Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
2 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
2 erthygl ar y dudalen hon
1 Y WERS SABOTHOL. l\ t ___t
Rhestrau Manwl, Canlyniadau a Chanllawiau
Dyfynnu
Rhannu
1 Y WERS SABOTHOL. l\ t t | Y WER8 RYNGWLADWRIAETHOL i c v A 6 $Gan y Parch. D. OLIVER, D.D., t TREFFYNNON. TACHWEUB 28aiu.—Amos ,y Proffwyd Dewr. Amos v. 1-15. F Y Tesxyx F;URAIDD. Y proffwyd sydd a breuddwyd ganddo, myneged freuddwyd a'r hwn y mae ganddo Fy ngair, llefared Fy ngair mewn gwirionedd beth 3'w yr us wrth y gweti: ith ? medd yr Arglwydd.'—Jer. xxiii. 28. J r. ?.S Rhagarweinioi,. ? i AMOS ydoedd broffwyd ffyddlawn i'r Arglwydd, yn byw yn nyddiau Uzziah, brenin Judah, a Jeroboam II., brenin Israel. Yr oedd Esaiah a Hose a yn gydoeswyr iddo. Yr oedd ei gartref yn Tecoa, lie oddeutu chwe milltir o Bethlehem, a thua deuddeg milltir i'r deheu o Jerusalem. Bugail a thriniwr coed sycamor ydoedd wrth ei alwedigaeth. Er ei fod yn perthyn i deyrnas Judah, galwyd ef i fod yn broffwyd i Israel. Ystyr ei enw ydyw (Cludwr beichiau,' ac yr oedd ei enw yn gydweddol a natur y gwaith y galwycl ef i'w gyflawni. Rhagfynegodd ddinistr y cenhedloedd a wrthwynebent yr Israeliaid ar y pryd, ac hefyd y barn an ag oeddynt i ddisgyn ar yr Israeliaid am eu pechoaau. Yn y rhan gyntaf o'i broffwydoliaeth, condemnia bechodau y cenhedloedd a amgylchynent Israel. Yna rhydd ddisgrifiad o gyflwr moesol Judah ac Israel. Rhagfynega eu dinistr. Wedi hynny, cawn broffwydoliaeth glir am y Messiah, a chyf- eirir ati yn Actau xv. 16, 17. Hynodir Amos gan gymhariaethau oddiwrth fywyd gwledig, ac y maent oil yn hynod naturiol a tharawiadol. Yn y Wers cawn olwg ar Israel mewn llwyddiant II mawr, ac yn byw yn foethus. Rhybuddia y proffwyd hwynt o'u perygl, gan eu bod fel cenedl yn parhau i wrthryfela yn erbyn Jehofah. Yr oedd dinistr sicr yn eu haros. Eu hunig ddiogel- weh ydoedd dychwelyd yn edifeiriol at yr Ar- glwydd. ESBONIADOI" Adnod I Gwrandewch y gair hwn a godaf i'ch erbyn, sef galarnad, 0 dy Israel.' Gwran- dewch y gair hwn. Yr oedd gan Amos genadwri oddiwrth Jehof ah, ac y mae am gael sylw y bobl. Galarnad. Y mae y gair yn golygu tristwch un ar ol cyfaill ymadawedig. Yr oedd y proffwyd yn gofidio dros y genedl fel un oedd eisoes wedi ei dinistrio. 0 dy Israel. Y Deyrnas Ogleddol. Adnod 2.—' Y wyryf Israel a syrthiodd ni chyfyd mwy gad aw 3" (1 hi ar ei thir nid oes a'i cyfyd.' Y wyryf Israel a syrthiodd. Personolir Israel fel gwyryf (virgin) wedi syrthio. Nid oes dim prydfertliwch ynddi mwyach. Yr oedd y genedl ar y pryd yn nodedig o Iwyddiannus, ond gwelai y proffwyd y dinistr oedd yn eu haros, a chvfeiria ato fel pe eisoes wedi disgyn arnynt. Yr oedd y wyryf wedi ei gaaael, ac yr oedd ei sefyllfa yn anobeithiol. Nid oes a'i cyfyd. Dyma ddarlun o Israel pan eu cymerw-yd hi i gaetliiwed gan Assyria, ac iii ddychwelasant byth. Adnod 3 Canys y modd hyn y dywed y-r Arglwydd Dduw Y ddinas a aeth allan a mil, a weddill gant a'r hon a aeth allan ar ei chanfed, a weddill ddeg i dy Israel.' Y ddinas a aeth allan a mil. Rhaid cael dinas fawr i daclu mil o fil- wyr arfog, ond yn nyddiau Jeroboam II. yr oedd viit ddinasoedd