Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
6 erthygl ar y dudalen hon
CYLCHWYL FLYNYDDOL DEONIAETH…
CYLCHWYL FLYNYDDOL DEONIAETH ESTIMANER, MEIRIONYDD. Cynhalivvyd y gylchwyl hon y Llungwyn yn Assembly Rooms, Towyn. CYFARFOD Y BOREU AM 10 O'R GLOCH. Cadeirydd, Dr. F. H. V. Grosholz. Cafwyd anerchiad g-an y cadeirydd, yna cystadlcuacth mewn adrodd "Magnificat," yn Gymraeg (i) Melunda Morris, Towyn; (2) Maggie Jones, Towyn. Eto yn Saesneg (1) T. O. Humphreys, Llanegryn (2) Annie Pugh, Abergynohvyn. Beirniadaeth traethawd St. loan yr Apostol" (I) Rees Davies, Aberdovey. Aclrodd pen. x. o'r Ail Gatecism, T. O. Humphreys, Llanegryn, Ivor Pugh, Abergynohvyn Annie Jones, Bryn- crug; Annie Pugh Abergynohvyn, yn gyfartal. 7, ly y Adrodd pen. viii. a ix. o'r Holiadur Eglwysig (I) John J. Owen, Abergynolwyn; (2) Sephorah ,,y Jones, Abergynohvyn. Unawd Alto, I fyny bo'r Nod," (I) Catherine Owen, Abergynolwyn Adrodd Psalm 46, yn Gymraeg (I) Sephorah Jones, Abergynohvyn ,(2) J. J. Owen, Aber. Yn Saesneg (I) C. A. Thomas, Corris, a G. A. Evans, Aberdovey, yn gyfartal (3) Francis Morris, Towyn, ac A. M. Bevington, Aberdyfi, yd gyfartal. Adrodd pen. ii. o'r Holiadur (I) ,,y Catherine Owen, Aber; (2) Charlotte Jones, Llanegryn. Adrodd Yr wyf yn erchi (I) C. Owen, Aber (2) Charlotte Jones, Llanegryn. Tri twll botwm (I) Margaret Ellis, Bryncrug. Adrodd am y Sacramentau (I) Catherine Owen, Aber; (2) J. J. Owen, Aber. Englyn, "Y Fegin," 1). P. Pugh, Tynewydd, Celynin. Adrodd Credo Nicea, yn Gymraeg (I) C. Owen, A bar; (2) Charlotte Jones, Llanegryn. Yn Saesneg (I) M. Morris, Towyn (2) Maggie Jones, Towyn. Tracthawd," The lessons in- tended to be enforced from Numbers, chap. xvi'' (I) E. Jones, Aberdovey. Adrodd Psalm 68 (1) Maggie Jones, Bryncrug; (2) C. Owen, Aber. Traethawd "Ruth" (I) Mary Davies, Aber- dyfi. Adrodd "TiDduwafolwn," yn Gym- raeg (J) Sephorah Jones, Aber (2) Norah Edwards, Corris. Yn Saesneg, Charlotte A. Thomas, Corris, ac Ellen M. Thomas, Corris, yn gyfartal. Adrodd Holiadur "Yr Attodiad," (1) C. Owen, Aber. CYFARFOD 2 ü'R GLOCH. Cadeirydd, T- R. Dix, Ysw., Corris. Adrodd Credo'r Apostolion, yn Gymraeg (I) Robert Rees, Aber (2) Annie Jones, Bryncrug. Yn Saesneg (I) Annie M. Hughes, Towyn. Un- awd Tenor, O na byddai'n haf o hyd (J) W. M. Williams, Corris. Par hasanau rhesog (I) Marie Morelle, Towyn. Dadganu chant, (I) Cor Aberdyfi. Penillion "Carreg Cadvan" (1) D. P. Pugh, Llanegryn. Pedwarawd (1) Parti o eglwys Corris. Traethawd Manteis- I ion Eglwys Genedlaethol" (I) R. Roberts, Pentrc, Talyllyn. Adrodd Dinystr Jeru- salem (J) Sephorah Jones, Aber; (2) C. j Owen, Aber. Unawd Baritone, 'Y Fellten' (I) Owen, Aber (2) W. M. Williams, Corris. Lleehen Gron (1) Richard Humphreys, jjer. Dadganu Emyn, "Luz Benigna," cor | AD ergynolwyn ac Aberdovey yn gyfarta'. Tau1? lythyr o Dowyn i Dalyllyn (J) D. P. Pugh, Llane.jryn. CYNGHERDD AM 7 O'R GLOCH. Cadeirvdd, Parch. J. Rowlands, Aberdyfi, yr hwn a wnaeth rai sylwadau agoriadol. | Cymerwyd rhan yn y cyngherdd gan liaws o gerddorion y cylch, a gwobrwywyd yn y cystadleuaethau fel y canlyn Triawd "Gwyn fydyTangnefeddwyr" (1) Edward Williams a'i barti, Aberdyfi. Dadganu chant, 'Handel' (1) cor Aberdyfi. Pryddest, Rhoddiad y Ddeddf" (I) D. P. Pugh, Llanegryn. Ffon Gollen (1) D. P. Pugh. Anthem "Yrboll bobl curwch ddwylaw" (I) Cor Aberdyfi. Terfynwyd f cyfarfod trwy ganu yr anthem genedlaethol. Da genym hysbysu fod yr eisteddfod wedi bod yn. llwyddiant ymhob ystyr, a (-hynnlliai da yn yy oil o'r cyfaribdydd.
