Gwalia

Y mae Mr Brynmor Jones yn awgrymu mai priodol iawn fuasai caol casgliad o'r nwyddau gynyrchir gan y llaw-weithfaoedd Cymreig er mwyn eu harddangos yn Paris yn yr Arddangosfa Fawr gvnhelir yn y ddinas hono yn y flwyddyn 1900. Y illlae yr awgiym yr si'cr o fod yn deilwng: o bob osfnogg.a-th ac ni ddylid gorphwys nes ei gario allan. Wrth gwrs, y mae yn rhaid cofio nad yw y mudiad cr adfywio llaw-weithfaoedd CYlll- l'ei cto ond yn ei fa,bar ded, ac ftl canlyniad nis gellir disgwyl am rhyw lawer iawn o nwyddau evmiwys dangos yn Paris. Old bydd y gwaith o roddi lie, yi. yr arddangosfa, i'r vehydig nv>yddau ellir eu cae] yn sicr o fod yn gymhorfch mawr i gynyrchu dyddordeb cyifredinol, yn ol vii y liaw-weithfac-edd

P' l> IL Cais i Gael Allan Trwy Ddjchrvn Loon Lefroy. Yn Llys Ynadon Dublin, ddydd Gwener, dyg- wyd dyn o'r enw Thomas Drum yn m'laen ar y cyhuddiad o geisio cael arian gan Dr. Lefroy, y n Deon Norwich. Hawliai lOOp oddiarno dan y bygythiad o gyhoeddi bywgraphiad y deon. Cychwynwyd yr erlvniad gan Dr. Lefroy ei hun, ond yn awr yr oedd y Goron wedi ymgymeryd ag ef.-Cvfa.ddefodd y cyhudde^g ei euogi-wydd, a dyyvedodd na wyddai ei fod yn tori y gyfraith.- Y Recorder a ddywedodd fod cais at godi arian gan bobl trwy eu dychrynu yn drosedd difrifol iawn ac oni bai fod y carcharor yri ddyn oed- ranus, buasai yn rhoddi cost) drom arno. Dan yr amgylchiadau, cafÍai ei ddedfrydu i chwe' mis o garchar heb lafur caled.

Dau yn Cara yr Un Lodes. YMLADD GORNEST, AO UN YN CAEL EI LADD. I Yn un o lysoedd troseddol Paris, dydd Mer- cher, gwrandawyd achos ag sydd arddangosiad o un ochr ramantus ar fywyd yn Mhrifddinas Ffrainc. Dyma fel mae y stori — Yr oedd dau faohgen pedair-ar-ddeg oed, o'r enwau Jamot a Beau, yn trigo mewn cymydogaeth yn cyfateb i Whitechapel, wedi syrthio mewn car- iad gvda'r un eneth, oed. Pen- derfvnasant setlo y mater trwy ymladd gornest- nid oeddynt, modd bynag, i ddefnyddio a.rfau- dim ond eu dyrnau a'u botasau. T'refnwyd i gy- farfod yn y nos, pob un o'r ymladdwyr i ofalu ;.m "seconds." Yn mhoethder y frwydr, modd bynag, bu i Jamot dynu allan ei gyllell. Ynta gellir crybwyll nad yw bechgyn o'r dosbarth yma 11 yn Paris byth yn "gyflawn" heb eu cyllill. Ja- mot a drywanodd Beau yn ei gefn mor erchyll fel y bu farw yn fuan ar ol hyny. Dydd Mercher ymddarigasodd Jamot a'i 'se- cond" gerbron y rheithwyr. Gollyngwyd Jamot yn rhydd ar y tir nad yw wedi cyrhaedd oedran o addfedrwydd, eithr anfonwyd ef i ysgol ddiwyg- iadol hyd nes cyrhaedd ei un-ar-hugain f e; Dedfrydwyd ei "second" i ddeng mlynedd o garoh- el 11 ariad, y rhai a dreulia vntau mewn ysgol ddiwyg- iadol.

Cyngaws am lawn Gan Olwynferch. Yn Nghwrt Bach y Rhyl, ddydd Gwener, ger- bron ei Anrhydedd Syr Horatio Lloyd, erlynai Miss H. Bakewell, ysgolfeistres, y Mri Bendall a'i Fab am 17p o iawn am niweidiau personol, tal ineddyg, a riweidiau i'w holwynfarch, a a.chos- wyd, fel yr ha.erai hi, drwy ddiofalwdh un o weis- ion y ditfynyddion. Ymddengys fod yr erlynea yn marohogaeth i lawr Queen-street, Rhyl, yn mis Awst. Yr oedd yn myned mor agos ag y gallai i'r troedlwybr yn yr ochr. Daeth ceilbyd y diff- ynyddion yn sydyn o heol groes. Tarawyd hi i. lawr g'an olwyn y cerbyd, a syrthiodd gan daraw i phen. Mewn canlyniad bu raid i feddyg roddi tri phwythyn ei phen. Lh'wedodd George Bennett, y diffynydd ieu- engaf, fod y ddamwain wedi digwydd drwy i'r er- lynes "golli ei phen." Wrth ei groesholi, dy- wedodd y tyst -ei fod o'r blaen wedi cael "rhedeg iddo" gan olwynfarch, ord ni fu dim achos yn ei. j erbyn gan mai nid ei fai ef ydoedd. Dywedodd dwy dyst arall i'r erlynes ddweyd wrthynt yn union ar ol y ddamwain rad oedd neb i'w feio. Dywedodd y Barnwr nad oedd yn cael ei wadu fod y diffynydd ar yr ochr "wrong," a'r erlyrjes ar yr ochr iawn i'r heol. Nid oedd yn meddwl fod yr erlynes ychwaith yn euog o ddioralwoh wrth geisio osgoi canlyniadau diofalwch y diffyn- ydd, a rhoddai ddedfryd yn ei ffafr am 3p 3s.

