Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
13 erthygl ar y dudalen hon
eit,ion 1\)en, -:0:-
eit,ion 1\)en, -:0:- EBEN FARDD. Ganwyd Mr. Ebenezer Thomas (Eben Fardd), yn Tan-Ian, ger pentref Llangybi, Arfon, Awst 1802. Dilynodd yr alwcdigaeth o ysgolfeistr yn Llangybi a Chlynog fawr Yr osdd yn lienor galluog a beirniad craff, ond ar ei weithiau barddonol y gorphwys ei enwogrwydd. Enillodd dair o gadeiriau eisteddfodol Ei brif gyfansoddiadau opddynt, Dinystr Jeru- salem,' 'Job,' 'Y Flwyddfn,' 'Maes Bosworth,' a phryddest Yr Adgyfodiad.' Nodweddir lnvynt gan nerth crebwyll, urddas ac aruchel- edd syniadau, tanbeidrwydd a ffrwythlondeb dychymyg Trosglwyddir ei enw i'r oesoedd dyfodol yn rhestr flaenaf beirdd y genedl. Bu farw Chwefror i ;eg, 1865, yn 60 mlwydd oed, a chladdwyd ef yn mynwent Clynog Fawr. Yn canlyn wele ddyfyniad o'i bryddest ar DEDFRYD YR ANNUWIOLION. Y llais a alwasai'r llwchfradwyr o'r gweryd Yn awr a daranodd felldithion eu dedfryd Gan ddweyd,—' Ewch oddiwrthyf, chwi rai melldigedig, 1'r He barotowyd i'r giwdawd cytlireulig I'r llyn sydd yn llosgi o dan ac o frwmstan, Lie na bydd gorphwysdra i clnvi nac i Satan Mewn eiliad, seinateb y daran oinadwy, 0 ddyfnder i ddyfnder a glywid yn trannvy. Ei hadsain gwrthgurol ys^ydwodd holl anian, A gwnaeth i ororau y tryblith fwhwman; A llosg-greigiau Annwfn, Ile bachai gafaelion Cadwyni'r cythreuliaid, suddasar.t i'r eigion; Gan gipio i'w canlyn a rhygniad syfrdanol Holl luoedd y fagddu i'r llyn 0 dan daln-iiiiol 1 A'r Barnwr gyrhaeddodd ei ddyrnod tragwyddol Nes dr),Ilio'raiiwai-iaid alr arf eialccidul Chwareuodd ei gleddyf daufiniog ysblenydd, A'i adbelydriadau'n serenu'r wybrenydd, A nerthol drywanodd ef trwy y tew nifwl, A throchodd y gloewlafn yn nhrydan y cwmwl Ac yn y fan melltioi ddialedd ddaeth allan, Yn ffaglau cyneuol a tharan ar daran Cynddaredd ergydiol y dig daran folltau Chwyrndaflodd y damniaid i lynclyn y fflarnau, I lawr bendramwnwgl i'r annwfn echryslon I'w poeni'n oes oesoedd gan ddiawl a'i angylion
DINAS MAWDDWY.
