Gwalia

Bethesda- DA.MWAI2T DDIFRIFOL GTDAG OLWTNFA.RCH. -Prydnawn ddydd Gwener diweddaf, rhwng du a tiii i or gloeh fel yr oedd dwy o foneddiges- au yn dyfod eu holwvnfeirch o gyfeiriad llyn Ogwren,a phan yn dyfod i lawr gallt sydd yn ages i cntwr, trodd olwynfarcb an o honynt a disgyitodd y foneddiges ar ei hochr yn nghancl y 5crdd. Di^wyddai Mr Richard Hughes, y Prudential agent, fod yn myned heibio ar y pryd yr hwn a redodd í'w chynorthwyo, ond yr oedd hi yn Lollol analluog i symud cariodd hi i dy yr hen dn"BTuke, ac aeth ei chyfeilles a olwynfarch i chwilio am feddyg tra y swnein- yddsi Mr FJughes iddi yr hyn a allai. Yr oedd y Dr. Jenkin Lit.ycJ yn fuan yn y lie ac wedi i'r boneddwr hwnw ei harchwylio canfyddai ei bod wedi tori asgwrn y goes a briwio un ochr i w gwyceb yn dest.—Yn hytrach nac aroa yn Bethesda dewisai fyned i- yspytty yn Mangor, ac aed a hi yno mewn cerbyd. Nid oes neb yn ybod. pwy ydyw nac i ba le y pertbynai y cwbl a wyddis yw ei bod ar y pryd yn aros yn Beaumaris, ond mae yn aralwg ei bod yn foneddiges o sefyllfa u wchraddol.-Gohebydd.

Blaenau r- festwog a'r Amgylcboedd- ANKHBGU FABGETHWE IBUANC -INOB Wener y Grogltth eynhaliodd Bejyddwyr Seion gyfar- fed sTrb^rsig i'r mmean o gyflwyno anrheg o d^eaddag pact i Mr Henry Davies, gwr ieuanc add&wol syid yn eychwyn ei yrfa go!e^ol. Ll"wyd<;wyd iian y Parch Moses Roberta, gan yr hwo a Dr. Evans, Mr Dodd, M.A., ac eraill, y csfwyd pney-chladau. GWEINIDDESATJ TBWYDDKDIO.—Yn y Nenadd Gyboeddus, nos Wener, yr oedd Mr C. Warren Kobert8 wedi galw cyfarfod i draped y priodcldeb o gael gvenyddesan tiwyddedig (trained nurkes) i'r ardal. Siaradwyd yn ffatriol i'r symudiad v-n L-mryw. Mae yn ddianaeu y trydd y symudiad ailan yn un llwyddianns iawn. EISTKDZJFOD 180B. Cynhaliwyd pwyllgor gwaithioi yr Eisteddfod fawr cos Ian diweddaf, y (Jyughorydd Owen Jones, Erw Fair, Y8 v gadair. Derbyniwyd adroddiadau y gwahanol bwjilfe'TSia a phi?siwyd hwy. Penderfjnwyd cjr^al "Gors^dd i gyhoeddi yr Eisteddfod ar y trydyddfo Orpheaaf nesaf. Gwahoddir Hwfa MOD, Eificinr. (!))Sfed,Watcyn Wvn,C-wvned(i,(-adfaD, agwyr enwog eraill i fod yo bresenol. Bydd yma syi-eddiiba j agfawrdros ben, a'r holl weithred- i&dan yn cael en cario yn Balien yo Nghymraego. Te3tyn y gadair S'ydd awdl ar Awen," a thestyn y v ^rcr. fy/d Pryddeat ar Charles o'r Bali." CYIIA>FA'B FASQ.—Oynhaucdd y Methodist. ÜlkUttlth..tidci eucymacfa flynyi(lolrn Nehapel- aa Taaygrisian, Garregddu, T^bernacl,Bethesda, a Paeyiel. rj^asanaethwyd jn gymaradwy i jrynulliadars siawrion gan y Parcbn John Hughes, M.A., Le'pwl; S. T. Jones, Rhyl John Prt^ard, Birmingham Wm. Pryd(lerch, Abartawe David Wilhams, Penmorfa Thcs. Res, Merthyr Thomas Davie. Treorci; Ellis James Jonec, M.A., Mancbester; W. Ryle D"fies, Llandain ac Edwin Williams, M.A., T?cfecc.T. Y CYNQEOR DINESIG.—Cyfarfyddodd y Cynp- hoT r.s'vyad ros Fawrth i'r pwrpas o ddewis cadeirydd a pbwylleoran. Cymerwyd y gadair ar j dechreu gan Mr Alltwen Williams. Tm- tolai Mr Ca^waladr Roberts yn nghylch rheol- eiJd-èra lowisiad y Mri E. P. Jones a G. H. Eli,s, ond wedi eglnrhad y Cierc, gwn--ted yn aitlvg fod y ddau yn gwbl ansigledig ar eu aeddau. Cyn.'gioid Dr. Evans, a chefnogodd imr W. J. Williams, fod i Mr John Lloyd Jones garlei ddew's yn gadeirydd. Cynygiwvd Mr William Owen gan Mr Richard Griffith a Mr Warren Roberts. Cafodd Mr Lioyd Jones ddeg o bleidie.sisu, a Mr Owen bedwar. Felly dewis- wyd y Gwr doeth, pwyllog, yn inednu gryn brotiad yn nglvn & byrddau cyhoeddus yw y cadcirydd rewydd. Gwnaiff Mr Owen is- gsdeirydd na fydd yn bosibi cael ei gym- hwyssch. IjiwsLurMa T. ELLIS, A.S.—Yn nghapal Eagedi, wn Sadwrn, bu Mr Ellis ya tra- ddod. aiaerobiad rhaeorcl ar addysg i aelodau yr ysgol no* yn y Llao. L!ywyddwyd gan Mr E. P. Jcuss. Y.H., B aenddol, yr hwn tiydd _vn Wiiiltiwr s>i21:io yn mhlaid addys? yn ei ffurfi :u gotjt!, Oatwyd araeth gampna ganddo yntan. Kisoddii cinrroliaeth Ilcbel 'i'r gwaith a gyf- Iswawyd yan Yagol Nos y LlaD. EUKAN"OI>DTAJ) —Ddydd Gwener y Groglitb i Mrs Jane Ro)heft priod Mr Uses Roberts, Trefe'.Tis f'J(ji ei bun yn afon Cwmbowydd. Nid oedd oad 24ain ralwydd oed. Nid yw yn egluJ1 beth f c y rhesymao dros iddi gyflawni y fath we.thrtd anffodas. Yn y treogholiad a gynhaliwvd ddydd Sadwrn dychwelwyd rheith- trn o f w:v d wedi boddi." A C'OEPU BABAN I LUNDAIN.-Dyma oedd cwefliwn mawr y dydd drwy yr nrdal yn yatod "tr.OGS J' P.h!. Ymddecgys i ryw ddynes trued 1 y Loudon and North TTestciT yn y Bisanau gyda. boos mewn pemyy Hwyd, wedi el gyfeirio i "William Whirelay, Wescborae Grove, L'nndain." Erbyii ei aÓ¡ cafwyd mai corph baban newydd ei 3si oedd ynddo. Mae'r heddgeidwaid yn f\rao:id mchwiliad trwyadl i'r dirgelwch ood yd ys h-rn nid vw yn ddiog^l cyhoeddi dim o'r gwah^Gol chweclauon a daenir. Brnnu^w'YR Y GECOLITH A'R PASG.—Daeth i'r ardai iu o wobrwyon teilwng yu ystod y g^jliic! iiweddar. Eniliodd Bryid.r ar Emyn- aa yn F' s:ed H"d Gadeiricl Abermaw, ac ar bry^eat troffadwriaethol ya y Bontnewydd. Enillffda SeiiidiTf Arian Ork?ioy y gwpan yn LN I-. ii. C-dcdd Mr W. O. Edwards y wobr am ,d tetor yn Eisteddfod Aberystwyth. Da fconym gael llocgyfarch y brawd ieuano di. yrchcnsf r Mr Wm. Morgan (Ulan X-iciraeth) a, ei w¡.nh yn enill ei gasair larddol gvntaf yn a raw am awdl ar "Enoch." C-!V'dd ^-inmcl'.aeth rhagorol. Yn yr xin eis- calodd yr eoglynwr prydfenh Dewi ids; wobr am englyn i'r "Pobty." Daw y wlad wybod ychwaneg am dano yntan yn y maD. Yn • ye itLI tiswicuto » hetyd bu v chwiorydd addawol B -)dwen a Cheridwen Griffith yn fuddagol am: airedd. GwiEl r feliy toa yu yr ardal boblog haii ssjiilaweryn llafurio yn Uwydiianns ar gyler cystr dkuaethau. .VA^or.'VKTriAtJ.—For»»a S-:dwm y ?asg bu farw Grattoo, priod Mr George Gratton, jEaryL!yd, y Biaeaan. Nid oedd ond 25ain mlwyvil oed, ac nid oedd ond dwy flynedd er j paa jmbriodoud. Rhyfedd mor agos fa y j lodrwy a'r arch Gwraig ieuanc rinweddol v-4. Er mor anhawdo oedd marw mor nddiddigon o oleaoi oddimewn i allu gwneud hyny yn dawel a ohysurus. Mae 1 ambell gytceriad ya gailu tafla awyn hyd .yn nod ar angen ei hunaa.—Ddydd Mereber cyfarfyda. edd Mr Robert Jones, hen relieving officer adna- byddus y Llan, a phrotedieaeth chwerw iawn drwy golli ei fachaeD, Richard, 14eig oed, yn tiydyniawo. Bachgen by wiog, siriol, a charedig iawn oedd Richard, ac anhawdd yw deall pahana J bu raid ei alw uaref mor gytiar.

