Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
17 erthygl ar y dudalen hon
-BANGOR.I
BANGOR. I Cad Dyn Wedi Ymgrogi.-Dydd Iau darfu i Joh., William certiwr, 42 mlwydd oed, yn byw yn yf Hen Diirnpike, gwa-elod y dref, gyflawm hunan^ laddiad trwy ymgrogi. Yr oedd Williams ar y pryd yn ngwaasnaath Mr Thomas Thomas, masnachydd Jwair a gwellt. Friars-road. Gadawodd y trancedip ei dy aaa wyth o'r gloch y boreu. fel arferol, i fyned at ei waith a phan didaeth Mr Thomas yno yn fuan ar ol hyny. canfyddai y "warehouse" vn agored, ond nid oedd Williams i'w weled yn unman. Tua dau o'r gloch y prydnawn, wedi myned i fyny i r llofit gwair, cama Mr Thomas ef vn grogedig wrth raff o'r nenfwd. Galwyd Dr. Richard Jones i mewn ar unwaitb, ond yr oedd y dyn wedi marry yn mhell yn iddo gyrhaedcL Hysbyswyd. v petb i'r beddgeia- waid; torwyd y corph i lawr a chludwyd ef 1 w: dy ei hun i aros trengholiad. Gedy Williams wraig a dau o blant. Cynhaliwyd trengholiad dydd Sadwrn, ptyd y dvchwelwyd rheLthfaru ir dyn grogi ei hun ta,n ddylanwad gwallgofrwydd tros amser. Llys yr Ytoadon.—Gynhaliwyd hwn ddydd Mawrth. o flaen Mr Thomas Lewis ac ynadon eraill. --C,JoO,d trwydded y Sun Inn, Bangor, ei thros- glwydclo tros dymhor i Jane Thomas, gweddw y diweddar drwydidedwr; ac. ar apel Mr Huw Row- land, trosglwyddwyd trwydded y Star Hotel, Ban- gor, troo dyralior, i Thomas Hampshire.—Mr R. B. Evans (clerc i Warcheidvaid Undeb Bangor a Beau- maris) a wysiodd T. H. Williams, teiliwr, Burnley, am beldio cydymffurfio ag urcheb wnaed yn ei erbyn er ei orfodi i gyfranu tuag at helpu ei fam, yr hon oedd wedi tadu ei hun ar y plwyf. Gorchymynwyd i'r diffynydd dalu 30s ar unwaith, a'r gwedcEll dyledus o. fewn y mi3: neu, yn niffyz hyny, un mis o garchar. —Ar gais Mr Twigge Ellis, gwnaed archeb ym- wahaniad yn erbyn T. J. Williams, Caernarfon, vr lnvn fyd i orchymynwyd i dalu 129 yr wytTmos tuag at gynlialiaeth ai blant.—William Thomas, Kyffin-square, a rwymwyd i aradw yr heddwch am ehwe' mis dd idio fygwth Alexander Elii?.—• Dirwywyd Marv Carrol i 2s 60 a'r costau am feddw- dod.—Oaf odd Margaret Parry, Caernarfon, ei hanfon i garchar am ddau fis ant ladrata gwydd gwerth 6s 9c, •allan o drol yn Ngorsaf Rheilffordd Porthaethwy. Nadolig yn y Tlotty.-Bu i breswylwyr Tlotty Bangor, trwy haelfrydedd y Gwarcheidwaid, fwyn- hau ciniaw a the Nadolig ddvdd Llun. cynwysedig o bill rhost, llysiau, "plum pudding," a fcheisenau cur- rants. Llwyr ddiwallwyd 105 o dlodion, y rhai a amlygasant y diolchgarweh cynhesaf am y tret blyn- yddol. Gwainyddwyd wrth v byrddau gan y bonedd- igesgu a'r boneddigion a ganlyn -Mxv L. D. Jones. Garth Miss M. J. Wallace, Mr D. Williams a Mr Thorns 'Edwards (Gwarcheidwaid), yn nghyda swyddogion y ty. Anfonwyd anrhesrion gan y can- Irno!:—-Mr James Smith (trysorytfd yr Undeb), Lloyds Bank, Ip. yr hwn swm a. wariwyd ar dybaco. ginger ale, banajias, ac afalau; Miss Mason, )L sgol SiroI. a difvzyMion, dilladau, teganau, etc. Miss J. a. Mr Williams, Llwyn Onn. Bangor Uohaf, aur- afalau, te£:!Ul!m, etc. Mr Robert Jones, Bradferdl Hou. tyfe'CO Mr T. Edwards, paentiwr, aar-afai- au; Mr D. Williams, currier, a Miss Wallace. High- street, anr-si^laH; Miss Davies, llyfrwerthydd, aur- afalau a ehard:an Nadolig; Mr H. Haghes, Britan- nia Houa-p, ;i,'i deulu, tybaco, cnau. ac aur-afaiau Meistri Evana and Lake, aur-afaiau a melusion Mr Rees, manager City Mineral Water Works, blycnaid o felusion Mrs Davies, Cerris, mittens, melusion. a IMhyrenaa Nadolig Mr Charles Pozzi, llesttli. Yr oedd y ty well ci arwisgo yn chwaethus (dan arolyg- iaeth Mr a Mrs W. Davies (y meistr a'r feistres) gyda. bythwyrddion a chelyn a anfonwyd o Bare y Pen- rhyn. Am dri o'r gloch y prydnawn cynhaJiwyd gwasar^.cth byr, Mr Edwards yn gweinyddu. Bu i Miss Wynne Jones a'i ffryndiau ganu carolau yn Yr vsbytty, yr hyn a fawr werthfawTogwyd gan bawb; a dydd Calanrlioddes Mrs Davies, Treborth, ei tnret arferol i'r d-edliaid. Dydd Nadolig yn Eglwya St. Mair.—Dechreuwyd gwasanaethau y dydd gyda gweinyddiad o'r Cymun Bendigaid aim wyth o'r gloch y boreu. Am ddeg caf-a i gwssan ieth Cymreig a. gweinyddiad corawl (Merbecke) o'r Cymun. Am 11.30, gwasanaeth Seis- nig, pryd y canwyd y Te Deam a'r Jubilate ar gerdd oriaeth o waith Sullivan. Canodd y cor yr n-thej "Sing. O! Heavens." Yna dilynodd gweir,^ ■> corawll o'r Cymun (Merbecke, Trofniant, Sta*cr). Rhifai y cyfranogwyr yn y tri gwasanaeth dros 160. Yn y prydnawn cafwyd y gantata "Y Baban Iesu" gan aeloda.ll yr Ysgol Sul Seisnig. dan arweiniad y Parch J. James Jones. Adroddwyd rhanau o'l Ysgrythyr rhwng yr emynau a'r carolau izan yr ysgulorion can- lynol -Albert Goodwin, Yiolet Maud Spry. Ethel Melhuish, Bessie Durbridge. Lilv Melhuish, Lizzie Baldwin, Louie Evans, Minnie Lloyd, Joe Evans, Jonathan Carter, Kate Smith, Maud Watson. a Hugh Lloyd Williams. Yn vr hwyr Ilalar-ganwyd v gwasanaeth gan y ficer. Yn ystod y gwasanaeth canwyd amryw -zirolau yn vchwanegol at yr anthem "For unto us a Child is born" a'r "Hallelujah Chorus." Yn yr ysgoldy yr un amser cafwyd gwasanaeth Seis- nig: canwyd dwy unawd, a ohregethwyd gan yr Is- ganon Owen. Yr oedd y canu dan arweiniad Mr W. Bennett Jones. Rhoddwyd y casgliadau, y rhai oeddynt yn fwy na'r birnyddoedd cynt, tuagat Gym- deithaa y Curadiaid. Harddwyd yr eglwys a'r ysgol- dy gan y boneddigesau canlvnol:—Mrs Langford J Jones, Miss Mills, Miss M'Kinstry. Miss M. jVTKinstrv. Miss Cattell, Miss Pra.tt. Miss Housley, Miss C. Housley. Miss Evans, Nurse Wells, Miss Graham. Miss Brittain, Miss L. Brittain, Miss Shod a Jones, Miss Hilda Glynn Williams, yn cael ei chyn- orthwyo gan Master D. G. Williams. Derbvniwyd rhodcron tuacrat hyny o Gastell y Penrhyn. oddiwrth Miss Pope, Mrs rritchard (Tonycoed), Mrs Williams (Garth-road). Mrs Johnsor. (Bronderw), Mrs Thomas (Liye If or), etc,
BETHESDA, i
BETHESDA, i Y Bedyddwvr.—-Cynbaliodd y Bedyddwyr eu cyfarfod blynyddol, gan ddechreu nos Sadwrn, y 24a.in y cynfisol, a thrwy y dyddiau Sul a Llun. Gwasanaeth- wyd gan y Parchn. Waldo James a Lee Davies, Bryn- aman. Cilfwyd pregetlnu da a chynulleidfaoedd llu- osog. Darlith.—Nos Fawrth, 27ain cynfisol, traddod- wyd da.rlith. yn Nghapel y Bedyddwyr, ga.n y Parch Waldo James. Ei desrtyn cedd "Y Crach Feddyg." Llvwyddwyd fan y Meddyg Lloyd. Cafwyd darlith dda. gyda rhai sylwadau doniol a digrifol, a rBodclodd amrvsr ddamodiadau o'r craph feddyg. Ar y diwedd dywedai y Llyvrydd fod y darlithv— wedi gwneud ymgais dda tuag at egluro iddynt beth oedd y crach feddyg. Yr oedd arno yntau awvdd trio ei law i rodd'i un darnodiad o hono. Wrth grach y me3"dyli" y bilonen hono sydd yn croni ar friw, ac yn ca.u arno. Felly, mae y crach feddyg bob amser yn rhoddi rhyw- beth ar y dolur i'w gnddio, vn lie ei wella. Cafwyd cynuSiad llitoso-g, a phawb i'w gweled yn mwynhan y wledd. Dprl'th ar G.niadaeth y Cvsagr.