HUGH OWEN, BRONYCLYDWR.
HUGH OWEN, BRONYCLYDWR. Yr oedd Hugh Owen yn wr enwog yn ei ddydd, yn Ymneillduwr cadarn, ac yn un o ser bore y Diwygiad. Ganwyd ef yn Mronyclydwr, yn mhlwyf Llanegryn, Meirionydd, yn y tlwyddyn 1637. Hanai o deulu boneddigaidd, gan ei fod yn ddisgynydd o Llewelyn ab Ily Gwrgant, tywysog Morganwg, ac un o bum' wyth brenhinol Cymru. Yr oedd yn or-wyr i Humphrey Owen, A.S. dros Sir Feirion- ydd, yr hwn oedd fab hynaf i'r Barwn Lewis Owen o'r Llwyn, Dolgellau, yr hwn a lofrudd- I\vyd yn 1555 (,-an Wylliaid Cochion Mawddwy. r oedd y duwinydd enwog Dr. John Owen o'r Un t^u^u- Derbyniodd Hugh Owen ei addysg >n Rhydychain. Yr oedd yn digwydd bod yn ymgelsydd am urddiad cglwysig pan basiodd y Senedd Ddeddf Unffurfiaeth. Dychwelodd yn fuan i'w etifeddiaeth yn Mronyclydwr, gan lwyr ymroddi i'r gwaith o bregethu yr efengyl :1 I, -,y ilw KTdwladwyr tlodion ac anwvbodus drwy re,dd ^,0tf'L'dd Cymru, yr hyn a barhaodd yn r eolaidd mewn tair o honynt ar hyd ei oes. ,(xc'^ -Yn n ode dig am ei gymwynasgarwch f naelioni. Yr oedd yn gymeriad heddychol netyd. Ond drwy ei waith fel efengylydd, car- y charwyd ef amryw weithiau, unwaith yn ngnastell Powys. Yn nheyrnasiad lago 11., elaeth is-sirydd Meirionydd i'w gartref i'w ddal. Cydsyniodd ar unwaith i fyned gydag ef; a'r ,y oil a <eisiai cyn cychwyn oedd cael caniatad i 10 y NN,edd' da'i deulu Caniatawyd hyn iddo. edl iddo orphen, gymaint oedd yr effaith a wnaeth y weddi wresog ar y swyddog fel yr aeth ymaith gan adael Hugh Owen yn wr rhydd. Bu farw y gweinidog ffyddlawn a llafurus hwn yn y fiwyddyn 1699, a chladdwyd efyn mynwent Llanegryn. Yn canlyn, y mae Myfyrdodau uwchben bedd y Parch. Hugh Owen o Fronyclydwr," a gyfansoddwyd gan yr awenyddol Ellenor Evans, (Elen Eg-ryn), o barch i'w goffadwriaeth. Ganwyd Elen Egryn yn Llanegryn yn y fiwydd- yn 1807, a bu farw yn Mghaerlleon, Ebrill 29am, 1876. Cyhoeddodd lyfr o'i chaniadau dan yr enw "Telyn Egryn," ymhlithpa rai v mae y llinellau tyner a theimladwy hyn "Och athraw ardderchog1 ai yma mae'th drigfa? Rhyw syndod a'm llanwodd uwchben dy or- weddfa Mor ddirgel y Ilechi mae'r llysiau bron cuddio Yr annedd ddiaddurn lie 'rwyt ti'n gorphwyso; Mudanaidd yw'r tafod fu gynt yn cyhoeddi Y ffordd i bechadur ochelyd trueni. Ai yma gorweddi dan draed yr ynfydion, [ion? Yr hwn mae dy goffa'n ddifyrwch gan ddoeth- Ar lwybr dy fywyd blodeuodd rhinweddau, Y rhai sydd yr awrhon yn ber eu haroglau Er grym erledigaeth, a thwrw bygythion, -ly Ni wyrwyd dy gamrau, ni lygrwyd dy goron. Er amled dy wawdwyr, er cryfed eu byddin, Er carchar ni siglwyd dy sel dros dy Frenin Gwroldeb goronodd dy holl ymdrechiadau, D'amynedd ni phallodd er amled y croesau A'th bwys ar dy briod wynebaist y tonau, Dyrchefaist ei faner y'nghanol y brwydrau. Er maint anwadalwch fy meddwl crwydredig, Fe'i daliwyd wrth syllu ar d'anedd lygredig; Och Owain ardderchog! paham ceir dy enw Ar gareg lwyd waeledd, ymhlith y rhai meirw ? Oes modd dy ddihuno pe bloeddiwn yn uchel, Tyr'd allan oddiyma ?