Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
12 erthygl ar y dudalen hon
:o: -:0:-Y MEDDWL.
:o: -:0:- Y MEDDWL. GAN HWFA MON. Y meddwl drwy y fflam oddaith,-a drydd Draw heb unrhyw artaith A hwn hyd ei danllyd daith Lama fel angel ymaith Y meddwl sydd yn mciddio-liyd oror Y darati, gan ddawnsio A dibaid fyned heibio I adaw mellt y mae o Oeda mellt ar eu hedyn-yso1, Wrth geisio ei ganlyn Hyd eu sarn, y mellt a syn Ddelwant wrth fethu'i ddilyn. Y meddwl fflam ei weddau-a wna gam Yn gynt na'r planedau Drwy ei chwyf, myn ymhyfhau, Ar ei ol gedy'r heuliau 6 o newydd ymawydda—am weled Ymylau'r byd yma Ac yn ei hwyl, prancio wna, Heb ball, i'w liyiiiyl pella.' Esgyna ar draws Gwener,—a nwydus Neidia drwy'r eangder; Ac i wel'd yr uchelder, Tery'i sawdl ar gantau'r ser t. Meddwl gerdd yn ymangerddol,-a hwn Ehed i'r tragwyddol Beiddia'r broydd gwynfaol Ar ei hynt, a'i gorph ar ol
AMRYWION.
AMRYWION. Ar adeg boeth o'r flwyddyn, egyr yr Ainericaniaid y flienestri, ac Ylla eisteddant ar gadair a thaflant eu traed i'r ifenestr. Rhydd y Prydeiniaid eu trwynau yu y ffenestri, and yr Americaniaid eu traod. Sibrydir fod Syr James Szlumper a'r boneddvvyr cysylltiedig' a reilftordd Pont-ar- fynach, wedi penderfynu gwneyd reilffordd gul i Aberaeron. Un o'r telerau yw i'r holl dirfeddianwyr werthu eu tir am bris amaethyddol, a chymeryd y gwerth mewn cyfranau. Pan yr oedd y Parok. Daniel Rowlands, yn awr o Bangor, yn trigianu yn Llanidloes, cyhoeddodd blaenor mewn capel y byddui y Parch. Daniel Rowlands, Llangeitho, yn pregethu yno y Sabbath canlynol. Mewn lie arall yn adeg brwd etholiad Cylioeddwyd y byddai Mr. Stuart Rendel yn pregethu y Sabbath. I Bydd gwaed yn llifo fel yn adeg helynt Armenia!' Yr wythnos ddiweddaf, lled- aenid hysbysleni yn Nghaercystenyn gyda'r geiriau brawychus uchod arnynt. Yr nuig beth a all arbed tywallt gwaed, ebai yr hysbysleni, ydyw cyfnewidiad trwyadl yn y llywodraeth bresenol. Chwaer ymherawdwr yr Almaen ydyw brenhines Groeg, ac nid yw y ddau ar del- ørau siarad byth er pan ymunodd ag Eglwys Groeg. Bydd ymgait at ymheddychiad yn cael ei wneyd yn iuan, modd bynag. Bwr- iada y frenhines fyned i'r Almaen i weled ei mam, ac i gael ymgom a'i brawd, a'i ddwyn ato ei hun, gobeithio. Boreu dydd Iau dygwyd bagad o ferchetos yn byw yn y tai agosaf i'w gilydd, o flaen Syr John Bridge, yn heddlys Bow Street, Llundain. Wedi gosod yr oil o honynt yn rhea o'i flaen, dechreuodd yr ustus doeth gondemnio y bywyd cwerylgar a ddilynid ganddynt, a'u cynghori i benderfynu byw mewn heddwch, a boddi eu drwgdeiiuladau mown ewpanaid dda o de. Rhoddodd haner coron i un o honynt i ddarparu y I ddys- gleiden' ar gyfer yr oil! ac felly yr ymwa- hanwyd. Dyma a ddywed y Record, papyr Eglwysig, am y brawd a eilw ei hun yn I Efigob Llan- elwy' Y mae yn bur debyg ei fod ef yn yatyried enill pwynt ar elyn yn werth ei enill, gan nad pa fodd y gwneid hyny; ond fel arall y tybia mwyafrif yr Eglwyswyr, ni a gredwn. Y mae rhai arfau na fYll dynion doeth, ac nas gall dynion da mo'u defnyddio mewn unrhyw ymdrechfa, ac yn enwedig yn ngwalanaeth Eglwys Crist.' n Dichon nad yw yn wybyddus i bawb o'r darllenwyr paham y gelwir y dyddiau o'r 3ydd o Orphenaf liyd yi- llego Awst yn 4 ddyddiau y cwn.' Dy wedir y gelwir hwy folly o herwydd fod y sereu Sirus yn arwydd y ei mawr a'r ci bach yn cyd-gyfodi ac yn cyd-fachludo a'r haul, yr hyn sydd yn achos o fwlldra yr hin ac o effeithio ar y cwn i'w gyru yn ryndd.irio,.