—Yr wythnog ddi- weddaf traddodwydi darlith ar y testvn uchod. yn Ysgoldv Glanocrwen gan Mr John Roberts, organydd, Glanosrwen. Llywyddwvd gan y Parch R. Ll. Head- ley. Yr osdd cyrulliad lluosoz wedi dyfod yn nghvd, ac ni siomwyd r.eb yn eu disewvtiadau mwyaf. Dy- Tredai mai un o'r ymarferiada.u crefyddol mwyaf diTnh"?"']] y a, nefolaidd ydyw oanu mawl i Dduw. Yn y gnniadaeth, meddai, mae yr enaid gerbron Duw yn cyflwyno iddo syniadau a theimladau ei ga.lon mewn ze:riau a, seiniau priodol, a chredai fod canu mawl mewn cysylltiad anwahanadwv a chrefydd, fel yn mho", le bynag y ceir y naill yn farwaidd y ceir y llall felly; ,,< o'r ochr araH, os bydd y naill yn llewyrchiis a bywiog bydd y llall felly hefyd. Rhodd- ni bwysigrwydd mnwr ar oa fath ddylai canu y cysegr fod, ac y dylid ei gadw i'r arwasanaeth yn unig, ac nid ei arferyd mewn lleoedd anheilwng, yr hyn a wneir yn rhy ami, fel mai gwa^thaf. Credai y byddi- ai yr hen ^erddorion yn y cyn-amserau yn cyfansoddi cerddhriaeth i'r ganiadaeth er mwyn crefydd yn unig, ac nid er mwyn arian, ac fod cyfansoddia,dau goreu i ganiadaeth y cysegr wedi eu cyfansoddi pan oedd ysbryd y geiriau wedi cacl sylw priodol, megis y "Messiah. "Elijah," Samson," etc. For cerddoriaeth j v cysegr yn casl ei wncud i fyny o "masses, chants, emynau, an them an, "cantatas." "oratorios, ac aeth yn mlaen i egluro y gwahanol fathau hyn o gerddor- iaeth. Dywedai fod y ganiadaeth yn cael ei chyfyngu i gyfansoddi ada.u lleisiol yn uni? (strict composition) llawer o ganrifoedd yn oli, ond cymei-wyd yr offerynau cerdd i mewn yn lied foreu i'w cynorthwyo, ac yn sicr. meddai, y maent wedi gwneud lies mawr. Cymerai ormod o ofod ni ddvfynu hanes caniadaeth y cvsegr drwy y gwahanol oesau. yn nghyd a i sylw- adan ef ar y rhai hyny, a'r moddion goreu er sicrha.u cania.daeth ddilwgr yn ein haddoliad. Credwn v buasai cyhoeddi y ddarlith hon drwy y wasg o les mawr i'n -.erfieoron y dyddiau hyn. Ar gyr.ygiad T Parch R. T. Jones, ficer, pasiwyd diolchgarwch mwy- af unfrydol i'r dirlithydd Y Nadolig vn Eglwys Glanogwen.—Yr oedd- yma lawer iawn o barotoiadau vedi bod ar hyd yr wyth- nos ar zyfer yr wyl fawr hon mewn addurno yr eq- lwys, etc. Arclygwyd y gweithredia.dau gan Mrs R. T. Jones, Mrs B. Thomas, Llys Meurig, a Mrs T. Herbert Htiehes, Glanogwen. Mae v ddwy fonedd1- iges ddiweddaf yn cymeryd dvddordeb mawr yn y gvaith hwn ers llawer o flvnvddu. Yr oedd nifer y boneddigesau oedd yn eu cynorthwyo yn dra. lluosoof, a acd gwaith ardd^rchoe. Yn sicr ni welsom erioed yr eglwys yn edrych yn well, beth bynag. Dechreuwyd y gwasanaethau drwy gynal gwasanaeth o'r Ojrmun Bendigaid am wyth o'r gloch yn. y boreu. ae am ddeg o'r gloch cafwyd gwasanaeth rhagofol, pryd y cymerodd y Parch R. T. Jones, ficer.. a'r Parch R. LI. Headley, curad, ran ynddo. Darllen- wyd y llithoedd gan Mr Evan Davies, a chanodd v cor anthem, dan arweiniad Mr J. Roberts, organydd, ac yn ystod y gwasanaeth canwyd nifer o garolau. Am chwartar wedi dau o'r gloch y prydnawn caf- wyd perfformiad o'r cantata. Y Bachgen Iesu," gan gor o blant, dan arweimad Mr Thomas Griffith, Braich Melyn, a. Mr W. Twigge Ellis, cyfreithiwr, a chafwyd amryw garolau. Yn yr hwyr yr oedd yr eglwys wedi ei gorlenwi yn mhell cyn amser deehreu, ac ugeiniaa wedi gorfod troi yn ol yn niffyg lie. Aed drwy y gwasanaeth gan y Parch R. Ll. Headley, a chafwyd pregeth briodol i'r amgylchiad gan y Parch j R. T. Jones, floor. Yr oedd efe, fel bob amser, mewn llawn teimlad a gwres. Yn ystod y gwasanaeth canodd y cor yr hen anthem Nadolig "Az yr oedd Bugeiliaid yn aros yn y Maes." Mae yr hen anthem hon yn dal yn ei bias yn barhaus, a chanwyd inar- ddeg o garolau. Er fod y canu yn rhagorol, eto "gormod o ddam nid yw dda." Canodd rhai o fechgyn y cor yn wir ragorol, ond gogoniant yr holl ganu yn ystod yr wyl oedd dadlganiad y "Star of Bethle- h.en!" gan Miss Gwendoline Hughes, Glanogwen. Y mae Miss Hughes yn werth i'w chlywed bob anoor. ond canodd y noswaith hon yn well nag y clywsom hi erioed. Mae atdynfa mawr y bobl i waaanaethau Eglwys Glanogwen yn dra lluosog bob Nadolig, ond erioed ni welsom gymaint Tn gorfod troi yn ol o ddiffyg lie. Mae yn ddiamau mai y prif achos 0 I hyn ydoedd y cyfnewidiadaa mawr sydd wedi cymer- yd lie yn y cor wedi dyfodiad ein ficer newydd yma, a Dydd N adolig ydoedd y waith gyntaf i'r cor ddyfod allan yn eu gwenwisgoedd. Yr oedd yr olygfa yn I wir fawreddus. Oychwynwyd yr orymdaitn. gyntaf yn gwasanaeth y boreu—54 mewn rhif, rhwng bech- gyn a dynion mewn oed. Daethant allan o'r festri, yn caeleu blaenori gan y bechgyn Ileiaf, a phawb 110'11 llyfr emynau yn eu dwylaw, ac yn canu yr hen emyn gorymdeithiol, gan gerdded yn rheolaidd a threfnus, a daethant yn ol, drwy ganol yr eglwys, ac i'w gwahanol leoedd yn y cor. Yr oedd rhyw symyl- rwydd mawreddog ag oedd vn creu teimladau dy- eithriol iawn yn y cynulliad lluosog, a gellid gweled; ami i ddeigryn yn disgyn ar hyd gruddiau Uawer un. Mae y diwygiad hwn yn nglyn a'r cor o edddo y Parch R. T. Jones, ficer, yn sicr o roddi gwedd mwy addol- gar ar y gwasanaeth. Diamau na threuliwyd gwyl Nadolig erioed mor fawreddus a.g eleni yn Eglwys Glanogwen. Ymdrechfa Gicyddol Fawreddog.—Dydd Sadwrn diw^ddaf ydoedd y dydd hir-ddisgwyliedig gan holl edmygwyr "sports" yr ardaloedd hyn, gan mai dyma'r dydd yr oedd yr ymdrechfa fawr i gymeryd lie. Ac ystyried mai hon oedd y gyntaf yn Bethesda yn agored i bawb, yr oedd nifer yr "entries" yn foddhaol iawn, ond trodd yr hin yn hynod anffafriol, gan fod y gwlaw yn disgyn drwy yr holl amser, ond ni fu hyny yn rhwystr i'r dewrion fyned vn mlaen a'u gwaith, nag ychwaith yn rhwystr i gynulliad anarferol ddyfod i'r maes i fwynhau y chwareu, ac nid oedd amheuaeth pe buasai yr hin yn ffafriol na fuasai mor boblogaidd a'n arddangosfeydd amaethyddol. Daeth wyth o "teams" i'r maes, a chwareuasant fel canlyn :—(a) Ogwen Siders v. Mountain Rangers; (b) Hirael United T. Bangor Steam Shed: (c) Nondescript, Aberdaron, T, Quarry Rovers; (d) Comet Swifts v. Quarry Reserves. Yn y diwedd yr oedd y "final" i'w chrwareu rhwng Ogwen Siders a'r Quarry Rovers, ond oherwydd i'r amser ddyfod i fmy, a'r nos eu dal, gohiriwyd yr ymdrechfa hon hyd ddydd Sadwrn nesaf. Y "referees" ooddynt Dr. Mills Roberts a Mr W. A. S. Williams, Yspytty y Penrhvn, a Mr John W. Prit- chard, cycle agent. Yr ydym yn disgwyl mai nid hon fydd y diweddaf o'r ymdrecnfeydd hyn, gan fod yma "Sports Committee" wedi ei sefydlu, gyda'r Dr. Mills Roberts yn llywyddu, Mr h. A. S. Williams, Yspytty y Penrhyn, yn ysgrifenydd, Mr John W. Pritchard, cycle agent, yn drysorydd, a nifer o ddyn- ion cyfrifol a dylanwadol yn aelodau o'r pwyllgor. Dyfodiad y Flwyddyn Newydd i Mewn.—Mae yn hen arferiad yn Methesda ers llawer o flynyddau, gan y bobl ieuainc yn enwedig, i gasglu at eu gilydd i ddisgwyl y flwyddyn newydd i mewn, a mawr fydd y twrw a'r berw fydd ganddynt yn gorymdeithio ar hyd y brif heol, yn ol a blaen, yn gwmniau o ugein- iau gyda'u gilydd, a phan yn agos i haner-nos, Dydd canoedd lawer wedi ymsefydlu yn ymyl porth yr eg- lwys yn pryderus ddisgwyl yr hen bregethwr blyn- yddol, Mr John Parry, clochydd, yn cyhoeddi, urwy y gloch, ddyfodiad y Flwyddyn Newydd i mewn, cunys nid oes neb ond yr hen Bar. yn gwybod yn iawn amser ei ddyfodiad. Ac os oedd y twrw a'r borw yn fawr o'r biaen, mae yr awr yn gan mil mwy, oblegid pan glywir tine gyntaf y gloch, bydd pawb am y cyntaf yn llefain, gan lougyfarch eu gilydd gyda "Blwydayn Newydd Dda," a'r hogiau yn heidiau gyda'u gilydd yn bloeddio ac yn anfon tan gwyllt i fyny, a bydd amryw o'r rhai hyn i'w clywed yn ce-idded yn ol a blaen am criau wedi i'r trigolion fyned i hun a heddweh, pe cf-id. Pa leshad sydd yn d llliaw o rhyw firi fel hyn? Credwn y buasai yn ver h trdiiach iddynt fod yn e>i gwel/au, yn enwed- i y merched ieuainc penchwiban a gwamal. ni- T-jgiwch ferched anwyl, neu byddweh yn hen ferched bob copa walltog o honoch. Cvmdeithaji Lenyddol vr Eglwys.