-=- Y Coleg PresbyteraidcL Casrfyrddin- APWYNTIAD PROFFESWR. Cyinerodd yr arholiad am dderbyniad i mswn i'r Coleg Presbyteraidd, Caerfyrddin, le ar ddyddiau Merclier, Iau, a Gwener (cyn y diweddaf), ac y mae deg o efrydwyr newydd eu goliwng i mewn fel can- J lyniad i hyny, yn cymyciiioli enwadau yr Anniibyii- wjt, y BedyddwjT, a'r Undodiaid. A ganlyn drefn teilyngdod -.el y penderfynwyd <?an yr arhoiydd (Dr. Daniel Rees, prit-feistr ifsgoL Ganolradd Aber- teifi) :-1, William Thomas, Pantdu, Port Talbot; 2,. Thomas Williams, Gellywen, St. Clears 3, Thomas Lloyd, Capel Mawr, Anglesey; 4, B. E. Williams, Llanelly 5, J. E. Jones, Llanllwrd; 6, G. G. \Vil- liams, Citiau Aeron; 7, J. P. Gough, Brynsieacyn,. Anglesey; 8, J. P. Kane. Llanybyther; 9, S. Harris, Gellywen, St. Clears a 10, William Jones, Llanelly. ] Mae y Parch J. H. Weather a 11, B.A. Oxon, pro- ffeswr newydd yr Hebra3g a'r Groeg Heltenistaidd., yn ysgolor Beiblaidd o gi'j^n nod a gallu. Derbyn- iwyd ef i'r Home Missionary College yn 1887, ac -n y flwyddyn ddilynol efe a enillodd wobr Sharpe am. efiydiaeth Ysgrythyol, gwobr arbenig am Hebraeg, yn nghyda'r Tate Scholarship o 60p v flwyddyn am dair blynedd. Ar ol treulio tvmhor vn Owen s Col- lege, lie yr enillodd ddosbarth-wobr am Germanasg, l yn 1890 aeth i Goleg Exeter, Rhydychain, lie bu dan ddysgyblaetli y Proffeswr Sanday. Wedi cymeryd o hono ail ddosbarth yn yr Honour School of Theolosrv, efe a aeth i Manchester College, Rhydychain, yn 1893, fel efrvdydd duwinyddol. Yno, yn 1894-5-6. efe yd- oedd Daniel Jones' prizeman hefyd cymarodd wa- hanol wobrwyon am draethodau, a rhagorodd mewn Hebraeg a gwaith yn yr Hen Destament a'r Newydd, canys fe'i gosodwyd yn nosbarth cyntaf yr hyonours yn y pynciau hyny yn ei arholiad terfynol. n ystod rlrlwv flvnftdd ddiw ddaf v mae wedi bod yn wem- rlrlwv flvnftdd ddiw ddaf v mae wedi bod yn wem- idoo- yr Unitv Church, Darlinton, ac wrth ymadae a'r lie hwn wythnos yn ol derbyniodd dysteb iiardd gan ei gynulleidfa.

Oyngicr Dinesig Bangor. Oynhaliwvd cyfarfod misol y Cynghor nos Fercher, tan lywyddiaeth y Maer (y Cynghoryda H. Hughes). Un o'r pethau cvntaf wnaed oedd pasio pleicl- lais o crydymdeimlad a theulu y diweddar Mr Peter Williams, ceidwad y Ddarllenfa Gyhoeddus a'r AlAr gynygiad y Cynghorydd T. J. ^VVdhams, pilied;<? can y Cynghorydd Grey Edwards, Pas" ^d peirfynS0 jJ cyfarwyddo'r Pvvyll^r Cyllidol i ffurfio cyrllun-restr o gyflogau ir swyddogion yn ngwasanaeth y Gorphoraeth, yn dangos yr isafswm a'r uchafswm, gydar codiad blynyddol (os o gwbl) yn mhob achos, ac i ddwyn adroddiad i'r Cynghor. Ar ol ciyn drafodaeth, mabwysiadwyd (0*1 fwyafrif o un) amryw awgrymiadau er gwella. heol- ydd mCiwn gwaihanol ranau o'r dref, yr hyn a gostia oddeutu 230p, ac a anogid gan, y Samtary, Building, and Improvement Committee. Oddiwrth gofnodion Pwyllgor y Dybenion Cyif- redinol, yimddengys i'r surveyor anfon bil am lUlp i'r peraonau cyfrifol am wasanaetli wnaed gan Danfrigad Ba'rgor yn nglyn a'r tan ddigwyddodd beth amser yn ol yn LledwJgan (fierm Colcg y Brify&gol). Ar argymhelliad y pwyllgor, yr oedd y swm hwn wedi ei ostwng i 75p. Yn ol adroddiad y cyfarfod unedig o'r Pwyllgor Iechydol a Phwyllgor y Goleuni, a gyfarfyddodd i ystyried y cwestiwn o "refuse destructor," cyf- Iwynodd suiweyor y fwrdeisdref amcangyfrif o'r gost o gario ysgartliion y dref i le newydd yn Glan- adda, a dywedodd v byddai oddeutu 195p yn fiyn- yddol. Costiai ^two-cell refu&a_ destructor," meddai ef, y swm o 3000p, a chostiai y draul ffyn- yddcl o'i weithio 210p. O iberthynas i'r man lie cludid ysgarthion y dref yn bresenol, yr oedd cwyno mawr wedi bod o'i herwydd yn ystod yr haf diweddaf. Yr oedd Dr. Fraser, swyddog iechydol y sir, wedi dweyd fod rario baw y dref i waelod Dean-street yn Hinder mawr ac yn niw- eidiol i'r iechyd cyhoeddus yr oedd hefyd yn ax- gymhell yr awdurdodaiu i roddi pen ar ei gario i'r lie presenol mor fuan ag y caffent le arall mAvy cyfaddas. Heblaw hyny yr oedd: yn ofni na fuasai gosod i fyny "refuse destructor" ar y tir presenol yn rLydd oddiwrth withyvynebiad o saf- bwynt iechydol. Y pwyllgor a argymhellodd osod "destructor" i fyny mewn cysylltiad a gweithfeydd y goleuni trydanol, a bod planiau "two-cell de- structor" i gael eu parotoi. Ar ol siarad maith gohiriwvd y mater am fis. Peaodwyd pwyllgor o'r aelodau i ymweled ag ychydig drefydd lie yr oedd "destructors" mewn arferiad. Hy(bysodd Rheohvr y Nwy (Mr Smith) fod I,931,300 o droedfeddi cubaidd o rmy wedi ei wneuthur yn ystod v pedair wythnos yn terfynu Awst 20fed, yr hyn oedd gynydd o 168,300 o droedfeddi ar y cyfnod cyferbyniol y flwyddyn ddiweddaf. Adroddodd Pwyllgor y G-olouni Tryclanol fod 66 o gynygion wedi ^u deribyn at osod gwaith y goleuni trydanol i lawr, a pherderfynwyci eu hanfou i'r peiiianydd tiyda-nyddol, a gofv-a gyfarwyddo j pwyllgor yn y mater.

Agor Doc Newydi Barry. I Y mae Doc. No. 2 vn Barry yn awr wedi ei ym- I arferol gwblhau, a hysbysir yn swyddog'ol fod yr awdurdodau yn bwriadu i'r agerlong gyntaf gael ei gosod da.n y "tips" yn mhen deuddydd neu dri. Y mae pobpetb yn barod, y dyrion angenrheddiol wedi eu hurio, a bydd y doc newydd yn abl i dder- byn unrhyw nifer o long-au yn ystod misoedd y gausil'.

