Y Negesydd

LLVTHYR 0 DDEHEUBARTH AFFRTGAT ODDIWKTH BR YD EIN IWR YN JOHANNESBURG i leibyniwyd y nodion canlynol oddiwrth ( ') ddwr mewn cylch masnachol pwysig yn J Miinnesburg, yr hwn sydd wedi byw am flyn- idau yno, felly, mewn sefyllfa ragorol i farnu i- .imgylchiadau fel y maent mewu gwirionedd. « )itt y llythyr siarad drosto ei hun, a gobeith- i y gwna ein darllenwyr ei ystyried yn b s Hog, ac nid rhoi ffordd i deimladau gwiiion- TTWL a di-reol Mae y rhyfel presenol yn drafodaeth erchyll a gwaradwyddus—pa mor ercliyll, gwn nad oes ond niter fechall fedrant yn Kywir ei ddirnad gartref. Pa un a allesid osgoi y rhyfel, a pha un a ydyw yn rhyfel ag oedd galw am dano, credwyf cio bod ni yma inewn gwell sefyllfa i farnu na neb gartref yn Mhrydain. Yn ddyddiol, o dan ein llygaid y tnae y golygfeydd erchyllaf-canlyniadau y brwydrau, yn clwyfo ein calwn. 1 lawr, o faes y gyfiafan, y dygir canoedd o filwyr clwyfedig, a golwgangau yn ngvvynebau y rhan luosocaf o honynt, ac yn dwyn atwyddion o erchylldra arfau rhyfel ar eu cyrph, nes mae teimladau y galon galetaf yn cael eu dryllio gan dosturi. Cymeraf yn unig un llwythlong fel esiampl o lawer. Ar fwrdd hon yr oedd IS swyddog a 205 o filwyr cytfredin, o ba rai yr oedd wyth 0 swyddogion a 120 o'r milwyr wedi eu clwyfo mor ofnadwyfel yr oedd yn ofynol i'w symud gyda'r gofal mwyaf; oran hyny, yr oeddynt yn gorwedd yn ddiymadferth, lawer o honynt, megis cyrph meirw. 0 y fath olwg druenus oqkid ar ainbell un o honynt, megis un yn ei arch. Pawb, o ran hyny, yn golofnau truenus o'r erchylldod gwaradwyddus oeddynt newydd fyned drwyddo. Ychydig amser yn ol, broli ii y newyddiaduron yma mai am amser byr oedd y rhyfel i barhau ond ar ol ymladd wythnosau, a miloedd wedi eu colli, mae y d6n wedi newid, a chyfaddefir uad ydyw ond megis cychwyn. Onid ydyw peth felly yn gywilydd a gwarth P Beth bynag ydyw barn ty nghyd-wlad wyr yn Mhrydain am y rhyfel yma, dichon y syna y sawl a ddigwydd weled y llinellau hyn, pan ddeallant trwyddynt mai teimlad y mwyafrif o ddigongydag eithrio y cyfalafwyr, ydyw, mai ffrwyth ut:hel-geisiol a chythreulig y Stock Exchaage Jobbers ydyw y gyflafan i gyd. Nid oes dim yma i'w glywed yinhlith y dosbarth gweithiol ond un farn ar y mater-sef condein- piornewll modd diamwys weithredoedd dichell- gar y dywalgwyn sychedig am gyfoeth, ar draul damsang pawb dan eu traed, alloftuddioy neb a'u gwrthwynebo Gwyddom ni yn dda yma fod newyddiaduron y wlad wedi eu prynu bob un er's rhai blynyddoedd am brisoedd afres- ymol, ond yr oedd y rhagolwg am adenill mewn golwg, felly, nid oedd dim yn cael ei gyhoeadi ond a fuasai yn cydweddu a mantais y rhai oeddynt wrth y llyw. Cyhoeddent y