———————————————. Caemarfon. EGLWYSIG.—Yn ystod y mis taenellwyd ped- war, priodwyd tri, a chladdwyd naw. HEN EGLWYS LLANBEBLTG. Yn ystod y mis derbyniwyd y rhoddion ych wanegol canlynoi at gronta adoyweiriad hen eglwys y plwyf:—Oddi- wrtn ddariithy Ficer ar ei ymweiiad a Norway, 23p 19ii lie Mrs Finchett Maddock, 5p y Parch LI. Wynne Jones (ycb wanegiad), 3p 3s. NA WYPBD DY LAW DDRHBU BETH A RYDD DY LAW ASWY.—Deailwn fod aa o garedigion Eg- lwys y Twthil! yn bwriada cyflwyno irontal" ailor i'r eglwys, gyda pfcyrsau casgin newydd ion. Nid ydyw enw y rhoddydd gael ei wneud yn hysbys. Rhagorol, onide ? COFFA DIAMOND JUBILEE Y FBENHINES.—Y mae yr Anrhydeddns F. G. Wynn, Glynllifon, yn bwriadu gesod croes anterth ya Llanddwyn er cof am dringain mlwydd teyrnasiad ein Grasasaf Freahines. LLYS YR YNAX)ON.-Dydd Mercher, o flaen Mr J. R. Pritchard ac ynadon erail!, cyhuddwyd William Davies, bredor or Debeudir, o roddi hyebysrwycld cyfeiliornus i awdurdodau y Var- treflu. Cosp, mis o garchar. Yr oedd gan yr heddgeidwaid wys i ddal y cyhuddedig am y peched o adael ei wraig a'l blant. LLWYDDIANT Eisi-EDIDIPODOL.-Enillydcl y cerfio ar dderw ya EiStsdofod Aberystwyth y Grogiith ydoedd eia cyd-drefwr adcabyddus, Mr Tnomas Humphreys, New-street. Yr cedd Ap Eos Mon a'l terch athryiitbgar yn yr wyl, a llwyddasant fel arferol i wefreiddio y dyria. RHKDRGFEYDD CEFFYLAXT A MABOLGAMPAV.- Dydd Llan, yn yr Oval, cyfarfu miloedd o bleserg^iswyr er mwynhaa o'r wledd flynyddol boblogaidd hon. Aeth yr oil o'r gweithrediad- an heibio yn 11 wyddianus ac ni chyfartyddodd set) a'r uu ddamwain. Ya YSGOL GANOLBADD.—Deailwn fod y Maer (Mr Edward Hughes) wedi penderfynu cynyg pe:iair o ysgoloriaethau yn nglyn a'r ysgol ganoiraddol, agored i'r drat. I amryw fonedd- igicn a moddion ganddynt y sibrydwn—" Ewch ctiwithau a gwnewch yr un modd." BWRDD Y GWAHCHEIDWAID.—Y mae ein cyd- dretwr adnabyddus, Mr Robert Williams, Marble and Slate Works, Dioorwic-street, wedi ei ddvchwelyd yn aelod o Fwrdd y Gwarcheid. waid ya ddiwrtbwynebiad fel olynydd i Mr Hugh Hughes, Pool-street. Nid ya fynych y ca prophwyd anrhydedd yn ei wind ei hna. Gwna ein cyfaill aelod rhagorol. Gwylia yn ofalus am gytiawnder i'r tlodion. TBG EDRYCH TUAG ADREF.- Y mae Mr R. Gwyneddoa Davies, mab y bardd-lenor a'r cyn- faer, Mr John Davies (Gwyneddon), wedi dych- welyd gartief, wedi bod yn yr Aipht am dri mis. Edrych yn lion a chryf. Llongyfercbir •f yn galocog ar ei ddychweliad gan lu mawr o'i gydnaOod. TA.N. -Oddenta haner awr wedi deg boren dydd Mercher dargallryda wyd fod tan wedi tori allan yn masnachdy Mr William Thorman, Bridge-street. Credir i fatsen gael ei tbaflu gan ryw berson anadnabyddus i srasgen yn cynwya paraffin, ac i hwnw oleuo. Yn ffodus, yr oedd digon o ddwfr yn agos, a chyda chynorthwy amserol Heddgeidwad 60, llwyddwyd i roddi y tin allan. DBAMATAIDB.—Nosweithiau Llun a Mawrth, yn y Gaildhall, perfformi w yd y dernyn adna- byddus, A Pair of Spectacles," er budd yr Ysgohoa Pabyddol, gan y CarHarron Anrateur Thoatrical Club. Caed cynulleidfaoedd mawr- ion, ac eiw da. Nid oes eisieu canmoiiaeth ar y cwmni adnabyddus hwn. Yr oedd yrofferynwyr o dan arweinyddiaetii alluog Mr Corrison. CYMDBITHAS Y STARR BOWKKTT.—Cychaliwyd cyfarfod o'r gymdeithas hon yr wytnnos ddi- weddaf, Mr G. Owen yn y gadair. Yn ystod ffurtb.d y gymdeithas saith rulynedd yn ol, der- byniwyd y swm o 4115p 15s 9c. Rhoddwya allan yn ddilog 4o24p, yw hadala mewn 121 o flynyddoedd yn ol llog o 8c y buat yn flynyddol. Yn ol aoroduiad yr archwilwyr, y mae y gangen mewn sefyllfa foddhuol. Cafodd y Meistri Dr. R. Parry, J. R. Pritchard, W. G. Thomas, a Grfiith Owen eu hail ethol yn gyfarwyddwyr, ftdiy yr archwiiwyr, y Meistri R. R. Stytne a Ben Joaes, Dinorwic-street. Yr aelod llwydd- Ianns^yn y togel am y lotyn ydoedd Mr* David Williams, New-atreeta Y CVNGHOB TBKFOL.—Dydd Mercher cyfarf a aelodan y Cynghor, y Maer (Mr Edward hughes) yn y gadair. Wedi Ilawer o yatyriaeth penderlynwyd dathlu yn Ileol hir deyrnasiad ei Mawrhydi y Frenhines, ac agorwyj croota er budd y sefydiiad haeddianol a bendithiol y Cottage Hospital, caed addewidion am y fcymiau canlynol :-Y Maer (Mr Edward Hughes), 5p 5s Mr M. T. Morris, 5p 5s Dr. J. Williams, 3p 3s Mr D. T. Lake, 2p 2s Mr T. Morgan Lloyd, lOp Dr. R. Parry, 5p 58 Mr J. Issard Davies, lOp Mr W. J. Williams, lv Is; Mr Richard Thomas, lp Is Mr William Hamer, lp Is Dr. G. R. Griffith, Ip Is Mr J. T. Roberts, lp Is Mr R. O. Roberts, lp la Mr John Rees, lp Is. Penderfynwyd ar swm o 80p er dathlu dydd y Jiwb li trwy roddi gwledd anrhydeddus i'r oil o blant y dref a'r hen bobl. GENEtADWEt PENFFORDD.-YN ystodyrwyth- nos bu gwr dyeithr o tiais yn anerch tyrfaoedd lluosoe ar y aau-wirionedd nad oes Adgyfod- iad o Feirw." Yr oedd yn Saducead cadarn o farn, ac yn siariadydd ffraetb. Gwnaeth y gwr ieuani o Pool-street waith rhagorol trwy alw y cenhadwr i gyfrif. a bu yn ymresymu ag ef am amser, er boddhad i lawer o'r dorf.' Nid oes sicrwydd pa un o'r ddalt orchfygodd, ond caed gornest a hir gofir. Felly y caed yn yr Insti- tute flynyddau yn ol gyda Dr. Grifitb, yr Un- dodwr adnabyddus. Haedda ein pobl ieuanc y ganmolaeth nelalif am alw y pechaduriaid peryglus hyn i gyfrif, gyda gwneud eu goreu i roddi goleuni iddynt, a'u harwain o gyfeiliorni eu ffyrdd.