DINAS MAWDDWY. R. ROBERTS, ABE RLLFFENNI.Am ser yn 01, cyfarfyddodd yr hen gyfaill uchod A damwain yn y gwaith, trwy yr hon y collodd ei droed. I'r diben o'i gynorthwyo, y mae pwyllgor Undebol wedi penderfynu gwneyd cyngerdd iddo, Rhagfyr 5ed, pryd y disgwylir Cor Meibion cnwog" Aberllefenni, Dyfi Brass Band, Llanymawddwy String Band, Cor enwog Perth- yfelin, cor Cwmllune, ac amryw eraill i'w gynal. Kid oes dim amheuaeth na cheir cyngerdd gwir dda a gobeithiwn yn fawr welod yr Ysgoldy yn orlawn ar yr achlysur. YSGOL LLANYMAWDDWY.—Dyna y siarad i gyd yn y plwyf uchod ar hyn o bryd. Bu cyf- arfod brwdfryii- yn Ysgoldy y werin nos Sadwrn diweddaf, y Parch. J. Jenkins yn y gadair. Oedwyd penderfynu dim am wythnos. Y prif fater dan sylw oedd, Pa un ai uno a phlwyf Malhvyd yntc cyual Bwrdd eu hunain fyddai oreu iddynt. Da yw iddynt gymeryd pwyll gyda'r mater. Y pwnc rnawr yw cael addysg dda, am mor lleied o draul ag y mae yn bosibl. Ni fu y dreth yn fwy na 7c. y bunt o gychwyniad y Bwrdd ond y flwyddyn ddiweddaf yr oedd yn 8c. SARAH THOMAS, ABERCOWARCH.Hithau nid yw mwy Bu farw yr hen chwaer wedi byr gystudd, yn 79 mlwydd oed. Un o blant Aber- angell oedd y chwaer, a byddai yn son llawer am hen grefyddwyr y lle. Bydd yn chwith lawn gan lawer ar ei hol, yn enwedig achos bychan y Methodistiaid yn Abercowarch. Bu .c yn ffyddlon hyd eithaf ci gallu i'w holl ddyled- swyddau crefyddol. Bu yn hynod felly i'r Ysgol Sul a'r cyfarfodydd wythnosol yn Abercowarch. Cyfoded yr Arglwydd rai eto cyffelyb yn yr hen addoldy uchod, canys y mae iddo hanes hen, a Hawer o adgofion llwythog o draddodiadau am' ftinjcyn-deidiau. •Marw ar ol eu gilydd, Y mae hen Gymry glan.' OLWYNFARCH.—Da genym allu cofnodi fod eglwysi Annibynol y cylch wedi cyflwyno un o'r creaduriaid uchod i Mr. Davies, y gweinidog. Hir oes iddo ei farchogaeth yn llwyddianus.— MOKLYDRE.
[No title]
Mao Cynghorau Sirol Meiriou, Abtrteifi, It Maldwyn, yn cynyg amryw 0 ysgoloriaeth- J^lOp. yrun i feibiou ffermwyr ae e:aill i drwy g'wrs o addysg amaethyddol yn Ngholeg Aberystwyth,
Sifau.
Sifau. GAN LLEW. Yn llywydd Cy mdeithas Radiealaidd y Forest of Dean dewiswyd Mr. Lloyd George, A.S., gyda'r unfrydedd mwyaf. Disgwylir of yu iuau i anercli ei gyd-gonodl mown gwalianol t'anau yn y Dywysogaeth. Troi'uir y I ot Hawliodd Arglwydd Portman 400,000p., am bedair erw ar ddeg' o dir, yu Marylebone, a. ofyuid i reilflordd nowydd Maneiisstor a Sheffield. Yn ol dyfarniad y cyflai'areddwyr derbyiiiodd ei ar^hvyddiaot.i 26041000p. Tybed mewn difrif mai arglwyddi tirol ddylid gynortliwyo o dretlii y wlad. Declmmwyd cyfuod newydd yu y ^ffordd o deithiu yn ein gwlad y 8adwrn cyn y di. weddaf. Eliedwyd uifer o gerbydau. di- geffylau yn north agor, olow, a tlirydan, o Lundain i Brighton ac yn ol. Coir rliai yu frwdfrydig iawn uwcliben llwyddiant y symud-feu, tra mai ysgwyd eu pellau y mae eraill, gan awgrynm nad yw amser defuydd- iad y newydd-both oto wedi dod i bon. Modd bynng trodd pothau allan yu well na'r disgwyliad yu yr arddangosfa fawr dydd eu hymddangosiad aroin lxeolydd a'r prif-fjfyrdd