celwyddau erchyllaf a deibynid y cyfan yn Mhrydain fel gwirionedd pur, ac ni allesid beio am hyny. Y mae gweled a daillen unrhyw beth mewn newyddiadur i'r mwyafrif yn penderfynu y peth hwnw fel efengyl, onid yw ? Wedi crafangu y papyrau, yna cyflogid golygyddion am gyflogau mawr a thelid goheb- wyr i liel iiewyddion-iieu yn hytrach, i baentio pob hanes yn ol y gofyniad yna, digon hawdd oedd gwenwyno leimiad gwlad ac arwain cenedl ar gyleiliom. Gellii cyfiif mai unig amcan y cyfalafwyr wrth g'afangu gwasg new) ddiadut-ol y wlad, oedd cynllunio ffordd trwy ddichellion a brad i gymeryd gafael gyfl.iwn a hollol ar Lywodraeth VVerinol y Transvaal, yna y cyfoeth yn y mwngloddiau yn eiddo ae yn etifeddiadh i'w rhaib a'u gwanc anniwall. Yn ystod yr wythnosau hyn, gwyddom fod cyfalafwyr-y rhai oeddynt ymysg yr Out- landeis, ac wedi gwneyd eu cyioeth ar eu cefnau, yn gloddesta a chyflawni gweitlired- oedd iselwacl yn hotels Cape l'own, tra mae y milwyr yn cael eu harwain megis defaid i'r liaddfa-wedi eu perswadio eu bod yn ymiadd am ddiwygiadau, y rhai na ofynwyd am danynt erioed gan yr Outlanders gweitligar. Ond ofnwyfna chredir yr hyn wyf yn ddywedyd yn Mhrydain; ond can sicred a bodtywaiitgwaed gwirion y dyddiau hyn, daw adeg pan yr edrychir ar y cam dybryci iiwn yn ei liw priodol. (I bar hut*J.

AMIiYWlON. Yr oedd y gwres yn L-nlysuiith v dyddiau diwedduf yn cyraedd 107 o laddau yn y cysgod. Mae Mr. Lloyd-George, A.S., wedi yranno a'r pwyllgor sydd wedi ei ffurfio gyda'. aincari o geisio atal y rhyfel, yr hwn sydd yu bwyllgor o ddynion tra dylanwadol. Mae Mr. Samuel Smith, A.S., wedi rhoddi rliybudd y bydd yn cynyg gwelliant ar yr atwbiad i ataotli y Fienhiues er galw sylw at arferiadiiu defodol angliyfreitldawn a getir ymlaen yu Eglwys|Loegr. C, Dowiswyd y Paich. Owen Evans, Prif- athraw Coleg Llanyinddyfri, yn gaplan inygedol i'r Freuhiues, anrhydedd na Oiwd- wyd ar yi uu Cymro er's llawer iawn o amser. Mae M r. Emlyn H. Davies, myfyriwr yn Ngholeg Bangor, wedi ei dderKyn gan Gyni- deitlias Genhadol Llundain, g\,la'r bwviad i'w astfou allau i'r Maes Genhndol. Gwr ieuanc o Maehyulleth yw Mr. Dayies. Yrydys wedi nnfon llythyrau at y tan- ysgrihvyr i gronfa Mr. T. E. Ellis, A.S., yu gofyu iddyut bleidleisio dnis y dullmwyaf eymeradwy ganddynt o ddefnyddio'r gi-onfa. Awgryinii talu traul rhyw fatli o gofgolofn uwch y bedd, neu yn y gyuiydogaeth, u neillduo'r gweddill at ddibeuion addysgol. Yn newisiad ymgeisydd Ehyddfrydol am gynrychiolaeth Moirion, dylid cymeryd yu ganiataol y bydd y neb a ddewisir yn Ym- neillduwr, o argylioeddiad yu aelod rheolaidd gydag un o'r enwadau Ymneillduol, ac yn iawn ei farn ar bwnc y rliyfel presenol. Yu