Gwalia

-R 11 Y DIWEDDAR "AP FFARMWR." Syr, Bu'm yn darllen ychydig ar eich papyr clodwiw yr wythnos ddiweddaf, ac ynddo can- fvddais eich bod yn hwylio casglu at gael cofgolofn i'r parchus "Ap Ffarmwr." Bydd yn bleser calon genvf gael rhan yn y gwaith.—Ydwyf, etc., Clegir Mawr, THOS. WILLIAALS. Gwalchmai, Valley, R.S.O.

PENSARN. Syr,—Os- gwelwch yn dda, carwn gael gofyn i'r dynion hyny sydd yn edrych ar ol Lla.neilian' a'r amgylchoedd pliliaiii na wnant dreio gwneud rhyw- beth o drefn i'r ffynhonau sydd yma? Er engraifft, dyma Ffynon Ty'n-y-Coed. Mae hon weithiau yn sobr o fudr, yn enwedig ar ol gwlaw. Ai tybed, foneddigion. nad oes modd gwneud gwell trefn ami i'w chadw yn lan? Oes yn siwr, ond treio. Dyma Ffynon yr Allt yr un modd. Mae yn ymddangos i mi fod rhyw greoour. dall a. di-synwyr wedi bod yn treio gwneud yn well, ond yn lie hyny wedi ei gwneud yn waeth o'r haner. Buasai plentyn a synwyr llo bach yn sicr o'i gwneud yn well. Ond rhaidi maddeu iddo, pwy bynag oedd y truan. Yn awr, gyfeillion dylanwadol Eilian, er mwyn eich cyd-drigolion, gwnewch ymysgwyd yn y mater da chwi.—Ydwyf, etc., MIN-Y-MYNYDD.

— — GWELLHAD I FEDDWDOD. Syr, Credaf fod llaweroedd o ddvnion caredip a da, pa. rai a allasent fod yn ddefnyddiol mewn bvd I ac eglwys, yn addurn i gymdeithas, ac yn llesol i "eW1!r ;!™r-VV101 tfJTdd> ^edi syrthio yn i fi i i1 fe(idATdoci partialis ac yn gaethweision hollol iudo. eto yn awyddus am gael bod yn Jnyddion, a chael goruchaiiaeth ar eu geivn ca Buasai Lawer im yn rhoddi y cwbl a feddai am n .^rostwng ei chwant a bvw yn sobr. Gwrthodir dynion meddwon fel rhai anghymwvs i gynawm pob gorchwyl a swydd o bwys. Mid" di- ymddiried dim yn eu dwylaw, mwy na phe baent yn wallgofiaid. Er mwyn lhai sydd yn ymdrechu gorchfygu eu chwant at y gwirodydd, a cheisio byw yn sobr. yr wyf yn cofnodi y cynghor hwn i wella meddwdod o hen lyfr sydd o'm blaen, ac hyderaf y gall fod o wasanaeth i amryw sydd yn awyddus am fjIV i rhyw amcan heblaw byw i yfed mewn cyfeddach narhaus. Gwellhad i feddw- dodOjmierer sulphate of iron, 21 grains; mag- nesia, 40 grains; peppermint water, 44 drops; j spirits of nutmeg, 4 dTams. Cymysgwch, a chymerer dwy lon'd llwy fwrdd ddwywaith y dydd. Mae y cymysgedd hwn yn gweithredu fel symbylydd a chiyfhaydd, a gwna, yn lie "alcohol," a rhwystra y gwendid a'r iselder ysbryd a ddilyna gadael y pethau meddwol yn sydyn. Trwy ddefnyddio y cymysgedd hwn am ychydig fisoedd, collir poD awydd am wirodydd poethion. Yn wir, y mae y cymysgedd hwn wedi bod yn foddion efieithiol i filoedd o feddwon i adael eu ffyrdd drygionus a byw yn ddynion sobr.—Ydwyf, etc., MONA.

ANFOESGARWCH YN LLANFAETHLU. Sjyr, Oajiiatefwch i mi, trwy gyfrwng eich newyddiadur poblogaidd-, i alw sylw cyhoeddus at ymddygiadau anfoesgar ieuenctyd yr ardal hon, yn enwedig ar nosweithiau y cyfarfodydd wythnosol yn yr addoldai. Mae yn ddifrifol meddwl mor ychydig o ddylanwad v mae yr Ysgol Sul a'r seiat j yn ei gael ar bob! ieuainc yr oes. Yn wir, y mae pethau crefydd wedi myned yn watwar ganddynt. Os oes rhywun yn amheu hyn, deued am dro i'r ardal hon, a chaiff welled merched a meibion ieuainc yn rhuthro allan o'r addoldai fel anifeiliaid, ac yn ymgasglu at eu gilydd ar gongl yr heol i gellwair ac i wag-siarad a'u gilydd, yn debycach o lawer i ganibaliaid nag i fodau rhesymol mewn gwlad wareiddiedig. Ni chaiff pobl barchus lonydd i basio heb fod yn wrthrvchau gwawd a chabledd. Rhaad fod addysg yr aelwyd yn cael ei hesgeuluso yn yr ardal hon, ac fod yr hyfforddi a'r cynghori a arferai fod yn amser ein tadau yn yr j Y mae r, s?lat wedi cael ei lwyr esgeuluso. yn mhelTJv £ -f [od llawf ° <Je«^oedtl ht'b f[K| gyda'u gilvddSL ^vn ,feL °Wn Ka Ta1 uchel eu nerv, aeo ac vmladd yn bechodau riiyfedd fod y i)LWn t0s gwir hjTi, nid. anfoesgar lfv< £ } yn tyfu 1 W Jn hJfion' sefyllfa aiuiuw ol t 7 ^"dd 1 grefyddwyr gymer>-d heddgeidwai.) ,? 5 f ^rdal 1 ystynaeth, ac hefyd yr }K»b person ,'] gM1 Wraith y wlad yn amddiffyn vstvrml dg ^ledd a gwawd segurwyr an- ystyrioi conglau yr heolvdd.-Ydwyf, etc., MAETHLU.

YSGOL NOS PENSARN. Syr, — Dj-gais y pwnc uchod gerbron y Bwrdd xsgol yn ddiweddar, a drwg iawn oedd genyf glywed nad ydyw Mr T. Hughes, yr athraw galTuog, yn mwynhau ei gynefin iecnyd ar hyn o bryd, ac, oherwydd hyny, yn gorfod nacau ymgymeryd a'r gwaith. Y mae angen mawr am rbeth o'r fath yn yr ardal hon. Y mae yma lawer o fechgyn a .genethod t'ydd yn gweled gwerth mewn dysgeid- iaeth yn awr, y rhai oeddynt, pan yn yr ysgol, yn casau addysg, neu yn gorfod ymadael o'r ysgol pan yn bur ieuainc trwy ryw achos neu gilydd. Hefyd, y mae yma ddosbarth arall, ac. y mae arnaf ofn, yn fwy lluosog na'r llall—y dosbarth sydd eisieu eu gvrareiddio. Y mac addysg ac esiampi ddit yn sicr o effeithio ar y mwyaf an- waiaidd a'r rhai fydd yn aflonyddu mewn cyng- herddau ac yn ihwystro i bobl eraill fwynhau eu hurain mewn cyfarfodyd-d. cyhoeddus. Pe byddai 1 d'dau ddjn ieuane dewr dd'od yn mlaen, yr wyf yn sicr y caont Mr Hughes yn barod i'w cynorthwyo ei gvnghor a'i wybodaeth. Ceir pob man- + °n gan" Mr Hughes, clerc, yn nghylch y tal, •' a«, os yw hi yn rhy ddiweddar eleni, S°befthiaf y Wdd i ryw un neu ddau gofio fy awgrYJn y flwyddyn nesaf a gweithredu yn ol fy -yrnutlia,t. Daioni y bobl ieuainc yr wyf yn ei ddymuno, ac mi fydd yn dda genyf ymweled a'r ysgol, ac hefyd gyfranu at y gwobrau ar ddiwedd y tVIl1or.-Y-lwyf, etc. JANE E. WILLIAMS. P^rsondy Llanwenllwyfo.

■ C Y F A OEDD CERDDOROL MO (M.C.). Svr, ErbTn hyn y mae pedair cymanfa un- debol cerddorol M.C. Mon drosodd, a gallwn farnu .yn lied dda pa beth oedd dylanwad y cyfnewidiad i ddewis axweinydd,' yn mherson Mr D. Pryse Jones, •un o'r sir. Ar y cyfan, yr oedd y cymanfaoedd eleni yn fwy Uewyrchus nag arfer, yn neillduol y .gymanfa a grnhaJiwvd yn Niwbwrch, a diameu fod hon y gymanfa- fwyaf. llwyddianus a gafwyd yn aiosbarth y de ers rhai blynyddoedd. Yr oedd cymanfaoedd Bodedem a Thalwrn hefyd yn dda iawn. Dyryswyd cymanfa Gwalchmai yn y pryd- nawn gan dywydd eithriadol o wiawog a gwyntog, -ond yr oedd y canu yno yn rhagorol yn yr hwyr. Üniblli am y tywydd ofnadwy y diwrnod hwnw. nid oes dim dadl 1Ia chawsid un o'r cymanfaoedd | igoreu a. gynhaliwyd e.rioed yn nosbarth Gwalclunai, a barnu wrth y llafur blaenorol i'r gymanfa yn Yi gwahanol ardaloedd. A chymeryd pobpeth i 3F;tvr- iaeth, llwyddiant fu y cyfnewidiad, ao y mae yn auulwg fod ymweliadau personol gan yr arweinydd -eglwyffi yn lies mawr, ac yn symbyliad i lafur Kyda gwaith y gymanfa. Yr ydym yn hyderu y y sir bellacb yn gwerthfawrogi mwy ar dalervtau lleol, ac na "chyrchir dwr aros afon." ^nreinir cymanfaoedd y Dtheudir gan arweinydd- lon cartrefol bron yn hollol, ac ni chlywsom erioed Qo«leddwr yn cael gwalioddiad i'r De i arwam cymanfa. Credwn, ax ol y prawf eleni, y ceir cymanfaoedd rhagorol y flwyddyn nesaf ond gW2^°l £ ^Un WW Nid teg fyddai disgwyl; gonnod llwyddiant ar un fymor. Mae'n bur debyg. erbyn hyn, hefyd y niwyafrif nad doeth cyual cymanfaoedd y #lad L-Vdref.-Ydwyf, etc., Y MYNYDD.

