Gwalia

Pigion o'r "Drych." EGLWYSWR CADFIUDOGAIDD. Yn ddiweddar ffynai "ryïl ddadl yn y newydd- iaduron yn Mhrydain mewn j>ertliyna^ i ba enwad o ddyn yw y Oadfridog Roberts. Sicrha- odd rhywrai mai liedyddiwr oedd, a dechreuai yr enwad, gellid tybio, ymdeimlo yn falch fod y fath flaenor godidog yn aelod o hono. Y mae aedodau goruche-l mewn enwad, nid yn unig yn addurniadau eithr, hefyd, yn glod iddo. Y mae yn werth cefnogi enwad, fel teulu, fag fech- gyn cawraidd. Wedi yyiholiad, serch hyny, cafwyd fod y Oadfridog yn aelod parchus o Eg- Iwya Loegr. Hysbysir i ni fod y Fam Eglwys yn magu y mwyafrif mawr o fechgyn penaf y Llywodraeth a'r Ymherodraeth, ar for a thir. Owynir fod oryn duedd yn yr enwadau i ochn. gyda gelyrtÏon Prydain yn fych. Genedlaeth- au yn ol ofnid i'r Eiimyniaid lanio yn Lloegr rhag ofn i'r Annibynwyr ymuno a hwy i orohfygu a goreotgyn eu gwlad eu hunain ac nid anhys- bys yw y ffaith fod cryn gydymdeimlad yn hres- enol rhwng rhai enwadwyr a'r Bweriaid ac eraill. Nid oes lie i amheu fod plant yr hen Fam yn ffyddlonaob i Brydain na. phlant yr enwadau. Byddai yn dda genym weled plant yr enwadau yn efelychu'plant Eghvys Loegr yn y peth hwn. Y mae cam Prydain yn harddweh yn ei phiant yn gyffredinol. MAES rR MEROHED. Y mae y merched, ers llawer dydd, yn enwog I am ganu a ohwareu cynyrohion y beehgyn ond nid ydvnt rto wedi deohrou cyfansoddi nemawr eu hunain. Y maent yn barod yn gwneud yn dda ar faes llenyddiaeth, ond ychydig iawn welir ao a glywir o waith cerddorol y merched. Oeir hwy yn enwog mewn llenyddiaeth, mewn ar- eithio a darlithio, mewn pregethu, mewn bardd- oni, mewn chwedlydda, a dangosant allu godidog a ohydwastadf ag eiddo y bechgyn, yn ami; ond nid ydynt, eto, wedi antuxio i'r maes oerddoiol i'r graddau y gellid disgwyl. Nid oes lie i amheu fod y fynwes ferehedaidd yn gloddfa o gerddor- iaeth, o gerddoriaeth burach, swynolach, ao aT-, uohelaoh na dim sydd o fewn y galon wrywaidd. Y bechgyn hyd yma fu yn siglo cryd eerddor- iaeth ood both am dam pan yr ymgymer y ferch a magu plant cerddorol a'u magu ar ei mynwes ei hun ac o fewn breichiau anwyldeb ei serch, ac nid fel y gwneir 11.0 y gwnaed hyd yma gan y bechgyn ar faeth costrelau celf a chrefft. Ymddengys i ni mai yr anian ferehedaidd yn y oorddor sydd yn cyfrif am ei gynyrohion cerddorol goreu. Nid oedd y Groegwr yn mhell o'i le pan y coeliai mai merched oedd yr awenau oil. Y mae yr anian fachgenaidd o'r goreu i gyflawni gorch- wylion cyffredin, ond y ffaith yw mai yr anian fenywaidd rydd gyfrif am y cyflawniadau tecaf yn myd moes a meddwL Mor fenywaidd ac mor ferohedaidd yw y talentau disgleiriaf welodd y byd erioed Mor gyftredin yw y dywediad fod y I beohgyn athrylithfawT yn ddvledus i'w mamau, ) nid am eu magu a'u hyfforddi yn unig, eithr hefyd am roi llawer o'u han'anawd iddynt ac ynddynt. Nid oes dadl na fydd diwygiad trwy- adl yn y byd cerddorol mor fuan ag yr ym- gymera y fam a'r fenyw eneTeifftiol a chynyrchu cerddoriaeth, oblegid eiddo y fenyw yw yr anian yn wreiddiol, ac oddiwrthi hi y cafodd ei mab, y cerddor, y ddawn hyd yma. CJanodd hi a'i chalon iddo cyn ei fod yn gwybod gwahaniaeth rhwng sain a swn; ac. felly, nid yw ei gerdd ef ond efelychiad neu gerddladrad. Olywir cerddoriaeth gwerth ei gwrando yn y byd, pan y darganfyddir ffordd i gael y gerddoriaeth sydd yn y fynwes fenywaidd allan. Fel y ceir y bregeth oreu yn olaf, felly, hefyq, y daw r eerdd' oreu yn olaf, oblegid y mae y fenyw heb ddeohreu eto. Y LLYWODRAETH PHILIPPINAIDD. Dydd Hun, Medi 17eg, cyhoeddodd yr Arlywydd McKinley ei gyfarwyddiadau i'r Ddir- prwyaeth Philippinaiddi mewn perthynas a'r modd i lywodraethu yr ynysoedd. Un peth a dery y darllenvdd ynddynt rw na ymddengys yno ddiim yn sawru o'r ymerawdwriaeth y cyhuddir yr Arlywydd o fod yn awyddus am danL O'r dechreu, ni fu sail i'r fath Lrvh\iddiad ac ar fyr, daw y camgyhuddiad moT amlwg fel y bydd yn gywilydd gan neb gofio iddo roi coel o gwbl i'r fath oferdybiaeth. Y mae yr un cyfarwyddiad- au, hefyd, yn gwneud i ffwrdd a seiliau y cyhudd- iad o filwnddiaeth. Nid sefydlu milwryddiaeth nao ymerawdwriaeth yw amcan y Llywodraeth Wcrinol yn yr ynysoedd. Nid yw hanes y blaid Werinol yn cynawnhau coleddiad y fath goel dongys tro ion ei gyrfa o'r cychwyn fod ei thuedd- fryd am. ddadblygu rhyddid a breintiau gwlad- yddol yn hy1.=radl na'r cyferbj-ndol nid yw yn ystod ei gyrfa wedi difreinio neb na darostwng neb o'i jaafle o ddinesydd. Yn y cyfarn-yddiadau ownoir vdarpariaeth i symud y llywodraeth o ddwylaw y swyddogion milivTol i ofal y gwein- yddwyr grvladol, ond cymeradwyir gwneud hyn yn raddol yn ol graddau ymostyngiad y bobl wrchryfelgaiT i'r awdurdodau gwladol; oblegid nid Thesymal na diogei fyddai gwynebu gwrth- rvfe-twyr a threfn heddwoh. Siorheir fFurflywodr- aeth wladol a gwerlnol hollol i'r bobl yn y man y deuant yn foddlon i'w ohymerydl Trefnir a chymaradwyir i'r gwahand lywodraethwyr yn ngw ahanol barthau yr ynysoedd droi eu meddyl- iau i safydlu llywodraethau dinasol yn mhob man, yn y rhai y rhoddir y cyfleiisdra i'r bobl mcswn trc-fi a phentrefi i reoli eu hamgylchiadau eu hunain hyd eithaf eu gallu e'u c7rmwysderau, ao yn gy.-fs.n a'r gyfraith, lies cynideir.has a hawl- iau tevrn-rorweh. ar y decliTeu y bydd yn rhaid ihai swyddau ag Americamaid; ond cymeradw ir a. threfnir gyda ohynydd gwybod- Hota a djdblygiad prcfiad", i'r brodorion gael y flaenoriaeth yn mhob gwaith y dangosant gymwy^dor ac addasder gallu i weinyddu y swydd 0 <»h' tlawni y gwaith. Mynegir, piefyd, i'r D'li.q>rw]-ae:h mai nid amcan y ffurflywodraeth yn yr ynysoedd fydd rhci boddlanrwydd i'(1" Americaniaid, eithr y'i sofydlir yn hollol er ded- wyddwch, heddwch, a hawddfyd y trigolion, a cfeymeradwyir cydymffuifiad ag arferion, ac hyd yn nod a rhagfarnau y bobl mor bell ag na; fyddo llyny yn niwe-diol 1 Iwyddiant a lies y llywodr- aeth- Nid oes dim yn yr ysgrif yn awgrymu cais o gwbl ar Tan y Weinyddiaeth i sangu ar hawliaa y babl na dirmygu eu dyheadaa am x-yddid .i'i freintiau. Trefnir, hefyd, i ganiatau ;'r ilwyth-au brodorol anwaraidd eu harferion, ffurflywodra&thau ihyytliot gyda gwahardd yn unig arferion barbaraidd a chreulon, gan arwain i'w plith y.ft raddol arferion. addysg, ac egwydii- orion gwareiddiol, moo* ddicLramgwydd ag y modd. Nis gall neb lai, ar 01 darllen yr ysgrif, na chydnabod fod ynddi arwyddion y dymuniad uwchaf am lei y Philippiniaid, LLYS BARy LLAFUR. Un o'r syndodau penaf yn hanes y oenedloedd gwareiddiedig Idaenaf yw na wnant ymgais o fawr gwerth i drefnu ar gyfer osgoi rhyfeloedd gweith- faol. Onid yw yn rhyfedd na wneir y peth nesaf i ddim ganddynt i osgod anghydfodau gweithfaol sydd >*n fynych. nid yn unig yn golled ofnadwy, yn drueni yn mhlith y dosbarth gweithiol. cithr he-fyd yn warth o safbwynt synWJT cyffredin a threfn cymdeithas. A y ddwy blaid yn nghomgorn a'u gilydd fel dau darw, fel pe na byddai gan y ddau amgenach synwyr ac amgyffrediaeth na dau fwystfil.