condemio yn ddibetrns holl ymddygiad y Llywodraeth ar hyd y drafodaeth a ar- weiuodd iddo, yn gystal a'r dull bwngler- aidd y cariwyd y rhyfel ymlaen hyd yn hyn. Mae pwyllgor Eisteddfod Lerpwl am y flwyddyn hon yn cynyg gwobr am Ragym- adrodd i'r Mabinogion ac efrydiaeth gym- harol o honynt. Yr ydys wedi penderfynu codi y wobr i 30p., a thlws aur gwerth lOp. Mae gwobr o ugain punt a thws am Gantawd gysegredig, gyda chyfeiliant i'r berdoneg ac offerynau llinynol. Cyfyngir y gystad- leuaeth yma i ymgeiswyr Cymreig. Un arall yw gwobr o ugain punt am gyfreb o ddwsin o ddarluniau i'r Bardd Cwsg. Yn nghanol petrusder a distawrwydd y pwlpud i ddweyd y gwir yn eofn a chroew ar bwnc y rhyfel erchyll a ddygodd Prydain ami ei hun yn Neheudir Affrica, yr oodd yn amheuthyn clywed progeth glir a chref ar ffyrdd Rhagluniueth ynNghorris, y Sabbath diweddaf. Nis gallwn ddweyd ai pro Boer yw y pregethwr, ond gosododd egwyddorion i lawr fol y gellir uaruu a ydyw Prydain yn ei lie. Dywedodd am beryglon cenhedloedd a phersonau wedi eu meddianu gan falchdev ac ymffrost yn eu nerth a'i doethineb eu hunain yu ymgymeryd a symudiadau mawrion, megis rhyfel, heb ymgynghori a Duw yn flaenaf, a chyduabod y warogaeth a hawlia Ef yn eu gwaith. 0 ddiffyg hyn, cyfarfu y cyfryw a thryehinebau ac a difod- iant. Dywedai fod perygl o'r mwyaf i groeai ei Ragluniaeth Ef, canys yr ydoedd yn uniawn, yn gref, ac yu effro bob amser. Llawer chwaneg o'r fath bregethau ddylid ei glywed o bwlpudau y dyddiau hyn, pan nas gellir ysgar y rhyfel o'r meddwl hyd yn nod ar y Sabbath. Gyda Haw, clywir llawer yn gv'eddio dros ein milwyr, ond ni chyd- ymdeimlir a dynoliaeth o genedl arall a hyvddir genym i fyd tragwyddol, na thros eu gweddwon a'u hamddifaid a adewir heb Gronfa Arglwydd Faer wedi ei darpar ar eu cyfer. Nid ydym i alw y Boriaid yn elynion.'

PBNNAL YR ORSAF FWRIADEDlG.- Y dydd o'r blaen, caed hysbysrwydd oddiwrth gwmni Reilffordd y Cambrian, eu bod yn barod i wueyd gorsaf newydd yn Gogarth, ar yr amod fod yr ardalwyr yn tanysgrifio 20Cp. tuag at y draul. Golygai hyn ychydig llai na pliunt ar gyfer pob trethdalwr; eto pe byddai i rai o'r cyfoethogion roddi dipyn yn haelionua, diau y gellid gwneyd hyn i fyny. Byddai y fantais yn fawr o'i chael yn ddiau. GWCBUWYO.—i>ydd Gwener, yn Ysgol y Bwrdd, rhoddwyd gwobrau 0 medals i'r ddau blentyu oedd wedi presenoli eu hunain yn ddi-fwlch yn yr ysgol yn ystod y flwyddyn. Y rhyfodd yw mui dau sydd yn byw bellaf o'r ysgol lwyddasaut i gyi aedd y marc, sef Amelia Pugh ac Owen Owen, Cwrt. An- rhegwyd hwy gan Mr. E. liowland, ar ran y Llywodraethwyr. Mae yr ysgol mown agwedd hyuod lwyddianus dan otal y prif- ttthravv Uaiurus, Mr, E. Jones.

