mil biynyddoedd. Anogodd y blaenoriaid i fyned adrcf a dweyd llawcs- am y Deyrnas ddi- u I ;r s-igl, byddai yn gysur meddwl am dani pan siglir ef yn credu yn y Deyrnas lion a bod Dnw yn gw< ithro erddi, hyd yn nod yn cnbydrwydd v fo(iy Alawr fwy i ateb droeto ddydi y tarn na neb o honyut -hwy. Y Deyrnas hon oed<l yn cyfiawn- hau Duw i'r byd. ac yr oednl yu rhaid i Dduw gad Ei .gyfLmll!lau, nid fd dy;t tnvy frydd ond t r w y v. e it h red oedd. Diolehwyd yn galonnog :1 Mr \Y;\liam" am ei anerehiad gan Dv. John Williams, Brvn.-ieiicyn, yr hwn a ddywedai nad oe.ld pob rhan o'r breg- eth ar y mynydd yn ymairferol heudyw, ac nas gellid uf'uddhau iddi yn arngylehiadau pre.sennoi y byd. En wyd ilywyduion aIll y flwyddyn ncsaf, ref v \V. ff. berta, Fferam (^orniog, Penygarnedd. Ellwyd y brodyr hyn i fyned i'r Cymdeithasfaoedd nesaf: — Y Parchn. • William Hobert. Gorslwyd. a R. Vaney hi Hughes-Jones, Cemaw; II. P. Edvvardu, L'anfeehell; a W. Rowlands. HrYil- d n. Düw iswyd Mri 1. J. Evans, Rhosneigr, a Wm. Owen, Fiaram fftaf, yn arehwilwyr. live;- bY30dd v p¡JrcΡ J. Smith fod yn rhaid i adrodd- iadau y gei.hachieth ddod iddo ef, ac nid i'r ar- gfiafl'yd<l. Yr oedd adroddiad olaf Pwyligor y Lleocdd Gweiuiaid yn ear-1 ei roddi. Bydd y pwyligor hwn yn awr yn cael ei gorffori ym M!iwilgor j Trefn a Chynhaliaeth y Weinidogaefch. tcbyg i i arfer oe'Jd v u gmnts" wnai i'r egiwysi byehain at gael p-regeth nos Sul. At. gynhygiaù y Parch J. E. Hughes, Bryn, diolehwyd yn gynnes i'r Ysgrifennydd (j Parch W. J. Williams, Llan- fair) a'r Trysorydd (Mr E. M. nübert., Llan- gefni, vr hwn fu vn y swvdd am 30a;n mlvn- Anogai Mrs Ih\ if", Trehorth. fod yr cgiwysi yji coiio am y M( ■ •jdi.stiaid yn Kbassia, sydd yn awr yn gwasanaotliu Prydain yn Ffraine. Cvm- j h-ellwyd fod rhoikiion a dilladau yn cael (11 han- fon iddynt. Ceid pob cvfarwyddyd pa le a pha fodd i finfon gan yr Yegi ifenrivdd Cenhadol (y Parch John Smith, Llansadwrn, Porthaethwy). Yr ocdd y Parch Robert Roberts, CoIwyn Bay, yno ar ran y Genhadaet-h Gartrefol—cymdeithas genhadol hynaf y cyfundeb, gjchwyuwyd yn 1813. Yn 1871, gofaUi lioii am 31 o eglwyid byehain, gan mwyaf ar oror P'fiint a Chaer heddyw gofal- ai am 129. lawer ohonynt vmhlith y Cyinry ar wasgar. Yn Lancashire yn unig y mae 63,000 o Cymry, S000 ohonynt o Foil. Cyfrifodd Mr E. T. John, A.S., fed 17,742 o Gynny vn Durham wedi eu geni yng Nghymru. Yr oedd yn awr alwadau taer oddiwrth Cymry NewcaMle-on 'I'ync. Xeston, a Qi»eeiusferry. am gychwyn achos- io'n, ond yr oedd yu rhaid gwrthod obk'gid fod y gymdeii'bas yn suddo i ddyled yn 0! 500p y flwydd- yn—" dyledi ogoneddius" y galwai y Parch T. C. Wiiliauw hon hefyd. Am yehydig iawn eto y deii rhodd ilyuyddol casgTiad y itwi);,I;, ae ofnir y bydd rhaid ewtogi tai y gwo'ivdogion 15- y cant. Yn 1850 yr oedd Mon yn cyframm 330p ati, ond v flwyddyn ddiweddaf dim ond 135p ddaoth, ae yr oedd M011 yn eymeryd 90p o'r rhai hyn yn ol i egiwysi v Cyfarf-od Mwl. Cymhellwyd fod eglwy.sf welai eu fFordd yn glir yn gwneud ca<>g!- ia'd vm mifi Mawrtli neeaf at y Ceniiadaetii Gar- irefol. > Rhodd wyd pend«rfyni«d yn condrmnio di- freinio y gwrthwynebwyr cydwybodol o flaen y rll;ll till-cl 0c,1(1 vil cy far fod, oed gan v fybiai rhai nad oedd vn myned yn ddigon poll.-eododd dadl frwd, a tyn- wyd ef yn 01 gan y Ltywydd. Cyhoeiklwyd i bregethu ar y nosweithiau Llun, Mawrtln a. Mercber, y Pa.rehn. Robert Roberts, Colwyn Bay; T. C. NVilliams, M.A.: Jolui Wil- liams, D.D. a D. Cwyfan Hughes, B.A., Bryn. du.

