Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
19 erthygl ar y dudalen hon
[No title]
Anfoner Goliobiaetiiau, Hysbysiadau, ac Arcliebion i THE MANAGER, Y NEGESYDD OFFICE, CORRIS. Y Earddoniaeth i MR. JOHN JONES, MEIIIIOXFA, DINAS MAWDDWY. All Communications for Y NEGESYDD The Messenger," Weekly Newspaper), to be sent to THE MANAGER, Y NEGESYDD OFFICE, CORRIS.
'.ABERGYNOLWYN.
ABERGYNOLWYN. Mae Cynghor Plwyf Llanflhallgel-y- Pennant, wedi gwneyd trefniadau gyda Mr. Pryce H. Iluglios, arolygydd Dosbarth Trefol Towyn, i gario allan gynllun 0 waith Dwfr i gyfienwi y pentref hwn, yn gvstal a'r Cwrt, a Bryniau byehain a dwfr. Mae narit a gryn faintioli yn rliedeg drwy y blaenaf, ond llygrir hi gymaint fel y mae yn fynych yn anghymwys i'w liyfcd.
ABERANGELL.
ABERANGELL. TE PARTI. Prydnawn dydd Mawrth gwahoddwyd plant ysgol y Bwrdd, ynghyda plant ysgol Sul eglwys Mailwyd, i dreulio y prydnawn yn Cwmllecoediog. Trefnwyd y plant yn orymdaith, a gofalwyd am danynt gan Mr. Reese y prif athraw, yn cael ei gynorthwyo gan y boneddigesau. Ar ol cyrhaedd yr Hall, cyfranogwyd o de rliagorol, yr hwn a fawr fwynhawyd gan y plant, Yr oedd y byrddau wedi ei hulio a'r danteithion goreu. Yn nesaf treuliwyd rhai oriau mewn cae cyfagos, mewn chwareu, &c. Cafwyd llawer o ddifyrwch gyda'r rhedegfeydd, cricket, a games eraill. Aeth y merched drwy ranau o'r "Maypole" er mawr fwynhad i'r oil oedd yn bresenol. Yr ydym yn deall fod y "Maypole" i gael ei berfformio yn yr ysgol cyn diwedd y gauaf. Anrhegwyd y plant gan Mrs. St. George, a gwobrwyon, melusion, afalau, &c. Pan oedd cysgodai'r hwyr yn agoshau, trefnwyd y plant ar y lawnt o flaen yr Hall, pan yr anrhegwyd yr oil a Buns, &c. Diolchodd Mr. Reese, ar ei ran ef, yr athrawesau, ar ysgolheigion i Capt. a Mrs. St. George, am eu haelioni a'u caredig- rwydd, ac ar ol banllefau cymeradwyol ym- adawodd y plant wedi treulio prydnawn hynod ddedwydd. Yr oedd pob gofal wedi ei gymeryd i wneyd y prydnawn yn llwyddiant, ac yr oedd Mr. a Mrs. St. George, a'r boneddigesau eraill oedd yn bresenol yn hynod ymroddgar gyda'r rhai bychain. Nis gall caredigrwydd o'r natur yma lai na gwneud lies uniongyrchol, a chyfodi llawer o adgofion melus a chynes yn y dyfodol. Gwelsom y rhai canlynol yn bresenol, Capt a Mrs. St. George, Mrs. Norton, Dolcorsllwyn Hall; Mrs. Dr. Edwards, Cemmaes; Miss Richards, Vicerdy, Cemmaes Miss Thomas, Mallwyd, Miss Annie Thomas, eto. Miss Davies, Miss Price, a Miss Vaughan, Ysgol y Bwrdd. CYNGHOR PLWYFOL-Cadarnhawyd cofnod- ion y cyfarfod blaenorol. Talwyd 2p. os. IOC. costau y Cynghor Plwyfol hyd Medi 30ain. Pasiwyd i'r clerc brynu llyfr cyfrifon. Pender- fynwyd fod i'r clerc anfon i'r Urban District Council, ac hefyd i'r Machynlleth District Council, i alw sylw at y bont, dros yr afon Angell. Hefyd, i anfon llythyr at oruchwyliwr Mr. Walton, yn dangos yr angenrheidrwydd am nifer o dai newyddion i'r gweithwyr. Pasiwyd fod sylw yr Assessment Committee yn cael ei alw at drethiad y rheilffordd drwy Gaereinion Fechan, yr hon sydd yn awr yn cael ei dalu i Sir Feirionydd. Cynhelir y cyfarfod nesaf, y nos Wener olaf yn Tachwedd, am haner awr wedi chwech.
