Gwalia

BETHESDA. .Ein Cym<ieithasau Llenyddol. — Mae dechreu tymhor y cyfarfodydd hyn wedi cyrhaedd, ac mae jjjaa brysur barotoi ar eu cyfer. Bydd cyfarfod cytttaf y tymhor gan Annibynwyr Capel Bethesda yn dechreu nos Fercher nestif, yr 17ag cyfisol, dan lywyddiaeth Mr D. J. Williams, M.A., prifathraw yr ysgol sirol, pryd y ceir anerchiad "gan Proffeswr J. E. Lloyd. M.A.. Bangor; ei deatyn fydd "Rhys ap Grulfydd, Anvr y De." Y swyddogion am eleni ydynt:—Is-lywydd Mr John Jones. llyfrwerth. ydd. Trysorydd Mr Lewis Jones (Y Llew), Gor- don-terrace. Ysgrifenyddes arianol: Miss L. A. Jones, Fern Hill, Pant. Ysgrifenydi oofnodol: Mr Richard Edwards. Coetmor-terrace. Trefnwyr ceffddorol: Mri E. D. Lloyd, R.A.M., Coedmadog, a J. Roberts. Penybryn. Pwyllgor Mri R. Haydn Thomas, Cae'iberilan Richard Thomas, do. Moses Jones. Glanygors R. Williams, Hill-street, Ger- Ian a.c Isaac Davies, Elvet-terrace. Mae rhagolyg- cn y gymdeithas eleni eto am gyfarfodydd rhag- crol.—Yr Eglwys—Bydd -cyiarfod cymtaf yr Eg- .vyswyr yn cynieryd lie nos Fercher, y 24ain cyfis- oi, yn Yfgoldy Glanogwen, dan lywyddiaeth llywy-dd gynideithas, y Parch R. T. Jones, ficer, pryd ceir anerchiacl gan Mr R. Jones-Morris, Tal- ssurnau. Y trysorydd yw Mr Cynrig Roberts; ysgrifenydd, Mr Willie Hughes, 'Refail. Disgwylir ænryw enwogion yn ystod y tymhor i draddodi dar. Ifthiau ar wahanol destynau. Dosbarth yr A;nbuLance.— Xos Ferdber diweddaf «yfarfu aelodau y gymdeithas yn y Cafe, pryd y cafwyd un o'r darlithiau mwyaf clcisurol a galluog a fufwyd gan y meddyg.Dr. Mills Roberts,Yapytty y 'enrhvn ei destyn oedd "Cysylltiadau yr ymen- ydd a gwahanol ranau y cyfansoddiawi dynol." Yr oedd gan y boneddwr benglog dynol, gyda pha un y dangosai sefvllfa yr ymenydd, a pha fodd y gweith- rodai ar wahanol ranau y corph. Clywsom rai o'r aeioriau yn dwevd eu bod yn rhyfeddu at y fath 811u a gwybodaeth fanwl sydd gan y meddyg o'r cyiari-soddiad dynol. Amgylchiad Difrifol Rhoddi Genedigaeth i'Faban ar Waelod Tomen Chwarel Pantdreiniog.—Oddeutu wyth o'r gloch nos Sadwrn diweddaf clywai Mr Hugh Williams. Penybryn, tra yn ei ardd, lefain cwynhmus yn dyfod o gyfeiriad llwybr Cae-garw, yn n^waelod tomen Pantdreiniog, ac wedi nesau yn i'r llecyn deallai mai llais gwraig ydoedd yn nghyda lLais gwanaidd baban. Wedi myned i'r lie canjyd-iai y wraig yn nghyda baban newydd-anedig. Daeth dwy o wra.zedd oedd, wedi clywed y gwaeda- iadau i'r lie, ac anfonwyd am Dr. R: Pritchard Ro- herb;, yr hwn oedd yn y fan yn fuan. Adnabydd- wyd hi fel gwraig i Hugh Evans, Cwlyn. Bethesda gym, ond oedd wedi symud ers amser i Benygroes. lianliyfni, ac wedi dychwelyd yn ol i Bethesda v dyddiau (1Jweddaf. Symudwyd hi i dy Mrs Wil- iams, Tanyifordd. He y mae yn bresenol dan ofal y meddyg. Dr. Roberts. Penodiad.—iiewn canlyniad i farwolaeth y di- weddar John Owen. gwj_liwr helwriaeth Arglwydd Penrhyn, mae y penodiad i lanw y swydd wedi disgyn i'w fab, John Owen, Tan'sgrafeli, yr hwn sydd wedi ymarter ;rY11 lawer a'i swydd ers blyn- yddau fel cynorthwyTrr i'w ddiweddar dad. Rhoddir gair uchel i Owens fel gwr ieuanc bywiog, ac fo3 iddo amryw ragoi iaethau yn ei gymhwyso i'r swydd. Ysgol Sirol Bethesda: Nodachfa Fawreddog a Llwj-ddiairas.—GeLlir dweyd am yr ysgol Iwyd-d MCnus hon mai hi y iyw y gyntaf a godwyd yn y deyrnas wedi dyfodiaa y gyfraith i rym. Cychwyn- wy i hi gyntat mewn ystafelloedd yn y Cafe yn BUS Ehrill, 1895. a thrwy garedigrwydd Arglwrdd Penrhyn yn rhoddi l erw o dir yn nghyda than- rapi-itio 40Gp, haelioni y Mri Rathbone a Tate yn tSnysgrifio cydrhyngddynt 12C0p. yn nghyda rhodd- ion o 800p gan drigolion Bethesda a'r cymydcgaeth- au, codwyd adeila/d newydd ysplenydd sydd wedi tio y swm o 4600p. Y mae ar lecya rhamantus, guda golygfeydd: arddercnog i'w gweled o bob cyfeir- Sa, ac agorwyd ef yn mis Ionawr, 1897. Gan fod y ddyled o 1500p a fenthveiwyd gan y Bwrdd Llywodraethol yn pwyso yn drwm ar gyllid yr ys&gol deuwyd i'r penderfyniad i gynal nodachfa ceisio ysgafnhau v baich, ac mae y gwahanol fcjfyllgorau wedi bod yn gweithio yn ddyfal ac 901 ers amryw tisoedd. Ba i amryw foneddig- ea:iI1 gymeryd mewn Haw i osod byrddau i fyny ar gwneud te, etc., am amryw fisoedd y* yr ysgol, drwy yr hyn y cafwyd swm da o an an i gronfa nodachfa. Hefyd cynhaliwyd amryw gyngherddau. Znvy y gymydogaeth, yr elw oddiwrth ba rai elai i'r gronfa. Nosweithiau LInn a Mawrth bu i'r TiBgpiion rod-Ji periforiraad o'r "Bohemian Girl" jBalf), dan arweiniad Mr E. D. Lloyd, R.A.M. T zv.ik pob ymdrech wedi ei wneud tuag at ei gwneud yn ilwjddiant. ac yr oedd prif foneddwyr yr ardal- oe.dd yn noddwyr iddi. Prydnawn Mercher di- -wreddaf agorwyd hi yn Surfiol gan yr Henadur J. B. Roberts (Maer), Bangor. Yr oedd cynuiliad fiuosog a pharchus wedi dyfod yn nghyd. Cafwyd anerchiad priodol i'r amgylchiad gan y boneddwr, yr hwn a sylwai ar y manteision m&wr oedd y <§"<ldiau hvu gydag addysg o'i gymharu a'r adeg pan oesid ef yn fachgen. Rhoddai air uchel i'r sefydfa anrhydeddus oedd yr ysgol yn Bethesda wedi ei gyrhaedd, a bod ei llwyddiant yn ddiamheuoL Mr Bulkeley Price a siaradodd nesaI, a rhoddai yfltau air uchel i safle aiirhydedchis yr oedd yr ysgol ynddi. Gwnadh gyfeiriadau teimladlwy at irtaeledd o'i hyrvvyddwj'r penaf, Mr Rathbone, a chynvgiodd bleldlais o gydymdeimlad ag ef yn ei waeledd, yr hyn a eiliwyd gan Dr. R. Pntchard Roberts, Ogwen-Urrace, ac a ategwyd gan yr Hen- adur W. J. Parry. Coetmor Hall, yr hwn hefyd a. yehwajiegodd "fod iddynt wefrebu i hysbysu y bonedd- wr. yn ddioed o'r bleidlais." Pasiwyd yn unfrydol. Wedi hyn dechreuwyd ar fnsnes yn y gwahanol "stalls." Oddeutu haner awr wedi tri o'r gloch ^gwelwyd cerbyd "r Anrhydeddus Arsiwyddes Pdbrhyn yn cyfeirio tuag at yr ysgoi, canvs m oedd i lywyddu drcs y gweithrediadau y prydnawn hwnw. a chlywsom iddi "oiw yn mhob un o'r "stall," a gwario o ddeg i bymtheg punt ynddynt mewn ychydig amser. yr hwyr yr oedd yr holl vstafelloedd yn oriawn, fel yr oedd rhagolygon disglaer am lwydd- isnt y mudiad. a derbyniwyd yn ystod y dydd 130p. Yr ail ddydd, sef dydd Iaa, aed drwy y seremon: o'i hagor gan Mr Thomas Lewis, Y.H., Uchel Sirydd Gaernarfon. Aed drwy yr un •eerejaooi ddydd Gwener gan Mr W. Cadwaladr Davies, LIundain, a dydd Sadwin gan yr Henadur W. J. Parry, Coetmor Hall. Yr oedd yr holl drefniadau yn ngofal pwydgorau, y rhai a gynorth- wyid gan y priiathraw, Mr D. J. Williams, M.A. Llywydd y Pwyllgor Cyffredinol oedd Dr. R. Pritchard Roberts. Ogwen-terrace, gyda'r Parch Ben. Jones a Mr D. GrifiBth Davies, cyfreithiwr, yn ysgrifenyddion, a. Mr H. Roberts, Metropolitan Bank, yn drysorydd. Pwyllgor y Boneddigesau: Llywyddes. Mrs Rowlands, Bronclydwr is-lywvdd- esau, Mrs Jones. Ficerdy, a Miss Jones, doth ifall; trysoryd-des, Mrs Henry Roberts, Bank ysgrifen- yddion, Mrs Roberts, Ogwen-terrace, a Miss Lake, L.L.A. Yn canlyn mae enwau y boneddigesau oedd yn gotaiu am y gwahanol "stills: "-Idwal stall Mrs Rowlands, Bronclydwr Mrs Williams, Bronawel, Llanllechid Mrs Owen, Bryn Llewellyn, (fi dan; Mrs Davies. Goronwy-street, Gerlan; Mrs Jervis, Ysgol Genedlaethol. Gerlan; Mrs Jones, Ogwen-terrace; Mrs Llewelyn, Ysgol Cenedlaethol, Llanllechid; Mrs Owen, Ty Mawr; Mrs Owen, Ysgol Frytanaidd, Cameddi Mrs Roberts, Llys Llewelyn a Miss Hannah Jones, Cameddi. Ogwen stall: Mrs Jones, Ficerdy, Glanogwen; Mrs D. Griffith Davies, Hengoed; Mrs Williams, Ysgol Sirwl; Mrs Hughes, Ysgol Glanogwen; Mrs Job, Cameddi; Mrs Lloyd, Coedmadog: Mrs Roberts, Old Post Office; Mrs B. Thomas, Llys Meijrig; a Miss Thomas. Pont Twr. Ffrangcon stall Miss Jones, Cloth Hall; Mrs Pritchard Roberts, Ogwen- terrace; Mrs Griffith, Penrhyn-terrace; Mrs Hughes. Bryn Myfyr; Mrs B. Jones, St. Ann's; Mrs Lloyd, Brynteg; Miss Davies, Bryndifyr. Tre- garth; Mis.s Owen, Coetmor Hall; Miss Williams, Ysgol y Bwrdd, Carneddi. Tegai stall: Mrs Hughes, Pant Teg Mrs Thomas, Brodawel; Miss Hughes, Tanrhiw: Mrs Ellis, Fronhyfryd; Mrs Griffith, Ty'n y Clawdd; Mrs Griffith. Craig y Pandy Mrs Jones, Cilgeraint; Mrs Jones, Fron- ogwen; Mrs Price, New Cottage; Miss Davies, I Nant y Graian; Miss Jones. Douglas Hill; Miss Lloyd, Douglas Hill; Miss Owen, Tanrhiw; Miss Williams, Pendinas. Refreshment stall Mrs Ro- berts, Metropolitan Bank Miss Williams., Penlan Miss Booth, Ysgol Glanogwen: Mrs Twigge Ellis, Mrs Evans, Aelybryn; Miss Crowther, Ogwen- terrace Miss A. Davies, Llanllechid Rectory Miss Jones, Victoria-place; a Miss Roberts, Ty'nymaes. f Pupils' stall: Miss Davies, Rheithordy, Llanllechid; Miss Lake, L.L.A., Miss Gray, B.A., a Mr F. C. I Carey, B.Sc., yn cael eu cvnorthwyo gan yr ysgol- orion. Yr oedd yr ystafelloedd oil wedi eu haddurno yn y modd mwyaf chwaethus, gydag am- rywiaeth o bertformiadau, canu, etc., er difyrwch i'r ymwelwyr gydag amgueddfa, dan aiolygiaeth Mr T. Jervis. Gerlan, yr hon oedd yn cynwys amrywiaeth mawr o gywreinwaith a henafiaethau, etc. Nis gallwn ymatal heb wneud sylw o ddwy o foneddigesau ieuainc oedd yn tynu sylw ac edmygedd pawb yn ystod dyddiau y nodachfa, sef Miss Eda. Roberts, Metropolitan Bank. a Miss Efa Crowther, Ogwen-terrace, y rhai oedd wedi ym- wisgo yn niwyg y gipsies, ac yn gweini yn y "re- freshment stall." Yr oedd eu dull llednais yn denu holl foneddigion ieuainc i'w "stall." Nid yw y cyfrifon am yr hull elw wedi eu gwneud i fyny, ond sierha.wyd ni fod elw y pedwar diwrnod, ar wahan i eniilion eraill, yn oddeutu 400 o bunau. I Da. iawn.