—Nos Fercher diweddaf, yn nglyn a'r gvmdcithas hon, cynhaliwyd "noswaith lawen," sef eyfarfod amrywiiethol mewn canu,adrodd,etc.,a gallwn ddweydmaiungvirlaven ydoedd o'r deehreu i'w ddim-cdd. Y llywjald, yn cgystal ac arweinydd y cyfarfod, ydoedd Mr R. Morris, Brynlvryd, a chafodJ hwyl rhagorol i fyned drwy ei waith. I ddechreu cafwyd unawd ar y ber- done-a gan Mr W. J. Pritchard, Penybryn. Can. "Bedd y Bugail," yn wir dda, gan Mise Chariotte Williams. Adroddiad campus o'r "Noble Boy" gan Miss A. M. Thomas, Llys Meurig. Unawd ar y crwth gan Mr Derfel Roberts (Patagonia gynt). Dtniawdi, "Gwraig y Milwr," gan ddau o fechgyn Alaw Lle^hyd. Encoriwyd, a chanasant "Ystorm y Morwr." Cr;ner,idwyaeth uchel. Bydd teulu yr AJaw yn cae: drrbyniad calonog bob amser. Ad, rcddiad," rn. Bi.hel," gan Mr Evan Davies. Can. "Alono on the Raft," yn rhagorol, gan Miss Gwen- doline Hughes, Gtanogwen. Encoriwyd. Unawd ar y berdoneg, yn dda iawn, gan Miss L. J. Owen, Original Crown. Can ddigrifol gan Mr Robert J. Williams. Cafodd y brawd hwn hwyl anarferol, nes tj nu y ty i lawr gan chwerthin. Can, "Baner ein Gwiad," yn rhagorol, gan Mr Owen Williams, Llan llechid. Encoriwyd, a chanodd y deuawd "Mai Cjmiu'n Barod ar y Wys," Mr Robert Jones, Bryn Villa, yn uno ag ef. Can, yn wir dda, gan Mr T. Price Thomas. Hen gan Gymreig ddoniol,"Hafod yr Esgob," gan Mr John Lewis, Cae'rberllan (Pentanc), cafodd yr hen gyfaill hwyb anghyffredin, ac encoriwyd ef yn frwdfrydig, ond ni ddaeth yn mlaen ailwaith. Can, "Death of Nelson," gan Mr Hugh Llechyd Wil- liams er ei fod yn ddyoddef gan anwyd tost canodd fel bob amser yn rhagorol. Can, "Kilarney," gan Miss Gwendoline Hughes, Glanogwen, cafodd y dad- ganiad hwn dderbyniad uchel ac nid yn anhaeddianol. yr oedd yn ddadiganiad uwchraddol. Deuawd, "Flow gently, Deva," gan y Mri Hugh Llechid Williams a Robert Jones. Bryn Villa; ac ni raid dweyd dim am ganu y ddau gerddor hyn macnL yn hen adnabyddus. Cododdi y Parch R T. Jones, ficer Glanogwen, i gynyg diolchiadau i'r 11 v wydd ac i bawb oedd wedi bod mor garedig a gwasanaethu, ac yn neillduol i ysgrifenydd y gym- deithas, Mr John Thomas, Victoria-place, yr hwn oedd wedi dangos gallu anghyffredin yn gweithio allan y fath gyfarfod a thynu allan raglen mor gyfoethog a chwaethus. Eiliwyd gan Mr B. Thomas, Llys Meurig, a phasiwyd yn unfrydol. Wedi i Miss Gwendoline Hughes ganu yr Anthem Genedlaethol, y gynulleidfa yn uno, terfynwyd cyfarfod ag yr oedd pawb yn awyddus am gael un eyffelyb yn fuan eto. Cyfciliwyd gan Mr John Roberts, organydd. Oymdeithas Ddliwylliadol Capel Bethesda (A.). —Nos Ferefcer ddiweddaf, cynhaliwyd cyfarfod y gymdeithas yn Ysgoldy y Cefnfaes, dan lywydd- iaeth Mr W. Elias Williams, Pantffrydlas. Tro- wyd y cyfarfod hwn eto yn "noswaith lawen," pryd y cafwyd adroddiadan, ystoriau, a chanu doniol a difyrus gan y Mri W. Thomas, Oefnfaes- t-errace; y doniol Lewis Jones, Gordon-terrace; R. Griffith, Cae'rberllan Thomas Morris, Eos Idwal, John Roberts, Penybryn; Edward Ed- wards, eto; Miss M. E. Parry, eto; a Miss Mary Williams, John-street. Enillwyd y wobr am ar- eithio yn ddifyfyr gan Mr Lewis Jones, Gordon- terrace ei desrtyn oedd "The Town Crier," a chafodd John W; Hughes, Quarry Vielf Stores, yr ail wobr. ir oedd yma gystadleuaeth hefyd ar gyfieithu, ond ni chlywsom pwy oedd yh fudd- ugol. Yr oedd yfto gynullia4 da, a chafwyd cyf- arfodl difyrus dros ben. Cyfeiliwyd gan Mr John Roberts, Pantffrydlas. Dal Uwyrogod.-Deallwn fod swyddog helwr- iaeth Arglwydd Penrhyn yn y Benglog yn parhau i ddal y creaduriaid difaol, ond cyfrwysgall hyn, ac iddo yn ystod y pythefnos ddiweddaf lwyddo i ddal naw o honyat, yr hyn sVn gwneud nifer yr oil a ddaliodd yn ystod yr ychydig amser mewn cymhariaeth y maie wedi bod yn y He yn 63, heb- law iddo dori traed dros ugain eraill, a rhyfodd yw mae amryw o'r naw a ddaliodd ddiweddaf gyda rhai o'u traed wedi eu tori ymaith, ac ni chlywsom chwaith eu bod wedi cael traed o goed na chyrc yn eu lie. Mae y gwr hwn yn ddiamheu yn gwneud gwasanaeth gwerthfawr i dir-ddalwyr y cymydogaethau.
CAERNARFON.,
CAERNARFON. Y Bel Droed.—Prydnawn Sadwrn, yn yr Ovnl, cy- farfu yr "Ironopolis" a'r "Crewe Villas." Caed ym- laddfa. gaJed trodd y fuddugoHaeth yn eiddo yr Irono- t pol,s, gyda dwy goal yn erbvn nil. Dydd Llun, ar I' yr itn maes, bu yr Ironopolis yn gwynebu dewrion Flint. DisgwyliwydTIawer oddiwrth wyr Flint, gan eu bod ar ben y "league," pan siomwyd pawb. Trodd I y fuddugoliaeth yn eiddb yr Ironopolis gyda pedair gaol yn erbyn nil. ,Adferiad.-Da genym alio cofnodi fod Mr Hugh Richards, St. David's-road, yr hwn a gyfarfyddodd a damwain yn ddiweddar, yn gwella. Y mae o dan ofal y Dr. W. J. Williams. Cymdeithas Lenyddol Engedi.-Nos Wener cyfar- fu aelodau y gymdeithas flynyddol hon. Arwr y wledd ydoedd Mr R. E. Hughes, Dinorwic-street, gan yr hwn y caed papur rhagorol ar "Lawfer." Caed svlwadau buddiol gan y Meistri John Davies, R. Williams. John Jones, ac R. O. Roberts. Gwledd.—-Nos Iau cyfarfu cvfarwyddwyr y "Local Marine Society" yn y "Prince of Wales Hotel,' a mwynhawyd gwledd ddanteithiol. Y Lfythyrdy.—-Deallwn fod Mr John Willigmsr, ysgrifenydd rhanbarth y pellebyr, wedi ei beaodi yn brif ysgrifenydd v Ilythyrdy fel olynydd i Mr J. D. Jones. Cartrefi y Dr. Ba.rnardo.-N os Lun, yn mhreswyl- fod Mr D. W. Davies, Moss Bank, cynhaliwyd oyfar fod adloniadol er budd y sefydliad bendithiol uchod. Qymerwyd rhan yn y gweithrediadau gan Misses Sissie Davies, Moss Bank Blodwen a J. Rowlands, Castle-view; Annie Jones, Kuantan; Jenny Jones, Beach Villa; Mri W. Henry Davies, S. B. Pa vies, a J. E. Davies, Moss Bank, a W. R. Roberts, Marcus- street. Rhifai y cynulliad 50. Yn ystod y gweith- rediadau cyflwynwyd "refreshments" i bawb gan Mrs Davies. Mwynhawyd y wledd a'r cyfarfod yn fawr. Cyfarfod Pregetbu. —< Dyddiau Sabboth a'r Llun cynhaliwyd cyfarfodydd pregethu blynyddol Pen- dy-f. Y cenhadon oeddynt y Parchn. J. O. Williams (Pedrog), Lerpwl; O. Jones, Mountaiki Ash, a J. Bowell, Penygroes, Sir Gaernarfon. Gwnaed casgl- iadau yn yr oil o'r cyfarfodydd tuagat ddileu y ddy- led sydd yn aros ar yr addoldy. Diffyg ar y Lleuad.—Profodd y eiffto, ar y lleuad nos Fawrtbi yn ddyddorol i lawer. Caed noswaith oer, ond yr oedd yn oleu. Hw-n ydoedd y diffyg llwyraf ar y Ileuad it w6lwyd ers tiir blynedd. Yr oedd y digwyddiad yn un anghyffreiin, yn digwydd ar y Nadolig. Llwyddiant Eisteddfodol.—-Yn m'dith yr oiiillwyr yn yr eisteddfodau a gynhaliwyd yn ystod y Nadolig llwyddodd 3fr G. Elwyn Jones i enill gwobr »i» ddarn barddonol yn Eisteddfod Lerpwl; Mr E. B. Evans, rhanu'r wobr am "novelette" ddesgrifiadol o "Fywyd Crefyddol yn Nghymru o 1855-65 yn Rhyl dyfam- wyd Mr Thomas Humphreys yn ores am y gadair farddol gerfiadig. Cymdeithas Lenyddol MoriaJi—ITos Fei "h<ii- \jyn- haliwyd "conversazione" llwvddianus, Mr H. Isgaer Lewis yn y gadair. Cymerwyd rhan gan Mrs Dr. Parry, y faeres; Miss Polly Hughes, Miss Davies, Castle-square; Cadben Jones, North-road; a'r Mri R. Radford Jones, John Owen, J. Richards, a H. Vaughan DaTia. Cymdeithas Lenyddol Sbiloh.—Cyfarfu aelodau y gymdeithas nos Fercher. Caed anorchi&dra ar y "Nadolig" gan y Mri J. H. Lloyd, J. William*, Wil- liam Lewis, G. O. Griffith, Richard Edwards, J. P. Parry. J. Wynn Parry, gydag adroddiad gan Mr W. R. Jones, SnowdoR-afcreet. Y eadeirydd ydoedd Mr J. H. Lloyd. Cafwyd yn Farw.-Bareu Sadwrn deuwyd o hyd i gorph Owen Jones, Crown-street, yn ystabl y Castle Hotel; yr oedd yn hollol farw. Tybir iddo gael ei daraw a salwch sydyn, a chwympodd ar SWTnI o wair, lie y bu farw. Yn ddiweddarach yn y dydd cynhali- wyd trengholiad ar y oorph o flaen yr Is-grwner, Mr L. R. Thomas, a rheithwyr, o'r hwn yr oedd Mr J. Pritchard, Aber Ferry, yn foreman. Dychwelwyd rheithfarn o "Cafwyd yn farw." Ymgais i Dori Ariandy.