Y Tyst

CYFARFODYDD CHWARTEROL. CYFUNDEB GOGLEDD MORGANNWG, Cynhaliwyd Cyfarfod Chwarterol Hydref, 1917, ym Moriah, Ystrad Mynach, nos Fercher a dydd Iau, yr iyeg a'r i8fed.. Cenhadon y Brenin y noson gyntaf oedd y Parchn. R' H. Davies. B.A, a T. Etnrys James, ac yn y cyflwyniad o'u cen- adwri nefol profwyd o eneiniad yr Ysbryd Glan ar yr holl wasanaeth. Cafodd y saint oedd yno fwynhad aunhraethol, a hyderwn i Dduw gael Ei ogonedcln yn yr oil. Bore Ian, dan wenau Hon Rhagluniaeth a gras, cafwyd arlwy flasus o'r fath a garai y goreu ynom. Amrywiol oedd y teimladau ar adegau, ond yr oedd gogoniant amrywiaeth y c'wrdd yn creu mwy o hiraeth ynom am fyw Y11 deil- yngach o'r HWll t'ji prynodd a thaliad mor ddrud.' Arweiniwyd ni mewn gweddi gyda thaerineb di-ollwng gan y Parch. H. P. Jenkins yna llyw- yddwyd gan y Parch. D. Leyshon Evans, C.S., Bargoed, yr hwn sydd yn gwynnn yn y gwaith goreu. Llwyddodd i hwylio'r Gynhadledd luosog yn glir rhag taro o'r llong yn erbyn unrhyw graig na llong danforawl. Fel hen forwr prof- iadol. deallai'r under-current yn dda, ac atebai'r llyw iddo'¡.l gyflviii, fel o dan fendith Duw ni lanwyd y deck gan donnau deufor-gyfarfod, ni thorpidwyd y llong gan submarine y gelyu, ac ni ddisgynnodd ar ei bwrdd dan-belennau ffrwydrol o lorgau awyrol.' tywysog llywodraeth yr awyr.' Iddo Ef y byddo'r clod. Mae'r llong yn nofio'll hwylus, A'r Iesu ar y bv,-rdd,' a'i bow tua Betlisaida o hyd. Cadarnhawyd holl awgrymiadau'r- Pwyllgor Gweithiol, a phasiwyd— 1. Fod cyfarfod Ionawr, 1918, i'w gynnal yn Siloh, Aberdar. 2. Y Parch.D. Oswald Davies, Ystrad Mynach. i bregethu ar y pwnc- Rhyddid trwy Grist (loan viii. 36). 3. Y Parch. Daniel Davies, Penrhiwceibr, i ddarllell papur nr Ddirywiad Crefyddol yn ei Achosion, a'i Peddyginiaeth.' 4. Mr. Thomas Thomas, Courtland-trerrace, Merthyr, i barhau i'll cynrychioli ar Fwrdd Cyf- arwyddwyr y Gymdeithas Genhadol, ac fed y Cyfundeb i dalu treuliau'r tcithio i Lundain a chostau noson o Icty, oni wna'r Gymdeithas hynny. 5. Y Parchn. Arthur Jones, B.A., Ynysybwl, a Gwilym Rees, M.A., tlferthyr, i ymweled a'r eglwysi ar ran Cymdeithas Gellhadol Llundain. 6. Pod Mr. Richard Morgan (Trysorydd y Cyf- uiideb) yn cael ei ryddhau o'r swydd honno yn herwydd ei brvsurdeb a'i ofalon lawer mewn cyfeiriadau eraill. Bu Mr. Morgan yn y swydd. am tua naw mlynedd. 7. Trosglwyddwyd Parch. E. L. Davies, Godreaman, trwy lythyr o Gyfundeb Dwyrei.iol y sir, a derbyniwyd ef yn groesawgar, gan ddy- muno'u dda iddo yn y rhan honno o winllan Duw. Diolchodd Mr. Davies am y modd cynnes y derbyniwyd ef. 8. Pasiwyd i gyflwyno Mr. David Galltfa Jones i'r Cyfundeb Deheuol. gyda dymuniadau pur am iddo fod o wasanaeth mawr yn y Cyfundeb hwnnw. Aeth trwy arholiad y Cyfuudcb yn hwylus iawn, a bu yn hynod o ffyddlon a pharod. 