OYNGOR PLWYF TALYLLYN. Cynhaliwyd nos Lun.—naTllenwvd ehadarnhawyd y cofnodion.—Tlvsbyavvyi- fod cylclilythvr wedi dyfoci o Fwidd y TJlyw- odraeth Leol yn hysbysu na hnld etholiad ) Cyngor Plwyf elei-ii. hvd Elnill 1901, ac 0 bynv allan bob tail- Vdvnedd, am fod TVddi wedi ei phasio i'r perwvl hyny.—T^hoddwyd gerbron y Oyngar weddill bill Mr. Hunter, ynghyd a 7p. 18s. 9". o extrat. Pasiwyd fod pwvllgov y dwfr yn edrych i mewn i bob item o'r extras syd.i gan y Conti-iietor.- Rhoddwyd adrodrlittll gan bwyllgor y llwyl>rau am gvfarfyddiad y pwyllgor a phersonau o Gyngor Llanwrin, er cael gweled yr angeni-lieidrvvydd i adgyweirio pont Ysgubor Abe>llefenni. Beruid fod gwir angen am y bont ac y byddid yn rhoddi adroddiad felly yn y naill Gyngor a'r llall, ac os bydd y Oynghorau yn pasio i'w gwneyd. en bod yn awgrymn i wneyd ape] at Cadben Pryce am goed tuag' at ei gwneyd, gan mai ei dir ef sydd ar bob tu i'r afon. Pasiwyd fod y Oyngor yn bleidiol i wneyd y bont, ac yn anfon at Gyngor Llanwrin i'w hysbysu (I hyn.—Pasiwyd i dalu 14s. am orehuddio cliwech o bibellau dwfr a choed rhag y rhew.

ABERYSTWYTH. SOIUEE.—Nos Fawrth, yn Ysgoldy capel Salem, cynhaliwyd Soiree, dan nawdd y Gymdeithas Lenyddol. Cymerwyd y gadaii gan y Parch. 1). R. Williams, gweinidog. Cymerwyd rhan mewn adrodd, canu, &c., gan nifer fawr o dalentau lleol. LLWYDDIANT. Da genym yw croniclo llwyddiaut Miss Pollie Morgan, merch Mr. Richard Morgan, Great Darkgate Street. Llwyddodd Miss Morgan i enill 1st Class Laundry Diploma gydag anrhydedd mewn gwaith ymarferol y 11 Buckingham, Llundain. Yr haf diweddaf, enillodd First Class Diploma mewn coginiaeth.

ABERDYFI. MAKWOLAKTII. — Yr wythnos ddiweddaf, bu farw Mrs. Mary Evans, gweddw Mr. Elias Evans, postfeistr, yn 79 mlwydd oed. Cafodd gystudd hirfaith, yr hwn a ddioddef- oddyn amyneddgar. Claddwyd ei gweddill- ion marwol dydd Iau, gan dyifa barchus. AFIECHYD.—Er fod Aberdyfi yn cael ei hystyried yn un o'r lleoedd iachusaf, yn ar- benig yn nhymor y gauaf, eto y mae yr afiechyd sydd yn ymweled a i-lianau eraill o'r wlad, set yr anwydwst, wedi ymweled a Uuaws mawr yma, ond yn ysgafn fel y mae goreu. DARLITH.—Nos Lun, yn nghapel yr Anni- bynwyr, traddodwyd darlith alluog ar Y diweddaf Mr. T. E. Ellis, A.S. gan y Parch. Rhys J. Huws. Cymerwyd y gadair gan Mr. W. Jones, C.S. Yr oedd eynulliad lluosog a pharchus wedi dyfod ynghyd a chafwyd darlith dda a buddiol.