PWYLLGOR SIROL AMAETH- YDDOL MON. I.- G WEDDOEDD AREDIG TIR. IJydd J ihai hyn yn d-echrcL1 ar cu gwaith yZ wythnos hon. Dyma y telerau. ii(,er I 23.- y r acer ar dir yegr.fn. r acer ax dir tnvni. Å .u.- > yn cynnwys gwiu.anacth y Wcdd, yi Aia,i-, a'r A,,(Icl Nvr. Pan y bydd yr amaeth- wr vn d.arparu licly ac ymborth i'r Aiddvvr telif V, ancW- iddo yn ol 16s yr wythnos. ()e bydd ganddo { yE.t,- a phortiitiant i'lo a-uifcil'.aid te-Sir iddo yn oi 15, yr wythnos am bob ceityl. Dy lid gwnead Ciiia am yr uchod ar uuwail-h er gailuogi y Pwydlgo-r t wneud eu lref¡¡iada¡¡. Riiod'le.r manylion gyda'r ca.s 1 Mr Wj D. Yt'illiama, Shire Hall, L!.ing"!ni. II.-AREDtG GYDA'R TRACTC'R. Y mae pedwar o'r rhai hyn mewn llawn gwaith yn y Sir, a disgwylir yohivaneg yn fuan. Y- mae a am o cisocc, I law, a dylid anion ar unwaicii os ess.i<»u Tractor i Mr W. R. Jones, Shire llail, Llangc-i'ni. Prii vn ol 20s yr acer. ill.—AREDIG AR DDA.LIADAU DEG AGEH. AC 1SOD. Gel wir clo syhy neiilduol y diegwylir y bydd: y cyfran priodol o'r riiai hyn yn caei c t hareJig" ar gyfer y tjmor nesaf. Dea-lhr fed llawer o dyddynwyr yn dad eiie neu diroeekl yohwanegol, » Ili ri I- y h, n i ystyriaelb- Bydd y jjwyH- { gor yn riioddi a-roiteb gorfoctol o, na bydd f i cyi'ryw yn cael ell llafurio heb reswm digouol t dl'Oi iivliliy. WALTER 0. JOXES, j VsKriicunydd y Pwvllgor. j llhagfyr Sydd, 1917. f

