Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
12 erthygl ar y dudalen hon
TRO I'R AIPHT.
TRO I'R AIPHT. GrAy GOIUXYWY JO-VES. II.—Alexandria. Nid oes iaith nac ymadrodd all ddesgrilio v teimladau lanwai oin bron pan YU dynesu t gvrait Hon Wlad y Caothiwcd. Ilolynt- iati Abraham, breuddwydion Joseph, gor- ehestion Moses—ymrithiant birth-draphlith drwy y nicddwl. YJL blvgciniol ddydd badu'rii, Phagfyr 29ain, daotli un o'r mor- v,Tr i lawr i'r caban, ae wodi fy neffro o gwsg pm> hell >ulus, dywedai 11Y mae goleuni Alexandria yu y golwg, ac i iyny a ni yn lied ddiymdroi. UYIl hir daotli yr haul allan. o'i babell, 'yn yiiilawenhau fel caw r i redcg gyrfa," ac yn y pellder draw g\\ eleni ei bclydrau yn chwareu ar goppa culofn Pompey, a gwyddem ein bod yn piyHiir agosliau at yr hyn a crvs o Hen ddinas Alexander Fawr. Dinas fu un cyfuod yn ganolbwvnt masnaeli a llenydduioth y byd. Yr oedd ei sefyllfa ddaeaiyddol, a chogelweh naturiol eiphorth- hdd yn fanteisiol i fasnach or yn foreu iawn. Y mae y ffaith forI y swm enfawr o filiwn o buuau (l,000.000p.), yn cael ei dderbyn vno ya Hyiiyddol mewn ardrethi porthladdol vn UIllg, a hyny ddwy til o flynvddoedd yn ol yn rhoddi rhyw syniad am byrysigrwvdd y 7fasnach yuo y pryd hwnw. Cyfufirfod ei phoblogaeth un adeg vnbum' y, ]JJ Yr oedd ynddi 4000 O < a^au 4000 o ymdrochleoedd cjhoeddiw, 400 o chAvareudal, &c. Hi at]i'vomaoth by L^y110 »o g-oin ° bob llyfr 0 Avaltaiiol ioithoedd v by 1 YJlla y cyfieithiwyd yr Hen Uostamrait "iV lajth Kocg gan y lJeg a TMngaiu, no f„ ( «can- i r eyfieitlnad lnvnw gostio dwv iiliij-n o bunau. iiua y dyvredii- i'r efoii<.yl Biwl « plivegutlm gyutai yn iigiTlad yr Aiplit, a hyny gan yr ofcngylwr Marc, on Alexandria yn iichel iawm; yu nchol iawn mown masnach a chyfoeth, yn nchel iawn mewn dysg a doothineb—hi a ddyreh- alM^ d hyd y nef mown breintiau ond hi a gwympudd, a'i chwymp a f u iiiawr. Aeth ei miloedd juilasau, ei museum*, ei llyfrgelloedd digynihar, yn anrhaitli i chwyldroadau a rhyfeloedd, a achfysurviyd i fesur mawr o bryd i bryd gan gentigen a phenboethni cre- fyddol. Oddentu 1200 mlynedd yn ol gor- esgymvyd y wlad gan yr Arabi aid--Iiiii o aeth Ismael fab Abraham a Hagar. Cym- envyd y ddinas hon gan iilwyr y Tywysog Omar wedi iddynt fod yn gwarchae arni am bedwar mis ar ddeg. Wedi cael meddiant o honi, nis gwyddai y cadiridog pa both i'w wneyd a'r holl lyfrau oodd yn y ddinas, an- fonodd at oi foistr Omar i ofyn am gyfar- wyddyd. Atebodd y rrywysog, Os ydyw y llyfrau hyn yn cytuuo a Illyfr Duw (y Kho ran) nid oes ang-en am danYllt, os nad ydynt y maent yn beryglus a dylid eu dis- trywio. Gorchymynwyd eu rhanu, cyd- rhwng y 4000 ymdrochleoedd a bu y myrdd cyfrolau anmhrisiadwy am ysbaid chwe' mis yn danwydd i dwymno dwfr i ymdrochwyr Aloxandria. Ehyngodd bodd i'r ynfyttyn nialeisus hwn roddi dyrnod mor ddieflig i lenyddiaeth a gwai-eiddiad y byd nas gallai, ie, holl ellyllon y fall ddyfeisio oi greulonach. Colled fawr, colled erclndl, oodd colli llyfr- gelloedd Alexandria. Ychydig sycld' yn aros yn ai-r o olion mawredd a gogoniant y ddinas yn y ddyddiau fu, heblaw Pompey's Pillar. Colofn hardd wedi oi chodi dros 1500 o flyn- yddoedd yn ol. Y brif ran o honi yn un maon, ei v uchder yn uh wo' llath