AT "UN O'R ARDAL." Syr-Mae'n ofidns genyf eich ni ychydig o ofod yn eich newyddiadur poblogaidd i alw tjlv un a gyfer.wa ei hun Un o'r Ardal." Deallaf wrth- eu ysgrif nad yw y pw7dgorau crvbwyllwyd am danynt admi wedi myned i ^Rgu rh^dd/y. testynan ar yr he.yg fel y gofynodd "Un o'r Llan" yn ei yBgrif. Da genyf ddeaJl eu bod yn effro ac yn parotoi testynau grymus yn ngwyneb talenta;! disglaer y Llan, ar Rbos, a Llanrwsfc. Mr Golygydd, ydych ym feddwi o gyfansoddi englyn "a-r bentwr o geryg wedi eu casglu yn nghyd ac: wedi eu dodi yn ddestius ar eu gilydd ?" ot's Tbuddiant vn y fath beth? Deallaf wrth "Un o'r Ardal" el fod yn golieithio y bydd i "Un o'r Llun" at- un neu ddau oV Rhosi dayfod i lanw lie y brawd syrid wedi vinddiswyddo o'i bwyllgor. A ydyw yn angenrheidiol wrth dr; o ddynion i lamv lie y brawd hwnw? Na, cix-dwyf fi fod mwy o wybod- I;; aeth yn nhraed ami un) o'r Llan nag sydd o synwyr yn nghoryn "Un o'r Ardal," yr hwn a obeithia y futh beth. Hefyd, haera mai ofer fyddai myned am gynorthwy at y rhai a ymholent parthed yr elw ac at ba achos mae'n myned pe byddai i'r cyfarfod fyned yn fethiant. Mwy na wyr "Un o'r Ardal" yw hyny, oherwydd eu bod wedi cyfranu at y mudiad yn y gorphenol fwy nag unwaith, ac mae?n fwy na thebyg y gwnant eto yn y dyfodol, os na fyddanb wedi gwnio eu pocedau wrth glywed- "Un o'r Ardal" yn baldorddi. Tebygollivydd ai anhebygolrwydd sydd i brofi y pwnc uchod? Mam- aeth tywyllwch yw anwybodaeth; felly, gwell gan "Un o'r Ardal" gofleidio yr uchod a byw mewn anwybodaeth yn hytrach na threio cripio allan o hono. Mr Golygydd, a ydych yn credu am "Un o'r Ardal" v daw allan o dywyllwch?—Ydwyf, eto., PWY?

LLANGOED. Syr,—Os byddwch cysial a clianiatau ychydig o ofod i wneuthur ychydig1 o sylwadau yma ac acw yn nghylch y lie uchod teimlaf yn ddi-olchgar i chwi. Da genyf fod yna un o'r enw "Abel Huws" y-edi dod allan i ddweyd wrth y wlad fod Llangoed mewn hod. Fel y dywedodd "Abel:" mae yma feirdd a llenorion 0; fri hefyd, ond nid oes yr un o honynt braidd wedi canu clodydd "Gem yr ynys gain." Mae yma ddigon o des- tynau iddynt—Marian Crogi ac olion creulonder I w gweled yn amlwg ar ei goryn llwydaidd. Mac yn resyn na fuasai "Abel" ar ei hynt borth- monawl wedi sylwi mwy o'i gwmpas i syllu ar deleidion yr ardal. Gan ei fod wedi bod wrth Benmarian dylasai y golygfeydd fod wedi tanio, ei ysbryd a chynliyrfu ei awen i'w heithafbwynt. 0 gopa y Marian gallasai weled Marian Dyrus fel cawr herfeiddiol, fel pe buasai yn herio myn- yddoedd tragwyddol Arfon i frwydr ond rhy-ng- ddynt mae'r Fenai dryloow fel cyfrwng. 0 dano yr occld teinlau y Duw Bvw ac iaith grcf yn cyhoeddi sefyllfa foesol vr ardal, ac afon y Gors fel llinell arianaidd yn vmddolenu ar ei gwc-ly graiaiiog, heb ddim i dori ar ei distaw- rwj dd ond ambell i frefiadi y ddafad unigol ar ei gjan y Gors a i blodau gwvlltion, yr hon sydd j n uefaru yn uchcl ao yn protestio yn ei hiaith yn erbyn ihai fu am wneud cvfnewidiadau ar ea glanau gwyiltion. "Abel," "Abel," nis gallaf dy alw yn ghawn, gan i ti basio y cyfan mor ddi- sy:1' Tyred yma eto a chei groesaw c'llon gan bawo, mi grcdaf. Fe fuasai yn dda genyf pe buaset yn y cyfarfod dirwestol a gj-nlialiwyd yma nos Iau diweddaf er mwyn cael dy farn arno. Oynulliad teneu oedd vno: fel y dywed- odd un o'r areithwyr ei bod yn argoeli yn ddrwg yn nechreu y cyfarfodydd gauafol yma. Wn i ddim, "Abe! a wyt yr un fain a mi yii nghylch Llangoed a'i dirwest. Maent yn cyhoeddi An- athema Maranatha uwcJiben y gwyr ieuainc yma am eu bod yn myned i Beaumaris ar nos Sadyrnau i ymhel a'r ddiod. Arweinwyr cref- yddal Llargoed, a oes yma ddarpariaeth, ar gyfer angen y bobl ieuainc yn y lie ? Os nad oes byddweh ddistaw. Ac yr ydych. yn gwybod1 nad oes. A yw dirwest i enill t.ir yn Llangoed trwy lefaru brawddegau sycJiion a hirwyntog o'r set fawr? Na, mi gTcdaf fi y bydd raid i chwi ddod o'r fan hono i gyrfarfod y meddlwyn a rhoi cym- horth iddo i ddod i fyny o'r pydew. Mae yma luaws o foneddigion yn barod i, weithio a ohyf- ranu er cael llyfrgell rydd i Langoed, ao y mae yn gywilydd i lo poblog fel yr ardal hon na fuasai un ymaeys blynyddau. Ond, haWyr bach, peidiweh a son os bydd eieiau myned i'r llogell. Mao gan y Ilwynogod eu flfauau cysurue, Ac adar y nefoedd eu cello-edd baoh clyd Ieuenctyd yr ardial ni feddant un oysgod, Ond tyrant yn finta,i ger afon y Rhyd. —Ydwyf, etc., MINYGORS.

DIRWEST YN MON. Syr,—Y mae yn ofid i luaws fod dirwest mewn sefyllfa mor isel yn ein gwlad, ac fod gan lleied o ymdrechi yn cael ei gwneud tuag at sobri y meddw- on. Ni raid i'r craffus ond ymweled a marchnad- oedd ac a ffeirlau gwahanoL drefi yr ynys na chaiff ei argyhoeddi ar unwaith fod yr oes sydd yn codi, yn ferched a meibion, yn arfer y diodydd ineddwoll i raddau liawer gormodol. Mae mwyafrif 0 ieuenctyd ein gwlad yn yfwyr ayhoeddus. Yn ngwyneb ffaitb ddifrifol fel hon, mae yn naturiol gofyn beth y mae gweinidogion a chrefyddwyr ein gwlad yn ei wneud tuag at wrthweithio y dydanwad ofnadwy sydd gan y ddiod feddwol ar ein pobl ieuainc? Y*r wvf yn methu canfod fod dim daioni ymarferol yn cael "ei gyflawni drwv yr un cynllun sydd mewn gweithrcdiad ar hyn o bryd. Mae yn wir fod genym gymdeithas ddirwestol yn y sir, ao fod amryw o eglwysi y sir yn cyfranu yn an- rhydeddus tuag at ei threuliau; ond faint o feddw- on sydd wedi eu fobri drwv offeiynoliaeth y gym- deithas ddirwestol? Mentraf afeb Dim un, er ei chyehwymiad. id trwy gynbadleddau a chyman- faoedd y sobrir y meddwon. Mae hyn yn sicr, neu ni buasai meddwyn yn Mon pe y buasai y cynllun hwn yn uTi llwyddianus. Beth oedd prif waith y gymanfa ddirwestol ddiweddaf a gawsom? Cyhoeddi bamedigaethau ar ben ein haelod Senedd- ol am amddiffyn rhyw dafarnwr yn Rhyl rhag colli, ei drwydded. Ni soniodd neb air am ei waith yn gwithwynebu i Bafilion Colwvn Bay gael tnvydded' i werthu diodydd meddwol, ac fel y bu iddo lwyddo. Dengys hyn mai annheg ydyw rhai dirwestwyr yn y sir. Gwyr pawb mai dadleuydd yn ein llysoedd gwladol ydyw Mr E. J. Griffith, Dyna ei alwfcdigacth ar hyny y mac yn bi-w. Pan yn amddiffyn dyn mewn achos o lofruddiaeth neu ladled, ai teg fyddai ei gyhuddo o gefnogi y pechodau gwarthus hyn? Nage, yn tier. Pe yj buasai Mr Griffith wedi gwrthwynebu neu wrthod tefnogi unrhyw fesur dirwestol yn y Sene-dd, buasai rhyw rym yn nghwynion ei gondemnwyr. Ond, atolwg, ddarllenydd, ai cariad at ddirwest ydyw prif symbylydd y rhai sydd yn cymeryd rhan mor amlwg yn nglyn a'r gymdeithae ddirwestol? Mae lie cryf i amheu hyn. Cawn y rhai sydd ar y pwyllgor yn penodi rhai yn mysg eu hunain a chyfeillion o'r tuallan i ddarllen papyrau ac areithio yn y cyfarfodydd blynyddol ac achlysurol, a der- byniant dal am eu gwaith. Yr oeddwn wedi arfer meddwl mai "llafur cariad" i weinidogion yr Efengyl ydoedd y rhan a gymerent gyda dirwest, ond, erbyn hjm, gwelaf fy mo-rl yn camgymeryd. Gw-elaf fod areithwyr dirwestol Mon, ar ol rhai o'r cyrddau diweddaf. yn bygwth myned ar streic, am y rheswm fod areithwyr o sir arall yn cael gwell eydnabydd- iaeth am eu llafur. Arferwn a synu fod treuliau y gymdeithas ddirwestol mor uchel, ac fod galwadau parhaus ar vr eglwysi i gyfranu yn fwy haelionus. Mae yn amlwg mai ar yr un egwyddor yr areithir ar ddirwest yn Mon; ag VT amddiffynir t-aiarnwr yn y Rhyl, sef am arian. Wrth gyineryd pobpeth 1 ystyriaeth, nid rhyfedd fod yr achos dirwestol mor ystyriaeth, nid rhyfedd fod yr achos dirwestol mor isel ei ben. Pwy wna 5'muno 1 ffurfio cymdeithas newydd? Mae cyfundrefn yr areithio am anan wedi ffaelu yn barod. Beth fyddai i ni gael. cym- deithas a mwv o hunan-aberth yn ei h amcan ion, a j mwy o ysbryd Crist yn nodweddu ei gweithrediad- au? Pe y liwyddid yn mhob t-ref i ffurfio cym- deithas o ferched a meibion i yinweled a thai y meddwon i siarad ac ymresymu gyda hwynt, ac I ddangos caredigrwydd sylweddol tuag atynt hwy 1 a'u teuluoedd, yr wyf yn credu y llwyddid i sobri llawer. Beth pe gwerid yr arian a gyfrenir am 1 ddillad i wragedd a. phLant y rhai a law-dystjant I yr ymrwymiad dirwestol, er eu galluogi i ym- ddangos mewn lie o addoliad, ac i ddyfod o dan ddylanwad yr Efengyl? Pa les i'r meddwyn ydyw areithiau hyawdi ein cymanfaoedd dirwestol? JDim. Ma.e rha.i areithwyr tanllyd basiant y meddwyn ar yr heol heb arddangos y cydymdeimlad lleiaf ag ef na chymcryd y dyddordeb lleiaf ynddo. Da genyf, Mr Go! eich bod yn agor eich colofnau er cael ymdrafodaeth ar y cwestiwn pwysig hwn yn ei wahanol a,gweddau.—Ydwyf, etc., GWYLIEDYDD. »