'DOLGELLAU.
DOLGELLAU. Mae Mr. E. Owen Roberts, maby diweddar Parch. Owen Roberts, Llanfachreth, wedi dyfod i gyhoeddusrwydd yr wythnosau diweddaf fel bargyfreithiwr yn amddiffyniad pendefig Ellmynaidd ac eraill. Dechreuodd ei yrfa gyhoeddus mewn cysylltiad a'r wasg newydd- iadurol. BWRDD Y GWARCHEIDWAID. —Cynhaliwyd Medi 28ain, Mr. Price Price, Llanfachreth, yn y gadair. TRETH GASGLU.-Hyspysodd y-clerc, fod y cyflog 0 5op. i drethgaslydd dros Dolgellau, i'w ranu yn ol y trethiad, fel y canlyn :— Brithdir ac Islawrdref, 32p. 17s. Dolgellau, 17P. 3s. Plwyf Llanaber:-Llanaber, up,; Abermaw, 23P.; cyfanswm 34p. GWALLGOFIAID Darllenwyd llythyr o Wallgofdy Dinbych, yn hyspysu na dderbynir yno, ond y lloerigion gwaethaf o blith y tlodion o hyn allan oherwydd diffyg lie. ACHOS o LANEGRYN.-Dygwyd achosmerch o Lanegryn, dan sylw, yr hon a ddymunai adael y Tlotty, ond yr oedd yn agored i ffitiau. Nid oedd gan ei thad le i'w derbyn. Pender- fynwyd gohirio y mater i weled, ac ni ellodd ei pherswadio i aros. Mr. Wynne, a ddywedodd fod argraph yn Llanegryn, fod y Gwarcheidwaid eisiau ei throi allan. Mewn attebiad, dywed- odd Mr. Meyrick Roberts, fod gan y Gwarch- eidwad ddigon o bechodau gweithredol, heb roddi yn eu herbyn y pechodau nad oeddynt yn euog o honynt. CYFLENWADAU. Derbyniwyd y tenders canlynol y rhai gymeradwywyd :—Llaeth ac ymenyn, Mr. Thomas Price; blawd, blawd ceirch, a sebon, Mr. R. Mills bara, Mr. D. Parry; te, sigwr, a coffi, Mr. Evan Edwards biff a mutton, Mr. John Jones, Bridge street; groceries amrywiol, Mr. D Barnett, Lion street; Glo, Mr. R. R. Roberts; Esgidiau, Mri. H a G. Owen; Eirch, Dolgellau a Llanelltyd, Mr. Owen Tudor. CYFARFOD PREGETHU.—Nos Iau a Gwener Hydref 3ydd, a'r 4ydd, cynhaliodd y Bedydd- wyr ei cyfarfod pregethu blynyddol, pryd y cymerwyd rhan ynddo gan y Parch. Charles Davies, Caerdydd, a Phedr Hir. Cafwyd odfeuon melus a grymus, a phregethau hynod o dda, a rhyw naws nefolaidd yn cydfyned a'r genadwri. SEFYDLU.—Yr wythnos nesaf cynhelir cyfar- fodydd yn y dref hon mewn cysylltiad a sefydliad y Parch. Parry Huws, B.D., yn fugail ar eglwys y Tabernacl, (A). TREN RHAD.-Dydd Llun, Hydref 7fed, manteisiodd ugeiniau ar y cyfleusdra sydd yn awr er's blynyddau yn cael ei wneyd o fyned i Manchester, am y pris o 5s., gyda llinell y G.W.R. Cychwynwyd yno oddeutu pump yn y boreu, a chyrhaeddwyd Manchester, oddeutu chwarter awr wedi 10. BALL NEU DDAWNSFA.—Nos Fawrth di- weddaf, cynhaliwyd County Ball, yn y Public rooms. Deallwn mai J. L. Taylor, Ysw., yr Uchel Sirydd, oedd yn ei gwneyd.
