Gwalia

A LADDO A LEDDIR" [/Qymreagiwyd gan EHdiriab.] PENOD XVin, A'R OLAF. I PENAWP EIN HANES YN GAEL EI WIRIO. Yr ydoedd yn noson wyllt, wyntog- "Miloedd geid o gymylau Tewion, yn hyllion amlhau; Du y wybren a dybiyd, Tywyll, ae, erchyll i oyd." Nid oedd eisiau Almanac C aergybi i ddywedyd y byddai yn ystonn, fawr mo gynted ag yr elai y gwynt i lawr ychydig. Yr oedd Dr. Quentin, wedi ymwisgo mewn cot "fur-lined"—coier pa un a ddirgelai ei wyneb yn llwyr-yn bras-gamu yn frysiog drwy y pare. Fel y dynesai at y giat, efe a ganfu ddyn llydan-ys- gwyddog yn sefyll o dan y coed. "Eich bUSllles 1" gofynodd Quentin yn daweL "Bydd i mi ei hysbysu yn union. Ie, Edward Sheldon ydwyf fi a chwithau yn Syr Balph Dti- maresque; gallaf feddwl ?" Efe a dremiodd i fyny i wvneb O.uentin. ond yr oedd y tywyllwch yn maresque; gallaf feddwl ?" Efe a drOOliodd i fyny i wvnob Quentin. ond vr oedd y tywyllwch yn siomi ei olygon. "Yr oeddwn yn deall eich bod yn ddyn methiantus?" meddai efe yn ddisymwth. "Felly yr ydwyf, ond gallaf gierdded yn weddol II eto. A fydd i chwi gerdded tu yma i'r giat, er mwyn i mi ei chloi hi. Ni a gerddwn ffordd yma i gael siarad," sylwai Quentin, a cherddodd o'i flaen gyda chamrau araf ac ymddangosiadol wan- llyd i gyfeiriad llwyn o brysg-goed. "Gwell a fuasai i chwi adael i ani ddyfod i'r ty i'ch gweled," meddai ef yn lied anrhadlawn; "y mae hwn yn dwll 'damp' conffowndlyd i aros dim ynddo. Yr ydwyf yn cymeiryd yn ganiataol y gwyddoch pwy ydwyf fi y mae yn sicr fod Ellinor wedi bod vn ciybwyll fy enw wrthych chwi. Yn ddrwg neiTlduol y mae hi wedi bihafio, tuag ataf fi, a hithau gan gystled a bod yn ymrwymedig i mi. "Ie, yr oedd i mi berffaith ryddid yn y ty tra y tri yn y fferm yn Nghymru; a byddwii yn gwneuthur defnydd da o fy amser, ac un tro tra yn edrych drwy bethau fy ewythr, Mr Channing, mi a ddarganfyddais rropi o lythyr a ysgrifenwyd atoch chwi gan eich gwraig ar ei gwely angeu. Y mae braidd yn llythyr cyhuddol, fel, y mae yn ddiau, eich bod yn cofio, Syr Ralph, ac nis gellwch fy m-eio i, gan fod Ellinor wedi ymddwyn mar salw tuag ataf, os y bydd i mi ofyn tal da am dano." Dechreuodd Quentin ganfod yn mha gyfeiriad yr oedd pethau yn sefyll. "Nid oes genyf ddim cof o'r llythyr," meddai ef, gan &meryd amo ddull n erf us, modd y gallasai dynu ei wrthwyneb- ydd i wneuthur datguddiedigaethau pellach. "B— rhaid i mi ei weled yn nghyntaf, a -barnu drosof fy hunan. Ni fuaswn byth' yn gadael i chwi fy ngweled pe na fuaswn yn gwybod eich bod yn nai i Mr lOhamning. Fy rheswim dros eich gweled tuallan i'r ty ydoedd am y meddyliwn y gallasech —wel, y gallasech ddad-ddyrysu ryw gymaint o fy tamgylchiadau anffortunusi Nid ydwyf yn ewyllysio i Ellinor wybod dim ar y mater; yn wir, nis gwyr hi ddim, yn awr; ddim. ddim—a—a —buasai iddi amheu wrth eich gweled." Daeth y ffugiol Syr Ralph i besychu yn boenus, a thyn- odd y myffier sidan a wisgiai i fyny dr y rhan isaf o'i wyneb. "Mmi dY'bi eich bod wedi dyfod a'r llythyr gyda chwi ? Ni fydd i mi fod yn anhael os-os y ffeindiaf y bydd o fudd i mi gael meddiant o hono." "Nid oes llawer o gwostiwn am hyny, Syr Ralph!" meddai Sheldon gyda chwerthiniad ger- win, tra yr agorai ei "ulster," ac y tynai allan lo- gell-lyfr. "JSid am fy mod am adael i chwi gydio vnddo hyd ires y 'stympiwch i fyny' i rhyw diwn!" Efe a dynodd allan "strip" teneu o ibapyr tramor a gwa?godd ef cydrhwng ei ddanedd, fel y trefnai y llythyrau eraill. "i fuaseeh Yn meddwl fod y nodau bychain, diniwed hyn yn werth ffortiwn fechan i mi, a fuasech chwi ?" efe a ddiywedodd gan eu dal i fyny am foment er mwyn i'w gydymaith eu gweled; "ond y maent hwy. Yr Aig bu-asai y creadur yn tori ymaith ei glustiau er eu cael hwy. Y mae efe yn ddyn proffeswrol: yn mixio mewn cym- deithas dda, ac felly yn y blaen—yr ydych yn ei adnabod yn iawn, Syr Ralph, ond er hyny 'hen was gwrt-hun balch, un ohion y byd,' ydyw ef. Yr yd'wyf wedi ei gael o dan fy sawdl y tro hwn yn ddi-os i chwi Efe a ail ddododd y necyn llythyrmi yn ei logell- lyfr yn ofalus, ac yr ydoedd ar ei ddychwelyd i le dyogel pan y teimalai freichiau nerthol yn ymafael ynddo ef. "Ohwychwi, adyn melldigedig!" hisiai Quentin rhwng ei ddanedd, "rhoddweh i mi y llythyrau yna, neu mi a'ch mwrdraf?" Yr oeddynt hwy yn hynod gyd-nerth Quentin yn dal a chyhyrog; Sheldon o gryfder anghyll- redin, ond yn glymsi a llai ystwyth. Fel yr oeddynt yn gwynebu eu gilydd, ac yn dal i ymladd eu brwydr farwol, Did oedd yr un o'r dda.u yn gwirioneddoli pa mor agos yr oeddynt yn awr i fin dibyn y llyn. Yr oedd Quentin yn dyheu yn drwm. Yr oedd y cyffro yn effeithio arno er na thynodd efe ei afael o wddf Sheldon unwaith. Dechreuodd nerfch mwy y dyn ieuengaf ddyfod i'r glolwg. Teimlai Quentin ei hun yn cael ei yru yn mlaen, yn mlaen i rywle er ei wa<eth- fif, hyd nes yr oedd y ddau ar ymyl biadwrus y dwir. Nis