Y Negesydd

Gorphenaf 4ydd, bu fany y Tarch. John ei eit; DrefnciAvydd, yn 92 mlvrvdd oed. ec ueuodd bregethu yn 1835, a gAvnaeth Vdi niaAM- gyda'r Methodistiaid yn a^AA\n. C'laddwyd ef yn mynwent Dreinewydd. J

JV6gofiott am ot't'i$, GAN Y PARCH. EVAN JONES, CAERNARFON. VIII. Paliain y galwyd capel y Methodistiaid yn Nghorris yn Eelioboth—ehaugder — y mae yn anhawdd dweyd, heblaw y gellir bod yn sicr fod rhyw reswin, gwan neu gadarn, dros ei alw felly. Safai ar lecyn amlwg, ar dir Tynewydd, Avedi ei roddi i'r Methodist- iaid gan yr hynod Ddafydd Winffre, tad Wmffre Dafydd. Yr oedd yn gapel mawr, eang; ac ar ol byw am fwy nag ugain nilynedd yn y capel bychan cyntaf, ac i'r achos clnvyddo, a cliael adeilad a gyfrifid yn fawr ac ardderchog, fel yr oedd y capel hwn, nid annihriodol oedd ei alw yn Rehoboth—ehangder. Syml a diaddurn iawn oedd yr olwg allanol arno, yr un hyd a lled-ac wedi ei adeiladu o gerig llwydion Sir Feirionydd. Oddifewn yr oedd yn un o'r rhai mwyaf cyfleus i ddAveyd a gwrando ynddo. Daliai o dri i bedwar cant. Nid oedd oriel arno; ond yinddyrchafai yr eisteddleoedd uwchlaAY eu gilydcl o'i am- gylch ar ffurf haner crwn, a'r pulpud a'r sedd fawr ar y taken deheuol iddo. Yr oedd ty neu ddau wrtli ei dalcen gogleddol, ac UAATcliben y rhai hyn yr oedd y Babell," —lie y byddai y Eechabiaid yn dwyn eu gwaith ymlaen. Yn gysylltiedig ag ef yr oedd myiiAvent eang—rhodd yr un teulu drachefn. Ac oherwydd fod mynwent y plwyf yn mhell—ryw dair milldir o ffordd, I y yn Nhalyllyn—yma y byddai bron holl I bresAvylAAyr y parthau hyn o'r plwyf yn cael eu claddu. Nid AAyf yn cofio yn awr, os clvAA'ais, pa faint a gostiodd y capel hwn—yr ail o'r dechreuad ond y mae yn amlwg oddiwrth ei faint a'i ffurf, a'r pethau oeddynt gysyll- tiedig ag of, fod ei adeiladu yn gryn orcliest ac yn amlygiad 0 ffydd fawr iawn. Buwyd yn hir cyn talu am dano ac y mae hyn yn braíd o'r un peth oblegid po buasai hyny yn both cymliarol liaAvdd, nid dyn i orpliAAys dan y baich fuasai IV, iiiffre Dafydd. O'r diwedd, dyma y baich yn niyncd yn rhy (Triviii i'w oddef yn IIAVY. Daeth Richard Wniftre o'r Dyffryn,—ie, y Parchoclig. Richard Humphreys—yno ryw noswaith, nos SadAvrn os wyf yu cofio yn iawn. Yr oedd y lie yn llaAvn, a dyma y doethaAvr o'r Dyffryn yn dechreu ami. Ni chlyvrais