BORTH.
BORTH. Rhoddodd ymwelwyr a'r lie, ynghyd a chy- feillion eraill, de a lluniaeth i blant yr Ysgol Genedlaethol, ac Ysgol Sul yr eglwys yn yr ysgoldy. Cafwyd cyngerdd da, yn benaf gan y plant, i orphen y gwaith, pryd y rhanwyd gwobrwyon i'r plant. Terfynwyd y cyfarfod drwy i'r fleer roddi anerchiad iddynt i ragori mewn rhoddi eu presenoldeb yu yr ysgolion, ac i ymroddi i ddysgu.
TOWYN.
TOWYN. CYNGOR DOSBARTH TREFOL.—Cynhaliwyd yr uchod Medi 2ofed. Mr. J. Maethlon James yn y gadair. Cyflwynodd yr arolygydd, Mr. P. H. Hughes blan o'r dref newydd a fwredir ei hadeiladu wrth lan y mor ar yr hen gomin a thir cyfagos. Gydag ychydig o welliantau, cymeradwywyd y cynllun. Pasiwyd yn unfrydol gwneyd apeliad am i Brif Ysgol Cymru gael ei sefydlu yn y lie ar gyfrif amryw ragoriaethau a berthyn i Towyn Ystyriwyd cwestiwn carth- ffosydd Aberdyfi. Cymeradwywyd y cynllun cyntaf gan Fwrdd Llywodraeth Leol, yr hwn a fabwysiadir gan y Cyngor. Ystyriwyd y cynyg- ion rhwng Rheilffordd y Cambrian a'r Cyngor ynghylch pasio'r pibellau dan y reilffordd, a chymeradwywyd hwy. Hysbysodd y clerc na ddaeth dim ateb pellach oddiwrth y Mr Corbett yn nghylch yr allotments.
(ftoljt btartljan.
(ftoljt btartljan. -0:- DINASMAWDDWY A'I HAMGYLCH- OEDD. Mr. Gol,—Dymunaf am gongl fechan o'ch newyddiadur clodwiw i draethu ar rai pethau sydd wedi cymeryd lie yma, ac y dylent gael sylw cyhoeddus. Ychydig amser yn ol, cyn- haliwyd cyfarfod o drethdalwyr plwyf Mallwyd, yn yr hwn yr ymdriniwyd a gwahanol faterion perthynol i'r plwyf, ac yn eu mysg daeth pwnc yr arian y mae y plwyf, rhywfodd neu gilydd, wedi rhedeg i ddyled yn yr amser a aeth heibio, fel nad ydyw y trethoedd, yn ol y trethiad diweddaf, yn ddigon 0 lawer i gyfarfod a'r ddyled. Yn y cyfarfod yr oedd amryw gynygion neu gynlluniau pa fodd i ddyfod allan o'r ddyled, yn cael eu dwyn i sylw, ac yn eu mysg dyma gynllun gan wr adnabyddus fel gwarcheidwad: Fod treth ychwanegol yn cael ei gwneyd ar y gweithwyr sydd yn y plwyf at yr hyn sydd yn bresenol; gan adael yr amaethwyr a'r gwyr ddygodd y ddyled ar y plwyf yn llonydd, am ei fod yn ystyried fod yr amaethwyr wedi cael gauaf caled iawn, ac wedi cael colledion mawrion. Cafodd y cynllun yna ei eilio gan un ag sydd bob amser yn eymeryd arno fod yn bleidiol i'r dosbarth gweithiol, ond nid mor bleidiol,. ysywaeth. Yr ydym yn credu na chymer cynygydd y cynllun anghyfiawn hwn lawer a chael ei alw yn Dori eithafol, ac eto pwy yn fwy o Dori rhonc yn ei gynllun pe gallasai lwyddo. Yr wyf yn credu fod y cynygydd wedi gwneyd camgymeriad mawr pan yn myned yn erbyn y gweithwyr, pwy ond hwy a'i hetholodd ef yn warcheidwad y plwyf. Ac eto, dyma y gym- wynas geisiodd ef ei wneyd yn ol iddynt hwy- eu gosod i dalu treth ychwanegol. Ynglyn a dathlu dyfodiad Aer y Llwyn i'w oed, dymunaf ofyn cwestiwn neu ddau. Yn ngoruchwyliaeth pwy oedd i ranu yr holl ddiod feddwol pa un a yfwyd gan ieuenctyd y dref ? Gyda phriodoldeb gallem alw yr wythnos hono yn wythnos feddw yn y Dinas. Hefyd, a'i gwir yw, fod pregethwyr a blaenoriaid crefydd- ol yn cyfranu at y ddiod feddwol yn yr amgylch- iad hwn ? Clywch air eto cyn bo hir. Ydwyf- ERYR.