ABERMAW. TOBI AMOD rRIODAS.-Nos Fercher, yn y Neuadd Drefol, rhoddwyd perfformiad o ddarn dan y peuawd ucliod, dan arolygiaeth Mr. T. Abraham. Yr oedd lluaws yn bres- enol. GOBEITHLUOEDD.-Nos Fawrth, yn nghapel Caersalem, yuigynullodd plant y Gobeitblu- oedd perthynol i'r holl enwadau, i wrando darlith ar Faes Cenhadol Affrica, gan y Parch. E. J. Williams, diweddar o'r Aber- maw, ond sydd wedi bod yn genhadwr yn Affrica am yn agos i ugain mlynedd. Oafodd y plant ac eraill eu boddhau yn an- arferol.

ESGAIRGEILIOG. MARWOLAETH MR. THOMAS MORGANS. Boreu dydd Sabbath diweddaf. bu farw ar ol ychydig ddyddiau o gystudd trwm, Mr. Thos Morgans, chwarelwr o'r lie hwn, yn 62 mlwydd oed, gan adael pedair o feiched, mam oedranus iawn, a pherthynasau eraill mewn dwfn alar ar ei ol. Yr oedd yn ddyn lion, serchog, hedd- ychol, a didwyll. Perthynai i eglwys y Meth- odistiaid, yn yr hon y gwasanaethodd swydd blaenor am dymor maith. Enillodd radd dda yn y cyflawniad o honi, ac y mae llawer o fylchau wedi eu gwneyd drwy ei ymadawiad. Nodweddid ef gan grefyddoldeb ysbryd a ffyddlondeb mawr yn yr lioll gylcli eglwysi, Yr oedd ei deimladau yn fywiog a gwresog, y rhai a amlygid yn ei anerchiadau a'i weddiau. Teithiodd lawer i Gyfarfodydd Ysgolion. Y flwyddyn ddiweddaf llywyddai Gymanfa Ganu Oosbarth Corris, ac-yr oedd y pryd hwnw ar ei oreu. Cyfeiriodd at y llafur cerddorol y bu yn Ido pan ymwelodd Ieuan Gwyllt a'r ardal ar ran caniadaeth y Cysegr. Dywedo ld ildo gael bod yn bresenol yn yr oil o'r cyinanfaoedd o'r dechreu, ac yna gofynai mewn dull toddedig a tharawiadol-I A gaf fi fod yn y Gymanfa fry?' Ychydig feddyliai neb y pryd hwnw y buasai yn ymuno a hi cyn i'r Gymanfa ddilynol gael ei chynal. Gorphwysed ei ysbryd pur ar y rhai sydd a'u hysgwyddau dan yr arch yn eglwys fechan Esgairgeiliog Eu chwithdod am dano fyddo yn eu symbylu i fwy o waith. Cleddir ei weddillion dydd Iau nesaf, Chwef. laf, yn mynwent Rehoboth, Corris, ar ol gwasanaeth yn y capel.

NODION CORRISYN. Y mae aidal Corris yn cael ei hystyried vn ardal oleuedig, ond a ddywed y rhai sydd yn tramw}ro trwyddi ar nosweithiau y gauaf hyny tybed ? ..4 Fe ddylai y rhyfel gwaedlyd sydd yn Neheubarth Affrica grau teimladau o dosturi a chydymdeimlad cyffredinol at y dynion sydd yn dioddef o bob tu. Dylai y cydymdeimlad hwn gymeryd ryw ffurf arbenig, fel ag i wasgu ar Lywodraeth ein gwlad gymhwyso ryw gynllun i dd wyn y cweryl i derfyniad, fel ag i osgoi tywallt i-bagor o waed yn y dyfodol. Buasai gwneyd hyn yn weithied deilwng ac anrhydeddus ar ran Prydain, ond y mae lladd canoedd, os nad miloedd o ddynion ieuainc ein gwlad a gwanychu cenedl fechau mor wrol a theyrngarol a'r Boriaid yn weithred ddi-anrhydeduus i'r eithaf.J Y mae rhai o'r meini y buwyd yn eu gweithio yn Oorris erhyn hyn wedi eu gweithio allan, a gwerth miloedd ar filoedd o bunau wedi eu cael o honynt, er budd y ewmni a lies yr ardal. Y mae gwythienau eraill sydd yn cael eu gweithio, n] araf ddilyn ar eu hoi. Ond pa le y mae y lechfaen neu y llech- feini sydd yn canlyn y gwenithfeini yn ochr Brynhyfryd? A fyddai yn ormod awgrymu i chwarehvyr anturiaethus Corris eu dWYll i oleuni, a'u gwei-tliu am bris cymedrol i'l ewmni anrhydeddus sydd yn dal cysylltiad a'r atdal er's cymaint 0 amser/neu i gwmni anturiaethus arall.

