Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

11 erthygl ar y dudalen hon

Cymdeithas Undebol Merched…

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

Cymdeithas Undebol Merched Nefyn. GWAHODDIAD I XAXHOROX. CYFARL-OD LLEWYRCHLS. [CcMiwitli ein Go-hoi.xcd.l I Trwy wahoddiad Mis Lloyd Edwards. Xan- horon, acth aolodau Cymdoithas Undebol Merched Xofyn i Xanhoroti ddydd lau. Cludwvd hwvnt vno mewn cerbyda i. Yr oedd y diwrnod vr. hafaidd a hyfryd iawn. Wi-th y giat a arv.i'iniai o'r brif-flordd i Iwybr v Plas, safai Miss Mary Jones, morch y Lodgp, wedi yrnwisgo mewn diwvg Gyinreiir. Yn rnystr y cwmni a N-rn,,ryfarfvddodd vno yr oedd Mrs Lloyd Kdvv.uds, Mr C. H. Lloyd Edwards, Tyrnol a Mrs Gouyh. Mrs Dr. Hunter Hushes, •s-l> ddos y g\ nul/ithas ^VIiss Hughes, Tunvdder- wen, Nolyn. vsgrif<>nyddos y gvmdeithas; Mr E. K. Owon. Cricciet'n; Parch a Mrs J. J. Eiii:, Nefyn; Parch holdon Griffilh, Llangian :\h-a D. H. Parry. Xofyn; Mrs Jones, eto; Misses Evan? Penyrnaes; Wales, Morfa; Owen. V3av View; Jones, Pi-eswvlfa Rice Husrhes. Rhiwlas; I,[(, NI(l, Dauntless House: Cooper, Cliff Lodge; Mr Robert Owen, Rivals View; Mrs Lort, Castle Cliff; Mrs Evans, Bryncvnan Mrs John Hashes. Morfa Mrs Williams. Haulfnn; Mr T. Cook, Mr T. Hus-hes. ac cr-iill. Mr Griffith Owen, prif bailiff yr ystad. ofalai am y trc-fn adau. a Mra Harrington, yr house-keeper, arolycai yr ymborth. etc. Ychvdig o aniser yn ol codwyd adeilad vn vinyl v Plas er coffadwriaeth am ferch Mrs Llovd Ed- wards. a fu fnrw. Yn yr adeilad hv.n ae yn y rhodfevdd cvsylItiol v rhoddid v wled(L Yn ochrau v rhodfevdd gosodasid bvrddau- bvchain, eadoiriau. a meinciau. Uwchben hongiai brigau deiiiosj coed prydferth. rhai yn i.^eddu blodal, arnvnt. Parad- wvsaidd iawn oedd vr oly^fa. Elai Mrs Llovd Ed- wards. er mor trlofF ydoedd vn herwydd v cryd- cymalau, oddi amgylch i wahodd pawb i fuyta ac i fwvnhfui eu hunnin. Yr un mor brysur oedd Mr Llovd Edwards. Mrs Gouch. a'r C vriiol. Pan safai ein fohebvdd yn yr vstafell yn mawrvtni cel- fyddvdwaith y sowl a wnnethai fracen o eirin vs- 1);en.N-dd. dvwedodd Mr Llovd Edwards nas callai oin gohebvdd ddim dwcvd sut gacen oedd hi heb iddo trael ei phrofi hi. Yna cymerodd srvlloll a thorodd v gacn en fawr. Yr o-dd vna L'vfla wnder o ymborth, a hwnw o'r dosbarth sroreu a'r mwyaf amrywiol. Ar I-T^wnt yn mhollach vn snlaen vr oedd Soindorf Bres Nefvn vn chwareu. ac yn vchwanegu lIawer at fwyniant pawb vn y lie. Dangosai yr hvbarch arddwr. Mr Evan Da vies, bawb a ddy nunai hyny, y gerddi; ac yr ocdd Mr Thomas Griffith, y cerbydwr, yr un -nor garedig yn dangos v ccffylau, v cerbydau, yr ystablau. etc. Yn wir, yr oedd pawb yno, yn feistres, yn sgweiar. yn was ac yn forwyn, yn llawn awydd i wneyd pawb yn hapus. Mr Llovd Edwards a lywvddai yn y cvfarfod a gynhahwyd ar lawnt prydferth ac i mgylcbvnodiff gan blanhigiou. coed, a blodau. Yn ei vinyl Mr Llovd Edwards a lywyddai yn y cvfarfod Mr Llovd Edwards a lywvddai yn y cvfarfod a gynhahwyd ar lawnt prydferth ac i mgylcbvnodiff gan blanhigiou. coed, a blodau. Yn ei vinyl mewn llaw-gerbyd, yr oedd Mrs Lloyd Edwards, i fam. Datganodd y Cadcirydd mawr fwvnhad ei fam ac yntau wrth weled y cwmni wedi dyhd yno. Da oedd ganddo ef a'i fam gael y cvfleusdra l w derbyn hwynt. Yr