AWGRYMIADAU IEOHYDOL. Anaml y mae meddygon yn cymeryd meddygin- iaeth. Pe'diwch bwyta gormod, a gellwch herio y meddyg. Mae un awr o gwsg cyn haner-nos yn werth dwy ar ol hyny. Gwell colli swper nag enill cant o feddygon. Mae pob dyn naill ai yn ffwl neu yn feddyg pa.n fy.IHo yn ddeg-ar-hugain oed. Anaml y gofidir oherwydd bv»-yta rhy ychyd'g. \\a<r liwn a a i'w wely yn sycliedig yn cyfodi yn iach. Mae 11011\1 Haw o itchyd da yn wcrth bwsiel o r,-N-bolacth. 1Jt

I FENDIO ANWYD MEWN DIWRNOD. Cymerwch Laxative Bromo Quinine Tablets. Dychwela pob Fferyllydd yr arian os metha iachau. Is-. rirl. Mae y Tablets gwirion- cddol wedi eu'stampio L.B.Q. 3361

Llith Ddramayddol Abel IIuwa. Syr,—Derbyniais y r.ythyr canlynol hedd- yw: — "Llangoed, Hydref 16eg, 1900. "Syr,—Yn gymaint a bod lluaws o drigolion Llangoed yn fy nghyhuddo o fed yn awdwr i'ch llith taer erfyniaf arnoch wneud yn hysbys nad oes a wiielwTf a'eh llifch mewn unrhyw fodd.— I Yc'rwyf, syr, AP IO." Fel ma], byw f'einioes, dealled pob copa wallt- og, a diwallt hefyd, nad oea a wnelo y bardd uchod ddim a'm Mitii mewn rn modd. Da chwi, Langoediaid, rhoddweh yr eiddo Huw ap loan i Huw ap loan, ao eiddo Abel Huws i Abel Huws. Ai oni ddywedais yn fy llithoedd o'r blaen wrfchycli mai Abel Huws, portihmon moch a gwartheg, ydwyf? Wei, syr, hyderaf y bydd hyn yu ddigon i foddlonii y gau-brophwydi hyn. Oyfeiriaf fy nghamrau heddyw i fyny yr Allt- gcch am LLANDDONA, lie y cwrddaLs a dyn a swell ar ei ysgwydd, yr hwn a'n cvfarchodd fel hyn:—"Sydi ma cliwi heddyw, syr?" "Gweddol iach," meddwri <nau. "Ai myned am yr efail yr ydych 1" "Ie," medd- ai yntau:; dim digon o gymeriad yn y sweh yma." Nid wyf yn gwybod beth a fedd- yliai y dyn with y cymeriadt yma. A wyddnch ohwi, Mr Go'y^ydd? "Pwy ydyw gof y Sling yma yn twr?" gofynais iddo. "Edward Owen ydyw y meistar: mi glywsoch on am dano m'wn," ineddai yntau. "Naddo wir," meddwn inau. "Rhyfedd hefyd," meddai yntau; "inae son am dauo yn mhell ac ago-, fel gof erydr. Mats giandda efail i lawr yn Beaumaris. Lloyd yw enw'r pen gof yno, mi dybiaf, ac mae ganddo fab yn of da iawn hefyd." Erbyn >yn yr oedd- wn wedi cyrhaedd yr efail, a t-hrcai* i mewn er C1.: tan ar fy mhibeJl. Dyn caredig ydyw Ed- ward Owen, oherwydd estynodd golsyn o'i daji i danio fy mhibell. Gallasai dyn diarth fel fi fe-ddwl fed yno, ocsiwn i fod ar erydr gan faint eu rhif a'u run a'u lliw, ond deallais nad oedd vno'r un i fod ac ar ol dweyd bore da aethum yn mlaen a-r hyd tfcrdd Dona, gan gofio i 1111 glywed dl-wnn yn cwyno yn y "Clorianydd" oherwydd y hcisvcles. di-derfyn eu rhif sydd yn tramwy fei elly llod ar hyd ami i fforad yn Mon. Ond diolch, dyma un nad oes ond Dr. Grey Ed- wards a Dr. Jones, Beaumaris, yn ei thrafaelio ar y "beic," am a wn j. Ar ol dyfod i olwg y Gorslwyd daeth i'm cwrdd lodes ieuanc bryd- weddol, pyda'r hon y cefais beth ymgom. Wel, Mr Golygydd. a dweyd yn ddistaw wrthych, dechreuais giaru tipyn ami hefyd. Ond i fyned yn mlaen a'r ymgom, h.y., y rhan hono o'r ym- gom sydd hcb fod yn gyfrinachol :Ai gweini yr ydych y ffordd yma?" gofynais iddi. "Ie, yn y fferm acw." meddai hitha-u. "A fuasech chwi yn leicio priodi 1" meddwn wrthi. "Buaswn, pe I ca-wswn wr ffeind. Ni fuasai'n rhaid i mi godi bedwar o'r gloch y bo-ren na bod ar fy nhraed tan ddeg neu unarddeg o'r gloch y nos wedyii." "Beth!" meddwn wrt-hi; "a yw yn wir eich bod yn gweithio 17 neu 18 awr y dydd?" "Ydyw," meddai, "a byddaf yn gorfod myned i'm gwely y rhan amlaf heb haner gorphen fy ngwaitli. "Ond mi fyddwch yn cael ambell i haner diwr- nod i fyned am dro weitliiau ?" meddwn inau. "Haner diwrnod wir! Pe cawswn haner awr weithiau, heblaw amser i fyned i'r capel ar nos Fercher a'r Sabbath." "KUvwilydd!" meddiwn inau, "fod y fath beth yn bod yn nhiriogneth enwog Mon." Son am gaetliwasiaetli y gwled- ydd paganaidd, dyma gaethwasiaeth yn ei ffurf waethaf yn Mon oleuedig, ac mae yn hen hryd rhoddi terfyn arno hefyd. Meddylier am funud --dyna y ceffyl yn noswA-lio cyn chweeh, a'r gwas, caiff yntau noswyl chwech, ond am y for- wyn di'iian gorfodir hi i weithio dan ddeg y rhan amlaf. Cywilyddied pob meistr a meistres sydd yn euog o'r camwedd hwn a dyweded yr hon bobl "Amen!" yw dymuniad Abel Huws. Ar bont y Gorslwyd cwrddais a hen wreigan, i'r hon y gofymais a wyddai yn lle'r oedd Tom Roberts, Ty'nypistyll, yn byw? "Wel, y maohgen bach i," meddai hi than, "y mae Tom R-aberts wedi myncd oddiyma ers blynyddau. A ydych yn perthyn iddo?" gofynai. "Nac wyf," meddwn inau "ond fy mod wedi bod hefo fo gyda'r mil- isiayiibeaumaris." "01" meddai yr hen wraig, "yd'yw mae Tom wedi myn'd i fyw i'r Bryn- mvyn, ar dir Mr Owen. Penhwynllys, yr hwn yw Gwarcheidwad plwyf Llangoed." "Thanciw; yr hen chwaer," meddwn inau." Ar hyn cyfeir- iais fy nhrwyn heibio Ysgol y Bwrdd nes y daethum i Rhos, IJjANIESTYN. Gelwais heibio Tanyfynwent-, lie y cefais ymgom a. Mr William Jones ar aixirtwiol bethau. Hefyd cefais frechdan a diod o laeth yno. Oddiyma, aethum at Tyddyn Ucha' er gweled yr hen gyf- aiM Harri Ifans. Dyn doniol. digrif, a chwareus ydyw Harri Ifans. Cefais ami lasiad ganddo yn Beaumaris ers talwm. Oddiyma aethum am hen eglwva o LLAiNFCHANGEL. Ar ol syllu t'pyn ar furiau yr hen eglwys a'r am- rywiol feddau o'm cwmpas, aethum at fy hen gyfaill Owen Owens, Ty Mawr, yr hwn sydd yn hen lane fel finau ar hyn o bryd, Mr Golygydd. Cefais groesaw mawr ganddo ef a'i forwyn, Miss Williams, meroh i Tomos Williams, Tyddyn- grigor, Llangoed. Yna aethum i sale y Fargen Wen, lie y gwelais Tomos Huws, y Marian, yn prynu cribyn mawr. Sale dda iawn oedd yno. Olywais fod Mr Elias Williams am ddyfod atoch i Langefni i fyw, Mr Golygydd. Mi ddof i ed- rjcih am dano pan ddlaw yna. Oddiyma gelwais heibio Richard Jones. Fronheulog, yr hwn sydd yn fardd gwych, medda, nhw. Minyinarian ydyw ei enw barddonol. Wyddwn i mo hyny ehwaith nes i mi glywed wrth efail Harri Roberts, y gof. Y ma bHyd y clywais fod Mr William Doyle am fyned i'r ysgol yn ei hen ddyddiau. Nis gwn a yw am fyned yn bregethwr neu berson ai peid- il). Llwyddiant iddo, medd Abel Huws. Derbyniais y penillion a ganlyn oddiwrth hen gyfaiil i mi o Benmon. Nia gwn ai ef yw eu hawdwr ai peldio:- GWAHODDIAD I ABEL HUWS DDYFOD I CHWAREL Y FFLAGSTAFF. Pan yma eto, dowch I'r chwarel i roi tro, Tr efail enwog trowch, At Dafydd Huws y go\ Oewch yno lu, o lanciau eoeth Yn chwareu campiau Die Ty Poeth. Bydd un yn gwaeddi, "trump," A'r llall yn gwaeddi, "low;" "Pa beth," medd arall, "pump, WneifT hwnw ddim mo'r tro;" Medd arall, "Os nad yn y pack, I'r bwrdd yn noeth gwyneba Jack." "High, low, Jack. game," medd un, Medd arall, "Fi vw'r low, "A fiuau'r Jack, 'rhen ddyn, Atolwg, dyma fo; A ohyfraf hefyd am y ga,nie- 'Rwy'n dri-dg-wyth. fy machgen clen." Ond clywais ddweyd, "Fy ffrynd." G-an luaws yn llawn sgorn "Y bydd yn bryd i'ch fyn'd, Pan gano Wil y corn. ell rhoddir danoch, Abel Huws, Beth myrdd o ddynameit a ffiws. WAETH PWY. O'r goreu, gyfaill; deuaf ina yr wytlmos nesaf os oaf f;o.m" 3e iach, ac er mwyn i chwi fy ad- ria-bod deuaf yn fy het newvdd, yr hon a elwir yn "Kruger hat" dau ychdwr un. Chwerthwch chwi neu beidio, Mr Golygvdd, dyna ei henw hi: enw digon priodol hefyd, trwy y gellir ei gwneud ar drawiad o fod .>11 het chwe' modfedd o yohdwr i fod fel pet Ih.lC'h haner pis. Derbyniais y ilythyr CéU):.n,,1 hcddTw:- "Bryn Origin, Treleeh, Hydref lSeg, 1900. "Syr,—I am gweled in the Welsh papyr new- ydd fod chi want a wife. Mi is werth dipin, and I am bodlon i fod yn wife i chi. I got- dai fil one hundred pound in izold.-I am. yours. [ cariad bach del, GOLDEN. "To Mr Abel Huws." I Dwy fil a ohant y mae yn feddwl, meddwn wrthyf fy hun, oherwydd "dai" fydd y Saeson yn ddweyd cm ddwy yn ami. O'r goreu, yr hen chwaer, mi dy briodaf baet cyn hylled a'r Uun hwnw sydd wrth beji- Golofn Rhys Dafydd. Oewch hanes fy ymweliJid a'i chartref y tro nesaf, a'm li^mweliad a Ctiwarel y Fflagstafl, hefyd.—Ydwyf, yn bur, ABEL HUWS.