LIansantSradd-yn-Mechain. HUNANLADDIAD GWEINIDOG WESLEYAIDD.— Dydd Mawrtb, rhoed gwecdillion y.Patch John Jones (F.). 55 oed, uwchrif gyda'r Wes eyaid Oymreig, i orwedd yn mynwent Llansantffraid- yn-Mechain. Gadawodd yr ymadawedigwabgofdy Amwythig yn mis Medi diweddaf. Dydd Hwener aeth i'r llofft at ei lyfrau, a phaa aeth ei ferch i alw arno caed ef wedi ymgrogi. Daeth llu mawr o wyr 1 en abeyg i'r angladd, achanodd adran o GOr Chwarf-lwyr Bethesda "Dyddiau dyn syddfel glaswelitvn wrth y bedd.

Porthmadog. YSADLYS NBILLDUOL.—Dy Jd Mercher, ger- bron Mr Jonathan Davies a Mr J. R. Piichard, anfenwyd Oharbles Price, brodor o Fanchester, ] garchar am gardota; a dirwywyd Cornelius Smith a Mary Dunn, Manchester, i 10s yr un a'r ccstau am fod yn leidv\ ac afreulus yl.1 Nghriccieth.—Pr-fwyd yr achosion gan yr Heddge dwad Owen. MABWOLARXH "4]L ROBRBT OWEN, BELLK VUR. —Bydd yn chwith gin laweroedd giywed, yn enwedip yo ardal Ffestiniog, am farwolaeth Mr Robert Owen, Beiie Vue, Gartb, yn 68ain mlwydd oei. Cymerodd y digwyddiad aarU8 lo boreu ddydd Gwener. Yr oedd yr ymadaw. tidier wedi bod yn wael ers misoedd, er ei tod vcbydig wythnesan yn ol wedi bod yn m\ned o s-wmpas. Bu yn oruchw.vliwr )in y WeJdh Sat, Fiestiniog, ain yn dgos i 22ain mlvvedd, a.m t Ja pum' mlycedd yo Ct:warel Cwmorthm, a dwy neu d-ar biynedd yn Cbwaiel Hhiw Bach. Daeth iyw yauatua L. aw iniynodd yn oi, ac yr oadayn fl,ienor gyda'r Auoibynwyr yn Sal.m. tiedy weddw ac amryw te.bion a merch d, ae yu eu pi th D'. H. G. Rwen, Llangefni. BACHGEN YN STUTHIO O'B TKKN GWAEEDIG AETH WYBTHIOL.—B^reu ddvdd Lian y Pasg aeth Mr J. R. Jones, dythyr-gludydd, a'i wra g a'a bachgec t'ach chwech oed, gyda'r tren rhid yn gadael yma rhwug caw a de am Abermaw. Ur ochr yma i'r bont sydd yn croesi yr afon, ac ychydlJl beilder o ors-f Minffordd, agorodd drws y cerbyd drwy rhyw fortd neu glydd, a chwfpiwyd y bacbgen drwyddo me 0 eiliad cyn i neb allu cstya cymhorth iddo. Yr oedd y rhieni druain wedi eu llethu gan fraw, a'r munud y cyrhaeddwvd Miutfordd hysbyswyd swyddogion y rheilffor id o'r hyn oedd wedi digwydd. Ar y pryd yr oed i Dr. Jones, Pen- rhyndeudraeth, yn paaio, a galwyi arno yn f j'khoed. Yn y cyfamser awd i ehwilio am y Ibachgen, a chafwyd of yn cerdded hyd y llinell yn nghyfeiriad Minffordd. Dygwyd y meddvg ato, a chafwyd ei fod wedi derbyn niweidiau i'w ben a'i inn, ond nid yn ddifrifol. Y syndod ydyw na fuasai wedi ei ladd, a chredir U)ai cnel ai dafln a ddaffa i dwmpath o ddrain, oblegid pe y buasai wedi syrthio ar ochr y liinell buasai ei niweidiau yn Ilawer trymach. MABWOLAETH MR MORRIS ISAAC. — Boreu ddydd Mercher bu Mr Morris Isaic farw yn ei breswylfod yn Bank-place, yn 77ain mlwydd oed. Daeth i'r dref tua 50am mlynedd yn ol ac am beth amser bu gwaith Boston Lud«e dan ei ofal. Yn ddilynol bu iddo ef yn nghyda r.lr! Griffith Owen a'r diweddar Mr William Owen ddechrea busoes en hnnain yu yr Union Foun- dry fel iron-foanders a gwneuthurwyr peir- ianau chwarelyddol a'r rhr,i wnaethact enw y cwmni yn hynod yn boll gylchce'id y chwarelau, cwmni yn hynod yn holl g.Vichceld y chwarelau, ac yr oedd Mr Griffith Owen yn "patentee" Ilawer o'r peirianau. Ar farwolaeth Mr William Owen rai blynyddau yn ol ao ynanei'lduad Mr Griffith Owen, cymerodd yr ytnadawedig ei fab, II Mr Robert Isaac, i'r bartneriaeth. Yr oedd y j trancedig yn gefuogydd bywiog i'r Gwirfoddol- wyr ac efe oedd nn o'r rbai cyntat i ymillao &'r cwmni yn Mhorthmados:, a chyrhaeddodd y gradd o riagyll. Yr oedd yn Geidwsdwr brwd- frydig ac yn un o brif gafneewyr y clwb, ac er j Ba chymerodd rhyw lawer o ran gyhoeddus mewn etholiadau yr oedd ei holl ga on yn yr achos, ac efe a wnaeth lawer er hyrwyddoCe d- wadaeth yn y dosbarth. Dyn haelionus a char- edig ydoedd, yn enwedig wrth ei weithwyr, a bydd ei golled yn fawr mewn ami i igylch Cymerodd yr angladd le ddydd Sadwrn yn y f ynwebt newydd, ac fel arwydd o barch yr oedd holl fasnachdai Hifh-sfc^eet, Bark-place, &o., wedi eu can, nen y blinds wedi eu tynu i lawr. 0 flien yr eiorgerbyd yr oedd cerbyd yn cynwys y Proh Llewelyn Hughes, M.A., ficer, a Dr. Griffith. 0 bobty i'r eiorgerbyd yr oedd chwe' pall bearers, a haner canto weithvryr yr Union Foundry yn dilyn. Yn y cerbyd cyntat yr oe id Mr Robert Isaac (mab) a Mr Morris Isaac (-yr); ail gerbyd, Mr Griffith Ower., Bryn Giaslyn Mr William Roberts, Uaeroarfon Mr Benjamin Rowland, LlacMr trydydd cerbyd, Mr Thomas Ellis, Madoc Foundry Mr Griffith Roberts, eto Mr W. Lloyd, a Mr David Wil- liams, Ivy House. Gwasanaethwyd ar yr achlysur gaa y ficer. Cariwyd allan yr holl drefniadau yn dra boddhaol gan Mr David Wil- liams, Ivy House. YR YSGOL GANOLRADD.—Fe gynhaliwyd cyf- arfod o'r llywodraethwyr prydnawn ddydd Mercher, Mr Robert Rowland yn Uywyddn. Yr oedd hefyd yn bresenol—Mrs Casson, y Parch Lleweiyn R. Hughes, M.A.. (ficer), y Parch John Owen, M.A., Dr. William Jones-Morris, Mri Jonathan Davies, David MorrIs, Thomas Buraell, a William Morris Jones (clerc).- Amcan y cyfarfod ydoedd gwneud darpariadau tsrfynol yn ng'yn ag agoriad yr ysgol ddydd Mercher, yr 28ain eyfliol.-Flysb) sw.yd ca fyddai Mr a Mrs J. E. Greaves yn abl i fod yn bresenol ar yr amgylchiad. Penderfynwyd goiyn i Mr John Bryn Roberts, A S., i lywyddu y gweithrediadau, a phenodwyd Mrs Casson i agor yr adeilad yn ffarfiol, pan y bydd i Mr Jonathan Davies roddi crynodeb o banes yr ysgol, a cheir anercbiadau byr gan y Prirathraw Reichel a'r Prifathraw Roberts. Bydd i'r orym- daith yn CYDWYS y seindorf, y cymdeithasan cyfeillgar, aelodau gwahanol gynghorau a byrddau cyhoeddus, athrawon a gweinidogion, &c., flrychwyn o'r Pare am chwarter wedi un at yr yegol newydd, ac ar ol y seremoni yno dychwelir i'r Neuadd Drefol, lie y cynheilr nodachfa ar radd eang am dri diwrnod. CTNGHKRDD—Nos Fercher, yn Ysgol v Bwrdd, Snowdon-street, dan lywyddiaeth Mr K. M. Greaves, cynhaliwyd cyngherdd poblogaidd, dan nawdd y Ulwb Oeidwadol, ac yr oedd yr ystafeil yn orlawn. Cafwyd gwledd gerddorol udidog gan y Misses Griffith,Mrs R. M. Greaves, Miss Clarke, Miss Gertrude Parry, Miss M. Roberts (geneth fach), Mies M. Homfray, Miss Theresa Vaugbaa (adroddiad), Mri Madoc Dariss, E. Morgan (Llew Madog), O. Pritchard, William Williams (Boston Lodge), Sergeant Hammond, Mr Parnham (Caernarfon), Mri Ellis Jones, E. R. Davies, a T. S. Bailie (ad- roddiad). Cyfeiliwyd !> n Miss Griffith, Bod- londeb.—Talwyd diolch i'r oil gan y cadeirydd, ac ar gynygiad y Ficer, yn cael ei eilio gan Mr Thomas Roberts, cyfreithiwr, diolchwyd yn gynes i Mr Greaves am lywyddn.