Cyffro yi-i Mhfith y Glowyr. GWYSIO CAN OEDD O'R DTNION AM GADW DYDD GWYL liABON. Dydd Mawrth bu i amryw o'r glo-berchenogion Cymreig yn y De apelia. at yr ynadon am Mysiau yj erbyn glowyr ddarfu dori amodau y cytundeb wnaed ar derfyniad v streic trwy absenoli eu 1: UD- ,in o'r gwaith ddydd Llun diweddaf, yr hwn a ad- waenir fel "Dydd Mabon." Bu i Gwmni Halam a Glo Tredegar godi 91 o yvysiau yn erbyn rhai a'r dynion, mwyaf amlwg yn eu gwasanaeth. Ym sr- dal RisC3. Ogleddol anfonwyd allan cynifer ag 800 o wysiau. Yn Heddigeidwadlys Aberdar gwnaed ceisiadau ar ran Cwmni Powell Duffryn am wysiau yn erbyit chive' glovrr mewn tri .'1' glofeydd mwyaf; iefy(I yn erbyK. nifer o ddynion a weithiant yn Ng:cfa Cwimaman, lie yr hawlir iawn o 5s oddiwrth bob un.. Mae y gwysiau uchod oil i gael eu gwrand-aw ddydd Mawrth (heddyw). Y mae gweithred y meistradoedd wedi achosi cyffro angerddol yn ardaloedd y glofeydd, a. yn ddiamheu fe ymddengys fod penderfyniad cryt ar ran cyfran fawr o'r gweithwyr i ymladd aios barhad yr wyl fisol, er gwaethaf y cytundeb.

Eisteddfod Genedlasthol 1900. Cynhalhvyd cyfarfod o'r gwarantwyr yn y Coan- men Hall, JLerpwl, ddydd Mawrth, dan lywydd- iaoth Mr Edward Lloyd, Y.H. Yr oedd yn bres- ejxol y Pqrchn., It Adams, B.A., James Davies, M.A., J. A. Howell, M.A., W. O. Jones, B.A., Dr. James Edwards, Mri S. P. Chambers, W. Evans (Elm Bart), 1. Foulkes, R. T. Hughes, L. Gwaenys Jones, E. Vv. Jones, Henry Jones, J. D. Jones, L. E. Jones, P. Lioyd Jon^s, Hum- phrey Lloyd,. O. G. Pritchard, J. R. Owen, J. H. Robeils, Mus. Bac., Thomas Roberts, J. R. Ro- berts, R. D. Glyn Roberts, R. Roberts, E. D. Symond, J. Rathbone Williams, Llew Wynne (ysg. cyfnodol), etc.—Penderfynwyd ar gynygiad Mr T. Foulkes, yn cael ei eilio gan Dr. James- Edwards, ffurfio pum' pwyllgor, sef cerddorol, llenyddol,, celf, arianol, a gweithiol.—Ar gynyg- iad y Parch W. O. Jones, yn cael ei eilio gan y PaTch J. H. Howell, pasiwyd fod y gwarantwyr i ffurfio pwyllgor cyffredinol, gyda gallu i b- wanegu atynt, Enavyd y rhai canlynol i drefr.u'r pwyllgorau Parchn. J. H. Howell, James Dar. vies, W. O. Jones, D. Adams, Mri E. Lloyd, Y.H., I. Foulkes, E. D. Symond, Edmund1 Griffith, Peter Davies, J. D. Jones, R. Roberts, W.. Evans, Elm Bank P. Lloyd Jones, a Llew Wynne. CyfLwynir adroddiad y trefnwyr hyn yn y cyfarfod nesaf o'r Pwyllgor Cyffredinol.

Beifclau ir Soudan. Mas y Gymdeithas Feiblau Brytanaidd a Thramor (fel y dywed gohebydd arbenig y "Daily Mail") yn edrych allan am ddyn dawnus a selog i'w anion i Khartoum i ledaenu Gair Duw mewn IJawer o dafod- ieithoecld yn mhlith y Baggaras a llvytliau Soudan- ciidd eraill. Mae cariad y diweddar General Gordon at y Gair Sanctaidd yn ddigon adnabvddus. Y Beihl oedd ei gwmni beunyddiol. Mew:i liawenydd ac mewn galar, pan fyddai bywyd yn bleserus neu piuti fydda.i marwolaeth yn ei am'rylchynu, byddai efe yn, parhaus efrydu yr Y sgrythyrtlu, gan ffeiiidio jïlddynt fwy o gysur a hapusrwydd. Heddyw y mae angen dyn gyda chariad Gordon at y Beibl, ei alluoedd ieith- yddol, ei hunanymwadiad, ei adnoddau, ei feciri a'i gydymdeindad gyda'r llwytha.u a.nwaraidd, i agor, cangen o'r Feibl Gymdeithas He bu farw Gordon. Bwriedir ar y dechreu agor cangen o'r gymdeithas yn. Berber. Yr iaith yn mha un vr vssrrifenir yr vs. grythyrau fydd yr Arabaeg. Y mae pan y gymdeith> as eto i feistroli v tafod-ieithoedd Soudanaidd. Bydd hwn yn rlian o'r gwaith i'w fvflawni gan y goruch- WJlwjT anfonir allan i Berber. Gobsithia y gym- deithas an eu sefydlu yno yn mlien ychydig wytli- nosau. Eisoes y mae y Parch, R. H. Weakley, cvn- rychiolydd y gymdeithas yn vr Aipht, yn myned ya. mlaen yn biysur gyda'r mater ii-wxi. Y inner gymdeithas wedi anfon miloedd ar filoedd o Destamentau i ddeheubarth y Sandan-hyny yw. yn Uganda—wedi eu luirgraphu yn iaith y batT; ir Congo hefyd, y de-orllewin iddo, anfonwyd Testa- mentau yn nliafod-ieithoedd v Congo, y Mongo, a'r- Balolo i'r dwyrain, yn Abyssinia, mae y Brenin Menelik wedi ei g^fienwi a.g Ysgrythyrau yn y dafod- iaith Amharic. Yr oedd Menelik wedi ei foddhau mor fawr gyda'r anrheg gysegredig fel y darfu iddo bre- santio y gymdeithas ag elephant tusks hardd iawn. Y mae wedi ei gael allan trwy brofiad mai un or ffvrdd goreu i gario CristionoEcaeth i galon y Maliome- taniaid penboeth ydyw anfon digoredd o Feiblau i'w cyrhaedd, wedi eu printio yn blaen yn yr iaifcfa werinaidd lie bynag y digwydd i'r iaith hono fod.