yn gallu gwneud hyn. Hr eu cryfder a'u cyfoeth, hysbysa y proffwyd hwynt y buasent yn cael eu lleihau y ddegfed ran trwy orchfygiael a thrychinebau. Y ddinas a miUyn cael ei lleihau i gant, a'r hon oedd a. chant i ddeg. Adnod 4. Olierwydd fel hyn y dywed yr Arglwydd wrth dy Israel Ceisiwch Fi; a byw fyddwch.' Olierwydd fel hyn y dywed yr Ar- glwydd. Y mae y proffwyd yma yn cyfeirio y bobl at yr uuig ffordd y gallasent gael ymwated oddiwrth y dinistr oedd ar ddisgyn arnynt. Yr oeddynt wedi myned ymhell oddiwrth Jehofah trwy anufudd-dod. Anoga y proffyvyd hwynt i ddychwelyd yn edifeiriol, a cheisio Ei amddi- llyniad. Yr oedd gobaith i dy Israel fyw, ond iddyn t geisio Jehofah mewn gwirionedd. Adnod 5. Ond nac ymgeisiwch a Bethel, ac nac ewch i Gilgal, ac na thramwywch i Beer- seba oherwydd gan gaetligludo y caethgludir Gilgal, a Bethel a fydd yn ddiddym.' Ond nac ymgeisiwch a Bethel. Yrn Methel yr oedd Jero- boam wedi sefydlu eilnnaddoliaeth ac yr oedd y bobl, trwy fyned i Bethel i addoli, wedi dwyn arnynt eu huuain (idiiiistr. V mae y proffwyd yn eu rhybuddio rhag yr arferiad. Nac ewch i Gilgal. Dyma wersyllfa gyntaf yr Israeliaid yng Nghanaan ar ol croesi yr lorddonen. Erbyn hyn yr oedd wedi myned yn gyrchfan eilunaddol- iaeth. Na thramwywch i Beer seba. LIe yn neheu Judah. Yr oedd yn enwog fel un o brif aros- faunau v patriarchiaid ar eu hymdaith gynt. Cafodd ei enw oddiwrth y ffynnon a gloddiwyd yno, a'r llw a gadarnhaoclcl gytundeb Abraham ag Abimelech. Safai oddeutu ugain milltir i'r deheu-orllewin o Hebron. Yr oedd erbyn hyn wedi myned yn gyrchfan gau-grefydd. Proff- wyda y proffwyd ddinistr y ddau le. Adnod 6. Ceisiwch yr Arglwydd, a byw fyddwcli rhag iddo dorri allan yn nhy Joseph fel tan, a'i ddifa, ac na byddo a'i diffoddo ym Methel.' Ceisiwch yr Arglwydd, a byw fyddwch. Dyma yr unig ffordd am waredigaeth. Yr oedd y dinistr ar ddisgyn. Rhag iddo dorri allan yn nhy Joseph. Wrth yr ymadrodo. hwn golygir Israel. Ephraim ydoedd fab Joseph, ac yr oedd llwyth Ephraim yn un o'r rhai pwysicaf o Iwythi Israel. Adnod 7.—' Y rhai a drowcli farii 311 wermod, ac a adewch gyfiawnder ar y llawr.' Y rhai a adewch farn yn wermod. Y mae wermod yn gotygu chwerwder. Nid oedd cyfiawnder i'w gael yn Israel. Yr oedd y bobl yn dioddef oddiwrth orthrwm ac anghytiawnder. Y mae y proffw3rd vn galw ar y rhai oedd yn euog o anghyflawnder i geisio yr Arglwydd. Adnod Ceisiwch yr Hwn a wnaeth y saith seren, ac Orion, ac a dry gysgod angeu yn foreddydd, ac a dywylla y dydd yn nos yr Hwn a eilw ddyfroedd y mor, ac a'u tywallt ar wyneb v ddaear Yr ArgIwydd yw Ei enw.' Ceisiwch yr Hum a wnaeth y saith seren. Pleiades—saith seren ddisglair iawn yn y ffurfafen. Ac Orion. Twr arall o ser disglair. A dry gysgod angeu. Nos. Yn foreddydd. Yr Arglwydd sydd yn peri fod dydd yn canlyn nos, a nos yn canlyn dydd. Yr Hum a eilw ddyfroedd y mor. Etc sydd yn peri fod dyfroedd y mor yn ymgodi yn gymylau, ac yn gwlawio ar y ddaear. Yr Arglwydd yw Ei enw. Jehofah—y tragwyddol Ddmv. Adnod 9.