@'t' ct U.I
@'t' ct U. GAN LLEW. Y mae y Parch. Elved Lewis yn parotoi cyfrol o bregethau i'r wasg. Bydd allan yn fuan, ac yu cael ei adnabod wrth yr enw (Plallll Coed a phregethau eraill.' Goleuir Llandrindod yn awr gan drydan- iaetli. Nos Sadwrn, yr oedddegathriugain o lampau yu olouedig ar yr heolydd. Yr oedd y tai wedi eu goleuo er y Groglith, ac y niaent oil yn gweithio yn llwyddianus. Y mao ymdrech egniol yn cael ei wneyd gan y Efruncod a'r Britwns sydd yn byw yu Nghaerdydd at gael corau o'r Britwns drosodd i gystadlu yn Eisteddfod Caevdydd 1899. Diau fod croesaw calonogol yn stor iddynt os deuaut. Mae yr euglyn canlynol yn o-orfiodio- ar 0 0 guieg mown efail gof yn St. Hilary Diau gwaith dwylaw diwyd-y gofaint 2. b Fu'n gyfoeth i'r holl fyd Yn gaeth heb 6f gweithiau byd A safent yn ddisyfyd. Wele englyn i'r diweddar Dr. Lewis 0 Edwards, Bala, gan Dyfed — Chwiliai ei ddoeth uchel ddawn—adnoddau Duwinyddiaeth gyflawn X Cofir goleuni cyfiawn, Ei bin cryf ar bwnc yr lawn. Yr oedd y cyfarfod pregetliu blynyddol a gafwyd yr wytlmos ddiweddaf yn Salem, Bow Street, yu un i'w gofio canya teimlid yno eneiniad oddiwrth y Sanctaidd liwnw, ar yr hoil wasanaetli. Y gwasanaethwyr oeddynt v Parchn. D. Rees, Rock, Cwm- afon; E. Evans, Llanbedr, a D. Davies, Merthyr Vale. Tystiolaeth pawb ydoedd mai da oedd bod yno. Y mae tair o drefydd ein gwlad man lleiaf yn ymgystadlu am yr anrhydedd o cr ii gael derbyn yr Eisteddfod Genedlaethol am 1900. Y mae Liverpool a Rhyl eisoes wedi rhoddi rhybudd o'u bwriad i wneyd cais am dani; a dywedir fod Pwllheli yn trefnu at roddi gwahoddiad iddi yno, a bod Mr. Solomon Andrew o'r dref hono wedi amlygu ei barodrwydd i adeiladu pabell deilwng ar ei draul ei hun i'w chynal, os caiff yr Eisteddfod fyned yno. Cyulialiwyd Eis- teddfod Genedlaethol o'r blaeai yn Pwllheli yn y flwyddyn 1875; Liverpool 1884 ac yn Rhyl 1892. Gwrthoda y Sultan alw ei fyddin o Thessaly, hyd nes y byddo Groeg wedi talu un filiwn allan o'r pedair o iawn rhyfel. A'i eagnsawd dros beidio ydyw, am nad oes ganddo arian i wneyd hyny. O'r tu arall, dy wed Groeg nad oes g-anddi liatling ar oi helw, ac nas gall ofyn benthyg hyd