a'r hugain, ei drwch yn dair llath. Y dirgelwch yw pa focLly dygwyd y fath faen enfawr, rai canoedd o filIdiroodd o bellder, a pha fodd y gosod- vvyd ef i fyny yn ei le. Y mae yn rliaid fod gan adoiladwyr y cvnoesoedd fedr a gallu i BYluud a gosod meini mawrion na fedd yr oes oleu lion mohono.. J3u penod dywyll ddigalon iawn yn hanes Alexandria. Alachludodd oi haul, gwywodd ei gogoniant, ciliodd ei masiiach, a bu am ysbaid maith o'r bron yn anghyfanedd. Y fath ydoedd y dirywiad fel y disgynodd ei phobiogacth o fod yn 500,000 i lawr i 6000 u breswylwyr tlodion a thruenus iawn. Ond vn ystod v ganrif ddiweddaf dechreuodd adfywio, ac y mae erbyn hyn wedi cynyddu yn ddirfawr, ac fe dybir fod ei thrigolion ar hyn o bryd yn 250,000. Dinas brysur iawn, ei phrif heolydd yn llydain ac wedi oiphalmHutu yn dda, y masnachdai, yn gyffelvb i'r prif fasnachdai yn ein tref ydd mawr ni yn y wlad hon. Ewropeaid yw y prif fasnachwyr, ac yn eu plith Gymry. Y" mac gan y Brodyr Bryan gynt o Gaernarfon, fasnachdy eang ymniirif heol y ddinas, ac er eu bod yn trigianu yno er's blynyddau lawer bellcah, y maent cystal os nad giyell Cymiy nag erioed. Y mac eu cenedlgarwch yn yiiiii-thio hyd yn nod i meyni i'w masnach a'u hoff waith, ie, yn N gwlad yr Aipht yw gwerthu nwyddau Wedi eu gwneuthur yn N ghymru fynyddig. Daoth un o yuadon hoddlruh y ddinas, Ismaeliad melynddu, i mown i'r siop un diwrnod pan ocddwii yno, a dywedai wrthyf oi fod or's blynyddau bellach yn gwisgo gwlancn Gymreig, a cliredai yn ddiysgog pe byddai i bawb wneyd yr un modd y oodwid llawer rhag syrthio yn vsglyfaeth i'r f.ver achosir gan leitlider yr hinsawddyn enwedig yn lighymydogaeth Alexandria rai adegau o'r flwyddvn. Fe geir syniad lied gywir am ddull vr hen fyd o fyw a iiiasiiaclii-t in y rhanau hrodor61 o'r ddinas. Heolydd oulion ac aflan, y masnachwyr vu eistedd yn haiiiddenol yn nghanoi ei nwyddau, yn ysmocio ac yn ymgomio, dim brys ar neb; pawb yn gWlloycl pobpeth y nxao yn bosibl iddynt oi wneyd rywsut ar ei eistedd. Un diwrnod pan yn myned hoibio i efail gof, gwelem ddyn yn eistedd ar y llaw^, ar un ochr iddo yr oedd y tan, yr ochr arall yr einion, a dyna lie yr oodd wrth i vit ddolieiiig iawn ond yn, bur liamddeuol yn parotoi y bedol heb godi oddiar ei eistedd o gwbi. Oddiallan yr oodd ebol asyn a dyn ar ei eistedd ar lava- yn dal ei ben un arall ar ei eistedd yn dal ei drocd i fyay, un arall eto ar ei eistedd yn hoelio'r bedol vn ei lie. Gair yr wythnos nesaf am y Ty a'r Teulu yn yr Aipht,
TOWYN.
TOWYN. ADEILADU.—-Araf yw yr adeiladu yn myncd ymlaen, ac eto myn'd y mac, Nis g-ellir disg-.vyl llawer o gynydd hyd nes y symuda Mr. Corbett gyda golwg ar adeiladu ar lan y mor, Wrth ei weled mor araf, braidd nad yw y dref yn edifarhau iddynt wneyd y cyfnewidiad ag ef am y Common. Hyderwn y gwel ei ffordd i adeiladu neu wcrthu at hyny yn fuan. DlRWliST.—Wrth ddarllen hanes Gwyl 1) 1,r- westol pobl Corris yn y Negesydd am yr wythnos o'r blaen teimlem braidd yn euog, am ein bod ni y Tywyn iaid mor ddifraw, rhaid i ni ddweyd fod dirwest ar hyn o bryd fel myrtwydd yn y pant" yn ToWyn. Ond hyd- erwn y daw gwawr eto at ddechreu yr hydref nesaf. Yn awr arweinwyr dirwestol Towyn, deffrowu at ein dykKlswyddau, CjWVLIEDYDD,
CEMMES.