gallasai }a un 0 lionynt ddywedyd gair, yr oeddynt fel dau gi -b d, "A'u gwgus, ddieflig gwedd," yn fileinig ddistaw, gyda chasineb 3xphlygadwy a feddyliai farwolaeth i un neu'r Ilall o honJWt. Yn sydyn bu swn cwymp trwm. cyrph y cri siarp metelaidd a dorai y distawrwydd dwfn ao wele ddyfroedd distaw y llyn yn ymagor i'w derbyn aflonyddwyd gwynetb y dwfr am foment, ac wedi iddo ymionyddu, yr oedd pobpeth eto yn ddistaw, yn ddistavr fel y bedd! Achosodd diflaniad sydyn Dr. Quentin lawer 0 ddyfaliad yn y gymydogaeth, a phan y canfydd- wyd nad oeddynt wedi clywed am dano ef yn ei dy yn Heol Wimpole er ed ymadawiad am Thurle- mere ar yr wythfed, ibu ymchwiliad manwl am dano yn nghymydogaeth Dunraven Abbey. Drag- iwyd y llyn, pryd y darganfyddwyd cyrph dau ddyn un o honynt ydoedd Dr. Quentin, yrhwil a gafwyd mewn rhan ddwfn o'r llyn, lie a adna- byddid gan y trigolion fei "Pwll yr Abad." Yn liogellau Sheldon cafwyd llawer o ly-thvrati, biliau, ac ysgrifau eraill, yr oil o ba rai a hawliwyd fel perehenogaeth ei feistriaid diweddar, x cyd- bartrieriaid o gyfreithwyr vn Chancery Lane. Darganfyddwyd hefyd ychydig ddarnau o bapjT post teneu, traanor, wedi ei sathru i'r tir meddal, ond yr oeddynt wedi eu diwyno yn ormodol gan leithder a llaid i fed yn eglur. Darfu i ffeithiau o wsradwydd dilys yn dwyn porthynas a Dr. Quentin ddyfod i'r amlwg yn y rheith-ymchwiliad, ond dodwydmantell drostynfc gan fod y dyn allan o gyrbaedd cyfiawndeT. Yr oedd Dr. Fordyce yn rhyfeddu yn ddirfawr wrth y gwellhad cyflym yn iechyd ei glaf, Syr Ralph Dumaresque, oherwydd yr oedd vn anxlwg iddo ef ei fod aan gj-meryd pry dies newydd o fyw- yd, er nad efallai un fawr iawn. Yr hyn a barodd v cyfnewidiiad hwn ydoedd clywed am farwolaeth ei flinwr, dano ef. Am Ellinor, a raid i ni ddywedyd fod bywyd wedi dyfod i wisgo yrnddangoslad newydd iddi pan y gwirioneddolodd hi nad oedd ganddi ddim, mwy i ofni oddiwrth ddyfeisiau drygionus ei cheis- iwr digywilydd, a'i bod hi mwyach yn rhydd i ddilyn hyffcrddiadau ei chalon ei hun. Yr oedd ein hen gyfaill Cymxoaidd John Davies yn ddrwg ei dymher a digalon yn araf gerdded tua'i dy, ar draws y caeau, un hwyr yn nechreu Mai. Yr oedd efe a'i olygon ar y giat fechan, lie y bu Ellinor yn arfer disgwyl llawer am ddyfodiad Sir Channing yn ol o Borthmadog, neu Bwllheli, pan yr elai i ffair neu farchnad. Efe a welai yrar ysgydwad gwsg wen yn dyfod i lawr ar hyd Ilwybr yr ardd, "A ydwyf yn breuddwydio ?" efe a furmurodd, gan rwbio ei lyg^v'd, "neu a ydyw fy nychymyg yn chwa,reu trir ru 1" "Ie, yn oicr, yr oedd lodes ieuanc mewn gwyn yn sefyll wrth, y llidiant, lodes hynod debyg i Ellinor, ac—-ie, yr oedd hi yn galw arno ef." Nig galTaaai John Davies gredu tystiolaeth ei lygaid ei hitru, er y ferast-gamai yn mlaen drwy y gweHtglas hir mcwn atehiad i'w gorchymyn. Yn sydyn ymwyrodd y lodes i ddsdgliciedu y llidi. art. Ar hyn neidiodd ei main, ysgafn, drwy yr adwy, gan ollwng cyfarthiad llawen a chroesawus. Gelert ydoedd. Crymodd John Davies mewn syndod, a thynddd ei law yn garuaidd ar hyd pen y ci mwyn, yna efe a gerddodd yn mlaean, er fod niwlen o ddagrau yn I awr, neu rhywbeth, yn Uuddias iddo ganfodl y lodes yn amlwg iawn, eto, efe a welai drwy y cyfan ti phen teg, gyda'i goron o wallt euraidd; y llygaid gleision, tyneraidd, a'r gruddiau siriol, rhosynsidd I yn nghyda'r gwefusau gwabanedig-pe ychydig yn nes gallasai glywed y gair "CSroesaw" yn llithro yn brysur drostynt. Yna gydag, ymdxech fawr gallodd yntau barablu, a dywedyd: "Ellinor, fy nghariad, pa fodd y damweiniodd i chwi fod ynna 1 Y—yr oeddwn yn meddwl ein bod wedi ymadael a'n gilydd am byth 1" Cr braidd yr oedd John Davies yn medru adna- bod ed lais ei hun seiniai mor rhyfedd a dyeithr- iol. Yr oedd efe wedi cymeryd -afael yn ei dwy- law estynedig, ao wedi ei thynu hi i'w freichiau. Yno y mynai hi airos yn wynfydig lonydd, ac yn. tremio i fyny amo ef gyda llygaid llawn o lawen- ydd. "Os ydyw yr oil yn freuddwydl per-lewygol, an- wyl Ellinor, bydded i mi farw cyn y deffroad I" efe a furmurodd, gan blygu i lawr i wasgu ei wefus- au ar yr eiddo hi, gyda gwTesogrwydd angherddol un a rwystrwyd i wneuthur hyn ers pryd maith o'r blaen. "Yr ydwyf wedi dyfod yn ol, John, i ofyn i chwi faddeu i mi am yr holl boen a betrais i chwi. Os y mynwch fi yn awr, yr ydwyf yn eiddo i chwi— yn eiddo i chwi hyd angeu, a thu draw ir bedd, canys nis gall cariad fel yr eiddom ni farw! Myfi. a egluraf y cwbl. Ni chadwaf yr un gyfrinach rhagoch yn rhagor, fy anwylyd, ond nid oes dim yn awT all ddyfod rhyngom ni! Torodd llaisi Ellinor, a hi a sychodd ymaith, y dagrau o hapusrwydd a safent yn ei llYJid. "Oddieithr," meddai hi, gyda gwen,—- oddieithr nad ydych yn hidio dim mwy am danaf ii. Distawodd cusanau John Davies hi, a phrofodd nas gallasai y syniad fodoli am foment yn meddwl carwr mor ffyddlawn aglefe. (Y Diwedd).