U. _UU -= 17N ElSLEU.—Geneth o 13 i 22 oed i weini X gyda theni< 1 byehan yn Llangefni._ Cart-ref cvs-urtie.—Ymofyner «ig E. Swyitdfar Glor- ia ny del." WANTED Good General -or Cook-G-enesralI good wages and good re-foroncos.-Apply, C- r' 20, Wooulanchroad, Birkeniic-ad* Cheshire. MESSRS NYEBBS' Seeds and Manures. All kinds of the bc&t Seeds; Winter Wheat* Barney, Oate, etc., etc. Order early. Contract# for 1918.—Apply, R. Butler, Ida. nadaniei. 1694 BIRDS! aiiti other Birds in hundreds alive with my "Always ite-adv" Wire Trap, catches ail clay long without any attention whatever, 63 6d. In visible, se-if'acting .Spring Net Traps, ready- baited, 3.3 eacii. XXX itripie strength), bee3 Birdlime, Tine, 1", Is Pd. Rabbit Purse Nets, 19 c-aeh. All post or rail free. Illustrated lAElI all latest Bird-Catching apphancce, aLtmp: Canaries! Canaries! Finest coliection of a» varieties in the world, approval. LUt free.—W. Rudd, Bird SpuciaLst, Norwich. FOR SALE—Excellent Governess Cax, rubber f tyree, fit for cob 13 hands.—Apply, "Z. Clorianydd Office, Llangefni. 223d \,VrANTED, good Second hand Piano. Top » price given for a real good instrument. High-street, Bangor. ø A R WERTH, dan Dy a Gcfail, yu High-street, J\. Bryngwran; mewn cyflwr pcHJaitii: Free- hold.—Pob many li on gau George Jdoyd, Crosa Keys, Bryngwran. 229cl CiULLWYH o Corsyreira Bach, Üi liwy-ci c (mixed Collie and Terrier), tua puin' iiia oc,(| am !ivshy,ri"vydd ani dano i Swyddfa'r "Clorianydd." 218<d^ COLL WYD, ym Marchnad Llangefni, ddydd lau diweddaf, Envelope," yn cynnwyff iio(lalt i Oinee y -Clorianydd," 244el COLLYv'Yl) vair Dafiul o Smithfield Bodorgan ers .wythnosau; marc coch ar y e-rwmp ar war. -Teiir i'r eawi rj dd eu hance i Rowland Owen, Pare, Gwaic'.anai, neu un o'r lleddgeid- waid. 4 R COLL, dwy Dilafad bacis marc cook I. ar y orv mp a'r ye-gwydd. Teiir am unmyv* iij ,-bys-rwydel.-Jones, Elan Fwydrys. EIN RHIFVN NADOLIG. CYllGFDDIR RSinYX NAFOLlG • Y C i. OUT A N Y D D," Dydd Liur-o; Riftagfvr 24ain. CEilt Y'NDDO- NODWEDDiON ADDAS I'R WYL. Pob gC'hebiaelh i'n eyrraei'd yn brydlon Y)i 1

LLA^FAETKLU. j EWYLLYS Y DDIWEDDAR LADY READE. (iadawodd y dtiiweduar Damo Maria E. B.. Conway Reade, Cauegiwyd, Lianfaethlu, Mon, a Meld rath, St. Leonard's-on-Sea, eiddo gwerth 83,712p. Rhoddodd 40p yn flynyddol i'w rvor- Wyll, Annie Silvester; 130p. i Mary Emily Chan*- 1 bers; 26p i'w garddwr, Ifngh Roberta ;*26p i'w. ebeidwad helwnaet-h, Hugh Jones, ae. amryw iy fr- au 1 Goleg y Lnfys-gol, Bangor 2000p t-.iag ak gadw'r sefyd-iiad godwyd ganddi yn Llaidaethlu,