--mae pobpeth yn dawel. Mae rhyddid trwy'r gwledydd, mae mwynder pregethu, Mae mil o galonau a garcnt dy gwmni Mae'r haul yn pelydru, fe ffodd y cymylau, Teyrnfradwyr dy Frenin daflasant eu harfau; Mae braidd yn rhyw syndod dy fod yn gorphwyso A'r gwaith heb ei orphen- -mae'n bryd i ti ddeffro. Er dweyd am felusder ein goruchel freintiau, Does ond swn yr awel yn ysgwyd y Ilysiau J Ni chlywaf i'm hateb un llais o'r daeardy, 'Rwy'n ofni it' gyfarfod a pheth mwy np chysgu; A raid i mi adael dy wely mewn dagrau, Heb gael, er taer ymbil, un cyngor o'th enau ? I Paham y dychmyga fy meddwl fath wagedd, Does yma ond man-lwch ei gorffyn mewn Hygredd Ymdrechodd deg ymdrech, ehedodd i wynfyd, Gorphenodd ei yrfa, coronwyd ef hefyd Enillodd y rhyfel, ca'dd goncwest yn ddibrin, Boed dyfal fy ngweddi am gymorth i'NN- ddilyn.
UNDEB YSGOLION GOGLEDD CEREDIGION.
UNDEB YSGOLION GOGLEDD CEREDIGION. (Pat-had </ r rhift/n diweddafj. DOSBARTH DAN 16 OED Hanes Joseph. Dosbarth Blaenaf. O ysgol Sal em.Sarah Ellen Jones, D. D. Morgan, T. M. Roderick, Esther Lewis, M. J. Morgan, Letitia Jones, Mary Rees, Elizabeth, Williams, Edward D. Rees, John R. Mason. Baker Street.—Martha J. Evans, Hannah M. Evans, Susannah Williams, Lydia I ones, W. L. Williams. Tralybont.—Gwesyn T. Williams, J. Morgan, R. K. Hughes, Ethel Jones, Rosamond Morgan. ComminscochMargaret Anne Evans. --Mary Ellen Davies, Mar- garet J. Thomas. Ail Ddosbarth. Baker Street.-Hannah M. Wrilliams, James Ll. Thorn as. Salem.—Arthur David Lloyd. Bethel, T"alybont.—John J. Nelson, David Thomas Morgan, Elizabeth M. James, Mary E. Griffiths, James John James. Bethania.—Edward John Owen. Clarach.—David John Davies. Enoch Jones. Bethesda,Elizabeth J. Benjamin, Azariah Davies, Sarah Ellis. Comminscoch. Lizzie Jones, Mary Anne Jenkins, George Samuel, John. R. Jenkins. Llanbadarn.—M. J. Isaac, Annie Davies. Arholwr, Mr. Daniel Jones, C.M., Talybont. DOSBARTH ])AN 21 OED. U Yr enwad Cynull- eidfaol," gan y Parch, H. Ivor Jones. Dosbarth Blaenaf. Ysgol Talybont.—Winifred M. Williams, James Rees. Ail Ddosbarth. Talybont.—Catherine Jane Pritchard, Sarah Jones, J. Morgan Wrilliams. -Catherine Jones, Emily Evans. Arholwr, Proff. E. Anwyl, B.A., CoJeg y Brifysgol. DOSBARTH DROS 21 OED-" Crist a'r saith eglwys," gan Dr. L. Probert. Dosbarth Blaenaf. Salem-Hannah Evans. Baker Street -Margaret Jones. Ail Ddosbarth Stile, -Eli zabetli Ann Rees, Mary Jane Thomas, Elizabeth Jones, Sophia Edwards, Margaret Rees. Baker Street-James Rees. Arholwr, Proff. D. M. Lewis, M.A., Coieg y y Brifysgol. Nid oes