Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

5 erthygl ar y dudalen hon

-------__--_ Jldgoftcm am$orris,

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

Jldgoftcm am$orris, GAN Y PAROII. EVAN JONES, CAERNARVON. X. Mab hynaf Winffre Dafydd oedd Mr. David Davies y siop. Myn'd oedd ar- wyddair y cyntaf. Codai gyda'r wawr; taflai olwg dros y caeau; piciai i'r ffactri; galwai heibio y gwehyddion; a byddai yn barod i fyned i'r fan a fynai cyn i braidd neb o bobl gyffredin y ddinas godi o'u gw'lau. Pwyll oedd arwyddair yr ail. r;0 daldra llai na'r cvffredin, safai yn sytli fel saeth; ceid ef braidd bob amser y tu ol i'r counter, a bob amser yn gwisgo cap. Sjaxxl iawll, fel of ei liunan, oedd ei fasuachdy; ond yr oedd yn rhyfeddol o lawn. Tyfai ei fasxxach gyda'r ardal; ac yno yr ai yr ardalwyr braidd am bob peth. Yr oedd yn ddiarebol am ledixeisrwydd ei natur, a'i synwyr cryf. Nid wyf yn cofio ei Aveled erioed wedi ei gythruddo, ac yr oedd yn bur sicr, pa beth bynag a ddywedai, na byddai iddo yntau byth gythrudclo neb. Meddai y farn addfetaf braidd ar bob peth I mewn byd ac eglwys. Yr oedd yn ddarllen-1 wr mawr, yn enwedig mewn materion gwladol, ac yn IvliyddfrydvT doetli a chyd- wybodol. Yr oedd wedi ei eni i arwain a llywodraethu; ac o horAvydd liyny yno yr ai pawb am gyngor, pa un bynag ai am grefydd ai am gyfraith, am fasnach neu am wleid- yddiaeth, am bethau personol neu bethau teuluaidd. Mewn gair, efe oedd oracl y gymydogaeth; a mynych y dywedai yr hen wr AVn iff re Dafydd, ei dad, pan fyddai rywbeth dyrus yn cael ei roddi o'i flaen: Gwell i ch'i ofvn i Dafydd," Cadwai geffyl a gig. A phan y byddai yn myned oddicartref, troai allan fel gwr boneddig. Gwisgai yn Aveddaidd, a phob amser ar yr adegau hyn yn drwsiadus, fel pin yn y papyr. Trwy ei gysvlltiadau eang, ei saile anrhydeddus, ei wybodaeth helasth, ei farn addfed, ac yn neillduol trwy ei synwyr cryf, a'i fedrusrAvydd digymar i drin dynion, ac i osod yr hyn a gredai oedd yn iawn gorbron yn y Avedd oreu, nid gormod vw dwoyd ei fod yn un o'r dvnion mwyaf dylanwadol mewn cymdoitlxas, pa un bynag a'i gwreng a'i boneddig. Daliai ei dir gyda'r pendefjg, ac yr oedd yn gyd-ostynged- ig a'r rhai isel-radd. Mewn crefydd, nid oedd yn meddu ar brofiad ac ymroddiad ei dad a'i daid, ond yn ei phethau allanol nid oedd neb o'i flaen. Pan oedd eisieu oapel newydd, nis gallesid synxud hob ei farn cf. Pan oedd eisieu bugail, efe oedd raid fyned ar ei ol. Efe ydoedd arolygwr yr Ysgol Sul; ac yn lioll amgylchoedd y eysegr ei farn of oodd raid sefyll. Heblaw yn ei fasnach eang, rhedai ei feddwl craff a chir hefycl ar yr anturiaethau a ymagorent o'i flaen yn y wIad. Os oedd gan rywun chwarel ar worth, nen waith mwn, nou ryw wythien cisiau pi phrofi, ag of y bvddid yn ymgynghori. Gwariodd lawer o'i arian yn ngweithiau plwni Caelan a Melin-llyn-pair, a buasai yn bloser genyf allu ychwanegu ei fod mor hvyddianus ag ydoedd o anturiaethus- Gwraig a llawer iavrn ynddi oedd ci 0 briod, Mrs. Davies. Yr oedd hi llawn mor selog gyda'r AVesleyaid ag ydoedd of gyda'r Methodistiaid. Yr ocdd yn rhyfeddol o groesawgar i bregethwyr y naill enwad fel y llal], a llawer dadl frwcl a fu rhyngddynt. Bu iddynt deulu lliosog, oil yn dwyn rhyw raddau o nodwedd y rhieni ond y penaf a'r nxAvyaf adnabyddus o lionynt yn ddiameu ydyw Mr. AY. R. Davies, cyfreithiwr, Dol- gellau, a chrwner Sir Eeirionydd. Dygwyd ef i fyny fel cyfreithiwr yn Llundain, yn yn swyddfa y Cymro gwladgarol Gwrgant. Y mae yn awr Avedi ymsefydlu er's blyn- yddoedd fel cyfreithiwr yn Nolgellau, yn ysgrifeixydd Ysgol AYaddoledig Dr. Wil- liams o'i deehreuad, a goiuchwyliwr etlxol- iadol y blaid Pyddfrydig yn Sir Fcirionydd. Coffa da am dano ef a minaU-Yll ddau lefryn, ac efe yn ieuanc iaii-ii-vii chwilio am bleiclleisiau i'T ymgeisvdd Phyddfrydig, wrth oleuni y lleuad, dros fynyddoedd a thrwy gymoedd Corris a'r amgylchoedd ar adeg etholiad y Brenin Dafydd: "A chip from an old block."

O'R FFAU

NODION 0 TOWYN.

EISTEDDFOD GADEIRIOL COUPvIS.…

ABERMAW.