—' Yr Hwn sydd yn nertliu yr an- rheithiedig yn erbyn y cryf, fel y delo yr an- rheithiedig yn erbyn yr amddiffynfa.' Yr Hwn sydd yn neythu yr anrheithiedig. Saesneg That bringeth sudden destruction upon the strong. Wedi cyfeirio at allu Jehofah yn Ei lywodraeth ar y byd anianyddol, y mae yn myried ymlaen i roddi enghreifftiau o'i lywodraeth foesol ar y byd. Dyga ddinistr syclyn ar y cryf. Nid oes yr un amddiffynfa all eu gwaredu. Adnod 10.—' Cas ganddynt a geryddo 3-11 y porth, a ffiaidd ganddynt a lefaro yn berffaith.' Cas ganddynt a geryddo yn y porth. Y mae y rhai sydd a'u bryd ar ddrygioni yn cashau cerydd. Y mae y rhai sydd yn gwrthwynebu pechod yn cael eu cashau. Yn y porth y gweinyddid cyf- iawnder yn y dinasoedd Dwyreiniol. A ffiaidd ganddynt a lefaro yn berffaith. Casheid y rhai oedd yn llefaru y gwir ac yn condemnio drwg. Adnod 1 1 .—' Oherwydd hynny am i chwi sathru y tlawd, a dwyn y beichiau gwenith oddi- arno chwi a adeiladasoch dai o gerryg nadd, ond ni thrigwch ynddynt planasoch winllan- oedd hyfryd, ac nid yfwch eu gwin hwynt. Oherwydd hynny am i chwi sathru y tlawd, Yr oedd y bobl hyn wedi dyfod i feddiant o gyfoeth trwy drais ac anghyfiawnder. Gorthryment y tlawd. A dwyn y beichiau gwenith. Y rhai mewn awdurdod yn hawlio mwy nag a ddylent oddiar v rhai oedd yn llafurio y ddaear. Yr oeddynt yn adeiladu tai o gerryg nadd, ac yn plannu gwinllanoedd hyfryd, ond ni chawsent fwynhau en tai na'u gwinllannoedd. Ttwy anghyliawnder yr oeddynt wedi llwyddo. Adnod 12.—' Canys mi a adwaen eich anwir- eddau lawer, a'ch pechodau cryfion y maent yn blino y cyiiawn, yn cymeryd iawn, ac yn troi heibio y tlawd yn y porth.' Canys mi a adwaen eich anwireddau. Y mae y proffwyd 3-11 nodi eu hanwireddau lawer a'u pechodau cryfion. Yr oeddynt yn euog o orthrwm, cel-wobraeth, ac atal cyfiawnder yn y porth. Adnon 13.—'Am hyiiiiy y neb a fyddo call a ostega yr amser hwnnw canys amser drwg yw. A 1n hynny yneb a fyddo call. Mewn adeg o orthrwm a thrais, y call a fydd ddistaw rhag peryglu ei fywyd. Ond yr oedd Amos yn gweithredu oddiar egwyddor uwch. Adnod 14.—' Ceisiwch ddaioni, ac nid drygioni, fel y byddoch fy-w ac felly yr Arglwydd, Duw y lluoedd, fydd gyda chwi, fel y dywedasocli.' Ceisiwch ddaioni. Y mae Amos 3-11 galw ar Israel i newid cwrs en bywyd. Vr oeddynt wedi bod yii dilyn drygioui, ond os dychwelent at Jehofah cawent fyw. Yr oedd gobaith iddynt ond edifar- hau. Fel y dywedasach. Nid oedd yn ddigon iddynt fod yn bobl yr Arglwydd mewn enw rhaid iddynt fod felly mewn gwirionedd. Adnod 15. Cashewch ddrygioni, a hoffwch ddaioni, a gosodwch farn Y11 y porth efallai y bydd Arglwydd Dduw y lluoedd yn raslawn i weddill Joseph.' Cashewch ddrygioni. Defnyddia y proffwyd ymadroddion cryfioll yn galw arnynt i edifarhau. Yr oedd gobaith eto am waredigaeth i Israel. I GOFYNIADAU AR Y Wers. 1. Pwy oedd Amos ? Pa bry(I ae Ylliha le yr oedd 3m byw ? 2. Beth oedd ei alwedigaeth ? 3. Dan deyrnasiad pwy frenin yn Judah ac yn Israel yr oedd 3-11 proffwyvdo ? 4. Yn erbyn pwy y mae yn cyhoeddi barned- igaethau ? 5. Beth oedd sefyllfa Israel 3-11 dymhorol yr adeg yma ? 6. Beth oedd eu sefyllfa foesol ? 7. Nodwch y pechodau neilltuol yr oedd y bobl yn euog ohonynt ? 8. Beth a ddywed y proffwyd fuasai canlyii- iadau y pechodau hyn ? 9. Pa beth y mae Amos yn annog y bobl i wneud ?