CAERNARFON. Y Bwrdd Ysgol.—Cynhaliwyd cyfarfod o'r Bwrdd dydd Llun. dan lywyddiaeth Mr W. G. Thomas (cadeirydd).—Darllenwyd llythyrau oddiwrth y Tad Jones, ar ran yr Ysgol Babyddol, ac oddiwrth y ficer a Mr Wright, ar ran yr Ysgolion Cenedlaethol, I yn hysbyu y byddai i rai yn cynrychioli yr ysgol- ion hyn gael eu penodi i gyfarfod cynrychiolwyr y Bwrdd i ystyried y pwnc o symudiad y plant o'r naill ysgol i'r llall.—Derbyniwyd cynygiad' y Airi j Owen Evans a'i Fab i gyfienwi yr ysgolion a glo. Cwynai y Tad Jones fod y prisiau yn uchel. Y j Cadeirydd Y mae pob peth yn uwch dan y Llyw- odraeth Doriaidd hon (chwertnin). I Hen Droseddwr. — Mewn llys arbenig, dydd Mawrth, gerbron Dr. Parry a Mr W. Hamer, cy- huddwyd William Williams (Wil Llannefydd) o ) fyned oddiamgylch i werthu nwyddau heb drwydded hociwr. Gohiriwyd yr achos am bythefnos. Yr oedd y diffynydd eisoes wedi ei euogfarnu naw ar hugain o weithiau. Trengholiad.—Dydd Llun, gerbron Mr J. H. Bod- vel Roberts (trengholydd y sir), cynhaliwyd trenghol- ittd gohirieidig ar gorph plentyn ewydd-anedig Kate Jones, Bryn Hermon, Moeltryfan.—Darllen- wyd llythyr oddiwrth Dr. T. O. Williams i'r perwyl ei fod wedi bod yn gweinyddu ar yr eneth yn vstod y pum' mlyDedd diweddaf. Yr oedd yn agored I lewygfeydd. — Dychwelodd y rheithwyr reithfarn i'r plentyn gael ei eni yn fyw, ond iddo farw yn fuan wedi hyny oherwydd anallu y fam i roddi iddo v sylw a'r gofal angenrheidioL—Yn ddiweddarach cyhuddwyd hi gerbron Dr. Taylor Morgan a Mr J. M. Williams o gelu genedigaeth. Gohiriwyd yr achos hyd ddydd Mawrth, a chaniatawyd meicbiaf- on.