nes yr elo byddin y Twrc allan o'i therfynau. Y mae yn canlyn fod y Sultan a'i fryd ar ddal ei afael o'r wlad, gan nad oes gan Groeg arian i'w dalu i liwrdd. Y tebygolrwydd yw cyn y gall Groeg wneyd dim i gael y Twrc o'i thiriogaeth, bydd raid i un o'r teyrnasoedd eraill roddi rhyw fillwa yn fenthyg iddi. Y mae'r olwyn-gylcliau yma wedi d'od yn beth ffasiynol yn mysg gweinidogion Ymneillduol yn ogystal ac yn mysg person- iaid Eglwys Loegr. Aeth gweinidog adnab- yddus yr wythnos o'r blaeu i wasanaethu i-riewneyfitrfod biynyddol mewn eglwys yn Sir Gaernarfon; ac wrth ei weled yn dyfod felly ar ei olwyn-gylch, disgynodd ysbryd barddoni ar un o ddiaconiaid yr eglwys hono, ac fel y canlyn y canodd :— Mae'r Efengyl ar farch ha'rn, Wedi dyfod, March heb iddo goes na charn, Mawr ryfeddod; Teithio wna yn gyflym iawn, Heb ddiffygio, Ni raid porthi hwn a grawn, Diolch iddo.
BRITHDIR.
BRITHDIR. Silverton Col., Gorphenaf 15, wedi byr gystudd, yn 46 mlwydd oed, bu farw boneddwr parchus yn y cylchoedd hyn, sef Henry Jones o'r Barmouth Hotel, gan adael gweddw ac un ferch, Mrs. Stanger, Silverton. Edmygid yr ymadawedig ar gyfrif ei ymarweddiad tawel, a diymhongar, a'i gymwynasgarwch parod i gynorthwyo eraill yn yr hyn a allai. Brodor o Brithdir, ger Doigellau, ydoedd. Yr oedd dydd yr angladd yn arddangosiad o'r parch dwys a goleddid tuag ato. Canwyd tonau ac emynau priodol i'r amgylchiad yn yr addoldy, ac ar lan y beqg! Q'r J)rlc}
-----ABERDYFI.
ABERDYFI. AN11 EG10X.—Rhydd y Quiver o dro i dro, Medal i rai wedi gwasanaethu am dymor maith yn yr un lie. Y tro diweddaf, cafodd Mrs. Jones un, yr hon sydd wedi bod yn ngwasanaetli Mr. Ruck, Pantlludw, am ddeug'ain mlynedd; ac hefyd cafodd Mrs. Metham un, yr hon sydd wedi gwasanaethu am yr uu cyfnod gyda ^Irs. Shaw, Moelyuys. ADDYSGOL. Enillodd Miss L. W. Richards, morch ieuangaf Mr. J. Richards, Copperliill Street, Second Class Honours, yn yr arholiad diweddar yn Rhydychen, mewn gwybodaeth grefyddol, SaesuegaFfrancaog. ZD Z5 Hefyd pasiodd y rhai canlynol (yn yr ail adran) H. D. Humphreys, Misses S. Davies, M. ac M. E. O%veii.-oll wedi eu Jiaddysgu yn Yagol Sirol Towyn.
CYNGOK DIXESIG.
