Y Tyst

I Chichester. Chichester. CYPARFOD ORDUINIO. Cymerodd amgylchiad tra diddorol le yn ninas henafol Chichester ddydd Iau, Awst gfed, 1917, sef ordeiniad i gyflawn waith y weinidogaeth y brawd ieuanc addawol Mr. H. Ivor Lewis, Coleg Hackney, Llundain. Perthyn yr eglwys hon i Gyfundeb Gorllewinol swydd Essex. Derbyn- iodd ein cyfaill alwad hollol unfrydol a thaer ers rhyw bedwar mis yn ol. Cadeiriwyd yn y cyfarfod hWll gan y Parch. Arthur Jones, Horsham, yr hwn, wedi iddo ddechreu trwy ddarllen a gweddio, a ddatgan- odd ei lawenydd yn wyneb yr alwad a'r der- byniad ohoni. Iylongj^farchodd yr eglwys a'r gweinidog ar eu derbyniad o'i gilvdd yn yr Arglwydd, a dymunai nawdd y Nef ar yr uniad gweledig hwn. Yna cafwyd anerchiad nerthol, yn 11awn o'r tan Cymreig, ar Natur ein ffydd Ymneilltuol,' gan y pregethwr poblogaidd y Parch. W. Miles, Portsmouth. Rhoddodd ddatganiad difloesgni o brif egwyddorion Cynulleidfaoliaeth, a dangos- odd yn glir fod Eglwys y Testament Kewydd. yn Eglwys Werinol, ond mai gweriniaeth wedi ei sancteiddio trwy ras Duw ydyw. Hawdd cyfrif am yr atyniad sydd gan y dyn hyawdl hwn yn Portsmouth. Y mae'n Gymro twym-galon o'i wadnau i'w goryn Ilysg ei dan ei ddillad Seisnig ymron. Mr. H. A. Sydenham oedd y nesaf i siarad, sef ysgrifennydd yr eglwys. Rhoddodd fraslun o hanes yr alwad, a mynegodd mai gwir serch at dn cyfaill ieuanc o'r tro cyntaf y clywsant ef fu wrth y llyw i gyflwyno'r alwad iddo. Galwyd ar y Parch. E' Jones, Cwmafon—tad yr ordeiniedig yn y ffydd. Dygodd dystiolaeth i'w gred fod yn ei fab gymwysterau i wneud gweinidog a phregethwr llwyddiannus yn Eglwys yr Arglwydd lesu Grist. Hefyd cyflwynodd cheque oddiwrth eglwys Bethania, yn arwydd o ddymuniad da y frawdoliaetli i un o'i phlant. Gwerthfawrogodd y frawdoliaeth yn Chichester yr arwydd hwn o barch trwy guro dwylaw gyda gwresowgrwydd inawr. Methodd y ddau frawd a etholwyd i gynrychioli Bethania fod yn bres- ermol yn herwydd amgylchiadau. Mr. Smith, o Worthing, lefarodd nesaf, sef trysorydd Cyfundeb Gorllewinol Sussex. croes-I awodd a dymunodd yn dda i'r gweinidog ieuanc a'r eglwys. Yna, a'r dorf ar ei thraed, galwodd y Cad- eirydd ar y Parch. E- Jones, Bethania, i offrymu'r Urdd-weddi-ac nid yn fuan yr anghofir y teiml- adau a'r awyrgylch ddwys oedd yn cwmpasu'r gwaith cysegredig hwn. Wedi hynny, yn adsain y weddi ac yng ngwefr y teimladau dwys, datganodd y gweinidog newydd ei ffydd Gristionogol, yr liyn a wnaeth yti glir, pendant, ac mewn teimladau cydnaws a natur yr amgylchiad. Ni raid