- Fel y dywedai newyddiadur Seisnig dylknwadol, y dydd o'r blaen, "Ni wnaed ymgais hyd yma i osgoi colled ion ofnadwy y mae anghydfodau rhwng meistradoedda gweithwyr yn eu haehosi.Ceir pawb o'r. safleoedd uwchaf yn y Llywodraeth i lawT-hyd y seguryn ar yr ystrydyu ddiymactfertli o ran dim a wneir, drwy grmdeithas, i gynllnnio rywbeth gwell na "tha,ro." Pe yr ai ty ar dan, byddai yno beirianau mewn munud ida-flu: dwfr arno pe byddai yn derfysg ar yr ystryd byddai yno heddweision yn y man i gyfarfod a'r afreol- eiddiweh pe y digwyddai damwain ar y rfcjeil- ffordd", byddai yno "dren dr^lliad" yn ddioed ond pan y digwydd gwrthdarawiad ar ffoTdd llafur a gwaith, saif pawb yn syn a diymgymûrth fel r bae sefyll allan yn farn anocheladwy! Nid oes dadl nad yw atal anghydfod gweithfaol y sefyll allan a'i ganlyniadau creulon ac anghristionogol moT hawdd ag atal tan neu atal llawer o bethau ataladwy eraill; unig ffordd i ddeohreu sylweddoli y ffaith yw cael y pleidiau i gydhaibod ac i gydnabyddiaeth a'u gilydd. Nis gellir ebargofi y ffaith mai un achos mawr o'r sefyll allan yw balchder ac ymhoniaeth y cwmniau. EdVychant gydia dirmyg ar y llafurwr, ac achosa y dirmyg hwn, ar wahan i ddim arall, ffyrnigrwydd yn y gweithwyr. Cyfarfyddid a'r anhawsder pe y sefydlid llys cyfryngol rhwng y meistr a'r gweithiwr, lie y gallai yr olaf gael gwrandawiad i'w gwynion. Yn ol y dre-fn hre3enol, teimla y meistri eu bod yn fantais fawr iddynt gael eu ffordd eu hunain a dyna y rheswm yr ymdrechant gadw ystyriaeth o fudd- ianau y gweithwyr allan o'u cyngoran.. Wrth gwrs, hyd y gallant, cadwant v gweithwyr allan o'u Rystyriaethau, a chylxyd a hyny, pery plant llafur dan ddirmyg a than orthrwm ond cyn y ceir gobaith gwaredigaeth a olxyfiawnder (cyd- iawnder, iawn y ddwy ochr), bydd yn Thaid trefnu buddianau llafur i'r ddwy ochr—o ochr y gweithwyr yn ogystal ag o ochr y meistri. Bydd yn rhaid i'r LITS neu'r Bwrdd (beth bynag y'i gelwir) osod hawliau y gweithwyr ar y nai.l badell i'r fantol ac eiddo y meistri ar y 1-adell arall, Credwn pe y gellid cael llawer 0 gwynion y gweithwyr yn deg i fwrdd llys neu fwrdd o ddynion ystyriol a dyngarol (dynion na fydctai ganddynt gyfranau yn y gwaith nac mewn mwy cydymdeimlad a'r meistri nag a'r gweithwyr) diau y gwnai les i wareiddiad y gweithfeydd a'r glofeydd. Yn ol y drefn yn bresenol, nid mater o iawnder yw, eithr o wneud elw a chael y trechaf. Bydd yn "rhaid i'r Llywodraeth yn hwyr neu hwyrach, ddwyn achos y gweithiwr i farn deg.

Harwclaeth Ardalydd Bute. Gyda gofid dwfn a diffuant y mae genym yr wythnoe hon y gorchwyl pruddaidd o gofnodi marwolaetih Ardalydd Bute, yr hyn a gymerodd Ie yn Dumfries House, Cunnook, un o drigfanau Ysgotaidd ei arglwyddiaeth. am chwarter i ddau o'r gloch boreu dydd Mawrth, y 9fed cyfisol. Prin y mae angen dweyd fod Ardalydd Bute yn un o'r lleygwyr enwocaf yn y Deyrnas Gyfunol, ao un o ganlynwyr urddasolaf perthynol i'r Eglwys Babaidd, ac felly y mae ei golli, drwy angau, o'r uchelfan yr oedd ynddo wedi peri gofid cyffredinol. Teimlir cydymdeimlad dwfn a'i weddw a'r teulu oil, yn eu galar, gan dlawd a chyfoethog. Ergyd o'r parlys foreu Llun fu achos union- gyxchol ei farwolaeth, tra yr xdoedd yn Ayrshire, Ysgotland. Anfonwyd gyda phob bTYS am Dr. John Kerr, Ounnock, ac arosodd yntau gyda'r claf hyd y diwedd. Yr oedd Arglwydd Bute wedi bod yn wael ei iechyd ers peth amser, ac aeth i Cunnock tua diwedd mis Awst. Am beth amser ymddangosai fel pe yn gwella ychydig, a galluog- odd hyn ef i gymeryd ydhydig ymarferiad drwy fyned allan mewn cerbyd. Yn wir, daeth mor gryf fel y presenolodd ei hun yn Eglwys St. loan yr EfengylwT, lie yr oedd yn addolwr cyson a defosiynol tra yn aros yn Dumfries House, a choleddid gobeithion y byddai i'w ymweliad ag Ayrshire fod o les parhaol iddo. Ond ni syl- weddolwyd y gobeithion hyn. Yn ystod holl amser clafychiad maith a thost ei arglwyddiaeth yr oedd Arglwyddes Bute vn wastad wrth ochr ei phriod, ac tti ddiflino yn ei hymdrechion i teihauei ddioddefiadau. Cryda'r eithriad o Arglwydd Ninan, yr ail fab, yr oedd holl aelodau y teulu yn bresenol yn Dumfries House. Derbynir y newydd am farwolaeth yr ardalydd urddasol yn mhob man gyda'r gofid dyfnaf; i drigolion Oaerdydd, lie yr oedd mor adnabyddus, ac yn llwyddiant pa ra.i v c%"merai gymaint o ddyddordeb, daw yr amgylchiad pruddaidd fel coiled bersonol. Ganwyd John Patrick Crichton Stuart, trydydd Ardalydd Bute, yn Mount Stuart Hou&e, plwyf Ken forth. Ynrs Bute ar y 12fed o Ragfyr, 1847. Ar y 18fed o Fawrth eanlynol, bu farw ei dad yn ddisymwth yn Nghastell Caerdydd, a daeth gwr.livych y llinellau hyn yn oilynydd i'r teitlau a'r etifeddiaethau. Ar yr 28ain o Ragfyr. 