CYNGOK DIXESIG. Cynhaliwyd dydd Gwener, Mr. J. M. James yn y gadair. ATALFEVDD.—Cadben Lewis a ofynai a oedd gallu g'au y Cyngor i atal masuachwyr. &c., i roi boxes, yu atalfoydd ar yr heol. Wedi peth siarad, cytunwyd ar fod i'r Cwustabl i rybuddio y troseddwyr, os na roddid yr arferiad lieibio, y bydJis yn cosbi. PWYLLGOR AiiEttuvi'i.—Hysbyswyd fod y Surveyor wedi ei gyfarwyddo i gyfarfod Cadben E. Lewis, pyda'r pwrpas o dynu allan amoaugyfrif o'r gost o osod i lawr tD 6 bibellau dwtr a nwy, a bod hyn i'w gytiwyno i gyfarfod nesaf y pwyllgor. Anogent tn hofyd fod planiau Mri. J. a H. Owens yn cael eu pasio, yn ogystal a gweithdy Air. Haylor.—Mabwysiadwyd yr adroddiad. Y BICYCLES.—Mr. J. G. Jones a alwodd sylw at y defnydd wna olwynwyr o'r Proitieuacle-fod yn beryglus i blaut fod yno beth bynag. Dylid eu hatal. Y cad- ehydd a ddywedai nad oedd y lie wedi ei gyflwyno yu ffuriiol i'r Cyngor, yrhyubarai anhawsder iddynt weithredu. Penderfyn- wyd ar y diwedd roddi l'hybuddion yn gwaliardd olwyno ar y Promenade, ac nad ydynt i fyned ar y stryd yn gyflymach na chwe' milldir yr awr. Y PitoMENADE.—Darllenwyd yr agreemtnt 0. ( g'yda Mr. Corbett i gymoryd y Promenade t,Y dan ofaL ac arolygiaeth y Cyngor. Cyiner- adwywyd amodau y cytundeb, tt rhoed ael y Cyngor ar y cyfryw. AlienWILIwit Y DOSHAHTH.—Amlygwyd gofid mawr, oherwydd y bydd yu rhaid i Mr. E. Morgan, Archwiliwr y Dosbartli, roi ei swydd i fyny yn yr Hydref (oherwydd oedran) nesaf. Anhawdd iydd cael neb i Ian w y lie fel efo. i
LLANEGRYN.
LLANEGRYN. AUDDANGOSFA.—Cynhaliwyd yr arddang- osfa flynyddol dydd Mawrth. Hyd yu ddiweddar dygid hi yn mlaen yn unig o dan arolygiaeth Mr. Wynne, Peniarth, ar yr hwn Ie y cynelid yr arddangosfa. Mae yn awr dan arolygiaeth pwyllgor a nawdd yr Arglwydd Raglaw a chyleh cystadleu- aethau wedi ei eaugu i 10 milltir ogwmpas. Yr oodd yr arddangosiadau mewn pabell, ac ar y oyfan yn dda, ond gellir gwella 11awer eto ar ansawdd a rhif y cynyrchion. Yn y prawf ar gwn defaid a gynlialiwyd yn Caegwyn, enillwyd y wobr llaenaf gan John Davies, Llanerclicoediog, ail R. Roberts, Pantygwyddech. Trotting, Mr. Hughes, Ysguboriau. Celfyl o ymddangosiad goreu mewn gwaith, oiddo J. Roberts, Perfeddnant. Bicycles, R. R. Davies, Towyn, a Hugh i-iewis. Cneifio, 1 J, Davies, Bredyn 2 J. Evans, Dudfarch; 3 E. Davies, Bredyu. Dosbartliwyd y gwobrwyon gan Lady Puleston. Gwasanaethodd Seindori Bros Towyn yn ystod y dydd. Rhoddodd Mrs. Wynne wahoddiad i Barti Gardd i nifer laosog o foneddigion a boneddigesau. 0 Z5
LLANFAIRCAEREINION.
LLANFAIRCAEREINION. ADDYSG GANOLRADDOL.-Dydd lau, cyn- haliwyd cyfarfod o Lywodraethwyr Llanfair. Mr. W. Theodore yn y gadair. Darllenwyd llythyr oddiwrth Mr. Shayles, Architect, yn atebiad i lythyr anfonwyd iddo ar yr 30ain cynfisol, o berthynas i adoilad newydd. Cyf- arwyddwyd y clerc i anfon yn ol i hysbysu nad oedd gan y rheolwyr ddim i'w ych- wanegu at yr hyn a ysgrifenwyd y pryd hyny. Yr oeddynt mown anhawsder pa fodd i symud yn y mater o gael adeilad, gan fod y tenders gymaint yn fwy na'r amcan- gyfrif. Darllenwyd adroddiad Dr. Beddows ar ei arholiad am Entrance Scholarship, a gohiviwyi ystyriaetli o'r cyfryw. Y tri enw ucliaf oeddynt, J. H. Jones Llanfair, 406; M. M. Griffiths, Llangyniew, 296; E. P. Griffiths, eto, 284. Gwnaed trefniadau i hysbysebu dyddiad y tymor nesaf, &c.