GLOJSJB JS'U lii* IbiilAOj C 0 M P A iS I v..u.U "JdE FURNISHERS, Wiioleaale and Retail, 12,14, IS. and IS, PEMBROKE-PLACE, 1 LIVERPOOL, Fuei-ish FOR CASH OR ON THE HISS-^Ui'LCHASifi SYSTEM AT CASH PRICES. Tie 5*LOB2 T'JRNI3HING COMPANY, the oldest establish* and by far the most extensive Furnishers an tha Hire-Pure li&se System in the Provinces. supply every reauidit*. f. the complete Furnishing of Cottage. Hotel.or Mansion, considerably cheap than the majority of those ftrrns who sellfor cash OIU,) This we are able to do through having a very large capi tal at command, wi be in:; the buaa Clue iiiuiitjjactnreiu of the principal goods we aeil- NO L'_¡UÚ"i JTv&QUIRED, NO EXTRA EXPENSES.. ON OUR HIRE-PURCHASE SYSTEM The fair and suitably manner in wiucii OTir business is oai r^o-C2ab!e terms and low prices are so we'll cnov/ii vhrcugnout the North of England and Wales as io remit; it. ,licr comment unneeessaary. General terra, v-nich liowever can be altered to suit tha convenience of purchasers payment Weekly, Monthly .or QUai'lbrlj". Amot-t of per Week 33 S3 £20 5B Od "Ie £50 1t lOsOd £11)0 £1:00 303 Od Ari in;r-!ction of our stock will at once satisfy intending purchasers mat we give better value and offer easier pay- ments than any other house furnishers on the iiire-P ar- Chase System in the Provinces. All gcods are Delivered Free in oar own or private vans and no expenses of any kind are incurred by customers Furniture sent to any part of England or Waios. CAUTICN.—As some Arms adopt variou.3 means—fv.ch as VA prospectuses. Icc..—with the evident infenuon of inducing the public to believe they are con- with, note our address. FURNISH FOR CASH OR ON THE HIRE- PUUCHASE SYSTEM, ISew Prospecta*, Lnrge, Illcstrate< Catalogue, Opiuicau sud r, .ca List, ssnc post free on application. Piosso mention this paper, Rudceos Hours. 9 a.m. t0 7p.m. ;S^turday3,9a m. to S p æ. GLOBE FURNISHING COMPANY, 14,16, LIVERPOOL E&ikv v Fares allowed tc Coaotrv Caatoraers, DISCOUNT BOOKSELLERS. I JAfiYIS & FOSTER,BANGOR. Connah & Co., ALBERT BOUSE. HIG BST (Adjoining Bangor Football Field). I CYCLE, MOTOJti, I AND CHILDREN S CAE DEPOT. SPECll\L NOTICE. 1898 NOVELi'i'IEiS "KITTLE OBSSOBNT" BICYCLES to suit Boys and Girls from Four years of age. PRICE: £5 5s CASH. PATENT BRASELESS JOINTED, ALUMIN- IUM ROAD RACING MACHINES, Weight: 22tb9. The Largest Mid Most Varied Stock in the Pro- vinces erf Ladies', Gents', and Children's Cycles and Tricycles. New and New Shop Soiled Pneumatic Roadsters, Racers, Safeties, and Mailcarts and Bassinettes ofMa £ e?8t Complete Outfits for GOLF, FOOTBALL, &c., &c Indian Clubs, Dumb-bells Athletic Outfits. Rocking Horses (patent safety action). Anchor Stone Building Bricks. Dolls' Carriages, Children's Expanding Chairs. 1897 Stock now on Sale at lowest prices to clear for New Season Goods. District Agents for Humber, Raleigh, Enfield, Singer, Osmand, Raglan, and Calcott Damlier Pennington Motor Cars. Bathchairs, Mailcarts, Bassinettes on hire by the hour, day, week, or longer. Catalogues and all information supplied free on application to the manager A. H. HEWITT. 15871 SEALSKIN AND FUR ALTERATIONS AT WHOLESALE PRICES- SAVING CUSTOMERS FULLY 20 PER CENT. W. CREAM F^R & CO. respectfully urge the ad- visability of having Alterations and Repairs executed during the,. Present Month, in order to relieve the pressure of work during the winter months, and so avoid the possibility of delay. SEALSKIN JACKETS REMODELLED TO t0 PRESENT FASHIONS FROM £22t UNEQUALLED WORKMANSHIP. SKILFUL FITTING. Ensuring the very best results obtainable. ALL NOVELTIES THE ENSUING SEASON ON EXHIBITION. ESTIMATES, DESIGNS, A. SELF-MEASURE- MENT FORMS ON APPLICATION. Trustworthy and practical advice given as to altera- tion of old Furs and whether they will pay to ALL WORK DONE ON THE PREMISES. WM. CU&AMEK & CO., PRACTICAL FURRIERS AND SKIN IMPORTERS, EOLD STREET.? LIVERPOOL. t/l/J and at 47 & 48, NEW-STREET, BIRMINGHAM. f GRIFFITH DAVIES, I TEl ORIGINAL BANCOR BILLPOSTER 23, Union Street. BAl-:CrOIt. (ESTABLISHED 30 YEARS). I A MEMBER OF THE UNITED KINGDOM BILLPOSTERS' ASSOCIATION. OUT OF 35 PRIVATE BILLPOSTING STATIONS at BANGOR, BETWEEN THREE BILLPOSTERS, 16 ARE THE PRIVATE PROPERTY of GRIFFITH DA VIES, Estabished 1807 j ARTISTIC AND GENERAL PRINTING I Promptly and Neatly Executed at Reasonable Prices, at the NORTH WALES CHRONICLE I Printing Works, Caxtoir House. High Street, BANGOR. FIFTY NEW FOUNTS of the Latest Faces have lately been added to the JOBBING DEPARTMENT, which makes it now one o the LARGEST PRINTING PLANTS IN WALES. Al i h e MacMnaii ARE Driven BY A Powerful" Otto" Gas Engine, Which have been adapted U run at the Quickest Speed Possible. All Orders carefully attended to. Auctioneers' PRINTING Executed with Neatness and Despatch. Particulars of SALJt, With or without Plans. POSTERS Of Concerts, Bazaars, Sales, &c., PLAIN OR IN COLOURS. Church and Chapel Printing ol every Description. Programmes Tickets. In Memoriam Cards, I Ball Programmes, I Menus, &c. ELECTION ADD. ESSES. Colour & Ornamental Printing I PAMPHLETS Of Every Description in English or Welsh. Head Pubishing Office. Jorth Wales Chronicle Office, Higlt St., Bangor. Branch Publishing Offices Directory" Office, Upper Mostyn Street, Llandudno. "Clorianydd" Office, Bridge St., Llangefni. Postal Address North Wales Chronicle Office, Bangor. Telegraphic Address Chronice," Bangor TELEPHONE Nc. 7 | 1 A C H A 13 J ) 1) A N O i ) I) N Ddistmwth GAN RTTXFT1 Amlia Bydredd. Rhwvstrau e DUil IJuIX O tyau. Uvareda rbag Auhuuedd iymadir Neuralscic Hear,aches a'r V[ iL, \i V L' hull boenau gieuol t;raiH jian iiun- i1 V lllij er's Meryine. r hoii itery ii\> yr, Is 1 .lC. Oherwydd j^dreiid a»Bfj mt.AU dan gii.L'anfc dioddefajs bjeimu diruyaoi elUi ctdau tlutvvraod. Cymhellwyd ri U"tJ!>I.! ar liuuier's iNervina. Gwnaethum isyny, i fy Lu-wr uyii>awcia, utliocsd y boen yn gyhym a 63LIA er iiyuy yr wyt drachetn a ttiracheia wtfli dcruyu yr escusvyjhad mwyaf oeda yu ooaiUi oauivv/ch ooau laai J1 tigyrii y peu dl".vy gyojerya pedwar Dcu cam dyitryn (ar lwaip u !U\\g¡, wy U) o liatiter's Nervice."—Parch ACi^.xsf u. ir'Kicx, 15.A. (aiwaadar Gvrurai»d o'r Coi9k £ iSowvUa.iitivdvoliaiu l^obu RAPHAEL'S AJLMANAO 1899 LOW ready. Contains hints to Fanners and Gardeners. Birthday Information. When to buy, sell, specu- late, etc., etc. Price 6d.—Foulsham, 4, Pilgrim- st., E.C., and all Stationers. 17164 AMERICAN LINE. UNITED STATES MAIL STEAMERS. SOUTHAMPTON—NEW YORK SERVICE. SOUTHAMPTON to NEW YORK DIRECT. SATURDAYS, at Noon, TTIGHEST CLASS of Accommodation for Sal- H oon, Second Cabin, and Steerage Passen- gers. LIVERPOOL PHILADELPHIA SERVICE. Every WEDNESDAY, LIVERPOOL TO PHILADELPHIA, Calling at Queenstown every Thursday. Passengers and Goods are landed at Philadel- phia on the Wharf of the Pennsylvania Railroad, which has the Shortest and most Direct Route to all places in the Western States.-ipply to Rich- ardson, Spence and Co., Southampton or Liver- pool, or to Local Agents:—Edward Jones, 173, High-street, Bangor; Hugh Hughes, 8, Market- row, Amlwch; H. J. Williams, 50, High-street, Bethesda; T. J. Williams, Meirion-terrace, Blaenau Festiniog; J. R. Statin, Station-road, Colwyn Bav; W. Jones, Rose Hill-street, Con- way O. Jones, Old Post-office, Penygroes; T. Evans and Co., Station Chambers, Rhyl. 8136 I ALLAN LI N E. We CAJTADA AI as uwrn) STATU. SAILINGS FROM LIVERPOOL. s.s. NUMIDIAN for Quebec & Montreal. Oct. 13 s.s. PARISIAN for Quebec & Montreal 20th s.s LAURENTIAN for Quebec & Montreal Oct. 27 s.s. CALIFORNIAN for Quebec & Montreal, Nov. 3 Saloon Fare from 212, 2nd Cabin L7, Steer- ige C5. Through Tickets to all points at special rates. CANADA.—Handbooks, Maps, Rates, and Full Particulars free on application to Allan Brothers and Co., 19, James-street, Liverpool; or to M. Goldie, 217, High-street, Bangor. 16402 NI OFYNIR TALIADAU J. MLAENLLAW. BENTHYCA ARIAN YN GYFRINACHOL i Amaethwyr, Masnachwyr, Lletty-gadwyr, ac eraill mewn symiau 9 lOp i fvny i 500p ar addaweb ) y Benthyciwr ei hun ar delerau is nag a godir yn ) arferol. Trefnir yr ad-daliad i gyfarfod gofynion y I Benthycwyr. NI CHYMERIR DIM BILLS OF SALE. Mae busnes gwirioneddol a helaeth wedi ei d am y 27 mlynedd diweddaf. Mae canoedd o fenrtiyc- wyr wedi rhoddi tystiolaeth wirfoddol i'r modd teg a rhesymol yr ymwneir a hwy. Ceir manylion Uawn wrth ymofyn, trwy lythyr neu yn bersonol, a GEORGE PAYNE, Accountant, 2811 Crescent-road, Rhyl. AM b f) K A.ATH 0 ARGItAPHWAIlH A LLYFR-RWYMIAD RWUH AT Nixon a Jarvis GYFERBYN A'R CLOC BA N GOR Something Like A Reputation THE OUTCOME OF A SUCCESS OF 3 SCORE YEARS AND 10 I Birkett's«»»» BLEND OF I Pekoe Tea AT 2/- PER LB. TESTIMONY THAT CANNOT ERR Analytical Laboratory. Certificate of Analysis — I hereby certify that I have submitted to a very careful chemical and microscopical analysis, a sample of the Pekoe Blend of Tea at 2s per lb. as supplie i by Messrs Birkett's Stores, 292, High-street, Bangor, and find it to be a Tea of superior composition !.n<t quality, entirely free from any inferior admixture. It consists of a judiciously selected blend of the choicest teas, and produces a rich and delicately flavoured liquor, free from all excess of tannin and astringency. I consider it to be a thoroughly wholesome Tea of most excellent character. GRANVILLE H. SHARPE, F.C.S., Analyst, Late Principal of the Liverpool College of Chemistry. TRY SAMPLE. BIRKETT76 STORES, BANGOR. Also-London Office: 29, Mincing-lane. 16009 K. & L. JONES (Late Mrs E. Roberts), PORT PMNHY HOUSE BANGOR, THE BEST HOUSE IN THE TRADE FOR BRUSHES, BASKETS, COOPERY WARE, MATS, Etc., BASSINETTES AND MAIL CARTS. Lateet Novelties in FANCY GOODS, Artistic WICKER and BAMBOO FURNITURE, OR- IENTAL CHINA and ART POTTERY. MAIL CARTS FOR HIRE. Agents for Mortimer's Dyeing and Cleaning Works, Plymouth. Established 1773. PRICE LIST on Application. Also Agents for Beach's Farinaceous Food for Cattle. 16054