1859, cafodd Arglwydd Bute yr anffawd o golli ei fam. pan nail oedd ond 14 mlwydd oed. Yn ddilynol bu dan gwrs o addvsg mewn gwahanol ysgolion hyd nes y cyrhaeddodd ei 21ain mlwydd oed. Tra yn Nghaergrawnt enillodd am ryw wobrau am farddoniaeth Lladin a Saesneg. Ar 01 hyn bu yn teithio drwy lawer o wledydd y b-d, megis yr Alpht, Gwlad Canaan, y Cyfandir, etc. Cymerodd Arglwydd Bute gryn lawer o ddyddordeb yn yr iaith Gymraeg. oblegid dysgodd hi er mwyn gallu mwynhau llenyddiaeth a hanesyddiaeth Cymru, ac y mae ei holl blant wedi cael eu dysgu i siarad Cymraeg. Dyma fel y dywed y cyhoeddiad Seisnig, "Men and Women of the Time," am dano:—Yr oedd John Patrick Crichton Stuart. K.T.L.D., yn fab i'r ail ardalydd. a ganwyd ef yn Mount Stuart House,, yn Isle of Bute, Medi 12fed, 1847. Dis- gynodd y teitl iddo ar farwolaeth ei dad yn 1848 a derbyniodd ei addysg yn Harrow School, o'r lie yr aeth i Eglwys iOriKt, Rhydyohen. Derbyn- iwvd ef i Eglwys Rhufain vn LUmda'n, RhagfjT laf, 18S8. Gwnaed ef yn Knight of the Order of I the Thistle yn Chwefror, 1875, ac yr oedd yn Arglwydd-Raodaw sir Bute. Derbyniodd y radd o IL D. yn Mhrifysgolion Glasgow, Edinburgh, I a St. Andrews. Cyflwynodd y Great Hall i adeil- adu Prifysgol Glasgow. Cyhoeddodd Arglwydd Bute. "The Roman Breviary tras. from Latin into English "The Coptic Morning Service for t the Lord's Day." trans. into English Essays upon Christian Greece;" "The Arms of tho Roval and Par:iamentary Boroughs of Scotland," yn gvstal ag areithiau a thraethodau. gan mwyaf ar destynau perthynol i Ysgotland a'r Cyfandir. Cynwysa y rhai hyn ddesgrifiad o rai cofgolofnau Cristionogol yn Athen, ac o ymweliad personal a Patmos. Etholwydef yn Faer Caer- dydd yn 1891 (y pendefig cvntaf i gael ei ethol i'r fath swydd er r Reform Bill), yn Prov Rothe=av yn 1896; ac yn Lord Rector Prifysyol Rt. Andrews yn 1892, ao wedi hyny yn 1895. Yn 1872 priododd ei arglwyddiaeth yr Anrh. Gwendoline Mary Glossop. merch henaf Arglwydd Howard o Glossop, a gedy dri mab ac un ferch.

I FENDIO A MEWN" DIWRNOD. Cymerwch Laxafve Promo Quinine Tablets. "Dychwela pob Fferyllvdd yr arian os moth?, iachau. r. 1 (1. Mae y Tablets gwirion eddol wedi eu stampio L.B.Q, 3361

Y Diweddar Esgob Lloyd o Fangor. [O'r "Geninen."] Y bore y derbyniodd gwrthrych ein hysgrif lythyr y Prif Weinidog yn ei hysbvsu fod ei Mawr- hydi y Frenhines wedi ei anrhydeddu trwy gynyg iddo gadair wag Sant Deiniol, dywedai wrthyf, mewn nmdd difrifol—"It is a. tremendous promo- tion to be thus raised to suoli a high pinnacle and become a peer of the realm." Dyrchafiad goruchel ydoedd, mewn gwirionedd. Anhawdd i'r Cymro nad yw wedi teithio y tu allan i gylch llenyddiaeth ei wlad ei hun sylweddoli ei lawn ystyr. Nid gormod dwey-d y buasa: cannoedd. os. nad mwy, o soneddwyr cyfoethog y Dteyrnas. yn foddlon aberthu miloedd o arian ac aur er mwyn sicrhau iddynt sedd yn Nhy yr Arglwyddi. Eithr i ychydig o'r cyfryw, sef i'r ychydig hyny ag ydynt naill ai trwy eu haelioni itnghydmarol at sefydliadau dyngarol, neu* yn rhinwedd eu gwasanaeth dirfawr yn y cyich ■gwi«eidyddol neu Wyddonol, yr egyr drws y xy anrhydeddus hwnw. I'r. miloedd gweddill, gan nad pa mor deilwng neu gyfoethog. bynag y byddfliit, erysi y drws yn gloedig. Yn mhenodiad prif aitliraw Coleg Crist, Aberhonddu, gwelwn i'r drws ymagor led y pen i'r Cymro gwladgarol o Lanarth, yr hwn, yn nyddiau ei ieuenctyd, a was- anaethai am dymhor yn un o fasnaohdai tref henafol Caerfyrddin. Pwy a'i hagorodd? neb amgen nag ef ei hun. Meddai, ar y pryd, yr allweddau angen- riieidiol, sef cymeriad pur, ysgolheigdod addefedig, Agyrfa athrawol lwyddianus, yn nghyda thyst- ysgrifau ugeiniau o'i frodyr clerigol a lleygol. Ni feddai un "cyfaill yn y llys" i sibrwd ei enw a'i gymhwysderau yn nghlyw y Prif Weinidog, ac ni 'Y'n chafodd. hyd ag y gwyddom, gynhorthwy neb, o'n heegobiore brodorol. Priodolwn, gan hyny, ei ddyrchafiad nid i'r dybiaeth fod ganddo gyfeillion dylanwadol wrth law, eithr yn hytrach i'r ffaith ddarfod1 i'w gymeriad, a'i ddysg, a!i Iwyddiant athrawol, enill iddo gyfeillion a phleidwyr, grym tystiolaeth y rhai a orfuant gyda'r Prif Weinidog. Urddasol a dyrchafedig. yn ddiau, ydyw y swydd esgobol. Ymddengys hyn yn eglur pan ystyriom fod esgob yn aelod o Dy yr Arglwyddi, ac felly yn un o lywiawdwyr yr Ymherodraeth. Eistedda mewn cynulliad o dywysogion a phrif fonedd y deyrnas. Ar un ystyr, medd fantais bwysig ar luaws o honynt; canys darperir iddo balas nardd i fyw ynddo a chyflog cyfaddas i urddas ei safle; tra, y mae llawer o'n Harglwyddi, fel y gwyddis, yn gymharol dlawd. Ystyriaeth aTall ydyw y evhoeddusrwydd a roddir i vmadroddion a gweitli- rediadau swyddogol esgob. Cofnodir pob ym- ddangosiad o'i eiddo mewn cynulliadau cyhoeddus, a chyhoeddir ei anerchiadau yn y gwahanol newydd- iaduron. Un o gymeriadau cyhoeddus y dydd ydyw, ac fel un o urddasolion y wlad telir iddo barch a gwarogaeth dyladwy. Yn mhlith rhengau off el riaid, a gweinidogion Ymneiliduol Cymru gellid, ond odid, enwi amryw ag ydynt yn fwy nodedig am eu hyawdledd: eithr y mae i leferydd e^gob bwysigrwydd a dylanwad na. pherthynant i'w safle hwynt. Fel y sylwodd y diweddar Ddeon Edwards wrthyf unwaiih—"The mere fact of mv being Dean of Bangor adds to the weight of my public utter- ances. A cannon designed to carry a great dis- tance must be placed upon an eminence." Mae y sylw yna yn fwy cymwysiadol fyth at safle esgob. A barnu addiwrth fywgraphiadau enwogion Cymru a ymddangosant o bryd i bryd yn ein cylch- gronau, ofnaf fod llawer o honom ni y L'ymry yn anymwybodol o'r ffaith mai enwogion mewn cylch bychan iawn ydyw y mwyafrif o honynt. Tu allan- i gyffiniau y Dywysogaeth prin y gwyddi3 am danynt o gwbl; a phe hysbysid i >Sai& goleuedig fod hwn a hwn, megys lID o brif enwogion Cymrn, wedi marw, ei ateb. feallai, fyrddai, na cblywodd hyd yn nod am fodolaeth y cyfryw un. Nlynwesaf barch diledryw, a dymunaf dalu gwarogaeth ddy- iadwy, i'r adran hono o'n evdwladw3T, y rhai, yn rhinwedd meddiant o alluoedd natiniol c-ryfion. ac ymroddiad egnid ar' faesydd y Weinidogaeth a Llenyddiaeth, ydynt wedi ymgodi i fod megis ser yn ffurfafen llenyddiaeth ein gwlad eithr gwendid ynum fyddai anwyby.' iu y ffaith, pe trosglwyddid hwynt-o' leiaf y mwyafrif o honynt—i ffurfafen llenyddiaeth y Deyrnas, y rbestrid hwynt yn mhlith y ser hyny ag y yn rhaid wrth ysbienddrych cryf cyn y gellid eu darganfod. O'r tu arall, mae esgob, yn rhinwedd ei swydd, a dilyn- y gydmar- iaeth. yn seren o'r dospurth flaenaf: neu, i newid y gydmariaeth, mae yn un o ^olofnau y Wladwriaeth —swyddogaath nad oes gan y Cymro uniaith namyn syniad amherffaith yn ei <'hylcb. Yn nglyn ag urddas a dylanwad y swydd cyplvsir dyledswyddau a chyfrifoldeb pwysig. Rhaid wrth gymhwysder. ie, cymhwysderau, i'r