Dychweliad yr Uchgadben Thomas. Dychweloild yr Uchgadben Owen Thomas i'w gartref yn Nghemaes ddydd Llun. Cyfarfydd- wyd ef yn N gorsaf Rhosgoch gan osgordd n denantiaid ar geffylau. Blaenorid yr osgoidd gan Mr D. J. Jonc-s-, Crown Inn, Llanfechell. Aethpwyd o Rhosgoch i Gemaes, a llongyfaichid Air Thomas ar bob Haw. Hyfryd odd gweled hen wragedd ar y ffordd vn ei longyfarch ar ei gyrhaeddiad adref yn iach. Aeth y cwmni yn mlaen i Lanfeehell, lie y cafodd ) r" Cchgadben Tliomas dtlerbyniad ardderchog. Cyllwynwyd iddo anerchiadau llongyfaichiadol, a chwareua-i Seindorf Cemae-s ar hyd y ffordd. Derbynid yr uchgadben yn mhob man gyda'r brwdfrydedd mwyaf, a siaradodd yn briodoJ yn mhob man. BofJolai y brwdfrydedd mwyaf yn Llanfechell, ao yr oedd ffeneetri y tai wedi eu goieuo, a ciiM yfiai banerau yn mhob cyfeiriad.

Teyrnasiad Victoria. Yn ystod teymasiad Victoria mae Uoegr wedi bod yn rhyfela un-a-dugam o weitliiau. Wele v rhestr: Yn erbyn Rwsia, 1854. Tair hyfel yn erbyn Affghanistan, 1838, 1849, a 1876. Pedair rhyfel vn erbyn China, 1841, 1849, 1856, a 1860. Dwy ryfel yn erbyn y Sikhs, 1845 a 1848. Tair rhyfel vn exbyn Burma, 1850, 1852, a 1885. Naw rhyfel n1 India, 1857, 1860, 1863, 1864. 1868, 1879, 1890, a 1897. Pedair rhyfel vn Ashantee, 1854, 1873, 1899, a 1900. Un rhyfel yn erbyn Abyssinia, 1867. I Rhyfel yn erbyn Persia, 1852. Yn erbyn Zululand, 1878. Yn erbyn Basutoland, 1879. I Dwy ryfel yn yr Aipht, 1862 a 1884. Tair rhyfe: yn y Sotidan, 1894, 1896, a 1899. Rhyfel ym Zanzibar, 1890. Rhyfel yn Mafcabelelaxtd, 1894. Dwy ryfel yn y Transvaal, 1881 a 1899. III

Priodas Mr Healey Bevan, Llandudno. I Cymerid cryn ddyddordeb yn Llandudno yn II y briodas gymerodd le yn Greenock, N.B., rhwng Mr Hedley Bevan, ail fab Mr WTilliam I Bevan a Mrs Bevan, Llandudno, a Miss Alice Lilian Melsom, ail ferch Mr H. Melsom, post- feistr Greenock, yr hwn fu yn bostfeistr Llan- dudno am amryw flynyddcedd. Gweinyddwyd y serein or, i yn Eglwys Episcopalaidd loan Sant, Greenock, gan y Parch T. Lennie (rheithoi), yn cael ei gynorthiwyo gan y Parch D. C. Sintcai. Y ddwy forwyn bnodas oeddynt Miss Laurie Melt-om (chwaer y briodferch) a. Miss May Bevan (chwaer y priodfab) tra y gwasanacth- wyd fel "gwas" gan Mr George Bevan (brawd y "priodfab). Rhoddwyd y briodferch ymaitli gan ei thad ac wedi myned o'r seremoni heibio. cyiihaliwyd "reception" yn y Tontine Hotel, i ba le yr oedd nifer luosog wedi ymgynull. Yn ddilynol ymadawodd Mr a Mrs Hedley Bevan am Dde'heudir Lloegr, lie mae y "mis mel" i'w dreulio. A ganlyn sydd rcstr o'r anrhegion pricdasol: — Bride to bridegroom, gold and pearl pin bride- groom to bride, pearl and ruby bracelet: bride s mother, house and table linen; bride's father, dining-room and drawing-room pictures; bride- groom's parents dining-room completely fur- nished Rev. A. Ritchie, Greenock, silver fern pot; Captain and Mrs Moir, do., silver apostle spoons; Miss Moir, do., brass-mounted table minor; Mr and Mrs Blake, do., silver cake stand Mrs David Prentice. do., pillow cases Rev. T. and Mrs Lennie, do.. jardinieres; Mr and Mrs H. Robertson, do., silver and oak ink- stand Mr Jas. Brown, do.. leather purse and card case; Miss Green, do., cream jug and. sugar batsin, eto. Mr Georgte Melsom, dOl.) silver epergne, tea service, etc. bride's sisters, do., drawing-room pictures, drawing-room cushions, silver paper knife, and table centre; Mr and Mrs T. Bates, photograph album Cap- tain and Mrs H. Pntchard, Glasgow, silver cake stand and quilt; Miss Gordon, do., tortoise-shell card case Miiss Pritchard, do., satim table cover; Mr and Mrs Macdonald, Dumfries, afternoon tea service; Mr, Mrs and Misses McMasters, Paisley, satin eiderdown quilt; Mr and Mrs Gourley Brown. Helensburgh, silver pickle stand Miss Ettie Duncan, do., afternoon tea cloth; Mr J. Hegarty, Aberdeen, drawing- room cushion; Misses Hegarty, Edinburgh, fatin eiderdown quilt; Rev- J. and Miss Foster, Louth, silver toast rack Mr and Mrs E. Spurr. Brighton, gold brooch Mr and Mrs E. Su .k- hnd, Croydon, dming-roo-i ,Ig; Mi and Mrs R. Robertson, Shoreham. silver salts and scent bottles Mr and Mrs Fred Searle, London, draw- ing-room cushion Miss Edith Searle, do, hall brush rack Mrs S. Ward, do, antimacassar; Charles Williams, do, silver salts Misses Riches, Canterbury, silver preserve spoon and butter knife Misses Russell, do, oil-painting Miss Davies, Stourbridge, carved oak table; Mr and Mrs J. Williams, Wednesbury, dinner service; Mr H. William^, senior, do, silver serviette rings; Mr Harry Williams, do, bronze figures; Miss Gertie Williams, do, texts; Mr and Mrs S. Bevan, Gower. silver sardine box; Mr and Mrs J. Rowlands. Wakefield, silver teaspoons and sugar tongs Mr William- Welsh, Colwyn Bay, pipe rack Nurse Burwell, Stone, afternoon tea cloth; Miss Florence Irwin, Bir- mingham, silver biscuit jar; Mrs David Jones, Liverpool, satin table centre: Miss Eittie and Master Di Jones, do, silver shoe lift and button hook; Miss 1.& Cooper, West Bromwich, tea cosy Mrs Bradley, Whitby, tea cosy Mr and Mrs F. Bevan, Colwyn Bav. silver tea urn Mr and Mrs Foyne. Penmaenmawr, view; the pas- tor and deacons on behalf of the English Pre&- byterian Church, Llandudno enlarged photo- gra.phs of bridegroom's parents; Mr S. Roberts, Llandudno, Dresden china drawing-room clock and ornaments; Mr and Mrs E. Turner, do, vase Misses Turner, do, brass inkstand Miss May Bevan, do, afternoon tea- and tray cloth; Mr and Mrs S. Dunphy, do, afternoon tea ser- vice Rev. ic. T. and Mrs Astley, do, Brussels lace collarette; Mr and Mrs J. Winter, do, Inl- rrr tea and coffee service, and salver; Misses Lillie and Effie Winter, do. tea service; Messrs J. Briggs and Son, do, tea cloth Miss Florence Kennerley, do, afternoon tea cloth Miss Jones, do, music canterbury Mrs Evans, do, chippen- dale table Mr and Mrs Elias Jones, do, table cloth; Mr and Mrs Ben Jones, do, travelling rug Mr A. J. Davies, do, silver serviette rings; Mr and Mrs 0. W. Roberts, do, mahogany pe- destal Mrs Richards, do. brass inkstand Mr and Mrs J. Ridge, do, eiderdown quilt; Mr George Bevan, do, dining-room clock and orna- ments; Mr F. Jones, do. box cigars; Messrs Jack and Percv Owen, do. pair Doulton vases and centreniece: Mrs E. D. Owen, do, silver tea urn Mr and Mrs Jack Roberts, do, draw- ing-room cushion Mr R. Roberts, do. cloth Miss Williams, do ornaments; Miss Liddell, fern in pot.