COLWYN BAY. Y Cynghor Dosbarth.—Cafodd cyfarfod arbenig o Gynghor Dinesig Colwyn Bay a Cholwyn ei gynal dydd Mawrth, o dan lywyddiaeth Mr George Bevan. —Cynygiodd1 y Cadeiryd-d eu bod hwy yn rhoddi eu cefnogaeth i fesur gael ei basio yn y Senedd nesaf er trosglwyddo Cwmni Nwy Colwyn Bay a'r Cylch i'r Cynghor Dosbarth Dinesig. Cyfeiriodd Mr Bevan at yr ymgais i fyned yn mlaen gyda mesur cyffelyb y llynedd, a bod y cynllun wedi cael ei osod yr adeg hono o'r neilldu hyd ar ol yr etholiad. Yr oed yr etholiad hono wedi cy- meryd lie yn awr. Yn Nghyfraith Cwmni Nwy, 1896, nid oeddynt yn cael ond pum' mlynedd, yn ystod pa. rai y gallent brynu y gwaith heb wrth- wynebiad, a thrwy brisiad. Byddai y pum' mlyn- edd hyny yn dyfod i derfyniact yn Mehefin nesaf; ac felly, yr oedd yn angenriheidiol gwasanaethu rhybudd am fesur y Senedd-dymhor nesaf. Yr oedd y gwaith nwy yn ymgymeriad oedd yn talu yn dda, ac yr oedd wedi cynyddu yn fawr. Aeth Mr Bevan yn mlaen i nodi amryw resymau paham y buasai prynu y gwaith yn bresenol yn fanteisiol. Cefnogodd Mr John Roberts y penderfyniad. Mr William Davies a ddywedodd i adroddiad gael ei wneud yn ddiweddar fod y swm o 35,000p wedi cael ei dalu yn Rhyl am yr hyn oedd yn werth 16,000p. Disgwyliai ef i rywbeth o'r fath hwnw gymery,t lie yn Ngholwyn Bay. Yr oedd y rhai a. arferent losgi mwyaf o nwy yn awr yn defnyddio trvdan yn ei Ie. Anogai y Cynghor i aros am ychydig o tiynyddoedd, a gadael i'r gystadleuaeth. rhwng'nwy a thrydan ddwyn gwerth y gweithiau i lawr. Pan roddwyd y penderfyniad i'r cyfarfod, ni phleidleisiodd ond dau yn ei erbyn.—Hysbysodd Pwyllgor y Cyllid fod Mr Edward Roberts, treth- gasglwr i'r Cynghor, wedi cael ei benodi yn gasglwr treth y tlodion yn Ngholwyn Bay a Llysfaen.

LLANA FJ.H AI.VRN. Priodaa Ffa^iynol.—Ar y cyntaf o'r mis hwn, yn eglwys y plwyf, unwyd mewn glan bckxias Mr G'eorgo Rott Trevor a Miss Maggie Bowen, yr Eifl Inn. Yr .iedd JT olwg ar yr orvmdaitih. yn myn'd ao yn o'r Eifl Inn i'r eglwys, a'r cyniil'.iiad yn yr eglwys yn nodedig o hardd a gweddaidd. Dymuni.a.d pawb o gydnabod y par ieuanc yw hir oes a dedwyddweh. iddynt. O'r Llawen i'r Prudd.—Gyda gofid dw-ys yr ydys yn cofnodi diwedd alaethus yr Anrhydeddus Lieutenant Williams-Ellis, adl fab Mj- a Mrs J. C. Williams- BUis, Y.H., Glasfrvn, yn Ne Affrixja, ar y 9fed cj-fLsal, tra yn ymladd yn dde-.vr dros ei wlad. Y tyrjc-T a'r dewT Lieutenant—Wiliiaiius- Ellis, aeth o'i ffvniant | I angau "Gweitlired ddengys"* Ei ganys a'i ogoniant. O! rieri tvner anw-y l-na. wyhnÚ Os i'w naswyl: Aeth ef fyth o'i auaf wyl, | Brj-siodd i'r haf breswyL *j*wyddair v teulu. Dorbynied oi rieni trallodus gydymdeimlad Uwyraf pob gwir Urydsiniwr.—H.E.

LLANDUDWEN a CHEIDIO. Gwledd i'r Ysgolion Sul. — Trwy garedigrwydd teulu cymwynasgar Madryn, rhoddwyd gwledd o de a bara brith i aeiodau ein Hysgolion Sul yn neuadd hardd Glyn Weddw. Llanbedrog, prydnawn dydd Sadwm oyn y diweddaf, pan y cyfranogodd 42 ■f> honynt o'r danteithion a ddarparwyd ar eu cyfer. Y Rheithordy Newydd.—Deallwn fod parotoadau yn awr yn cael eu gwneud tuag at adeiladu rheithor- dy newydd yn Llandudwen, yr hyn sydd yn an- hebgorol angenrheidiol, ao 1 mae 1 tanysgrifiadau i'r perwyl hwn yn dyfod i fewn yn dra chalonogol —rhodder help llaw. Ychwanegiadau an Adnewyddiidau.—Yn ddiwedd- ar gosodwyd i fyny ysginfa newydd yn Llandud- wen at wasanaetn yr offeiriaict, a phaentiwyd y nenfwd r.'r muriau oddifewn, yr hyn sydd wedi gQleuo a harddu yr eglwys yn anghyffredin, ac yr ydys yn bwriadu rhoddi tan-wresogydd ynddi eto i gadw lleithder allau o honi. Diolchgarwch am y Cynhauaf.—Cynhaliwyd gwas- anaeth i'r dyben hwn yn y ddwy eglwys y udau ddydd Gwener diweddaf, pan y pregethwyd gan y Parchn. D. T. Davies, ficer Tydweiliog, ac H. G. WiHiams, rheithor Llanengaix. Cyfeiliwyd ar yr harmonium gan Miss Yale Jones-Parry, Madryn, yn dra meistrolgar. a chafwyd canu gwell ag erioed a phregethau hyawdl a dylanwadoL-aiil-Y- Wlad.

LLANLLECHID. I Y Cynhauaf. — Cedwir gwyl diolchgarwch am y cynhauaf dydd Mercher nesaf yn yr eglwys a'r capelau. Llenwir y pwlpud ar ran yr Eglwys gan y Parch John Parry Morgan, Llandyssul, Sir Drefaldwyn, pryd y bydd y gwasanaethau am ddeg, dau, a chwech. Y Bel "neu'r" Troed.—Dydd Sadwrn ymgyfarfu clybiau Caellwyngrydd (Scratch) a Braichmeiyn yn Nghae Talysarn, pryd y cafwyd hwyl anarferoL Modd bynag, y Scratch aeth a'r "maen i'r wal" gyda phedair, yn erbyn dwy. Yr Ysgolion Sul.—Yn ein hadroddiad (yr wyth- nos ddiweddaf) yn nglyn ag Ysgolion Sul y Llan a'r 'Rachub, trwy rhyw amryfusedd1 gadawyd allan enw Thomas John Owen, Tanyfynwent. fel yr ail fuddugwr am ddarllen darn heb ei atalnodi, yr hon gys'tadleuaeth a gododd hwyl nid bychan yn y cyngherdd a gafwyd yn yr hwyr. Yr Ysgolion Nos.—Derbynir y newyddion am yr ysgolion nos gyda phob llawenydd gan y bechgyn a'r dynion ieuainc yn yr ardal hon, y rhai a agorir yr wythnos hon, pryd y gobeithir y cymer ein gweithwyr chwarely-ddol ao eraill y fantais o'r budd mawr hwn. Bydd y gweithrediadau yn Ysgol y 'Rachub dan ofal Mr David Llewelyn, a'r ysgol newydd dan ofal Mr J. G. Jones. Y Pwlpud.—-Ar ol mwynhau ei hun yn nghwmni ei hoffus a ffyddlawn gor, ymadawodd y rheithor a Cholwyn Bay am Lerpwl gyda'r tren tri o'r gloch, lie yr oedd yn cyfiawni y ddyledswydd o wasan- aethu yn Eglwys St. Dewi dranoeth, tra yr oedd v Parch E. T. Davies yn llenwi pwlpud Eglwys Maesygroes boreu Sul. Yn JT hwyr yr oedd yn gwasanaethu yn Eglwys y Llan, a phregethodd oddiar loan iv. 14. mewn modd dwys a difrifol i gynulleidfa astud. Yn wir. yr oedd ei bregeth yn cynwys teimlad a thaerineb y genadwri atom, yr hyn sydd yn eglur yn dangos fod ein parchus reithor yn ceisio gwneud ei oreu i ni fel Eglwys- wyr trwy gyfnewid pwlpud gydag offeiriaid dyeithr, yr hyn sydd wedi cymeiyd lie yn ami yn ddiweddar. Gwibdaith Cor yr Eglwys.—Boreu Sadwrn, trwy garedigrwydd y Parch Evan Davies, rheithor Eg- lwys Llanllechid, ymadawodd y cor uchod gyda r tren haner awr wedi wytfy am Golwyn Bay i fwyn- hau eu gwledd flynyddol, yr hyn y maent yn wir deilvngu ar ol ilafur caled o wasanaethu yn Saesneg a Chymraeg yn ystod y flwyddyn. Cyrhaeddasant eu He dewisedig mewn amser priodol. Am haner dydd yr oedd y parti i gyfarfod yn y Moon's Hotel. pryd yr eisteddodd rhwng 50 a 60 wrth y byrddau i fwynhau gwledd o amryw ddanteithion a blasus- fwyd i'r corph dynol, y rhai oedd wedi eu gosod mewn modd destlus a chysurus. Cyn dechreu ar y gweithrediadau oedd o'u blaenau canwyd emyn swynol fel gras o flaen bwyd. Wedi i bawb gael eu digoni a chlirio y byrddau awd trwy raglen fechan yn cynwys anerchiadau, caneuon, deuawdau. etc., a diweddwyd trwy ganu emyn a "God save the Queen," y solo yn cael ei chymeryd i fyny gan Mrs Sophia Roberts mewn modd hynod o feistrol- gar. W-edi codi oddiwrth y bwrdd ymwahanodd y cantorion i rodiana a mwynhau eu hunain, yr hyn a wnaethant wrth eu bodd, a chyrhacddodd pawb adref yn iach mewn amser gweddus, wedi cael diwrnod o fwyniant a difyrweh. Yr oedd y Parch Mr Davies a'r nafgwr Warden Henry Roberts, Corbri, gyda hwynt.—Jones.