swydd. Yn y cylch'Eglwysig, i'r esgob y perthyn s^yadogaeih Llywvdd. Efe yw prif reolwr gweithrediadau Egiwvsig yi- 'esgobaeth; efe yw prif arweinydd yr amrywiol •bwyllgorau a'r cynhadleddau a cliydag cf y gor- phwys y cyfiifoldeb o henodi otleiriak^ i'r gwahanol blwyfydd yn ei nawddogaeth. J. sicrhau penodiad- au doeth a chyfiawn dylid adnabod cymeriad a chymwysderau yr offeiriaid, ac hefyd ymgydnabyddu a nodweddion cyiud-.nthasol. masnachol a. chrefydd- ol yr am ryw iol blwyfydd. Te:mla, fod dyfodol yr Eglwys drwy yr esgobaeth yr. gorphwys, i radd- au, ar ysgwyddau y rhai a benoda. efe. Rawdel credu, an hyny, fod y penodiadau hyn yn achlysur o gryn bryder ac ymc hwiliad; ac er gwaethaf pob awydd ac ymgais i wneud y dewisiadau goreu a doethaf, gwyr y by id iddo siomi yr jyixgeiswyr aflwvddianus. N j. yw yr uchod n«myn amlinell- iact bras o ddyltdswyddau eSboo. Y cyfrifoldeb) dwysaf. yn ddiau. a orphwys arno ydyw proft ei hur. yn wirioneddol "Dad yn Nuw" i'w braidd. Nid gorchwyl ysgafn mo hyn. 0 uwchder ei safle urddasol y perygl ydyw colli golwg ar hyn. Os cyll esgob seich a pharch yr offeiriaid, o dan y grediniaeth. ei fed yn ddifiygioi 1!H. Yi"! d:frifoldeb ac ymroddiad i'v» w-uth, neu mewn iy:lymdeimlad a. hwynt,—os na phvawf ei bun, yn ol bant atÙ, yn "arogi byyrvd 1 fywyd" i'w braidd,—dv --sad niweidiol i dduwioHb fydd ganddo. Os tein-ua yr offeiriaid ma: cys-ylltiad swydat gol y.! unig sydd rhyngddo a hwyik:. nid gormod dweyd ei fod yn amddlifad o'r perl gwerthfawrocaf j n nghoron ei swydd. Ymffrostiai yr Esg:-vb Lloyd ei lorUwedi ymweled a'r holl blwyfyd-d o'r bron yn ei Esgobaeth i'r dyben o ffurfio cydnabyddiaeth bersonol a'r offeir- iaid, ad hefyd ymgydnabyddu a nodweddion y gwa- hanol blwyfydd. Mewn perthynas i'w benodiadau cyhoeddus, er Pad oeddynt i gyd, feallai, yn ddi- feius, eto credwn eu bod. ar y cyfan, yn foddhaol. Sicr yw ei fod yn hynod o awyddus i wneud y penodiadau doetfcaf, ac, ar yr un pryd, gwneud cyfiawnder a'r offeiriaid; ac ymochelod-i rhag (lancos ffafr i nc-b 91 gj-feillion os na feddent, yn ei farn ef, gymhwysd'erau a theilyngdod. Un o nodweddion canmoladwy ei benodiadau ydoedd dyrchafu nifer o hen guradiaid. Rhagorai fel liywydd y gwahanol bwyllgorau Eglwysig. Gyda materion a ofynent ymarferiad o synwyr cyffredin cryf dangosodd ei hun yn feistr. Ed ilywydd y cynhadleddau blynyddol, enillodd edmygedd a chlod cyffredinol. Arddangcsai ei r.,t -)I anerchiadau agoriadol allu a medr y dadleuydd meistrolgar. 0 dau ei lvwyddiaeth ef rhoddid per- ffaith degweii i b^wb a ddymunent gymeryd rhan yn y gweithrediadau. Pa wendid bynag arall a ellir ei briodoli i'w weinyddiaeth, nodweddid ei vmddygiad yn y gadair lywyddol gan ddoethineb a hynawsedd a enillodd iddo enw rhagorol yn yr esgobaeth. Yn fy erthygl flaenorol sylwa.is mai "man- tais fawr mewn talaeth He y ffyna y Gymraeg, fel y gwna yn Esgobaeth Bangor, ydyw i benaeth yr E^Iv-rys Genhc-dlaethol allu ^jweithredu fel 'dydd- iwr' cydrhwng yr amrywiol bleidiau crefyddol a c-haredigion yr Eglwys." -A-la, y sylw jrna yn gvni- hwysiadol at y «kktu brif ddosbarth o Eglwyswyr yn Esgobaeth Bangor, sef y bonedd a'r gwreng. Gorchwyl tra anhawdd yèyw i esgob foddhau ae enill cymeradwyaetli y ddwy blaid. Wrth fodd-o lluaws gwreng sa-if mewn peiygl o efl-,vyd.,io gyda'r boneddwyr, y rhai a feddant ddylanwad dirfawr mewn cylchoedd Eglwysyddol. Teimlai yr Esgoh Lloyd yn gartrefol gyda'r werin; ond credwn ei fod'yn -ddiffygiol o ran tueddiad i ymgymdeithasa a'r boneddigion Seisnig. "Dyn y bobi ydoedd a thein-ila Ibcib amser vn ei elfen yn nghwrnni cyd- wladwyr goleuedig. Diau ddarfod i'r gogwyddiad yma gyfyngu, i raddau mwy neu lai, gyicb ei ddylanwad swyddogol gydag uwchalkud yr esgob- aeth. Un o anheb.rorio:i esgob llwyddianus ydy" rheol- eidd-dra a tlirofnusrwydd yn nghynlluuiad ei i-iruchwylion swyddogol. Heb hyn eir i ddyrysweh. Yn r,gwyneb v toraeth llythyrau a dder^ynia yn ffunyd.liol, yn nghyda nifer cyryddol ei gyhoeoa- iadau. rhaid Avrth reol a threfn i osgoi i.iyryswell 1( ac oediadau poenus. Geilw dyledswyddau y ;wydd am reoleidd-dra a gofynant am orpheniad gwaith pob dydd vn ei ddydd, ac yrngadw rfiag gohirio dvledswyddau y dydd heddyw hyd yfory. Ofnwn fol yr Esgob Lloyd braidd yn ddifiygioi yn hyn, :t bod y diffyg llwn wedi peri cryn ofi¡:i iddo o bryo i brvd. Ni fyddai fy ysgrif yn gvflawn heb gyfeinad af ei vmdrechion o blaid Cronfa Gynorthwyol y Cl^rigM-yr. Ym*jymerodd a sefycku cronfa i ychwan- (",Zl" at werth anal101 y nifer luosog o fyw- oliaethau tlawd o fewn i'r 8fwobadh. Gofynid y swni o 12.000p i'r perwyi yma. Fed arbedasid ei fywyd nid oes amheuaeth na Iwyddasai i gasglu y swm angenrheidiol. Erys yr arlguf am yr hyn a gyflawnodd gyda'r gwaith clodwiw hwn yn gynhes yn nghalonau offeiriaid yr esgobaeth. Er wedi marw, llefara eto a chredwn yr ymeifl ei olynydd, s'-f ERob haelfrydig presennol Bangor, yn y gorchwyl, ac y dwg ef i derfyniad llwyddianus. J Wrth derfynu hyn o fyvfcraphiad o'r Esgob, t-?ilynga ei orchestwaith, sPf ei ^Emyniadur, vchydig svlwadaii. Y casgliad yma o emynau yn ddiau fydd y ovfrwng trwy yr \\wv, y trosglwyddiC ei enw i'r dyfodol. Yn ngoleuni "Yr Emyniadur" ymddengys yr Esgob Lloyd fel gwir olynyid i'r Esgob Morgan, cyfieithydd y Beibl Cymraeg. Megis ag yr erys Cymru o dan rwymai; parhaol i'r olaf, felly hefyd erys yr Eglwys yn Nghymru o dan rwymau dirfawr i'r blaenaf am ei wasanaeth aiDmoladwy i ganiadaeth y cyssegr. Datganodd yr Esgob ei farn gyhoeddus yn fuan ar ol ei ym- sefydliad yn Mangor, fod yr awdurdodau Eglwysig yn yr amser a, aeth heibío wedi esgeuluso caniad- aeth Eglwysig Gymreig, ac ofnai eu bod wedi ar- ddangos tuedd ai ddibrisio. y cyfryw fater. Pen- derfynodd ymgymeiyd a'r gorchwyl o gyflawni y diffyg. Treuliodd yn agos i saith mlynedd gyda'r gwaith, a chymfirod-d gam doeth wrth sierhau gwa.