THE MOST NUTRITIOUS. E P P S'S GRATEFUL-COMFORTING. COCOA BREAKFAST-SUPPER.

1 Cynhadledd Esgobaethol Llandaf. Cynhaliwyd y gynhadleddhon yn Nghasnewydd- ar-Wysg ddydd Mercher diweddaf (y 24ain). Wedi sgor y gweithrediadau trwy weddi traddodwyd yr aiierchiad agoriadol gan y llywydd, Arglwydd Esgob Llandaf, yr hwn a dderby-niwyd gyda chymeradwy- ftth uchel pan gyfododd i anerch y gwyddfodclion. YR ANERCHIAD. Anwyl Frodyr Clerigol a Lleygol,—Mae wedi bod yn arferiad genym, oddiar sefydliad y Gynihadledd r sgobaethol yn 1884, i gynal v gynhadledd am mi d'.wrnod yn unig pan ddigwyddo yn ystod blwyddyn vmweliad dair-mlwyddol yr esgob, ac ar yr achlys- in on hyn, bron yn ddieithriad, i ddewis Casnewydd fel ymgynullfan yn lie Caerdydd. Mae genyf ad- gefion hyfryd am v cynhadleddau a gynhaliwyd yn y gorpbenol yn Nghasnewydd. Am yr ymdrin- iaethau y cefais y fraint o wrando arnynt yn y drei hon,^ yr oeddj'nt bob amser yn ddyddorol ac addysg- iadol, a chan y credaf na fydd y gweithrediadau heddyw yn eithriad i'r rhai a giybwydlais, teimlaf yn ddiolchgar, drwy garedigrwydd v maer, iv mod: unwaith eto yn cael y fraint o*eistedd yn v gadair lywyddol yn y neuadd hon (cymeradwyaethj. Cyn yr af yn mlaen i siurad- ar unrhyw bwno aiail, hyderaf y caniateir i mi gyfeirio am ychydig funudau at yr ymweliad tair-mlwyddol a gynhaliwyd yr. ystod y flwyddyn hon, a chiybwyll ain lH: neu ddau o amgylchiadau a'm harweiniodd i'w dwyn yn mlaen ar linellau gwahanol i'r hyn a nodweddai fi l b; gflaenoriaid. Yn mhlitli pethau eraill gellir nodi y ffaith i wahoddiad gael ei anfon i wardeniaid yn unig ddyfod i'r gwahanol fanau, ac yn lie y siars esgobol cafwyd gan ganghellydd dysgedig yr es- gcbaeth i draddodi anerchiad i'r swyddogion ileygol lyn ar bwysigrwydd eu swydd, eu dyledswydtlau. 0 u cvfrifoldeb. Yr oedd y cyfnewidiadau hyn vn ddyledus i raddau i sefyllfa' anfoddhaol fy iecliyd yn yQtod misoedd olaf y flwyddyn 1899 a-misoedd cyr-taf y flwyddym bresenol, ae befyd i'r cynydd mawr yn y gwaith esgobol o bob math, yn ystod yr oil o'r c/f- nod uchod, yr hyn a hawliai *fv "holl amser broe'er é iawn gjdiawniad. fel ag i'w gwneud yn anhebaorol angenrheidiol i mi un ai rhoddi i fyny yr ymgais i dc.arparu fy siars; esgobol neu adael llawer o ddyled- i swyddau pwysig eraill heb eu cyflawni. Wedi ys- tyriaeth ddifrifol, ymddangosai i mi mai doetaueh ydoedd mabwysiadu y cynllun cyntaf a nodwyd—mai dyna y cwrs goreu er budd yr Eglwys, a gweith- redais yn unol a hyny. Triusrain neu rarror o ti-n- yddau yn ol, buasai doethineb fy ngweithred fea'ilai yn fwy agored i amheuaeth nag y ci-edaf ei fod- heddyw, gan fod esgobion Llandaf yr adeg hono yn annhrigianol yn yr esgebaeth am y rhan f-yyaf o'r flwyddyn, ae adeg traddodiad y siars tair- mlwyddol ydoedd yr unig gyfleusdra'bron gaflFai y clerigwyr i ddatgan eu barn ar bynciau Eglwysig, neu i dderbyn hyfforddiant, cyngor, ac anogavth yn nghanol y trelalon a'r anhawsderau a'u cyfar- fyddent mor ami yn nghyflawniad eu dyledswyddau ysbrydol a phiwyfol tra yn awr, fel y mae yn hysbys i chwi, nid oes ond ychydig iawn o wyth- nosau nad wyf im cael tu fewn i gyffiniau yr e-E- gobaeth, yTn barod bob amser i amlygu fy nghydym- deimlad a hwy, i roddi pob cynorthwy a allaf iddynt, ac i ateb eu holl lythyrau, y rhai sydd yn llawer hucsocach nad oeddynt 60 mlynedd yn ol,mewn can- Ivniad i ostyngiad pris papyr ysgrifenu a'r cyfie-as- aciau rhad geir drwy gyfrwng y Ilythyrdy. Y pi yd hyny yr oedd anfon lly thy rau yn llawer drutach nag yw yn awr. Heblaw hyn, yr wyf bob amser yn- larod i'w derbyn panj ofynant am hyny, ac yn der- byn gwahoddiadau a'r rhai yr anrhydeddir fi i osod ceryg sylfaen eglwysi, ystafelloedd cenhadol, ys- golion, persondai, neu i'w cysegni, eu cyflwyno. a'u bendithio wedi eu gorphen 1 gysegru ffeneslri ccffadwriaethol. pwlpudau, bedyddfanau, organ a; hen-gates, ac hefyd i agor nodachfeydd (cymerad- wyaeth). Mae, yr holl ddyledswyddau hyn, ac eraill dlid nodi, yn fy ngh-adw mewn cymundeb agos a <1 ,yson a'm clerigwyf; rhoddant i mi gyfleusdei^aii i ami i amlygu fy nghydymdeimlad a hwynt, a'u cyn- orthwyo a'u calouogi yn eu gwaith. Yna. gyda golwg ar bynciau Eglwysig pwysig ar y rhai y dymunant eglurhad a goleuni, gallant j*n hawdd gael barn duwinyddion mwyaf meddvlgar a dysgedig yr oes trwy ddarlien y cyhoeddiadau Eglwysig ar llyfrau a 0-hoeddir yn barliaus. Drwy gyfrwng cynhadleddau o'r fath hyn rhoddir cyfleusdra" i'r e_ gob i lefaru wrth y clerigwyr yn gvstal a lleygwy: ar unrhyw bwnc yn dal perthynas a gwaitil, yr Eglwys yn gyffredinol neu yn ei esgobaeth ei hun, fyddo, yn ei farn ef, yn deilwng o sylw neillduol. Y rhai hyn ydynt ychydig o'r rhesymau a barent i mi gredu y byddai yn Ilai pwysig. dan yr am- gylchiadau, i. roddi heibio y siars tair-mlwyddo] am y tro. Gyda golwg ar yr anerchiad i wardcraaid. yr oedd yn wahanol iawn. Yn mhlith y Huaws cyfnewidiadau pwysig a daionus sydd wedi cymeryd lie yn sefyllfa yr Eglwys yn ystod yr haner canrif diweddaf, ychydig sydd wedi bad yn fwy tarawiadol a boddhaol na'r teimlad cyffredinol o rwymedigaeth lleygwjT i iawn gyflawi;- iad o'u hymgymeriadau fel aelodau c gorpb rFT, a'u dyledswydd fel y cyfryw i g^-meryd rhan weith- redol yn mhob gwaith Eglwysig a ddigwyddo i'w rhan, a rhaid cydnabod fod dynion a merchcd yn cymeryd rhan flaenllaw yn hyn. Mae canlyniadau eu llafur hunan-aberthol yn gyfryw ag i lanw ein calonau a diolchgaiwch. Yn y Ilu ardderchog hwn o weithwyr Eglwysig ceir y wardeniaid yn mhob plwyf yn gynrvchiolwyr swyddogol, ac yn y rhan fwyaf o amgylchiadau profant en hunain yn deilwng u'r safleoedd a ddelir ganddynt, a diau nad oes dim a rodda fwy o galondid iddynt yn eu gwaith, yu enyn eu cydymdeimlad, ac yn cynyrchu mwy 0sci ymroddiad ynddynt na'r ffaith fod eu llafur yn cael ei gydnabod gan y sawl a. osodwyd droetynt, a phob rhwyddineb yn cael ei ddangos er cyflawni eu dyledswyddau yn fwy effeithiol. rr dyben hwn, ty biwn nas gallwn fabwysiadu cynUvn mwy effeithiol na gwahodd cangheilydd vr esgobaeth i'w hantrch ar cdyledswyddau a chyfrifoldeb y swydd anrhydeddu" a phwysig i ba un y derbyniwyd hwynt adeg yr ymweliad. Teimlaf yn ddiolchgar iawn iddo am gydsynio a'm cais, ac am y dul effeithiol a. galiuog y cariodd allan ei waith yr wyf wedi derbyn tystiol- atthau diamwys gan lawer iawn fuor.t yn gwrando arno. Yr oedd presenoldeb y wardeniaid yn y gwahanol ganolfanau yn dda iawn gyda'r eithriad o Ull. lie y buwyd yn anffodus yn mhenodiad y diwrnod. 1\1: lf.nwyd eu papyrau arferoi erioed yn well na than y wardeniaid yr adeg hon, ac yr oedd y datganiadau 0 ddiolchgarwch am yr hysbysrwydd gwerthfawr a roddodd y cangheilydd dysgedig iddynt yn gyifred- ir,ol. Mae fy moddhad yn y cwrs a gymerwyd wedi ei fwyhau gan y ffaith fod un o'r esgobion enwocaf ar y fainc esgobol wedi dilyn yr un CWlS a niii.au yn hollol y flwyddyn hon. Nis gall sefyllfa arianol y gwahanol gymdeilhasau illon a sefydlwyd er cynorthwyo yn anghenion yr esgob- t-eth. lai na bod i bob Eglwyswr difrifol a meddvl- gar, fel ag i minau, yn achos o bryder dwfn. ,Nid vw poblogaeth yr esgobaeth ar hyn o bryd yn Ilai na 900,000. a chynydda yn ol y radd o 200,003 bob deng mlynedd. Er cyfarfod y cynydd hwn, a dar- paru eglwys a chIerigwr ar gyifer pob 2000 o berson- ou, by^ddaij yn angenrheidiol cael bob deng mlynedd 1GJ o' eglwysi, a'r un nifer o glerigwyr. Bydd y draul o godi 100 o eglwysi, yn ol 2000p yr un, tua 20c,000p, tra y byddai yn rhaid cael 12,000p y flwyddyn yn rhagor er darparu clerigwyr. Byddai y swm hwn yn angenrheidiol yn ystod y deng mlyn- edd nesaf, hyd yn nod a chymeryd yn ganiataol fod ein anghenion presenol wedi eu cyflenwi ond yr ydym yn mhell iawn o gyraedd hyny. fel y gwelir vn eglur oddiwrth lythyr a dxierbjTiiais ychydig fisoedd yn ol oddiwrth Canon Thompson, deon gwladol Caerdydd, yr hwn.' a hysbysu. ar ol gwneud jTnchwdliad manwl, yr ameangyfrifid ftxl ar gyfer y dref hono yn unig angen dirfawr am 100,OOOp yn bresenol i ddarparu clerigwyr a lieoedd o addoliad. j Y tair cymdeithas perthynol i'r esgobaeth ar y rhai yr ymddibynwn yn benaf am gynorthwy er cyflenwi yr anghenion a nodwyd ydynt Cymdeithas Eangiad Eglwj-si Llandaf. Cymdeithas Adeiladu yr Eegob- afth, a Clironfa Esgob Llandaf. Mae adroddiadi "V gymdeithas gyntaf a enwyd wedi lleihau i'r fath raddau fel y bu raid, ers amser bellacli, wrthod pob • cais am roddion tuag at adeiladu eglwysi newyddion. ac yn nglyn a'r rhoddion a ganiatawyd tuag at gyflogau curadiaid. darparwyd yn mhob aclios, fad i g3 haner y rhodd gael ei dychwelyd yn 01', fel na fydd rhodd o 40p mewn gwirionedd yn ddim ond ZGJI. Ani Gronfa Esgob Llandaf, yr oedd y cyfalaf a, fuddsoddwyd wedi lleihau gymaint yn ystod y ddwy reu dair blynedd diweddaf, mewn canlyniad i'r f \vm mawr a reddwyd tuag at adeiladu eglwysi, ac er cyn orthwyo cytlogaa clerigwyr cynorthwyol a darllen- v,ryr lleyg, a lleihad yn ystod yr un adeg ya y cyf- raniadau, fel ag y gorfu i'r cyngor ostwng y gwm. a ganiateid at gyflogau curadiaid, sef 160Dp i 700p y flwyddyn, tra y mae y Gymdeithas Adeiladu, deibyniadau yr hon nad ydynt ond lOOp y flwyddyn, wedi gorfod cyfyngu ei rhoddion i symiau bj'chajn. 