Y mae amiyw o aolodau blaenaf y gwahanol bleidiau gwloidyddol wedi bod yn llofaru yn ddiweddar. Auerchwyd yu i rymus gynulloidfaoedd mawrion gau Mr. John Morley, yn Glasgow, Moutvoso a Breehin. Talodd Joyrugod udwl i Arglwydd liosobery, end yuhwauegodd nad oodd neb oedd yn feddianol ar ei synwyrau a aw- grymai gyfuewidiad yn arweiniad y bifid iiyddfiydol yu Nhy y Oyifrodiu. Parliau y mae efe o'r un farn na wneir trefn byth yu yr Yuys Werdd lieb gauiatau iddi Yiureoi- aeth o ryw fatli neu gilydd. Dadleuai yn gryf drus gyd-ddealldwriaetli y wlad lion a Firainc ar gwestiwn yr Aipht. A.vgvymodd hefyd yu un o'i areitliiau y priodoldeb o gyfnowid y cyfansoddiad i ailuogi aelod o Dy yr Arglwyddi i roddi i fyny ei sedd yu y Ty hwuw, er bod yn o-yfi-eithlawn yingeis- ydd am sedd yn Nhy y Cylfrodin. Yr oodd y derbyniad a roddxvyd i'r aelod gwir anrhydeddus h wn yu y lleoodd yr ymwelodd a hwyut yn gynes a brwdfrydig. A chafwyd ?3 y ganddo yntau oleuni ar byuciau ag .oodd i lawer yn aneglur. Y dydd o'r blaen daeth i'r Ffitu Eaglou Cymdeithas Pobl leuainc Bethel, Talybont, yn Ngherodigion. Y mae y lihaglon hou yn 0 t) dwyn arwyddion o gvaifder, ehwaeth, a medr, a bod y pwyllgor gweithiol yn meddu ar lygad i gantod yu mlnvy y mae cymhwys- der, a both ydyw y peth goreu i fod yu atdyniadol; ac am liyny wedi gofialu am ddigou o amrywiaeth, gan sicrhau y douiau goreu yu y byd barddonol, lienyddol a gwleidyddol, oblegid ceir yu mysg yr euwall sydd i gymeryd rhan yu ystot y tj iuhor feirdd coronog a cliadeiriol, gwloidyddwyr goleuedig, a rhai o ysgollieigion goreu ein cenedl, fel y mae gobaith da am noswoitliiau dyddorol ac atleiladol. Y mae y gymdeithas lion wedi gwneyd gwaith offoititiol or pan ei sefydlwyd, ae mae mor fyw etc ag erioed, ac wedi cyehwyn yn galouog ar waith y 0 tymhor o dau lywyddiaoth fedrus y Par«ii. li. E. Jones, gweinidog. Argfailwyd y lihaglen yn Swyddfa y NEGgSYDD, ac lilite wedi ei throi alian yn wir ddostius. Cynhaliwyd Cyfarfod Daufisol Annibyn- wyr Gogledd Ceredigion, yn Boulah, ger Aberystwyth, pryduhawn a hwyr dydd Mercher diweddaf, pryd y pregethwyd gan y Parchn. D. C. Davies, Salem; J. Llewelyn, Borth; T. A. Penry, a Job Miles, Aber- ystwyth. Yn ol y trefuiant yn nghyfarfod Bethania, pregothwyd gan Mr. Davies ar y pwuc, sef I Ilertliyuts gweddi a gvveitlx- garwch a gwnaoth yntau ei ran yn ganmoladwy. Trefjiwyd i'r nesaf fod yn Clarach, a'r Parch. Wiiiou Evans i bregothu ar 'Ewystrau llwyddiant yr eglwys.' Y mae Beulah, DyKryu Paith, fol yr adnabyddir y Ho, mewn cysylltiad a. Llaubadarn er eychwyniad yr achos, ac o dan ofal y Parch. G. Parry, yr hwn a lafuria yina beHach dros ddeuddog mlynedd, a hyny gyda ffydil- londeb a derbyniad mawr. Y mae yr achos yu y weinidogaeth hon yn gwisgo gwedd lewyrchus, ac yntau yn baivilius a chjrinei- adwy yu niyag I)obl ei ofal; Khoddwyd y derbyniad mwyaf croesawgar i'r cyfarfod gan y frawdoliaeth yu Paith, a chawsant hwythau gyflawn dal am y boen a'r draffertli a gymerasant, oblegyd cufwyd oedfaon melus, ac oneiniad oddiwrth y Sauctaidd hwnw ar yr holl wasanaeth.