Bwrdd 7 Pysgodfeydd Gorllewinol. OYFARFOD CHWARTEROL YN ABERMAW. Cynhaliwyd cyf arfod chwarterol yn Abermaw ddydd Mawrth, pan yr oedd yn bresenol :-11r H. Bonsall, Prcffeswr White, Mri Charles Williams, Harry Clegg, Lewis Lewis, J. Williams (Porthmadog), J. Hughes Jones, Epbxaim Wood, John Evans, Owen Jones, a Randal Casson (clerc). DEWIS CADEIRYDD Ar gynygiadl Mr Charles Williams, yn cael ei eilio gan Mr Lewis Lewis, dewiswyd Mr Bonsall (Aber- ystwyth) yn gadeirydd am y flwyddyn.—Diolchodd Mr Bon am yr anrhydedd, a thalodd warogaeth uchel i'r gwaith rhagorol a gyflawnwyd fel cadeirydd yn y gorphenol gan Mr J. Issard Davies, Caernarfon, a chynygiodd bleidlais o ddiolch i Mr Davies. Eil- iwydi gan Mr Charles Williams, a phasiwyd-Dar- llenwyd llythyr oddiwrth Mr Issard Davies, yn yr hwn y dywedai fod ganddo gymaint o "haiarn yn y tan" fel nas gallai gymeryd y llywyddiaeth v flwyddyn hon. Teimlai y dylid gwneud rhywbeth yn nglyn a' r cwynion parhiaus a wneid gan bysgotwyr yn erbyn "trawlers." COAL TAR YN AFON GONWY. Dywedodd y Clerc ei fed: wedi ysgrifenu at glerc tJr Oonwv yn cwyno yn erbyn y "coal tar nuisance," a dywedodd y swyddog Mr Robert Jones fod y cyf ryw wedi ei stopio. NIWEIDIO PYSGOD YN HARBWR CAERGYBI. Y Clerc a. adroddodd ei fod ef a Mr Robert Jones yn nghyda nifer o bysgodwyr wedi presenoli eu hun- ain yn yr ymchwiliad gan Cadben Johnston o berth- ynas i'r gwyn fod yr ym-arferiadau yn nglyn a'r torpedoes yn ddinystriol i'r oysgod yn yr harbwr. Derbyniwyd1 hwy yn foneddigaidd, a dywedodd Cad- ben Johnston ei fod yn awyddius i gyfarfod dymun- iadau y Bwrdd.—Yn ddiwoddarachi derbyniwyd hys- bysrwydd o'r Morlys y byddai i'r ymarferiadau yn y dyfodol gael eu cario yn mlaen mewn man na fyddai iddynt mewn unrhyw fodd ymyryd a buddianau y pysgodwyr. CAIS AM GYFARFOD YN ABERYSTWYTH. Darllenwyd penderfyniad o Gynghor Sir Aberteifi yn gofyn ar fod un o gyfarfodydd y Bwrddi yn cael ei gynhal yn y sir hono er rhoddi cyfleusdra i aelod- au y sir fod yn bresenol.—Dywedodd y Cadeirydd fod yn anmhosibl i aelodau o sir Aberteifi ddyfod i Aber- maw a dychwelyd yr un drwrood.—-Mr Harry Clever a Mr E. Wood a ddywedasa.nt y byddai yr un mor anmhosibl iddynt hwythau fyned a dyfod o Aberyst- wyth mewn diwrnod.-Yr oedd Mr Evans (Aber- maw) yn awyddus i gynyg fod yr holl gyfarfodydd yn cael eu cynhal yn Abermaw, ond hysbyswyd nas gellid pasio hyn heb rybudd, yr hyn a roddodd, a bydd i'r mater gael ei drin yn y cyfarfod nesal. CLERC CYNGHOR SIR ABERTEIFI Alt I BWRDD. Anfonodd Mr H. C. Fryer (clerc Cynghor Sir Aber- teifi) i ddweyd fod y swm, o 30p yn ddyledus i'r Bwrdd, ac fe anfonid cheque am y cyfryw. Gwrth- dystiai yn erbyn ymddygiad v Bwrdd yn bygythio cymeryd ey.raith.-Hysbysodd Mr Casson fod cais ar ol cais wedi ei wneud am yr arian ond na cheid atebiad. Yr oedd y Cynghor Sir wedi pasio yr arian, ond ar y swyddbgion roedd y bai am yr oediad.—Ar gynygiad Mr Clegg, yn cael ei eilio gan Mr Wood, pasiwyd i roddi ar y cofnodion nad oedd sylwadau Mr Fryer i'w cyfiawnhau. PENWAIG NEFYN. Derbyniwyd deiseb oddiwrtb bysgotwyr Nefyn yn gwrthdystio yn. erbyn i benwaig dyeithr gael eu cymeryd o gwmpas a'u desgrifio fel "penwaig Nefyn." —Mewn atebiad i'r Cadeirydd ac eraill! dywedodd Mr David Pritchard (swyddog) fod y peth yn cael i wneud.—Ofnai y Cadeirydd nas gallent hwy fel Bwrdd ymyryd, a phenderfynwyd hysbysu y deiseb- wyr o hyU. ]}EISEB O'R ABERMAW. Yr oedd deiseb wedi ei d'erbyn hefydJ o Abermaw yn nglyn a. chwestiwn o gael tocynau teithio a threuliau i gregin gleiston, a rbPddodd Mr Evans rybudd T byddai yn cynyg fod idm\?it sefyll at yr hen fan- reolau. TREULIAU TELTHIO. Daeth y Proffeswr White a chytijgiad yn i:'laen ynglyn a chwesfciwn o gael tocynau teithio a threuliau eraill y swyddiogion, „ ond cyflwvnwyd y miter i'r clerc a'r Pwyllgor Arianol. ADRODDIADAU Y SWYDDOGION. Dygwyd yn mlaen adroddiadau y tri swyddog am gyflwr a nifer y pysgod yn y gwahanol ddosbarthiad- Yn ei adroddiad am -y flwyddyn, dywedai Mr David Pritchard (dosbarth Pwllheli) na fu y flwyddyn hon mor liewyrchus, oherwydd ymweliad cynifer o bysgod-fadau ,Hoylake. Yr oedd 82 o dunelli o gynydd yn nifer y cregin gleision a gasglwyd'. Ni chafwyd ond 2910 o dunelli y llynedd o gregin gleision yn yr Abermaw, tra eleni casglwyd 9410 o dunelli. Yr oedd digonedd o lobsters crancod dan y cyfar- taledd, tra yr oedd yr holl ,anau yn llawn o 'mac- kereT Ni ddaliwj'd pen^av yn Mhwllheli, Porth- i.ac^g, na'r Abermaw, tra daliwyd 85,000 o dunelli yn Nefyn a Phorthdinllaen. Cwynai oherwydd pysgod-fadau Hoylake yn dyfod o fewn y terfynau ac yn cymeryd jTnaith y pysgod, a theimlai gryn an- hawsder 1 gael cychod lleol