eisiau petruso na wnaeth: yr oil o'r arholwyr eu gwaith yn effeithiol, gonest, a chydwybodol, y rhai a ddygent y dystiolaeth oreu i'r ymdrech a'r llafur oedcl wedi cael ei wneyd yn ystod y tymor a basiodd yr oedd amryw o'r ymgeiswyr yn y safonau uchaf wedi gwneuthur yn ganmoladwy. Yn ycfr-vanegol at yr uchod, cyflwynwyd tystysgrirau i'r rhai Ilwyddianus yn nghyfundrefn y Tonic So ffa JUNIOR. Salem—Jacob Jones, Jacob M. Jones, Jacob Davies. Baker Stred-Maggie Jane Jones. -Talybont—Edward John Owen, Ethel Jones, 1 Emma J. Beaumont, Samuel O. Morgan, Austin Hughes, Griffith S. Morgan, Howard Hughes, Ernest M. Williams, Arthur R. Nelson, Idwal Morgan, Joseph Henry Edwards, Sophia Jane Owen. < ELEMENTARY. S(ilei;z. --Jacob Jones, Jacob M. jones, Morgan L. Morris, Elizabeth Williams, Eliz- j A. Williams, Rebeccah James, Arthur D. Lloyd. ( Baker St;-eel. -James Davies, Kitty Jones, John Owen Roberts. Talybont.—Dennis Hughes, Ethel Jones, Edward John Owen, Margaret J. Jenkins. Bethesda. Mary Jane Evans. INTERMEDIATE. W ? Salem. Sarah E. Jones, Letitia Jones. Baker Street.- Jam; Eleanor Davies, Mary Winifred Parry, James Llewelyn Thomas, Owen Jones, Miriam Davies, Albert Edmund James, Brinley H. James, Jane Evans. Talybont.—-Winifred M. Williams, Gwesyn T. Williams, J. H. Evans, Elizabeth James, t Rosamond Kate Hughes, D, T. Morgan, George B. Hughes, Albert Owen Nelson, Johnny Thomas Edwards. FIRST GRADE STAFF NOTATION. Talybont.—John Jenkin Nelson, Emrys Morgan, John Thomas Edwards, Gwesyn Thos. Williams. Salem. Hannah Evans. MUSICAL THEORY. Talybont.—John Jenkin Nelson, Enirysl Morgan. 1 Arholwr, Mr. D. W. Lewis. Yr oedd yr ymgeiswyr yn y gwahanol safonau wedi cynyddu yn ddirfawr ar y peth yr ucddynt f y ddwy flynedd a basiodd Ni a hydexwn mai cynydd amlwg welir y naill fl\\)-ddyx) ar ol y llall, fel y megir dynion ieuoinc cryff.on o ran meddwl, sel, a gweithgarwch gydaj7 achos y Gwaredwr. Cyfeiliwyd wrthyrorgtll/l gan Miss Miles, Aberystwyth, a Miss Ashtoti, lalybont, a chawsant eu cynorthwyo g-an lu oofferynaucerdd eraill, y rhai sydd yn cytlym dd'od yn bethau cynefin mewn cyfarfodydd cysegredig ac yn ychwanegu Ilawer at effeithioldeb y canu. Wedi i'r Parch. Job Miles, Aberystwyth, gynyg z-, y fod diolchgarwch gwresocaf y Gymanfa yn cael ei roddi i'r arholwyr a'r holl swyddogion, dygwyd un o'r cymanfaoedd cerddorol mwyaf dymunol i derfyniad llwyddianus. Rhoddwyd derbyniad croesawgar i'r holl ddieithriaid gan M. Jones, y gweinidog, a phobl ei ofal, gan ddarparu yn helaeth mewn lluniaeth flasus ar eu cyfer, ac yr oedd hyny yn g-olyg-u rhywbeth pan ddeallir fod canoedd o bell ac agos ynghyd o'r gwahanol leoedd cylchynol. Llanwyd yr addoldy hardd a chynulleidfa barchus o ddynion awyddus i folianu enw yr Arglwydd. Borth J. LLEWELYN, Ysg.