nemaArr o'i araeth ddoniol, dim ond un sylw. Fe ddywedir," meddai, "fod llon'd capel o gcryg yn ddigon i adeiladu ei furiau i gyd; ac fe ddylai fod llon'd capel o boholfol sydd yma—yn ddigon i dalu am dano." Wel, a hai!" meddai Wmffre Dafydd, Mi awn ati, ynte: faint rowch ch'i, hwn a mi roi i fel a'r fel." A dyna ben ami. Daeth y ddvlcd i lawr yn rhwydd. Pan ddaethym i yno, nid oedd y capel hnvi-i Arn llawn. Ond yr oedd wedi bod felly, cyn i Aberllefeni, Esgeirgeiliog, a Bethania, t) n) fyned allan o hono. Ac yr oedd ei fod yn fwy na'r angen cyffredin yn dda iawn ar gyfer adegau neillduol, pan y byddai Cyfar- fod Misol a chyfarfodydd eraill yno; oblegid mewn gwirionedd i Gorris yr ym- gynullai yr holl ardaloedd ar bob achlysur o hWYR, a Rehoboth oedd y lie mwyaf cyfleus i gyfarfod yn Nghorris. Y mae yr hen gapel wedi myn'd, oblegyd yn y ilwyddyn 1869, adeiladAvyd y capel llewydd, liardd, cyfleus, a chostfaAvr, prcsenol. yn ei le. Ond y mae yn dda genyf fcddwl am yr hen gapel 0 hyd. Yr oedd yn g-olofn i ofal a ffyddlondeb y tadau. Fel y dywlJd- wA'd, crvn orcliAvy] oedd i ddyrnaid o l)obl dlodion fyned dan y cyfritolcleb o adeiltidu y fath gapel. Y n yr hen gapel heJ:yd, yr oedd yr hen ddoniau wedi cael eu gw John Elias, Ebenezer Richard, John I^van??, New Inn, a'r ardderchog lu" 0 lefiM'vryr fu yn myned trwodd o Ddc i Ogledd, ac o Ogledd i Dde. IJgeiniau o Avle'ldoedd breision a gafwyd yn yr lien doml: a byddai yr lien bererinion yn colli dagrau Avrtli son I v v L I am danynt. Nid rhyfedd eu bod yn anniben 1 i adael yr lien gynteddau, ac i flvsio drachefn jj gynhauaf yr addfediad cyntaf. Yma y | declireuais inau yn fL'urfiol ar iy ngAvaith, yn | nghanol ysbrydion gwresog a gogoneddus yr hen bethau. Cafwyd cyfarfod sefydlu. I I y Yr AAryf yn cofio yn dda y croesaw calon a roddid i mi gan bobl na welswn mo honynt gan nwyaf erioed o'r blaen ac mor gefnog- ol yr oeddynt i mi. Nid wyf yn eofio yn awr pwy, heblaw y rareh. Francis Jones, y pryd hyny o Aberdyfi, oedd yn y cyfarfod. Dichon fod Dafydd RoAvland o Bennal, y mae ryw adgof ar fy meddwl ei fod, ac feallai eraill. Dywedasant yn dda iawn: a cliofiaf i Mr. Jones grybwyll yn effeithiol am rywun oedd yn ymwelydd a, Paul—"Efe a'm llonodd i yn fynych." Ac yr oedd arnaf finau lawer o eisiau fy lloni.