BWRDD YSGOL MACHYNLLETH. Cynhaliwyd cyfarfod arbenig o'r aelodau dydd Iau, y Parch. W. S. Jones yn gadeir- ydd. Oherwydd y diffyg yn mhresenoldeb y plant yn yr ysgolion pasiwyd i ofyn i'r ynadon i arfer eu hawl i anfon y bechgyn i'r lloug I Clio.Daeth o dan ystyriaeth y y cwestiwn 0 ddarpar adeiladau newyddion. Dywedodd y clerc fod 277 o blant ar y llyfrau, ac os darpprid ysgoldy i 350 y bydd raid with y drydedd ran o acr o dir, ac y costiai "yr adeilad 3,500p. heb y tir. Tuag at dalu'r swm i fyny ymhen 30 mlynedd gofynid 214p. 10s. y flwyddyn, ac ymhen 50 mlynedd 192p. 10s. Yn bresenol telid 40p. y flwyddyn yn drethi, rhent a gwelliantau. Credai y Parch. Josiah Jones y gellid adeiladu ysgol am lawer llai na'r swm a enwyd.—Mr. R. Gillart a gydsyniai, a tfafiiai godi adeilad y gellid ei chwanegu.— Canon Trevor a farnai y byddai raid wrth ysgol garpiog yn y dref, a gwrthwynebai wneyd yr ysgol newydd yn rhy fawr. Cytunodd y Bwrdd ar fod ysgol newydd yn cael ei chodi 1 gynwys 350 o blant, a body salle i gael penderfynu arno yn fuan.

DOLGELLAU. HAELFRYDEDD. Y mae Mri. Solomon Andrews a'i Fab, wedi anfon Ilawer o wlan- eui wedi eu gwau yn eu ffutrioedd yn Dol- gellau, tuag at wneyd crysau, &c., i'r milwyr yn y Transvaal. YR YSGOL SIROL.— Yn nghyfarfod Llyw- odraethwyr Lleol yr ysgol ucliod, a gynhal- iwyd dydd Llun, cyhotwdwyd canlyniad yr arholiad a gynhaliwyd am yr ysgoloriaethau o lOp. yr un a roddid gan yr haelfrydig Mr. William Evans, Binuiugham. Wele enwau yr ymgeiswyr ilwyddiauus:- E. Evans, Ysgol y Bwrdd, Bontddu; M. J. Davies, Ysgol y Bwrdd, Dolgellau; R. W. Jones, Ysgol y Bwrdd, Brithdir J. D, Williams, Ysgol y Bwidd, Dolgellau; ac E. R. Owen, Ysgol y Bwrdd, Dolgellau. Ymgeiswyr i fod o ysgolion elfenol dosbarth Dolgellau, a'r ysgoloriaethau i'w galluogi i fyned i'r Ysgol Sirol yn y lie. Cyfrana yr un boneddwr 50p. at yr ysgolion nos a gynhelir yn y dosbarth, a mabwysiedir mesurau i wneyd y defnydd goreu o'r rhodd haelionus hon hefyd, Y mae Mr. Evans wedi ei wneyd yn un o lywodraethwyr yr Ysgol Gauolraddol. YR YNADLY8. Dydd Mawrth, o flaen Dr. E. Jones, J. M. Joues, Ysw., a Major Scott. Lladrata Fjuret.—Cyhuddwyd William Roberts, English-terrace, o lad rata ffuret o Gefnmaeleu, eiddo Mr. R. E. Jones.—Dy- wedai y Rhingyll Breeze iddo ganfod y ffuret yn Nolgellau, ac ddarfod i'r diffynydd ddweyd wrtho mai ei phrynu a wnaeth gan un o ddesgrifiad neiilduol. Yna cyfaddef- odd ei euogrwydd. Oherwydd ei oed, peidiodd y Fainc ei anfon i garchar, ond dirwywyd ef i 10s. a'r ^costau.—Cyhuddid Thomas Evans a John "Roberts o fod gydag ef pan y cymerodd y liuret.—Taflwyd yr achus ullan g'yda'u ihybuddio. 1.