I am ^orris, ,-
I am ^orris, GAN Y PAJWU. Evxx JONES, CAERNARFON. III. Hyrtlnodd y g-oelhren i mi letya dros ystod misoerld cyntaf fy arhosiad yn Nghorris gyda Robert Owen a Mrs. OrIon yn Glandwr Yr oedd Robert Owen yr esiampl berffeith- iaf o weithiwr a adwaeuais erioed. Yr oedd yn lluniaidd a g-landeg o gorff. Ni hyddai bytli yn ewyno o ran oi ieeliyd. Nid oedd o ran ei gyneddfau na niwy na llai na gweitli- wyr yn gyffrodiii. Darllenai ycliydig, yn Il/ b., t' emvedig ar gyfer oi ddosbarth yn yi Y sgol Sul, dros yr hwn y gwyliai yn ofalus. Ni ddarfu iddo erioed antnrio mown dim. Pre- swyliai yn oi dy ei hun, acyr oedd yn derbyn ardreth oddiwrth dy llai na'i dy ei linn, y naill ben iddo. Gweitliiai yn Aberllefeimi. Ei waith ydoedd darparu eerrig- beddi a tliori arnynt, nid iddo ei hun, ond i berehenog y eliwarel. ('odai Arrs. Owen yn fuan ar ol pedwar bob dydd. a byddai yntan i T-iiv fel y cloc cyn pump. Wedi bvryta, eadwai ddyledswydd deuluaidd iiior ddifwlelv a tlioriad dydd, liaf a gauaf yn union yr un fatli. Yr oedd ganddo bron ddwy filldir i'w cerdded at ei waitli. Und yr oedd yn ddyn perffaitli gydwybodol, a byddai wrth pi waitli bob dydd ar ganiad yr ndgorn. Yr oedd iiior gysou a deddfau natur. Deuai adref ar ol noswylio. ae yn gyffrodiu i'r capel. Yr oedd yn fiaenor yn Rehoboth. Y chydig a ddywedai, ond yr oedd yno i gyd. Ni byddai ef, hyd" y gvryd(hvii i, byth yn prchn, nac a'i dafod, nac 1110,yn iliii-li N-iv ffordd arall. Ef0 oedd yn gofalu am gyilog y bugail, a deuai hwnvr yn ei dymor, mor rlieolaidd a thymhorau y fiwyddyn. -11 oedd mor garedig ag ydoedd o gall, ac mor g-all ag y gallai dyn fod. Nid oedd dan unrhvw rwymau i neb, na neb dan rwymau iddo yntau, ond rlrwymau eariad, ac felly yr oedd yn drwy a (11 ddynol ac annibynol. A plie gofynid i mi pa Aved(I y dymunwn i weitlnvyr CVinni fod ? Atebwn yn ddi- botrus, yn union fol Robert Owen. Ac yr oedd Mrs. Owen cystal ag yntau. Yr oedd hi yn fereh i Mr. William Jones, tad Mri. David a AV, illiaiii Jones. Machynlleth, a gall- asai ddisgyryl tipyii o ffafraeth i'w gwr ae iddi hithau yn y eliAvarel. Ond ni ehlywais iddi erioed g-eisio dim. Yr oedd hi mor HU- nibynol a nob o'r teuln, ac yn hyw ilioi ddedv.yt'd, hyd y gallaswn i gasglu, a neb t;1 ar wyneb pridd y ddaear. Y mae Robert Owen yn ei fedd er's blyn- yddoedd, a Mrs. Owen bellach wedi ei ddilyn. Dichon y bydd rhywun yn barod i OfYll i mi, paham yr wyf yn eymeryd eymaint o draffprth i ysgrifenn hyn am Robert Owen? zn Fy ateb yn benaf ydyw, id lo roddi argraff alluiteadwy ar fy meddwl i, am yr ycliydig fisoedd y btiiii i yn aros dan ei gronglwyd o'r hyn y gallai gwe'thiwr eyfiredin wneyd ei hun yn ei gyleh ei liun lieb anturio nae anesmwytlio. Nid oedd Robert Owen yn ddim on 1 gweithiwr. Er hvny, yr oedd yn b v v (lrwyadl foiieddwr, o ran sefyljfa, gwisg, moes, safle ac ymddygiad. Llonodd laiver ar fy ysbryd i. Ni ddeuai byth ataf i af- lonyddu ar fy jiarllen. Cadwai yn hollol ar ei derfynau ei hun. Oad pan ddeuai, yr oedd genyf yr hyfrydwelx nnvyaf yn ei g'wm- b oj t/ tJ t. b peini. Yr wvf yn eysuro iy hunau i mi weled un, yn sefyllfa gw( itliiwr eyfl'redin. y goixai o'r dda.i fyd." Ileddwcli i'w lweli.