i neb ameu am filiad, wedi'r datganiad croyw hwn, nad yw yn lach yn y ffydd. Amlwg i'r craff vdoedd y pwys- lais Fforsythaidd roid ar ambell i gymal o athrawiaeth yn y traethiad. I orffen, traddododd y Proff. H. T. Andrews, S.A., D.D., Coleg Hackney (yn abseiioldeb gor- odol y Prifathro P. T. Forsyth, M.A., D.D.) bregeth siars i'r gweinidog oddiar i Thes. ii. 4 a phregeth gref, ddifrifol iawn ydoedd, ac nis gallai pawb, heblaw yr ordeiniedig, lai na theimlo mai galwedigaetli ddifrifol a gogoneddus yw fod yn weinidog Crist ar Ei Eglwys. Dygwyd y cyfarfod diddorol hwn i bell trwy weddi gan y Parch. Arthur Jones. Dechreua eill brawd ieuanc ar ei waith mewn hen cglwys barchus iawn, mewn dinas a gwlad llawn o ramant natur a hanes. Gesyd yr awyr- gylch Eglwysyddol ein brawd ar ei brawf a'i wyliadwriaeth, a chr-yfha'r amgylchfyd ef yn ddiau, pe bai angen, yn ei Angliydff 11 rfiaetli a'i Ymneilltuaeth. Y luae pedair o ganghennau yn gysyltiedig a'r eglwys. Tyner yn sicr, i'w dad a'i fam a'i chwaer, ydoedd yr amgylchiad cysegr- edig, a da oedd ganddynt fod yn ltygad-dvstion o'r cyfarfod arbennig hwn yn hanes en mab. Y Saboth dilynol, trwy garedigrwydd Beth- ania ac ar gais yr egJwys yn Chichester, preg- ethodd y Parch. Evan J ones ddwv bregeth oddiar Heb. xi. i a Matt. ix. 2. Boed llwyddiant ar lioll gamre taitli weinid- ogaethol ein cyfaill, a rhodded Duw iddo'r hyfrydwch o ddenu dyniou at lesu Grist.

Ynysmeudwy. Ynysmeudwy. Sefydlu Gweinidog.—Dydd Iau, Gorffeunaf y 26am, cynhaliwyd cyfarfodydd sefydlu y Parch- R. O. Hughes, gynt gweinidog yr eglwys Gynull- eidfaol Seisnig yn Burry Port, ond a adnabyddir yn fwjr cvffredinol fel y Parch. R. O. Hughes, Plasmarl. Llawenhawn yn nychweliad ein han- nwyl frawd oddhvrth y Saeson at y Cymry, a gobeithiwn y parha bellach i wasanaethu'r Pul- pud Cymraeg gyda dylanwad mawr, fel cynt, Hyd ddiwedd ei oes. Am 2.30 y prynhawn cynhaliwyd y cyfarfod sefydlu. Daeth tyrfa fawr ynghyd, ac ymysg y cyfryw y gweinidogion canlynol :—Parch.11. Lewis Jones, Tynycoed (Cyn- gadeirydd yr Undeb Cymreig) J. Thomas, Gurnos B. Davies, Pant-. teg; I-I. Seiriol Williams, Pontardawe W. J. Rees, Alltwen D. Eiddig Jones, Clydach D. Jenkins, Rhos D. Gower Richards, Trebanos D. Roberts, Glais Walter Davies (M.C.), Plas- marl; D. L. Lewis (B.), Pontardawe; D. J. Rees, Godre'rgraig, a J. Rhys Price, Rhydyfro, Cymerwyd y gadair gan yr Hybarch Lewis Jones, Tynycoed. Awd trwy'r rhannau defos- iynol dan arweiniad yParch. J. Thomas, Gurnos. Wedi anerchiad byr a phriodol