1: Ihal a. ddioddefant fwyaf mewn canlyniad 1 sefyllfa wasgedig y cymdeithasau uchod' ydynt glerigwyr y plwyfi mwyaf poblog yn yr esgobaeth, ond rhaid i glerigwyr plwyfi gwledig" wynebu an hawsderau yr un mor ddifrifol, gan fod eu cyflogau P dibynu ar y degwm yn benaf. yr hwn sydd wedi lleihau 32 y cant. Mc-wn geiriau ereill: nid vw bywoliaeth a 200p yn werth yn awr ond 136p Nid oes amheuaeth nad oedd 'hyn yn gyfrifol i raddau mawt am brinder ymgeiswyr am urddau sanct-aidd. Ychydig flvnyddoedd yn ol ffurfiwyJ I j Cronfa, Glerigol y Frenhines Victoria er cynorthwyo a rhoddicm blynyddol yr achosion mwyaf anghenus, ac yn ystod y ddwy flynedd ddiweddaf derbyniodd yr esgobaeth rodd o 900p, yr hon a chwyddwyd d™T roddion lleol i 1175p vn 1899 ac i 1190p yn 1900, ac a ranw^"d mewn symiau yn amrywio o lp i 40p rhAvng 52 o glerigwyr yn 1899 ac yn 1900. Nid oedd amheuaeth nad oedd y rhoddion hyn wedi bod yn foddion i liniaru pry der ac angen mewn llawer cartref cierigol, ond yr oeddynt vn ansicr ac auwadal. Ofnai ei arglwyddiaeth os na roddid mwy o gynorthwy i'r gronfa werthfawr hon yn y dyfodol nag a dderbynia ar hyn o b yd y bydd v rhoddion i Esgobaeth Llandaf ac esgobaethau rraill 3.11 cael eu lleihau. Yr oedd wedi galw sylw y wardeniaid at hyn ar aclilysur blaenorol, a datganai ei obaith cryf y byddai iddynt ymegnio fwy-fwy o bhid hyn, gan mai gwaith arbenig lleygwyr vdoedd. Fel yr oedd yn hysbys i r rhan fwyaf o honynt, gwnaed cyfnewidiadau mawrion yn y Cod Addysg am 1900. Yn ol y rheolau newyddion, diddymid y rhoddion a geid am "bynciau neiilduol" yn vr j !■ golion elfenol, gan y mynegid y dygid hwv yn fwy llwyr mewn ysgolion ailraddol ac uwchraddol. Y u lIe y rhoddioll hyn, caniateir i ysgolion elfenol 1 oduion o 21s neu 22s ar gyfer pob plentyn a fynycha J1 ysgol yn rheolaidd, penderfyniad y swm i gael c: adael i farn yr arholwr, yr hwn cyn ei benderfynit, a gymer i ystyriaeth y pedwar pwynt canlynol (a) Addasrwydd yr addysg i amgylchiadau y plant i, r gymydogaeth (b) cyflawnder yr addysg a gyf- renir (c) digonolrwydd ac a-ddasder vr athrawon (a) disgyblaeth ac arhobad. Wrth "gyfeirio at y cytnewidiadan nchod yn adreddiad blynvddol y lV mdeilhas Genedlaethol, sylwir v geflir dis^wyl y manteision canlynol oddiwrthvnt"—1. Llai o°am- rywiaeth yn swm y ihoddion a* enillir; 2, cynorth- wy ychwan&gol 1 r mwyafrif o ysgolion gwirfoddol: 0, cyfyngiad yr ysgolion cyfoethog, pa un ai rhai byrddol neu. wirfoddol, at eu gwaith priodol. Ond tra y gallwn yn obeithiol ddisgwvl am fudd sylweddol iltn hvsgolion oddiwrth y rheolau hyn, mae pwnc neu ddau nad yw yn bosibl eu cyfrif yn foddliacl. Un o'r rhai hyn yw annigonolrwydd y rhodd a gani&teir i ysgolion babanod, a'r llall vw d-ddymia/1 y ^cariolfanau er hyfforddiant disgy*bl- athrawon. Ers rhai blynyddau, mae y cyflenwad o ddisgybl-athrawon wedi lleihau yn gyson, ac nid oes amheuaeth na fydd i'r cyfnewidiad a nodvyu. leihau eto ddosbarth a'n cyflenwai a'r mwyafrif o brifathrawon, yn ddynion a merched. Drwg genyf ddeall fed o leiaf chwech o ysgolion yr Eglwys, rhai o honynt yn ysgolion pwvsig, wedi eu cau neu eu trosglwyodo i fyrddau ysgolion yn ystod y tair blynedd diweddaf, ond gyda gowg ar y i-lian fwyTaf, off nad yr oil o honynt, yr oedd eu sefyllfa arianol a u rhagolygon dyfodol yn gyfryw fel nas gallai eu rheoiwyr wneucl dim yn amgen. Am gyffelyb resymau. mae gcnyf achos 1 ofni fod rhai eraill a y bydd yn rhaid iddynt, yn fuan neu hwyr. gael eu gorfodi i gvfranogi o'r" un dynged, ond am y gweddill yr wyf yn obeithiol y gellir eu cadw. yr Lyn sydd i raddau mawr yn ddyledus i raniad dceth a chyfiawn y rhod-dion cynortiiwyol gan Gyir deithasau Ai-.hddi aeon iaeth \sgolion Eglwysig. i Yn ngwyncb y colledion uchod. da yw gweled fod ysgol Eglwysig wedi ei hadeiladu yn ystod y flwyddyn ddiweddaf. i gynwys 70 o blant. ar draul lleygwyr yninhlwyf Newcastle helaethiad yr ysgol genedlaethol yn mhhvyf Ystrad Mynach. drwy yr hyn y darperir lie i 250 o blant yn ychwanegol; ytgcl newydd yn mhlwyf St. Hilda, Grilfithrtown, careg sylfaen yr hon a osodwyd ychydig wythnosau yn ol, yr hon a gynwysa. ar'ol ei gorpheniad. le i 180 o ysgoiheigion hefyd yc-hwanegiad at yr ysgol genedlaethol yn mhlwyf'Peterson-super-Ely,"a ddar- j para I'eoedd i 45 o ysgoiheigion ac yn ddiweddaf, agorir ysgol Eglwysig uwchraddol yn mhlwyf newydd St. loan y Bedyddiwr, Casnewydd, yr hyn sydd yn ddyledus i weithgarwch y Chwiorydd- mewn-gofal yn nglyn a Chenhadaeth St.. loan. y rhai, yn Vit-od yr ugain mlynedd diweddaf, drwy eu hymdrechion selog a hunanymwadol, oeddynt wedi bod yn foddion i achub canoedd o blant tlawd ac anghenus. a rhoddi hyfforddiant crefyddol iddynt. Gwasgodd ei arglwyddiaeth yn ddwys a difrifol ar ei wrandawyr y pwysigrwydd o beidio gollwng gafitcl o gyinaim ag un o ysgolion yr Eglwys, gan mai ynddynt hwy yn unig y sicrheid I hyfforddiant ac addysg yn nghredo ac egwyddorion yr Eglwys; oherwydd eu bod yn dylanwadu ar yr ^Qy^g grefyddol a roddir yn ysgolion y byrddau; y byddai pob ysgol a gauid yn gwanhau y gyfun- drefn o ba un yr ydoedd yn rhan, ad yn lleihau ein cyfleusdeiau i dderbyn cynorthwy ychwanegol i'n hvsgolion. 'Yna cyfeiriodd ei arglwyddiaeth at fater a ym- driniwyd yn y gynhadledd flaenorol a gynhaliwyd yn y dref hono, sef "D'wygiad Eglwyng." Yr adeg hono yr oedd y gymdeithas yn ei babandod, ond yr oedd wedi cynyddu llawer oddiar hyny. Teimlid fod lluaws o anhawsderau cvn y gellid sicrhau hunan-lywodr;iethiad i'r Eglwys. ond nid I oeddynt yn eael eu hystyried yn anmhosibl eu symud yn awr yr oedd trefniadau tuag at rwydd- hau y gwaith wedi eu cymeryd. ac yr oedd mesur wedi ei ddwyn i mewn i Dy y Cyffredin y Senedd- dymcr diweddaf. yr hwn. pe llwyddid i'w basio, a elai yn mhell tuag at sicrhau yr amcan mewn golwg. Drwy drugaredd Duw, yr oedd rhesymau cryf dros gredu y byddai y rhyfel arswydus yn Neheudir AifricL1., yr, hon oedd wedi parhau dros flwyddyn, yn tynu tua'i therfyniad. Byddai ei therfyniad. yn ein dwyn wyneb yn wyneb ag anhaderau newydd boed i Dduw ein galluogi i'w cyflawni yn deilwng o genedl Gristionogol. Na foed i ni fel Cristionogion golli golwg ar y cyfleusderau a gawn, mew 11 canlyniad i'n buddugoliaeth, i eangu tevrnas yr Arglwydd. Am 80 mlynedd cyn i'r rhyfel dori allan yr oedd yr Eglwys wedi llafurio yn egniol a d:baid yn Neheudir Affrica, a hyny gyda llwyddiant j mawr. Un o'r prif offerynau yn nygiad y gwaith hwn yn mlaen ydoedd y Gymdeithas er Lledaenu yr Efengyl, yr hon a glwyfwyd yn drwm yn ystod blwyddyn dathliad ei daucanmlwyddiant, yn enwedig yn China. He y mae miloedd o'i tbroedigion wedi eu lladd. Nac anghcfie neb ei ddyledswydd i gefnogi y gymdeithas yn ei cholledion trymion, gan fod y gaJanastra tUDwnt i amgyffrediad. Galwodd ei arglwyddiaeth svlw hefyd at ym- drliswvddiad y Parch C. E. T. Griffith, ficer Trefethin, a golygydd cylchgrawn yr esgobaeth, oherwydd aflechyd, a hyderai y llwyr adferid ef i'w iethyd cynhenid. Fel olynydd iddo gj'da'r cylch- grawn, yr oedd y Parch W. A. Downey, Caerwent. wedi ei benodi. Nid oedd pob plwyf yrn yr esgob- aeth yn cefnogi y cylchgrawn fel y dylent, ond gobelthiai ei arglwyddiaeth y ceid gwelliant gyda hyn. Wedi cyfeirio at y materion oedd i ddyfod ger- bron, terfyn odd ei arglwyddiaeth ei anerchiad yn nghanol uchel rvmeradwyaeth.