CYMANFA YSGOLION WESLEYAID…
CYMANFA YSGOLION WESLEYAID CYLCHDAITH TOWYN. Cynhaliwyd y Gymanfa uchod eleni yn Llan- egryn. Y cyfarfod cyntaf am I I o'r gloch, y gwahanol Ysgolion wedi dvfod yn nghyd yn gryno. Cludid y plant o Aberdyfi, Towyn, Abergynohvyn a manau eraill mewn gwageni, ac yr oedd y daith felly yn hynod o ddymunol drwy fod y tywydd yn nodedig o ffafriol. Yr Arweinydd eleni ydoedd Mr. James Lewis, A. C., Corris, yr hwn a roddodd fodd- lonrwydd neillduol. Dechreuwyd y cyfarfod cyntaf gan Mr. Lewis Rees, Carmel. Llvwyddwyd yn ddoniol gan y Parch. Mostyn J uns. AUcrdyli. Ca.f'sJ.J ai> erchiadau barddonol gan liar, Dyfi, Mostyn, Mri. W. E. Jones, a L. Rees. Am adrodd emyn, gwobrwywyd dau o Abergynolwyn, a Mr. Hugh Lewis, Bryncrug, am adrodd y prif ddernyn cystadleuol. Am ysgrifenu Alaw ar y pryd, Mri. Humphrey Lewis, James Jones a Hugh Lewis, Llanegryn, a H. Grffiths, Aber- dyfi yn gyfartal- Canu Deuawd, Miss Susie Davies, Aberdyfi, a Humphrey Lewis, Llan- I egryn. Yn macs llafur Dosbarth yr Hy- fforddydd" enillwyd y tlws arian a'r marciau uchaf gan Mr. R. Caradog Pryce, Aberdyfi: yn "Penyffordd" gan Miss Jones, Bryncrug. Rhan 2 o'r Hyfforddydd, Mr. L. Jones, Towyn. Rhan gyntaf o'r Hyfforddydd, Mr Charles E. Davies, Towyn. Dosbarth pedwerydd Hanes lesu Grist," goreu Miss Louisa Jones Aberdyfi. Dosbarth trydydd, "Exodus" (dan i6eg oed,) goreu Miss Susie Davies, Aberdyfi. Eto, Exodus" (i rai dan 20 oed) goreu Miss Sarah Hughes, Aberdyfi. Dosbarth cyntaf, "Hebreaid." goreu Miss. M. J. Owen, Aberdyfi. Parti o Lanegryn enillodd am ganu y Don "Rhyl." Am chwe' pennill Yr ym- gnawdoliad," goreu "Dyfi." Tri phennill "YSabboth," goreu Mr. E. Morris, Bryn- crug. Am y Tracthawd ar Gyferbyniaethau yr Epistol at yr Hebrcaid," goreu L. LI. Owen, Bryncrug. Am Unawd, goreu Miss Susie Davies, Aberdyfi. Mewn Sillebiaeth, gwobr- wywyd Mri. R. Edwards, Abergynolwyn, R. Ll. Hnghes, a Miss M. E. Morris, Aberdyfi, a Mr. Humphrey Lewis, Llanegryn. Areithio .,r) difyfyr, Mr. H. Humphreys, Bryncrug, a Dyfi yn gyfartal. Adrodd unrhyw adnod o Diar- hebion 26 pen. Miss Lewis, Abergynohvyn a Miss Louisa Jones, Aberdyfi yn gyfartal. Gwobrwywyd COr plant Aberdyfi dan arwein- iad Mr. Hugh Griffiths, am ganu "Diadem." Yr arholwyr yn y dosbarth llafaredig oeddynt Mr. E Jones, Towyn a Mr. W. Owen, Bryncrug. Beirniaid y dosbarth ysgrifenedig, Parch. J. O. Parry, Meifod, a'r Traethodau, y Parch. E. Mostyn Jones, Aberdyfi. Y Gerddoriaeth, Mri. James Lewis, A. C., Corris, a E. Maen- gwyn