CEMMES. CVNGIIOR CYTIII,.tliwyd y cyfar- fod hwn Mai 30am. Mr. M. Francis yn y gadair. Trculiwyd oriau i drafod gwahanol laterion a ddygwyd ymlaen yn benaf gan y cadeirydd, sef y r,iai c,,tnlyjiol:Fod y cyfar- fod yn galw sylw y Cynghor Dosbarth at yr angen sydd am gyllenwacl priodol o ddwfr i bentref Cemmes, ac yn gofyn ar i hyn gag] ef wneyd heb qedi. Yr ysgrifenydd liefyd i dd\vyn j syhy y Cyng-Qr Dqsbarth y dwfr afiacb a ddofnyddh yn Cwmlline, Dewiswyd Mr, Morris Jones yn gyd-ymddineclolwra'r perjgjop ar yr eUl^onau plwyfol; a M", T. E, hvans, ae M, Jones i wneyd rhestr o lw)brau eynoeddus y plwyf, y rhai sydtl eisiau eu had- gyweirio, ac i ddwyn yr adrQddiad i'r Cynghor nesaf.
1DR. TALMAGE.
DR. TALMAGE. Gan ein bod yn bwriadu cyhoeddi cyfran 0 o bregethau cyfieithedig y pregethwr dawnus ac athrylithgar uchod yn cin rhifynau dyfodol, mae'n ddiau y bydd byr hanes o'i fywyd a'i waith yn dderbyniol. Ganwyd T. de Witt Talmage yn Bound Brook, New Jersey, Unol Doleithau, yn y flwydclyn 1832, ac efe oedd yr ieuangaf 0 ddeuddeg o blant. I'w dad, dylanwad yr hwn drosto oedd o'r ansawdd oreu, y mae yn talu gwarogaeth arbenig mewn mwy nag un o'i I Z-1 bregethau. Sieryd am ei fam gyda thynerwch dwys, Wrth ddesgrifio y nefoedd fel palas, dywed, Mae genyf fam yn ffenestr y palas yn disgwyl am danaf. Plentyn ei hen ddyddiau oeddwn, a chofiaf fel y crynai ei llais yn y weddi hwyrol, gyda'r fath garedigrwydd y cychwynodd fy ngyrfa mewn bywyd, ac 'fel y gwyliodd ac y gofalodd' am danaf yr holl ffordd, ac yna, wedi iddi ein bendithio, ymadawodd i ffenestr y palas, lie y mae hi yn disgwyl newyddion da am danom. Mae'n debyg na byddai ddim niwed i mi ddweyd yn gyhoeddus pa beth yw fy uchelgais ddirgel, yr hyn yw, pan orphenir fy ngwaith ar y ddaear, myn'd i fyny a'i chyfarfod, a dweyd, Dyma fi fy mam, a holl ysbail fy ngweinidogaeth ddaearol. Daethum i dreulio tragwyddoldeb gyda chwi. Dyma ysbail buddugoliaeth y Gwaredwr.' Ah! talai hyny iddi am ei phryder ynghylch fy achos tragwyddol." Aeth tri o frodyr Dr. Talmage i'r weinidog- aeth o'i flaen ef. Ar ol gadael yr ysgol bwriadodd fyned yn gyfreithiwr, a threuliodd fbvyddyn yn Mhrifysgol New York, He y graddiodd gydag anrhydedd. Bu wed'yn yn ysgrifenydd mewn swyddfa gyfreithiol; ond pan yn bedair ar bymtheg oed daeth dan argyhoeddiadau crefyddol, a throdd ei feddwl ,,y at y weinidogaeth. Wedi llawer 0 ystyriaeth a gweddi, gadawodd ei le, ac yn 1853 aeth i Goleg Duwinyddol New Brunswick. E1 eglwys gyntaf oedd yn, Belleville, New Jersey, lie y gwasanaethodd am dair blynedd ac yna sym- udodd i Syracuse. Yr oedd arwyddion ainlwg y pryd hyny o dclyfodol disglaer iddo fel pregethwr. Daeth ei boblogrwydd yn fwy i'r amlwg pan dderbyniodd alwad eglwys yn Philadelphia yn 1862, lie yr oedd maes eangach o ddefnyddiol- deb iddo. Byddai yr addoldy bob amser yn llawn hyd y drysau. Treuliodd saith mlynedd yn Philadelphia. Yma cafodd alwad o Chicago San Francisco, a Brooklyn, New York. Pen- derfynodd ddewis yr olaf, er fod nifer yr eglwys wedi lleihau i ddau ar bymtheg, ac nid oedd ganddo yn benaf ond seti gweigion i bregethu iddynt. Ond yr oedd