Eisteddfod Gadeiriol Abermaw. Cynhaliwyd yr eisteddfod flynyddol hon, sydd, bellach, yn sefydliad llenyddol a cherdd- orol o gryn bWYII, ar ddydd Llun y Pasg. Yr oedd yr oil o'r cyfarfodydd yn boblogaidd iawn, ac nid ces ambeuaeth na chafwyd eis- teddfod o'r fath fwyaf llwyddianus yn mhob ystyr. Cynygioéd y pwyllgor wobrwyon baelfrydig; trefnasant destynau chwaethus, ac y mae p ;b argoel iddynt gael cyfansoddiadau achelradd. Gwasaiiketh wyd drwy y dydd fel arweitiydJ gaD y Parch T. Edwards (Gwynedd), a chyda'i ddull debeuig a bonead gaidd, cadw- odd bobpeth mewn tretn a bwyl. CYFARFOD Y BOKEU. L'ywyddwyd gan Mr W. R. Davies, crwner poblogaidd Sir Feirionydd, gan yr hwa y cafwyd anerchiad doeth a siriol. Enillwyd haner gini am chwareu y berdoneg gan Miss Masgie Rowlands, Llanuwchllyn, a chafodd gryn gtatnofiaeth gan y beirniaid. Yn unol a beiruiadaeth Iolo Caernarfon dy- farnwyd 41 Marchogwr meirch egwan yn oreu allan o wyth am yr englyn i'r Yspar- dyn." Er galw arno fwy nag unwaith ni f>»rchogodd i'r llwyfan. Mr H. R. Humphreys, Machynlleth, oedd y goreu ar yr unawd bass, "I fear 00 fGe," gwobr haner gini. Am gyf- ieithu o'r Saesncg i'r Gynara»g y gorou allan o 25 oedd Mr Henry Davies (Abon). Beirn- iadwyd gan y Proffeswr J. Morris Jones, M A. Rhoddwy j hanerv wobr o bum' pont i Gur Plant y Bavmo am ddadganu Cysegrwn flaerjffrwyth ddyddisu'n hoes." Am wneod bocs pedoli enillwyd gan Mr David Peters, Bemo Y goreu allan o ddeuddeg am gyfan- soddi pedwar o emycau, gwobr gini, oedd Bryfdir, Biaonau Ffestiniog, a rhoddodd lolo Caernarfon y ganmoliaeth uwchyf i'w gyfan- sodciiadau. Parti Mr H. R. Humphreys, o Fachynlleth, a orfu &r ganu y pedrawd Oh rest in the Lord." Yr oreu am wneud crya nos otdd Mis3 Kntie Hoghes, Berrno. Y gorea am dynta darlao gydi phia ac IDC oedd Mr Harry Powell, Llanaber. Am ddad- ganu y trifi v.,d D, ffro eto eneth f wyn," parti Mr H. R. Humphreys oedd y goren gyda chryn lawer o glod. N id oedd neb yn deilwng am y wo r o bum' gini ar ysgrifenu arweiulyfr i'r Bermo. Allan o bymtheg o ymgeiswyr yr or. u am y wobr <) baaer gini am wneud par o hos,.t-lait dyn oedd Miss Elizabeth Jones, Soa1, Talsa;tiau. D&ethrCarau Meibion Aber- gynolwyn a Machynlleth yn mlaen i gyst^dlu am ddeg punt a thlws arian ar ddadgauu The martyrs of the arena." Enillwyd gan y cor cynUf, dl-in arwe nlad Mr H. R. Humphr ys- AiD wneud llong ar raddfa fechun csif dd Mr R. P. Roberts, Pdrthmadog, y wobr o dJeg swllt ar huguia a Mr John Owen, y Bontddu, el yr nil wobr o haner gini. Wedi diolch i'r cadeirydd, terfynwyd y cyLrtod hwn. CYFARFOD Y PRYDNAWN. Llywyddwyd gan y Prii-gwnstabl Best, yr J hwn -a wnaeth sylwadaa pert ar y dechre. Cafwyd dadganiad godidog o Wlad y delya gan Mr Maldwyn Humphreys. Enillwyd deg swllt am gerfio gan Mr D. J. Owen, Dan- brynmair. Y gorea am eyfieithu allan o ddeunaw oedd Mr John Davies, Glanmorfa, Dyffryn. Beirniadwyd gan Mr J. Morgan Edwards. Dyfarnwyd hanercini am ddadganu I- Hoff bd fy ngecedigaeth i Mr J. Lumley, M'lchynlieth. Yr orea a a y wobr o gini ar y tra<'thawi cyfynpedig i ferched oedd Oban," ond Di atebwyd i'r enw. Ni ddaeth ond cor Machynlleth yn mlaen i ymgei-io am ddeg pact am ddadganu Fy Mugait." Dyfarnwyd It, y wobr iddynt. Rhanwyd y wobr am wneud S rchodd cawg te rhwng Miss Nellie Williams, Porthmadog, a Miss Evan«, o'r un Ile. Rhodd- wyd wohr ychwaneg'l i Miss Mary Hughes, y Bermo. Yna deuwyd at y gystadleuieth ar y gadair. Cynygid gw br o bum' punt a cbadair dderw gerfiedig h,ircl-I am y darn goreu o tarddoniaeth ar y ge riau "Ac ar haner cos y bu gwae id." Darllenodd Gwyneddyuhyglyw feirsiadaeth y Bardd üoronog Iolo Caernarfon ar y cyfacse^disd a anfouasid i mewo. Rhsddaiy b^itniad air da iawn i't g). stad enaeth hon,ond y evt,,ni;dd,ad goreu o'r oil, araroryw i gyfrifon, ocdd pryddest. "Ma^lor' Galwyd am cano, a chafwyd mai Eiiyn ydoedd. Cad- eiriwyd gydag urddas a hwyl gan Gwyncdd, a thraddodwyd engiynion gn GbB Menai, GAilym Ardudwy, Athron, Glan Cledwen, Ieuan Goch, &c. Ar y traethawd, Dylau- w-idy Cymry." & gwobr dwy gini, y goreo gyda chanmollaeth oedd Glan Menai. Beirn- iadwyd gan y Parch Rhys J. Huws. Y At) i Humphreys a Lumley faent fuddugol ar ddad- ganu y dcteoawd, Exnalsior." Enillwyd am wneud esgidlau gan Mr W. Jones, y Bermo. Miss Lizzie Evans, Abergvnolwvn, oeiid yr oreu ar ddadganu Merch y Morwr." Dyfarit- wyd y wobr gyntaf anj wcead pedolttu ceffyl i Mr Willism Evans, PanrhyndeudrAeth, a'r ail i Mr H. Owen, Trawsfyoydd. Disgvrylid cryn lawer ar gystalleuaotn y stindyrf. Y gwo,r- wyon oedd pymthtig punt a saith bURt. B,.irn- iadid gan Mr Richard Stf-ad, Haddersfidd. Daeth Seiadyrf Oaktley (Blaeaau Fiestiniog) a'r Drefnewydd yn miRoD. Mynegodd Mr Stead fod chwareuad becigyn y chwarelau yn tra rhagori ar eiddo eu cydymgeiswyr. Felly dyfarnwyd y brif wobr i S-'indorf Fren- hinol Oakeley dau arweiaiad Mr W. R. Ed- wards, a'r all i seindorf y Drefnewydd. Gwasanarthwyd fei beirniaid cerddorol gan Mr John Henry, R.A.M., a Mr Maldwyn Humphreys. Fel arfer, cytiawnodd Mr John Jooes, Brynteg, y swydd o ysgrifenycfd yn ddoeth a charedig tuagat bawb. Yn yr hwyr bron ua allesid dweyi fod y Demdd ddwywaith yn orkwn, pryd y cyn- helid cvugherdd. Gwasanaethwyd gita Miss Ethel Griffith, Mr Maldwyn Humphreys, Mr John Henry, a'r seindyrf a'r corau buddagol, yr oil mewn hwyl. Yr oedd y cyngherdd yn un rhagor»l drwydde. Gall pobl y Berrno deimlo yn falch iawn fod eu heisteddfod yn gwneud gwaith da.