Davies, R. A. M. Barddoniaeth, Tal- fardd ac liar. Adroddiadau, &c., Mri. Evan Evans a Evan Hughes, C. S. Yr oedd y cyfarfod nesaf am 4 o'r gloch. Dechreuwyd gan Mr. E. L. Rowlands, Aber- dyfi. Llvwyddwyd gan Mr. Hugh Humphreys, Bryncrug, Llywydd yr Undeb. Prif waith y cyfarfod hwn oedd canu y Tonau canlynol:- "St. Helen," Dyffryn," "Navarre," "Cysur," "Alun," "Horeb," "Caroline," "Harlech," St. Paul," Hiraeth y Cymro.' "Burford," "Diadem," a'r anthem, "Byd o Erlidiau." Tystiolaethai y brodyr na chafwyd gwell canu ar y cyian nag a gafwyd yn y Gymanfa eleni. Cymerwyd rhan trwy amryw anerchiadau cynes &c. gan Mri. Hugh Pueh, Llanegryn, Lewis Rees, Evan Eva-n^, J. liar Davies, Towyn, a'r Parch. Mostyn Jones. Cyfeiliwyd yn fedrus gan Mrs. Cadvan Davies, a chydnabyddwyd diolchgarwch iddi, ac i'r Ysgrifenydd—Mr. E. M. Jones, Abergynolwyn, a chyfeillion y lie am eu darpariadau helaeth ar gyfer y Gyman- fa, ac i'r Annibynwyr am eu caredigrwydd yn rhoddi benthyg y Capel. Ar ol y cyfarfod cyntaf, cyfarfu y Pwyllgor ac ymdriniwyd a gwahanol bethau ynglyn a'r Wyl. Pasiwyd fod y Pwyllgor newydd a eth- olir gan y gwahanol Ysgolion Sabbothol nesaf i gyfarfod yn Towyn, Mehefin Isfed, am ddau 1) o'r gloch. Fel y canlyn yr enillwyd marciau gan y gwahanol Y sgolion yn yr arholiad Llafaredig ac Ysgifendig eleni:—- Aberdyfi, 5275, Abergynohvyn 3513, Towyn 3424, Llanegryn 2174, Bryncrug 1085, Carmel 856, Llwyngwril 642.-—Dyfi.
CORRIS.—
CORRIS. — YR EISTEDDFOD GADEIRIOL.—Daeth 13 0 gyfansoddiadau i law yn dwyn y ffugenwau canlynol ar y Bryddest- "YrYmfudwr." Sef Ap Emrys; Adlais Hiraeth; Anade; Awel Mai Byron Capt. Cook Gwenolydd Go- beithiol; Gwywedig wedd Hyderus; Lazarus Peredur, a Deithiwr. Englyn- "Amen." 12. SefAddolwr; Addolwr ar ddeulin; Bardd y Bryn; Brython; Cambro; Cymro Pur; Daf- ydd; Llals Amen yn Llys Mynach; Min yr Hwyr; Sylwedydd; Un diawen a'r Cywair Lion. Penillion Y Mynydd." (12) sef Idris Gawr; Bryniog; Maby mynydd; Awel o'r mynydd; Ap Uthr; ac Unig. Traethodau a'r Cvfieithiadau:—Anonymus; Memo; Disgybl i'r diweddar H. LI. Jones; Un hoff o'r Ysgol; Bleddyn; loan; Linguist; A. B. C.; Meirion- fib; Llewelyn; Llywdyn ein lIyw olaf; Mvf- anwy; Disgybl; Dysgybl; ldwal; Hector; Honis, a Meiriona. Dyma restr o'r ffugenwau mor bell ag y iaethant i m llaw. Cyhoeddir y gweddill lei y deuant i mewn. Mewn nodyn cyfiinachol dyu ed rhai o r Beirniaid, fod yn eu meddiant (iyfansoddiadau teilwng n unrhyw Eistedclkc1 yn NghYmru, a d\eyd y lleiaf. yr ¡ ,t 4'I,)'(h.i