AMLWCH. Aae.Kidu. — Mae Mr Hughes, Madyn Dysw, yn adeiladu tui newyddion yn Lianeilian-road. Mr Win. Roberts yw v "contractor." Da fyddai i Wm. Roberts yw y "contractor." Da fyddai i lawer ofeiyc.hu Mr Hughes, trwy adeiladu tai, oherwydd fod angen am y cyf ryw yn y lie, a'r bobl- ogaeth yn tynyddu.—(iohebydi Ymweliad yr Aelod Sentvidol.—No? Fawrth Tm, Av&iodd Mr E. J. Griffith, A.S., ar dref i anerch ei ethohvyr. Cymciwyd y gadair gan Mr S. Hughes, y, B. Cyfeiriodd Mr Hughes at absenol- deb Mr Griffith yn yr wythnos aeth heibio. pafodd Mr Griffith dderbyniad da pan gododd ar ei draed. CJ-n myned yn mlaen. cyfeiriodd Mr Griffith at I -waith Cymdeit-has Ddirwestol Mon yn pwio pen- derfj-niad ai yr aelodau Seneddol yn eymeryd I achosion tafarnwyr i gael trwyddedau! Gwnaeth eglurhad boddhaol i bawb dros yr un yr oedd ef wedi bod. r;. 1 blynyddoedd yn ol. yr. gysylltiol ag ef. Yna aeth yn mlaen at JT etholiad, a hanes y rhyfel, ac addewidion na chyflawnwyd; ei fod yn licngyfarch y wiai am ei Rhyddfrydiaeth. a hyny dan dwyniyn rhyfel Chamberlain.

BEAUMARIS. Ktl->ad y Cynghor n-efol. Erbyn hyn mae papyra.it yr etholiad uchod allan, a'r cynghorwyr svdd yn Ynmeillduo eleni ydynt Mri Adam Thomp- son, \V. T Wiiliams. W. R. Jones (v maer), ac Hugh Thounas-. Hefyd, mae yma sedd wag i'w Uenv.'i, trwy farwolaøth em cyd-dr-efwr pajrehus, iMr Win. l'as Rcberts. fferjdlvdd. Nid oes gair ot soil, hyd yn hyn. am neb yn debyg o ymladd a'r boneddwyr [hod. Rywfodd neu gilydd, nid oes cymaint o ddyddordeb 3-P, cael ei ddangos gydag I etholiad an ,iweddav yn y dref hon ag y byddai Y1: ————. y gorpheno. Jbfia «ydd wtvdi d'od o'r "rilW pohtidans, Yn wir. teimlir colled ar e« au end fe&JJaj ea bod yn ofni d'od ag vmgeisr^dk JTI erbyn y cynghowyr hyn, am eu bod vn* -fightin«- meu heb eu bat ft. ao yn deal! -ele-.tior. tactic^ Pr cum. "Pwy Ydi Abel Eugbes?"-Ihana yd; y siarad y- mysg darlkr.wyi (luosog y • yn v dref hon y dyddiau byr;. ac, wrth gwrs. zr ?,e llawt-r yi Gael eu henw. i fod yr hen Abel, ond credwn id yr hen ianc demo! :ieb ei farcia a!lan e'<- Rhv^ed-f mor fuan yr oedd yn d'od o hyd i'r beirdd v:I Chwarel Penmcii. GaJla^wri feddw! fod meib Cendwen bron yn Lenwi y 11? yn <■! dvwediad yr hen Abel; ac wi eyrhaedd y dref a--hod mae rr cael allan fod gwr y delyn yu fardd b-eftd. It" wir yr ydym yn adnabod Mr WE, Owen er fachgen ocd wedd newydd arno. ïm tyb 1. Sicr yw ti fod yu awdurdod ar biyna ,1 gwertl ceffyl, ac we^li btMi yn un o r dviiion mwv\i gwe't^ gar; ac, os ydyw yn y seibiant, ma- vn ei ga<-d\ bresenol yn oeisjo barddeni rhyw vchvdis dvfi»- unwn iddo bob i-V^ddiant. Go'faled yr hen A'be>. pan yn d'od Ù. Ód y tro IieJ, na" fvdd pr got las yn goscd <; law arno. am ei fod v-i tective'' ardc.er-chog—Trefwr.