9. Cafwyd y ffigyrau canlynol gan yr Ystad- egydd:— CYFRIF Y MII,WYR HYD MEDI 29AIX, 1917. 50 o eglwysi wedi dychwelyd y post card. Wedi ymuno a'r Fyddiu 1,268 Wedi ymuno a'r Llynges 39 Cyfanswm 1,307 Saith o eglwvsi Ileb dyeli-,N-elvd post t,(,d Mynydd Scion, Abercvnon Libanus, Craig- berthlwyd Salem, Aberdar Gwernllwyn, Dow- lais Noddfa, Godreaman Soar, Penderyn, a Bethesdo, Merthyr. Wrth ychwauegu cyfrif diweddaf yr eglwysi hyn at yr uchod, darlleno fel v canlyn Wedi ymuno a'r Fyddin 1,390 Wedi ymuno a'r Llynges 43 Cyfanswm 1,433 Cynuydd oddiar y Chwar tor diwecldaf 43 'u'tcr diweddaf 43 T. B MATHEWS, Ystadegydd. Diolchwyd i'r Ystadegydd. & 10. Fod y tri wyr hyn '-Mr, D. H. Edwards, Dowlais (■ Ysg r i f e rm ydd Ariannol y Cyfundeb) Mr. Thomas Thomas, Penywern, a Mr. Thomas Lloyd, Cwmbach—i gyfarfod a'r Trysorydd er derbyn y cyfrifon, ac fod yr Ysgrfennydd i gynnull y Pwyllgor. 11. Fod ein cydymdeimlad puraf yn cael ei estyn i deulu'r diweddar Mr. John Edmunds, Arfryn, Bargoed y Parch. J. Morgan Jones a'i annwyl ferch Ex-Inspector Evans, Aberaman Mr. Afanydd Morgan, Aberdar, a Mr. William Davies, 3 Charlotte-st., Dowlais, ynghvda holl blant y tonnau trwy'r Cyfundeb i gyd. 12. Galwyd sylw gan y Parch. J. W. Price, Troedyrhiw (Ysgrifennydd Pwyllgor Codi Preg- ethwyr) at wr ieuanc o'r enw Mr. Chambers, o'r Gwernllwyn, Dowlais, sydd wedi pasio arlioliad cyntaf y Cyfundeb ym Mhwyllgor Codi Pregetli- wyr. 13. Yn dilyu wele adroddiad blyuyddoj Pwyll- gor yr Ysgol Sul, gan Ysgrifnenydd Cyfundebol yr Ysgol Sul, y Parch. J. Sulgwyn Davies: ADRODDIAD PWYLLGOR YR YSGOL SUL. Cyfanrif yr holl ymgeiswyr yn cynrychioli 27 o ysgolion yn Arholiad 1917 oedd 956, ar gyfer 1,154 yn Ig16-11eihacl o 198. Rhif yr ymgeis- wyr yn gystal ag enwau euillwyr y gwobrau yn y gwahanol Ddosbarthiadau sydd ftel y canlyn Do.sbartit Ia.-Plant dan 13 oed yn yr Arholiad Llafaredig yn y gwahanol Safonau. Nifer yr ymgeiswyr, 788-Ilciliad o 192. Methodd 36 o'r uchod basio mewn tair gradd. Dosbarth lb.-Plktilt dan 13 oed yn yr Arholiad Ysgrifenedig yn Safonau IV' a V. Arholyddes—Mi;>s Rosina Williams, Defynog. Nifer yr ymgeiswyr yn Safon IV., 85. Cynnydd, 38. Elwyn Lewis Williams, Ynysybwl (gwobr flaenaf) 99 Dorothy Ellen Jones, Moriah Aman (ail wobr) 80 Annie Stephens, eto (ail wobr). 80 Nifer yr ymgeiswyr yn Safon V., 73. Cynnydd, 15. Blodwen Jones, Moiiah Aman (gwobr flaenaf) 89 Sarah Ellen Davies, Siloh, Aberdar (ail wobr) 85 Dosbarth I].