«aAaeth y dysgedig wron o Lanwrin, sef y Canghellor Siivan Evans. Yn y Rhaglith egltrra yr Esgob mai ei fwriad ydoedd dwyn. allan gasglia;d cenherllaethol a gwir gatholig. Ce;r ynddo luaws mawr o emynau. Ymnoillduwyr, er fod y mwyafrif a'u hawduron yn Eghsyswyr. Ymogeiodd rhag gwneud cyfnewidiadau dianghenrhaid yn ein hen emynau adnabyddus, ac. ar y tu araU, actferodd y geiriau a.'r syniadau gwreiddiol mt-wa amryw oeddynt wedi dyoddef o dan oruchwyliaeth cyf- n'dwyr anghelfydd. Can fod yr Esgob wedi a,"Audio yn fanwl y ewbl o,'n casgliadau tyhoeddedig ag ydynt ar gael a chadw, nid oes amheuaeth o barth i "gywirdeb" yr ad'feriadau a ganfyddir yn "Y. Emyniadur." Ceir felly yn y casgliad y fun fa is o ddarllen amryw o'n hemynau mwyaf ad'mibyddus yn eu diwyg cj^sefin. Pwnc arall a gafodd sylw yr J Is gob ydoedd "awfiariaeth ein heii Ni wyddem, cyn as tudio y llJfr, fod cynifer o gamsyniadau yn bod yn nghylch awduriaeth lluawi-t on hemynau. Bydd "Yr iKmyniadur" yn gaffaeliad i'v«ysig i gasglyddion dyfodol a amcanant at- gywirdeb yn y cyfeiriad yma. Cyfranodd yr Esgob amryw o emynau gwreiddiol a chyfieithiadau o'i waith ei hun, a- sefydhvdd ei hawl, yn ein tyb ni, i safle uchel yn mldith emynwyr enwoccaf ein gwlnd. Un o nodweddion amlyccaf "Yr Emyniadur" ydyw nifer y cyfieithiadau a geir yiukio. Rhifant yn agos i 200. Dichon y cyfrifir hyn gan rai yn wendid yn y llyfr. Mewn erthygl ar "Emynydd- iatith Gymreig," a ymddangosodd yn "Y Geninen" ryw dair blynedd yn ol, gan Llawdden, dywed yr ysgrifenydd—Yn nesaf at y rhai a faluriant! gerfwaith ein hemynyddiaeth a hwyili a morth- wyiion, daw dosbarth arall nad yw fy nghariad attynt ond Platonaidd iawn golygaf y rhai hyny a goleddant y syniad mai y cynllun perffe.itluaf o emyn Cymreig yw cytieithiad o'r Saesoneg." Gofid- iwyd ef yn ddirfawr, meddai, wrth gan fod un neu ddau o gasgliadau diweddar yn cael eu gwneud i fyny mewn rhan helaeth o gyfieithiadau o'r Saesneg. Nis gallaf ymattal rhag sylwi yma. y hydd i neb pwy bynag a gyhoedda fod genym ddigonedd o emynau Cvmreig wrth law, ac nad oes inodi-I rhagori arnynt, foddhau y glust Gymreig ond, a chaniattau fod digonedd genym o honynt, credaf y cyfoethogid ein Qyfrau emynau gan gyfieithiadau gorchestol o oreuon awduron Saesneg, etc. a phe na buasai i fardd o safle a dylanwad Llawdden ddat- gan ei anghymeradwyaeth o'r arferiad crybwyll- edig, teimlwn mai afreidiol fyddai dweyd gair o'i blaid, gan mor eglur i ni yr ymddengys y fantais o addurno ein casgliadau Cymreig ag ystor helaeth 0 gyfieithiadau o'r Saesneg a chyfeiriadau eraill. Cydwelwn yn hollol a'r sylw ca&lynol o eiddo yr Esgob yn y Rhaglith—Dywedir fod ein hemynau Cymreig yn rhy brofiadol, ae. am y rheswm hwn, yn anaddas i'w canu gan dorf amrywiog o bobl, ac y dylai llawer o honynt gael eu deol o'n casglia.ditu cynulleidfaol. Dichon fod yr honiad hwn yn wir. Desgrifia yr lien emynau dciinladaiE a phrofiadau personol,, ac y maent, 1 raidau o leiaf, ym ddiffvgiol mewn j'spiyd clod a maw! Gwelir yn "Yr Emyniadur" fwriad ac ymgal.-i Migamsvniol i ddyrchafu safon emynyddiaeth Gynnr ;ig, a'i chodi i safle uwch nag a gyrhaeddodd yn tlaenorol a chredwn fod yr Esgob wedi ilwyddo. Ei rwydd- air wrth. gychwyn y gwaith ydoedd—"Nid. da lie-, y gellir gwell." Mae ei gyfieithiadau ei hun yn. Hivsg goreuon y casgliad; ac andyga ei emynau gwreiddiol awen ddiwylliedig a choeth. Rhoddwn un engraifi't o'r naill a'r Hall. A ganlyn- ydyw ei'. gyliei'. hiad o'r emyn adnabyddus "Sun of; my-, So ill;— Haul f'enaid gwan, Inchawawr cu, Nid oes fyth nos lie byddi, Di Na ddeued cwmwl dauir las I guddio'th wedd o wydd Dy was.. Pan daflo cwsg ei edyn cun, A dwyn i'm, llygaid ysgafn. hun Mor felus meddwl rho'i fy mhen I orphwys ar Dy fynwes wen. Os hu i neb afradlon gwyn Ddibrisio heddyw'r -nefol ran. Trwy' th rasol ddawn ad Dy was I orwedd mwy mewn pechod cas. O! gwylia'r claf, a- moes i'r gwael Fenditliion rhad o'th drysor liaei,— Rho gwsg i'r holl alarwyr blin— Hi :n daw el baUun i bob un. Bendithia. ni., ar doriad gwawr, 1 re deg gyrfa liin y llawr, 1 Hyd nes, ym mor Dy gariad Di, Yn nef y nef. y coller ni. Ystyriaf yr emyn a g-Anlyn o'i eiddo 3m deilwng: 7 o Ie anrhydeddus yn mhob casgiiad o emynau Cvmreig :— GWYL. YR HOLL SAINT. 1 Draw mi welaf dorf o seintinu ? Ar ardaloedd gwynfyd fry, Wedi nolio'n iach trwy ddyfroedd Yr lorddonen oerllyd, ddu f Pob rhyw oinau wedi 'hedeg, Pob rhyw eiyn. dan cu traed,- Gorchfygasant bob TlYW bechod, Ti-wy effeithiau'r Dv/yfol \Vaed. Mynych ymdrech, raynych ietliiant, G,Lwsant fel eu marwol ran,- Mynych weddi daer an adl wyd Am gael nerth i dd'od i'r lan WeithiWn suddo rhwng y tonnau, Weithiau'n nofio brig yr aig, Weithiau'n teimlo odd'i tanynt Gadarn sail yr oesol Graig. Cryfder lifodd o'r uchelder, Nerta a ddaeth yn ol y dydd; Teimlent rwymau eu pechodau Yn ymddattod oil yn rhydd Fry canfyddent bercrirtion Lion, ar fin y dawel wlad, Yn amnei.dio ar eu brodyr 0 dan wenau mwyn eu Tad. Na. ddiffygiwch, bererinion, Serthed yw y daith i'r tir Mae awelon balmaidd Sion Yn pereiddio'r chwerwaf gur: Ar eu hoi ymlwybrwch, ddewrion, Er pob rliwystrau ddaw i'ch cwrdd; Chwi gewch, maes o law, ymborthi'n Llawen iawn o. ddeutu'r bwrdd. Daeth y maes o Jaw." yn gynhar atto ef. Wedi rhyw wyth mlynedd o brofiad esgobol, eafodd rybudd fod y ge'lyn diweddaf wedi bod yn eloddio o dan seiliau ei gyfansoddiad.. Tarawyd ef yn sydyn- gan y parlys tra yn cyllawni ei ddyledswyddau swyddogol mewn cyfarfod- cyhoeddus yn Nghaer- gybi, yn mis Chwefrof, 1898. Dyoddefodd gystudd maith gyda thaw elw ch hamddenol. Gorfu iddo ymddiswyddo ar derfya y flwj'ddyn, a symudwyd ef i'r Bryn, Upper Bangor. Yn mhen chwe' mis dvchwelodd i Lanarth. Teimlai fod awr ei ym- ddstttodiad yn prysuro, canys ar ei ddyfodiad i'r Gwynfryn dywedai gyda difrifweh dwfn "Wele fi wedi dyfod un waith etto i fyheu ardal—y tro I hwn i farw." Yn mhen ychydig ddyddiau wcd'yn derbyniodd yr alwad, ac ehedodd ei ysnryd at y Duw a'i rho'es. Ctaddwyd yr hyn oedd farwol o hono yn mynwent y Llan, yn mhre«-nnoMeb torf o glerigwyr a lleygwyr, y rhai a ddacthent 0 bell ac agos i dalu y gyr.iwyrms olaf i un a garodd ac a anrhvdeddodd ii wlad. Huna'n dawel yn dy feddrod Nes y tyr yr hyfryd wa.wr Pan y deffry IJuw y meirw i Fon, r adgyfodiad mawr. Ffarwel iti, addiwvn fugail, Ffarwel iti. gyfaill cu Cawn gyfarfod, mi olveithiaf, Eto, yn y Ganaan fry. THQM,\S H. HUGHES. Ficerdy- Llangurig.

