Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
4 erthygl ar y dudalen hon
.Marwolaeth Dau Weinidog 0…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Marwolaeth Dau Weinidog 0 STi Gymru. ETI < £ -.1 Nid wyf yn gwybod pa mor ddiddorol ydyw cofnodiad y ddwy farwolaeth a ganlyn i ddar- llenwyr y TYST. Diau fod adnabyddiaeth neu gysylltiadau perthynasol iddynt yng Nghymru. Y cyntaf a nodaf ydyw y Parch R. R. Davies, D.D., Wauseon, Ohio. Bu farw ar y 24ain o Fai, o fewn ychydig wythnosau i fed. yn 70 oed. Ganwyd ef yn Rhymni, Deheudir Cymru, ar y i5fed o Fehefin, 1845. Ymfudodd y teulu i'r Amerig yn 1849. Dechreuodd bregethu ym Mineral Ridge, Ohio. Yr oedd yn Gymro da ac yn ysgolor gwych. Teimlai i ddarllen y gweithiau diweddaraf ym myd gwyddoniaeth, athroniaeth a diwinyddiaeth. Treuliodd y rhan fwyaf o'i oes yn y pulpud Seisnig. Y lie olaf y bu a gofal eglwys oedd Vergennes, Vermont. Ymneilltuodd o'r weinidogaeth oblegid gwaeledd iechyd. Dioddefodd gystudd blin y misoedd olaf o'i-oes, ond bu jn amyneddgar, a wynebodd y dyfodol yn gwbl hyderus, gan ymorffwys yn dawel yn y gobaith sylfaenedig ar Grist y Gwar- edwr. Y llall ydoedd y Parch T. A. Humphreys, B.D. Bu y brawd ymroddgar hwn farw dydd Gwener, Mehefin 18fed, yn ei gartref yn Oberlin, Ohio, i'r hwn le yr aeth o Taylor—lie yn ymyl dinas-Scranton. Yn Oberlin y mae un o golegau Annibynnol y wlad yma. Cafodd ef ei addysg yno a phan fethodd oblegid afiechyd a chanlyn ymlaen a'i waith fel gweinidog, aeth i'r lie hwn er mantais addysgol ei unig fab, Anthony. Gan- Mr Humphreys yn ardal Gomer, Ohio, ac i'r ardal honno y cludwyd ei weddillion i'w daearu. Pobl o ardal Llanbrynmair oedd ei rieni. Bu ef ar ymweliad a Chymru ychydig flynyddoedd yn ol. Bu trwy yr ardaloedd lie y bu ei rieni byw pan yn ieuanc. Yr oedd yn Gymro rhag- orol, er ei eni yn y wlad hon. Gwasanaethodd nifer o eglwysi Cynireig yn ystod tymor ei wein- idogaeth, yn ogystal a rhai Seisnig. Bu am rai blynyddoedd yn weinidog ar un o'r eglwysi Seis- nig yn Scranton. Pan yng Nghymru yr oedd yr Eisteddfod Genedlaethol yng Nghaernarfon, a chafodd ei urddo yn fardd, a rhoddwyd iddo yr enw barddol Gomer America.' Difyrrai ei hun wrth ysgrifennu rhyddiaeth a barddoniaeth. Gweithiodd yn galed ymhob cylch, er iddo fethu sylweddoli ei amcanion fel eraill. Cyhoeddodd Esboniad ar Lyfr y Datguddiad, a bu paratoi hwnnw ynghyda gwneud ei waith fel gweinidog a bugail, yn dreth rhy drom ar ei nerth ef. Ymddanghosai yn eithriadol gryf rai blynydd- oedd yn ol, ond gostyngwyd ei nerth ef yn bur effeithiol cyn cyrraedd pen yr yrfa. Gwaeth- ygodd ei olygon hefyd, fel nad oedd yn gallu darllen 11a cherdded rhyw lawer yn ystod y flwyddyu olaf o'i oes. Bu ei briod a'i fab yn bopeth fedrent iddo yn ei waeledd. Cymerwyd rhan yn ei wasauaeth angladdol gan amrai o weinidogion cylclioedd Oberlin a Gomer. Gan- wyd ef Mai 22am, 1852 bu farw Mehefin i8fed, 1915. Cysured yr Arglwydd ei weddw a'i unig fab, yr hwn sydd yn gwneud cynnydd rhagorol yn ei gwrs addysgol yn y Coleg. Scraiitoii, Pa. D. JOKES.