—-Nos Wener gwrued ym- gais i dOli bane yn Castle-square. Llwyddwyd i fyned i frnrn i'r adteilad trwy wneud twll yn un o'r ffenfstri gyda symud y "sash fastener." Canfyddodd y lleidr ei fod yn sicr o gael ei aflonddu, a ffodd ymaith. Ni ohymerwyd neb i'r ddalfa. Helyntion y Nadolig.—Nos Sabboth ymgynallodd tyrfa anferth i Eglwys St. Mair er mwynhau o wledd ga,rola.wl alluog. Yr oodd v cor dan arweiniad Mr Pugh Griffiths, yr organydd, yn cael eu cynorthwyo gan "orchestra" o dan arweiniadaeth Mr Alexander Corrison. Y pregethwr ydoedd y Parch E. H. Grif- fiths, B.A., gan yr hwn y caed nregeth afaelgar. Eid JMI dros y gwasanaeth nos Sabboth dilynol. Boreu dydd Nadolig cyfranodd y Maer, Dr. Parry, drugar- eddau yn y Guild Hall i oddeutu 300 o bobl dlodion oeddynt wedi dod yn nghyd. Agorwyd y gweithred- iadur, vr hwn oedd fyT, gan v Parch Evan Jones, Moriah, gyda gweddi. Caedl anerchiadau byrion gan y Ma-er, a'r Parch Mr Cowell. Ar gynygiad Mr W. J. Williams, yn cael ei eilio gan Mr E. Hughes, rhoddoddl derbvnwyr yr anrhegion dair tx<nllef o ddiolchgarwch i'r Maer. Rhanwyd y rhoddion gan y Faeces, ei (Iqu fnb. a Mrs Evan Jones (Moriah). Rhan- odd Mr J. R. Husrhes swm ma.wr o de rhwng tloditm y dref. Cymerodd gwledd-de y Bediyddwyr le ptyd- nawn Llun yn Cellar v Capel, a chynhaliwyd cyn<- herdd mawreddog yn yr hwyr, yn y Drill Hall. Mr J. Issard Davies yn y gadair. Dydd Mawrth rht.dd- odd Mr D. C. Pritchard, Aber Ferrv, wledd o de blasns i blant Ysgol Grenhadol hiloh Bach. E.a- teddodd 400 wrth y byrddau, a gwnaethant lwyr gyfixynd-er d,'r trugareddau. Llys yr Ynadon.—Dydd Mercher,o flaen yr ynadon, v Maer, Dr. Parry, a'r Mri E. Hughes, Richard Thomas, J. R. Hughes. a J. P. Gregory, gwranda- wyd yr achosion canlynol: —Trosglwyddiad trwydded. -Ar gait Mr R. Gordon Roberts cafodd trwydded yr Arfon Tafarn ei drosglwyddo am dymhor i Mr David Hughes, Market-street.-Achos o Dadogiad. —Cyhuddwyd Lewis Jones, gwr priod o Aberyst- wyth, gan Margaret Bracegirdle, geneth o forwyn yn byw yn North Penrallt, o fod yn dad ei phlentyn anghyfreithlawn. Ymddanghosai Mr J. T. Roberts tros yr achwynyddes, a Mr Hamer tros yr amddi- ffynydd. Taflwyd yr achos allan. Gwertbu Llef- rith Dyfrol.-Cyhuddwyd Griffith Thomas, High- street, o werthu llefrith wedi ei gymysgu a dwr. Er- lynid gan Mr H. Vaughan Davies, "inspector of weights and measures," yr hwn a dystiodd iddo alw yn masnachdy yr amddiffynydd a gofyn am beln o lefrith, a chyflenwyd ef. Anfonwyd y llefrith i'r dadansoddydd sirol, a chanfyddwyd ei fod yn cynwya 14 y cant o ddwfr. Dywedodd gwraig yr amddiffyn- ydd ddarfod i'r tyst gael ei gyflenwi gan ei mherch, ac nid oedd i gael ei werthu. Dirwy, 2s 6c a'r costau. Lladrah. Esgidiau.-Margaret Thomas,Uxbridge- street, a gyhuddwyd o ladrata par o esgidiau, gwerth 6s lle, eiddo y Meistri Stead a Simpson. Adnabydd- wyd yr esgidiau gan Mr Parry, goruchwyliwr y cwmni. Ar noson y 26ain o'r mis diweddaf yr oedd yr esgidiau yn hongian tuallan i'r masnachdy gydag esgidiau eraill. Ar foreu y 23ain cynfisol daethant yn ol i'r siop gyda nodyn gyda merch yr amddiffyn- yddes. Tystiodd Sarah Williams, Ux br i dge street, ei bod hi gyda Margaret Thomas yn Bridge-street noso-n y 26ain o Dachwedd. Safasant wrth siop v Meistri Stead a Simpson, ac yn ddilynol gwelodd gerdyn yn gyffelyb i gerdyn esgidiau yn hongian is- law cape yr amddiffynyddes. Aethant yn ddiwedd- ara.ch i lawr Mill Lane,lie y taflwyd y cerdyn i ffwrdd. Wedi cyrhaedd adref rhoddodd yr amddiffyayddes bar o esgidiau ar y llawr, a buont yn ei thy am wyth- nos. Gan y Fainc Nis gwelodd y tyst y ddynes yn cymeryd yr esgidiau, yr oedd wedi troi ei phen i gyfeiriad arall, ond pan y gwelodd y tocyn amheuodd fod gan Mrs Thomas bar o esgidiau o dan ei chape, ac yr oedd yn gwybod na bu yn y siop yn eu cael. Rhwymwydi y ddynes i lOp i ddod i fyny i dderbyn dedfryd pan y getwir ami. Cafodd y tyst Sarah Wil- liams ei cheryddu yn llym gan y Fainc am ei hym- ddygiad. Er ei bod yn gwybod fod yr esgidiau wedi cael eu lladrata, carliataodd iddynt fod yn ei thy am wythnos. Yr oedd wedi cael gwaredigaeth gyfyng rhag cael ei chyhuddo yn y doc gyda'r amddiffynydd- es. Lladrad at Giniaw Nadolig.—Cyhuddwyd John Jones, Baptist-street, o ladrata dwy iar, eiddo Mr Griffith Jones, Tyddyn Llwydyn hefyd ei wraig o'i gynorthwyo a'i anog, ar nos Nadolig. Erlynid gan y D. C. C. Harris. Yn ystod ei dystiolaeth dy- wedodd y P.C. 39 fod yr amddiffynyddion wedi cael eu gweled yn y nos yn agog i Tyddvn Llwydyn, lie yr ymwahanwyd—y dyn yn myned i gyfeiriad v ffcrm, a'r wraig yn sefyll yn ei aros. Yn ddilynol gwelwyd v gwr gan fab Griffith Jones yn dod o Tyddyn Llwydyn, a chymerwyd y ddwy iar oedd yn ei feddiant oddiamo. Pan v cyhuddwyd ef o gy- mcryd yr ieir cyfaddefodd ei fod yn euoe gyda drweyd fod ei wraig gydag ef. Caed tvstiola.eth pellach gan y,Serge,-tnt Jones. Cospwyd v gwr a'r Wrliig i 10s yr un a'r cos*-an. Herwhela,—Cyhuddwyd J. Elias Williams. Maik Lane, o fod ar dir yn ymbil am helwriaeth, dr;)3 yr hwn vr oedd gan Mr .T. issard Davies hawl. Dywedodd Mr R. Gordon Roberts, vr hwn aerlynai, fod Mr Davies a'i geidwad,Mr TyndalT, yn snethn yn Pencoch Farm pan y gwelsant yr amddiffynydd yn y cae. Pan yr awd a to rhedodd i ffwrdd, a chymorodd noddfa yn Fferm Pencoch. Di- lynwyd ef gan y ceidwad. Yr oedd ganddo gi a ferret yn ei boced. Dywedodd ei fod wedi cael can- illtad gan y tenant i fyn'd ar v tir, ond pan y gofyn- wyd i'r tenant a'i feFty yr oedd yr achos iddo ateb ei fod wedi tynu yn ol beth amser yn ol y caniatad. Rhoddodd Tyndi'l djrstiolaetb i r uchod. Dywedodd yr Amddiffynydd buasai yn myned ar y tir pe heb gael caniatad tenant, ac ni buasai bvth yn myned i dy y diweddaf. Nad ydoedd yn wir fod ganddo ferret yn ei logell. Gal wyd Tvndall vn ol, yr hwn a ddywedodd na ddarfu iddo weled y ferret, ond vr oedd ganddo rhvwbeth byw vn ei logell. Syfwodd Mr R. Gordon Roberts fod v dyn wedi addef wrth Mr J. Issard Davies ac eraill fod ganddo ferret yn ei logell, a. gofynodd ar i'r achos gael oi ohirio am ychydig amser fel y gallai Mr Davies fod yn bresenol. Gofynodd Mr Roberts ar fod i'r amddiffynydd gael ei roddi ar ei lw, ond gwrthododd, a dirwywyd ef i 2s 6c a'r costau. Odyddiaeth.—Dydd Mawrth, y 27ain cynfisol, cyn- haliwyd cyfarfod blynyddol dosbarth Caernarfon o I Odyddion (Undeb Mancednion) yn yr Oddfeflows' Hall, Castle-square, pan yr oedd cynrychiolwyr o ddwy-ar-bymtheg o Gyfrinfaoedd, yn cynrychioli oddeutu 400D o aelodau, yn bresenol. Pasiwyd i wneud i ffwrdd a'r drefn bresenol o drethu yr Undeb yn y dosbarth. Codwyd dadl frwd ar adroddiad yqi& mlwyddol y Mri Watson (Driswyr yr Undeb), vn nghyrdwu hawgiymiadau a phenderfyniadaa y cyfar- wyddwyr yn nglyn a Chyfrinfaoedd oedd yn cael eu henwi yn yr adroddiad. Gohiriwyd y ddadl hyd r 14eg o'r mis nesaf, er rhoddi cyfleusdra i'r aelodau yn y Cyfrinfaoedd ddatgan eu barn. Ymdriniwvd ag amryw faterion eraill oedd o ddyddordeb yn unig i'w Cyfrinfooedd eu hunain. Cymerodd etholiad ddyddorol le ar ol y gweithrediadau. Etholwyd yr l»-gadeirydd (Hugh Griffith. Pwllheli) i'r uwrfi- gadair; ac, allan o chwech o ymgeiswyr, etholwyd Mr Robert Owen, ysgrifenydd aiddgar y Gyfrinfa Ieuengaidd o Odyddion, Caemarfon, i'r is-gadair am y flwyddyn nesaf Etholwyd pedwar o gynrychiol- wyr i fyned i'r Pwyllgor BIynyddiol Svmudol yr haf nesaf, yr hwn sydd i'w gynal vn Middlesborough, sef y Mri Cadwaladr Davies, Porthaethwy; Evan Tho- mas, Beaumaris; Hugh Griffith, Pwllheli; a Henry Parry. Caernarfon. Derbyniwyd gwahoddiad- car- edig Cyfrinfa y Penrhyn i nnnl y cyfarfod haner- hlynyddol yn Bethesda yr haf nesaf.-Od-ycfl
CRICCIETH.