[No title]
Mae gan W. W., Dolgellau, Stoc Enfawr o Watches, Jewellery, &c., o'r mathau goreu am y prisiau mwyaf rhesymol. Fe dalai yn dda i lawer un ddod i dref Dolgellau o Gorris, Aberllefenni, ac Abergynolwyn, &c., er baruu drostynt eu byflaiQi
-aifl? i'r ogrebb.
aifl? i'r ogrebb. GAN Y PARCH. T. LEVI, ABERYSTWYTH. O'r Traethodydd' am 1852. III. Ymadawsom oddiyma am Ddolgellau, taith o bedair milldir ar ddeg. Yr oedd ein ffordd ar v cyntaf trwy gwm go ddwfn, ar hyd gwaelod yr hwn, o dan ein deheulaw, yr oedd afon loew yn rhedeg yn drystiog, gan deithio yn wrthwyneb i ni. Yma caw 80 ni olygfeydd prydferth dros ben. Byddai llethrau sythion y glyn ar bob Haw i ni, weithiau yn foel a llyfn, bryd arall yu arw a cherygog; ond y rhan fwyaf, wedi eu gwiigo yn brydferth i derw man. Yr oeddwn yn ami yn ofni cael ein ffordd wedi ei chau i fyny rhwng y bryniau. Byddai y 0 ambell i dalp o fi-yn wedi eistedd i lawr yn sopyn mewn lie cul, ac yn ein bwgwth, Hyd yma yr ewell, ac nid ymhellach.' Ond erbyn myned hyd ato, gwusgai dipyn ar ei glun, megis, a golly 11 gai ni yn ddistaw i fyned heibio. Cyrhaeddasom cyn hir weithfa llecliau. Corris y galwodd fy ughyfaill onw y lie. Yma, codasom i fyuy ar ein haswy, a gadawsom y glyn hwn ac wedi croosi yehydio- o wastadedd corsog a diff rwytii, gollyngai y ffordd ni i waered di-os riw serth i gwm dyfnach o I&wer nag o'r blaen. Yn fuan daethom at dafarn, yn yniyl y Rordd, ac yr oeda yn baentiedig ar y sign—' A safe guidt to the sublime mountain, Cadei- Jdi-i*s.' Yrina galwasom am ddogu o geirch i'r ceffyl. Ac am nad yw dirwestwyr yn hoff iawn o fyned i dnfurndui, dringasom i ben twmpath oedd yn yr ymyl, i gael trem ar y rhyfeddodau a'n cylchynent. Gofynai fy nghyfaill i llli-' A welwch chwi y ty acw sydd yn nghysgod troed y Gader, ac ambell goeden frigog o'i amgylch ? Dacw C) 0 iny y fan lie y bu farw y Dr. W. 0. Pugh Nid oedd amser i fyned hyd ato, er nad oedd nepell oddiwrthym. Dyma ni eto yn cychwyn: y mae ein lnvynebau tua'r gogledd, neu dipyn yn uwcli. Yr oedd ein itordd wedi ei thori trwy ddanedd craig, yr hon oeddyn ymgodi ar ein deheulaw i uchder dychrynllyd byddai ambell ddarn anferthol yn liongian uwch ein penau, a'r olwg ar y cyfryw yu arswydol. Ar ein liaswy, yn ein hymyl, yr oedd Cader Idris, fel pe buusai yn edrych mewn syndod ar glogwyni liongiedig y graig arddunol yr oeddym ni yn teithio yn araf dros ei chesail. Ni chafodd yr Ull olygfa erioed y fatli ddylanwad arnom. Metliem yn lan aros yn y cerbyd ond cerddem yn araf deg, a'n hetiau yn ein dwylaw, a'n calon yn berwi g'an gymysg- deimladau o arswyd, syndod, a llawenydd. Yr oodd ein heneidiau yn orclifygedig. Yr oeddym mewn syndod at fawredd Duw, ac yn teimlo yn hawdd iawn ei addoli. Clywem lais yn dyfod o ben y clogwyni, ac o g'eudod yr agenau, ac yn sibrwd yn ein clustiau—4 Pwy a greodd y rhai hyn t- Rocks are the alphabet, Mountains the syllables, [book Storms, floods, and thunders, the words of thy Thy page is before us, Thy Spirit is o'er us We read Thee, Almighty, wherever we look. Spirit of Mightiness Mountains can speak of Thee, Show Thee in love and in power still our God, For, in the wide wilderness, The mountains gushed tenderness, [rod.' And the water rush'd forth at the Lawgiver's
MACHYNLLETH.