DATGUDDIO CL YMB LEID WYR. Y mae Deon Bangor, yn Ibur briodol, wedi dar- ganfod mai ei ddyledstvydd ydoedd cynyg rhyw amddiffyniad dTosto'i hun mersvrj cysylltiad a'r ey- farfod y gwnaethom feirniada«eth aino yr wythms ddiweddaf. Y mae edifeirvrch v Deon yn.gyflawn a thrvvyadl, os ydym i'w farnu oddiwrth barod- rvvydd rhyfeddol ei addefiadau. Ni a ofynwn i'n daillerivryr gydinaru y mynegiada.u canlynol: — Darfu i'r Archddiacon Williams, ficer Llanystuin- divy, anfon allan ddeiseb fel yn dyfod oddiwrth gyfarfod o ddeoniaid gwladol. Yn nesaf dywed- odd fod y ddeiseb hon, "o ran lei sylwedd, wedi ei chymeriidwyo a'i mab-svysiadn yn unfrydol." Dywed y Deon i'r ddeiseb gael ei darllen gan gler- igwi', na chatfodd ei derbyn gan y cyfarfod, a bod ei rhar, olaf wedi ei adael allan "yn Surfiol a phen- odol." Ac, fel pe na buasai iaith yn ddigon cref, efe a ddesgrifia y ddeiseb megis "sylfaen dwyÜ- odrus." Mae y g'wirthddywediadau cydrhwng mynegiadau yr Archddiacon Williams a'r Dwn Evan Lewis ya bur ofidus a phoenus. Nid ein ha.mcan ni ydyw pwyso ar y pwyntiau galarus hy, ii, eithr ga;lw sylw y cyhoedd at yr hyn sydd li-rrh o'r pwysigrwydd mwyaf i gymeriad yr esgobaeth. Mae y ddeiseb waradwyddus hor, gyda'i thrin- iaeth sarhaus o rai o'r clerlgwyr Cvmreig, yn pro- ffe-su bod yn fynegiad o farn Deoniaid Gwladol £ fc- gobaeth Bangor. Os oes coel i'w roddi ar Dchon Bangor, fe ymddengys nad oedd ond saith ailan o bedwar-ar-ddeg o ddeoniaid gwladol yn y e;. [<\t- fod a bu i'r cyfarfod, yn lie ei ma-bwysiadu yn unfn'dol, wrthod derbyi. y ddeiseb. Byll yn foddhaus i'n darllejvwyr gaafod fod cleadgwyr a deonia'd gwladol yr es^breth, fel corph, n rhydd oddiwrth g^-frifoldeb am T pspyrya gwar- adwyddus hwn. Yr unig fater o ofid ydyw na fn- asai yr ysprvdion a.r:foddog oeddynt wrth m, y symudiad hwn yn sefyll allan diastynt eu imn- ain modd y gallai'r cyhoedd wybod pwy i'w tidal yn gyfrifol. Yr oedd y ddyledswydd o dclyn- oethi yr holl glymbleidiaeth yn glir, ac yr ytl:ffi yn llawenychu yn mudd-ant uchaf yr esgobaeih fod y caiilyniadau wedi bod mor llwyddiainus. Yr ydym yn difrifol obeithio y bydd i'r digwydd- iad galarus hwn gael ei anghofio yn awr, ac ia fydd i ymddygiad da.u neu dri o ddynion efEeithio yn niweidiol ar gymeriad yr esgobaeth fel cyfan- gorph, na chwaith aohosi unrhyw ddrwgdeimlad I nac oerni rhwng y ddwy esgobaeth ogleddol. Nis gellid condemnio mewn geiriau l'hy gryfion y rhai hyny a hauant hadau cyner. gwasta.doI rhwng y ddwy esgobaeth, a thrwy hyny wanychu dylanwad yr Eglwys fel corph.