CRICCIETH. Y CYNGHOR DINESIG. Cyrnhalis.-ycl y cyfarfod misol nos Sadwrn, pan yr oedd yn bresenol:—Mr Thomas Burnell (cadeirydd), Mr R. T. Thomas (is-gadeirydd), Dr. Livingstone Davies, bt.-i Robert Thomas, J. T. Jones, O. T1 Wil- liams, William Watkins, W. G. Evans, C. E. Pkl- mer, H. Humphreys, Owen Parry, J. W. Roberts, Evan Jon,-s. John Jones, J. Tobias (is-glerc), a Morris Williams (arolygydd). Ar gynygiacl y Cadeirydd pasiwyd pleidlais o gyd- ymdeimlad a Mr Owen Pany ar farwolaeth un o'l blant.. Casglwyd o dreth y dosbarth yn ystod y mia y sw ji c 213p 2s 11e, gan adael gweddill yn yr ariandy o 359p 16a. Anfon<»dd Mr C. S. Ifcsnnisfl, rheolwr Owmni Rheil- ffordcl y Cambrian, i ddweyd na43 gallai y cwmni weled ei ffordd yn glir i redeg tren o Borthmadog am. Griccieh am ddeng mmmd i bump yn y prydnawn. Cyflwynodd y C^dtoirydd mewn llythyr fanylion yr ymddiddan gafodd a Mr J. E. Greaves, parthed y twriad i ledu Lon Fel. Yr oedd Mr Greaves wedi datgan ei barodrwydd i gyfarfod y Cyaghor yn mhob modd (clywch, clywch Sylwodd Mr O. T. Williams y dylent deimlo yn ddiolchgar i Mr Gsaaves, a chynygiai fod iddynt fabwysiadu adroddiad y cadeirydd, fod y cyfryw i'w jsgrifenu ar y cofnodion, ac fod y Cynghor yn diolch i Mr Greaves am ddangos y fath barodrwydd i'w cyfarfod.—Eiliwyd gan Mr Watkin (yr hwn a ystyriai fod Mr Greaves yn ym- ddwyn yn bur anrhycteddus tuacratynt), a phasiwyd. Hysbysodd yr Is-glerc fod Bwrdct y Llywodraeth Leol yn madden y swm o ddwy bunt ag oedd archwil- iwr y cyfrifon wedi gwrthod cadarnhaw. Ar gais Mr J. Elias Jones caniatawyd menth/g y Neuadd Drefol i'r Temlwyr Da ar now Wener am y telerau arferol. Anfonodd Mr C. S. Denniss i ddweyd fod cwmni y Cambrian am ddarparu dwy lamp i'r bont ger y Cross- ing, ac ar gynygiad Mr W. G. Evans, yn cael ei eilio gan Mr O. T. Williams, pasiwyd i ddiol jh i'r cwmni. Hysbyswyd mai nifer y genedigaethau am fls Tach- wedd ydoedd tri, un farwolaeth, a. dim un achos heintns. Anfonodd Mr George H. Penn, Bournemouth, i ofyn i'r Cynghor am ganiatad i ddyfod a'i "minstrel troupe" i Griccieth yn ystod vr baf nesaf.—Credai y Cadeirydd nrai da y gwnelent pe y gallent lwyddo i gael seihdorf effeithiol.-Mr W. G. Eva as Yr wyf yn ueddwl y dylem gael rhywbeth fel y "niggtrs" i re ddi ychydig fywyd yn y He. Yr oedd yn druenus yma y tymhor diweddaf. Yr wyf fl yn cynyg ein bod yn rhoddi croesaw iddynt, a rhoddi mentftyg T Neuadd Drefol iddynt.—Mr John Jon's:' String band fyddai y goreu.—Mr O. T. Williams a ddywed odd mai yr unig anhawsder oedd y ffaith i a feddai v CyLghor awdurdod yn y mater. 'Doedd dim dadl 1;,4,1 oedd angen am rywbeth o'r fath yn Nghric.;ieth. Ceid amryw gwynion yr haf diweddaf nad oedd d&rparia«ih yn cael ei wneud ar gyfer yr ymwelwyr ar ddyddiau gwlyb. Da fyddai pe y ceid math o ddifyrwch yn y Neuadd Drefol pan fyddai yr hin yn anffafriol. Y ffordd oreu fyddai cydnabol llythyr Mr Penn a rboddi ar ddeall iddo nad oedd gaDddvnt awdurdod i'w rwystro, ac 08 y dclai y byddai yn dda ganddynt ei welecL-Dywedr-dd Mr W. G. Evans y tynai ef ei gynygiad yn ol er mwyn eilio Mr Williams.—Mr Robert Thomas a sylwodd flafuaai ef yn eu rhwymo o gwM, ond y gallai ddy- fod ar ei gyfrifoldeb ei hunan. Mr J. W. Roberta a ddywedodd nad oedd ef yn meddwl y buasai y "niggers" yn cymeryd o gwbl. ond mai seindorf da fuasai y goreu. —Yn ddilynol pasiwyd fod i'r clerc anfon manylion i Mr Penn am boblogaeth Ciiccieth, etc., rhag ofn iddo gael ei gantarwain am faintioli a phoblogrwydd y lle. Mrtwn perthynas i Chwarel Dinas, hysbyswyd ei bod yn cael ei chau ar dd'wedd y mis. Yr oedd IrerJiKU ei gweithio yn 22p 168 2c, a'r derbyniadau yn 35]) 19s 9d, gan adael diffyg o 6p 16s 5c.—Dywed- I odd y Cadeirydd fel mater o rfaith fod y chwarcl wedi I ei clixi.Mr W. G. Evans: Ac y mae y tretliclal WY-1 yn eu colled o 7p 8s Ile.Sylwodd Mr J. T. Jones pc v gellid cael pobl i brynu y ceryg byddai pethau yu wahanol.—Mr John Jones a ddywedodd nad oedd y- un chw<\rel yn talu ar y deehreu. Byddai yn bediod ei gadael rwan gan ei bod yn gorwedd yn herfaith naturiol. Cynygiai fod iddynt roddi prawf ami am fis eto. Sicrheid ef y byddai hi yn sipr o dalu.—Biliwyd gan Mr Evan Jones.—Cynygiodd, Mr W. G. Evans ein bod yn rhoddi goreu iddi hi a.c yn agor y chwarel yn y pen dwyreiniol.—Mr J. W. Roberts a eiliodd—Mr J. T. Jones a sylwodd fod yn rhaid iddynt ystyried lies y dref. Os agorid chwarel lie y dvwedai Mr Evans byddai yn riweidiol i'r dref. Dylent lynu TIe yr oeddynt. Nis gallai Mr R. P. Thomas weled paham y dylent fyned at srwestiwn agor chwarel arall.—Mr Evans a ddywedodd mai yr hen chwarel til cefn i'r lladd-dy a feddyliai efe yr oedd yno geryg iawn fel bricks (chwerthin).—Mr Watkins a ddywed- odd ei foi yn erbyn agor unrhyw chwarel.—-Cefnogai odd ei foi yn erbyn agor unrhyw chwarel.—-Cefnogai Mr O. T. Williams Mr Watkins nad oedd yr un chwarel yn cael ei hagor.—Pleidleisiodd pump,dros hyn a saith dros agor chwarel,—Yna cynygiodd Mr Robert Thomas eu bod yn parbau i fyned yn mlaen gyda.'r chwarel bresenol—Eiliwyd ga.n Mr Jiohn Jones.—Fel gwelliant cynygiodd Mr W. G. Evans eu bod yn agor y chwarel ger y lladd-dy. Gofynai iddynt roddi prawf arni am fis.—Eiliwyd gan Mr J. W. Roberts.—Dros y gwelliant, 3; dros y cynygiad gwreiddiol, 7. Cynyg y Mri Richard Evans a.c Evan Jones .dder- byniwyd am wneud "kerbing" yn Bronaber a Rhian- fa. Yr oedd Pwyllgor y Gwelliantau wedi myr.od i fewn yn fanwl i'r cwestiwn o addurno y Maes a choed, ac yn argymhell y Cynghor i geisio adroddia.d arbenig gan un o arolygwyr y Mri Dickson, Caer. mewn perthynas i'r dull! goreu o blanu y coed, etc., nifer o ba rai a roddid gan Syr Hugh J. Ellis Nanney. Mri J. E. Greaves, J. T. Jones, J. W. Bowen, etc.— Dywedodd Mr Robert Thomas y rhoddai ef nifer o gq!ed nf-ii lOp 10s tuagat hyny (clywch, clywch).— Pafiwyd i dderbyn adroddiad y pwyllgor. Argvmhellai y pwyllgor iechydol eu bod yn mab- wysiadu man-reol nad oedd vr un cwt rnochyn i fod o fewn 100 troedfedd i 3-nygiodd Mr W. G.Evans nad oeddynt yn dcrbyr. y fath, ftp-reol.- Eiliwyd gan Mr H. Humphreys, a phasiwyd gan wyth yn erbyn pedwar.
DEINIOLEN.
DEINIOLEN. Cynhaliwyd y drydedd a deugain Gylchwyi Undeb Llenyddol Deiniolen, Rhagfyr 23ain a'r 24ain, yn Nghapel Disgwylfa. Y beirniaid oeddynt:—Mr David Jenkins, Mus. Bac. Cantab; Parchn. R. Humphreys, Bontnewydd; O. G. Owen (Alafon), Ysgoldy; William Rowlands, Cefnywaen David Jones, Disgwylfa. Y cyfeilydd ydoedd Mr Joseph Thomas, Owmyglo. Cyfarfod nos Wener, Rhagfyr 23ain :—Llywydd, Mr p. G. Davies (cyfreithiwr), Bethesda; arweinydd, Parch Hugh Edwards, Li- banus. Gwobrwywyd y rhai canlynol: —Efengyl Marc (i rai dan 16 oed) li. Jones,Terrace Catherine Jones, London House; Maggie E. Jones, Califfornia- terrace. Darluniau Tommy Hughes, Mona House. Efengyl Marc (da« 18 oed) G. Jones, Clwtybont; M. E. Jones, Califfornia-territc,- Catherine Jon s, London House. Cyfieitbiadau (dros 20 oed) D. H. Thomas, Disgwylfa; T. J. Parry, Ceftjywaeo; Josua Griffith, Sine. Unawd tenor: J. Peris Jones, LIMl- beris. Dadl: William R. Jones ac R. LI. Roliertit, Clwtybont. Tystysgrif intermediate sol-ffa W. J. Hughes, Clwtybont. Traethodau "Gonestrwydd" (dan 21 oed) William O. Hughes, Mona House M. E. Jones, Disgwylfa; Catherine Jones, London House. Efengyl Marc (dan 21 oed) William O. Hughes, Mona House; J. 0. Ellis, Cefnywaen; Catherine Jones, London House. Gramadegu adnod Ellis Hughes, Cnocimc- Catherine Jone3, London House. Unawd soprano: Jane Foulkea, Ysgol. Llythyrau Cymrawg: T. J. Parry, Cefnywaen; C. A. Griffitb, Disgwylfa; T. William Evans, Lwyn Cogau. Corau mOtQdt "Llwyn Onn: u DftuJQ1, dan arweiniad W. R. Williams. Cweatiynatt ar I goginiaetb: C. A. Griffith, Fron Goediog. Corau meibion Daeth pedwar cor yn mlaen, goreu, Deiniol- en, dan arweiniad T. S. Roberts, Clwtybont.CY- farfod y prydnawn Sadwrn, Rhagfyr 24ain :—Lly- wydd, Mr J. Hughes, Oao Hoeden, LI an rug arwein- ydd, Mr John Williams, Helen Villa, Clwtybont. Dysgu allan (dan 7 oed) Ceridwen M. Jones, London House; Robert Ellis, Garnedd William Ro6erts, Willie Ellis, Cefnywaen. Adrodd "Cywion gwyddau bach" (dan 13): R. LI. Roberta, Terrace; Hughie Jonfla, Ilantafon Sarah Jones, London House; Ceridwen M. Jones, London House. Unrhyw unawd (dan 18 oed) Tommy Hugh Mona House; Jamea Owen, Galltyfoel. Dysgu allan (dan 10 oed) H. Ll. Roberts, Ysgofdy; Biocfwen Pritchard, Disgwyl- ia Sarah Jones, Disgwylfa; Nel Hughes, Cefny- waen Nel Ellis, Cefnywaen Edward Jones, Ysgol- dy Trevor Jones, Otwen Jones, Disgwylfa. Efengyl Marc (dan 13 oed) Lizzie Williams, Disgwylfa.; Grace Prichard, Disgwylfa. Starchio Jane Roberts, Clwtybont. Chwareu ar yr harmonium: Lizzie C. Williams, Brynteg; Jane E. Prichard, Glandwr. Adrodd "Bedd y dyn tlawd" (dan 16 oed) Hannah Williams, Bryn Gro; Catherine Jones, London House; Hughie Jones, Pantafon. Unrhyw unawd (cyfyngedig i'r undeb) Foulk Parry, Ysgoldy r A. S. Griffith, Disgwylfa.. yn gyfartal. Cyfieithu (dan 16 oed) Robert Honry, Clwtybont; Catherine Jones, London House; M. Ellen Jones, Califfornia- terrace. Bywyd Iesu Grist: William O. Hughes, Mona House; J. Ellis, Cefnywaen Catherine Jones, London House. Qyfarfod nos Sadwrn, Rhagfyr 24aim :—Llywydd, Mr John Hughes, Oae Hoeden, Llanrug; arweinydd. Parch James Salt, ficer Llan- dmorwig. Efengyl Marc (i rai na wobrwywyd o'r blaen) Lewis Henry Jones, Cefnywaen; D. R. Hughes, Galltyfoel. Efengyl Marc (dan 30 oed) William O. Hughes, Mona House J. 0. Ellis, Cefn- ywaen; T. W. Evans, Llwyn Cogau; Catherine Jones, London House. Daearyddiaeth anianyddol: William 0. Hughes, Mona House Catherine Jones, London House. Traethodau, Cyme-Had Goreu, T. W. Evans, Llwyn Cogan. Unawd bass: Goreu, John O. Hughes, Niwbwrch, Mon. Deuawd tanor a bass: Goreu, J. O. Morris a T. Padarn Roberts. Rhoddi ystyron geiriau Cymraeg: John Edwards, Dinorwig. Bara ceirch Jane Roberts a Jane Price, Clwtybont, yn gyfartaL Pryddest, "Lleidr ar y Groes: Goreu, Owen Hughes, Foelgron. Adrodd, "Y Dymestl" (Islwyn) Goreu, Miss fiughes, Foel- gron. Darlun o Eglwys Llandinorwig Goreu, Sarah Roberts. Plas Eryr. Unrhyw unawd (challenge solo) J. O. Hughes, Niwbwrcb, Mon. Itakstand Goreu, David H Davies, Waenfawr. Efengyl Marc (pob oed a rhyw) William 0. Hughes, Mona House Catherine Jones, London House T. W. Evans, Llwyn Cogau. Prif droothawd. "Cristionogaeth fel pwnc o efrydiaeth Goren, Richard R. Jones, Lon- don House. Cystadleuaeth Gorawl: Daeth tri chor yn mlaen am y wobr o bum'' gini, sef Disgwylfa, Dinorwig, a Chefnywaen. Dyfarnwyd Disgwylfa yn oreu.—Gohebydd.