PRIFYSGOL CYMRU. (
PRIFYSGOL CYMRU. ( Cynhaliodd Llys Llywodraethol y Brifysgol ( eu cyfarfod cyntaf dydd Gwener diweddaf, a throdd allan yn hollol llwyddianus. Gwnaed 1 cais o Gaernarfon, Towyn, Llandrindod, a Machynlleth, yn ychwanegol at y rhai a geisient < o'r blaen am sefydliad y Brifysgol ynddynt. Mae Abertawe wedi gwneyd cynygiad o dir yn rhad i'r adeilad. Trefnwyd ar gwisgoedd yr ysgolheigion, a'r rhai graddedig, ac uniad y Colegau Duwinyddol i'r amcan o arholiad, a rhoddi gradd o B.D. mewn Duwinyddiaeth. ] Darllenwyd papyrau, a rhoddwyd gwledd gan Faer a Chorphoriaeth Aberystwyth i'r Llys.
TALYBONT.
TALYBONT. Cymerodd yr ail arddangosiad flynyddol mewn trotting matches, prawfion cwn defaid a chneifio le yma, a phrofodd yn llwyddiant hollol, ac y maeyn ddyledus cydnabodymdrech diflin y swyddogion a'r pwyllgor i ddwyn hyn oddiamgylch. Yr oedd y trotting matches yn cymeryd lie ar y ffordd i Taliesin cyn belled a'r Erglodd. Y rhai blaenaf yn y cystadleuaeth sydd fel y canlyn :—Trotting zVlatches, --John Thomas, Tre'rddol'; Morgan, Fronlas; Owen, Rhyd- merionydd. Cneifio defaid,—Enoch Jenkins, Winllan; John Thomas, Camddwrmawr; Rd. Hughes, Caregydwgan. Caseg ac Ebol, Mr. James, Brynllys. Pony ac ebol, R. H. Recs, Wardlands. Mamogiaid, E. Jones, Elgar. Wyn, John Morris, Penwern. Oen hwrdd, E. Jones, Elgar. Defaid, Owens, Berthlwyd. Prawfion Cwn Defaid, John Davies, Caeadda, Llanwrin J. J. Morgan, Alltgoch. Rhedegfa mulod, Evans, Penpompren.
Family Notices
MARWOLAETHAU. EDWARDS—Hydref Sfed, Jane Anne Edwards, merch Richard a Catherine Edwards, Green- field terrace, Corris, yn 11 mlwydd oed. JONES—Hydref 7fed, Richard, mab ieuangaf William a Margaret Jones, Rehoboth, Corris, yn 12 mlwydd oed. Cafodd ei gladdu y dydd Mercher canlynol, yn Mynwent Rehoboth. Gwasanaethwyd gan y Parch. John Roberts, ac eraill.