MACHYNLLETH. PLESEKDAITH.—Dydd Iau cafodd aelodau Ysgol Sul yr Eglwys, bleserdaith i Abor- 0 In ystwyth. Aeth nifer fawr gyda hwy, am y diwrnod. Mwynhaodd pawb eu hunain yn rhagorol. Yr eedd y trefniadau danofal y pwyllgor canlynol :•—Mri. J. J. Davies, T. Parsons, J. Morris, E. E. Jones, R. Howell, D. WilliamB, a'r Parch. D. T. Hughes. GARDEN PARTY.—Rhoddodd yr Ardalyddes (D),'Londonderry, Garden Party yn y Plas, prydnawn dydd Alercher diweddaf. Gwas- anaethwyd ynddo gan Soindorf Bres Corris, ynghyd a Minstrels o Aberystwyth. Yr oedd y gwahoddedigion yn cynWJB gweinid- ogion lleol a dieithr, ynghyd a lluaws mawr o bersonau adnabyddus o bell ac agos. Cafwyd prydnawn dedwydd droq ben,
PENOD YR ENWOGION.
PENOD YR ENWOGION. MR. JOHN CORBETT, YNYS-Y- MAENGWYN. Daeth Mr. Corbett i feddiant o etifeddiaeth Ynys-y-Maengwyn ugain mlynedd yn ol. Perthynai yn flaenorol i Mr. Athelstan Cotbet, un o hynafiaid yr hwn oedd yn erlidiwr Ym- neillduwyr gan' mlynedd yn ot Nid oes dim perthynas o waed rhwng Mr. Corbett presenol a'r hen feddiar.wyr. Daeth ef i gysylltiad a'r lie yn gyntaf drwy gyfrwng y diweddar Syr Rupert Kettle, yr hwn a dreuliodd lawer o'i amser yn Tuwyn. Dechreuodd Mr. Corbett ei yrfa anturiaethus gyda gweithydd halen yn Stoke, 6oain mlynedd yu ol, a bu yn weithiwr egniol ar hyd holl dymor teyrnasiad y Frenhine*. Nid oes ond ychydig o engreifft- iau cyffelybiddo yn y gaurif sydd yn terfynu, o ran gallu, dyfalbarhad,y gwroldeb anorchfygol, a'r llwyddiant a ddilynodd mewn ffortiwn fawr iddo ei hun. Am tlynyddau yn nechreuad ei fasnach cysgai uwchben y swyddfa byddai gyda'r rhai cyntaf a'r diweddat o'i ddynion gyda'u goruchwylion. Yr oedd megis yn byw yn y busnes ac yn plygu ei alluoedd at dasg ei fywyd. Afiwyddianus fu y cwmniau a'i blaen. orodd yn y lie; ond yn mhen blwyddyn yr oedd y gwaith wedi ei roddi ar seiliau safadwy, ac aeth ar gynydd parhaus. Yn 1832, yr oedd 26,000 tunell y flwyddyn yn cael ei anfon allan, ond cynyddodd i 200,000 o dunelli, a'r cyflogau o 5op. i 7°oP. yr wythnos. Yn 1889, tros- glwyddwyd y gweithydd i'r Salt Union. Bu yn ymgeisydd Seneddol Rhyddfrydig am Droitwich, a llwyddodd i orchfygu Syr John Pakington, yr hwn oedd yn aelod blaenllaw o'r Weinyddiaeth Doriaidd. Peithyna yn awr i'r Undebwyr. Ar hyd y cyfnod a enwyd yr oedd yn fialriol i ddyrchafiad y gweithwyr. Talodd iddynt 15 i 20 y cant yn fwy mewn cyflogau nag a wneidyn y gweithydd halen eraill, ac am dros 4oain mlynedd ni safodd y gweithwyr allan unwaith. Adeiladodd dai, ysgolion, a meddygdy. Pleidiodd Un- debau Gweithfaol, ond ar y pen hwn barna fod mwyafrif y dynion yn awr yn eu defnyddio i gael