Y mae yr arwyddion presenol yn dangos yn lwg fod posibilrwydd i anghydwelediad pwysig gymeryd lie rhwng glowyr y De a'r meistri, oddi- eithr i rhyw lwybr gael ei ddarganfod, yn fuan, fydd yn arwain at heddweh. Y mae pawb o'n darllenwyr yn cofio yn diia mai un o amodau y cvtundeb, arwvddwyd ar y cyrtaf o fis Medi, oedd fod yr wyl fisol, a elwir Dydd Mabon, yn cael ei diddymu. Y mae yn amlwg fod gwaith y dynion yn anvyddo y cytundeb yn gwneud pob adran o hc.no yn rt. w:rmedig ar bob un a ymgymerodd ag ail-gychwyn gweithio yn mhyllau y meistri perth- ynol i urdeb v perehenogion, ac nid oes modd ymryddhau oddiwrtho hyd nes y byddo yr amscr penodedig wedi terfynu. Ond y mae yn ym- ddangos oddiwrth ymddygiad lluaws mawr o'r glowyr ar y dydd Llun cyntaf o'r mis hwn nad JdJnt yn ystyried eu bod wedi gosod eu hunain yn agored i gosp am abscnoli eu hunain o'u gwaith ar y diwrnod hwnw. Yn ol y ffigyrau gyhoedd- wyd yr wybhnos ddiweddaf yr oedd cynifer a 102 c weithfeydd ynsegur oblegid fod y dynion wedi diystyru y cytundeb a wmaethant a chymeryd eu cwrs eu Lunam. Yr oedd nifer y dynion aibsenol o'r gweithfeydd hyn yn 19,645. Y mae lie i ofni mai nid byrbwylldra arweiniodd y dynion i ddewis y cwrs yma; ond eu bod wedi rhoddi ystyriaeth bwyllog i'r cwestiwn, ac wedi dyfod i'r pender- fyniad, mewn cyfarfodydd gynhaliwyd gai-ddynt, i beidio myned. i'r gwaith ar y diwrnod. Yr oedd y .stri yn ofni y buasai y dynion yn gwneud fel y gwnaethant, oblegid y dydd Sadwrn blaen- orol darfu iddynt osod rhybuddion allan yn. cyf- eirio sylw y gweithwyr at y ffaith y buasent, trwy absenoli eu hunain, yn gwneud eu hunain yn agored i gael eu gwysio am doriad cytundeb. Nid yw yn hawdd i neb weled beth fydd canlyniadau yr helynt: y mae y meistri wedi gwysio nifer o'r dynion ac ar ganlyniadau yr achosion hyny y bydd eu hymddygiad tuagat y lleill yn dibynu. Nid ydym yn meddwl fod un dymuniad gan y meistri i gospi y dynion hyd eithaf y gyfraith ond y maent yn benderfynol i gymeryd mesurau i wneud yr oil yn eu gallu er cael gan y gweith- wyr i gario allan holl amodau y cytundeb. Y mae yn syndod fod y dynion a ddangosasant y fath barcL i gyfreithiau y wlad yn eu cyfyngderJ. yn ystod chwe' mis o &egurdod, yn awr yn mhen mis ar ol dechieu gweithio yn dangos tuedd i anghofio eu rhwymedigaethatu a'u dyledswyddau i'r fath raddau nes troi yn anffyddlawn i'w hym- rwymiadau. Yr oedd cyfrifoldeb mawr ar rai o'u harweinwyr aim eu hanmharodrwydd i ddwyn y streic i derfyniad, ac os oes rhai o'r cyfryw yn cynhyrfu y gweithwyr, yn awr, i ymwrthod a'r cytundeb a arwyddasant, y maent yn gwneud eu cyfrifoldeb yn fwy, ac hwyr neu hwyrach byddant yn sicr o fedi yr hyn a hauant. Gobeith- iwn y bydd y profiad cliwerw gafodd y glowyr yn ystod misoedd y streic yn peri iddynt arfer doethineb a phwyll yn y cyfwng presenol, ac y bydd iddynt fel dyvion a Christionogion ben- derfynu yn unfrydol i fod yn ffyddlawn i'w hym- rwymiad, er gwaetihaf anogaethau a chynghorion i wneud yn waLanol. Y mae, dynoliaeth, cyfraith y wlad, a dhrefydd yn dweyd wrthynt am fod yn ffyddlawn i'w gair.