[No title]
Cafodd Mr. T. E. Ellis, A.S., ei ddewis yn flaenor gan Eglwys Fethodistiaid Cefn- ddwysarn, ger Bala. Bu yn aelod i'r eglwys hon er pan yn blentyn, ac i gapel Cefnddwy- sarn, y bydd yn myned bob amser pan adref yn Cynlas. Diau y bydd i'r Prif Chwip Rhyddfrydol werthfawrogi y penodiad hwn gymaint ag un anrliydedd a ddaeth i'w ran erioed. Wedi darllen "Y msonau," llyfr barddonol swllt y Parch. J. J. Roberts, (lolo Caernar- fon), Porthmadog, ysgrifenodd cyfaill fel hyn: Darllenais lyfr lolo yn ddyfal i gyd, Ymsonau sy'n siarad ag awen y byd, Meddyliau aruchel 0 burdeb a gras, Heb ynddynt un syniad annheilwng a bas. Ymsonaic ddyrchafa'r chwaeth a'i darlleno, Wellhao ei galon pwy bynag a fyddo; Mae ynddynt farddoniaeth fyw a choethedig, Yn gynyrch gwir awen nef-eneiniedig. ,,y Os nad ymrysoni a beirdd yr Eisteddfod, Gad ryddid i'th awen i dreiddio i hanfod Athrawiaeth aruchel, fydd deilwng o honi, Yn gynyrch anfarwol gwir awen barddoni.
Y MARCHNADOEDD.
Y MARCHNADOEDD. Cododd pris y gwenith Seisnig 3c y chwarter yn ystod yr wythnos ddiweddaf, ac mewn amryw o farchnadoedd y.wlad cododd 6c. y chwarter. Marwaidd ydoedd ceirch, haidd ailraddol ac indrawn. Mae gwlan Awstralia, wedi codi yn ddiweddar tua 3c. y pwys. DYDD LLUN, HYDREF 7FED. LLUNDAIN.—Gwartheg,—Yr oedd y cyflen- wad o wartheg yn fwy nag arfer, a'r cynydd yn y dosbarth eilraddol ac afrywiog yn benaf. Yr oedd y mathau dewisol mewn galw, a'r prisiau yn sefydlog ond yr oedd yn anhawdd gwerthu mathau eraill, a'r prisiau yn is. Defaid,— Dcfaid cartrefol yn sefydlog, am godiad o 2c. yr 8 pwys, mewn llawer 0 am- ichiadau. Jfocli, ,,y —Yn dawel, ac yn gwerthu am brisiau uwch braidd. Lloi,—Masnach araf, a'r prisiau heb newid. DYDD MAWRTH, HYDREF 8FED. LIVERPOOL.—Yr oedd y gwenith 0 ^c. i ic. y canpwys yn is na dydd Gwener. Blawd yn dawel a'r prisiau heb newid. Ceirch, a blawd ceirch yn sefydlog. DYDD MERCHER, HYDREF 9FED. CRGF.SOSWALLT.—Ymenyn ffres, is. i is. ic. y pwys; wyau, I I i 12 am swllt; pytatw, is. y 24 pwys Biff, ;ic. i 8-Jc. Mutton, 8|c. i 9c.; Lamb, gc. i ice. leir, 5s. i 5s. 6s. Hwyaid 5s. 6c. i 6s. Gwningod, IS. IOC. i 2S.
FFEIBIAU DYFODOL.I
FFEIBIAU DYFODOL. Hydref 14.-Caersws, Gwrecsam. 16,-Abergynolwyii, Machynlleth.