ganddo ddigon o faes i'w alluoedcl a'i ymroddiad. Llanwyd y seti ymhen ychydig wythnosau, a gwelwyd yn angenrheidiol codi adeilad newydd. Y pryd hwn y dechreuodd Dr. Talmage gyhoeddi ei bregethau yn y wasg newyddiadurol, ac o'r pryd hwnw hyd yn awr, cyfrifir ei ddarllenwyr wythnosol yn amryw filiynau drwy y byd. Agorwyd y Tabernacl cyntaf yn 1870, yr hwn ymhen dwy ilynedd a ddinystriwyd gan dan. Cynhaliwyd y gwasanaeth y boreu Sabbath canlynol yn yr Academy of Music, a phregeth- odd ar y geiriau Cysurwch, cysurwch, fy mhobl." Yn 1874, agonvyd yr ail Dabernacl, wedi ei wneyd ar ffurf haner lleuad. Wedi pymtheg mlynedd 0 waith llvvyddianus ynddo, syrthiodd yr adeilad hwn eto yn aberth i'r elfen ddinystriol. Trwy dal yswiriad ac addewidion penderfynwyd codi addoldy newydd drachefn. Yn y cyfwng hwn, talodd Dr. Talmage ymweliad a gwlad y Dwyrain. Daeth yn gyntaf i Loegr, yna aeth i Rufain ac Athen, lie y pregethodd i gynulTeiclfa fa wr ar Z, ly Fryn Mars. Ymwelodd a'r Aipht a Gwlad Canaan a dychwelodd i New York, Chwefror, 1890. Yna cyhoeddodd ei lyfr ar fywyd Crist, dan y teitl "O'r Preseb i'r'Orsedd." Agor- wyd y trydydd Dabernacl boreu Sabbath, Ebrill 36am, 1891, a phregethodd Dr. Hamlin; ac yn yr hwyr gan Dr. Talmage, oddiar y testyn Beth y mae y cerrig hyn yn ei arwydd- ocau i chwi ?" (Joshua iv. 6). Yn ystod y bregeth eyfeiriodd at y pedair carreg 0 osodwyd yn y mur ger y pulpud, y rhai a ddygodd o Galfaria, Mynydd Sinai, ac Athen, a rhoddodd fyr hanes pa fodd y daeth i feddiant o honynt, a thraethodd arnynt fel arwyddion o'r Gyfraith a'r Efengyl. Gwnaed yr addoldy i gynwys 5000 o bersonau, a chostiodd 80,000p.; ond dinystriwyd y Tabernacl hwn eto drwy dan, Mai 13cg, 1894. Ar ol hyn, ymwelodd Dr, Talmage ag Awstralia, India, a gwledydd eraill, ac y mae yn awr yn pregothu yn yr Academy of Music, Bwriedir adeiladu y pedwerydd Dabernacl, Bn amryw weithiau ar ymweliad a'r wlad hon, a phregethodd ymhlith lleoedd eraill yn nghapel John Wesley, City Road, Llundain Hyde Park, a'r Palas Grisial. Talodd ym- weliad byr a Rwsia pan oedd y wlac] hono yn mhangleydd v newyn. Casglodd 6ooop. i brynu blawd, yr hwn a ranwyd ymhlith y di- oddefwyr yn y* wlad hono. Derbyniodd ddi- olchgarwch cynghorau St. Petersburg a Moscow am hyn, a derbyniwyd ef gan yr Ymherawdwr ei hun, yr hwn a ddiolchodd i bobl America am eu rhodd haelionus. Cafodd awr o ym- ddiddan a'r Ymherawdwr ar faterion gwleid- yddol a chrefyddol. Fel pregethwr y mae 0 ran ei arddull yn holloi ar ei ben ei hun. Tyr allan o hen l'wybrau cyffredin pre- retliu. Fel y dywed, "nid wyf yn gweled paham y dylid cadw at y tri phen ystrydebol, pan y byddai un pen neu ddeg pen yn fwy cyileus ac effeithjol j na pha!):un y rhaidjgrhag- ymadroddi am fed hwnw wedi 01 barotoi; na gadael y cynihwysiad. i'r diwedd os teimlir awydd ac y bydd yn fantais i wneyd hyny ar hyd y bregeth na phaham y glynir wrth gymhar- "Y iaethau henaidd i egluro y gwirionedd pan y gellir ysgwyd y bobl yn fwy effeithiol gyda rhywbeth arall; na phaham y rhaid cario eglwys ymlaen fel eglwysi eraill os rsqs genych gynllun gwell." A hyn a wna pf i'r llythyren. Mas