oedd Mr Navior N-ri well siaradwr nag ef, ac yn fwy o awdurdod ar gv.es- tiynau nag oedd efe, ac felly galwai arno i siarad. Mr Navlor, mewn anerchiad llawn gwres. a ddywedodd eu bod yn ddiau wedi clywed am v cvf- arfod a gynhaliwyd gan y Radicaliaid yn Xghaer- narfon yn ddiweddar, yn yr hwn y siaradwvd gan luaws o aelodau Soneddol ac oraill. Effaith vr areithiau ar feddwl y bobl oedd ,-dyryswch ac an- hawsder i ddeall pethau. Gofidus oedd gweled yr aelodau Seneddol Cymreig yn myned i le cyhoedd- us o'r fath i olchi eu dillad budron. Gofvnid i i mneillduwyr y wlad, yn y cyfarfod yn Nghaer- narion i anwybyddu yn holloi tfgwyddorion cyn- taf rhyddid crefvddol a gwladoj uttt v rhai y bu dewnon eu pvlad yn ymladd bob *mseV. Yr oodd gwneyd peth fel hyn yn myned dan v evlfeini ar ba rai yr oedd ffydd ein tadau wBdi V-J chodf. Y cwestiwn oedd "A oeddynt hwy i' pfil(tditau i prchymyn cyfundj-efn wleidyddol ynte i tldvsgeid- lapftn vr y .«arrythyrau.t Gwnaetl, sefydhvyr- *yr ys- go*!oft ^wirfoddol ddaioni anrha^thol yn y svlad a gwnaethant a be r in an matfrioR or gu tlTTVyn. Hwynt hwy oodd rhagflacnoriaid. addys# yn v wlad, ac yn awr dymunai v Radicaliaid cu troi o'r neilldu. Dysgasid yn yr ysgolion guirfoddol olant Eglwys- wyr a phlant Ymnoillduwyr. A oedd y rhieni hvn -y plant hyn am droi eu cefnau ar v bobl ac ar I yr ysgolion a wnaethant gymaint o ddaioni? Tra y byddai yn rhaid i arian gael eu cvflenwi tuag at vr ysgolion gwirfoddol, yr oedd braidd yn annvmunol ^°fno~wyr y cvfryw ysgolion gael eu hysbysu fod 550,000p o'u harian wedi cael eu hatal gan v Cyng- horau Sir (cvwilydd). Onid oedd hyn yn lIadrad noeth? Onid oedd yn drcsodd yn erbvn v Ddeddf Foesol Tvbed v cefnogai Ymneillduwyr (;ymru y fath bolisi? Tra y derbyniai vsgolfeistriaid yr ys- golion sir gyflogau da a phob peth oedd arm'nt eisieu at gario eu gwaith yn mlaen, gvvesgid ar athrawon yr ysgolion gwirfoddol,—y dvnion a'r merched hyny a fuont yn gweithio yn ddistaw a OiNx-vd ar hvd N- bIN-,43-daoedd. SFnaiyv wlad wrth gl>wed rhai pobl yn scfyll yn gvhoeddus a dweyd fod eu cydwybod o du hyn oil! Amddiffvnid yr anghyfiawnd r hwn! Co6er fod terfjn ar' hyd v nod amynedd yr Eglwyswyr. Nis gellici o hvd dwyn yn warthus fel hyn at yr ysgolion gwir- foddoL Gosodid yr ysgolion hyn i'r Cynghorau Sir ar delerau hollol deg. Os na chedwid y telerau hyny dichon y gwrthodid defnyddio yr ysgolion yn dyfodol, yr hyn a olvgai adciladu vsgolion newyddion drwy v, wlad. Yr oedd Mr Bryn Ro- berts wedi rhagweled hyn ar hyd yr aniser. Teim- lai efe yn sicr fod Ymneillduwvr bwrdeisdreli Ar- fon yn bendant vn erbyn vmddwvn fel hvn at vr ysgolion gwirfoddol. Llywodraethid hwynt gan deimladau g'uvll. Yr oedd y Cymry yn crbvn poh math o ormes crefyddol, erledicraeth. vrnddviriarl ann hog a champau gwleidvddol (uchel gymoradwy- aeth). Mr Xavlor yn n^saf a oryfoiriodd at garedig- rwydd mawr Mrs Llovd Edwards a'r Sgweiar Lloyd Edwards. Teimlent oil yn ddyledus iddn-rit am eu gwahodd i Nanhoron -Ile ag oedd mor ar- dderchog yn mhob gwedd. Mwynhasant eu hun- am mor fawr fel yr oeddynt yn sicr o ddvmuno cael dyfod yno drachefn (cymeradwvaeth). Yr oedd eu hachos yn sicr d lwvddo oherwydd eu bod yr ochr iawn a'u gwrthwynebwvr heb fod. Llawen oeddynt oil i weled Mrs Lloyd Edwards