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
Parlysiad y Giau. lachad Rhyfeddol arall yn Liundain gan Dr Cassell's Tablets. rvlrs L. Hanson, n 57, Mac- anley-road,East Ham,London, E., a ddywed Daeth fy a9 afiechyd ymlaen gydag en- ynnfa. y frennant. i mhen amser teimlwn bigiadau dros- J wyf 011; yna rhoddai fy .J nglinian ffordd, ac yn fuan yr oeddwn yn hollol ddiym- y adferth. Nis gailwn wneud un defnydd o'm breichiau a'm Mrs Hanson ooesau; nis gallwnvymud1 fy i— hunar, nis gallwn sittrad- nid oedd gennyf nerth ° gwbl. Gwnawd popeth i geisio adferyd fy nerth. Euthum o dan driniaeth drydanol a baddonol, ond ni chefais un budd Yr oeddwn wedi bod yn ddiymadferth am oddeutu chwe mis pan y dygodd fy ngwr i mi Dr Oassell's Tablets. Q-wnaethant i mi yr hyn niailai dim arall. Dychwelodd fy north yn raddol; dysg-iis gerdded, a dychwelodd fy iaith. Deuthum yn gyflym i fy hen sefyllfa flaeno ol, ac yn bresennol yr wyf yn iach a chryf.' Dr. Cassell's Tablets. Mae Dr Oassell's Tablets yn feddyginiaeth ddidwytl a phrofedig at yr holl ffurfiau 0 wendid gienol a ohorff- orol yn yr hen a'r ieii-.ne. Gm eu bod yn gyfansodd- edigo faeth gieuol a moddioa cryfhaol tubwut i ddtdl, oydnabyddir hwynt fel y driniaeth gartrefol ddiwe H- araf at GIAU DRYLLIEDIG GIAU PARLYSEDIG PARLYSIAD ASGWRN Y CEFN PARLYSIAD MABANAIDD CLEFYD Y GIAU GWENDID GIEUOL DIFFYG CWSG GWENDID Y GWAED AFIECHYD YR ARENNAU ANNHREULIAD ANHWYLDER Y CYLLA CAMFEITHRINIAD AFIECRYDON NYCHLYD DYCHLAMIAD Y GALON DIHYSBYDDIAD YNNI DADFEILIAD CYNHAROL Maeut o worth arbdunig i Fain.tu sydd yn Magn ac yn ystod Uyfaodau Peryglus Bywyd. Gwerthir Dr Oassell's Tablets gan Fferyllwyr ac mewn ystordai drwy yr holl fyd. Prisoedd: 1010, 1/1 J, a 2/9— mae'r botel 2/9 yn rhatach. Anfonir i chwi brawf- sypyn rhad ar dderbyniad eich enw a'ch cyfeiriad a dau stamp ceiniog at dalu'r treuliau. Oyfeirial Dr Oissell's Oo., Ltd., 418, Ohester-road, Manchester.