--BWRDD YSGOL TALYLLYN.
BWRDD YSGOL TALYLLYN. Presenol, Mri. Ehys Osven, Richard Owen, John Lewis, a D. Ifor Jones, clerc. Yn lierwydd absonoldeb eu plant o'r ysgolion penderfynwyd anfon rhybuddion i'r personan canlynol, Thomas Williams, Garneddwen, Thomas Jones, Tanrallt, Richard Lloyd, Tanrallt, a Donald George, Bryn Idris. Penderfynwyd anfon gweithred trosglwydd- iad ysgol Corris i'r Bwrdd, i bob 1111 o'r hon ymddiriedolwyr i'w harwyddo. HysbyswTyd fod y 450p., benthyg at ysgol Corris wedi eu derbyn. Darllenwyd llytliyr oddiwrth Oatherino Jones, Bronygan, yn rhoddi ei swydd o lanhan yr ysgol i fyny. Derbyn- iwyd ei hymddiswyddiad, a phoiidorfynwyd rhoddi liysbysrvyydd yn ifenosfcr y swyddfa i waliodd ceisiadaa ,tiii :y swydd. Pob un i nodi y cyfiog a ddisgwylia. Gallawytl amryw lythyrau ar y Bwrdd hyd y cyfarfod nosaf. Trefnwyd i N. Hughes a Martha Jones, dori a gosod i fyny y blind, ya ysgol Corris. Talwyd amryw hiiau.
.BETHESDA, TYIIANT.
BETHESDA, TYIIANT. Yn adroddiad y cyfarfod gynhaliwyd yn y lie uchod yr wythnos ddiweddaf, dylesid nodi mai y cyfeilydd oadd Miss Williams o d Talybont, yr hon sydd bob amser yn barod i gynorth wyo pan y mae angen am gyfeilydd neiliduol. Miss Jenkins, Glanabor sydd yn ohwaveu yr Harmonium bob Sul ya y He, yr lion oedd yn fuddugol ar yr unawd Soprano, a S. Morgan, Penpombreu yu ail oreu.
PANTPERTHOG.
PANTPERTHOG. Bu capel y M.C. yn y lIe hwu dau aJgyw- eiriad. Khoddwyd to nowYlM aruo, diddoswyd ei furiait, a gwnaod amryw vvoUiantau oraill. Nos Forcher a dydd lan diweddaf, cyuhaliwyd cyiarfo lydd prcgetlui ar all agoriail y capel, pryd y gwas;tnaetli wyd gan y Paicliu. Evan iioberis, Dolgellau, a T. Williams, Gwalclimai. Mon.
YSGOL GANOLRADDOL MACHYNLLETH.j
YSGOL GANOLRADDOL MACHYNLLETH. Tacliwedd 20fed. Presenol, Parck. Josiah Jones, Cadeirydd, Dr. A. 0. Davios, Mri. H. Pees, E. Pees, N. B. Owen, W. M. Joues, J. Thomas, a J. Rowlands, Clerc. Darllen- wyd llytliyr oddiwrth y Llywodraetliwyr Sirol yn hvsbysu fod yn cfynol anfon iddo ymrwyniiad na thelir costau tir yr y sgoldy, &c., allan o'r g-ronfa gyffredinol. flysbys- wytl fod 173p. wedi ei dderbyn luewn cyfraniadau, a tlirefniadau wedi eu gwneyd i fenthyca 360p., gvveddill gan y banc. Dy weilodd Mr. Edward Pees fod aufoddlou- rwydd gan lawer i gyfranu, a gwalianol osgusodion yn cad ei roddi. Mr. Richard Recs a ddywedodd fod y easglyddiou wedi gwneyd ymchwiliad i'r cyfrairiadau, a chredai y derbyuir 43:1p., a chynygiai fud ypapyrau 0 gofynolyu cael euhanfon i'r Llywodraetliwyr Sirol. Cefnogwy^d gan Mi. J. Thomas, a phasivvyd. Cyflwynodd Mi*. N. B. 5p. 13s. 6c. o hlwyf Penogoes.