LLANFAER P.G. Cyngherdd.—Cynhaliwyd cyngherdd llwyddianus yn y Lecture Hall nos Fercher. Llywyddwyd gan Mr Alex. McKillop, Y.H., Llanerchymedd, yr hwn fu raid ymadael ar haner y cyfarfod, a onymerwyd ei le gan y Parch E. Cvnffig Davies, M.A. Gwnaeth y ddau eu rhan yn rhagorol, ac aethpwyd drwy y rhaglen yn hwyl us. Gwasanaethodd cor y plant a Chor Meibion Gwyngyll yn ganmoladwy iawn. o dan arweiniad Mr John Owen, ysgoifeistr, yr hwn hefyd a gynorthwyodd yn nygiad yn mlaen y cyfarfod. Yn ychwanegol at yr uohod, cafwyd doniau newyddion yn Miss Lily Aubrey Thomas (gyda'r crwth), Mr k. O. Pierce, Valley (baritone), I Mr J. R. Thomas {fel adroddwr campus), a nifer o gyfeillion o Fangor, sef Misses C. Evans (soprano), Winnie Owen a Kate Evans (contraltos), Meistri Hugh Thomas Owen (bass), H. F. Williams a W. Owen (tenors). Atynt hwy eto yr oedd ein cym- ydogion, Miss Williams (Mair Gwyngyll), Meistri Owen Williams, Gaerwen, a Tom Owen, Tantwr. Aethpwyd drwy y program canlynol:—"The Sailors' Chorus," Gwyngyll Male Voice Choir duet (violin and piano), Miss L. Aubrey Thomas and Miss Wil- liams (Mair Gwyngyll) song, "The Holy City," Mr Tom Owen, LIanfair solo and chorus, "Good j Old Jeff," Miss Pritchard and Juvenile Party; d/uet, "Ar Lan Afonydd Babel," Messrs H. F. Wil- liams and Hugh T. Owen, Bangor; song, "Cymru fy Ngwlad," Mr R. 0. Pierce. Valliey; duet, "A. B, C," Misses \Yinnie Owen and Kate Evans, Bangor; song, "Dream of Paradise," Miss C- Evans, Bangor recitation, "Yr Ystorm," Mr J. R. Thomas, Llanfair; solo and chorus. "Bachgen v Meddwyn," Mr Owen Williams, Llanfair, and Male Voice Choir song, "Gwraig y Morwr," Miss Winnie Owen, Bangor; song, "0! rho'wch i mi bregeth Gvmraeg," Mair Gwyngyll; quartet, "0 Ddydd i Ddydd." Mr Hugh T. Owen and party song, "Penill Adroddai fy Nhad," Miss Kate Evans: chorus, "Marsellaise," Male Voice Choir; song, Mr H. F. Williams duet, "In the Dusk of the Twilight," Misses Winnie Owen and C. Evans song, "The Two Cities," Mr R. 0. Pierce; action song. "The Burlesque Band," Juvenile Party song, "Cwm Llewelyn," Mr Hugh T. Owen duet (violin an4i piano), Miss L. Aubrey Thomas and Mair Gwyngyll; chorus, Pull for the Northern Shore, "Male Voice Choir. Cafodd Mair GwyngyU waith caled fel cyfeiles, gan i Mr W. R. Jones, Bangor, fethu cyrhaedd. Ychwanegod-d Miss Aubrey Thomas at ddyddordeb y cyfarfod drwy gyfeilio gyda'r crwth. Gwnaeth y cantorion a'r cantoresau eu gwaith yn ardderchog, a dywed y rhai a wyr mai dyma'r cyngherdd mwyaf llewyrchus a gynhaliwyd yn Llanfair er cof. Yn ben ar yr oil, bydd yma elw da yn myned i drysorfa Ysgol Sabbothol yr Annibynwyr. Dym- una y pwyllgor gyflwyno eu diolchgarwch i bawb a wnaethant eu rhan er cael y cyngherdd yn llwydd- iant, ac yn eu plith y cantorion yn, arbenig.