SYR ROGER MOSTYN. Syr Roger Mostyn a ymenwogodd yn fawr wrth gefnogi Siarl I. Cyfododd fyddin o bymtheg cant o ddynion mewn deuddeg awr o ow blith glowyr Mostyn. Yr oedd ganddo wylwyr yn cadw ei dy, ddydd a nos; ond bu gorfod iddo roi i fynu i wyr y Senedd yn Medi 1643, gyda phedair canon, ac arfau eraill. Dioddef- odd wedi hyny galedi mawr, canys atafaelwyd ei dirocdd, a chostiodd iddo 852P. o ddirwy i'w cael yn ol, yr hyn oedd yn anferth o swm yn yr oes hono. Ar adferiad y Siarliaid, a'i deyrn- laeth, cafodd ei eiddo yn ol, a'i greu yn Farwnig, Awst 13cg, 1660; ond er hyny, yr oedd yn teimlo effeithiau y rhyfel cartrefol, fel yr oedd ychydig o bunoedd yn wasanaeth mawr iddo, canys y mae ar gael lythyr o'i eiddo at ei gymydog, PYERS PENNANT, o Bychton, i'r perwyl yma :— Mostyn, 1674. Anwyl Pyers,— Vr wyf yn gobeithio yr esgu^odwch fi am anfon am y 4p. sydd yn ddylecki's arnoch i mi am y par ychain, canys y mafe- arnaf cisiau yr arian i wneyd i fynu 20p. i anfoft fy mab i Rydychain yr wyt linos nesaf.—Wyf, anwyl Pyers, yr eiddocli, &c., Roger Mostyn Pa sut y mae eich pen chwi, boreu heddyw ? y mae cur cyndaeiriog yn fy mhen i." Oddiwrth yr ol-ysgrif sydd yn niwedd 1 lythyr Syr Roger, ymddengys eu bod—Pyers Pennant a Syr Roger, wedi bod yn cyfeddach a'u gilydd y nos o'r blaen, fel yr oedd arfer boneddigion yr oes hono, hyd nes eu bod yn lied anghymwys i unrhyw beth dranoeth. Y mae yn rhaidl fod yr arian yn brin iawn, fel niai 4p. a geid am ddau ych; ac ystyrid Barwnig Mostyn yn hael iawn yn anfon ei etifedd tebygol i'r Urddysgol gydag 20p. yn ei logell.

BWRDD PYSGOTA MEIRION. Cynhaliwyd v eyfavfod blynyddol yn Abermaw, Gorphenaf 18fed. Mr. W. R. M. Wynne yn y gadair (am y tro). Gohiriwvd penodiad y cadeirydd am y flwyddyn hyd y cyfarfod nesaf. Hysbyswyd nas gallai Bwrdd Masnacli anfon arolygydd 'i wiieyd arcliwiliad ar yr argauon a'r atalfeydd yn yr afonydd ar hyn o bryd. Yn ddiweddar, aeth y bwrdd i'r gost o droi yr afon ger Geulanfronwian, Dolgellau, i'w hen sianel, or inwyn hwyluso rhediad y pysgod i fynu, a dygwycl cwyn gan Mr. John Williams, Gwernhefin, dros Mrs. Royle, y perchenog, Yu gofyn am lOp. o iawn am y niwed a Avnaed i'w tlrir, a bygythiai os na tlielid liAvy, y synmdai Avaftli y Bwrdd. Dadleuai amryw aelodau nad oeddynt yn gyfrifol os rliedai yr anfon ar hyd ei lien sianel, ac nad oedd eu gwaith hwy yn peri mwy o niwed nag a Avneid o'r blaen ond ar ol siarad, pasiwyd i SWIll, heb fod uwehlaw 5p. i gael ei wario i rwystro niwed pellach i'r tir hwn. Gwnaed syhv ar argae Melin Beddgelert, lie yr hys- Z75 byswyd fod canoedd o bysgod yn cael eu 11add yn rliod y felin. Oedwyd ystyriacth t, v V V o'r mater hn1 y cyfarfod nesaf. Cyfhvvnodd Mr. Henry Humphreys, y prif geidAvad, ei adroddiad am y chwarter diweddaf. Dywedai y nodAveddid v t_\ anor gan ddwfr isel, olierwydd y syclider maitli. Nid oedd dim wedi ei wneyd yn GrAvynfynydcf 1 atal dinystr v pysgod. AVrth bont Mallwyd cafodd ddau foneddvrr yn pysgota, a elian un o hllynt frithyll pAvys. Mown atebiad I