NODION O'R -DEIIEUI)IR, Dal yo farwaidd a difywyd mae y fasnach alcan yn Neheudir Cymru. Mae Mr Ifor W. Watkins wedi cael ei benodi yn glerc i Fwrdd Ysgel Llacelli. 0 Nos lau eynhaliodd athrawon ysgolion Penarth en soiree blynyddol. Trenliwyd noswaith lawen gan aelodaa Chvb Gweithwyr Ceidwadol Mary-street, Caerdydd, nos Iau. Sibrydir fod Cwmpeini Rheilffardd y Taff 1 Vale yn bwriadu symud eu gweithfeydd peir- ianyddol o Gaerdydd i Radyr. 1 Dywedir fod cyfrifydci o Gaerdydd wedi diane gan adael dyledion o amryw filjedd o bunau ar ii ol. Mae y Parch T. Jones, curad Eglwfsilan, wedi derbyn bywoliaeth Llanddewi, Rhydd- erch, Sir Fynwy. ( Gwahoddir Cymdeithiis Athrawon y Deyrnas Gyfusel a'r Iwerddon i ymweled a Chaerdydd yn y flwyddyn 1900. Mae amryw gyfuewidisdau pwyøÏg wedi cael eu gwnead ar gynlluniau Gwaith Dwfr Newydd Abertawe. Cynhaliwyd y festri flynyddol yn yr Eglwya Blwyfol, Caerfyrddin, ddydd Gwener, pryd y Uywyddwyd gan Esgob Abertawe. Mewn cyfarfod o Gyughor Dosbarth Plwyfol Barry, a gynhaliwyd nos Wener, oafodd Mr William Thomas ei ethol yn. gadeirydd am y flwyddyn ddyfodal. Nos Fercher cynhaliwyd cyngherdd llwydd- ianus gan gor Eglwys Ystradowen, y rhai a gynorthwyid gan gyfeillion o BoutLaexx a'r I gymydogaeth. Sonir am gael rheiiffurdd ysgafn i gymydog- aeth Gower. Os ceir caniatad y mae syndicate wedi ei ffurfio sydd yn bared i gario y gwaith allan. Mae y Proffeswr Herkomer wedi addaw paeutio darlun o'r PLifathraw T. Charles Elwards. Bwriedir gosod y pictiwr yn Ngholeg Prifysgol Aberystwyth. Yn y Neuadd Drefol, Caerdydd, ddydd Gwener, cynhaliwyd cyfarfod blynyddol Cym- deitbas Gorawl Eglwysig Es^obaeth Llandaf F3 pryd y llywyddwyd gan Esgob L'andaf. Perfformiwyd cantawd Dr. Stainer, The Crucifixion," ya Nghaerphils, nos Lun, gan gor yr eglwys, o 4an arweiniad Mr T. Parry Edmunds. Cynorthwywyd y cor gan Mr J. Chambers, Caerdydd (bass), a Mr Aneurin Reynolds, Merthyr Tydfil (tpnor). Llywyddodd y Cyngborydd Thomas Griffiths, Y.H., Porth, dros gyfarfod blyn- yddol Cynghor Dosbarth Rhondda nos Wener. Cafwyd ymdrafodaeth maith mewn perthyuas i'r arferiad o ddawnsio aaewa tafarnda'. Dydd Gwener cynhaliwyd cyfarfod cyffred- inol o Gwmpeini Rheilffordd Fishguard a Sir I Benfrt) Ocleadol yn 11, Lincoln's Inn Fields, Llundain. Llywyddwyd gan Mr J. B. Macaulay. Dydd Gwener, ynf Aberdar, cychaliwyd trengboliad ar gorph Thomas Davies, pymp. iwr ya nglofeydd Victoria, Gadlys, yr hwn a fu farw ddydd Merchor mewo canlyniad i niweidiau a dderbyniodd tra yn dilyn ei orohwyl. Mae y gwr sydd yn edrych ar ol belgwn Llangkbi, bir Fynwy, yu 88ain mlwydd oed, ac yn ei swydd ers trugain mlynedd. Mr John Lawrence yw ei enw ac y mae ya ustus heddweh. Y mae helwyr y fro am gael gan gelfwr medrus baentio ei lun i'w roddi yn anrheff iddo. Mae nifer fawr o gorau o'r Deheudir yn parotoi i gystadlu yn ngwyl flynyddol yr Dndeb Corawl Dirwestol yn y Palas Grisial. Bydd Cor y Ruban Glas, Caerdydd, yr hwn a eniliodd y wobrflaenafyltycedd.yn eystfidiu,yn nghyda chorau o Boatypridd, Barry, Hafod, a lleoedd eraill. Yn mis Uorpheuaf y cynhelir yr wyl. Mae y Llynges Brydeinig wedi rhoddi con. tracts allan am 200,000 o dunelll o 10 ager i'r ffirms canlynoiAlbion Steam Coil Com- pany, 10,000 o dunelli; Crawshay Brothers, Cyfarthfa, 15,000 o dunelli; Hill's Plymouth Company, 30,000 o duDelli; Cambrian Coal Company, 15,000 o dunelli; Dowlais Iron and Coal Company, 15.000 o dunelli; a'r National 1 Coal Company, 10,000 o dunelli, aofon at y Cynghor Sir.l i ofyn iddynt sicrhau darlithiao gan wyr dysgedig ar ddaeareg, &c., at y tymbor gauaf nesttf.

Marwolaeth Ddisymwth Goxucliwyliwr Tirol Cymreig. Boreu Iau diweddaf bu farw Mr Peter Edwards, gorochwyliwr ar ystad Syr Watcyn WilliamsWynfl yn Llangerlwyn. Yr oedd y boned wr trancedig ya inarchoad Croe3oswallt ddy ld Mercher, lie y cymerwyd ef yn glaf yn Iii-a SydYfl. Cludwyd ef i Xsbytty Croesoswsllt, He y bu f irw yn luan ar ol ei gyrhaeddiad. Yr 'I' oedd y trancedig y 44 mlwydd ced, ac wedi bod ar ystad Syr Watcyn er's blynyddoedd.