PORTHMADOG. Nid oedd yr un achos i'w drin yn y llys ynadol ddyad Gwener. Llwyddiant.—Y mae Mr Simon Jones, mab Mr a Mrs Wm. Jones, Tremadog, wedi llwyddo i enill ysgoloriaeth o 25p yn y iiwyddyn am dair blynedd yn N gholeg Bangor. Damwain. F-el yr oedd Mr John Hughes, perchenog cerbydau, a chydag ef Mr a Mrs John Thomas, Chapel-street, yn dychwelyd mewn cerbyd o Bwllheli, nos Fercher, dymchwelwyd y cerbyd ger Abererch. a, thatlwyd hwy allan. Codwyd Mr Hughes yn anymwybodol, a chymerwyd ef i'r Crown Hotel, pan y canfyddwyd ei fod wedi derbyn niwed tufewnol. Diangodd Mr a Mrs Thomas gydag yscjydwad ac ychydig friwiau i'w penau. Diolchgarwch am y Cynhauaf.—Cynhaliwyd cy- farfodydd diolchgarwch am y cynhauaf yn Eglwys Ynyscynhaiam ddydd Mawrth, pan y pregethwyd gan y Parchn. J. Harris, Harlech, a D. Collwyn Morgan, Dolbenmaen. Yn Eglwys St. loan, nos Fercher, pregethwyd gan y Parch T. Llechid Jones, Ffestiniog, a boreu dydd lau gan y Parch '1'. Lewis Jones, St. Dewi, Btingor. ac yn yr hwyr gan y Parch J. Lloyd. Dolgellau. xr oedd yr eglwys wedi ei haddurno a blodeu, ffrwythau, etc., gan Mrs C. E. Breese, Mrs H. Evans, Mr' a Mrs A. G. Edwards, Miss K. Homfray, Mrs John Humphreys, Mr a Mrs Arthur Thomas. Mrs Hughes, Ficerdy; Mr Percy Thomas a Miss Thomas, Miss Hammond, Miss Crick, Miss Anna Bryant, a Miss Priscilla Parry, Anfonwyd grapes gan Mrs Percival. os Wener, yn yr Ystafell Eglwysig, pregethwyd gan y Parch J. Lodwick Davies, Llanystumdwy. Ddoe (dydd Llun) y cynhaliwyd y gwasanaeth yn Eglwys Tremadog ac yn ngwahanol gapelau y diref, a chadwyd y dydd yn ddiwrnod o wyl. Y Bwrdd Ysgol.—Cynhaliwyd y cyfarfod misol nos Fercher, pan yr oedd yn bresenol:—Mr D. R. Thomas (cadeirydd), Mr Richard Hughes (is- gadeirydd), y Parch W. Ross Hughes, Mri J. R. Pritchard, E. W. Roberts, E. H. Roberts, a Wil- liam Morris Jones (clerc). Derbyniwyd llythyr oddiwrth Mr T. E. Morris yn diolch i'r Bwrdd am y bleidlais o gydymdeimlad basiwyd a'i frawd. Dr. Wdliam Jones Morris, yr hwn a werthfawrogai yn fawr ddatganiad caredig y Bwrdd ag ef yn ei waeledd, a gobeithiai cyn pen hir fod yn aUuog i ail-ddechreu ei ddyledswyddau ar y Bwrdd. Anfonai Miss Maggie Jones, Slate Works, am le fel disgybl-athrawes dan y Bwrdd, a phenderfyn- wyd fod iddi fyned dan brawf arholiad.-Ar gynyg- iad Mr E. H. Roberts, yn cael ei eilio gan Mr Richard Hughes, pasiwyd i dderbyn telerau Mr W. R. Owen i gario yn mlaen y dosbarthiadau mewn gv/yddoniaeth a chelf. Hysbysodd y Clerc fod llythyrau wedi eu hanfoil at beda.ir o'r ysgolion dan y Bwrdd mewn perthynas i gynal ysgolion nos. Yr oedd yn deall fod Mr Evans, Ysgol Snowdon-street,. wedi dechreu ar y gwaith. Ysgrif- en-ii Mr William Davies, Tremadog, nas gallai ef woLed ei ffordd yn glir i gynal yr ysgolion fel or blaen am resymau a nodai. Ni chafwyd atebiad o Ysgol y Borth. Anfonid o Morfa Bychan i ddweyd nad oedd yr un enw wedi dyfod i law, ac o gan- lyniad na chynhelid ysgol nos yno.M,ewn atebiad i Mr J. R. Pritchard dywedodd y Clerc fod yr ysgol yn Mhorthmadog y llynedd yn foddhaol ar y cyfan, ond nid mor llewyrchus a'r flwyddyn llaanorol.—Sylwodd Mr E. H. Roberts mai gresyn fyddai i'r ysgol fynel i lawr yn Nhremadog. Wedi peth trafodaeth pasiwyd, ar gynygiad Mr J. R. Pritchard. yn cael ei eilio gan Mr E. W. Roberts, i gynyg swm rieillduol i Mr William Davies, o Ysgol Tremadog, yn ychwanegol at y grant. Derbyniwyd cynyg Mr John Gas Jones am 5p 8s I i gyflenwi fittings nwy i'r classroom newydd, ar yr amod fod y cadeirydd a'r archadeiladydd yn cymeradwyo y nwyddau.—Galwodd y Clerc sylw at y modd anfoddhaol yr oedd precept o 72p dros Treflys yn cael ei thalu. Fe wnaed yr aroheb yn Mawrth, 1899, ond bythefnos yn 01 y talwyd y cyfan. Nid oedd dim o'r 78p precept wnaed yn Mawrth diweddaf wedi eu talu.-Ar gynygiad Mr Richard Hughes, yn cael ei eilio gan Mr J. K. Pritchard, cyfarwyddwyd y (plerc i anfon at yr "overseers" yn galw ainynt i dalu yr archeb dyled- us. Y Cynghor Dinesig. Cynhaliwyd y cyfarfod misol nos Fawrth, Mr David Morris (is-gadeirydd) yn llywyddu.—Casglwyd yn ystod y mis y swm o 516p 14s lOc ar gyfrif y dreth gyffredinol, 'ac yr oedd 717p 145- 7c mewn Haw. Argymhellai Pwyllgor lechyd fod amryw yn cael eu rhybuddio parthed "nuisances" yn nglyn a'u tai, etc.—Adrodd- ai y Meddyg Iechvdol fod ty yn nghefn Madoc- street yn anghymwys i ddyn fyw ynd'do, a phasiwyd i rybuddio y perchenog i roddi y cyfryw mewn cyfiwr priodol, onide cymerid moddion i gau y ty. —Adroddai yr Arolygydd fod nifer o achosion o typhoid fever wedi tori allan yn Borthygest, ac yr oedd y dwfr a'r Hefrith ddefnyddid wedi cael eu hanfon i'w dadansoddi. Hysbyswyd fod y gwaith o osod gullies i lawr yn Market-square, Tremadog, yn myned yn mlaen mor fuan ag oedd bosibl, ac yr oeddys yn cadw John Morris fel gweithiwr ychwanegol. Derbyniwyd llythyr o Fwrdd y Llywodraeth Leol yn gofyn pa bryd y bwriedid cario allan y gwelliantau vp Neuadd y Farchnad.-Argymhellai Pwyllgor y Gwaith fod y mater yn cael ei gyfeirio i'r is-bwyllgor yr ym- ddiriedwyd y mater iddynt. Gofynodd Mr Mor- gan Jones a oedd rhywbeth yn cael ei wneud. Sylwodd yr Is-gadeirydd ei fod ef wedi gobeithio gweled Mr Jonathan Davies yn dyfod i drafod y mater gan fod cwestiynau pwysig i'w hystyried yn dawel a phwyllog. Mr Ebenezer Roberts a ddy- wedodd nad oedd ef yn ystyried ei fod yn iawn i un pwyllgor wybod pqbpeth a'r pwyllgor arall wybod dim. Dywedodd Mr David Morris mai nid yr amcan oedd cadw dim, ond yr oedd anhawsder- au ar y ffordd.Mewn perthynas i gais o eiddo Cwmni Moelygest i redeg tramtfoidd, anfonai Mr Charles Hughes, Cambrian Carriage Works, i ddweyd y byddai i'r dramffordd niweidio ei eiddo, ac os byddai i'r Cynghor ganiaiau y cais byddai iddo ef yn ddioed gymeryd cwrs yn erbyn y Cynghor. Sylwodd Mr John Hughes fod gan Mr Robert Hughes, Cambrian MiU, wrthwynebiad hefyd, gan fod arno ofn y dychrynid ceffylau yn dyfod or wlad. Ofnai Mr Newell fod y boneddig- ion yn defnyddio gormod o'r heol i'w pwrpas em hunain. Pasiwyd I roddi caniatad i'r dramffordd fyned ar draws fforddPenamser,ond mewn perthynas i Cambrian-terrace penderfynwyd fod i'r clerc wneud ymchwiliad beth oedd hawliau y Cynghor mewn mater o'r fath.—Pendeifynwyd gosod lamp ychwan- egol yn Railway-place a Church-street. Hysbys- wyd fod Mr William Jones, Snowdon-street, wedi ei benodi yn gadben y fire-brigade.—Yn nglyn a chwestiwn y goleuni trydanol a'r llinell ysgafn o Borthmadog i Feddgelert, dywedwyd nad oedd dim peHach wedi dyfod oddiwrth y cwmni. Ystyriai Mr Jonathan Davies y dylai y Cynghor ddatgan eu barn, un ai i gefnogi neu i beidio codi gwrth- wynebiad i'r cynlluniau.—Yna pasiwyd, ar gynyg- iad Mr Morgan Jones, yn cael ei eilio gan Mr Newell, fod y Cynghor yn cefnogi y cynlluniau, ar yr amod fod y manylion ar planiau yn cael eu dwyn gerbron. Rhoddodd Mr Jonathan Davies rvbudd y byddai iddo gynyg penodiad pwyllgor llyfrgell dan Ddeddf Llyfrgelloedd Rhydd.—Rhodd- odd Mr Newell hefyd rybudd i alw •sylw at y "Private Streets Amendment Act."—Fe fu i Mr David Jones (overseer cynorthwyol) gasglu 439p 12s o dreth y tlodion yn ystod Awst, a 513p 16s 7c yn ystod Medi.—Adroddai Mr J. E. Pughe Jones ei fod wedi archwilio y cyfrifon a'u cael mewn cyflwr ooidi jyn adlewyrchu yn fawr ar y swyddogion. Mr Jonathan Davies Dylem fod yn falch iawn o'r adroddiad yma (cymeradwyactb).-Pasiwyd i oliebi a Chynghorau Glaslyn a Deudraeth, er mabwysiadu Deddf Llaethdai, etc. Cynygiodd Mr Jonathan Davies bleidlais o gydymdeimhd a Dr. Jones-Morris yn ei waeledd, ac yr oedd yn dda ganddynt ddeall ei fod yn llawer gwell. Yr oedd yn cldrwg gan-ddynt ei golli o'u cyfarfodydd, ac er na iyddent bob amser yn cytuno yr oeddynt oil yn hoif iawn o hono (cymeradwyaeth). Eiliwyd gan Mr Ebenezer Ro- berts, a phasiwyd.