Pentraeth, Mon.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Pentraeth, Mon. Mavwolaeth Gwraig Rinweddol.-—(jralaxna, gen- liym gofnodi marwolaeth Mrs O. Thomas, Pandv. Pentraeth, wedi cystudd trwm a dialed. Nid oedd nemawr i wraig fwy hysbys na hyhi ym t M011 o ben i ben yr oedd ei masnach helaeth, ynghyda'r rhan flaenllaw a gymerai gyda phob achos da, yn ei gwneud yn dra adnabyddus ym mhob cylch. Gweithiodd yn ddiwyd gyda dir- west ac hefyd gyda'r Ysgol Sul. Dilynai y Cymanfaoedd yn ddifwlch am y 30 mlynedd y bu yn trigo ym Mhentraeth. Dysgodd ugeiuiau o blant yr ardal yn addysg ac athrawiacth yr Arglwjdd. Nid oedd ball ar ei hainynedd a'i diwydrwydd, fel y bydd y golled yn fawr a'r bwlch yn amlwg ar ei hoi. Yr oedd ei sel gyda'r canu yn fawr meddai ar lais peraidd a grymus, a thaflai ei holl ysbryd iddo. Tra jai ei chystudd pasiodd Cwrdd Chwarter M011 bleidlais imol o gydymdeimlad a hi ac a'i hannwyl briod a'i phlaut. gan ddatgan gwerthfawrogiad o'i hylll- drechion egniol yniysg yr Annibynwyr drwy y wlad, a chyda phob enwad arall y caffai gyfle 1 wneud rhywbeth drostynt. Bu eu cartref yn gartref i bregethwyr ar bob adeg. Yr oedd ei haelioni yn ddiarliebol cyfrannodd yn helaeth ac ewyllysgar at bob achos da. Bu yr un mor ddiwyd gyda'r ddeufyd, a chafodd fendithiou deufyd yn ad-daliad ar y ganfed. Dydd Gwener, Gorffennaf 23ail1., daeth tyrfa fawr i dalu y gymwynas olaf iddi. Er mai gelledigoroBen.- ygroes, Dyffryn Nantlle, ydoedd, dewisodd fan ei bedd ym mynwent dawel Soar, Rhosfawr. Amlwg oedd wrth y gladdedigaetli liosog a pharchus ei bod yn uchel yn syniad y wlad. Cymerwyd rhan wrth y tv gan y Parchn J. Ellis Williams, Bangor Keinion Thomas, ei gweinidog a Thomas Evans, Amlwch. Wedi cyrraedd Soar, aed i'r capel, a chynhaliwyd gwasanaeth yno, pryd y cymerwyd rhan gan y Parchn H. Monfa Parry, Caergybi H. Smyrna Jones, Llangefni T. Well Jones, Croesoswallt; Keinion Thomas, Porthaethwy T. Trefor Jones, ac R. Morris, Llanerchymedd W. Pritchard (M.C), Pentraeth H. R. Cadwaladr, Moelfro, &c. Tystiolaeth unol yr oil oedd eu bod yn rhoddi yn ei bedd wraig eithriadol ac anawdd ei hepgor. Wrth y bedd drachefn gwasanaethodd y Parchn R. Morris, Llanerchymedd, ac E. B. Jones, Gwalchmai. Yr oedd y canu trvvy yr holl was- anaeth o dan arweiniad y cerddor gwych, Mr Charles Parry, Ty'irvgongl, a Mr W. H. Parry, Pentraeth. Dylasem wneud yn hysbys mai 58 mlwydd oedd oed yr ymadawedig, a gedy briod (Mr O. Thomas) sydd yn flaenor ffyddlon yn eglwys Ebenezer, Pentraeth, ac hefyd dri o blant sy'n anrhydedd i'w rhieni ac i'r wlad eu magwyd Un ohonynt yw y datganwr poblogaidd, Mr Ifor Thomas, R.A.M. un arall yw Miss Annie Thomas sydd gartref a'r drydedd yw Miss Ceridwen Thomas, sydd ysgolfeistres yn Llanfair P.G. Nawdd Duw a'i danguef fyddo yn gysgod iddynt yn briod a phlant annw}rl. Anfonwyd ugeiniau o lythyrau cydymdeimlad a'r teulu oddiwrth bersonau adnabyddus o bell ac agos, a theimla y teulu yn ddiolchgar byth i'r cyfryw, ac am v wreaths hardd a dderbyniwyd oddiwrth gyfeill- ion ac edmygwyr y wraig dda hon, Yr oedd yr oil 3-11 help i'r priod galarus a'r plant amddifaid i ymgynnal o dan y brofedigaeth lem.