-Rhai da.11 16 oed. Nifer yr ymgeiswyr, 33. Lleihad,, 30. Tlios. Oswald Phillips, Moriah Aman (gwobr flaenaf) 41 Marion Davies Bethania, Dowlais (ail wobr) 40 Ettie May Phillips, eto (ail wobr). 40 Dosbarth IIl.-Rhai dan 21 oed. Nifer yr ymgeiswyr, 7. Cynnydd, 4. W. E. Chambers, Gwernllwyn, Dowlais (gwobr flaenaf) 76 Jessie Jones, Tabernacl, Ynysybwl (ail \YO br) 55 Dosbarth I V.-Agored i bob oed. Nifer yr ymgeiswyr, 6. Cynnydd, 3. Hannah Lloyd, Tabernacl, Ynysybwl (gwobr flaenaf) 74 Susie Jones, eto (ail wobr) 62 William Williams, eto (trydydd wobr). 56 Nodiad.—IJchafrif marciau Dosbarth II., 50. Y Dosbarthiadau eraill, 100. J. SuiyGWYN DAVIES, Ysg. DioIch wycl i Mr. Davies am ei ymdrech yn y cyfeiriad uchod. 14. Fod yr Ysgrifennydd i anfon cylchlythyr i'r eglwysi er cael eu barn pa un oreu, yn eu tyb hwy, fyddai Llwyrwaharddiad neu Brynu'r Fasnach Fecldwol a chael Dewisiad Lleol. 15. Etholwyd Mr. Thomas Lloyd—un o ddiac- oniaid ffyddlon Bryn Seion, Cwmbach—yn Gad- tirydd am y flwyddyn ddyfodol. 16. Anerchiad y Cadeirydd.—Gofynnwyd i'r Hvbarch H. A. Davies i lywyddu tra y tracld- odai'r Parch. D. Leyshon Evans ei araith wrth adael y Gadair. Ei destyn oedd—' Eglwys y Dyfodol yn rhai o'i Hanfodion.' Disgynnai arnom fel dyfroedd oerion ar enaid sychedig," a darllenai fel Diarhebion Solomon, ac, ft:! hwnnw, gydag ambell i raeadr ysgubol. Cy- merwyd ran yn y diolchiadau i Mr. Evans am ei wasanaeth fel Cadeirydd, ac hefyd am ei araith, gan y Parchn. T. Emrys James, J. Jenkins a H. A. Davies, a Mr. D. H. Edwards. Gollyngwyd y Gynhadledd ardderchog hon trwy i'r Parch. J. Grawys Jones atolygu ar i fendith Duw i aros ar y cwbl er gogoniant i'w enw mynegol Ef. Am 2.30, wedi i Mr. David Jones, Aberdar, arwain gyda'r rhannau defosiynol o'r gwasan- aeth, pregethwyd ar y Heddwch,' gan y Parch. Arthur Jones, B.A. Cymerodd yn destyn, Luc. xix. 41, 42. Cynygiwyd diolch- garweh i Mr. Jones gan y Parch. H. P. Jenkins, ac eiliwyd gan y Parch. J. W. Price, a chafwyd gair gan y Parch. Richard Evans (B.), Hengoed; a'r Parch. E. B. Powell, Maesycwmwr. Terfynwyd trwy weddi gan y Cadeirydd. Yn yr hwyr ll}rwyddwyd gan y Parch. R. Oswald Davies, y gweinidog. Dechreuwyd y gwasanaeth gan y Parch. D. G. James, Ystrad Mynach, a thorrwyd o Fara'r Bywyd yn helaeth gan y Parchn. Daniel Davies a D. R. Williams. Casglwyd yn y gwahanol gvfarfodydd at dreuliau'r Cyfundeb £3 3s. 2C. Dyma dorri record y casgliad. Tystiolacth un o golofnau'r achos ym Moriah mewn llytli yr atom yw: Credaf yn bersonol mai braint annhraetliol oedd i ni fel eglwys allu croesawu'r Cyfarfod Chwarterol i ymweled a'r lie. LIon gennym ninnau oedd cael y fath groeso gan yr eglwys a'i gweinidog ieuanc, ac ni fuont' yn ol o wneud eu goreu mewn gwenau