iawn, yn llawn arabedd yn ol ei arfer, ar y berthynas bwysig rhwng yr eglwys a'r gweinidog, ac ar safle arbennig y gweinidog fel arweinydd, &c., gal- wodd v Cadeirvdd ar y brodyr caiil-iiol -V Parchu. J. Rhys Price, W. J. Rees, D. Eiddig Jones, D. Jenldns, H. Seiriol Williams, B. Davies a Walter Davies (M.C.). Gwnaeth y brodyr hyn gyfeiriadau parchits at yr eglwys a Mr. Hughes, gan ddymuno'n dda iddynt yn y dyfodol. Gwnaeth y Parch. Walter Davies (M.C.), Plas- marl, hen gyfaill a chymydog i Mr. Hughes, gyfeiriadau ato fel darllenwr diwyd, meddj liwr manwl, pregethwr poblogaidd, cymydog caredig a gweinidog da i lesu Grist, ac at Mrs. Hughes fel boneddiges lednais, ffyddlon a pharod i wneud popeth er mwyu yr achos goreu. Atifonodd yr ysgrifennydd, Mr. William Davies (yr hwn a luddiwyd i fodYll breseniiol), fyr- hanes o'r ymdrafodaeth a fu rhwng yr eglwys a Mr. Hughes, yr hyn a arweiniodd i'r alwad ullfrydol. Darllcnwyd y cyfryw gan Mr. Daniel Morgan, yr hwn liefyd a draddododd anerchiad byr, brwd a bvw ar yr arwyddion amlwg o fen- dith yr Arglwydd ar ddyfodiad Mr. Hughes i'n plith, a gwerthfawrogiad cyffredinol y frawdol- iaeth o hynny. Terfymvyd y cyfarfod trwy weddi gan y Parch D. Gower Richards, Trebanos. Yn yr hwyr cynhaliwyd oedfa bregethu. De- chreuwyd y gwasanaeth gan y Parch. D. L. i Lewis (B.), Pontardawe, a phregethwyd yn eithriadol rymus ac feffeithiol gan y Parch. B. Davies, Pant-teg. Ni chafwyd erioed bregeth fwy amserol a phwrpasol. Hrys ei dylanwad byth. Derbyniwyd llythyrau oddiwrth y brodyr can- lynol yn datgan eu gofid oherwydd eu hanalln i fod yn bresennol a'u dymuniadau da i'r eglwys a'r gweinidog :—Parchn. W. James, Abertawe S. Williams, Glandwr Roland Evans, Llanelli Llewetyn Bowyer, Tanvgraig W. D. Thomas' Bryiiali-taii; D. G. Jones (M.C.), Pontardawe; J. H. Pany, Llansamlet (Ys,tifeiiiiydd y Cyf- undeb), a H. M. Hughes, B.A., Caerdydd. Cyfarfodydd^Pregethu.—Mehefiu y^iofed a'r I leg cynlialiodd eglwysjBethesda, Yuysineu(.lwy ei chyfarfodydd. biynyddol. GwasaiiaethwyTd gan y Parchn. Wyn Jones,Clydach Vale, ac R. O. Hughes, y gweinidog. Cafwyd cyfarfod- yddl'dymllnol iawn, cynulliadau lluosog, ac arddeliad ar y weinidogaeth. Dewis ac Urddo Diaconiaid.—l)ewisw3rd pump o wryr da eu gair i'r ddiaconiaeth—^brodya: annwyl, caredig, ffyddlon a gweithgar bob un. ITrddivyd y cyfryw nos Saboth, y 23ain o Orffennaf, pan draddodwyd ar y swydd bwysig bregethLfallwl a phwrpasol gan y gweinidog. Bendith Duw-^arhoso viii Methesda ar y bugail a'r praidd. j CYMYDOG.