"d. -L- PURE COCOA is a Perfect Food—the addition of dxugs oulv deteriorates it. The "Lancet" says: "CADBUxcY'S COCOA represents the standard of highest pmity. "The public should be wary of mixtures, ard the plausibia argu- ments used to promoto their saie. Beyond doubt HORNIMAN'S PURE TEA is of wonderful value, refined flavour, delicious to the palate, and inyigorating to the system. Each packet bears the signature of the importers. Sold by Bangor Bicknell, 242. High street H. Lewis, Comet Stores, Arvonia Buildings, and at Llanrwst. Carnarvon Owen, Chemist. Port- madoc Newell, Confectioner. Nerin Gritfiib, Grocer. Conway Williams, Chemist. Beamc.iir- i? Williams, Grocers, etc. P.iddifh, Chemist, Penmaenaaawr: Co-operative Society Roberts, Grocer. Llanberis: Ingham, Gmcrr. Llanfair- feclisn Morgan, Grocer, etc Willianw. Ten Deal- er, etc. Llandudno Roberts,Chemist. Jd*n<$rc?ni Jones, Grocer, etc. Colwyn Bly HugLeil, fiVoe^r, etc. Newborough: Lewis, Grocer. Amlwch Thwaaas andi Fussey, Grocers. Criccietb Owen, Grocer. Pearhyndewdraeth Jop.ej and Son Vpper Bangrr WUUams, Gr»c^i:,

Y Golofn F.irddol. j Yn nghynhwrf yr Etholiad Cyffredinol y dyddiau hyn cafwyd y cynyrchion a ganlyn a.t wasanaeth y Golofn Farddol:—■ Beddargraph y diweddar Mr Owen Jones, etc.— Llithrig feddargraph, llathraidd Ydyw o rwysg hyd i'w wraidd. Melus, moes mwy. Y Ty ar y Tywod.—^Penillion ystwyth: a rheolaidd, a diolch am danynt. Y Chwain.—Er mor gas ydyw yr Affrioaniaid pigog hyn, eto casach y wyr Aifftiaid clerus i i araf ysu cnawd dyno^aeth. Yr ydys yn eu cyhoeddi, nid yn unig ar gyfrif eu henafiaeth, ond hefyd er difyrwch i feirdd Colofn Farddol y "Gwalia." I Dyngwr Hynod AnghalL-Grymus a darluniad- ol o'r gwrthddrych brwmstanaidd. Fy Nymuniad.—Derbyniol. Englyn-gyfeiriad Llythyr at Fardd. —Derby ni oh Breuddwydion o'r Llwyni Bamboo. — Boddhaol iawn. Yr Adervn.—Cymeradwy. At fy nheulu yn Friars-road, Bangor.—Derbyrs- iol eto. Yn bur yr eiddoch, ØYNA. BEDDARGRAPH T diweddar Mr Owen Jones (Ap Owain Mathafavn), Minffordd, Llanfairmathafarneithaf. Huned Owen yn dawel—ar waelod Ei oer welv iscl; i A "Nos Dawch" hyd nes del—amser deffro, A hwyl i ddringo wrth Boedd yr Angel. GWILYM MATHAFARN.

I DYNGWR HYNOD ANGHALL. Riseddwyd iddo yr englyn a ganlyn — Hyf rymusder 0 frwmstan—drwy'i eiriau Dry arogl o drydan Sawyr dwys yw a yrr dan Ar ei ddieflig ffordd aflan. MEIRlADOG:

KNGSYN-GYFEIRIAD LLYTHYR AT FARDDi Ddisegurydd Was y Goron,—mwy rhed At Meiriadog dirion: "Swan Inn" yw'r ty, lletty lion, Ceir hwn vn nhref Caereinion. Mawr. ABON..

Y CHWAIN. Chwain cL-wain Yn fwy eu rhif na haid o frain, Sy'n tyllu'm croen f21 pigau drain. Yn mhell bo'r rhai'n, 'rwyf yma'n troi Ar hyd y nos mewn dirfawr boen, Yn crafu'r croen, a'r cwsg yn ffoi. "Blacks "blacks 1" Yn sugno fel yr "income tax," Nes gwneud y croen i gyd yn "rags;" Bwytewoh y "Jacks," chwi giwed gas, Rhowch lonydd i bregethwr tlawd, A phrofwch- gnawd rhyw ddyn di-ras. ■ O! O! Na dhawn bob chwanen yn y fro Rhwng morthwyl dur ac eingion go' Gwnai hyn y tro, cawn fwrw'm Hid, Gwnawn ohwain y byd yn chwilfriw man, Yn hryd i'r tan caent fyn'-d i gyd. Taw, taw, Rho chwareu'teg i deulu'r baw, A thro dy lid oddiwrthynt draw; Na chabla'r "blacks" a'r "pigau drain," Ond gwragedd1 budron sy' Yn gwu,eud eu ty yn lletty'r chwain. PREGETHWR.

Y TY AR Y TYWOD. Y mae'r ty sydd ar y 'tywod Mewn gorwychder wedi ei osod Ac y mae o'i gwmpas harddwch, Gwaith celfyddyd mewn pry df e rthwc h- Nid oes arno fai i'w ganfod, • Yn ei lo mae wedi ei osod— Yn gwynebu ar ddyffrynoedd Harddaf sydd yn yr ardaloedd. Ond ar beth ty yn aros? A yw'r sail yn ddigon diddos? AUeF. ddal y gwlaw a'r gwyntoedd, Gyda chrycliiog donau'r moroedd! A yw'r sail yn ddigon isel? A yw'n is na'r dyfroedd tawel? Os nad yw, nis gall ef sefyll, Ar y'storm daw lawr yn gandrylk Fe'i gorodwyd ar y tvwod, 'Storm ddeühreuoclc]; arno 'mosod Ton. ar don yn chwyrnu arno, Dyna'r ty yn dechreu siglo. Gyda hyn daeth corwynt nerthol, Chwythu wnaeth yn ddidosturiol Rhwng y gwlaw a'r gwynt a'r tonau, Syrthio wnaeth y ty yn ddarnau. O! gyfeillion, rho'woh eich syffaen Ar y graicr sy'n gref i'w hadwaen Craig yr Ocsoedd b ydyw Lbono, un a'ch deil rhag cwympo. Ni raid ofni y llifeiriant, Tonau'r mor pan gynddeiriogant: Os ar Iesu rho'wn ogwyddfarn, Bydd ein ty yn ddigon cadorn. Dyma'r unig fan gall Cristion Adeiladu arn o'n gyson; Dyma sylfaen y prophwydi, Ae ardderchog lu'r merthyri. Ac ar hon, bu apostolion, S Pan o dan. erlidiau trymion, Yn cyhoeddi i bechadur Lwyr iacihad oddiwrth bob dolur. HOSPES.