a llun- iaeth, am yr hyn y diolchwyd yn gynnes iddynt gan y Parchn. J. W. Price a J. Grawys Jones. Boed i fendith Duw, yr hon ni ddwg flinder gyda hi, gyfoethogi holl weithrediadau'r cyfar- fodydd. er budd i'r holl Gyfundeb, er adeilad- aeth ac ysbrydiaeth i'r gwdthwyr ym Moriah- y mae gan y bobl hyn galou i weithio—ac yn bennaf er Ei ogoniant Ef Ei Hun. Hirwaun. E. WERN WILLIAMS, Ysg. CYFUNDEB CYMREIG PENFRO. Cynhaliwyd cyfarfod diweddaf y Cyfundeb uchod yn Llandudoch ar nos Fawrth a dydd Mercher, Hydref 23ain a'r 24ain. Nos Fawrth cafwyd oedfa bregethu. Dechreuwyd trwy ddar- llen a gweddio gan y Patch. J. G. James, Rhos- ycacrau, a phregethwyd gan y Parchn. J. J. Joues, B.A., Bryn Seion, a D. Williams, Maen- clochog. Am 10 o'r gloch bore dydd Mercher cynhal- iwyù: y Gynhadledd, dan lywyddiaeth ddeheig y Parch. E- J Lloyd, gweinidog parch us. y lie. Yr oedd yn.bresennol y Parchn, J. T. Phillips, k Bryn Seion; R. H. Hebron; J. J. Jones, B.A., Bryn Seion R. H. Williams, Tyrhcs; J. Evans, Gideon; P. E. Price, Glandwr Esger James, Aberteifi; E. J. Lloyd. I)andudoch; D. Williams, Maenclochog, a D. M. Thomas, Penygroes. Dechreuwyd trwy weddi gan y Parch. R. H, Williams. Wedi darllen a chadarnhau'r cofnod- ion, a chael anerchiad byr gan y Cadeirydd, penderfynwyd— i. Eia bod yn rhoddi llythyr trosglwyddiad 1 n hannwyl frawd, y Parch. D. G. James (Vachen- dre gynt). i Gyfundeb Gogleddol Morgannwg ar ei ymsefydliad yn Ystrad Mynach, fel pregethwr rhagorol a brawd annwyl a difrycheulyd ei gy- meriad. Dymunwn iddo bob llwyddiant a chysur yn ei faes newydd a phwysig. 2. Fed yr Ysgrifennydd i ohebu ynglyn a threfnu lie y cyfarfod nesaf. Ar ol y Gynhadledd amlygwyd teimlad cyffredinol ymysg y brodyr oedd yn bresennol y by dda i 11 ddoeth ar yr adeg honno o'r flwyddyn, gail nad yw 11 gyfleus gan Vacliendre i dderhyn cyfarfod Rhagfyr, i adael y cyfarfod hwnnw heb ei gynnal. a myned a'r cvfarfod nesaf i Trefgarn yn ol y gylchres, ym Mawrth. Credwn na bydd gan neb wrthwyneb- iad i gydsynio a'r trefuiad hwn. 3. Rhoddodd y Parch. J. J. Jones rybudd y bvdd vn galw sylw yn y cyfarfod nesaf at y drefn bresennol o ordeLb i'r weididogaeth. 4. Y Parch. P. E. Price a roddodd rybudd y bydd yn cynnyg penderfyniad ynglyn a'r dull presennol o dctewis personau i bregethu ar y pwnc. .1 5, Fad y Parch. E. J. Lloyd i bregethu yn y cyfarfod nesaf ar Y Groes yng ngoleuni'r Rhyfel.' Ar ol gorflen a'r trefniadau arferol, darllen- wyd papur gooidog gan y Parch. P. E. Price ar Le Ciist yn y Byd.' Siaradai am le Crist vm myd enai i, ym myd diwylliant, ac ym myd bywyd cyfirediu. Yr oedd y papur wedi ei gyfansoddi yn ddestlus a glan ei ddullwedd, ac