gwostiwrL, dvwedant 11a feddant drwydded, ac inai pysgota brithylliaid yr oeddynt, a bod y tir yn rhvdd. Anogai y ceidwad y Bwrdd 1 atal pob pysgota lie rhedy gleisiaid os heb dnvydded ar ol Meliefin cyntaf. Aeth ef a'r eculwad Lewis Thomas i Glandvfi, lie cawsant yr oil o'r rhwydi yn gywir, oddi- sh*' dwy, sef eiddo Thomas Watson, Aber- (41 a Williams, Denvenlas. Ar y WJaslyn y daliwyd mwyaf o bysgod gyda 1.1V'(li *3lnor hwn. Yr oedd un rhwyd ecu dal mewn un 11a nw yn Mehefin o 200 Pwys o bysgod. MeAvn llawer o onyckl, yr oedd graian yn can eu inynedfa, 'Tlf r/H'1(1 eraill wrth bont Llan- y ;A Argaefelin,.Beddgelert, Argaeffactri, Craig Cl Aberllefenni, AbergAvidol, ^on> Argae Bryncrug, a dwfr ai i^nGwynfynydrl, V rhai a gvflwyn-1 00,1,1 Jacob Davt? •' a Thomas.—Mown 1™ 11 T\rAV^ n yuglivlch rliAvydi. anghy\yii\ dATwedodd Mr "\Vn+„ -JIT- • n atson ei fod wedi cvAviro ei rwvd; ac eglurodd Mr. Wm. Williams ei fo(I le" j dd roddi far ar a- rhwyd pan r.lwodd 3 ceic wad. Gallasai y tar beri iddo grebychu.

GARTHBEIBIO. Yn Salom, capel y Wesley aid, traddod- wyd darlith ar yr enAvog "Rowland Hill," b gan y Parch. E. Jones, gweinidog y Gylchdaith. Cadeirydd, Mr. E. Anwyl Evans, Llanfair. Aeth yr elw at yr achos lleol. Fe gafwyd darlith dda, a'r gAvrandaw- iad mwyaf astud. Y mae Mr. Davies, Rectory, wedi ymadael a'r plwyf hwn, ac yn riayned i gartref Elis Wyn o Wyrfai. Cafodd ei ethol yn gadeirydd Cyngor y Plwyf, a thrwy ei ymadawiad, yr ydym dan orfod i ddeAvis cadeirydd nowydd, nid oos sicrwydd eto pwy a fydd hwnw.

YSGOL SIROL GANOLRADDOL TOWYN. YSGOLORIAETHAU A ENILLWYD. YSGOLORIAETHAU MR. JOHN OWEN. Total exemption from the payment of School Fees. i. H, D. Humphreys, Aberdovey Board School. Fxemfttion from the payment of half the School Fees. i. Rowland Davies, Aberdovey School Board. -2. Susanah Davies, do. YSGOLORIAETHAU AGORED. Total exemption from the payment of School Fees. 1. DaA-id Roberts, ToAvyn, National School. 2. John Williams, Aberdovey, Board School. Exemption from the payment of half the School Fees. 1. Sarah A. Bell, National School, Aberdovey. 2. W August Evans, Board School, To wyn. 3. Eliz. Humphreys, Board School, Aberdovey. 4. David Jones, National School, Towyn. S. Maggie Jones, Board School, Aberdovey, 6. E. Lloyd Jones, Board School, Towyn 7. R. Wifred Jones, Board School, Llandinam. 8. Maggie Owen, Board School, Aberdovey. 9. Mary E. Owen, Board School, Aberdovey. 10. D. LIe-w. Roberts, Board School, Bryncrug. 11. Edward Thomas, Board School, Towyn. 12. Eliz. Williams, Board School, Aberdovey. DOSBARTH CORRIS. Scholarship in eluding- exemptioll from half fees. i. E. P. Evans, Board School, Corris. 2, D. W. Ellis, Board School, Corris. DOSBARTH DINAS MAAVDDAVY. Scholarships including exejnption from half fees. i. David Jones, Board School, Aberangell. 1 2. A. M. Davies, Board School, Aberangell. DOS!'ARTH I'EXNAL. Abergroes Chai'ity Scholarship. i. Mary Jones, Board School, Pennal. 2. Mary Davies, Board School, Pennal. Dechreuir y terlll nesaf Medi 16eg, 1895.