i fvned atynt. Yr oedd cyfartaledd y "soles" yn bur dda. Gwerth y pysgod a ddaliwyti yn ystod y flwyddyn ydoedd 7778p 7s, ar gyfer 12,465p 6s y llynedd. Adroddiad chwarterol gafwyd gan Mr Robert Jones (Arfon). Dywedai fod tymhor y cregin gleisior. yn Nghonwy wedi bod yn neillduol o dda, ac yr oedd y gofyn am dianynt wedi cynyddu yn fawr. Anfonwvd 5199 o fagiau am fisoedd Medi, Hydref. a Thach- wedd i'r marchnadoedd, yr hvn oedd yn gynydd ar yr un adeg y llynedd o 491 o fagiau, neu mewn gwerth 73p 13s. Cwynid oherwydd v "trawlers" yn myned dros y gwelyau. Yr oedd v "trawling" tuallan i Fltu Conwy yn dda iawn, ac fe anfonwyd gymaint a 140 "boxes" mewn un diwrnod i Farchnad Lerpwl. Yr oedd y pysgota yn y Fenai yn dda, ond gan fod yno gymaint o fadau, yr oedd yn anmhosibl cadw y c^enwad 1 fyny. Buy penwaig yn- weddol dda vn Moelfre a Thraeth Coch, ond cwynid fod barfan perthynol i Ynys Manaw a Lerpwl yn dyfod vn rhv agos ir Ian. Nid. oedd dim hynod yn nhymor y penwaig yn Bull Bay, ond eu bod o ansawdd da, ac yn gwerthu am brisiau da. Yn harbwr allanol Caer- gybi yr oedd y penwaig yn weddol dda. Da y caf- viyd Ileda. yno. a gwerthwyd mwyafrif y pysgod yn y dosbarth. Ymyrwyd a physgota yn Mau Caer- narfon yn fawr an dywydd mawr. A chvmervd v flwyddyn d.rwyddi, yr oedd y pysgota yn well o lawer m r llynedd. Mr Richard Davies, dros Sir Abcrte:fi, a ddywed- odd nad oedd y flwyddyn hen cyst-Itl a'r llynedd. Cyfanswm gwerth y pysgod ddaliwyd yn y dosbarth ydoedd 4,323p.

NODION O'R DEHEUUIlL Y mae priodas Madam Patti i gymeryd lIe yn Aberhonddu, Ionawr 25ain. Tanysgrifiodd eglwvsi Annibynol Oymru y swm o 7324p at Gymdeithas Genhadol Llundain y flwyddyn ddiweddaf. Nid yw bywoliaeth Boulston, Penfro, yn werth ond 12p y flwyddyn, a Threlech, Mynwy, ond lp yn chwaneg. Yn Llundain nos Iau rhoed ciniaw ffarwel i Mr J. M. Maclean, yr A.S. dros Gaerdydd, ar ei fyn- ediad am dymor i'r India. Torwyd i swyddfeydd Mr James, shipbroker, Abertawe, nos Lun, a lladratawyd bocs arian, gyda'r swm bychan oedd ynddo. Cafodd Mr George David, cyfreithiwr, Caer- dydd, ei benodi gan Fwrdd Masnach i fod yn swyddog derbyniol dros Gaerdydd a'r cylch. Bwriedir gosod i fyny yn Eglwys Gadeiriol LIan- daf gofgolofn gwerth tua 700p i'r diweddar Ddeon Vaughan. Y cerfiwr fydd Goscomibe John. Costiai y stampiau ar y gweithredoedd cyfreith- iol oedd yn trosglwyddo Pare Oathays oddiwrth Arglwydd Bute i Gorphoraeth Caexdydd y swm o 792p 10.s. Y mae cofgolofn y Parch D. Davies, Oastell- hywel, yn mynwent Llanwenog, wedi ei hadnew- yddu. Cymdeithas Undodwyr Deheudir Cymru a wnaeth hyn. Dydd Mercher agorwyd ysgolion newydd yn y Gilfach Goch gan Mr S. T. Evans, A.S. Codwyd yr ysgolion hyn gan Fwrdd Ysgol Llandyfodwg, am gost o 5585p. I Agorodd Maer Oaerdydd nodachfa yn Ysgoldy Annibynol Hannah-street, dydd Mercher. Rhodd- odd y maer a'r Cynglhorwr J. Herbert Cory 5p loob un at y drysorfa. Y mae Cymdeithas Fasnachol Abertileri wedi penderfymi gwneud i ffwrdd a'r arferiad o roddi calenig mewn canlyniad i'r collection mawrion a gafwyd trwy y sefyll allan diweddar. Y dull newyddaf o ddenu darllenwyr Seisnig ydyw rhoddi penawd Cymreig uwchben colofnau neillduol. Mewn un newyddiadur Seisnig ceir y ddau benawd "Oongl y Cymiy" a "Byr a Blasus." Y mae Saesnes o'r enw Miss >i^eat, Ysgol y Sir, Llanymddyfri, wedi dysgu digon o Gymraeg i ysgrifenu drama Gymreig ar "Y Ferch o Lyn y Fan," a berfformid gan blant yr ysgol y Nadolig. ( Cynhaliwyd cyfarfod haner blynyddol Cymanfa I Bedyddwyr Saesnig Morganwg1 a iChaerfyrddin yn Penybont-ar-Ogwy. Derbyniwyd adroddiadau ffafriol oddiwrth ysgrifenyddion y gwahanol ddos- barthiadau. Agorwyd nodachfa yn Nghastellnedd dydd Iau er budd ysgolion yr Henadur Davies. Disgwylid y Uwyddid i wneud 600p oddiwrthi, erbyn dirwyn y cyfrif i fyny. Croesawyd Maer Casnewydd (y OyiighDrwT T. H. Howell) i wledd nos Iau gan aelodau Pwyllgor y Llyfrgell Rydd a'r Amgueddfa, i'r hwn bwyllgor y mae y maer yn gadeirydd. Agorwyd cronfa yn Aberystwyth yr wythnos ddiweddaf i gynorthwyo plant a gweddwon y mor- wyr a gollwyd yn y llong "Eira," pan ar daith o Whitehaven i Cronstsdt, rai wy Jvi.osau yn oL Yn Llanelli, yr wythnos ddiweddaf, cynhaliodd yr Esgob Owen wasanaeth conifirmasiwn. YT oedd 242 o bersonau yno i osod y "dwylaw esgobyddol" arnynt, ac yn eu plith un hen wr pedwar ugain oed. Hysbysir fod Mr T. Armor Jones, y basswr addawol a adawodd Caerdydd yn ddiweddar, ar daith yn awr gyda chwmni Cymreig yn yr Unol Dalaethau, lie, yn ol y "Drych," y mae yn prysur enill enw iddo ei hun. Penderfynodd Cynghor Trefol Caerfyrddin, yn eu cyfarfod diweddaf, i ddeisebu yn erbyn y cyn- llun o ddwfr i Lundain. Eglurwyd