ABERDYFI.
ABERDYFI. CYlfAlUWD LLEXYDDOL.—Nos Ian, cyulial- iwyd yr uchod yu yr Assonbiy Pooms o dan nawdd y Gymdoitlias Ddirwestol. Yr oedd cynulliad da yn bresonol. Lly wyddwvd gan y Parch. J. 0. Thomas, ac anveiuiwyd gan Mr. W. Joues, Pelieving Officer. Y Beirniaid oeddynt Mri. W. Jones, E. L. Rowlands, D. Hughes, J. Lumley, Parchn. P. Garrett Roberts, a J. P. Thomas. Euiilwyd y gwobrvvyon gan Mri. Humphrey Davies, John Richards, D. Ll, Hughes, R. 1.1. Hughes. Cafvvyd adroddiad gan Mr. W. D. Evans. Hefyd caed una wduu gan Mri. R. Fiestin Williams, a R. Griffith. BWUDD YSGOL Cynhaliwyd dydd Mawrth, Mr. E. Rowland yu y gadair. Y PniWKXOLDKU.—Xvlioddodd yr ymwel- ydd ei adroddiad misol, a dyvvedai foil cyfartalodd pressnoldeb fol y canlyn :— Ysgol Penal 103, Y sgol y Bwrdd Towyn, z;1 n 104, Ysgol Genedlaethol Towyn, 61, Bryn- crug', 117, Ysgol Genedlaethol Aberdyti, 61, Ysgol y Bwrdd Aberdyli, 123-2. Awdurdodwyd yr yiuwelydd i gymeryd cwrs cyfroithiol yn erbyu rliieni neiliduol, oui ddiwygia preseuoldeb eu plant.' CYNORTHWY-YDD I ABEUDYFI.—Yr oedd amryw yn ymgeisio am yr uchod. Apwynt- Miss Mary T. Pugli, Llanuwchlyn, am y cyfiog o 40p. y flwyddyn, i ddochreu ar oi gwaith yn mis lonawr llosaf. Dawis PUPIL TEACHERS. — Darllenwyd gohobiaeth oddiwrth brifathraw yr [Vsgol Gauolraddol Tuwyu, yu gofyn^am apwyntio pupil teachers o blith y rhai a ddysgir yn yr n ysgol hono. Nis gallai y Bwrdd weled eu ifordd yu glir i wneyd hyu, oddieithr y byddai y cymhwysderau yn gyfartal. RIIEOLAU NFWYJJD.—Penderfynwyd fod y Parch. R. G. Roberts (W.), i gaolei apwyutio yn un o reolvvyr Y sgot Aberdyfi.