RHYFEL Y TRANSVAAL YR YMGYRCH Arll LADYSMSTH. Y PRYDEINIAID YN ENILL SPION KOP A'I COLLI.. BRWYDRO AM 15EG AWR. Tynwyd sylw y cyhoedd mewn modd anghyff- redin yr wythnos ddiweddaf, at waith y Cad- fridog Buller yn cymeryd Spion Kop, mynydd uchel sydd yn nghanol amddiffynfeydd y B6riaid ar du gorllewinol i Ladysmith. Ym- estyna yr amddiffynfeydd hyn dros ddeng milldir, ac amcan Buller oedd eu gwahanu. ac felly gweithio ei ffordd i ryddhau Ladysmith. Delid Spion Kop gan alia cryf o'r B6riaid, ond llwyddodd milwyr y Cadfridog Warren dydd Mercher, i gymeryd rhan o'r mynydd yn rhwydd. Ni ddarfu i flaenfilwyr y B6riaid eu gwrthsefyll ar eu dynesiad. Mawr oedd y Hawenvdd drwy y deyrnas am yr hyn a ystyrid vn fuddugoliaeth ogoneddus i'r Prydeiniaid. Pa mor siomedig y gellid barnu dyfodiad y newydd dilynol dydd Gwener, fod Warren wedi encilio yn y nos o'r safle enillodd, gyda'r pryder a'r gwahanol ddehongliadau a wneid ar yr enciliad, gan nad oedd yr un o'r cadfridogion wedi rhoddi eglurhad arno. Yn canlyn y mae y gwifrebau a dderbyniwyd Y mae y Swyddfa Rhyfel wedi derbyn y genadwri ganlynol oddiwrth y Cadfridog Buller: Gwersyll Spearman,' Ionawr 25. Darfu i filwyr y Cadfridog Warren feddianu Spion Kop neithiwr. Cymerwyd y gelyn mewn syndod, a ffoisant. Y mae y lie wedi ei ddal genym ni drwy'r dydd, er i ni gael ymosod arnom yn drwm, yn enwedig gan danbelenau. Y mae arnaf ofn fod ein colledion yn drymion ac y mae genyf i'ch hysbysu fod y Cadfridog Woodgate wedi ei glwyfo yn beryglus. Y mae Warren o'r farn nas gall y B6riaid ddal eu tir. Y mae y dynion yn ardderchog. Gwifreb arall a dderbyniwyd dydd Gwener, oddiwrth y Cadfridog Buller, a ddywed i'r swyddog gymerodd le y Cadfridog Woodgate, yr hwn a glwyfwyd, encilio 0 Spion Kop yn ystod y nos, a bod yr oil wedi croesi'r Tugela yn ol boreu dydd Iau. 1,500 0 GOLLEDION. Derbyniwyd hanes cyflawnach am orthrech- iad Warren, ynghyd a'r wvbodaeth ei fod wedi gorfod troi yn ei ol a chruesi afon Tugela, gan adael y tir a enillasai, ac feily mae gwaith pythefnos wedi ei ddadwneyd. Dywed Buller fl v c -Ar yr 2ofed o'r mis, meddianodd duuuau deheuol yr ucheldir ar du'r gogJc;jd i'i <1. u. 