y gellid tynu y gwrthwynebiad yn ol, op darganfyddid na byddai i'r cynllun niweidio y manteision UeoL Bu hen wr yn Nghasnewydd farw yr wythnos ddiwftddaf ac arwyddion tlodi arno. Yn ei ysta- fell cafwyd hyd i lyfr banc y llvthyrdy, yr hwn a ddangosai fod ganddo dios ddau gant o bunau yn y bane, ac nid oes hawlydd iddynt. Torodd lleidr i gnpel y Tabernacl yn Llandeilo nos Fercher neu 'boreu ddydd Iau, a gwnaeth yr-i- gais i dori i mewn i gwpbwrdd yn y set fawr, lie y cedwid arian; ond ni lwyddodd yn ei ymgais. Dymn. yr ail waith i leidr dori i mewn i'r capel hwn yn ddiweddar. (Cynhaliwyd ymchwiliad gan Fwrdd y Llywodr- aeth Leol yn Merthyr dydd Iau, mewn cysylltiad a chais a wnaed gan y Cynghor Dosbarth Dinesig i fenthyca y swm o 1115p i'r dyben o gau y carth- ffosydd yn Abervan-road, a gwneud rhai newydd yn mhellach yn mlaen o Troedyrhiw. Cyflwynodd Cynghor Coleg Oaerdydd ddiolch- giarweh cynes i'r Proffeswr Vaughan aan ei wasan- aeth ffyddlawn fel athraw mewn Saesneg yn y coleg am dde-rg mlynedd. Y mae Mr Vaughan wedi ei benodi yn athraw yn yr un ganghen yn Ngholeg Gwyddor Durham, Newcastle-on-Tyne. Y mae Pwyllgor Seneddol Oaerdydd wedi gosod ar yr YsTifenydd Trefol i gasglu hysbysrwydd mewn perthynas i nifer y bwrdeisdrefi sydd yn awyddus, fel Caerdydd, i chwanegu at nifer eu cynrychiolwyr yn y Senedd gyda'r amcan o drefnu dirprwyaeth unol i ymweled a Mr Balfour yn gynar yn y flwyddyn newydd. ———— Hhanedig yw yr alcanwyr ar bwne yr undeb. Y mae y cwestiwn o ddau undebeto i'w bender- fynu. Bu ysgrifenydd yr undeb, Mr T. Phillips, yn anerch cyfarfod mawr o alcanwyr dosbarth Glantawe yn Mhontardawe y Sadwm diweddaf. I Gweithiodd y peirianau am y tro cyntaf ers blyn- yddoedd yn ngwaith Worcester, Treforris, dydd Llun diweddaf. Dydd Mawrth yr oedd pedair o'r melinau yn gweithio. Syarudwyd yr anhawsder gyda'r bechgyn yn ngwaith yr Hen Gastell, Llan- eIR. Segur o hyd yw gwaith mawr Morewood, yn y lie olaf. A chymeryd golwg -1 fasnach alcan, ystyrir ei bod me ar hyn o brvd nap: v mae wedi v-> « mlynedd. Bu dau o etifeddion i'r teitl L farw o fewn tua blwydayn. Dyn y barwn presenoL Efe ydyw unig 1. cyntaf Abertawe o'i wraig gtiitaf bu y (yr Anrhydeddus Aubrey Vivian), yr hwn unig fab o'r ail briodas, farw yn sydyn, r fel blwyddyn yn ol; bu y trydydd mab (yr Henry Hussey) farw, fel y cofnodwyd yr wythi. ddiweddaf. Efe a'r Ar-rh. Odo Vivian ydyw n unig feibion trwy y drydedd a'r briodug olaf-yr Arglwyddes Abertawe gyntaf. Os na bydd i'r barwn presenol briodi, a chael teulu, yr unig un sydd yn dyfod i m-ewn i'r teitl ydyw yr Anrh. Odo Vivian, boneddwr ieuanc tra addawol, ac i'r hwn y mae trigolion Abertawe yn dymuno oes faith. Y mae amryw longau wedi cyrhaedd gwahanol borthladdoedd Deheudir Cymru yn ysfcod yr wyth- nos, a llwrthir hwy a glo gyda phob brys. Y mae yr adroddiadau o'r allforion o lo o'r gwahsnol borthladdoedd yn Neheudir Cymru am fis Tach- wedd yn dra dvddorol, yn gymaint a'u bod yn darigos allan y cynydd mawr y mao masnach wedi ei wneud er acneer y sefyll allan diweddar. oedd y cyfanswm o lo a allforiwyd yn 1,E84 r dynelli, gyferbyn a 1,557,729 o dynr" Tachwedd y llynedd. Fel arfcr, 0a« • ar y blaen mewn arfono haiarn p y flwyddyn v mae Casnewydd • dynelli o haiarn a dur 'C,&,p ac Abertawe 6735 o d mewn glo yn fywiog, wir y gweithfeydd hai. y mae y rhsgolygon a: chalonogoL Y mae y Cadben Lecky, aroly^gwr morawl Cwm- ni Ffordd Haiarn y Great Western yn Aberdau- gleddyf, newydd ymneillduo o'i swydd ar flwydd- dal lawn. C>Tiwysa ei yrfa, nid yn unig gyfnod maith o wasanaeth i'r Great Western, ond profiad maith ac amryw; ol fel cadben ar y mor. Bu yn llywyddu ar rai o'r llongau mwyaf cyn ymgymeryd a gwaith y ffordd haiain, ac ysgrifenodd lyfr o fri ar fordwyaeth. Traddododd iliss E. P. Hughes, prif athrawss Coleg yr Athrawon yn Caeitjtawm.—chwaer y Parch Hugh Price Hughes—anerchiad yn ei thref enedigol (Caerfyrddin) ar addysg i gynulleidfa lu- osog oedd wedi ymgasglu i'r Assembly Rooms nos Fercher i'w gweled yn rhanu gwobrwyon i'r ysgol- heigion oedd yn mynychu yr Ysgol Sirol yn Nghaerfyrddin. PJioddwyd derbyniad gwxesog i Miss Hughes. Cyfarfu cynrycliiolwyr y gwahanol lofeydd yn Nghaerdydd dydd Llun. Gwaith cynrychiolwyr v meistradoedd yn gwrthod cydn^bod neb ar B"wyli- gor y Llithr Raddfa ond y rhai hyny a etholid yn uniongyrchol gan weithwyr y glofeydd perthynol i Gymdeithas y Meistradoedd fu dan sylw. Dis- gwylid y llwyddid i gael ffordd o ymwared o'r sef- yllfa bresenol, hefe fod hyny yn anfantai3 i neb. Prysurir gyda'r gwaith o ffurfio yr undeb nwyd. Ceir yr hen flwyddyn yn terfynu gydag argoelion addawol am flwyddyn newydd dda yn y fasnach lo.