Advertising
Y codi o 2c. i 4c. y pwys yn ol yr ansawdd. Derbynir drwy y codi ad hwn G,000,C00p. yn chwanegol at y prisiau blaenorol. QUININE BITTERS GWILYM EVANS QUININE BITTERS GWILYM EVANS Hwn yn ddios yw Darganfyddiad Meddygol penaf yr oes. Nid oes un ddarpariaeth feddygol a ddeil e cliymliaru am foment a QUININE BITTERS GWILYM EVANS QUININE BITTERS GWllYM EVANS. Mae pawb a roddasant brawf teg arno, yn ddi- eithriad yn tystio nad oes ei gjdfelyb, ac mai hwn yw MEDDYGINIAETH ORKU'R 0K8 CYMERAUWYTR GAN FEDDYGON, DADANSODDWYE, A FFERYLLWYR, atchanmolir gan bawb sydd wedi rhoddi prawf e g ami, TYSTIOLAETHAU. Penuwch, Llaiig 'eitlio I Hydref 23ain, 1892.11 ANWYL SYR,—Mae amryw aelodau o'm teulu yn wanaidd eu hiecliyd, yn enwedig un o'm merched sydd wedi tyfu i fyny, ac wedi tyfu i fyny yndal iawn. Mae yn dyoddef yn fawr oddiwrth ddiffyg anadl ar ol yr ymdrecli leiaf wrth ddilyn ei gorch- wylion. Byddaf yn cadw QUININE BITTEKS GWILYM EVANS bob amser yn y ty gan fy mod yn cael ei fod yn gwneyd mwy o les i'm plant Da dim a gawsant erioed.—Yr eiddoeh, (Parch) D. W. JONES. BITTERS GWILYM EVANS 24, Lynton-street, Salford, Mehefhi 23ain, 1893. FONEDDIGION,—Blinid fi yn fawr gan Bron- chitis ddydd a nos, ac er bod dan driniaeth medd- ygon yn yr hospital nid oeddwn fawr gwell. Anog- wyd li i roddi prawf ar (UININE BITTERS GWILYM EVANS. Ccfais csmwythad mawr mown byr amser, ac erbyn hyn yr wyf yn teimlo fel person arall. Ni fyddaf byth mwy heb botel- aid ohono yn y ty,—Yr eiddoch, &c., (Mrs) S. PARKINSON. 'j BITTERS GWILYM EVANS. RHYBUDD: Gochelwch Dwyllwyr. Edrychwch fod enw Gwilym Evans ar bob label, stamp, a photel. Gwertl-iir iiiewn poteli Is. li-e., 2s. 9c., a 4s. 6c. 2 yr un Blycliau yn cynwys tair potel 4s. 6c. am 12s. 6c. I'w cael yn mhob man, neu danfonir hwy yn rhad am y prisiau uchod yn ddyogel drwy y post oddiwrth y perehenogion,- QUININE BITTERS MANUFACTURING COMPANY mtiTED, LLANELLY, SOUTH WALES. PRIF ORUCHWYLIWR YN AMERICA— Mr. R. D. WILLIAMS, Plymouth, Penn. DAVIES'S fo WX (Eegistered Trade Mark). COUGH MIXTURE, For the speedy and effectual Cure of COUGHS, COLDS, HOARSENESS, ASTHMA, & ALL DISORDERS OF THE CHEST, THROAT, & LUNGS. -:0:- THE GREAT WELSH REMEDY. In Bottles Is. ltd., 2s. 9d., & 4s. 6d. DAVIES'S COUGH MIXTURE AT BESWCII. DAYIES'S COUGH MIXTURE AT BEONCIIITLS. DAYIES'S COUGH MIXTURE AT ASTHMA. I) A V I E S S COUGH MIXTURE AT Y PAS. .4.. jjgirCofiwch nid ydyw Da vies's Cough Mixtiire ymlilitli y darpariaetb.au liyny sydd yn cael eu liargTinell n tbob aticchyd, ond yn unig- at anliwyiderau y I'rcst, y Gwddf, a'r Y sgyfaint. :(/ Alt WEllin CAN BOB DUVnaiST _(/°_- Prr-cmiNOG:— HUGH DAYIES, MACIIYNLLET H
y * NEGESYDD. TELERAU AM HYSBYSIADAU.
y NEGESYDD. TELERAU AM HYSBYSIADAU. Am hysbysiadau o "Yn Eisieu," &c., yn cynwys 16 o eiriau 6d Tair gwaith is. 20 „ gd 11 „ is. 6d. 30 „ IS. 11 2S. 40 is. 6d. 3s. 50 „ 2s „ 4s _-M.: 0: u-.