! DIFFYGION AMAETHYDDOL, CYMDEITHASOL,…
DIFFYGION AMAETHYDDOL, CYMDEITHASOL, A CHREFYDDOL MAWDDWY, A'R FFORDD I'W SYMUD. Gan TEGWYN. X III. DilTYCICN CllEFYDDOL M-AWDDWY. A oe < genym ddiffygion ? Mao perygl i u« gaol ein dallu fel ardalwyr i'n dilfygiou mwyaf hagr, ac atal ein gwir gynydd a'n llwyddiant. Y mae arnom angen mawr am rai gwelliantau, canys nid ydyw cr.d'ydd gymdeithasol ifawddwy, elo yn borifaith. Ac os oos rliyw uu ya tybiod eu bod, eglur yw 11a wyr y eyfryw un eto ddilll fol y (lylai wybod. Nid goieliwyl hyrryd ydyw daugos bwiau. Ond dylai gaol ei dderbyn yn garedig. Nid oes ynoui gydymdeimlad 0 gwbl a'r rhai sydd yu cymoryd golwg bruddaidd a digalou ar bethau. Nid eiu hamean 0 gwbl wrth geisio tyuu y lien, uieg'ys i ddychryn neb u'n cyd wlad wyr. Na v uiae codi bwganod' wedi bod yu waith llawer rhy boblogaidd yn Oill mysg, rhoddi i lawi-' yii gelfyddyd rhy anadnabyddus yn Oill tir. Peth a rai I y teimlwn yn rhwymedig arnom ei wnevd yn g'lir ydyw y flu-itli nad vdym wi-tli alw sylw beirniadol at rai d'n diliygion, yu golygu fod y diffygion hyn oil .1 n I yn aingou lIag- y gellir, gvda gofal ac ymdrech, eu gorchfygu a' U darostwng oil. Ond atolwg, bath yw crefydd P Pwy sydd i ateb ? Wei, crotyddwyr, obllc,il hwy sydd i wybod oreu buth a olygaut oreu wrth grefydd, Ac Y mae 3-ri Jog i ni gymeryd Oil goiriau genua. Dywed SSiairj) Tuedd i goisio Vaw yw crefyd 1 yu fewucd, a gwirioneddau dadguddiedig Gair Ihtw yw crefydd yu wrthrychol.' Dywed Butler Gelliv dywedyd fod hanfo 1 crefydd uaturiol yn fewnol yn gyuwysedig mown b., 0 ystyriaothau erofyddo! Dywed Marteuson Y mae yr oil o grofydd yn y syniad o fodolaeth Dnw, a pherthynas dyn a Dusv, erofydd gau Lyuy y w ymvvybyddiaeth dyn o'i gymundeb a Yu ol yr euwogloii hyn yr ydym yn gywir wrth ddywedvd, mai hyn a olvgir wrth grefydd efengyiaidd a thiefa yr lachawdwriaetli. Amcau crefydd yw dyrchai'u y pecliadur yn ol at Dduw. Crefydd ysbrydol gan liyny yw y syniad, y ,y I teimlad, yr argyhoeddiad, yr egwyddor 0 dduwioldeb yn y dyn oddi fawn, Folly, y mao hou yn sylfasn, yn hedYll yinarferiadau ciefydd gymdeithasol. Ffrvvyth a fttirf crefydd ysbrydol, ydyw crefydd yr addoliad cvlioaddu.3, a lie y mae lion yn ddiflygiol rhaid o ganlyniad fod crefydd gymdeithasol 1 03 yn ddiffyglol hofyd. Botli, gait hyny ydyw y difrygioa crefyddol yu Mawddwy, yu mlul bethau y maent yn gyuwysodig. I ateb y cwestiwn hwn y llH10 yn rhaid edryeli ar y pwnc o amryw iol gyfeiiiadau, a chyda galar a thristwcli y dviom gydnabod oin bod yu dra diifygiol yn «in rbinweddau wrth edryeli arnom o saiie t-ia hoas manteision. Nis gailwn csboaio ymaitli eiti dilfygiou iiior rwydd ag y buasem yu tlymaao. Dylem safyll i fyuy i yu ddifi-ifol yu ngwyuob y diffygion, ac yn yr ymdeimlad o'ii cyfrifoldeb, anicauu yu £wy llwyr illmo awyrgylcli g-i-efyd-lol ein gwlad. Y mae yu wir fod yr eifen