PWLLHELI. Arwerthiant. Dydd Mercher bu Mr Robert Parry yn cynyg ar werth iua. dej a thriugain o geffylau yn iarcl y Crown Hotel. Yr oedd y prisiau o 27p i 55p, ac yr oedd y cynuliiad yn lluosog. LLYS YR YNADON SIROL. Cynhaliwyd y llys hwn odydd Mercher, gerbron Mr J. G. Jones (yn y gadair), Dr. S. W. Griffith a Mr Griffith Jones. Dafarn Swvdd, Abersoeh.—Gofynai Mr Arthen Owen am ohiriad y drwydded am bythefnos, gan nad oedd y planiau mewn Haw.—Caniatawyd. Black Lion Inn, yiiti Mr S. R. Dew, Bangor, am adnewvddiad trwyd led1 y Black Lion Inn, Pwllheli. Bu iddo yn fiurfict cais yn y Uys blaenorol pan yr oedd y derbynydd swyddogol mewn meadiant.ona yn awr yr oedd yr amgylchiad- au wedi newid gan fod mab dalyri-J y drwydded wcdi prynu buddianau y uerbynydd ssvyddogol ac wedi meddianu y ty. Felly y ca;s of.dd am adnew- yd.diad y drwydded? i Mr R. H. Evans, yr hwn oedd yn dal y Red Lion Inn, Penygroes', a'r hwn oedd yn foddlawn i roddi y drwydded hono i fyny yn ddioed.—Robert Henry Evans a ddywedodd ei fod yn fab i ddalydd trwydded y Black Lion Inn, Pwllheli. Yr oedd wedi bod yn clidw y Red Lion. Penygroes, am yn agos i bedair blynedd. Prynodd y stoc, etc., oddiar y derbynydd swydd.:?ol ar y 6ed o Hvdref, ac yr oedd wedi cyuioryd n»c 'drant o'r ty. Yr oedd yn barod i roctdi i iyny ei jy yn Mhenygroes er mwyn symud i 13wlil, T. <1. Houghton Davies, dros yr Anrh. Frcl. G. Wynn, a ddywedodd nad oedd gan Mr Wynn wrthwynebiad personol i Mr Evans, ond gan fod ganddo drwydded yn Mhenygroes nid oedd yn meddwl y gallai yn dda iawn gario yn mlaen ddau dy, ac o ganlyniad yr oeddys wedi gwneud cytundeb a Mr Griffith Owen i fod yn denant.—Dangoswyd y cytundeb i Mr Cledwyn Owen (clerc yr ynadon), yr hwn a sylwodd nas geliid eu rhoddi i mewn fel tystiolaeth gan nad oedd yn cynwys y stamp priodol.—Dadleuai Mr Dew nas gallai y landlord wneud y cais gan mai Mr Evans oedd y tenant.—Galwyd Mr Griffith Owen. Sand-street, yr hwn a ddywedodd fod yr Anrh. Fred. G. Wynn wedi gosod y ty iddo ef.— Croes-holwyd: Nid efe oe-dd yn trigo yn y ty. Addawj'd y ty iddo os caffai y drv,,vddc,I.keth y Fainc o'r neilldu. ac ar eu dychweliad dywedodd y Cadeirydd yn ogyniaint ag fod gan Mr R. H. Evans drwydded eisoes nad oeddynt yn dueddol i ganiatau iddo yr un bresenol. Ar y llaw arall, gan nad oedd Mr Griffith Owen wedi proli i fodcLonrwydd ei denantiaeth nis gallent ganiatau y drwydded iddo fel. Gwas a Meistr.—Hawliai William Hughes, gwas iTerm, 8p 15s fel cyflog a honai oedd yn d-dyledus, iddo oddiar Richard Thomas, Gwyndy, Abererch. Ymddangosai. Mr Evan R. Davies dros yr hawl- ydd, ac amddiffynwyd gan Mr William George. —Bu yr achos gerbron o'r blaen pan y taflwyd ef allan, ac yn ddilynol gwnaed cais i lys y man- ddyledion pan y bu i'r Barnwr ddweyd mai achos ydoedd i'r ynadon.—Honid fod y gofyiiyd-d wedi cael cam ac mai oherwydd gwaeledd yr oedd yn methu gwneud y gwaith oxynid icldo.-Daeth y Fainc i'r dyfarniad tod y gofynydd wedi tori cytun- deb, ac nad oedd ganddo hawl i'w gyflog.

YNYSGYNHAIARN. Cyfarfod DiolchgHrwch am y Cynhauaf.—Cynhal- iwyd yr wyl hon yn eglwys y plwyf, Ynyscynhaiam, ddydd Mawrth. y 9fed cyfisol. iGwasapaeth a gweinyddiad y Cj'mun Bendigaid am 10.30 y boreu.. Am 2.30 darllenodd y Parch Te A. Williams, curad Porthmadog, y gwasamieth, y Parch Ll. R. Hughes, y ficer, a'r Parch R. R. Hughes, curad Tremadog, y llithoedd, a phregethodd y Parch J. Harries, Harlech. Am 6.30 darllenodd y Parch R Hughes, curad Tremadog, y gwasanaeth, a'r Parch LI. R. Hughes, ficer, y llithoedd, a phregtfhodd y Parch D. Collwyn Morgan, rheithor Doibenmaen. Yn anffodus yr ydoedd yn un o'r dyddiau mwyaf drycinog a gwlawog a fu ers amser, ond er y ewbl yn nghyda sefylifa neillduedig yr hen deml gysegredig yr oedd yno gynulliad da y prydnawn a'r nos. Yr oedd y parotOétJau yn rhagorol, dan ofal y curad llafurus a gweithgar. y Parch G. Salt, drwy ymdrechion yr hwn yn nghyda bendith y Nef v mae'r achos yno yn blaguro er pob erledig- aeth. Yr oedd y canu yn hynod o dda, dan ar- weiniad Mr Salt, Master C. Williams yn gwe;nyddll wrth yr harmonium. Yr oedd yr eglwys wedi ei haddurno gan y chwiorydd Eglwvsig a'r curad yn ddestlus. Drwy garedigrwydd y Parch G. Salt cafodd v dyeithriaid dderbyniad a lluniaeth yn gysurus yn Plas;ifon. a chan amryw o r pentrefwyr a charedigion yr achos, yn absenoldeb temu Hen- dregad/edd, ll¿r arferid eu derbyn. Yr oedd y casgliadan yn dda (ac ystyried y tywydd) at y Cliurch Extension Society, yr hon sydd yn dra theilwng o help yn y plwyf poblogaidd hwn.—Goheb- vdd.

MEDDYGINIAETH STEARNS AT GUR YN Y PEN. Mae y feddyginiaeth hon yn mendio pob matih o gur yn y pen. Anfonir yr arian yn ol os metha. Dim math o gwsgbair n& gwenwynau. I'w gael gan yr holl Fferyllwyr am le, neu oddiwTth Thcsnas Christy and Co., London, E.G.