yn eu mysg, ac yn cael ei chynorthwyo mor ragorol gan ei m ab—(cy n i o r a d w y ao th)—ac h'efyd gan ei merch (cymeradwvaeth). Diau eu bod oil wedi bwyta o'r gacen ysp'envdd hon odd ar y bwrdd, ac Kr yr hon yr oedd barer si Ian vn cynwysi y geiriau "Xevin Woman's Unionist Association." a "Xan- horon, June. 1905." Yr oeddynt oil vn falch bod it wahoddedicrion y fath foneddiges a boneddwr (cymeradwvaeth). v Cyrnol Gough, D.S.O., a gynygiodd eu bod yn dymuno llwvddiant i G vmdeithas Undebol Merched Xefyn. Hyderai v gwnai y merched wneyd eu gwaith heb i unrhyw "ddyn"-ollaeth ymyryd a hwynt (cymeradwyaet-h) ac y llvvyddent invv hefyd i roddi llyffetheiriau ar y "dd-m"-ohaeth a foiddiai fyned ar gyfeiliorn (chwerthin eto). Bvdd- od iddynt. fyfvrio ar yr hyn a davwedasai Mr Kay- vwe s, γ- lor wrt.hynt hwy y diwrnod hwnw. Yr oedd eu hachos yn un teg a chyfiawn. Nid oedd efe vn wle Idvddwr,rniiNvr oedd efe. Gadawai efe gwes- tiyriau gwleidyddol i foneddigion fel Mr Xavlor ag oeddvnt yn teimlo cymaint o ddyddordeb yn- ddynt. Milwr oedd efe, a gwnai yn hyn a orchy- mynid iddo. Bvdded i bawb o honynt wiieud-eu dyiedswydd pan y gelwid arnynt, a hyny heb gyf- rif v carilyniadau. Yr oedd efe wedi arfer dilyn Ihnbr ci ddyiedswvdd fel milwr, ac felly yr oedd yn ha.vddach ganddo ddilyn llwybr dyledswvdd mewn cysvlltiadau eraill hefyd. Bydded iddynt wnevd vmlvniad wrth yr achos Undebol yn fater o ddyiedswvdd ac 0 anrhydedd. Dangosai Mr Nay- lor y llw-br y dvlent ei rodio mewn perthynas i'r ysgobon. Yr oedd perygl i'r wlad wrth svllu yn ornrodol ar rai pethau yn nglyn a'r Weinyddiaeth Lndebol i anghofio y pethau rhagorol eraill a wnaethai hi. Gwnaethai v Llvwodraeth lawer er mwyn y gweithwyr. Gwnaethai lawer dros ddir- west a phethau eraill. Anhawdd oedd dwevd v cwbi. ond cynghorai ef y gvmdeithas i feddwl am dnnynt ac hefyd i gefnogi y Llywodraeth. Bydded iddynt oil geisio cyflavvni eu dyledswydd fel ag v ceisiai efe wnevd pi ddyiedswvdd yntau. Cvrn- hellodd efe Mr Kavlor iddvnt fel ymgeisydd gonest a thra chymhwys (cvmeradwyaeth). Dylent feddwl aoi yr hyn a unaethai y Japaniaid trwy under. a gv ladgarweh. Mr R. Owen. Xofyn, a gefnogodd. Dymunai iddynt weithio yn ddi-ildio o blaid yr achos. Gwvddai efe am amgylchiadau na fuasai llwvdd- iant. ddim wedi dilyn oni buasai am ymdrechion y boneddigesau. Goboithid y gweithient hwy dies Mr NaYlor aÏ ddvchwelyd ef i Dy'r Cyffredin. Haeddai gael ei ddvchwelyd yno. Hyderai v bydd- ai iddvnt olt ddefnvddio eu dylanwad yn ffafr Undebaeth, ac na fyddai iddynt bvth droi vn ol. Pnreh J. J. Ellis. Nefvn, ategodd. Gwvddai efe yn dda y byddai i'r boneddipresau lwvddo os yr vinaflent mewn unrhyw both. Cafodd efe brortad o hyny pan yr oedd eisieu arian at wneyd Eglwys newydd m Xefvn. Yr oedd efe wedi brouddwydio vr elai Mr NMlor i'r Senodd. a g-wvddent v deuai brouddwydion vn wir y dvddiau hvn. Gwelsai Mr Xavlor wedi nd:-iladu plas vn Nefyn ac yn eu ey- rnorvd eto f Nanhoron (chwerthin a chymeradwy- aern). Pasiwvd v pendorfyniad. Mrs Dv. Hnntfr Hughes, is-lvwyddes y gymdoith- asla ddiolchodd i Miss Lloyd Edwards, y lywvddes,

Advertising

[No title]

Lloffion Cymreig

CAROL BLODAU'R GWANWYN.

Cyfrinach Dyn Egniol. ----

Advertising

ALAWON CYMRU. j

[No title]

Advertising

Advertising