trY NYMUNIAD. Gadewch imi farw lieb gynhwrf na rhodres, Gadewch imi adael y ddaear o'm hoi; Gadewch i fy meddwl gael rhyddid tra byddo, Gadewch i fy ysbryd gael myned yn ol; Gadewch i fy enw fod allan o'ch meddwl, Gadewch iddo fyned heb anair na sen, Gadewch i'r oyfeillion gael wylo os mynant, Gadewch i'r gelynion ro'i gwawd ar fy mihen. Gadewch imi farw yn nghesail y mynydd, Mewn bw&hyn diaddurn yIt ngolwg y Hyn, Lie mae y ffrwd loew yn murmur lleddf alaw, Wrth ddisgyn o glogwyn i glogwym o'r bryn Gadewch imi farw iheb neb i fy rnhoeni, Tra byddwyf yn teimlo tymheltloedd y glyn, Gadewch aii farw heb alai- na chyffro, Mewn heddweh a'r Geidwad fu'n nghrog ar y ">l?ryri. Criccietiru EIFION. BREUDDWYDION O'R LLWYNI BAMBOO. Pan fydd yr haul eurakld yn araf ymsuddo I wely' r las eigion ltwnt ynys Lan-to; Y cymyl yn sefyll wrth law i'w enhuddo, A'r nosiweh yn dawnsio hyd] wyneb y fro, Cael layned mewn heddweh o blitli fy nghyd- ddynion, A gficaf flaen pobpeih, cymeraf fy Hw.— Ymgnddio'n nistawrwydd, ymledol gysgodion,— Breuddwydio tan smygu'n y Uwyni bamboo. B&nxddwydio am Bentraeth, fy mro enedigol, Dfch'mygu ei ar bared y nos Fel darlun yjbie/iydd, bywydlawn, naturiol,— Tiraeth C/ocb. a tha'1 Lwydiailh, a Moryd fain dlos: .Heirdd frynkus a chreigiaa'n glogwyni erch- greithiogj, Dyffiynoedd a nentydd, blodeuog a chlyd, Tai gwynion^ breis ddolydd, yd-faesydd toreith- iog- Haul haf yj eu dangos 'n oreurog i gyd. Dych'mygii; gwel'd caddug y nos yn ymdoddi Fel eira'r mvnyddau, tiaen haulwen yr haf, A chlywei y nentydd a.'r bryr.iau'n barddoni, A'r coedydd o amgylch yn canu yn braf; gwel'd hwyrnos drachefn yn dychwelyd Yn ngb.wmni awelon, sawr meillion a mwsg, A chlJîyed breis gamrau trwy'r coed yn yoi- symud,—- DUW'H gwarchod 0 amgylch tra'r ardal yn ngbwsg. Dycb.>mygu gwerd dorau 'rhen ddaiar ysblenydd 'N agoryd er gollwng cacth egin yn rhydd; A chlywed glas rhoi llais i lawenydd, Y blodion rhyddedig, trwy gydol y dydd. I>ych'mygu gweld HydTef, a'i rewllyd flin dywydd, Gefn nos yn dod heibio gan selio pob dor, A chlywed y rhew-wynt yn cwynfan oherwydd Marwolaet-h y Foryd wrth orddrws y mor. j Dych'mvgu gwel'd Natur, a'i phwyntil o haulwen, ¡ Yn phenillion ar ddalen y ddol, A chlywed rhaiadrau, crochlelHog n eu darllen, I'r bryniau gwrandawol a safant o'u hoi. Dych'mygu gwel'd dyfroedd y mor yn ymehwyddo, Dros emog ymylon aur badell y tra&th, A chlywed taranau ei lais yn hynyyddo Ehediad gwyllt adlais y Bj-dded a'i gwnaeth. DyclÙnygu gwTd uffern yn llenwi'r awyrgylch, A'i mellt a'i cliorwyntoedd yn corddi'r wyllt ag, A chlywed (aranau'n gwib-neidiaw o amgyk.f1- Eu tanllyd heyrn sodlau'n ymsuddo i'r grajg. Dych'mygu g^rel'd Llwydiarth yn sefyll ya ddi- gryn gryn Yn erbyn tyrottestlo^dci y gogledd oer (f1fW. Ei droed yn bknedig ar wddf y ddaeasgryn,— Taranfollt can-fforchawg'n jTnfflamio'n ei law. Dych'mygu gwel'd gwyneb rhyw anwyl gydnabod in gwenu fel blodyn rhwng deiliach pob llwyn, A chlywed hoff leisiau.mewn dedwyda gyweirnod, Yn^ chwerthin, neu ganu, neu siarad yn fwyn. Dychmygu gweld gwrthwedd, y wen, a'r per gyngherdd,— F'holl geraint yn huno'n y fonwent fach dlos, A chlywed dallhuan 'n oerleisio'n hwiangerdd, 0 fyrddyn fy nghartref yn nyfnder y nos. Dych'mygu gwel'd fhunan, ryw hwyr fendigedig, Yn araf ddychwelyd o dramor i dref, Gan ysgafn flaen-droedio fy ngwlad gysegredig, Fel pe bawn yn cerdded hyd lawr-len y Nef, Ac weithiau dych mygu f'hunan hwnt moroedd Mewn bedd ar lan China, rhwng bryniau Kowloon, A chlywed fy ysbryd'n ochneidio trwy'r oesoedd— Ochneidio am Gymru ar lan y Lyi-Moon. WIL IF AN 0 FON. Glan Cathay, Awst 29ain, 1900. I'R ADERYN. O'th herwydd, ber aderyn—balch ydwyf, Balch odiaeth, myn gwanwyn! Balch fod, adeiniog nodyn, O delyn Duw'n dilvn dyn. WIL IF AN 0 FON. AT FY NHEULU YN FRIARS ROAD, BANGOR. 0 Y nys Werdd 'n y dwyrain pell, Dros dir a mor 'rwyn cyfarch gwell I Tom, a Kate, a Ned, y bardd,— Emyr Ion, ac Olwen hardd. wyf yn iach a lion o hyd, Mae deuros iechyd ar fy mhryd. Gobeithio eich bod chwithau oil, o ddydd i ddydd, yn iach ddigoll. Yn Ngogledd China bell yn awr Mae gwaed yn Hifo hyd y llawr; 'Rwyn myned yno cyn bo hir A'm cleddyf yn. disg'leirio'n glir; Gobeithio y caf fyned trwy Y tan a r mwg hcb friw na chlwy', Fcl y caf ddod i Gymru deg Ar derfyn byr un mis ar ddeg. Yn ystod yr un mis ar ddeg Bydd rhyfel a bubonic plague Yn ymladd am fy mywyd gwael, A fydda ¡ fyw ragluniaeth Bydd ysbryd llwyd y llwyn bamboo Yn dweyd ar brydiau, cymraf lw, Y cleddir fi tan flodeu chweg Yn mhen draw'r byd o Gymn; deg. Da iawn. hen ffryndiau, fyddai cael Rhyw lythyr byr, waeth pa mor wael, I'w ddarllen yn fy mhabell lom Ar faes y gwaed ryw noswaith dram. Yn awr terfynaf hyn o gan, Gan ckleisyf arnoch fendith lan. Deisyfwch chwithau fendith Iwyr Wrth ddweyd fich pader bob rhyw hwyr Ar Will a'i holl gyd-filwyr fydd Mewn gwaed a chledi nos a dydd. WIL IF AN 0 FON.