Yr Eisteddfod Genedlaethol…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Yr Eisteddfod Genedlaethol ym Mangor. Cynhaliwyd yr Eisteddfod eleni yn ninas henafol Bangor yr wythnos gyntaf yn Awat. Agorwyd y gweithrediadau dydd Llun Gwyl y Bane trwy gael cystadleuaeth mewn drama Gymreig-pob owmni i ddewis ei ddarn ei hun. Yr oedd 19 o gwmnioedd wedi mynd i mewn i'r gystadleuaeth hon,. a dewiswyd y ddau oreu ohonynt i roddi perfformiad cyhoeddas yn Chwareudy'r Sir, sef Cwmni Pentyrch yn Asgre Lan' (R. G Berry), a Chwmni Caernar- fon ym Meddau'r Proffwydi' (W. J. Gruffydd). Dyfarnodd y beirniaid y wobr gyntaf o £ 25 i Gwroni Caernarfon, a'r ail wobr 0 £15 i Gwmni Pentyrch Prif atyniad yr Eisteddfod eleni oedd ym weliad Mr Lloyd George, yr hwn a draddododd araeth wladgarol i dorf enfawr yng nghynulliad dydd Iau. Y PRIF GYSTADLEUAETHAU. BARDDONIAETH. Eniliwyd y Gadair a'r Goron gan Proff. Dr T. H. Parry Williams, Aberystwyth. Ni chafwyd y seremoni arferol eleni ynglyn ä'r cadeirio a'r coroui, ac ni chlywyd y waedd 'A oes heddwch ?' o ddechreu'r eisteddfod i'w diwedd. Rhanwyd y wobr am y chwe telyneg rhwng Miss Myfanwy Price, Rhuthyn, a'r Parch Crwys Williams, Abertawe. Am y cyfieithiad goreu o'r Gymraeg i'r Saes- oueg o dair telyneg o eiddo Proff. W. J. Gruffydd a thair gan Eifion Wyn, eniliwyd y wobr gan Mr H. Idris Bell, Crouch End, Liundain. RHYDDIAETH. Khoddwyd hanner y wobr o £ 25 i'r Parch David Davies, Penarth, am y traethawd ar 4 Ddylanwad Llenyddiaeth y Cyfandir ar Len- yddiaeth Gymreig Miss Eileen Hughes, Liundain, enillodd y wobr o P,25 am y ddrama Gymreig oreu. Enillwyd y wobr o 215 am y traethawd goreu ar Athroniaeth Eucken yn ei pherfch- ynas a, Seiliau Crefydd gan Mr H. Parry Jones, Casnewydd. Y Parch T. Llechid Jones, ficer, ger Llanrwst, enillodd ar y traethawd goreu ar Hanes Dinas Bangor.' Am y cyfieithiad i'r Gymraeg o 4 William Morris' Defence of Guinevere' dyfarnwyd y wobr o 25 i'r Parch D. Tecwyn Evans, B.A., Birkenhead. OERDDORIAETH. Ni chafwyd y ddwy brif gystadleuaeth gorawl eleni i gorau cymysg a chorau meibion, ond trefnwyd cystadleuaeth arbennig ar gyfer corau meibiou ychydig wythnosau yn ol. EuiUwyd y brif wobr o P,20 yng nghystadl- euaeth corau y merched gan y Gitana Choir, Birkenhead, a'r ail wobr o 25 gan Turner's Ladies' Choir, Nottingham. Madam Harris, Amanford, enillodd y wobr am yr unawd soprano. Dyfarnwyd y wobr o B20 a thlws Cymdeithas yr Eisteddfod Genedlaethol am y darn cerdd- orol goreu, gyda chyfeiliant offerynol Hawn, wedi ei seilio ar y Mabinogion, gan Mr Franklin Sparks, Caerdydd. Cor Plant Pwllheli enillodd y wobr o £7 7s am y datganiad goreu o Gan Gwerin Enillwyd y wobr o 210 am y rhan-gan oreu i leisiau cymysg gan Capten Cyril Jenkins. Yng nghystadleuaeth corau y plant y goreu oedd Cor Nantlle Vale, yr ail Nottingham, a'r trydydd Mountain Ash. Mr Arthur Thomas, Ynyshir, enillodd y wobr yng nghystadleuaeth yr unawd bass. Yn y gystadleuaeth arbennig i gorau meibion i ganu y darn a ddewisent, barnwyd yn oreu barti o'r 16th Battalion Royal Welsh Fusiliers, yn awr yn ymarfer yn Llandudno- Arweinydd, Private T. Tucker. CELF. Miss Eiuned Lloyd, merch y Proffeswr Lloyd, Bangor, enillodd y. wobr o 23 3s am y chwe dartun goreu o olygfeydd o Rhys Lewis.' DIFFYG ARIANNOL. Ofnir y bydd rhaid i'r Pwyllgor wynebu cryn ddiffyg ariannol, ond hyderir y tarewir ar gynllun na bo'r baich yn gorwedd yn rhy drwm ar ysgwyddau'r gwarantwyr.