DYFFRYN NANTLEE A'R AMGYLCHOEDD.
DYFFRYN NANTLEE A'R AMGYLCHOEDD. Eisteddfod Gadeiriol y Temlwyr. Da.—Cynhaliwyd hon yn Neuadd Drefol Peny/roes Lion y Nadolig, Rhagfyr 26, 1898. Llywyddion: Cadben G. B. Thomas, Caernarfon, yn cyfarfod y boreal; Mr J. J. Evans, Dorothea, y pry-dnawn °; a Dr. H. J. Roberts, Y.H., Gwyddfor, Penygroes, vr hwyr. Arweinydd- ion: Llifon, Cadfan, a'r Parch T. Edwards (Gwyn- edd).. Cyfeilydd Mr T. T.. Powell, Brynkir-terrace, Penygroes. Beirniaid: Mri D. Lloyd Evans, Mach- ynlleth J. J. Evans,. Dorothea; a'r Parchn. Cadfan, Llifon & Oeidiog. Gwobrwywyd fel y camlyn:- Unrhyw unawd (i rai heb,enill fwy na thair gwaith) Mr R. J. Jones, Rhostryfan. Traathawd (i ferched) Mrs Roberts; Llythyrdy Penygroes. Adrodd (i rai dan 14 oed) 1, Owen Williams, Baptist-street, Pen- ygroes 2 G. R. Williams, Talysarn. Atebion ar Daeareg Mr John EL Roberts, Penygroes. Un- awd soprano Mrs Henderson Jones, Talysarn. Ad- rodd (i ra.i dan 18 oed) Richie Hughes, Crossing. Llwy bren Mr Morris Roberts^ Garn Dolbenmaen. Oorau plant: Cor Tanyrallt. Testyn y gadair, "Piyddest i'r diwedd or Barch Robert Jones, Lla.n- Uyfni: Goreu, Bryfdir, Ffestiniog. Cynrychiolwyd ef gan Mr Ellis W. Hughes (Llyfnwy). Aed trwy y seremoni o gadeirio- gan Cadfan,, Llifon, Mr R. Wil- liams, Glynllyfnwy, Llew Soch, Trebor lonawr, R. W. Jones, Ap Eos Mon, Telynores Arfon, a'r Parch J. J. Williams, Brynmor, Penygroes. Canwyd can y cadeirio gan Telynores Arfon. ac Ap Eos Mon. Am y par hosanau: 1, Mrs Margaret Roberts, Garn 2, Mrs C. Evans, Llandwrog, ac Elizabeth Griffiths, Penygroes. Unawd tenor,: Mr J., H. Jones, Groes- lon. Adrodd: 1, Mr H. M. Jones, Factory, Penv- groes 2, Kate Griffiths, Fourorosses. Unrhyw gelfyddydwaith er cof am W. K. Gladstone: C. E. Williams, Cae Mawr, Llanllyfni. Deuawd: H. H. Jones, Waenfawr, a H. J. Roberts. Llanrug. Quilt: Miss Emily Griffiths, Cochrwd House, Penygroes. Tea cosy M. M. Hughes. Chwe' phenill i'r "Medd- wyn Diwygiedig: Goreu, Mr Abbey Williams, Bettwsycoed. Y prif dtaethlawd: Y Parch J. J. Williams, Brynmor, pfenygroes. Tie sidan: Mrs Tabitha Roberts, Eithinog Ganol, Penygroes. Crys nos: Miss Jones, Tanyr- allt, Llianllyfhi. Corau meibion: Goreu, Moel Tryfan. Goreu ar unrhyw ddal: Mary a Kate Grif- fith, Four Crosses, Pwllheli. Goreu ar y "Farwnad i'r diweddar Mr Thomas Roberts, Pork Shop, Peny- groes Bryf(Dri Ffeetiniog. Englyn, "Awgrym:" Mr R. Williams (CroesfrynW Penygroes. Unawd baritone neu bass; Mr J. O. Morris, Penisa'rwaen, Llanddeiniolen. Adtrodd "Morfur Rhuddlan:" Miss Gwladys Hughes. Dinorwig. Ffram darlun: Mr Griffith Lewis, Eryri Printing House, Penygroes. B ara ceirch: Ann Jones, Tanyrallt, Llanllyfni. Her I unawd r Mr J. 0. Morris, Penisa'rwaen. Canwyd gyda'r delyn gan Telynores Arfon, Ap Eos Mon, a Llyfnwy.. Cafwyd cymdliadau anarferol luosog, yn neillduol felly yn nghyfarfod yr hwy- Llanwodd y llywyddion a'r arweinyd-cuon eu swyddau i foddlon- rwydd cyffredinol. Y mae yn galondid i'r pwyllgor fod yr Eisteddfod wedi bod vn llwyddiant yn mhob ystyr. Rho'es Mr O. Jones, arwerthydd. etc., Peny- groes, fel ysgrifenydd, ar y dechreu, hyrwyddlad priodol i lwyddiant yr Eisteddfod, ac wedi iddo roddi y swydd i fyny, oherwydd amgylchiadau eraill, gwnaeth y Mri 0. W. Jones a Llyfnwy lanw ei le yn rhagorol. Gobeithio y bydd Eisteddfod yr Eg- lWys, a gynhelir mis Ebrill nesaf, yr un mor llwydd- ianus. Y Nadolig.—Cynhaliwyd gwasanaeth am ohwecb o'r gloch y boreu yn EgIwys St. Rhedyw. Llanllyfni. Cymerwyd rhan ynddo gan y rheithor a'r curadiaid. I Canwyd amryw garolau, a chyfranogwyd o'r Cymun I Bendigaid. Yr oedd yr eglwys wedi ei harwisgo yn briodol i'r amgylchiad. Felly, hefyd, Eglwysi Taly- sam a Phenygroes. Ca.nwyd carolau yn y gwasan- aethau hwyrol, hefyd, yn y naill a'r llall; a chaed a grymfus a phriodol i'r diwrnod y "ganwyd i ni fieddyw Geidwad-"
FFESTINIOG A'R CYLCH.
FFESTINIOG A'R CYLCH. Nadolig yn y Llan.—Cynhaliodd y Wesleyaid eu cylchwyl flynyddol y Nadolig. Gwasanaeth wyd eleni gan y Parchn. W. Caenog Jones a William Morgan. Cafwyd oedfaon bendithiol.—Nos Iau, nghyfarfod Cymdeithas Lenyddol Engedi, cafwydf trafodaeth ar "A ydyw Ffestiniog yn He v dyiiid sicrhau ynad cyflogedig ynddo? Siaradwyd yn ffeistrolgar ar y testyn gan Mri H. E..Jones, Manoo House, LewlEr Richards, Cefnpawl.—Drwg penym gofnodi am farw- olaeth Miss Claudia Owen, Highg-atle. Yr oedd yn. foneddiges ieuanc wedi cyraedd cylirh o wybodaetR, eang, a gweithio ei ffordcl yn vsg<jlf&istres. Yr oead' perarogredd ei rhinweddau yn 11 an wyr ardal. Hedd- weh fw Itwch. Meddw ac Af reo-lug. -Dyd d Mawrth, o nnen Mr-Dl- G. Williams, cyhuddwyd Mary- Ann Fox, tincer, o I Gaernarfcm, o'r trosedd hwn. a dirwywyd hi swllt- a'r costau. Talodd ei gwr y- dTdi'rwy drosti. Y Meddvgon.—Llawen genym hysbysu fod Ihv R. i Jones (Risiart Feddyg) y* gwella yn dda ar #1 yin-- osodiad trwm o'r cymalwst. :I>ewiswyd Dr. It D. Evans yn feddyg Cyfrinfa, v Diphwys (Recfeb-iai'dJ) am y flwyddyn 1899.-—B\i- i Dr-. Roberts (IsallV)• a rht'ga cangen-ddarlienfa Conglywal a nifer o gyt'rola&n T-T>ajjorol. Cofio ardal oi'enedigaeth yr oedd y medd- yg poblogaidd trwy hyn.. Dilyned eraill ti osiajapl dda. Bedydd.—Y mae r pwnc hwn yn codi i sylw Jteiill- duol yn yr ardal MKswn canlyniad i luc«pgrwy«cl v rhai a fedyddir yn y oapefi Bedyddfiedig:. Yn ystod y flwyddyn bedyefrfiodd y Parch Moses Bcberts, yn I Seion, gynifer a 34l; ac y mae yr eglhtfys- wedi cyn- hyddu yn ystod ei W,m' mlynedd gwexnidogaeth ynddi o 150 i 219. Kibrydir y ceir (feidl rymus ar "Fedydd" un e?1,, dyicMiau nesaf gaa brit feddylwyr j duwinyddol y Hte. EISTEDDWD ,GADEIRTOL YP. AX-NTIBYNWYP,, Cynhaliwyd yr Eisteddfod hon, ddydd Llun, ac yr oedd y neaadd yn orlawn yn mhvfii cyn amser dechrwa y cyfarfodydd. T mae yr Bisteddfbd hon wedi (ioo yn un o brif rai y wlad, er nad oes enw trystfhwr ami. Cystadksua prif feirdd Cymru am ei chadxir o flwyddyn i ffwyctdyn, ac y ipae gwyr fel Watcyn Wynn, Ben Davies, etc., ynt mhlit-h ei chadetrfeirdd. Clorianwyd y cantorion gan Mr W. T. Samuel; v llenorion a'r beirdd gan Pedrog ac eraill; a gwaith- iodd Mr W. J. Williams, yr ysgrifenydd, yn egniol diros beD er sicrhau llwyddiant yr wyl Cyfarfod y Prydnawn. —Llvwyddwyd gan Mr F. Evans, Ffestiniog yr hwn a draddododd anerchiad buddiol ar y (Jechreu, Agorwyd y gweithrediadau gan Mr W. O, Jones gyda chanu pesaillion, ar yr hwn waitb y xmq yn ftistrolgarv Arweiniwyd r Pedrog. Dyfarnwyd y gwobrwyon fel y -nlyn:- Ebysgrifiaeth 1, Elizabeth Edmunda, Brynbowydd 2, Aunie Evans, Aelybiyn; 3, Robert Jones, Jeru- salem. Unawd alto, "Oeisiwob yr Argtwydd: Laurah Ann Jones, Maenofferen. Adrodd "Saith y'm ni 1, John Roberta, Glasfryn, Rhiw; 2, Ellin Roberts, Glan'rafon-terrace, Tanygrisiau; 3, Olwen, yr hon nad atebodd. Penillion, "Aeth ymaith yn athrist: Robert Ednmncfe, Brynbowydd. Cystadl- euaeth tenor a baritone, "Hiraeth Cariad, a --]I= Aelwyd Ty fy Nhad cydradd, Hugh J. Hughes, Llan, ac Andreas Roberts, Dolydd-terrace. Ateb ewestiynau ar "Weinidogaeth Crist yn Per&a t 1, Mrs Edmunds, Brynbowydd r eydradd ail, W. Tho- mas Jones, Ty'nymaes, Llan, a Mrs Gwen A. Owen, Sun-street, Llan. Daeth pump cor yn mlaen i ddad- ganu "Y mae CJyfaill i Blant Bychain" (3p a thlws, a 2p). Canaaant yn j drefn a ganlyn :-1, Jerusalem (o dan arweiniad Mr D. Williams) 2, Brynbowydd (Mr L. Roberts) 3, Bethel,. Tanygrisiau (Mr David Wijhams) 4, Salem (Mr W.. Jones); 5, Talywaen- y (Mr G. Davies). Dyfarnodkl Mr Samuel y> pumed J°L^ 7, fry dydd cor yn ail. Gjan i wrth- dystiad dd od l law y pwyllgor wedi i'r corau ganu, a chyn l r feirniadaeth gael' ei thraddodi, bu raid pliano cyflwyno y gwobrwyon nes gwneud ymchwil- iad lawn i'r gwyn dderbyniwyd, er mwyn cadw v rheolau o dan ba rai y cystadleuai y naill gor a'r llalL Englyn beddargraph Mrs Williams, Rock-ter- race: Cydradd, Barlwydon ao Ap Cledwen, Gwyth-I erin. Ateb ewestiynau ar y 1 Thessaloniaid 1 Ro- bert Edwards, Glynllifon-street; 2, John W. Jones, Oaeclyd. Daeth dau gor yn mlaen. i dtiadganu vr anthem "Mor Hawddgar yw Dy Bebyll" (5p a thlws, a 2p) 1, Cor Bethania (R. Morris- Jones); 2, Bow- ydd (Edward Thomas). Cyfarfod y nos.