Priodas yn Llanfairfechan. Yn eghvys blwyfol Llanfairfechan, St. Mair, ddydd Mawrtli cyn y diweddaf, ihwymwyd mewn glan briodas Miss Ruth Jones, merch ieuengaf Mr E. Jones, Benartli, Parch John Wil- liams, curad LI anfairtalhaiarn.. Gweinyddwvd aT yr achlysur gan y Parch R. Jones, rheitlitv- Banham, Norfolk, y Parch J. R. Robers rheithc-r Llanfihangei, Croesoswallt (y naill y frawd a'r Hall yn frawd-yn-nghyfraith i'r briOd- fercli); a'r Parch. Watkin Davies, rheithor Llan- fairfechan. Yi vedd y briodferch wedi ei gwisgo yn swynol mewn white duchesse satin, gyda sprays of orange blossoms. Rhoddwyd hi ymaith gan ei tliad. Gyda hi fel niurwynion yr oedd Miss Williams', Glan-don, Miss Maggie Jones, Txaeth Bychan, a Miss Kitty Roberts, wedi ymwisgo yn brydferlh mewn sidan gwyn a gwasanaethwyd fel "gwas" gan y Parch R. Morris Jones. Ar ol y seremoni croesawodd Mr a Mrs .;OIlèS y parti priodasol i frecwast yn Banarth House, ac yn y pxydnawn ymadawodd y dedwydd am Lerpwl, ar eu ffordd am Ogledd Lloegr. Yr oedd gwisg deitliio y briodferch o frethyn check du a gwyn, gyda helio-velvettrimmmga a. steel ornaments. Yr oedd yr anrhegion yn bur lluosog, ac yn cynwys a ganlyof:—• The father of the bride, household fur- niture the mother of the bride, piano, linen, and plate; the Rev. R. Jones, Queen Anne tea-set; Mrs llbert Jones, silver teapot; Mrs J. R. Roberts, silver entree dish; Rev. oJ. R. Roberts, travelling clock; niece and nephews of the bride, musical gong Mr W. E. Jones, uncle of the bride, silver hot 0 water jug Miss Maggie Jones, butter dish; Rev. Watkin Davies, drawing-room lamp; Rev. R. M. Jones, Morocco b:ig; Mr Llewelyn Jones, silver teapot; Mr Mils Williams. Beach Bank, barometer; Mr and Mrs Williams, Glan-don, oak coal scuttle; Mks Williams* silver pickle fork; Miss Ri-es, silver and china butter dish; Miss Wil- liams, Wave Crest, silver nut cracker Mr Hugh .wen. danger, silver Apostle spoons; Mr and Mrs Williams, Endlys, silver:saif cellars; Mr and Mrs George McMichan, silver, serviette rings Mr and Mrs Roberts, Post Office, silver salt cellars Miss Williams. River View, silver serviette rings; Mr John Williams, silver lobster pick; Mr Richard Williams, silver toast .rack; Mr and Mrs R. W. Jones, Gwydir, silver sugar sifter; Mrs M. Jones,, silver si: gar sitter and fork; Mrs H. Griffith, Glan- don, silver butter dish'; Mrs Hughes, LLys Llew- elyn, silver toast. rack Mrs Thomas Hughes, Dyffryn, silver serviette- rings; Mr R. T. Jones, Winthrop Villa, silver, jam dish; Mr and Mrs- Jones. Rhosymor, silver butter knife; Mr Owen- Roberts, Lodge, silver butter knife; Mr and Mrs Harrison, iLlanfairfe-cliau Hotel, silver and toast rack Mr and Mrs Hughes, Castle Hotel, silver cream jug. sugar bowl; Mrs Enbank, Ealing. Indian card bowl; Mrs Chapman, Limerick lace; Miss Powell,! pearl and; turquoise brooch; Rev. E. G. Roberts, Masulipatam. Indian serviette rings; Mr and.- Mrs Morris, 'Nantwich, meat carvers; Mr and Mrs. Peter Jones, silver sugar basin; Mr T. Jones, silver teaspoons: Mr and Mrs Gwilym Evans, silver jam dish Mr and Mrs Fisher, tea caddy; Mr and Mrs Phil. E. Jones, silver fish carvers; Miss Bridwak-e, Copeland, china tea-set; Miss Findayrm, afternoon tea- cloth Miss Foster, parallel Testament; Mrs Hughes, Bryn 'Rhedyn, muffineers; Roberts, muffineers; Mrs John Thomas, tiower stand; Mrs Pierce, Tyddyn Dlravn, eergne; Mr and Mrs G. Jones, Glan iVlenai, white and gold tea-set Miss. Morris, Nantwich, basket and photo frames; Mr Williams, silver drinking cup Mr and Mrs Jones, Victoria House, cushion and tea-cloth Miss Bar- ton, silver luÚpiIl box J. 0. Jones, pair of boots; Mr and Mrs R. Griffith, IVnrhyn View, study Jamp; Mr and Mrs R. Evans, 5. Glan-Mor- terrace, dessart knives; Miss Humphreys, Manor- House. card case Miss Jones, Bangor, oak butter dish Mrsvt, M. Thomas. Hoylake, photo frames Rev. J. and Mrs Griffiths, Plas Newydd, brass.: candlesticks Mr Morris Jo::cs, fish, carvers Mr R. Williams,, inkstand Mr and Mrs G. ThomaB". Eversley, photo Mrs Griffith, Ulandwr, brass fire- irons; Miss Thomas, Whitefield; Rouse, views of Llanfairfceha-n Mrs and Miss Wynne, toilet ware; Mr and Mrs Roland Hughey, pillow-slips; Miss. Nelli'e Hughes, bedroom toveeis; Mrs Davies,. Castle Buildings, blankets Mr and Mrs Roberts, Bron yr Eryri, quilt; Mr and Mrs Joseph Davies, tableoleths Mr and Mrs EI Williams, qui it Mr and Mrs Daniel Williams', tablecloth Mr and Mrs Roberts, Minafon, bvjitoom towels; Miss Gwladys. Roberts. Bangor, serviettes; Miss Katf Hughes, Beuarth, afte^auoii tea-cloth M' Prytherch, Mold, tab!ec;o:h Mrs Williams Apgorfa, d'oyleys; Mrs, ^Josae. Tyddyn IJrair. tablecloths; Mr and Mrs,il.ur.iphreys, Endlys. bed. room towels; Miss Duvycs, Aber, afternoon tea- cloth; Mr and Mrs John Morrs, picture; Mr and Williams, Brynci-fhin, pictuie; Mr aard Mrs Fillings, flower yase;, jVfr and Mrs Johnj TlioaftaP, Alma JIout, brass candlesticks M.r and Mrs John Hughes, Pan* y Carw, ornament'4' jugs Mrs Wikiams Jone^ 'Refail, figures; Mr iSiniel Williams, flower y;as? Mr a-;d Mrs Wm. Wil- liantf, Bryn Mel, s-idefeoard cloth; ::¿;¡;s: A. Wil- liams, china Mr and Mis 0. Roberts, Yy Newydd, cheese stand; Mrs Evan Jones, Bryn, bread trencher; Mrs R. Williams. Gerlan. cheese stand; Miss Evans, Castle, jarti dishes; Mrs Jones, Mcnai Bank, photo frames Mrs J. Thomas, Penygell, dessert plates Mr 'i'. livans, two china jags Mr Ryans, tiarifh clerk, dfeeua candlesticks Mr and Mrs HughGs, ii-v.-er vase; Mrs Jones, Prn- maenmawr, feather pillows; Mrs Vr. Hughes., Church QJ5vage, glass dishes i. Mrs Er-diey, orna- ments; Miss Bra-Iky, china; n. Williams. Bron'rall'fc,. fiower stand 'Vt illvjiGS, LatW View, fiower vases Mrs Dorothy Ihom-:M5, butter dish: Mrs John WShams, Bryn. sa?d".it& stawd1; Mrs Edwards, "anyffordd, tablecloth* Miss Edwards, butter disi; Mrs^ihomas, Clynric-g House, sugar basin Mrs O. Huglvos, luncheon tray; Miss F.ayson, Morocco b.1.; }.!1$i Abbott, vase Miss brass vase l¡'s: garet Williamsi. jam d.sh; Mr Thomaife scent bottles Mrs WilLkim Jones. J Mrs Edwards, Betiiesda, painted plaSe Mrs lb?" mas, china teapot; Mr J;>b.n Dalies, T&ses; r and Mrs Janu^, M,organ, lamp Mrs J*aes, ts <•- -€" ,-entre tho workman from Trv^arlh., siarblc fkio* piece; wo.i'^men from Penm#jt^V, ^'ver c"ccsf'> stand.