0 BEN Y TWR.
0 BEN Y TWR. Wel, ddarllenydd, byd y. terfysgu a'r cyfnewidiadau yw y byd hwn. Mae Gwyliwr" wedi bod ar hyd yr wythnos ddiweddaf yn gwylio symudiadau y ddau blwyfi. hyn, sef Towyn a Ponnal. Yr oeddwn yn digwydd bod yn treulio rhai dyddiau yn nglan y mor, ac fel y gwyr rhai 0 ddar- llenwyr y NEGESYDD, bod y coach fawr 'rwan yn myn'd o Towyn i Penal trwy Happy Valley, er mwyn rhoi cyfle i ambell un gael gwel'd y golygfeydd prydferth yn yr ardal- oedd yna. Wei, mi eutlium inau am dro efo'r goach ryw ddiwrnod, i gael golwg ar y golygfeydd; ond 3-r oedd gan "Gwyliwr" rywbeth arall mewn golwg, sef cael ymgom gyda golwg a'r etholiad y Bwrdd Ysgol. Yr oedd swn rhyfel yn y gwersyll, swn Eglwysyddiaeth ac Ymneillduaetli, ie, Toriaeth a Ehyddfrydiaeth, ond yr oedd llawer heb egwyddor yn y trefydd yma; ond yn hwyrach sebon meddal, disgyblion y torthau, y glasied, ag ysgwyd llaw a ehler- igwyr a boneddigion oedd yn myn'd a hi. Ond am y rhan wledig, gwnaeth yn gampus. Gofyna y trefydd beth wnaethant yn well na ni. Wel, gwrthod Ymneillduwr, a dewis Eglwyswr, gwrthod Rhyddfrydwr, a dewis Tori, &c. 0! Dowyn ami ei thrigolion, proffesa dy fod yn rhyddfrydig o ran dy gredo,—ond trost dy gefn yn nydd y frwydr. lhvisg dy alarwisg, gostwng dy ben mewn gwarth, y mae hyd yn oed y gelyn yn di- fenwi dy etholwyr, am dy fod mor anffyddlon i'th gariadau. Dyna wnaeth y trefydd. Wnaeth y wlad hyn? Naddo. Bellach eymer gyngor Dowyn anwyl, cofia mai inewn undeb y mae nerth. Un peth arall, a oes dim modd dyfod i ryw gyd-ddealltwriaeth ar bethau fel hyn, i osgoi etholiadau byth a hefyd ? Pwy ddyfeisia y cynllun goreu, addawa GNvyliwr" wneyd ei oreu i'w helpio Yr oedd rhyw bapyr yn dweyd fod Bwrdd Claddu Aberdyti wedi pasio pender- fyniad i'r Esgob gysegru y fynwent hon a halen. Wel, feallai y bydd y bedydd-halen yn foddion i ladd yr eithin sydd yn tyfu ynddi, a'r mieri, a'r chwyn sydd ar hyd y rhodfeydd. Pa le y ii-iae y pwyllgor? Fel yr oedd y Gwyliwr yn dychwelyd adref, gwelai ddefaid mawr a bach yn cerdded y waliau. Oes eisieu dim ar y top, boys, yn lie bod y defaid yn myn'd i mewn ac allan. Mae "Grwyliwr" yn moddwl gwneyd araeth y tro nesaf o Ben y Twr ar "Feddw- dod,"—Eeehgyn, gwyliwch i mi fyn'd i enwi rhai o lionoch sydd yn cerdded y llwybrau hyn. Y mae wedi gweFd pethau anhygoel bron, ac yn teimlo bod yn hen bryd i bleidwyr dirwest ddeffro at y gwaith. Am hyny, dcfirown, g-yfeillion anwyl, mae'r dydd bron darfod, mae'r nos yn dyfod, ieuenctyd ein gwlad ni yn llithro i ddinystr a cholledigaeth, a ninau yn dawel heb gymaint a'u rhybuddio o'u perygl o gellwair a'r ddiod feddwol. Beth fycld y diwedd: hi a frath fel sarff, ac a biga fel noidr." Cedwch ymhell oddiwrth y demtasiwn ieuenctyd anwyl. G-WYLIWR.