yn llawn Ç1 ne^yydd-deb,. Dw-g lawer o wybod icth gyffredinoi mewn model byw a thar awiad )1 dan deyrnged i'r efengyl, ac y mao mellt yn ei draddodiad, rh\vyma,holl natur y gwrandawyr wrtho q'f deehrf.u'i'r diwedd, ac y mao yr eneiniad yn cydfyned a'i waith yn nychwehad lliaws at y Groes. Yn ol safon Dr. Parker y mae yn bregethtvr. Gall dyn fod yn ddarllenwr da pregethau penigamp; ond nid yw hwnw yn bregethwr yn marn Dr, Parker. I Dechreuodd Dr. Talmage, er hyny, gyda'^l papyr, ond trodd ef heibio yn gystal a myned allan o'r holl rigolau cyffredin cyn iddynt gael y feistrolaeth arno. 0 ran ei athrawiaetK y" mae yn gwbl efengylaidd. Caffed lawer o ,y lwyddiant eto, ac arhoed yn hir yn ffurfafen yr eglwys i lewyrchu- a llesoli'r byd.
BWRDEISDREFI MALDWYN,
BWRDEISDREFI MALDWYN, Y mae Syr Pryce Pryce-Jones wedi amlygu ei fwriad i ymneillduo o'r Senedd ar derfyn y Senedd bresenol. Y rheswm a rodclir am hyny yw gwaeledd ei iechyd. Dylai gael cyd- ymdeimlad o'r herwydd. Y mae ei ysbryd anturiacthus n) •;vv,n masnach yn anrhydedd iddo, ac yn esiampl y mae angen i'w genedl ei hefelychu. Ond dymunem ofyn a ydyw yn deg amddifadu etholaeth o wasanaeth ei chynrychiolydd am y fath amser an- mhenodol ? ai ni ddylai ymneullduo ar unwaith, Nid yw Syr Pryce wedi bod yn bresenol mewn un ymraniad y Senedd dymor hwn, ac nid yw yn g'olygu y gall fod nemawr gwell rhagllaw, ond y mae buddianau tref-, ydd Maldwyn yn galw am i'w chyn- rychiolydd fod yn gyson wrth ei waith. Gellir tybio hefyd os oes coel ar yr lyn. ddywed y Toriaid mai mantais ideiynt hwy fyddai cael etholiad buan. Dywedant fod pob etholiad achlysurol yn hoel yn arch y Llywodraeth bres- enol, a chydag ychydig chwaneg o bleidleisiau yn ei herbyn y derfydd am y Llywodraeth. Nid yw yr oed- iad hwn felly yn garedigrwydd a'r blaid Doriaidd ei hun. Hysbysir mai ei fab hynaf, Major E. Pryce Jones fydd yr ymgeisydd a'i dilyna. Gallem dybio na bydd ef yn ymgeisydd mor gryf a'i clad, ond pe byddai hyny yn ffaith ni ddylai y Rhyddfrydwyr laesu dwylaw, o herwydd y mae Cymru yn awr mewn argyfwng mor bwysig fel y dylai ddod allan yn unol a chroyw o blaid ei hiawnderau. Dywedir 'mai Rhyddfrydwr Undebol ydyw, ac y mae wedi rhoddi safl. i ni dybio hyny. Os oes rhywbeth yn rhyddfrydig yn peithyn iddo, dymunem wybod a wna ef bleidleisio o blaid Dadgysylltiad a Dadwaddoliad yr Eglwys yn Nghym- ru, o blaid mesur yn rhoddi hawl i lys benderfynu rhenti teg, rhoddi iawn am welliantau a sicrwydd tenantiaeth i'r amaethwyr Cymreig ynghyd a mesurau eraill y mae y wlad yn galw am danynt, ac y mae Mr. Owen Philipps yn barod i'w cefnogi. Nid yw ei fod yn Rhyddfrydwr Undebol yn gwella dim arno yn ein bryd ni end yn ei wneyd yn ymgeisydd mwy peryglus. Gallwn greclu yn nghywirdeb y Toriaid, mai y golygiadau a ddaliant hwy yw y rhai a ystyriant sydd yn fanteisiol i'r wlad, a dylent hwythau gydnabod ein diffuantrwydd ninau. ond nis gallwn ganiatau hyn i'r Undebwyr Rhyddfrydig, heb ddweyd dim cryfach. Nid oes lie i'r cyfryw yn ngwleidyddiaeth yr oes—maent wedi eu tyi-ighedu i gael ei malu rhwng dau faen melin Rhyddfrydiaeth a Thoriaeth cyn pen nemawr o amser.