Oymeteithas Ysgolion Gwirfóddol Esgobaeth Llatelwy. Esgob Llanelwy a alwodd gyfarfod yn Ngbroesoswal t ddydd Iau diweddaf, yn ngtyn a gweifhiad y cymdeithasau bwriadedig dao y D fe,.df Adiivsg, a daeth yno gynulliad mawr iawn. Lly wyddwyd gan yr Esgob, ac ar ol trafodaeth faith penderfynwyd fod i'r cym- deithasau fod yn e: g ibaethol mewn area, a'u bod i gynwys dim ot.d ysgolion Eglwysig. Penderfynwyd hefyd fod i'r Gymdeitbas HiSSiobae hoi giel g;tllu i benodi is-bw^llgor i archddiaconi^thau y deoniaethau gwladol, ac fod i'rcyfryw is-bwyllgur feddu ygallui ddelio a'r boll ysgolion Eglwjflig o fsVtD eu fcerfynau hwy eu tlUliain o berthynas i'r aid grant. Pecderfynwyd yn mhellach tod y gymdeithas i fod yn gynwys«dig o un aelod wedi ei ethoi gau reolwyr pob deng ysgol, cau gynrychiolydd ly lleygol ac un cynrychiolydd clerigol dros bob un o'r deoniaethau gwladol, gyda'r esgob, y deon, a thd archdoiacon. Apwyntiwyd pwvllgor i dytru cynllun allan i'w oood o flaen y Swyddfa Aqdysg.

Pwyllgor Eeddgeidwadol Sir- Gaernarfon. Yu nghyfarfod bl ynyddol y pwyVgor hwn, a gy< hsdiwyd yn Nghaernarfon ddydd lau, eafodd Ca ben N. P. Stewart ei e hoi yo gadeirydd, a phasiwyd i ddiolch i'r cadeirydd ymneiliduedig (Mr J. Jones Morris) am ei wagruaeth y flwyddyn ddiweddaf. Yn cl adroddiad y Prif Gwnstabl (Milwriad R:,ck) am y chwarter diweddaf, nid oedd end ycbydig iawn o wahaniaefch yn ystad troseddau wrth ei {.vmharu a'r cyfnod cyferbyrnol y Lynedd. Yr oedd lleibad mewn meddwdod, yn gystal a lleibad parhacs crwydraeth. Er- lynwyd un tafar«wr, ond taflwyd y cyhuddiad allan. Gyda chydsyniad y pwyllgor bwriadiii efe anfon allan rybuddion i wahaidd i ubrhyw D11 o aelodau yr heddlu dderbyn yr un dysteb gyhoeddus tra yn ngwasanaeth yr heddlu. Yr oedd gan Mr Jones-Morris rybudd i'r un perwyl ar y ihaglen, a chafodd ei g'\rw. Mr D E. Davies a alwodd sylw at yr arfer- iad o iaith ddrwg ac anweddus, yr hyn a gredai ef oedd ar gynydd yn y sir, ac awgrymodd ar fod i rybuddion ffres yael eu rhoddi i'r hedd- guidwaid yn nglyn a hyny. Penderfynwyd galw sylw'r heddgeidwaid at y mater; tra y dywedodd y Prif Gwnstabl, modd by nag, nad oedd efe wedi canfod un cyoydd yn y drwg. II Darfu i'r is-bwyllgor a benodwyd i ehwilio i mewu i'r amgvlchiadan dan ba rai y diangodd trethgusglydd o Benmaenmawr beth amser yn ol, yn ngbydag i ymddygiad y Superintendent Rowlands mewn cysylltiad a'r unrhyw, gyflwyno adroddiad nad oeddynt hwy yn cael ( fod unrhyw gydgynilwyn ar ran y swyddug i ddiangiad y trethgasglydd, ond yr oeddyut o'r fdin i'r Superintendent arddafigos dlffyg I gwyliadwriaeth mawr yn yr achos, acyn ystyr- ied diangiad y trethga;glyddyn ddyledos i'w esgeulusdra difriffd ef. Mr Jones Morris a gynygiodd fabwysiadu yr adroddiad. Gotynwyd am farn y Prif Gwnistabl ar y mater, yr hwn a ddywedodd ei fod yn ystyried y Superintendent ar fai mawr yn derbyn y warrant oddiwrth yr erlynycd ar yr amod fod iddi gael ei chadw'n ol am ysbaid. Mr Kneeshaw oedd yn ystyried fod yr adroddiad wedi ei wisgo ag iaith lied gref. Ar ol trafodaeth bellach, ey tp nwyd i adael y mater yn gwbl yn Haw y Prif Gwnstabl. Ponodwyd y rhal canlynol, trwy fwyafrif o bleidleisiau, yn gyfreittiwyr erlynol ar ran heddgeidwaid y sir am y tair blynedd nesaf: Dosbarth Bangor, Mr S. R. Dew; Caernarfon, Mr J. T. Roberts Pwllheli, Mr W. George Conwy, Mr J. J. Marks.

Goleg y Brifysgol, Gogledd Cymru. Cynhaliwyd cyfarfod haner.blynyddol LTys y Llywodraethwyr yn Nghaer ddydd Iau- Mr W. Rathboue (l!ywydd y coleg) yn llywyddu. Y Cadeirydd a ddywedodd mai eu gorchwyl cyntaf ydoedd yr ua poenus o osod ar gofuod eu bymdeisalad dwys o'r golled g'.fodciL y coleg, yn gystal a sefydliadau eraill y" y Dywy8(gaefeh, trwy farwolaeth y Parch E. Herber Evans, un o'r dynion mwyaf hyawdl yn Nghymro. Cynygiodd benderfyniad i'r perwyl hwnw.—Eiiiwyd hyny ganMrBulkeley Price, a chariwyd ef. Ar gynygiad Dr Isambard Owen, yn cael ei eilio gan Mr Daniel Pierce, penderfynwyd gosod ar gof a chadw ddatganiad o'r gofid a deimlai y llys trwy golli Mr William Wil- ians, un o arolygwyr ysgolion Ei Mawrhydi dros Ogledd Cymru. Apwyntiwy i y rbai canlyuol yn gynrychiol- wyr ar y Day Training Culiege Committee am 1897-8 :-Mr J. Bowen, Mr W. Thomten. Jones, Miss Mary Maude, Mr John Trevor Owen (Caernarfon),Mr Daiaiel Pierce, Mrs E. O. Price, Mr Johik Thomas (Coleg Normal- aidd), a Mr D. P. Willitws ac sil-apwynt- iwyd Mr W. Ratbbone, Mr W. Cadwaladr Davies, Parch Proffeswr Ellis Edwards, a Mr P. P. Pennant yn gynrycbiolwyr y llys ar Lys Llywodraethwyr Piifysgol Cymru am dair blynedd. Cynygiodd Mr D. P. Williams ac eiliodd yr Henadar Charles Howell (Traiiwm) eu bod yn cadarnbau "Statutes" arbenig a basiwyd gan y llys yn Hydref, 1895, ac Efcrill, 1896.— Cariwyd y cynygiad. Yr ysgrifenydd (Mr J. E. Lloyd) a gyflwyn- odd adioddiad y C, ngor i Lys y Llywodrieth- wyr er y cwestiwn o tarotoi am radian mewn prifysgoiion amgen na phrifyagol Gogledd Cymru. Dywedai'r adroddiad i'r Senedd wneud yr adroddiad canlynol Hwy a argymbeilant na bo dim cwrs arbenig am matriculation Llundain gael ei gyhoeddi i seaiwn 18'J7-98, ond yr un swm obarotoad yn gyffredinol yn cael et gynyg am ..arhüli3(!IlU uwih f Prifys..ol Llundain a.g a gytiygiwyd yn 1896-7. Ryderai y Senedd y bydd yn boaibl cario allan y polisi a nodir trwy rorldi i fyny barotoad arcetpg ar gyfer intermediate arts Llaiada5n yu 1898-9 a B.A. Llundain yn 1899-1900.Yr oedd y Cynghor wedi mabwysiadu yr adroddiad hwn. Mr Bulk ley Prioe a gynygiodd fod vr ad roddiad yn cael ei fakaysiadu. Eiiiwyd ef gan y Prifathraw Reichel, a chariwyd. Dywedodd yr YL-grifeuydd fod y Coleg wedi derbya cymanrodd ) 250p a adawyd gan Mr David Williams, o ffirm y Meistri Sutherland a Williams, Lerpwl. Penderfynwyd ych- wanega yr arian hya at gronfa cyffredinol yr ysgoloriaethau. Penderfynwyd cyoalcyfatfod nesaf y Ilya yn Rhyl. Yn Ycadlys Pontypool, ddydd lao, cvhudd- wyd Eaoch Waters, ffarrawr, Coybc. y, o danio yn aaghyfi-eithlawn ar William Humphreys, gyda'r bwriad o wneud niwed iddo. Ar ol gwrandaw ar y gwahanol dystiolaethan oomitiwyd y carcharor i pefyll ei brawf yn y sesiwn chwarterol. Cyfarfyddodd Pwyllgor Sefydlog Unedig Sir Fsesyfed, ddydd lau, yn Llandrindod We118, j gymeryd iyntyriaetn y gwahanol ym- geiswyr am y swydd o brif-gwnstabl yn lie Mr J. Elyitafl Lloyd, yr hwn sydd wedi ym. ddiswyddo. Allan o 30 o ymgeiswyr dewis: wyd y tri canlynoi i fyned o flaen y pwyllgor Cadben Fullerton Jones, Arolygydd Arthur y Booter, Amwythig, a Sergeant W. Pryce Foulkes, LerpwU Y mae Cyngbor Coteg Dewi Sant, Llar- bedr, wedi penodi pwyllgor o bump i edryoh dros gymeradwyon yr ymgeiswyr am fed yn brifathraw, yr bon swydd sydd yn werth oddeutu mil o bunau (lOOOp) yn y flwyddyn. Y pump ydynt :—Esgob Ty Ddewi, Prif- athraw Coleg St. loan (Caergrawnt), y Prif- athraw Dr. John Rhys, yr Archddiacon Bevan, a Mr L. J. R berts, arolygydd ysgolion. Yn mhlith prifathrawon blaenorol v coles as Bvdd yn awr yn fyw ceir Dr. Jayne (esgob Caer), Canon Owen (esgob newydd Ty Ddewi), a'r Proffeswr Ryle, Caergrawnt (mab esgob Lerpwl). Ya broffeswyr yno bu y Dr. Perowne (esgob Worcester), y diweddar Es- gob Harold Browne, Deon Spence (Caerloew); a'r Proffeswr Tout, Coleg Owen's, Mancein- ion.