EISTEDDFOD GADEIRIOL CORRIS. Gorphenaf 4ydd, 1895. Bcirjiiadaeth 11Jr. David Crew/, Llundain, ar y Traetlzodalt ar Ysgo lion Nos—at, giverTH a' it dyla JI wad. Derbyniwyd pedwar cyfansoddiad ar y tcstyn uchod. Mae rhai 0 honynt yn arddangos cryn fesur 0 allu ac yni meddyliol yn eu hymdrin- iaeth a'r pwnc. Ceir yr oil o honynt Avedi eu h)rsgrifenu yn ddcstlus, heb ond- ychydig o wallau dibwys mewn sillebiaeth yn anurddo eu tudalenau. Er hyny. buddiol fyddai iclàynt fed yn fwy gofalus yn y dvfodol. Dygant y trugenwau canlynol:—" I'n hoff o' r "Ysgol," VysgybI z" r diweddar ji. Jj. l()ll(,s," "j\'le/7/o," ae A 7lO7/)'/71OIIS." Ull hoff o'i- Ysgol.—Yr ysgrifen yn eglur, a'r sillebiaeth yn bur gywir, ond yr arddull a'r cyfansoddiad 3-11 wallus. Y mae y rhagarwein- iad (y drydedd ran o'r traethawd) agos i gyd yn ddiangenrhaid. Gwan yclyw yrymdriniaeth aT werthfawredd yr YsgolNos, a gwanach fyth ar ei dylanwad. Nid ydyw Un hoff 0'r Ysgol wedi cymeryd gafael o ddifrif yn ei destyn. Dwg i mewn bethau anmherthynol hollol. Traethawd cyffredin, dibwynt ydyw, heb gyff- wrdd ond ychydig a'r testyn. Dysgybl i'r diweddar H. JJ. foJies.—Dyma y traethawd meithaf, rhy faith, i'n tyb ni, i osod allan y mater a gynwysa. Y mae ei ar- ddull yn llipa a bier. Ceir rhagarweiniad da ond cynwysa bethau diangenrhaid, gallesid crynhoi yr oil i lai na haner y lie a gym era. 0 dan y penawd Ysgolion Nos—eu gwerth," ceir rhai sylwadau buddiol a da iawn, ond eu bod braidd yn anhrefnus a dibwynt. Diangen- rhaid, ni gredwn, ydyw ei sylwadau ar dduwin- yddiaeth. Teimlo yr ydym fod y Dysgybl, tra yn dweyd pethau da a buddiol iawn, yn pre- gethu gormod o lawer. Nid anerchiad ar gyfer y bobl ieuainc yn y seiat a ddysgwylid, ond traethawd ar fater sydd tuallan i'r eglwys. Ery cwbl, addefwn yn rhwydd fod traethawd Dysgybl yn dangos cryn feddylgarwch a llafur mawr. Nejjio.—LlaAvysgrif dda, a'r sillebiaeth yn weddol gywir ar ei hyd. Y mae yr arddull yn rhagori yn faAvr ar eiddo y ddau arall, ac yn fwy trefnns na'r naill na'r llall; ond nid yw yr ymdriniaeth yn dangos cymaint o 61 llafur a'r eiddo Dysgybl Pr diweddar H. Lt. Jones. Y mae yr ystyriaethau i ddangos gwerth a dy- lanwad yr Ysgol Nos yn bur dda. Ond rhyw deimlo yr ydym fod yr ymdriniaeth yn wan, neu, i newid y ffugwr, y mae yr esgyrn yn gryf- ion, ac wedi eu rhoddi wrth eu gilydd yn wych, ond y mae y cnawd sydd am danynt yn brin, yn eiddil, yn flabby, ys dywed y Saeson yma. A jtojiymous.—Ysgrifen dda, sillebiaeth gy- wir, rhagymadrodd priodol, yr ymdriniaeth yn dangos medr a threfnusrwydd. Ymddengys i ni fod Ajiojiyjjious yn deall yn Avell na'i gyd- ymgeiswyr wir amcan yr Ysgolion Nos, ac i'n bryd ni wedi deall yn well amcan y pwyllgor yn rhoddi y testyn, a'r canlyniad ydyw ei fod wedi ysgrifenu yn fwy uniongyrchol ar y testyn. Y mae yn Avir y gallasai roddi mwy o ystyr- iaethau i ddangos "gwerth yr Ysgolion ond, a chymeryd pobpeth i mewn, yr ydym yn ddi- betrus yn cyhoeddi Anojiymous yn oreu ac yn deilwng o'r wobr. Yr eiddoch ar air a chydwybod, D. OWEN. Y goreu oedd Mr. Joseph Evans, Pantperthog.