'Doedd dim yn ei rwystro i dda! ei dir yno, ondfod yn anhawdd myned ymlaen. Nis gellid Busgo'r gynau i fyny'r rhiwiau, ac y dwfr yn brin Wyneh yn wyneb a gwyr Warren, yr oedd safle'r Boriaid, yn ymestvn o'r de-ddwyrain i'r de-orllewin, dros res o fryniau, a'u hasgell chwith ar Spion Kop. Gwelwyd fod yn haws dringo Spion Kop o un tu a dwyn y gynau i fyny Dydd Mawrth, penderfynwyd rhuthro i fyny, ac yn ystod y nos, gwnaed hyny, a ffoes y Boriaid oedd yno. Erbyn myned i fyny—er y dywedasid ar hyd yr amser mai dyma allwedd y ffordd i Lady- smith—caed nad oedd pethau fel y tybiwyd, a dechreuodd y Boriaid danio gyda chyfiegrau 0 leoedd uwch. Ar hyd dydd Mercher, cadwyd y lie dan dan trwm. Galwyd cymorth oddiwrth golofn Lyttelton 0 Potgieter's. Daeth y 2nd Cameronians a 3ydd King's Rifles at lechwedd serthaf y mynydd. Dechreuasant ddringo heb wrthwynebiad. Ar haner y ffordd, pan oedd y lie garwaf eto heb ei gyraedd, dechreuwyd tanio arnynt. Collasant beth ofuadwy o ddynion, ond daliasant i ddringo, a chyrhaedd- asant y top mewn mawr ludded. Dengys adroddiad o wersyll y B6riaid fod yr ymladd wedi dechreu yn gynar yn y boreu. Yn ystod y nos yr oedd y Prydeiniaid wedi amddiffyn eu safle, a rhyngddynt hwy a'r B6riaid yr oedd llain o dir agored. Croesodd y B6riaid y llain hwn dan gawodydd 0 ergydion lyddite a shrapnel. Daeth y Prydeiniaid ymlaen i amddiffyn gyda'u bidogau, ond cwympasant 'megis 0 flaen pladur,' ae erbyn ciau o'r gloch yn y prydnawn, yr oedd ffos flaenaf y Prydeiniaid yn meddiant y Bdriaid, Cododd y Prydeiniaid y faner wen, ac yrn- ostyngodd 150 0 honynt oedd yn y ffosydd blaenaf. Danfonwyd hwy ymaith yn garchar- orion. YR ENCILIO. Yn ol telegram Buller, yr oedd y swyddog a gymerasai le y Cadfridog Woodgate (yr hwn a glwyfwyd wrth ddringo'r mynydd, ac a lu farw yn ddiweddarach), wedi penderfynu gadael y lie nos Fercher, a gwnaeth hyny cyn goleu dydd dranoeth. Cyrhaeddodd Buller i wersyll Warren am bump o'r gloch fureu lau, a phen- derfynodd mai ofer fyddai ail ymosod ar Spion Kop. Felly penderfynodd groesi'r Tugela yn ei ol. Dechreuwyd encilio am chwech o'r gloch dydd lau, ac erbyn wyth foreu Sadwrn, yr oeddynt oil y tu dehau i'r afon, heb golli dyn na dim o'u pethau. Bwria Buller fod y ffaith eu bod wedi encilio yn ddigolled yn profi fod y gelyn wedi dysgu parchu gallu ein milwyr i ymladd.' Y COLLEDION. Mynegwyd dydd Sadwrn fod y colledion dros 200, a thybid mai dyna'r oil, ond deallir erbyn hyn mai colledion y ddwy fataliwn o wyr Lyttelton ddringodd y mynydd oedd y rhai hyny, ac felly, rhaid fnc) y colledion oil yn llawer rhagar, )'n .s yw'n ffaith fod 150 wedi eu dal yn inn Dywed neges o laa^e, Boriaid ar y Modder Spruit, ger Ladysmith, dciyJd Jau. fod y coll edion Prydeinig adawyd ar iaes brwydr dydd Mercher, yn rhifo 1,500.