mwy nag a ddylent o hawliau, a masnach Prydain mewn perygl o herwydd cyd-ymgais y Cyfandir sydd yn gweithio am gyflogau is, ac am oriau hwy nag a wneir yn y wlad hon. Impney ger Droitwich yw ei balasdy, yr hwn sydd yn brydferth ynddo ei hun, ac yn y safle fwyaf dymunol. Mae yn drysordy dyddorol i'r celfydd a'r cywrain mewn darlun- iau, cerliuniau, liestri, &c., perthynol nid yn unig i Loegr ond i'r byd. Gwnaoth Mr. Corbett fwy na phawb eraill i ddyrchalu tref Droitwich iel cyrchfan deniadol i ymwelwyr, a darpar ar gyier anghenion corphorol a moesol y lie. Bu yn oruchwyliwr ffyddlon ar yr eiddo roddodd Rhagluniaeth yn ei ran. Fel tirfeddianwr mae wedi dioddef colledion o herwydd y dirwasgiad amaethyddol. Mae rhan fawr o'i etifeddiaeth, yn ol ei dystiolaeth ef yn troi yn ol iddo ond ychydig gydag un y cant. Pe buasai wedi rhoddi ei arian mewn reillfyrdd cawsai ddeng mil o bunau y flwyddyn yn chwaneg at ei gyllid. Caffacliad mawr i drigolion Towyn a'r cylch oedd dyfodiad Mr. Corbett i'r lie. Gwnaeth ac y mae yn parhau, er yn nghymydogaeth 8oain nllwydd oed, 1 wneyd y dret yn un o'r ymdrochleoedd pwysicaf, ac i ddwyn ei rhagoriaethau i sylw'r Saeson. Diau fod hunanlg yn ysgogi llawer o'i weithrediadau, ac nid yw hyny yn un di-anrhydedd iddo ef na neb arall. N, is gellir gwadu y fantais fawr oedd cael y fath ddyn anturiaetlius a chyl- oethog i roddi bywyd a gwaith lies tiawsfturflo y lie o fod yn drefian dawel, i'w gosod ar seiliau a'i rhydd ar restr iiaenaf trefi glanau y mor. Gwariodd ar diroedd a gweiliantau 200,0oop. Costiodd gwneyd y Promenade ardderchog ar Ian y mor 5,ooop., a ffyrdd at safle tref newydd Towyn-ar-y-mor 2,ooop. Y mae yn awr yn adeiladu tai tywysogaidd gyferbyn a'r mor, sydd YI1 costl dro 20,O?Op. Mae'n debyg y bydd y rhan fwyaf o'r tir a adewir yn caef ei werthu i eraill adeiladu arno. Mae. ganddo chwarel i godi gwenithfaen at adeiladu tai. Daeth y syniad o godi y dref newydd iddo mewn canlyniad i'w ymweliad a frouville, Firaiiic, yr nwn le oedd unwaith yn dir dittaeth, tywodlyd, oud sydd yn awr yn meddu'r adeiladau harddaf, ac yn gyrclifan mwyaf dewisol trigolion Etraiiic. Ond yn mhellach na hyn, y mae Mr. Corbett wedi dangos haelfrydedd dihafal trwy gyfranu at wahanol amcanion nad oedd iddo un ad-daliad arianol i'w ddisgwyl oddiwrthynt. Cyfranodd at yr Y sgol Ganolraddol dros 2,coop., a thuag at Neuadd y Farchnad 5oop. Oni bae am nifer ei flynyddau gwnaethai ymgais benderfynol i sefydlu pysgotfa ar raddfa bwysig. Mae yr oil a wnaeth yn dangos y posibilrwydd y gall y dref ei gyraedd ond i'r preswylwyr ac eraill fanteisio ar yr csiawpl hynfd a rçqç!,dd iddynt, 1