MACHYNLLETH.
MACHYNLLETH. OYXGHOR DOSBARTII. Cynhaliodd y Cynghor hwn eu eyfarfod Meheiin 4ydd. Arglwydd Henry V. Yempest yn y gadair. Oyfiwyuodd Dr. Davies, ei adroddiad o'r sefyllfa iechydol. Cyfeiriodd at ystabl be r. ynol i John Breakwells, ac at sefyllfa Brick- field terrace, Bank Court, a Tanyrallt fel lleoedd budron. Yr oedd y tai lodging cyff- redin yn lan waith. Yr arolygydd (D. tY Humpnreys), a ddywedodd fod rhybudd i ymadael wedi ei roddi i'r preswvlwyr yn Bank Court. Gyda golwg ar Brickfield Terrace nis gallai gytuno a Dr. Davies. Yr oedd y tai bach wedi eu hadgyweirio. Dr. Davies a ddywedodd y clylid eu symud i ffordd yn hollol. Y Cynghorwr n. Kees a ddywedai fod y lie yn warth i'r dref. Pasiwyd i'r mater gael ei anfon i'r Pwyllgor Iechydol. Yn mhellach, ystyriwyd awgryni Dr. Davies gyda golwg ar adgyweirio pwmpiau. Yr oedd Mr. 11. Gillart o blaid ponodi pwyllgor arbenig at y mater, oherwydd y prinder dwfr yn y dref; nid oedd o blaid costio pwmpiau newydd ar eiddo preifat, ond pe gellid el-iwaneg-Lt'r cvf- lenwad o ddwfr heb lawer o gost yr oedd yn ffafriol i adgyweirio dau bwmp, un yn y pen uchaf i'r dref a'r llall yn y pen isaf, a chredai y byddai hyny yn ddigon dros y syclidcr presenol. Gofvnodd Mr. Edmunds a oeddynt yn golygu taflu'r gwaith dwfr naill du. Ateb^vyd yn nacaol. CvfliA-ynwvd y mater hwn i'r Pwyllgor Iechydol. Mr. J. Thomas a alwodd sylw at y sefyllfa gywilyddus y mae y tir cyffredin a'r rhod- feydd ynddynt yn y gyinydogaeth, ar y rhai y teflid ysbwrial yn ddiarbed. Mr. -It. Gillart a gadarnhaodd hvn, a dywedodd y dylid gweithredu yn llym yn y mater. Pasiwyd i dderbyn cynygiad Syr AVttkin, yr hwn a roddai gae i dderbyn yr ysbwrial am dfd o 10s. yr flwvddyn. Gyda materion arianol hysbyswyd ymhlith treuliadau eraill fod costau yr etholiad yn 16p. 3s. 8c. vm- chwiliad y Cynghor Sirol lip. 9s. 6c.; eyflog y meddyg lOp.; arolvgydd a mesurydd 30p: bill Mi\ D. Gillart 143p. Dywedwyd nad oedd eyflog yr ysgrifenydd wedi ei bender- fynu eto. Pasiwyd codi treth o Is. 9c. y bunt, yn gwneyd y swm o 52op. i'w thalu ar ddwywaith.
CORRIS.
CORRIS. YMWELIADAU-Mehefin 4, daeth gweith- wyr Mri. Richards & Co., Market St., Aber- ystwyth, ar ymweliad a Thalyllyn, a mwyn- hasant eu hunain yn fawr. Hefyd, athrawesau ac ysgolheigion ysgol Dr. Williams, Dolgellau, i'r un lie dydd Sadwrn diweddaf mewn cerbyd- au a dychwelasant yn ol heibio Craig y 'Deryn a Llwyngwril. Nid i'r Saeson yn unig y mae prydferthwch ac arddunedd y rhan yma o'r wlad yn ddieithr, ond i'r brodorion cyfagos hefyd ond fel y bydd cyileudera-u tcithio yn chwanegu a'r lie yn cael ei wneyd yn hysbys, bydd miloedcl lawer yn chwaneg yn ymweled a'r ardaloedd hyn bob blwyddyn. BWRDD YSGOL.Nos Fa wrth, Mehefin i j. Presenol, Mri. M. Roberts (cadeirydd), W. R. Williams, R. Williams, J. P. Jones, Rhys Owen, a 1). Ifor Jones Clerc. H)rsbyswyd nad yw W. Thomas Jones ar dir y gellir ei dderbyn yn pupil- teacher oherwydd ei oedran. Gad- awyd y mater i ystyriaeth bellach. Derbyn- iwyd ymddiswyddiad Miss Elizabeth Evans fel athrawes gynorthwyol yn ysgol Corris. Pen- derfynwyd fod yr ysgolion i dori i fyny ar y i2fed o Gorphenaf. Pasiwydd y taliadau ar- ferol. Ymgeisiai 24 am y swydd o Brifathraw ysg-ol Aberliefenni. Tynwyd wyth o'r goreuon allan, a gadawyd hwy i ystyriaoth bellach mewn cyfarfod arbenig nos lau.