Pwyllgor Heddgeidwadcl Sir Ddinbych- ( MR J. W. LUMLEY A'R HEDDGEIDWAID. Dyddl Gwenor cynhaliwyd cyfarfod ehwarterol y pwyllgor unedig hwn yn Ngwrecsam, dan lyw- yddiaeth y Cadben Griffith Bosoawen. Cyflwynodd y Prif-Gwnstabl ei adroddiad ar- ferol, ao mewn atebiad i Mr Edward HOOSOTI (Rhos) dywedodd fod ganddynt yn awr rhywbeth fel ped war-ar-ddeg o glybiau yn nosbarth Gwreo- am, y rhai a gedwid fel clybiau ymyfed i osgoi Deddf Oau ar y Sul. Mi J. W atkin Lumley, Rhuthyn, a ddywedodd ei fod wedi cyfeirio ar fwy nag un achlysur at y In. waith y tafarnwyr yn rhaddi diod i'r heddgeid- ,I-.aid tra with eu dyledswyddau, ac yr oedd wedi gofyn i'r Prif-Gwnstabl a oedd ganddo reolau mewn gryin dan boa rai yr oedd gan dafarnwr hawl i gyflenwi yr heddgeidwaid a diod tra wrth ei ddyledwyddaiu. lieb duri Deddfau Trwyddedu1. Yr oedd yr Uohgadben Leadbetter wedi ateb fod y gyfraith yn glir nas gallai tafarnwr, oddieithr dan archeb ysgrifenedig swyddog uweh, gyflenwi heddgeidwad a diod. Ond mewn llythyr i'r wasg yr oedd efe wedi dlweyd r gallai unrhyw hedd- geidwad fyddai bedair milldir oddicartref gael diod dan re.Tla.u arbenig. Yn, awr ei bwynt ef re.' I (Mr Lum'py) oedd, a oedd g;w y Prif-Gwnstabl hawl i wneud trefniadau o'r fath. Nid yr Uch- gadiben Leadbetter oedd deddf-wneuthurwr y sir, I ond gweinyddwr v ddeddf, yr hen yr oedd efe \n rhwym i'w charia alian. Pan yn yrnuno a'r heddiu yr oedd dyn yn myned i gytimdeb gan WTbod nad oedd eanddta hwl i fvned i dafarn i gael diod hob archeb swyddog uwch, ac wrth wneud hyny yr oedd yn peryglu trwydded y dafarn, ac yr oedd yn annheg ar rian yr heddgeid- waid i roddi y tafarnwr mewn safle ag yr oedd yn rhwym o wrthod diod i heddgeidwad pan y deuai i'r ty. Pan y dywedai efe (Mr Lumiev) iddo weled heddgeidwaid mewn tafarndai dis- gwyliai i'w air gael ei dderbyn. Y Prif-Gwnstalbl: Mae y gair y cyfeiriwch ato yn anwiredd. Mr Lumley Yr wyf wedi gweled heddgeidwaid mewn tafarndai fy hun, a Y Cadeirydd Dydecli nodi achosion neillduol. Mr Lumley: Nid wyf vn eyhuddo yr hedd- geidwaid o feddwdiod. Dweyd yr wyf fod yr heddgeid'waid yn tori y gyfraith, ac y dylai y gyfraith gael ei ohario fel unrhyw ddeddf arall sydd ar lyfraiii y wlad. Mae arnaf eisiau gwneaid y mater yn gyhoeddns fel y byddo i'r arferiadl gael en roddi i lawr. Y Cadeirydd (wrth y Prif-Gwnstabl): A (Rs genych rywbeth i'w ddweyd ? Y Prif-Gwnstabl: Nao oes nid oes genyf ddim i'w ddweyd. Gwnaeth Mr Lumley fynegiad, ac er mwynamdiiffym yr heddgeidwaid hernai8 mai da fyddai ci ateb drwy'r wasg. Gallaf ddweyd i un o'm dynon yn ddiweddar fyned i dafarn i roddi i lawr ryw helynt, pan y gafaelodd glOlWT yn ei got gan ddweyd, "Beth sydd arnat eisiau yma.1 Dywed Mr Lumley nad oes genyoh hawl yma" (chwerthin). Dyna beth ddywedant wrth fy nyndon yn awr. Mr Lumley: Mae genyf yma lythyr oddiwrth heddgeidwad yn diolch i mi am yr hyn a wnes. Y Cadeirydd a ddywedodd fod an heddgeid- waid yn ddiamheu hawl i hued i dafarndy, ond vr oedd Mr Lumley yn. iawn pan y dywedai nad oedd ganddo hawl i gael diod pan wrth ei ddyled- swydd, oddieithr dan amodau neillduol. Mr Lumley Siwr iawn. Y Cadeirvdd We-I, a oes unrhyw dystiolaeth fod Twh fid1 hyn wedi ei wneud heb orchym-rii Mr Lumley: Oes, yn s-icr. Dywed yr Arolyg- ydd Jones na roddodd1 Yr un gorchymyn yn ystod yr holl fbvyddyn. Mewn atebiad i'r Prif-gwiis-tald dywedodd yr Arolygydd Jones iddo roddi'gorchymyn ysgrifen- edig i bob heddgeidwad yn ei ddosbarth pan wricd y rheol. Mr Lumley a dd^-edrfM or nad oedd yn gvfreithiwr ei fod yn d'al alan mad oedd corchymyn cyfTredinol fel hyn yn grfreitblon. Dyl:d rhoddi -goreJiymyn ar bob ac,,i.lysu,r, ie nid un vn necliveu y flwyddyn. Y MilwTiad '0 Me diam ac aelodau eraill a farnent. yn wahanol i Mr Lumley. Y Prif-gwTX'stnbl a ddywedodd fod Mr Lumley yn ceisio ei wneud cf a'r hedd,-gfidwa.id yn an- mhohdogaidd. Yr oedd wedi ei wneud yn ac- lnhc-lilogaidd yn y Oein. Dywedodd heddgeid- wad wrtlm hdnl y dydd o'r baen: "Nid af i Hhuthyn. Dyddai'n weIJ genyf ymddisvryddo na myned i Rhuthyn." Yna 'gadawyd y peth syrthio.

Genedigfcethau, Priodtsar, a Mamoiaethau GENEDIGAETHAU. Aisbitt.—Hydref 11, yn 153, Newport-road, Caer- dydd, priod M. W. Aisbitt, ar fab. Hughes.—Hydref 10, priod Mr John Hughes, Cloth ,Hall, Ogwen-terrace, Bethesda. ar ftreh. Morris.—Hydref 6, yn Lynton, Birkenhead, ptiod James Morris, ar tab. Re-es. Hydref 6, yn O.sraa, Little Sutton, priod Oswald Rees, ar fab. .Robert.s.-Hydref 7, yn Laurel Cottage, West Kirk- by, priod Wm. Roberts, ar ferch. Williams.—Hydref 10, priod Mr Joseph Williams, John-street, Bethesda, ar ferch. PRIODASAU. Hughes—Hughes.—Hydref 2, yn Salem, Amlwch, gan y Parch T. Evans, Mr Hugh Hughes, Pen- trefelin, a Miss EHen Hughes, Llyn Cocili, Amlwch. Jones—Roberts.—Hydref yn Carmel, Amlwch, gan y Parch T. Evans, Mr Hugli Jones, Penter- iyn, Llanbadrig, & Miss Esrther Roberts, Penbad- rig. Jones—Jones.—Hydref 2, yn Capel Evan,Llanerchy- medd, gan y Parch T. Evans, Amlwoh, Mr Henry Jones, Chapel-square, a Miss Ellen Jane Jones, Machine-street-, Porth Amlwoh. Pritdhard—Parry.—Hydref 9, yn Ebenezer (B.), Llangefni, gan y Pa.rch H. Hughes, cofrestrydd, Mr William Pritchard, garddwr, Maesyllwyn, Amlwch, a Miss Ellen Parry, Rhwnc, Rhosybol. Pritchard—WiUiams.—Hydref 3, yn Nghapel j Peniel, Llanddona, gan y Parch Henry Davies, a Mr Lewis Morris, trwy drwydded, Mr Hugh Pritchard, Tygwyn, Llanddaniel, a Miss Mary Ellen Williams, Peubryndona, Llanddona. Gan 1 mai hon oedd y briodas gyntaf yn y capel uchü-d cyflwyrwyd Beibl i'r briodasferch. P, obert,E Ili s.-Hydref 3, yn Nghapel Cefn- y-Waen, gan y Parch William Rowlands, yn mhresenoldeb Mr J. R. Jones, cofrestrydd, Mr j William T. Roberts.Blaen-y-Waen, a Miss Maggie j Ellis, Assheton House, Ebenezer. Jones—Hughes.—Hydref 10, trwy drwydded, yn ) N ghapel Croesywaen, Waenfawr. gan y Parch James Jones, gweinidog, yn mhresenoldeb Mr T. G. Jones, cofrestrydd, Mr Thomas Jones, Ysgol y Bwrdd, Waenfawr, a Miss Annjie Hughes, merch Dr. Hughes, Bodlondeb, Waen- fawr. Davies—Williams.—Hydref 8. yn Eglwys St. Bridget, Lerpwl, Samuel Rowland Davies, 4, Brompton-avenue, Liscard, ac Eleanor, trydedd ferch John Williams, Barrington-road, 'Waver- tree. i Jones—Lloyd.—Hydref 8, yn Eglwys Dewi Sant, Brownlow Hill, Lerpwl, gan y Parch Jas. rr" Davies, Robert Morris, mab hynaf John Jones, Ty'nycelyn, C-onven, a Kate Lloyd, Pantawagar Rock, Tretlynon. Pemberton—Watkins.—Hydref 8, yn Nghapel M.C. Prince's-road, Lerpwl, gan y Parch J. Wil- liams, Robert Hutchison, unig fab Robert Pem- berton, ac Elizabeth A., merch Cadben John Watkins--y ddau o Lerpwl. MARWOLAETHAU. Conway.—Hydref 7, yn Plas Endon, Rhyl, Eliza- beth Conway. Davies.—Hydref 6, yn Branas, Croesoswallt, R. H. Davies. Jones. Hydref 6, yn ei gartref, 14, Alexandra- terrace, Rock Ferry, yn b9 mlwydd oed, Ishmael S. Jones. Owen.—Hydref 9, yn 19, Richmond-terrace, ler- pwl, yn 71 mlwydd oed, Thos. Owen. Roberts. —. Hydref 7, yn Nghoedpoeth, yn 65 mlwydd oed, priod Evan Roberts. Williams.—Hydref 6, yn y Rheithordy, Gyftylliog, Sir Ddinbych, y Parch Wm. Rees Williams, M.A. (Sydney), Sussex College, Caergrawnt, am 27 mlynedd yn rheithor v plwyf, a chyn hyny yn brifathraw Coleg Hyttorddiadol Gogledd Cymru, Caernarfon, yn 86 mlwydd oed. Davies.-Hydref 10, yn y Windsor Hotel, Ton- Pentre, Elizabeth, hoffus briod Thomas Davies. James.—Hydref 8, yn Nghaerdydd, Madge, priod F. Hubert James, Los Angeles, Casnewydd, yn 31 mlwydd oed. Jones.—Hydref 9, yn Ystalyfera, Mary, priod Wil- liam Jones, cigydd, Gurnos Shop, yn 55 mlwydd oed.