—Agorwyd v gweithrediadau trwy ganu "Crugybar." Anfonodd Mr R. Roberto, Y.H., Dolawel, lythyr yn gofidio oherwydd ei fod yn a,n- alluog, gan anwyd trwm, i fod vn bresenol i lywyddu. Yr oedd, er hyny, wedi amgau rhodd anrhydeddus- i'r drysorfa. Axweiniwyd gan Pedrog. Dyfarn- wyd y gwobrwyon fel y canlyn —Cvfansoddi dernyn cerddorol i blant (lp 10s) Mr E. D. Uoyd, organ- ydd,Bethesda. Unawd soprano, "Yr Hen Gerddor Cydradd, LIinos Gwalia, a Miss Jane Ann Williams, Fronoleu, Bethania. Cyfansoddi pregeth ar "Bu farw Terah yn Haran:" Mr R. Caxadog Jones. Chwareu ar y berdoneg: 1, Miss Annie Bevan, o Ysgol y Manod; 2, Miss Jennie Owen, Pork Shop; Church-street. Adrodd "Distawrwydd" (FferyJI- fardd) Mr David Owen, New-street. Cyd-ddeuawd,. "Hyd fedd hi gar yn gywir:" Llinos Gvralia a Mr David Morris, Trawsfynydd. Traethawd ar "Bwysig- rwydd Tymor leuenetyd:" Nir Evan 0. Williams, Church-street Derbyniwyd deudldeng awdl ar "Delynau Duw," a. dyfarnwyd y Parch J. Machreth Rees (A.), Llundain, yn oreu. Cadeiriwyd ei gyn- rychiolydd, Mr W. D. Jones, Brynegryn, gyda'r rhwysg arferol gan Pedrog. Anerchwyd ef gan Glyn Myfyr, Gerallt, Gwilym Morgan, Gfynor, Trebor Manod, a Pedrog. Hysbysodd Pedrog mai Gwilym Morgan oedd yr ail oreu, a bod dyfodol disglaer o'i flaen fel bardd ond iddo ddyfal-barhau. Unawd baritone, "Cloeh Nixaon Cydradd,Mri J, H. Jones, Dorfil-street, a J. 0 Davies, Bethania. Cabryd can swynol gan Miss Ellen Jones, Bethania. Unawd tenor, "Merch y Cadben Mr David Morris, Traws- fynydd. Prif dlraethawd,5 Cvfrifoldeb PSrsonol dyn" (2p as, a thlws y tafoct arian, rhodd Mr ft. Griffith Owen, Llanrwst) Mr Thomas-Jones, 27, George- street, Llanrwst. Y brif gystadleuaeth gorawl ar ganu y demyn "0 Arglwydd Gwrando" (E. Stephen)—1, 8p 8s, a thlirs aur; 2, 4p 4s. Dau sor ddaeth yn mlaen, sef Cor Brynbowydd (W. G. Davies) a Chor Jerusalem (Mr Evan James Jones). Dyfarnwyd y cyntaf yn oreu, a'r ail yn ail.
LERPWL.
LERPWL. Eglwys Gymraeg St. Nathaniel. -Canwyd carol- au yn y gwasanaeth prydhawnol yn yreglwyshon Sul y Nadolig gan Mri J. K, Jones ao R. Thomas, yn nghyda'r cor dan arweiniad Mr W. Jones. Cy- feilid gan yr organydd, Mf N. G. Williams. Rhoddodd y gynulleidfa luosog wrandawiad afitud, yn nghydag arwydd ychwanegol o'i chymeradvy- 81eth trwy wneuthur casgliad sylweddol ar derfyn y gwasanaeth.—Gohebydd.
LLANDINORWIG.
LLANDINORWIG. Dydd Gwener diweddaf, yn eglwys y plwyf hwn, ymunwyd mewn glan, briodas, gan y Parch James Salt, ficer, Mr David Williams, Vaynol- terrace, a Miss Alice Parry, Cefii Coch, sef merch i Mr Robert Parry, warden eglwysig. Rhoddwyd y briodasferch ymaith gan ei thad. Yr oedd amryw o gyfeillion y par ieuanc wedi ymgynull at eglwys y plwyf i weled' y seremoni. Yr oedd" arwyddion amlwg o barch ac o deimladau da yn cael ei dda-ngoa trwy yr holl ardal.. Gwasanaethwydyn was gan Mr Owen Griffith, organ- ydd St. Mair, Dinorwic; ac yn forwyn gan Miss Laura. Williami, cfrwaer-y priodfab. Ar ol i'r gwas- anaeth fyned drosodd aeth y cwmpeini priodasol' i fwynhau gweddill'o'r diwrnod i'r ddinas esgobol, set Bangor. Yn yr hwyr, yn ng-hartref briodasferch, yr oedd gwledd o'r-radd oreu wedi ei pharotoi, pryd yr eisteddodd tua deugain wrth y bwrdd.. Yr oedd I yr anrhegion priodasol yn lluosog a gwerthfawr. Dymunwn pob llwyddiant i'r par ieuano yn eu sefyUfa newydd. —Moel-fab.
PENRHYNDEUDRAETH.
PENRHYNDEUDRAETH. Llys yr Ynadon. — Gynhaliwyd hwn ddydd lau gerbron 3ipi Osmond Williams (cadeirydd), William Jones, R. Jons. Morri., ac E. M. Rt-berts. Yr Heddwas Morgan,Dyffryn,a gyhuddai Griffith Evans, Crown Inn, Llanfair, o. ganiatau rneddwdod yn ei dy y 29ain o Dachwedd. Ymddangosodd Mr R. Glithrie Jones, Dolgellau, i erlyn tros yr heddlu, a rhoddodd I yr Heddwas Mbrgan, Dj-ffryn, a'r Heddwas .r:.me, Harlech, dystiolaethau yn ffafr y gwyn. Mr J. Humphreys (Mri Jones a Jones, Porthmadog) a am- dtliffynai. --UhlwTd nifer luosog o dystion, a chymer- odd yr achos amser maith.—Dirwywyd G. Evans i lp a'r cost-ait), a'r- per-on a gafwyd yn feddw yn y ty i 10s a'r costau.-Y Cadeirydd, ar ei ran ei hunan a'r Fainc, a ddjanunai wneud; cyfeiriad parchus o waith yr Arolygydd Morgan am yr ysbaid o amser y bu yn eu mysg, a dymunai ei lwydd a'i gysur-yn fawr eto yn ei gylch newydd.—Yr Arolygydd a ddiolchodd am eiriau carodfg yFainc, a chyffeiriodd'at y: cymorth a gafodd yntau bob amser i eario ei waith- Im mlaen yn y dosbaitti- gan yr ynadon..
PORTHMADOG.
PORTHMADOG. Cylohwyl Leuyddol y Tab--rmael.-Hyiiod lewyrch- us y troiodd y gylchwyi allaiveleni. Llvwyddwyd nos Lun gan Mr D. R. Thomas, a nos Fawarth gan y Ficer (y Parch Uewelyn R. ntiglheS) MA.), gan yr hwn y cafwyd anerchiad rhagorol ar fanteision q- farfodydd llenyddol. Rhocfdodd Llew Tag-id y bodd- lonrwydd mwyaf fel arweinydd. Llys yr Yna-doo.—Cynhaliwyd y llys hwn ddydd Gwenerr gerbron Mr Robwt Thomas (yn y gadair) a I MrThos. BurueIl.-CyhJL,(!âwyd Adblphn:¡ Lovell gan yr Heddgeidwad Rowlands o acliofri rhwystr ar y ffsrdd' fawr trwy adael ei "grinding machine" ar vr heol" am Ilmser maith. Dirwywyd y dSffynydd i I lk1 8s 6o o gogta-u. -Henry William,. Beddgelert.. a wysiw^rd gan yr Heddgeidwad Williams o ayngu » Ûiegi. Addefoddi y diflFnydd ei euogmrydd gan ddsO- gan ei ofid.-Y Cadeirydd a sylwodd fod yn ddrwg ganddoi ddeall fod yj arferiad yira, ar gynydd yn Meddgpfert. Dirwywyd ef i Is ac Ps 6c o gostau. —Ffe.gyhuddid Edward RobeiiesPwMeli, o lierwlwla, a chyhuddid Carad-ac Williams, Caernarfon, a John Jonesg, Pwllhieli, oÏgefnogi. Eirlytrwyd: gan yr Uch- aroljgydd JOE eg, acsyrnddan ghosai Mr William George dron John Jc .iea.. Gan na wnaetii Edward Roberts ei jmddanghmiadP thoddwy-d. gwys aJlan i'w ddal, a gcairwyd yr -whos. Yr Ysgol Ganolradd.Cynlialiwyd cyfaijfbd o'r Efywodraethvyr prydnawn ddydd Gvrener, Dr. Wil- Ekm Jones Moiris yn llywyddu. Allan o yn agos i 40 ymgeiswyr am y mydd o ia-athrr.w, yi> oadd Mr Rhys Evan«, y prifathraw, wedi de\«ts Mr J. Cousins, B.l-c. (Victoria.University), o Swydd Efroq. -Ar gynygiad y Parck John Owen, ysteael ei elho gan Dr. Grffith, pasiwyd yn unfrycol i'gymeradwjo y dewisiack
TALYSARN (NantUfc/i
TALYSARN (NantUfc/i Adfenfc.—Yn ystod y tymhor hv-)t bu y ParoR E. H. GriZh,, Gwilyast Lewis, a D. AiiWi Lloyd, Caer- narfon^ yn pregethu yn Eglwys ^t. loan, Talysarn. Daeth, affer da yn nghyd, a chawakm bregethau g afael- gar sb tharawiadot i r tymhor.