grefydd- ol yu rliedog trwy wythienau pobl Mawddwy or ys cyfnod boreu iawn, oto ein bod mewn seiyllfa isel o saiie ysbrydolrwydd a chyd- wybod. Sylw ei- yu ami ar y gwahauiaeth sydd rhwug dyn fel crefyddvryr a'r uu dyn yu oi gysyiitiadau bydol. Faint o huaan- yimvadiad ydym fel crofyd<h\'yr yu wi ("daugos yn y dyddiau hyu, ac ato, ya cydnabod mai liuiiauymwadiad yu ai ystvr uchaf ydyw Jianfud ein ci-ttfydd. Und gofynir, Ouid ydyw ymuuo ago ouwad crefyddol, o hono oi Jiunan )-it goJygu iiuuanymwadiad i fywyd eglwysig ? Nac ydyw, fe fu folly; oud nid ydyw felly yu awr. Y rnao creiydda yn Mawddwy orbya hyn yn un o brif safonau parchuarwydd b/dol. Ar liyn o bryd dylauwad syuiudol cy mdeithas yu Mawddwy ydyw hunan ies ysy.vauth. Ond nid felly, wit. grefydd. Llinyn ari xu sydd yndal y byd niasuaeliol wrth ei gilydd a'r uu lliuyu sydd yn cadw llawer gyda chrefydd. Fel y llla8 pothau yu awr, liuuaugarwch, ariangarwcli, a ( hym^vysderau bydol eraill, sydd yn talu eu flordd, ac yn enill y satlsoedd uchaf mown byd ag egl wys yr un Ifuuud t'u gilydd. Yr allwodd aur sydd yn agui- dorau parcliusrwydil yu yr oglwys, yr hyn sydd hyuod anghristioaogol. Rhaid i ni yu Mawddwy gael mwy o'r eifen ysbrydul ymarferol cyn y purir llawer ar gymdeithas. Rhaid cael corlf y bobl i yniroddi mwy i'r ysbrydol. Atebai hyu ddau ddyben. Danghosai )' posiblrwydd o fyw bynvyti tymhorol ymarfer- ol a buddiol o dan ysbrydolrwydd teimlad, a phrolai i fod yn allu er iachawdwriaeth, A pha beth gan hyny y w saflo crefydd yn Mawddwy ar hyn o bryd ? Wei, rhaid gwyuebu ffeithiau fel ffeithiau, yn deg yn 0 t5 eu gwyneb, nis gailwn er ein gofid, lai nag addef er holl grefyddolder ymddaugosiad- ol ein cydardalwyr, ein bod ar hyn o bryd yn isel o ran ysbrydolrwydd. Ac yn wir ni ddylem fod yn ddibris a difater o bcrthynas i'r dilfyg pwysig hwn.
ADRODDIAD Y DDIRPRWYAETH DIR.
ADRODDIAD Y DDIRPRWYAETH DIR. (Plti-hael.) SEFYLLFA AMAETIIYDDIAETH.Yna rhoddir pedwar 0 awgrymiadau gyda golwg ar sefyllfal amaethyddiaeth,—1. Gael gwell addysg mewn amaethyddiaeth. 2. I'r Bwrdd Amaethyddoi drefnu i roi gwybodaeth ymarfcr^ 1 i'r amaeth- wyr. (1) Trwy lenyddiaeth; (2) Trwy roi i fyny yn y llythyrdy yr adroddiadau am y tywydd; (3) a thrwy wasgaru yn rheolaidd wybodaeth am brisiau cynyrch y tir. 3. i kirf.o cydweithrediad rhwng amaethwyr mewn cael llaethdai i wneyd ymenyn a chaws, ac undebau er anion cynyrch y tir i'r prif drefi i'w gwerlhu. 4. Cae! gwell trefniant i anfon cynyrch y tir i'r prif drefi er cyfarfod a chy.d-ymgais dramor. TRETHI.—Fod dirprwyaeth i edrych i mewn i'r holl gwestiwn o drcthi llcul ac ymerodtol. DEDDFU RHWNG Y M^ISTK A'R TENANT.