Y tu fewn i Dy y Oyffredin. Y SEXEDD-DAI. IS-IARLL WOLSEl^EY, Y prif faes -lywydd sydd yn ymneillduo. DR. RIGHT ER, Ajrweinydd tiwyl Fawr G(?rdd;>i'<>l Birmingham. WELJiMOK ABLEY. Rhan o'r hwn ddinystriwyd gan dan yr wy-thhos ddiweddaf. ESGOB EXETliE, yr hwn sydd ar yinddiswyddo'. OOFGOLOFN Y LI^YNGE^YDD' dMAKE YN Y Milwriad Maokinnon, li.yr/ydd y Gattrawd. DYCHWELIAD GWIRf ODDOI-Wnt LJjUNDAilN. Yr Agerkmg "Auranin/* ar yr hon y teitliiant.

^STUDIWCH ,E lCH IECH-r D. I WNA i X ICS AS1UDI0 CHWI. T Osõvdyeh am ddiogelu IECHYD, rhaid i gael W AED PUR. HANFODOL. Os nad yw Jn BUR' F mae eich boll GvfS- i0Jld/lla" o.drefn, ac yn agored i glefydao dSl 1 a arweiniant 1 ganfyniadau ra;- Y mae, o ganlyniad, yn dibynu yn hollol arnoch chwi os ewyllysiwch gadw IECHYD CRYF EGNIOL I fynu gweled fod y GWAED yn cael ei gadw yn Berffaith Rhydd o bob Amhuredd. Cofiwch y dylai eich Iechyd gael eich ystyriaeth flaenaf, canys hebddo, amddifedir bywyd o haner er fwynderau, ac nis gellwch ymladd Brwydrap dvddiol bywyd gydag Iechyd amharus- MEDDYG- INIAETH ANMHRIS- IADWY Y Inki WoodmP I mill** GLANHANT I v CORPH 0 I BOB AM- IIUHEDD. GWELLANT EOEN PEN. DIFFYG TRAUL, BTL10USNFS8 GWYNT, AFU DRWG, C0RPH-RW i'MEDD, SCURVY, PENDDYNOD, CLEFYD Y BRENIN, ECZEMA, Y BLAST, ERYSIPELAS. NERVES EGWAN, FITS, GWYNEGON (RHEUMATISM), PILES. POEN OEFN (LUMBAGO), TARDDIANT AR, A CHLEFYDAU Y CROEN, ISELDER Y8- BRYD. Gan sirchau Gweithrediad iachusol ranau mewnol y Cyfansoddiad, Brashau a Obyfoeth- ogi y Gwaed a'r Elfenau, a roddant o FYWYD NEWYDD, IECHYD, NERTH. PEIDIWCH A DIODDEF YN HWY. TREIWCH YN DDIOED. HUGHES'S BLOOD PILLS Y mae y PiUs hyn yn f WYR A GWRAGEDD, gyfaddas ao anmhris- {MEIBION A MERCHEJh iadwy i ^Y^ maent yn Iachau ar ol i bob peth ar;<U Mae y Trade Mark hwn, sef LIun y Galon, ar bob blwch. Heb hwn twyll ydyw. bib jedi anlonwca am Flwch o HUGHES'S BL'OD PILLS Gwerthir hwy gan yr holl Fferyllwyr a Gwerth- wyr Patent Medicines am 1/1. 2/9, 4/6, neu anfoner 8U neu p i,r Gwneuthnrwr ftT r? HLGHES, Manufacturing Chemist, Pen- wtt't Ar werth Jn America can R. B. WILLIAMS, Chemist, Plymouth, Penn. G OMER'S BALMf ELI AT BOil CLWYFt GOMhR S BALM A iacha Glwyfau ar y — Traed, Cluniau. Pen, Gwddf" Lry sipelas, Manau Llidiog a Digroenedd, CorwydoB CrawnIlyd, Coesnu Drwg. GOMER S BALM A iacha Fronau a Phen Bron u. ————————— Dolurus, Piles, Traed Cbwys- edig, Toriadau Allan, Crach yn Mhenan a GwyneSau- Plant, Llygriadan a Llosgiadau yn mhob rhan o'r Corph. GOMER S BALM A iacha Ddwylaw Toriadol,. 7« t ~7< Llysaid ac Amran^au Dolurus, ri \r ^-malau Poenus, Chwyddiad, farwden, Malaethau, etc. Y mae BALM yn hynod eŒeithiol at bob math 0 Glefycluu alknol y Corph. Rhodder prawt arno. verth ffin bob Chemist a gwerthwyr Patent Meaicme am 1/1 y blweb, neu danfoner en gwerth mewn Stamps at y Darganfyddwr— h Flu • l-v.•- MANUFAdURING CHEMIST, PENARTH, CARDIFF. 2343 S. WINIFRED'S CHURCH OF ENGLAND PUBLIC BOARDING- SCHOOL FOR GIRLS, BANGOR, N. WALES Visitors The LORD BISHOP of S. ASAPH. The LORD BISHOP of Bangor. Provost: The Rev. ARTHUR TALBOT, M A. La.dv Warden Miss J. L. LATHAM, Girton College. Headmistress Miss F. J. DAVIES Cambridge Classical Tripos, Class 1 London Universitv B.A. Honours in Classics and French. FEES.— £ 35 a year, with a Special Reduction of £5 for Welsh or Irish Girls. ™HNiaAL SII^l! he established after » Midsummer in connection with the School, where Girls may Learn Laundry Work, Cooking, .Uomestic Economy, Needlework,' etc. 10458 4¡. ;M, v S S 0 iS 1SS ISABEL lit; W ITT and tHSS MAR- GARET HEWm give LESSONS at Own K Residence. Penmaenmawr, Co/uvay, LUiubidiiO, aud Ool- ■vyn j ViSLtea. Boda-fon, Upper Bangor. 14837 GIRLS HIGH SCHOOL t. ¡: "1 ¡ 1. I '# '1; j Bridgnorth, Shropshire. Principal: MISS WILLIAMS. "nHIS SCHOOL offers a thorough MODERN 1 combined with every HOIDe- Comfort.. Pupils are prepared for all Public Examinations. During the last three years 280 Certificates have been gained. The school is a centre for the Cambridge Looøil. trinity College, and Incorporated Society of Musicians, Examinations, Kindergarten, GyID nasium, Tennis. For Particulars, apply to the Principal. 19500_ COL"WY LI Ll.,x ■■■ M f r advertising w, diummo 'a LTD i > ED\ G <r(' ,-•-»* U-, «!i these places, they .-u5« vour mucl" lees oast than by r>«^ ii.i.t bands.—Apply for tcimg t. J. R. Y." it 1:. I s Mai iagiug 1 iiei'c;)-. and Secretary. VfCTOB HI > a f > 1 :f tl.WYN B :.zL-1t'.a'J Argraphwyd a Chyhoeddvyd dros v "North Chronicl"" Company. LimHfed. gan liams, yn y "North Walos Chrouicle'" a'r "t4w»,i& Printing Works. Jaxtou Hou<<e. [Iiah-»tre»" «or. yn Mhlwy* B-wfr«>r. •>». Sir Dydd Mawrth, Hydref 16, 1900.