WYDDGRS^
WYDDGRS^ Baslyntion Carwriaotbol.—^X^dd Nadolig darhi i Jcaeph Burgess; glor, ugain mlwydd ocri, yc Hwn Ofedd yn bywyn Buckley-la^, Bfwele, gyflawnl hunan- foddiad ya y modd mwy4 pers-derfynol. Yr oedd v trancedig wedi gwneud ^jftodiad gyda:i gariad, yr hon oedd i briodi yn fujsjn^ am haner-awr wedi saith y noson o flaen y Yr oedd tvr chyfarfod yn High-street, Vi yddUg ond, rywfodd neu. gDydd, llHthodd y ddau a gseled eu gilydd ar, 3-r adeg hono. CVfarryddasant eu ltYdd, modd bynag, rhwng na-w a deg o'r gloch, pan y cafodd ymddiddan a'i gariad yn nghylch y psc-adiad. Yr oedd. y trancedig, erbyn yn, wedi prynn tri-chwarter Deint o "carbolic acid" gan fferyllydcj ileol. Aeth v tj^ipcedig yn fuan oddi- wrth ei gariad; ac am haner-awr wedi dog, aeth i'r Blue Bell yn Maes-y-dre, ac Vlt oedd ei gariad yn byw yn y gywydogaeth hotio, estynodd botel wag i ddyn o'r enw Toseph Bryan, gan ddweyd, ar yr un pryd J MYr w wedi cyiaeryd gwenwyn." Anfonwyd am Df, Wv B. Williams, a bu y meddyg yn gwein.» y«idu ap y trancedig. Trodd xx>b ymgais o aiddev y ^wddyg yn ar.effeithiol; a hay trancedig farw Uli Vr gloch bom y Jfa&iUg vn nhy ei gariad,
Advertising
¡ ALLTUDIWCH Y GELYJS Y GELYIN AMDDI^fyNWCH MOK CORPH Yff fN EEBVN AKLhlORTD & # 4CA>NS^ Y MAE Hughes's Blood Pills h Brasau a Phuro y Urwaed, yn. Cryfhatt » Rheoleiddio yr Ystymog' yn Gosod yr Afu: mewn Cywair a Chyflwr i weithio, yn Cynhyrfu iachnsol Weithrediad yr Arenau, yn Ckdarnhau y Nerves, yn Cymhell Llifiad iachusol o'r Bile, yn clirio y Ciowi o bob nam, yn Rheo'eiddiu y Coluddroa., acya dwyn blodau Iechyd i'r Graddisu. f Y MAB Yn Atal a Tacftaa jy Scurvy, Croen Doriada^ Corn*. I wydon, Kczeraa, Scrofula, Bry^inebw HI?G-HES'S I (y B'astt, ?fcn-Boen, AaPai dirwy, Rhwymedd.Owendid, Nervesj Blinder^ Ymeny(ldol, Iselder Tsbryd; y Pile% BLOOD j Cwag-fethiact, Anhwyldeik-yr Aienaifc I Gwynegon, Diffyg Traul( fndlfeatiott I Biliousness, G«fn-Boem PILLS ) SYLWCH AR Y TBDE MARK HWN S £ F LLUN Y GAW, r AR BOB BLWCH HEB HWN TWYLL YDYW. 1 WYR A Y mae y Pills hyn yn I GWR^tGEBB- Gffaddaa ac Anmhrisiadwy i TMSIBION A\ J' 31BRCHED. g$TY maent yn iachau ar oli bob peth ArallSetlwu Heb Oedi Danfonwch am flwch o HUGHES'S BLOOD PILLS Gilrerthir hwy gan bob Chemist a Gwerthwyr- Patent Medicines am la lid, 2s 9d, a 4s>Sd, nea, danfoner eu gwerth mewo Stamps neu P.O. i'r- Gwaeuthnrwr JACOB HUGHES, Manufacturings Chemist, Penarth, Cardiff American Agency R. Ð. WILLIAMS, Chomisk.Plymouth, pp GOMEBSBALM T ELI AT BOB • CLWTF t? GOMER'S BALM a laeha Glwyfaut ar y Traodi Clunian, Pen, Gtvddf, Brys-i ipslas, Manau Llidiog, » Digroeikedcl;, Cemwydom Crawnliyd. GOMER'S B A I., M a lacha Bronau at; Pen Bronan. ———-———————— Dslurus, Piieft Traed Chwys— edig, Toriadau allan, Crach yn Mhenaa a Gwynebaa. Plant, Llygriadau a Lloegiadau yn mhob iban o'r.- (Uorph. GOMER'S BALM a Iacha Ddwy law Toriado1,. LLygaid ac Amzantau Dolurw^s. Grafu Scurvy, Gwynegon, Cymalaa Poenua, Chwydd- iadau, Tarwden, Malaethau, &e. Y mae GOM F, R'S BALM effaitlfeiol ate, bob math o Glefydau allanol y-Corph.—Khodder ■ prawf arno. Ar werth gan bob Chemist a gwerthwyr Pat«n(i> Medicine, am Is ljc y blwch, n-eu danfoner ongwertJLs mewn Stamps at y DargAnfyddwr- JACOB HUGrHSS MANUFACTURING OHEMIST, PHISARJH, CARDIFF.
!3WLLHELEL
3WLLHELEL Haelioni.—Yu olei arfer bu i Mr Owen E*rans, Broom Hall, gyfraait yn helaetii i dlodion ac eraill: ddyddiau y Nadolig^.a rhoddoddy Maer (yr Hesadur William Anthony) bimner pwya o de i dros chwf" chant o bersonau. Marwolaoth.-Bu Mr Charles Pickering, Penlan- street, farw yn dr») sydyn ddydd Sadwri cyn y" Nadolig, yn 66ain mlwydd ced. Perchid ef yn fæwr gan bawb, ac yr OIJCid yn ddyn.haelionus chymwyn— asgar. t7ymerodd.,yr; angladd fc ddydd J m.
GARN DOLBENMAEN.
GARN DOLBENMAEN. Ymadawiad.—Son sydd yma fod Mr EVP-CS, curaidU Dolbenmaen a Penmorfa, ya ymadael. Yr Eglwys Newydd.-—Yr aedd yn dda geajr^a weledi hon yn barod i'w thoi, ond v mae swm maift eto vn. gorphwys ar ysgwyddau yr cyn y b^dd wedsu ei chwblhau. Dydd Nadoligv—Tywjjfid pur anffafrL wy" yma yn ystod y gwyiiau, ond, fel arferol..yn yr Eg-- lwys, cafwyd cynulliad da% a chanwyd llusws o gaxoii- au yn^Gymrae^aa yn g&esileg, a, chafw^^syl^addit da gan y rheithor o bertqnas 1 r wyl gyfg hoc. Da,rlitIL--N,c,s, Sadwrn.. Rhagfyr 17eg, traddodwyd dariij^h.yn Yl y Biwaid ,aiL y Parcjf Hugh ^Til- lamsfc, Waenfawr, testyn dyddorAi'^r-hj* a. welais ac a giywuis ya* y trefyed mawr} yn ca. ei ddiffliinio trwy* gyfrsRsg "marie reEsfchol. Tro'dd y ty-wtdd- braidd yn anffafriol, f na chaiWyd cymiHifcd mjw, ,ondv oedd yn amlwg-trod Pf,Wttoedd yn bresenol wedi caeL eu bodciloni. GfWusanaejfiwyd yu rhagora-I yn yssfc&d y ddariith gav?, y Garr^Brasa Btod, dau arwciuiOi Mr Robert f." 4* ar y 'iiwedd d-dtganodct j rheithor ei ddiolchgfWHrch i'r seirldorf am fod, amser, vn a.wlddusi"'¡r¡r helpu, ac y gwnai yntau r hyn oadd yu ei ilia er-^rwyddo yr mlioen. Coflo, y, Tl,%wA--Ni anghofiodd an;,1)ardbrs reithoir a'i garedig wraig-mo'r tla-wd a'r an jheiius j flwyddyn hon eto, M ag; yn y blynyddoedd: a. aiet&ant heibio*. Eiddunwn iddyirtf eto lawer NadolignIaw«i a BlwydJ^ yn Newydd ditt, ond drwg yw y iysbym ru;.dt. yw em parch uu reithor yn ei gywjfife iechyd, opdl dytnjnwn id<J'9 adferiad buan. MarwolaMfo Sydyn.—Cyfirowyd' yr ardal hen yr wythnos ddgwddaf, trwy farwb sydyn Mr liaBr Griffith, Fron Goch 1-tl ei weddijfton dydd Gw, Rhagfyr 23ain, yn fynwent- DoI- benmaen. ^dyiadeimlir yn fawr al briod a'i n&lant f a "Baijawr y dan, JS- aingyfeJiad sydyn.—Min-y-3iitjat w_-
[No title]
Ar Bfeagfyr 25ain, 173T dechreaiodi yr hyn a adnafeyddir fel y "R,hew ?I«wr," yr a ^ar_ iaodd am chweeh wythnos- yn ddidor. Rhewodd y Dahrys oil drosti, rhowtiiwyid eidion ym gyfan ar y Thorn yn ymyl Pont tiuodain, a c&ynJialiwyd Hair ar yr afon galed. betih a wnaathet* Srjoon, pe Ixsasai rhywun yn gadael SWill mawr 4o, a"ian i ti V gofynai bon- eddigea iV garddwr, TT h.wn sydd yn wr pexchus ac yn byw yn y pentref. "Nid w-e- yn gwybod, madam," atebai yntau-; ucnd yr wyf yn meddwl y ceisiwn dipyn o iywbeth i'w yfed Fel pob dyn gwir fawr, yr oedd George Ste- phenson yn edrych ar goegni a gwag-ymddangos- iad gyda r ffloidd-M mwyaf. Un diwrnod- daeth. ato ddyn ieuanc ago oedd yn awyddus i Vd-yfod yn beirianydd, a caaxiai yn ei law Son brydfertA a. phen aur. Dywedodd Mr i?ie(phensoi> wrtho. "Dyro y Scm yna o'r reilldu, fy nyn ieuanc, p# yna mi a siaradaf a thi!" Wrth foni-ddwr arall oodd. wedi ei wi;s",o, yn goegwyeh, efe a ddywedodd un diwTnod:Yr wyf yn gobeithio y gwDewch ty esgusodi; yr wyf yn ddyn sydd yn 4jama yn blaen, ac y mae yn ddnvg genyf weled dyn ieuaoci prydflt a thalentog fel chwi yn anicrddo eith. ihainan gyda y wasgod liwiedig a'r holl gadwyni ynia. Pe ibuaswn i, syr, wedi bodkiro fy mhen gydaV fa.th bethau pan yn ei oed chwi, ni bu- asww yn yoefyllfa yr wyf yitddi 5* awr." ——— L 'I 'Ajfgraphwyd a Chylioeddwyd y "North Wales Chronicle" Company, Limited gan David Williams, yn y "North Wales Chrouwle" a'r "Gwalia" Print- ing Works, Caxton Houses High-street, Bangor, yn Mhlwyf Bangar, Sir GaeMarfon.— 1 Ma^h, Ionawr 3^ ^u