Pigwyddiad ABghjfredin yn Absrgele. SAETHU AT FEELI. Mewn elsteddiad arbenig o ynadcn Abergele, dydd Meicher, Mr Duncan Miller yn v gadair, vi- oedd dyn oedranus o'r enw Ellis Hughes, Vale View-terrace, Abergele, yn cael ei gyhuddo o saethu at Wilkes Roberts,beilTr Cvrrt Bach, gyda'r bwrjad o wneud niwed difrif ol i'w gorph. Yr Erlynydd, ya ei dystiolaeth, a ddywedodd ei fod ef wedi derbyn cyfarwyddiad i atafelu ar eiddo y carcharor er cael allan o honynt werth 7p 10s o rent dyledus i'r landlord, ac yr oedd ganddo awdurdod i arfer grym os yn angenrheidicJ er cyrhaedd ei amcan. Wedi cyrhaedd at y tv darfu iddo ef a'i ddynion weled y carcharor yn sefyll ar ben y grisiau a arwednient at y drws, ac efe a redodd i mewn a chlodd y drws yn eu gwyn- ebau. Dywedodd ef (yr erlynydd) wrtho mai dyfod i nol v rhent yr oedd, a bygythiodd dori v drws os na, thelid yr arian. Mewn atebiad. llef- odd y carcharor yn Gymiaeg na ollyngai efe yr un o'r "diafliaid" i mewm Ar hyny aeth y tyst ati i dori y drws gyda bw ';Ii liwvddo o hono 1 "0" Ws jncAi-- sefyli mewn 11 f-rgyd yn "t:J. sei Jan Mile respec travel iorian 1: ets -Niii-

Os ydyw y wenynen yn rhoddi e.siampl o ddiwyd- rwydd, y mae hyn yn llawer mwy nag y mae lluaws o berthyaasau YI1 ed. wneud.

I Gemau Colledig Duges Sutherland. PWY A'U LLADRATAODD? TYSnOLABTH NODEDIG MEWN LLYS YN I LLUNDAIN. Mewn llys ynadol yn Ngorllewin Llundain, dydd Mercher, rhoddwyd tystiolaeth ddyddorol yn dangoa pa fodd y gosodwyd y ownstabliaid ar "drac" y gemau a ladratawyd oddiar y Dduges Sutherland yn Paris rhyw dair wythnos yn ol. Yr oedd y lleidr honedig-William Johnson, neu "Harry the Valet"—wedi cymeryd ei le eilwaith yn y doc. Aeth dynes drwsiadus yr olwg i foes y tystion, ond ni ddatguddiwyd ei henw, ac adroddodd lawer o hanes Johnson a'i grwydriadau, yn nghyda'r rhan chwareuodd hithau yn ei gwymp. Dywedodd iddi gyfarfod y carcharor gyntaf yn Brighton yn Ebrill diweddaf, a'i bod wedi aros gydag ef mewn gweety -hi yn talu'r biliau, heblaw rhoddi arian iddo ef. Ar ol hyny aethant i Ostend, lie y ceisiodd efe ei saethu. Yn ddiweddarach hwy ddaethant i Paris, lie cododd cwerylon drachefn rhyngddynt. Y tro hwnw hi a aeth i gwyno wrth yr heddgeidwaid; o'r diwedd bu iddynt yimwahanu. Yn mhen ych- ydig ddyddiau derbyniodd lythyr oddiwrth John- son yn dweyd: "Y mae genyf bobpeth sydd ar- noch eisiau. Gadp-weh i mi eich gweled ar un- waith." Y diwrnod hwnw bu iddo ei dilyn hi i'w gwesty a dangps y "stwff" iddi. Ebe fe: "Ed- lychwch ar hwn," a thynodd allan y gemau- necklace hir, diamond necklace, emerald ring, dia- mond collarette, yn nghyda modrwyau a pherlau eraill. Efe a ddywedodd wrthi mai perthyn i'r Dduges Sutherland yr oedd y gemau, gan ychwan- egu "Aethum i'r orsaf i'w gweled i ffwrdd. Darfu iddi fyned allan o'i cherbyd i siarad gyda rhyw ddyn aethum inau yno a chefais yr yspail. Os am gaffael gernau unrhyw un, rhaid i chwi gael droben v forwyn." Dywedodd y tyst yn mhell- ach fod yr heddgeidwaid wedi cyrliaedd yno. Eis- teddodd y carcharor i lawr gan wthio'r gemau i'w logellau. Edrychodd y Ffrancwyr arno gyda chegau agored ac yna aethant ymaith (chwerthin). Daeth hi drosodd i Lundain ac, wedi rhoddi hys- bysrwydd i awdurdodau Scotland Yard, aeth i Brighton, lie daeth y carcharor ati a rhoddes iddi werth tua 30p neu 40p o nodau. Ni ddarfu iddi ddweyd wrtho y pryd hyny ei bod wedi ei frad- ychu. Pan ffeindiodd ef hyny allan, galwodd hi yn garpen fudr a tharawodd hi ar draws ei gwyneb, bu agos iddo guro ei llygad allan. Hi a dreiodd ei gicio allan o'r ystafell, neu yn hytrach galwodd ar ei morwyn i wneud. Dywedodd efe wrthi ei fod yn myned i wlad dramor, ae na chaffai ei weled eto. Yn ddilynol galwodd yr Inspector Dinnie gyda 'hi a dangosodd iddi amryw ddarluniau, a phigodd hithau lun y carcharor allan o'u canol Profwyd fod y carcharor wedi ei oeuogfarnu ar achlysuron blaenorol, a thraddodwyd ef i sefyll ei brawf ar y cyhuddiad o ladrata y gemau.