Y Brifysgol i Gymru. CYFARFOD 0 LYS Y LLYWODRAETH- WYR. Ddyddiau Gweuer a Sadwrn diweddaf cyn- haHodd Llys Llywodraethwyr Prifysgol Cymru gyfarfod yn yr Amwythig, Dr. Isambard Owen (y Dirprwy Ganghellydd hynaf) yn y gadair. —Wedi i aelodau y pwyllgor gweinyddiadol sefydlog am y flwyddyn 1897-98 gael en bapwyntio, cyfiwynodd y pwyllgor gweinydd- iadol sefydlog adroddiad o berthynas i ail-ben- odiad arbolwyr am 1897, y pynciau ddewie- wyd mewn cysylltiad a'r Gilchrist Tra- velling Studentship i athrawon am 1897, roynegiad o'r cyfrlfon am-yflwyddyn ddiweddaf, a Ohalendar y Brifys,ol.-Cafodd yr adrodd- i4d a'i urgymhellion eu mabwysiadu. Yn adroddiad y Senedd gwneid argymhell- ion ar y cwestiwa o sefydln cymmrodoriaethau (fellowships) mewn cysylltiad ar Brifysgol. Argyiohellid fod pedair cymmrodoriaeth yn agored yn flynyddol gwerth o leiaf lOOp yn y flwyddyn, i'w dal am ddwy hynedd gyda'r posibiirwydd i'w hadnewydda am y drydedd flwyddyn. Byddai i'r cymmredoriaethau gael ea cyfyngu i raddolion o'r Brifysgol, a'u rhoddi ya unig RID ddim ond gwir deilyrgdod, a'u dyfarnn gfny Llys ar argymhelliad y Senedd. Y Prifathraw Reichel (is-ganghellydd) a gvnygiodd fabwysiadu yr adroddiad.—Eiiiwyd gan y Proffeswr Rbys Roberts, Aberystwyth. LLEOLIAD SWYDDFEYDD Y BRIFYSGOL. Derbyniodd y Llys ddirprwyaathau oddi- wrth y trefydd yn dymuno cael awyddfeydd y Brifysgol i'w mysg. Ar hyn o bryd mae y swycidfaydd mewn adeiladau tros dymhor yn Nghasnewydd. Yr oedd y diprwyaethaa o Lanidlocs, Caernarfon, Caerdydd, Gwrecsam, Trallwm, Casuewydd, Abertawe, Rhyl, Llan. drindod, Towya, Aberystwyth, a Machynlleth. Ar ol gohiriad byr, Dr. Isambard Owen a bysbysodd ntlid cedd gan sedd swyddfeydd y cotrestrydd ddim o gwbl i'w wneud â ebyfarfod y Llys nid oedd ganddo ddim i'w wnead chwaith a'r Senedd, neu Gymdeithas y Gradd- edigicn. Ar gynygiad y Parch J. Morgan Jones, pen- derfynodd y Llys fod i ystyriaeth lleoliad y swyddfeydd gael ei gvfyngu i'r tretydd a an- fonasant ddelseban i'r LlYB. Dr. Roberts a gynygiodd, yn cael ei eiiio gan y Proffeswr Anwyl, Bad oedd yn ddym- unol lleoli y swyddfeydd yn unrhyw tin o'r trtfydd yr oeid cofegan ynddynt, megis Aber- ystwyth, Caerdydd, neu Bangor. Nid oedd y drafedaeth wedi gorphen pan y gohiriedd y Llys hyd dranoetb. Foreu Sadwrn llywyddid gan yr un bonedd- wr, ac yr oedd mwy cynulliad aa'r diwrnod blaenorol. Mr W. Rathbone a gynygiodd bend erf yn- i,id i'r perwyl fod y LlJs yn oedi penderfynu ar leoliad cartref arhosol y 8wyddfeydd am dymhor o b;Jm' mlynedd. Mr W. Eva-n is (Pembroke Dock) a eiliodd. y penderfyniad, yr hwn a gefnogwyd gan yr Anrhydeddus G. T. Kecyoa, Mr T: E. Ellis, A.S., a siaradwyr er^iil. Yna. cymerwyd y pleidleisiau, pryd y cariwyd y cynygiad gan 52 yn erbyn 13 Ar gyoysiiad yr Henadui Groves (Casnew- ydd), yn ceel ei eiIic. gan y Proffeswr Gray, penderfynwyd Fed y pwyilgor gweinydd- iadol sefydlog yn cael ei awdurdodi a'i gyfar- wyddo 1 wBeutbur trefniadau er gwneud lie tytnhorol i swydd eydd y cofrestrydd yo ystod y pum' mlynedd nesaf." Peoderfynwyd hefyd fod diolchgarweli y LIys yn cael ei roddi trwy lly thy r i'r trefydd a ddeiaebasa-nt, ond. nad oeddynt yn cael eu cynrychioli gn ddirprwyaeth, ac i Syr E Burne Jones am gyullunio sel gyffredin y Brifysgol..

Cynghor Plwvf Llanberis. Cynhaliwyd y Cyngbor newydd am saith o'r gloch nos Iau, wyths os i'r diweddaf.— Gwaith cyntaf y cyfarfod ydoedd arwyddo llyfr o dderbyuiad y swydd ^ran y Cynghorwyr. Arwyd lwyd et'gan y 13 oedd yn Dreseno), sef Dr. Willianas (cadfirydd y ddwy flvnedd ddiweddaf), Mri Richard Owen, John Ei as G iffith, Job Owen, J. Christopher Lloyd Williams, H'Jgh Hughes, Owen J. Williams, Thomas Hoghes, David "Jones, Ishmael ravies, ChristmaR Themas, Edward Foulkes, John J. Gr ffith, y tri diwtddaf yn Gynghor- wyr am y tro cyntaf. — Yn cesaf aed at y gwaith o godi caderydd. Etholwyd Mr Richard Owen, yr is-g ideirydd, yn i^adesrydd am y flwyddyn hon, a-Mr Thomas Hughes yn ip-gadeirydd.—-Etholwyd yr overseers, Mri Richard Owen, Thomas Hughes, Hugh Hughes,acO J. Willi-.ms.—Etholwyd y pwyll- gortiU, sef Pwyilgor Ari-Ainot, Pwyllgor v Iyfrgell f'r Ffyrdd.— Wedi darllen y cof- nodion n'u cadarnbau, aed Itt waitii y eyiai,f(,d. —Cafwyd adroddiad Pwyllgor y Ffyrdd, a.: enwyd y ffyrdd c«nlynol fel y rhai ag oeddis we ii anfoQ at y Oynghor Dosbarth i ofyn iddynt eu cymeryd drosodd: 1, Peoybont at Llwyn Dyrus; 2, o'r F-on Olito at Maen- liwy 1 3 Llwyn Celyu Ba.ch heibio Ty Mawn i ffordd Wa<'nfawr; 3,Gelli-hirbant at Hebron, o GiApsl Rehoboth at y Fron.—Cafwyd prawfiou fod yr oli o'r ucliod yn ffyrdd cyn y flwyddyn 1835, ac wi,di cael eu trwsio gan y plwyf.— An! on wyd hefyd enwau yr hee^ydd canlynol i ofyo iddynt eu cymeryd drosodd am fod y Cynahor Piwyf wedi eu trwslo yn rhagcroi: Yan kee-street, Alltgocji a Peny- graig, Thomas-street, Newtori-street, Heory street, Tun er-st set, Cnarlotte-reet, Welk htreet, a Wat r street.—Taiwyd y biliau canlyi ol an guis y Pwyilgor Arianol, set 7p 88 He i M Moses Davies am "bapuro yr ystafelloeld, &c-, a 41') at wasan&eth y Hytr- gell, a 2p 0s 6j o dretbi yr ystpfolloeid.— Pasiwyd, ar gvnyg&d Mr Ishmael J}ayjes, i