ABERLLEFENNI.
ABERLLEFENNI. CYFLWVNIAO TYSTEB- Dydd lau, Mai 30, cynhaliwyd Cyfarfod o swyddogion a gweith- wyr ehwarelau Aberliefenni i glwyno tysteb i Mr, E. IJewelyn Evans, Goruchwyliwr, ar yr achlusur o'i briodas a Miss Williams, merch y diweddar Mr. J. H. Willams. Porthmadog. Yr oedd yr anrheg yn cynwys Tea and Coffee Service, Cruet Set and Toast Fork arian. Llywyddwyd gan Mr. Michael Roberts Gor- uchnvyli wr, yr hwn a amlygodd y pleser deim- lai Captain Pryce, y swyddogion, y gweith- wyr, ac ewyllyswyr da eraill yn yr amgylchiad hapus hwn. Er ei fod ef hyd yn hyn yn parhau mewn unigrwydd, teimlai fod amgylchiadau y dyddiau diweddaf wedi siglo llawer ar y ti«; ) r oedd yn sefyll arro (cym.). l\!r. Tlomas Pierce ar ran ei gydweithwyr a ddywedai fod yn anrhydedd iddo gad dadgan ei ddymuniad- au da, a chrybwyllodd fod y symudiad o roddi Tysteb wedi dyfod oddiwrth Captain Pryce cyn iddynt hwy wybod fod y briodas i gymeryd He. Ni buasai y gweithwyr ar ol er hyny; ond yr oedd yn dda ganddynt gynorthwyo y perchen- qg tcllwng, mewn amlygiad o'r teimladau da Y,, a fodolai rhwng y meistr a'r goruchwylwyr o un tu, a'r gweithwyr o'r ochr arau." Yna gal- wyd Mr. Ellis Jones un o'r gweithwyr hynaf, yr hwn a attegodd y sylwadau, gan ddymuno dedwyddweh a hir oes i Mr. a Mrs. Evans. j Iddo ef hcfyd y disgynodd y gwaith o gyfhvyno y rhoddion. Diolchodd Mrs. Evans mcwn ychydig o eiriau dewisol, ac ychwanegwyd gan Mr. Evans, yr hwn a ddywedai ei fod yn prisio y teimladau da a ddangoswyd yn fwy na'r rhoddion gwerthfawr eu hunain. Ni wyddai ei hun am y l'hlnweddau y soniwyd am danynt, ond yr oedd eu gciriau caredig wedi myned yn ddwfn iawn i'w galon, a gobeithiai na bydd unrhyw gwmwl nag anhawsder yn codi byth rhwng Captain Pryce, y goruchwyl- wyr na'r gweithwyr, Wedi i r gynulleidfa roddi Cåfers yrnadawol, ymwahanwyd.
[No title]
Cynhelir Cymdeithasfa Chw-arterol nesaf y Mcthoclistiaid Calfinaidd yn Nolgellau, dyddiau Mercher, Iau, a Gwener nesaf. Cynhelir cyf- arfod ordeir.io 18 o bregethwyr dydd Iau am 10 or gloch, pryd y traddodir araeth ar Natur Eglwys gan y Parch. Griffith Ellis, M.A., Bootle, a'r Cyngor gan y Parch. Thomas Gee, Dinbych.