Eisteddfod Genedlaethol 1889. CYFARFOD CR PWYLLGOR GWEITHIOL. Oynhaliwyd cyfarfod o'r pwyllgor sy'n gofalu am drefniadau yr Eisteddfod Gcredlaethol yn Nghaerdyddy flwyddyn nesaf, yn y Neuadd Dref- ol, piydnawr dydd Iau—Mr J. B. Ferrier yn y gadair, ac yr oedd cynulliad llawn. Yr Ysgrifenydd (Mr D. W. Evans) a ddarllen- odd restr fechan o gyfraniadau addawedig fel can- lyiiiad oddeutu 150 o lythyrau anfonwyd allan, a dywedodd ei fod yn bwriadu anfon 300 yn rhagor o lythyrau. Cyfwvswm y cyfraniadau ar Lyn o bryd oedd 600p, a swim y gwarantrwydd yn 1500p (agos yr oil oddiwrth aelodau o'r pwyllgor). Cred- ai efe y dylai'r cyfraniadau gyrhaedd 2000p. Mr Tom Evans a gyflwynodd adroddiad y Pwyll- gor Cerddorol, yr hwn fwriadai fyned i'r draul o 850p, yn yr hwn y cvnwysid y symiau a ganlyn: Beirniaid, 161p; cyfeilyddion, 40p; dadgeiniaid, 250p; cerddorfa, 300p cor, a threuliau eraill, lOOp. Yr adroddiad a argymhellai dri chyng- herdd, gan adael yr hwyr yn rhydd i amgylchiad- au. Mabwysiadwyd yr adroddiad gyda'r eithriad o bwnc y cor, yr hwn a adawyd allan, ond cymer- adwywyd y beirniaid a (,ra,nlyn: -Dr. Frederick Bridge, Dr. Roland Rogers, Dr. Joseph Parry, Mr T. E. Aylward, Mr Ben Davies, Mr Emlyn Evans, Mr Dan Price, Eos Dar, yn nghyda beirn- iad i'r seindyrf pres. IQyr.wysai yr adroddiad hefyd y cyfeilyddion canlvnol :-Mr John Wil- liams, Caernarfon; Mr J. 'E. Deacon, Mr G. 0. Be ale, Mr W. A. Richards, Madame C. Novello Davies, a Mrs J. Hughes Thomas. Dygwyd gerbron adroddiad y Pwyllgor Llen- yddol gan Mr Gwilym Hughes. Yr adroddiad a argymhellai ddodi Mr B. G. Evans yn lie Mr M. O. Jones fel un o'r be:rniaid, yn rghyda pheiiod- iad Cadvan a'r Prifathraw Edwards, Caerdydd, fel arweinyddion yr Eisteddfod. Mynegid fod 75 gini wedi eu hyohwanegu at resti' y gwobrwyon llenyddol. Y Cynghorydd E. Thomas a ddywedodd fod y Pwyllgor Llenyddol wedi cael ei anog i gyflwyno rhestr o foneddwyr fel arweinyddion, a pLeidio dewis y cyfryw eu hunain. Meddyliai ef y dylid gwahodd Ap Madoc drosodd—Cymro American- aidd o gryn fri. Mr Gwilym Hughes, gyda chydsyniad aelodau o'i bwyllgor, a ddarllenodd restr o arweinyddion cynygiedig a ddygwyd o flaen y pwyllgor, sef Cynonfardd, Ap Madoc, y Prifathraw Edwards, Waldo James, Cadvan, a Mabon. Penderfynwyd eu bod yr, anfon gwahoddiad i Ap Madoc, a bod 30p yn cael ei osod o'r neilldu i gyfarfod e: dreuliau. Y Prifathraw Edwards a brotestiai yn eibyn taflu arian y pwyllgor i ffwrdd yn y dull hwnw. Tyna-i ef ei enw yn ol, a meddyliai fod yn Nghym- ru nifer o ddynion trwyadl gymhwys i arwain Eis- Ily teddfod. Y Cyrghorydd E. Thomas a ddywedodd fod yr Eisteddfod yn lledu bob blwyddyn, ac y dylent ii-rte;.tfh,io ysbryd Pan-Celtaidd. Yr oedd yn meddwl y dylid llogi tri o arweinyddion, ac yr oedd yn barod i gynyg fod y bor.eddwyr a enwyd I y c(1, gan y Pwyllgor Llenyddol yn cael eu hapwyntio yn ychwarjegol at Ap Madoc. jcpiygiodd y Prifathraw Edwards mai Cadvan ac Ap Madoc fyddai yr arweinyddion. Yr oedd yn dal i honi fod dwsinau yn Nghymru oeddynt abl i arwain, ac yr oedd yn cael ei deimlo fod y rliai oeddynt yn parhaus weithio dros yr Eistedd- fod yn cael eu cau allan o anrhydeddau yr Eis- teddfod. Ar ol peth siarad pellach, y pwyllgor a gytunodd y byddai dau arweinydd yn ddigon, a phender- z, fynwyd mai y Prifathraw Edwards ac Ap Madoc oeddynt i fod. Penderfynwyd hefyd fod Ap Madoc i feirniadu yr adroddiadau.