Y Drysorfa Gynorthwyol. W>. MR| Goi. -Caniatewch i mi ofod fechan o'r TYST i geisio dangos i Hen Ffermwr sut y gall y Drysorfa ucliod lwyddo yn sir Aberteifi. Credaf nad oes ond un ffordd. iddi Iwyddo ymhob man, sef drwy fod Yliywifii. 3-11 3rmgymeryd a'r gorchwyl ar wahan i bwvllgoraii cyfundebol. Pan gyfarfyddodd y Pwyllgor ym mis Medi diweddaf nid oedd ond saith eglwys allan o 41 yng Nghyfnndeb Delieuol Morgannwg wedi symud. Gwasgwyd arnaf gaii y Pwyllgor i ymgymeryd a'r gwaith addewais innau i wneud, ar yr amod fy mod yn cael fy ffordd fy hun ati, yr hyn a ganiatawyd. Ysgrifeniiais at y gwa- haiiol eglwysi i ofyli iddyiit i roi drws agored i mi i ddwyn achos y Drysorfa gerbron, ac i ganiatau i'w gweinidog i newid pulpud a mi ar Saboth cvfleus. Llwyddais i gael drws agored mor gyflym ag y gallaswn drefnu, fel erlyn heddyw, yn lie saith wedi gwnelid, nctw sydd heb wneud yn y Cyfundeb i gyd. A lie bynnag mae y bci wedi bod yn y Cvfundeb Deheuol, nid ar yr eglwy'i y mae y bai. Gallaf dyst- iolaethu i mi gael derbyniacl croesawgar ymhob eglwys, a phawb yn barod i gynürthvvyo, gyclag ychydig o eithriadau. Nid oes hanner ein hael- odau eglwysig yn gwybod dim am y Drysorfa, a rhaid i rywun fynd -yno i egluro iddynt. Rhaid cael rhywun ymhob lyfnndeb i wneud y drudgery; ac ond cael hyn yn sir Aberteifi, credaf y llwydda yno. Gormod o bwyllgora a threfnu, a gwneud dim, sydd wedi bod. Ac os nad yw eich gofod yn rhy brin, Mr. Gol., carWll i chwi roi i lawr y gwaith 3-11 y Cyfundeb De- heuol. Nid oes dim fel facts and figures i argy- hoeddi dynion. Wele dafleu o addewidion yr eglwysi yn y Cyfundeb hwn £ s. c. Soar, Seven Sisters 123 x2 o Onllwyn 1x4 7 6 Elim, Mynydd Cynfiig 71 13 6 Tabor, Bryncaws t 42 5 6 Jerusalem. Resolven 31 7 6 Drefnewvdd. Porthcawl 25 xo o Bryn," Port Talbot 11 5 6 Bethesda, Briton Ferry 185 14 o Addoldy, Glyn-nedd 124 7 6 Tabor, Abergwynfi 73 3 o Saron, Maesteg. 71 5 o Hebron, Cymer 133 4 6 Canaan, Maesteg 106 17 o Ebenezer, Garth. 27 15 0 Llangvnnw37d 12 5 o Soar, CasteUnedd. 138 8 o Herinon, Ystradfellte 29 1 o Seion, Cwmafon 118 18 6 Sardis, Efailfach 47 1 6 Bryn Seion, Tonmawr 41 12 6 Caerall 157 4 6 Rock, Cwmafoll 115 9 0 Bryncoch 20 o o Cii,ingwracli 38 7 0 Dyffryn, Maesteg. 41 3 6 Bethania, C-wnlafoll 102 Io 6 Moriah, Neath Abbey, 19 2 o Soar, Maesteg—Casgliad blyniy-ddol am bum mlynedd. Siloh, Maesteg h b ddod S'l r-. f '1 lS e 0 1 Oalll,C -? w,'r ?  ?' Tabernacl, Aberafon ) aw' Glyncorrwg (i fod yno Saboth. wythnos i'r ncsax). Caniatewch i mi i ddiolch i'r gweinidogion am y ffordd y darfu iddynt hwylysu fy ngwaith. Buont o gyiuortli mawr i mi. Mae eithriadau, wrth gwrs. i Seven Sisters, I XSevcn Sisters, EDMUND DAVIUS. Awst 8fed, 1917.