NODION 0 TOWYN. DOSBARTHWR NEAVYDD,—Deallwyf fod y Negesydd wedi cael dosbarthwr ncwydd yn Towyn. Ein barn yw na fydd yn un anfantais i'w gynydd, ond hytrach yn fantais. Mantais i werthiant bobpeth yw myned o ddrws i ddrws i'w gynyg. YR YSGOL GANOLR.ADDOL. -I )ydd Sadwrn, 27am cynfisol, bu cyfarfod dyddorol yn Assembly Rooms, Towyn, i'r amcan o wobr- wyo y rhai gorcu o ysgolheigion yr ysgol uchod. Llywyddwyd yn ddoeth a medrus gan Dr. Grosholz, yr hwn sydd yn gwneyd bobpeth yn ei allu er llwyddiant ysgol Towyn. Siaradwyd yn dda gan H. Haydn Jones, Ysw., U.H., a'r llywydd, T. F. Roberts, M.A., Aberystwyth, ac eraill. Try Ysgol Ganolraddol Towyn allan yn llwyddiaht perffaith. Deallwyf fod darllenfa (hbrary) yn cael ei phwrcasu mewn cysylltiad a'r ysgol, yr hyn fydd yn fantais fawr i'r dref yn gyflredinol, mac angen am beth o'r fath yma. Y GWIRFODDOLAVYR.— Ar y 4ydd o Awst ynnvelir a'n tref eto gan ganoedd o Avirfoddol- wyr. Bydd hyn yn gwneyd JT ;-il ymweliad ganddynt a ni eleni. Cawsorn cin dwndro o'r blaen yn Meliefin, a clyrna'r swn yn d'od eto yr wythnos nesaf. Ediycha rhai ymlaen atynt fel eu mwynhad penaf yn ystod y Hwyddyn. Gwnant beth daioni yn sicr yn yr ystyr iselaf o wneyd daioni Un peth annymunol iawn yn perthyn iddynt yelyw cu bod yn dyfod ac yn myned ar y Sabbath. Braidd na ddywedwn fod hyn yn ormod i'w ddioddef yn Sir Fcirion- ydel, un o siroedd mwyaf mocsol a chrefyddol o holl siroedd y byd. Clywais mai nid dymun- iad y volunteers vdyw, ond trefniad Rheil- ffordd y Cambrian. Os gAvir, rliaid dweyd, er fod y Uinell hon yn isel mewn llawer o bethau. fod y wcithrcdhon o'u heiddio yn prefi eu bod cl yn isel iawn mewn moesoldeb. Os digwjxld hyn eto cyfyd y dref yn erbyn y fath halogiad ar y clycld sanctaidd.