GAERVvEN. Gwledd i'r F1:Y:. Rhoddodvl ? < J. R<.berl« wahoddiad. i bla.U t. ofal y.1 ^iiiensa-rn. Berw, ddod i Brynt-eg y Sao'w." or biaeii. ae md ot-dd eisiau gofyn ddwywaith. Cawsant cu gwaia. (I ddanteitf- ion, ac nid oedd bail ar ea diolch 1 M.r:- Roberts ftm y ddarpariaeth. Dj-dd Sadwrn d'.wedda.f daeth tr; plant capel y (^aerweii, a daethaiit yn,) r, llu. Gwledd Arall Vr i'r eorpk y tro hwii. ond meddwl. Yn nghapel y M.C. 20s bu bi-, Cadben G. B. Tncmas, Caernarfon, yn traddoJi uarl-th ,1 r to destyn vdoedd Mordaith bywyd. Cyme ùd.d mfer fawr heblaw plant- far.tu.iy ar y cvfleusdra 1 giywod y brawd selag o Caerna»- *on. 11 oedd yn d'la odiaeth. -1 v cvnulliad maw* o fechgyn J;d :rn1j,I }Ydh.3.(& imrwymasan; oil 1 "t*lio cyffwrdd y d i; feddwol na thybaco a. dyddoic-l anarferri oedd v < vtunaeb wnaeth un s:aradwyr planty rhoddai efe w bibeli heibio y noson hono (ú vr Tiy,- rwyment hwytb;. n ^eidic- decLrcu "smveu. Dvn^, rywbeth. w ..Ic Priodas.—Y.- Ngh vpel y Tal»orr.:i 1. Bangor, ddydd Gwener, oaf --del dau o bobl ieiudvr.- c-iii h;i'd'ai eu W huno mewn pii-L-das can Paicb I J- xvobertf- Gv<wer). evf Mr J. Thomas Jones, BryntinoD (mab Mr J- Lewis Jones, Llasgr:dyn). a Miss E. J. Robots ail ferch Mr R, E-d^ert^, Penrhyn Bach, a'r hon ers bijnyddau sydd yn aros gyda 1 iijodryo yn ihla Berw. Mr E. 0 t'brawJ y pr;o"df;-bi oedd y gwas a^ Miss K-te Egberts (chwaer y brioef- lerch) yn lorwyr;. Yr oedd y' wlsdd briodas wedi ei pharotoi yn "Wicii'w House, ac: eisteddodd nifer fawr i gydlawesheai a'r par ieuanc. Dai:g »sodd yr ardalwyr en dyn«n.- vlaa da iddvst- airn-yw ffyrdd. Cais am LV^y^ded Nowvdri. Yr. Llvs i rwyddedol Achiys jrf.l Dosbarth B-rw. a gvr»- Lali-K-yd yn Ysgcdy Pensam nos Sadwrn. huc n yr.adon yn ystywxi -ais a wneid ar ran Mr John Hurrelson am drwydded- i wert-lm diodydd meddwol mewn ty y bwr.«c> efe ei adei'adu mewn safle ganolog yn y pent-ref. Oadeitydd v fainc ydoedt? -Ir John Williams. Ciiape]-terr;.cv. a chydag el yr <edd tri eraill yn e ^tedd mewn barn ar yr achos. E'adleuwyd achof y; aoeiydd gan Mr E. tJ. J.int-u tra yr oedd Mr Hugh G. Lewis vn vmddangos ran y gwrthwynebwy r. Wedi gwneud vmddi- heurad dros abseixldeb anorfod Mr BarreLson (VT hwn, fel yr oedd y dystysgrif feudy^ -i gyflwvnwyd 1 llys yn datgai;. (.e<J{1 yn dioddef oadivnh efteitb- au ymosodiad trwn: c. "aJsopobia"), aeth iadieuvd<J yr apelydd yn ml^ «ylwi fod y gyfrait-h yr. gofyn ar fod i'r achos ps.) ei wneud 'allan o barthtd yr argenrheidrwydd wi y ty trwyddelo! bwriadedig hefyd o bartl.ed cymwysderau person-ul Mr I-arrelson i ddj y arwyddea. Galwyd amryw dystion i broli .yiiieriad rhagorol yr aptlyod. !IN-wedal un el :r-d yn adnabod Mr Barrei-on vn dda, ac hyd y gwyddai yr oedd yn ddyii hollol sobr. ni welodd ef yn feddw end rhyw ddey o welthia-m eiioed! Un arall yr. ei dystiolaet-h a sylwai nad oedd dim ym ymdoargosiad Mr Barrelson a barai idde ef (y tyst) Oyrio nad oedd yn hollol gvmwys o ran ei gymeriad j gadw tafam ond yr (Jedd ei drwyn yn goch ia-T; Hwtjai y dadleuydd y syniad fod unrbyw gysylitlad rhwng tJ-wyn a chymeriad, a gofynai i'r tyst oW! 0d at y "point" pryd yr at-tbai yntau mai SOD am o "points mwyaf amlwg Mr Barrelson yr oedd Cyflwyrrwyd i'r ih s amryv ddeisebau yn c'r¡°t=1 y cais, a darileiiwyd cymeiad- vyaethau uchel j Mr Barrelsor;—yn rrvsg eraill CKidiwi-th Syr Jd" Barky corn. Burton." yr hwr- ceda fel y .Da, genyf ddeail au y cais wneir gan Mr Barrelson am drwy fide 1 newy'la yn Mhentre' Berw, a y-bleser digj'inysg i yw dwyn tysticla-eth i'w gymeriad uciiel c-c i'w gymwysdeTau aibenig i lanw y iic pwysig v mae ar eich llaw fel pw- 1, y niae gweinyddwyr cyftaw-jder i'w roddi iddo. Gwyr yn dda y gwahamaeth rhwng chwisgi ciat chf» isgi d-wg-trvy brohad, ac j"id oes wlybwr nad yw efe yc berffaith hysbyf yn ei wneuthuriad—a'i dieuliad. llyderaf y llwydda yn ei gais." Sylwyd niai nid ocdiar ystyriaevha jiersono! na huranles yr oedd Mr Barrelson yn -ymgymeryd a'r achos. und awydd <'wfn i wnend yr hyn a ailai dros ddyrchafu bywyd ttuluaidd, cj-mdeitha^cl, a chrefydd'ol yr a'r dai Cyflwynwyd i'r lame blaniau o'r adeilad bwriadedig. a sylwid fod M" Barrelson- yn awyddus. i'w wneud yn deilwng o'i safk ragorol. Nid oedd yr apelydd1 yn dymuno i'r dadleuydd gyfeirio at yr adeg' y by ddid yn gwneu'J y rlieiiffordd i Draeth Cocli. a v tvnoedd dynion fyddai yn yr ardal y pry a hwnw, gan nad oedd yn t; fwriad i j-gor ei dy Vr c-yfiyw c nd ar oriau ned-iiuf-;—-dyweder o chwech v 'bore'i hyd ddeg vr hwyr— ac v cyfyngid y gwesttv a-t v.asanaeth. dosbanJ. i-archusaf y bobl. Bwriedid uiilduo un ystaJeil yn gwbl at wasanaeth aelodau eglwysig, gyda drw» pvcifat i fyned iddi. rth dc- fj-nu ei anveth, dywedodd y dadleuydd fod Mr Barrelson a'i fryd ar estyn i'r ardal un o'r benditb- itn mwyaf yn y fj< :dd gynygiedig. a byddai y faine, dnvy roddi «- caniat-ad i agor y dafarn hon, yn gwneud gwavana^th anmlirisiadwy i'w eyd- ddynion. Hyderai y byddent yn eymeryd martais ai' y cyfleusdra rhagorol hwn i roddi Vr ardal yr hyn yr oedd tystiolaethaii crytion we li eo rhud-di drosto, deiseban a elthion wedi f1 cv-Swvii'i i'r llys ar ei ran, a dyr o gynDtjiad uchcl Mr Barrelson vn barod i ymgymeryd ag ef. Bu i'r dadleuydd gwrtV wynebol groeft-hoii y f-ystion, a phwysodd am gael gwybod yr achos fod> Mr Barrelson wedi pi idio a. ( od yn rbingylj Iwddgeidwadol, yn vr Lois swydd. yn ol geiriau ea gyfreit-hiwr, yr oed i- wed; rliodsS boddlonrwydd i bawb a "bolonrwydd" iddo ei hun. j mgynghorodd y Fainc, ac hvsbvso id y Cadeirydd ea bod yn unfrydt 1 yn gwxihod y c rdd oedd angen am y ty. ac nid oedd Mr Barrel!-on yn Tms i ddal ujjrhyw drwydded. RLoddwy4 rbybudd yr adi^wy-ddid v (>.a;š a da;an. Id cyf- re;thiwr Mr Barrelsor. ".J<d()d at -.idyfa ,-ni •. y ¡"¡¡iDe —9 hyny yn nghyfarfod CMr'nf-; Í. tj-d i y Temlwyr Da J—Aelod

LLANGEFNI. Llys y Manddy.'edion.— Oynhal vovd lnnt ddydd Mawrth- grrbron ei anrhyde-<ki Syr "Ho atio Lloyd. Apt-Hod ;\i.; Rf-herts. evfi eith'wr. (Ja-er- naifon, am lideiseb yu erbyn Maiy Owen, Augusla p'acc. Ponhdinorwig. on"d yn awr yn Mgwal'gofdy Do-byii. Ar v laf o Fedi, 39W), taiodd Bcury (Jwrn, Moi>a View, LJanfair 7A. E ysgutor ewvliy Joio; (hr^-n, trancedig, y sv,m o 6lp lis. Wedi rhodd; tystiol- aeth. gwnaed archeb i'r perwyl bwiiw.—Ha-wliai Ann Jones, Glyt«»ed, Pensam, cnidiar Or,er-es. Llangwyllog, y swm ( 4p, y g.Ytdd: d cwningod. Hhoddow; ei AnrhyV.'J ei d-d am 3p 16s a'r cost; a.

TREWA LCHM A i. Nos Lun, Hydi*-f y 8fc.i, c; ••.oal-ryd id yn Ysgoldy y Bwidd dai> lywyddr. 'v:, .-as. New House, yr. fib-c.-Kiideb Lr. 7T- tv kn oblegid piy^iiN- ei alwtoiga^rh a Xuiod-n" bod yn bresenol Biynala. Cymerwyd rhan yn ak- Sorl-l-Jg esau a'r bonedd>gior eanlyn-.d Glanrafon Mis4; CM. Givabwol' -.••S, Bodwina House fij. Mr E. Jones. London Eoas-e, Llangvtm Mr Llangefni; a Mr V'-illie Thor, B-dU'Tdr Y gyfeiles ydoedd M BX WI.ILAREH. Sr>* HO; ('1 wyd airedaiauaat i.ec.ga. o g»u Mri i'-j og, ao E. Oweii, h1:oiidg" •-d wards, Gw<4cln«ai. Hefyd br< .11 i' 'vd Uangefn,i. orol o'r gramophone, yT hyn a gar-i- .i.i i-. -j-k.r y gynulleidfa. Mae y rb-s-r :• -uod <■ '.aa id; a boneddigioH mewn eysrl.tsa'! a t.I <•. yn sicrhau ei ragoi< Ide-b, a 11 f.s.i pawb wedi gv. n -ud «,.i ian y. >■» •• vd-olwy. Rhoddai pawt) '-n gwasai;.«e.n y J d aa vr elw at gael py b'rv ;t su^nedy'-a! 7.. mai UdlaL As d(l.mf:dd J: .)'itJ ,) am eu caredigrwv»i«» «•; gvnewl r va '• va -a-- ad- iant., ac yn neiil-laoi Mr T. P-a/t- 1.i^-ir.h Esgob. goruchwyl-wr Vstad B .aowaa. 1. o dir i wneud y pydav. va-ddo. "aefy-.i :'r profiadol ddaeth yr oduhjovl i f.i-'vy id<- r i gloddio y pydevr sii.rla' a ta lie! y 1

A JPUKB VULMJTMJWTX&, WELL KSOWS FOB UPWABD8 OF 50 YSAKS. 3L.S- F^r C^KES, YCEKSHIIS PUDDINGS, GiEi^ ?

ABERFFRAW. Priodas.—Yn Nghapel Wecleyaidd Aberffraw, I iddydd Mercher, prioiw-vd Mr Thomas Jones, rheolwr Banc Gogledd a Deheudir Cymru, Llan- Ffestiniog, gyda Miss Williams, Tyddyn Hwrdd. Gweinyddwyd gan y Parchn. D. Jones, O. J. Owen (Rock Ferry), a D. Morris, Aberffraw. Rhoddwyd y briodferch yma.;th gan ei thad, Mr J. Williams. Y forwyn briodas oedd Miss M. G. Williams, Tyddyn Hwrdd, a'r gwas oedd Mr Jose-ph E. Jones, Edge-lane, Lerpwl. Yr oedd rhai can- lynol yn bresenol hefyd :-Yrs D. Jones. Aber- 1 flraw Miss Jones, Lerpwl Miss Williams, PenrhynhaJen; Mr J. R. Williams a Mr E. D. Williams, Tyddyn Hwrdd. Yr oedd yr heolydd wedi eu haddurr.o, a tl aniwyd ergydion, etc., i ddathlu'r amgylchiad. Aeth y par ieuanc i Brighton i fwrw'r mis mel. Yr oedd yr anrhegion yn llucsog a gwerthfawr.