Y DYNION SY'N E ^°c^E OOREU, Y rhai a ofalant am en Gwragedd, a ofulant am eu Plant, ac am danynt eu hunain, ac a AMDDIEFFNANF Ei WYDAU PAWB Dyma y dynion a wyddant WERTH HUGHES'S BLOOD PILLS Fel Meddyginiaeth Deuluaidd AT Y GWYNEGON, LDMBAGO, Y BLAST A THORIADAO AR Y CROEN, POENAU YN YR OCRRAU. Y CEFN A'R ARENAU, ANHWYLDERAU YR AFU, DIFFYG TRAUL, NERVES GWAN, AC ISELDER YSBRYD, PEN TOST, DIFFYG BLAS AT FWYD, ?ENDDUOD, CLEF YD Y BRENIN (Manwynion), PILES, YSCURVY, A HEN GLWYFAU. Y Fwyaf Effeithiol o bob Medd- yginiaeth i Fenywod. Y MAE Y PILLS RHYFEDDOL HïN YN GWNEUD Gwaed N ewydd ^/NT Gwaed Pur BOB i-x AFIECHYB Gwaed Da YN Y Gwaed Bras cyf^ksodb- PEIDIWCH A CHYMERYD fICH CAMARWAIN I GYMERYD UNRHYW FEDDYGINIAETH ARALL A GYNYGIR I CHWI. PABOTOIB GAN JACOB HUGHES, Manufacturing Chemist CARDIFF, A gwerthir gan bob Chemist a Gwerthwyr Patent Medicines am Is lie, 211 9c, a 4a 6c. nea danfoaer en gwerth mewn ticampf3 neu P.O. at y Goruoh- wylwyr Naillduol, NEWBBBT & SONS, 1 & 3, King Edward-atreet, London, E.C. wx

Genedigaethau, Priodasao9 a Marwolaethaa. ii EN EoiGA ifiTHAU. Hughes-Ebrill 14, priod Mr Joseph Hughes,Edward'a- teirace, Brooiahili-lane, Diubych, ar fab. Jenkins-Ebrill 16, priod y Parch Lewis Jenkins, Porthdinorwig, ar fab. Lmmley—Ebrill 12, ynTanycoed Uchaf, Abergynolwyn, priod Mr Edward Lumley, ar ferch. Roberts-Ebrill13, yn 15, Richmond-terracc, LerpwL priod Mr Robert Roberts, ar ferch. Royles-Ebrill18, priod JMr Robert Royles, Factory- lane, Dinbych, ar fab. Williams—Ebrill 14, yn 4, Oak-road, Wood Hey, Rock Ferry, priod Mr David Williams, ar ferch. PRIODASAU. Jones—Price—Ebrill 17, yn Nghapel Salem, Dolgellau, gan y Parch Hugh Kob> rts, Khydymam, John Jenes, JPenrhiw, Rbydymain, a ftiary Janet Price, Braich Ceunant, Brithdir. oberts-Williams-Ebrill 16, yn Nghapel y Method- istiaid Calfinaidd, David-street, LerpwLgan y Parch William Jones, Thomas Roberts, Birmingham mab Mr J. Roberta, Abergele, ag Annie, m* rch hynaf Mr William Williams, Dovey-streei, Lerpwl. Williams-J onea- Ebrill19, yn Fglwys JLlanfihangel- y-Pannant, Caernarfon, gan y Parch J. Owen, rheithor, Robert Williams, Ty Capel-y-Pennant a Judith Jones, Glan-y-Wern. Bellamy-Fbrill 17, yn Caradoc House, Mandudno, ar ol 'cystudd byr o pneumonia. Constance Maude Bellamy. Davies-Ebrill 19, wedi cystudd maith, Mr John fgdavies, gof, Gwindy Mawr, Rhuddlan,yn 70 mlwydd oed. Isaac-Ebril121, yn Mhorthmadog, Mr Morris Isaac. Lewis—Ebrill 14,yn eifbreawylfod. Queen's Head.Porth y Felin, > aergybi, Mr Owen Lewis, gynt o Yard y Stablau, Royal Hotel, Caergybi, yn 2 mlwydd oed. Oweia-Ebrill 14, yn ei phreswylfod, 9, Wynne-terrace) Caergybi, Jane, 'gweddw y diweddar Mr William Owen, gynt o Glan y Gors Farm, Caergybi, yn 74 mlwydd oed. Dymnnir i'r Drych Americanaidd gofnodi hyn Roberts-P,brill 20, yn Pan Dyffryo, Beaumaria, Lizzie, anwyl briod Wr David Roberts. Williams—Ebrill 19, Mr William Williams, Llystyn Isaf, yn 69 mlwydd oed. Claddwyd: ef Ebrill 22am. .yn Mynwent Llanfihangel-y-Pennant, Caernarfon. Williaras-Ebrill 19, yn ei phreswylfod, 10, Cross- street, Caeigybi, Mrs Ma garet Williams, priod Mr Thomas Williams, o'r un lie, yn 59 mlwydd oed. Williams—^ brill 17, Elizabeth, gweddw y diweddar- + Mr William Williams, Bermaifawr, Dyffryn.

L Undeb Athrawon Prydain Fawr. CYNHADLEDD YN ABERTAWE. Y flwyddyn hon cYliihliwyd yr 28ain cyn- badledd flynydfhil pertbynol ? Undsb Cened. laetLoI yr Atbiawon yn Abeitawe, Rtfu ddeehreu dydd Llun, pryd yr oedd 1200 o gynrychiolwyr o bob rhaD o'r deyiuas wedi dyfod yn nghyd. Derbyniwyd hwy yn swydd- ogol gan Faer y dref, yr hwn a groesawedd y cynrychiolwyr yn galonog. Wedi cyflawni hyn, aethpwyd yn miaeo fi'rgwail b d^rpa^odig. sef gosod y llywydd am y flwyddyn ddyfodol, Mr C J. Addiscott, mewa meddianto'i swydd. Traddodwyd araeth agoci,.dil faith gan y boneddwr hwnw, yn yr XL,, y cwynai ohe wydd y gwastraft a gaufyddid yn nglya a cbyfranu addysg oherw, dd diffyg rl.,ioni yn anfou eu plaa„ vn gyson i'r ysgolioa. Yn ngl^n a hyn gwnaeth amryw awgrymiadau pa todd i sior- hau gwell prescno,de-b, ac yu eu plith anogai- na oddefid l uurhyw blentyn gael ei gymeryd i weithio eyid y bvddai wedi myned drwy y safonau angenrhoiaiiii, ychwanegu y ddirwy ar absenolion, a. oba 1 gan y swyddogion gor- fodol gySavRui eu dyleds wyddllu gyda m wy ft fai-yldet, Cyuhelid a,;myw bob dydd, a djsgwylir y deillia daioni dirfawr drwjr gynha^ad y gyuhadledd hon.

TE PERAIDD MAZLWATTER TE PERAIDD MAZA.WATTEEI TE PERAIDD TE PERAIDD MAZAW^.TTEE TE PERAIDD MAZA-WATTEM Gellwch ei adnabod wrth ei berarogl dymnnol- Argrap&wyd a obyboeddwyd orosy North Wale# ;j .'1 Chroniole Company. Limits, gao I)AVM WIUAAMB, yn Y l*orth Wales vkronitle a'r printing Works, Caxton House, Hi>{b-3tceet • f Bangor, y Mhlwyf BaDuiM-.vri Su V >" Dydd MWtb, Ebrill Zf,mi' ■: .j v .Z i