ABERMA W.
ABERMA W. CYNGHOR DOSBARTH TREFoL.-Cvnali wyd y Cynghor y laf cyfisol. Presenol, Parch. J. Gwynoro DavioR, (cadeirydd), Mri. John Parry, a John Richards, gyda W. J. Parry is-glerc, a Thomas Blackburn, arolygydd. Penderi'ynwyd na bvddo'r Cynghor yn eymeryd drosodd fel ciddo cyhoeddus unrhy w ran o'r Belle Yue road, rliWDg High street, a Sea View terrace, nes y bydd yr oil o'r ffordd wedi ei rhoddi mewn sofyllfa dda, a phasiwyd yr amodau gyda rlian 0 Hendre Mynach road. Ar gynygiad Mr. J. Parry, a ehefiiogiad Mr. J. Richards, avvdurdodwyd y clerc, i ohebu a Chvngor Pwyfol Llan- geivnin, yn gofyn iddynt gyd-weithredu a'r Cynghor i gael yr oil o'r llwybrau yn y dosbarth wedi en nodi allan yn briodol, yn neillduol y llwybr sydd yn arwaiu o Arthog, i Cader Idris, fel y gellid rhoddi hysbvsiad i fynu i gyfarwyddo y nifer fawr o yinwelwyr sydd yn esgyn i Cader Idris. Gyda golwg ar dir i adeiladu yr Ysgol Ganolraddol arno, barnwyd y hyddai yn dda i nifer o'r Bwrdd T^ywodraethol gyfarfod a'r un nifer o'r Cynghorwyr i ystyried y mater, a phasiwyd l r clerc anion hyny atynt.
PENKTAL.
PENKTAL. YR YSGOL Nos.-Nos Wener, cynhaliwyd cyfarfod yn Ysgoldy y Bwrdd, dan lywyddiaeth y Parch. W. Perkins, er symbyhr ieuengtyd yr ardal i wneyd defnydd o'r Ysgol Nos. Daeth cynulliad da ynghyd, ac anerchwyd y cyfarfod gan y Meistri E Rowlands, D. Ifor Jones, Corris, a Thomas Jones, is-ath raw Ysgol Ganolraddol Towyn, ymrestrodd nifer dda iawn ar y diwedd. BOB.
MACHYNLLETH.
MACHYNLLETH. BWRDD GWARCHEIDWAID.—Dydd -Merch- er diweddaf. Mr J Rees, yr Ynys, yn y gadair. Pasiwyd derbyn y cynygion canlyrrol am gyflenwadau i'r Tloty:-Biff, 5JC. Mutton, 8c y pwys, Mrs. Owen Bara, 9s. y canpwys, J. M. Breeze Glo, 19s. 2c. y dynell, George Bowen Esgidiau, G..& W. Morton Eirch, Edward Edwards Calico a tic gwelyau Richard Rees Gwlanen, ac Edafedd, AVilliaro Evans Gweddill, rhwng Thomas Brees, Henry Lewis, a J. Evans: CYNGHOR ])OSBARTH GWLEDIG.—Dydd Mercher diweddaf, Mr. Edward Hughes, U.H., yn y Gadair. Llwybrau.—Cymerwyd i ystyriaeth sefyllfa y Llwybrau yn y Dosbarth, a rhoddwyd ar yr Arolygydd i ddarparu planiau gyda'r manylion ac amcangyfrif o'r gost 0 ,,y wneud Pont droed newydd yn Ceiiimes, a Pontardibyn, Llanbrynmair. Hefyd, i barotoi amcangyfrif, ac adroddiadau ar amrywiol lwybrau yn mhlwyfi Llanbrynmair, a Penegoes, erbyn y cyfarfod nesaf. Bydd y cwestiwn o adgyweirio Ilwybrau troed yn gyffredinol yn y Dosbarth, yn cael sylw pellacli ar ol i atebion gael eu derbyn oddiwrth y Cynghorau Plwyfol, yn nghylch y llwybrau y dyrmunant hwy iddynt gael eu hadgyweirio gan y Cyngbgr Dosbarth.