— Rhoddir dau ddosbarth o awgrymiadau dan y pen hwn. Y rhai cyntaf ar y gyfraith sydd yn rheoli hawliau y tirfeddianwr a'r tenant pan mae'r tenant yn ymadael. A'r dosbarth arall ar gysylltiad y tenant a'r meistr ynghylcli dal y llerm Gyda golwg ar y cyntaf, awgryinir y gwelliantau canlynol yn Agricultural Hold- ings Act, 1883: — (ij Gwneyd i ifwidd a'r rhybudd, o du y inebtr a'r tenant, a ofynir gan y ddeddf. (2) Syndeiddiu y illull i beudcrtynu anghydwelediad. (3) Gwneyd yn iwy syinl >r adrauau sydd yn yaiwin yd a'r ad-duliad i'r tenant, a gadael mvvy o iiawl i'r cytiafareddwr, t, y nea y llys lydd yn penderfynu yr an-liydweled- iau. (4) C wneyd yu fwy syml y dull y pcuder- iynir swm yr ad-daliad. (5) Awgrymir amryw gylnewidiadau yn y cyfrif y rhaid i'r tenant ei rodtii wIth hawlio ad-daliad. DEDDFAU iiELWRlAETli. — Anogircyfnc*id» iadau yn y deddiau hyn, sydd yn dwyu pertli- ynas a heiwriaeth o bob math. ATAEFAELIAD.—Crediry dylai y tirfeddianwr barhau i gael ei hawliau presenoi i atafaelu am ardreth. GYNORTHWYO RHYDD-DDALWYR.—Y dylid rhoi help o'r wladwriaeth i rydd-ddalwyr sydd wedi prynu eu tfermydd er 1868, ac yn tafai ilogau uehel. TYODYNWYR A LA ER WYR.—Awgrymir fod y rhai hyu fydd yn gweithio ar tterniyud i gael tir, a bud y deddfau gyda golwg ar dyddynod bychain yn cael eu rhoi mewn .gweithrediid yn fwy cyffredinol. COAIAUNI.—Fod ) r hawliau i wneyd rlieoiau gyda golwg ar ddefnyddio commius i'w rhoi nwylaw y Cyngor Sir a'r Cyngor Dosbarth, a bod hawl yn cael ei rhoi i'r Cynghorau lleol i brynu hawliau y Lord of the manor." ILR Y Go RON.—Fod ymchwiliad i'w wneyd i'r holl gwestiwn o Dir y Goron yn N *gliyu-iru. LLYS TIROL.—ivlae yr holl adroddiad hyd yn liyu wedi erarwyddo gan yr oil o aelod,au y Ddirprwyaeth. Alae b o r aciodauynawgi^ymu liurtio Llys Tirol i Gyniru.—Arglwydd Carring- ton, Arglwydd Kenyon, a Syr John Llewelyn > yn gwalianiaethu £yda golwg ar yr awgrymiad diweddaf.
LLANLLUGAN.
LLANLLUGAN. BWRDD YSGOL.—Prydnawn LlUll wythnos i'r diweddaf, cytiJiaiiodd y Bwrdd Ysgol gy^ arfod oiat ei oruchwyliaeth, yn Vsgoldy,• Liywyddwyd gan Air. E. iN utting (ia-gadeirydd) ^auaraliawya coinodion y cylariud bi^enoroi, edryciiwyd drus restrau pl-esetiulueb y pianc am y mlS. Caniatawyd amryw bethau at wasan- aetn yr ysgolion, a tualwyd amryw tiliau. Jidiyciiwyd urus gytriion uiidiiol y ll wyd dyn ya diweddu Afedi :¿<j..J.ld, a chyuieradwywyd hwyul. Darlleuodd yr V sgrilenydd bresenoldeb yr iielodau yn ystud y lLir uiynedd. L. Bennett ^cadeiryad;, 35 Wlkiu (is-gadeirytic^ bu tkcwj, 22; L. ^is-^adeiiyudj, j L. Thomas, 35; j. uetii.11, _>i C. liliaias, 31 E. Lewis, 24; j. Junes (symud), 7; D. Li. Owen, 18. Rhaid iod'y-iUvrdd. uchod weci rhoddi b'oddlonrwydd lied gyifredinol, oblegid y inae wedi cacl cloddio o amgyicn it UK i-w call ato, telly ci aibcd uin y Ltif biyne^.d dyfodol. Ffaitn go angiiyiireaia yu hanes y dosbarth, end • Os dw. ele mwytn, uu. utnuc gwedi hyny tor ef i lawr.'
[No title]
Os bydd arnoch eisiau AVatch Aur Efeu Ariau ragorol, uu o'r Ilooodd blaenaf yw masnachdy William Williams, Greenwich House, Dolgellau,