ESGOBAETH LLANDAF. Oynhaliodd Arglwydd Esgob Llandaf wasanaeth urddo yn yr Eglwys Gadeiriol boreu Sul, pryd yr urddwyd y boneddigion canlynol: — Diaconiaid.—Montague William John Bruce, B.A., Coleg Oriel, Rhydychain David John Da- vies, B.A., Coleg Dewi Sant, Llanbedr Arthur Jenkyns Edwards, B.A., Coleg Lincoln, Rhydych- ain, a Choleg St. Mihangel, Aberdar John Henry Evans, B.A., Coleg Dewi Sant, Llarbedr; George William Henry Harding, B.A., IColeg St.. loan, Caergrawnt; John Jaimes, Cymrawd o Goieg y Brenin, Llundain; David Morris, L.D., Ooleg Dewi Sant, Llanbedr; William Alfred Peters, B. A., Ooleg y Drindod, Dujblin Edward William Wynn Pugh, B.A., Ooleg Selwyn, Caergrawnt, a Oholeg St. Mihangel, Aberdar; Edmund Milo Richards, B.A., Prifysgol Llundain; Lewis Er- nest Richardson, B.A., Coleg yr Iesu, Rhydych- ain; Arthur Henry Sproule, B.A., Coleg Dewi Sant, Llanbedr. Offeiriaid.—Horatio David Beynon, B.A., Prif- ysgol Durham; Samuel Brodison, Ooleg St. Btes, Cumberland; Edward Davies, B.A., Coleg Dewi Sant, Llanbedr, a Idholeg St. Mihangel, Aberdar John Morgan Davies, B.A., Coleg Dewi Sant, Llanbedr; John Owen Davies, L.D., Coleg Dewi Sant, Llanbedr; Lewis Davies, Coleg St. loan. Rhydychain, a B.A. Coleg Dewi Sant, Llanbedr; Rees Davies, L.D., Coleg Dewi Sant, Llanbedr; William Augustus Dutton, B.A., Neuadd yr Es- go/b Hatfield, Prifysgol Durham Henry James Fish, Coleg; St. Mihangel, Aberdar; John Hum- phreys., B.A., Coleg Dewi Sant, Llanbedr; Her- bert Richard James, M.A., Prifysgol Rhydych- ain; William Owen Jones, Prifysgol Llundain Leopold Hcwetson Landmann, B.A., Coleg Exe- ter, Rhydychain Daniel Pugh, Coleg y Frenhin- es, Birmingham, a Choleg St. Mihangel, Aber- dar; Rees David Rees, L.D., Coleg Dewi Sant, Llanbedr, a Oholeg St. Mihangel, Aberdar; Tim- ot-hy Rees, B.A., Coleg Dewi Sant, Llaribedr, a Oholeg St. Mihangel, Aberdar; Joseph Campbell Thibods Taggart, Coleg St. Aidan, Birkenhead David Lewis Williams, B.A., Coleg Dewi Sant, Thibods Taggart, Coleg St. Aidan, Birkenhead David Lewis Williams, B.A., Coleg Dewi Sant, Llanbedr, a Choleg St. Mihangel, Aberdar. Mir Harding a ddarllenodd yr Efengyl, a thra- ddodwyd y bregeth gan y Parch R. J. Ives, ficer St. German, Roath, Caerdydd. Yn ddilynol trwyddedodd yr Egch y curadiaid canlynol:—Montague William John Bruce, B.A., i St. Woolos, Casnewydd-ar-Wysg; David John Davies, B. A., i Pentyrch Arthur Jenkyns Ed- wards, B.A., i Margain John Henry Evans, B.A., i Merthyr Tydfil, George WTilliam Henry Hard- ing, B.A., 1 St. Mair y Forwyn, Caerdydd John James, i Risca; David Morris, L.D., i St. Ann, Ynyshir; William Alfred Peters, B.A., i St. Fa- gan, Aberdar; Edward William Wynn Pugh, B.A., i Usk gyda Monkswood Edmund Milo Richards, B.A., i St. Andreas, Llwynypia; Lewis Ernest Richards, B.A., i Trevethin; Arthur H. Sproule, BwA., i LSamgattock, Caexleon.

ESGOBAETH TY DDEWL Cynhaliodd Arglwydd Esgob Ty Ddewi wasan- aeth urddo yn eglVys y pIwyf, Abergwili, ddydd Sul, pryd yr urddwyd y rhai canlynol yn ddiacon- la1d' a thrwyddedwyd i guradiaethau — Llewellyn Edwards, B.A., Ooleg Dewi Sant, Llanibedr, i guradiaeth Abernant gyda Conwil El- veoij sir Gaerfyi-ddin Arthur George, L.D., Ooleg Dewi Sant, Ldanbedr, i guradiaeth Llangynidr, Sir Frycheiniog; John Lloyd-Williams, B.A., Coleg Dewi .8ant, Llanbedr, i guradiaeth Llan- guick, Sir Forpnwg; Tudor Owen Phillips, L.T., Ooleg y Brifysgoi, I>urham, i guxadiiaeth Oyster- mouth, Sir Forganwg William Glynfab Walliams, L.D., Coleg Dewi Sani; Llanbedr. i guradiaeth Llanlbedr-Pont-Stephan; David Rees Evans, B.A. Coleg Dewi Sant, Llanbtdr (trwy lythyrau gollyngdod oddiwrth Arglwydd Eoh Llanelwy); Richard Jones, L.D., Coleg Dewi Sali t Llanbedr (trwy lythyrau goEyngdod oddiwrth Arches^0^ Caergaint, reI ymddiriooolwr tra bydd Esgobaeth I Bangor yn wag). Uiddwvd y rhai canlynol fel offeiriaid -Raxold Frederick Grafton Curgenven, Coleg Duwinyddol Shshury, urad Lau^haxne, Sir Gaerfyrddin Griffith Robert Davies, B.A., Prifysgol Durham, curad St. John's-juxta-Swansea; Thomas John Davies, B.A., Coleg Dewi Sant, Llanbedr curad St^Mair a St. loan, Penfro; William John' B.A., lOoleg Emmanuel, Caergrawnt, curad St. 'loan a St. Moir, Aborhonddu Jor es, L.D., Coleg Dewi Sant, Iilnnbedr, eurnd Llanarth gyda Llan- ina Thorcas Maddock Jones, B.A., (bleg Dewi Sant, Llanbedr, curad LiaaidefeiLog, Sir Gaer- fyrddin. Mr Arthur George a ddarllenodd yr Efengyl, a thzr.ddodwyd y bregeth gan y Parch Joseph Lloyd, B.D., ficer Llanpumpsaiiit, a cbaplsn arholiadol Cymreig.