Damwairi i Gerbyd y Frenhines. EI MAWRHYDI A'R YMHERODRES FREDERIOK MEWN PERYGL. Hysbysir i'r Frenhines a'r YmLerodres Fred-- erick gyfarfod a phrofiad cyffrous, ac hyd yn nod peryglus, tra allan mewn cerbyd yn nghymydog- aetlx Balmoral, ddydd Lluni. Mewn canlyniad i anffawd gyda'r ffrwyn, dychrynodd y ceffylau oedd o dan y cerbyd bienhinol, a rhedasant am l'yw gymaint. o amser gyda chyflymder mawr. Yn ol un, Lanes, ysg'ydwyd y Frenhines yn diwm elrw)" i'r cerbyd ddyfod i gydfyrddiad a choeder:, ond yw ffodus, y mae viia reswm dros gpedu mai nid felly yr oedd pethau. Ar yr un pryd, yr oedd y Frenhines a'r Ymherodres Frederick wedi dycL- l'ynu yn fawr..

Cyfljfan Ddychrynllyd yn yr Unol Dalaethau. SAETHU BRAWD-YN-NGHYFRAITH YR ARLYWYDD YN FARW. Gwefreb o Washington boreu Sadwrn a ddy- 1; lwr wecl --Neilli yr oedd y Ty Gwyn (palasdy yr Arlywydd) mewn trallod ma-vvt oherwydd telegram dderbyniwyd o dr,ef Canton, Ohio, lie cafwyd hyd i Mr George Saxtoii, brawd Mrs M'Kinley, yn farw ar yr heol, wedi cad ei ladd, yr oedd yn amiwg, tnvy ergydion o lawddryll. Ar hyn o bryd nid oes dim tystiolaeth uniongyrchol pii-y ydyw y llofrudd, ond mae yr heddgeidwaid o'r fam mai dynes gyflawn odd yr vsgelerwaith, a'u symudiad cyntaf fu cymeryd Mrs Anna George i'r ddalfa, yr hon yr haerart- hwy ydoedd "meis- tres'" Mr Saxton. Teg ydyw dweyd, er hyny, nad oes eto ddim tystiolaeth yn ei herbyn amgen na drvvgdybiaeth. Mae yr dd a Mrs M'- Kinley yn gresynu agos gymaint am yr am- gylchiadau dan ba rai y dywedir i'r trcsedd gael ei gvfiawni ag am y llofruddiaeth ei hunan.

Cronfá Chwyddo Cyflog y Clerigwyr, Bangor. EH OD D HAE DD. Dyniuna yr ysgrifenydd (Mr D. C. Davies) gyd- nab-od gyda'r diolchgarweh mwyaf rodd o 1000]) i'r "Ba.ngor Clerical Aingme-ntatioai Fund" oddi- wrth Mr G. W. Duff Assfheton Smith, Faenol, ge-r Baa gor.

Llong Byfel Fwyaf yr America. Mae yr Unol Dalaethau wedi adeiladu llong rvfel newydd, y fwyaf yr- eu llynges. Galwant hi yr "Illinois." Mae yn 368 o droedfeddi o hyd medd beirian-a,u o farchnerth 10,000, .a bwriedir hi i redeg un knot ar bymtheg yr awr. Mae wedi ei Larfogi a'r arfau diweddaraf, a, eharia bedwar <> "torpedo tubes." Disgwvlir y gwna hafoc ofn- adwy mewn brwydr. Hyrddiwyd hi i'r mor yn Newjjort News,- Virginia, dydd Mawrth, yn. mhresenolde,]) ugain mil o bobl.

Ymlid ar 01 Agerlong Japanaidd. RHYFEL-LONG BRYDEINIG YN DAL LLADRON FFOEDIG. Y mae ystori pur gyffrous newydd gyrhaedd o Hong Kong. Rai wythnosau jai ol cyfiawnwytl un o'r gweithredoedd mwyaf beiddgar gym ex odd Ie erioed yn y porthladd hwn. Y mddengys i bedwar o "bluejackets" hvyddo i wneud eu ffordd i ystafell gadirii un o ryfel-longau ei Mawrhydi. Rhaid oedd iddynt fyned trwy anhawsderau mawr iawn, gan nad yw Hong ond lie bychan, a'r ystaieU gadarn yn ymyl cabanod y swyddogion a thlID wyliadwriaeth gwastadol un o'r morfilwyr. Pa fodd bynag, gallodd y bechgyn beiddgar hyn fyned i'r ystafell grybwylledig, ac nid hyny yv. unig," eithr yspeiliasant hi gan sicrhau y swm o 1500p mewn aur. Ac nid oedd eu gwrhydri yn- darfod fan yna. H wya lwyddasant i gyrhaedd y lan gyda'u hyspa-il, ae aethant ar fwrdd agerlong Japanaidd oedd yn hwylio am Yokohama. Yr oeddynt, pa fodd bynag, wedi gadael un peth allan o'u cyfrif, sef cyfiymdra y "destroyer" Bryd- einig. Yr oedd y "Whiting," ag ydoedd abl i redeg 30g o knots yr awr, yn gorwedd yn yr haar- bwr. Gynted ag y darganfyddwyd y Uadrad, a bod y "^bluejackets" lladronllyd wedi hwyl-o am Japan, gorchymynwy d codi stem a goddiweddyd y ffoad- uriaid. Yn mhen ychydig iawn o flmudau yr oedd y "Whiting" yn rhwygo ei ffordd yn ddiarbed trwy'r dyfroedd. Er fod yr agerlong wedi cael "cychwyn" da, eto nid y "Whiting" oedd yr un i gymervd ei churo gan long o 15 knots. Yn mhen amser canfu y Japs lestr gydag amryw sim- neiau yn dyfod ar eu holau fel mellten. Darfu iddynt yn naturiol feddwl fod trwbl_ wedi dechreix rhwng "Mab y Nefoedd" a'r Rwsiaid, ac aethant hwythau rhagddynt mor gyflym ag y gallent. Y It. raddol cododd y "Whiting" ei baner i fyny; a phan ddeallodd y Japs piw oeddynt, darfu iddynt stopio a'u haros. Fel hyn y terfynodd iin o'r xhedeg'feydd goreu wnaecl erioed ar for China. Aeth yrj gryn gyfnewid "coimpliments" xhwng y J apf, a dynion y rhyf el-long edrychai y naill ar y Hall fel cyngreiriaid, a ohyngreiriaid da hefyd. Trosglwyddwyd y lladron ar fwrdd y, "destroyer i'w cymeryd y ol i Hong Kong, He y ra- iddynt ddyvyrj y gosp ddyl^ta IlJll eu tro4d,