I RHAI RHESYMAU
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
RHAI RHESYMAU DROS i Drigowon Merxhyr Ddilyx Y C yng or Gwerxhi^awr CAN YNOI,. Oblegid y mae prawf ym Merthyr. Gellwch yn hawdd ei chwilio allan. Nid yw yn angenrheidiol gwneud arbrawf. Manteisiwch ar brofiad Mrs Jones. Mrs M. Jones, 56 Ernest-street, Merthyr Tydfil, a ddywed :—' Yr oeddwn yn agored i gael ymos- odiadau yn awr ac eilwaith o anhwylder yr arennau am gryn amser. Sylwais ar hyn yn fwyaf neilltuol ar ol gwelyfod. Yr oedd y poenau yn ddrwg iawn-yn llym ac megis y'm trywenid, a gwnaent i mi deimlo bron yn ddinerth. Effeith- iwyd ar y gyfundrefn droethol, ac yr oedd pob arwyddion fy mod yn cael fy mlino gan y grafel. Poenus hefyd oedd fy ysgwyddau oherwydd y crydcymalan. Pa fodd bynnag, yr wyf wedi bod yn llawer gwell ymhob modd er pan wyf yn defnyddio Doan's Backache Kidney Pills. Nid oes amheu- aeth nad yw'r pelennau hyn yn effeithiol iawn, oblegid cliriant gyfundrefn yr arennau o'r grafel, ac y maent wedi esiinyvtliau yn rhyfeddol y poenau yn fy nghefn a'm hysgwyddau. Gwn am eu heffeithiau daionus er's blyliyddoedd bellach, ac nid wyf yn defnyddio dim arall,. oblegid yr wyf yn hollol foddhaus artiyiit ac, fel fy mhriod, yr wyf 3*11 eu mawr gymeradwyo at holl anhwylderau yr arennau. (Arwyddwyd) M. Jones.' Dug mamogaeth lawenydd pennaf bywyd— ond y mae llawer o berygl hefyd ynglyn a hi a chyda'r gofal 1llwyaf, ychydig o famau sydd yn ysgoi y dyfrglwyf, poenau y crydcymalan, a chefn gwan, neu ry\v wendid o eiddo y bledren. Esgeulustra o'r arwyddion hyn sydd yn arwain i gymaint o ddioddefaint yinhen blynyddoedd wedyn. Y mae Doan's Backache Kidney Pills yn arbennig at wendid yr arennau a'r bledren, ac arweiniant yr arennau yn dyner yn ol i iechyd a hoenusrwydd. Dylid eu defnyddio yn ddioedi ar ymddanghoiadunrhyw arwydd clir o wendid yr arennau, megis dolur y cefn, crydcymalau, dyfrglwyf, gwaddod, grafel, ac afreoleidd-dra y bledren. Pris 2/9 y blwcli, gan yr holl fasnachwyr, neu yn unioligyreliol oddiwrth Foster-McClellan Co., 8 Wells-street, Oxford-street, London, W. Peidiwch a gofyn am belennau at y cefn neu yr arennau—gofynnwch yn eglur am Doan's Backache Kidney Pills, yr un fath ag a gafodd Mrs Jones. 8