EPPS'S OOOOA. —GliATEIUlT AND COM- FORTING.—By a thorough knowledge of the natural laws which govern the operations of digee- tion and nutrition, and by a careful application of the fine properties of well-selected Cocoa, Mr Epps has provided for our breakfast and supper a delicately flavoured beverage which may save us ma-ny heavy doctors' bills. It is by the judicious use of such articles of diet that a constitution may be gradually built up until strong enough to re- sist every tendency- to disease. We may cscape many a fatal shaft by keeping ourselves well forti- tied with pure blood &nd a properly nourished frame."—"CSvil Service Gazette. "-N-lade simply with boiling water oil milk.-—Sold only in packets and pound tins, by Grocers, labelled—"James Epps and (Jb., Ltd., Homoeopathic Chemists, London." 2722

Gwneuthur Daicni yn Ddirgel. Bu i Mr John Odling, prif ysgrifenydd Caxtreli Dr. Barnardo, hysbysu cynrychiolydd i'r Press As- sociation, y nos o'r blaen, fod boneddiges oedranus wedi galw yn swyddfeydd v CartreS yn Stepney Causeway a gofyn am weled yr ysgrifenydd. Arwein- iwyd hi i ystafell breifat, a pha.n aeth yr ysgrifenydd ati dywedodd y foneddiges ddyeithr "i'r wvf yn djTnuno rhoddi anrheg i'r Cartreti," a gosodo-jd yn ei ddwylaw fanc-nodau am lOOOp, gan ychwanegu: "Credaf fod y Cartrefi yn gwneud gwaith da, ac yr wyf yn hoffi cynorthwyo sefv'dliad fo'n gwneuthur daioni." Ni wnai v wraig haelionus roddi ei henw na'i chyfeiriad, ac nid oes gan neb yn y Cartrefi v syniad lleiaf pwy ydoedd. Nid oedd arni ychwaith eisieu "receipt," dim ond dweyd y gellid cydnabod v rhodd yn gyhoeddus dan yr "initials" T. ac M. A.

Maiwolaeth Mrs Williams, Treicorfa. Heddyw y mae genym y gorchwyl gofidus o gof- nodi marwolaeth y wraig dda a charedig, Mrs 1:1 ig Williams, priod Mr Owen "Williams, Treinorfa, ger Conwv, yn yr oodran cynarol o 38 mlwydd.' Cymerodd yr amgvlehiad pruddaidd le yn ei phres- wylfod clyd nos Fiercher, yr 21ain cyfisol, wedi ond cystudd byr. Gadawodd chwech o blant bach i alaru gyda'u tad ar ei hoL Yr ydym yn cael ei bod yn wraig hynaws, gaiedig, a gwir giefyddoL Yr oedd yn aelod paichus a chymeradirv gyda'r Methodistiaid yn nghapel Ty'nygroes. Bvdd ei cholli yn golled anarferol i'rwlioc, yn Ty'nygroes. Yma yr oedd y rhan fwyaf o'r pregethwyr a fyddai yn dod i Ty'nymaes yn llettya. Heddwch i lwch -v y Cristion disglaer hyd ganoad yr udgorn diwedd- al.

Elusenau y Nadolig. Gwvddoan i luaws o feneddigion a boned<ligo«^u yn nghymydogaeth Roewen gyfranu llawer G nwyf- au angenrheidiol iawn i dlodion yr ardal tua'r Nadolig yma, ac yn eu plith daw enwau Mr a Mrs B. Fisher, Brxlafon, Roewen, y rhai a gyf- ranodd gant o lo i bob un lied dlawd ac unig yu mh-entref Roewen a'r amgylchoedd. Nid yw hyn ond peth y mae y t-culu caredig yma yn ei wneud ers llawer o fiynyddoedd. Y mae actau fel hyn yn pentyru marwor, a gwneud i'r weddw dekalo yn fawr. "A chalon y weddw fydd Ion ac a gan." Gallem enwi hefyd Mr Dolton,Glyn Mrs Hughes, Tanybryn Mrs Ellis, Bryn Pin. Slaent hwythaii wedi cyfranu bob Nadolig ers llawer blwyddyn, ac eleni yr un modd. Rhanu Elusen Caerhun.—Dydd Mercher, Bef dydd gwyl Domos, bu y Parch J. W. Roberts, rhe;thor Caerhun, yn rhanu llog y pum' cant pun- au a adawodd yr hen Yswain Griffith, Caerhun Hall, i'w rhanu i dlodion plwyf (Cierhun a Llan- bedr-y-Cenin. Cafodd amryw ugeiniau ran dda o'r elusen hon. Yr wyf yn deall fod y cyfraniadau yn amrywio o ddau swllt i bedwar swiit. Oanmol- ir y Parch J. W. Roberts yn tawr trwyr plwyfydd aim ei anmhleidgarwch yn ei waith yn rhanu yr al. T elusen hon mor deg yn yr ardal.—Llechidon.

Tri o Weilch Galongaled. OOSPEDIG AETH HAEDDIANOL. Yn Llys Canolog Trcseddau, Llundain, ddydd Mawrth diweddaf, dygwyd i derfyniad brawf Richard Chrimes am gydfradu gvda'i ddau frawd i anfon llythyrau bygythiol at ferehed, gyda'r am- can o dynu arian oddiwrthynt. Yr oedd dau o'r carcharorion wedi cvdnabod eu heuogrwrdd yn ngwyneb y cyhuddiadau a ddygid yn eu herbvn Chwanegodd y rheithwyr at eu gonde^^ niad ar ddosbarth neillduol o newvddiaduron ilÜ dderbyn y cyfryw hysbysiadau ag oedd yn gWlltsud trosedd y carcharorion yn bosibl. Awgryment v dylai y Ddeddhvriaeth gymeivd moddion i atil hysbysiadau o gymeriad gwrthv,-ync-bol. —Y Barn- wr Hawkins, wrth basio dedfry d ar y carcharoricn a ddywedodd eu bod wedi eu heuogfamu o dros! edd mor greulawn a llwfriaidd ag y gellid dychv- mygu rom daDo. Fel rhybudd i eraili, dedfiydodd Richard ac Edward i ddeuddeg, a Leonard i saith mlynedd o ben yd-wasanaeth.