CYMANFA YSGOLION SABBOTHOL…
CYMANFA YSGOLION SABBOTHOL ANNIBYNWYR DOSBARTH CORAIS. Cynhaliwyd y Gymanfa uchod yn Bethsaida, Aberllefenni, dydd Sadwrn, Mehefin laf, dan lywyddiaeth Mr. Rowland Jones, Garneddwen, Dechreuwyd y Cyfarfodydd trwy i'r plant adrodd rhanau o air Duw, yn cael eu gwrando yn y prydnawn gan y Parch. H. W. Parry, ac, yn yr hwyr gan y Parch. D. Ff. Lewis. Yna cafwyd beirniadaeth yr arholiadau yn Safonau y plant gan Mr. Daniel Davies a Mr. Lewis Jones, a gwobrwywyd yr oil o'r ymgeiswyr. Buddugol yn yr arholiadau Ysgrifenedig:- Dosbarth dan i6eg, Tudwal Jones o Ysgol Sal- em, a G E Jones a J Lewis o Ysgol Aberliefenni. Dosbarth dan 2iain, Margaret Jones o Ysgol Salem. Dosbarth dan 30am, J. Francis Owen, o Ysgol Salem. Dosbarth unrhyw oed, Wal- ter Davies o Ysgol Salem, a Walter Davies ar rhif 5ed ar yr Rhaglen. Gwobrwywyd mewn llyfrau a Thystysgrfau y rhai a gyrhaeddodd haner y marciau. Y Traethodau ar "Hanes Jacob." i. Hugh Jones o Ysgol Bethel. 2. John Edwards o Ysgol Salem. Nodweddion'. Mair a Martha." Myfanwy Jones o Ysgol Sal- em. Ffurfio gofyniadau ar Efengyl loan xv. Walter Davies a Francis Owen o YsgotSalem yn gyfartal. Y Tadau Ymneullduol." Wal- ter Davies. Prif Draethawd—" Disgyblaeth Eglwysig." J. Francis Owen. Cafwyd anerch- iadau 0 blaid yr Ysgol Sabbothol gen amryw frodyr. Canodd Cor y Plant yn y cyfarfod am 2 dan arweiniad Mr. Davies, Ratgoed, a'r; Cor Undebol am 6 dan arweiniad Mr. Williams, Rhiwawel. Cafwyd Cymanfa rag-J orol yn llawer gwell na'r rhai a'i rhagflaenodd. J. F. OWEN.
"YR YMGNAWDOLIAD."
"YR YMGNAWDOLIAD." llhyfedd wyrth yr ynigiiawdoliad, Rhyfedd mewn dirgelwch yw lor y nef yn blentyn amser Duw yn ddyn a dyn yn Pduw," Duw mewn cnawd yn tabernaclu Duw mewn cuawd ar liniau Mair, Baban Beth'Iem yn y Preseb, Hanfod y tragwyddol Air. Yr addewdd a gyfiawnwyd Yn yr ymguawdoliad mawr; Llonder nef a gobaith daear Gweled Duw yngwisg y llawr; Iesu, llonder anfarwoldeb, Crewr bydoedd 3-n ei gryd, Aer y nef drwy'r ymguawdoliad Ddaeth yu faban gwan i'r by Oryfeddol ddarostyngiad, Ac amlygiad penaf gras Yr anfeidrol Dduw cyfoctliog YIl null dyn" ae "agwedd gwas: Yr hwn wisgai glacr oleuni YlllH'n gwiggo natur dya, A thrwy'r uniad dirgeledig Yu cael teyrnas iddo eu hun. Rhyfedd wyrth yr ymguawdoliad Ffaith hyuotaf hanes byd, Ffaith a dynai sylw'r nefoedd Gwel'd yr Iesu yn ei gryd Ftaith rydd clestyn i angelion Ganu cu carolau lion cr ffurfafen siriol wenant, Uwch y ffaith ryfeddol hon. Y11 yr ymguawdoliad rhoddwyd -Sylfiten Cristionogaetli wiw, Sydd yn wreiddyn pob gwirionedd, Haul holl ddadguddiadau Duw; Ac yn iigolati'r ymguawdoliad Gwelir ffordd i ganol nef, A phob cysgod yu difianu Yu ei ymddangosiad Ef. OlWYll amser siil-gycliwvuodd Adnewyddwyd dcddfau'r byd; Gwenodd bywycl drwy y ddaear Fan ddacth Iesu gWYll i'r cryd Dyma ffaith rydd wcrth i bancs iSylwedd can tragwyddol oes, Cariad Duw. yn dvlio* r ddacar Geni Crist a niarw'r grocs. Aberduji. jhfj,
Advertising
E. FRANCIS, Watchmaker, &c., CARNO, attends at BRIDGE STREET, CORRIS, on Saturdays, June 22nd and 29th, being the pay days at Braichgoch and Aberllefennni. A LI kinds of Watches and Clocks Repaired. Watch Glasses, Keys, and Mainsprings fitted. Agent to the WATERBHRY WA TCI mmt