CEMMES. AR OL Y -I)iNN-rrod i'w gofio oedd dydd Sadwrn, pryd yr oedd disgwyliadau uchel y Toriaid, ac ofn y Rhvddfrydwyr, am yr etholiad, wedi cyraedd eu pwvnt uchaf. Ond \A,C"e,r genad yn dyfod fod Mr. Humphreys- Owen wedi cael ir.wyafrif o 27, yr hyn a barodd i un blaid lechu dan ei gofid wrth weled colli y fuddugoliaeth, er wedi dyfod mor agos o'u tu hv»y, a'r cchr arall yn Hawenychu wrth weled eu hymgeisydd yn noiio yn erbyn cenllif y "ddiod." gan cliwilio baner y Local Ye to, ac wedi gorchiygu lioll allu tywyllwch a -letli y sir, hyd ncs y daw etholiad eto. Gwnaed hyn, er fod blaenor gyda'r Method- istiaid yn aflonyddu ein cyfarfod drwy Avaeddi "cwestiwn, '•'cwcstiv.n," pan oedd yn clywed gwirioncjaau 111;1\\T rhyddid a ri o! c u chydraddold-eb yn cael eu dadleu mcr eglur gan y Parch, Owen Evans, D.D.. Yr oedd yn wir ddrwg gan bawb oedd yn teimlo dros yr achos Rhyddfrydig yn y lie, ddeall fod hwn yn cynnrchioli yr un bt>bl ar y Cyngor Sirol, a'r diweddar Mr. David Evans, yr hwn oedd wedi gwneyd cymaint dros achos rhyddid i'r ardal hon. Ac y mae yn rhyfedd fel y dywedai un yn y cyfarfod, pa fodd y mae un sydd yn clerbvn ac yn darllen y Faner bob Avythnos yn gallu gwneyd hyn. Mae yn ffaith, hefyd, ei fod wedi cael Ymneillduwyr i'w gefnogi yn ymdrechfa y Cyngor Sirol ar sail addewidy pleidiai Ddadgys- ylltiad yr Eglwys, ac eto dyma'r un a aflonyddai cyfarfod oedd a'i brif amcan i sicrhau cydraddoldeb crefyddol yn NghymruJ Onid yw yn bryd i Ryddfrydwyr y dosbarth hwn ddewis eu dyn i ddyfod allan fel ym- geisydd ? Cyfaddefir yn gyffredin fod y cyn- rychiolydd presenol yn fachgen hynaws a charedig, ond nid yw yn ei egwyddorion yn deilwng i fod yn olynydd i'r dewr oedd o'i flaen. Ac ond i ddyn sydd yn proffesu pethau gwahanol gael ei roddi o fiaen Dosbarth Cemmes a Llanwrin yn fuan, fel y caiff amser i ddyfod i gydnabyddiaeth a'r etholwyr, credaf y byddai gAvell gobaith am adfer y sedd yn ol i'r blaid ryddfrydol.

ABERGYNOLWYN. Codi yn uchel ddarfu'r dyfroedd politicaidd yn yr etholiad diweddar yn y lie hwn. Cyn- haliwyd cyfarfodydd brwdfrydig iawn, a chym- erwyd rhan ynddynt gan y talentau lleol a sirol. Y mae gwersyll Rhyddfrydiaeth wedi dangos gweithgarweh teilwng o'r ymgyrch. Dyddorol ydoedd gweled gwleidyddiaeth Meirion yn ymaflyd yn y llanciau. Canent gancuon yr etholiad nes yr oedd y cymoedd yn diaspedain, ac oedd eu sAvn gyda'r nos o gwmpas yr ogof yr Avyf yn byw yn wefrol i'r ithaf, ac yn deffroi ysbrydiaeth yr hen Gymru fa yn y plant, nes peri i ysbryd cul Tori aeth grebychu fel mint o dan hvydrew y nos. Er fod yr etholiadau yn rhoddi llawer o draffcrth, eto, nid drwg digymysg mo honynt, canys y mae'r cyfarfodydel a'r siarad yn eu cylch yn rhoddi cyfleusdra i fagu a goleuo yr ieuenctyd mewn Rhyddfrydiaeth. "Jawer a gyniweir- iant, a gwybodaeth a amlheir.