N I VV VVR C H. WKDI EU CLWY'FO.—Daetli gair fod Pri- vate Hughie Jones, mab Mr Henry Jones, hoeer, wedi ei glwyfo yu ei law dde, ac yn gorwedd n'l.'un ysbyty yn yr Aifl't. Bu yn garcJiaror V,(Iit r Tyrciaid am dridiau. Yspeiliwyd ef g, oil oedd gandtlo, ac ni chafodd dam,aid o fwyd ganddynt. Aehubwyd ef o'n dwylinv gan eirt milwyr ni. Mao y llaw yn bur ddrwg, rneddiT^ OTllI y mae mew n ieehyd da ar wad in i hynny.) Clwyfwyd ei frawd, Private Edward John Jonœ,¡ rai wylhno'uiu yii ol.

CEFi^lWSCH. CAMPUS, GWITiYM JOHN. Casglodd Gwilym John, mab Air John Williams, Shop, ddw vbunt yn oi flwch cenhadol, ae efe ond pedaiP I oed y dyild yr agorwyd y blwch. Da gweled ) plant Mon yn coiio am bagamaid bach y fywyll- leoedd, ae yn ymroddi i ddatifon yr Efengyl idd- fit.

PRIODASAU. Blackwall—Parrick. — Rhagfyr 6eJ, yng NghafX'l y Tabertmcl, Caergybi. Mr Join; Blaek- w ii! Ty'nvpwll road, a Mke Alice Sarah Parrick, Pias. Rhostolyn. Giiffith- Griiffth.-Rhagfyr 6cd, vug Ngha-pel Brvj-hyfryd, Caergyb:, Private Widiam Griffith (gynt o'r Golden Lock, Caergybi), a Miss Eliza- beth Griffith, merch Mr O. Prrece Griffith a Mr& Grid-tii. ilona I'l- ;)";Ilg Works, Stan!ey-«treet, Caergv bi. Edwards.—Brown.—Yn Edinburgh, ar y 30ain t yidisol, gan y Parch. Walter Brow n, M.A-, E*glwys' Rvdd Unedig Ysgotland, Richard Edwards, swyddog yn y fyddin, mab hynaf Cap«- a Mrs Edwards, Bangor, a May (.'alder Woodi merch hynaf Mr a Alrs George Wade Brown. MARWOLAETHAU. Joiu'.s. lacli\v odd 30i?5n, yn 57 oed, yn Plaff Rhvdybont, Ilhoscoly n, Sarah, annwyl briod George Jo tie". THOLCH AM GYDYMDEIMLAD. J' Edwards. -DNiiiuiia -.Nir a Nlr. Iltigil I-"Iw.-rds, Tv Capel y Pare, gydnabod yn ddiolctigar y eydymdeimlad mewn llythv-rau ac ymweliadau ddangoewyd tuag atynt yn eu profedigaeth chworw o golli e-u hannwyl fab John, ar faeu y I ft-N- N.ct; yn Ffraine. llythyrau lie ymwei- iudau tvfV pobi y Par.; yn aclios i leddfts'

lb>wei ar v hi')!■"• c1.aetii. ■ Relief ot dress details la dlwaj'R welcome. Wedrroie Bh| Eh the luodl considei-ate attention to r.U tlrens lcquire- Hg ■ mrnts. Costumes, Drcssss, ULorsEa, Milt, is est, §B Bj rcadv to wcur, fasliicuaUe, teiiucd. ai.U rigbt lin-rice. gB g WARTSKI'S, BANGOR g Unequal19d for WINTER Coughs & Colds 5 B The Peps medicine is breathed in as a Peps tablet dissolves _a\ r m r* H ) g in the mouth. It thus reaches direct every part of the throat fi ( H professional man and strenuous factory and munition 4tj I, j m !{L g I 9 workers have a read friend in Peps. These unique breathe- H I B able tablets hold Coughs, Colds, and Bronchitis at bay, ancl fgrfffi r j 9 « keep the throat and lungs free from disease. | H ) l or ¡¡'- r¡ lJ')' of ail. Ojmi:8 and Ii/'w,¡ Storel. I t k- 1