ABERDYFI. TRENGI-IOLIAD.—Cynhaliwyd trengholiad dydd Gwener, ganycrwner, Mr. W. R. Davies, a'r rheithwyr, ar y dhveddar John R. Jones, Forkr, ar y Cambrian Railway, yr hwn a gafodd ei ladd ar y llinell boreu MaAA-rth, yr 16eg cynfisol. IVstiolaethodd Mr. L. Edwards, y gorsaf-feistr, fod tren eiddo yn sefyll un ochr i'r orsaf, a pheiriant yn dyfod i mewn o gyfeir- iad Towyn ar yr ochr arall. Gorchymynodd i Jones fyned at y tren oedd yn sefyll i ofyn am y tablet. T. Jones, Machynlleth, gvriedydd, a ddywedodd iddo weled J. R. Jones yn croesi'r buffers, ac yn syrthio clan y peiriant. Ataliodd y peiriant ar unwaith, ac a'i gyrodd yn ol, ond aeth un o'r olwynion drosto, a bu farw yn y fan. Bu agos i'w ben gael ei ysgaru oddi- wrth ei gorff. Holwycl tystion eraill, a dy- chwelwyd rheithfarn o farwolaeth ddamweinicl drwy syrthio o dan y peiriant. Ychwanegwyd fod cais taer yn cael ei wneyd at gwmni y Cambrian ar iddynt godi pont ar yr orsaf; yr oedd am ryw o'r rheithwyr yn tystio fod llawer diangfa gyfyng wedi cymeryd lie o ddiffyg pont i groesi'r orsaf. Y LECSIAVN.—" Da dros ben," ebe fi yn t'ctcl dros y ty, gan daro fy nwrn ar y bwrdd heb gofio fod y llestri arno hcb eu hulio, a bod fy anwyl gydmar, Betsi Jones, wrthi yn black- ledio y grat. Be' sy' r •' ebe hi Mae Mr. Ellis wedi myned i mewn i'r Ty gyda mwyafrif ardderchog—dim ond dau yn is na'r tro blacn- dyna be' sy' Betsi Jones." lechyd i'w galon o," ebe hithau, a chlywn y brash yn myned ol a blaen ar hyd wyneb y grat gvda chyiMymdra ofnadwv. Ymhen tipyn, clyAvn waeddiadau o "Uwre" yn dyfod o'r llolft. Rhedais i fynu a dynu lie yr oedd Betsi a'r haner gAvneyd y gwelv, a chiustog yn ei llaAv ddeheu, yr hwn a chwiliai o gvmpas ei phen, a gwaeddai Hwre ar dop ei llais bob tro yr a'i y glustog rcuud. Be' sy' Betsi ?" ebe fi. "Omeddwl yc1\ i am y bachgen yna o Gynlas wedi curo'r scwicr o Hengwrt," ebe hithau. Wel peidiwch a gwaeddi, Betsi fach, neu mi ddaw Mr. Price y fxiliceman i'n cymeryd ni i fynu am gadw tcrfysg." Tawelodd yn y fan, ond llawer tro wedi hyny y clywais hi yn dwcyd y drefn wrth rai o'r cymydogion, ac yn brolio buddugoliaetli ardderchog Mr. Ellis. Wedi ei ymweiiad diweddaf a'r lie hwn, y mae ef yn favonrite mawr gan y rhyw fenywaidd. Yr oedd llu mawr o honynt yn y cyfarfod a'r llwyfan; ac yr oedd gwaeddiadau un o'r Tories a'r gcrt Avag hono aeth ddwywaith dlwy y dyrfa tra yr occld Mr. Ellis yn siarad, Aved eu cynhyrfu yu enbyd. Yr oedd rhai ciaear < 'r blaen wedi troi yn Radicals penbocth, a mawr fu y siarad a'r dwrdio ar yr hyn gymerodd le. SION PAl.