Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
23 erthygl ar y dudalen hon
NEWID Y TEYRN.
NEWID Y TEYRN. MAE cysgoll. augau ar orsedd Prydain Fawr y dirionaf Buddug wedi rhoddi heibio ei choron n'itheyrnwialen ddaearoL Teyrnasodd am 64ain mlynedd gyda medr a doetliineb, Yr oedd ei dylanwad yn fawr ar y byd a hwnw yn un benditliiol. Er y cyf- yngid ei gweithrediadau gan y Oyfansoddiad, ac nas gellid ei galw i gyfrif am y gweinydd. iadau cyhoeddus, eto yr oodd mogis pen yn nghyngor y Llywodraeth, a rhoddai ei hawgrymiadau a'i barn breifat i'w holl weinidogion ar faterion pwysig y dydd. Trwy hyn dylanwadodd yn fwy effeithiol a daiouua ar amgylchiadau y byd nag a allasai penadur unbenaethol wneyd. Diau nad oedd ganddi rym meddyliol Elisabeth. a Catherine II. o Rwsia, y rhai feddent alluoedil cymwys i amseroedd ter- fysglyd. Ond yr oedd ei Mawrhydi mor lwyddianus a hwythau i'w cliyfnod ac i'w hoes. GweitliredodJ yn beiiaf drwy rym oymeriad pur, drwy gydymdeimlad a ohariad, Erys ei choffadwriaetli yu barhaol fel priod serchog, mam ei plilant, ac fel mam ei holl bobl. Adnabyddir hi nid fel Buddug Fawr ond fel Buddug Dda. Enillodd galonau ei deiliaid, yr hyn sydd yn llawer gwoll na'r warogaeth a dynir drwy ofn. Ymadawodd heb.un gelyn iddi. Y rhai hyny, ydynt elynion Lloogr, fe'i oarent hi. Mae'n sicr fod cydymdeimlad y Frenhines ar du rhyddid a ohynydd. Dymunai fod mown oydgordiad a'i phobl, a rhoddai ynddynt bob ymddiried. Parchodd eu dyfarniad fel yr amlygwyd of drwy eu cynrychiolwyr Sen- eddol. Ymhob trafodaeth. gyda'r rhai ddewisodd i'r prif swyddau bu yn fanwl i ddilyn ytbryd a llythyren y Cyfansoddiad, a gwnaeth fwy na neb arall i sefydlu y drefn lywodraethol sydd yngorweddmor esmwyth ikr yagwyddau y deihaid. Dilynwyd ei Mawrhydi i'r oraedd gan Dy wysog Cymru, yr hwn a adnabyddir fel y y Brdnhin Edward VII., yu nghanol y dymuniadau a'r gobeithion goreu. Cymer- odd yntau y non arferol a roddwyd iddo gan yr Arglwydd Ganghellydd yn y Cyfrin- gyngor, dydd Merciter, yn Llundain. Yn y cynulliad gwnaeth y brenhin ddatganiad ceuedlaethol yn gosod allan ei benderfyniad i ddilyn llvvybrau ei ddiweddar Fam, a ohysogru ei holl allu tuag at wellhad a 4 dyrchafiad ei bobl. Gwnaeth gyfeiriad tyner at ei enwog dad; ni ddewisai gymeryd Albert yn deitl brenhinol, am y dymunai i un a yatyrid yn deilwng o gael ei alw yn Albert Dda, sefyll ar ei ben ei hun mewn hanesiaeth. Byddai iddo ymgadw yn fanwl at y Oyfansoddiad Prydeinig, ao ymddiriedai yn y Sonedd a'r Genedl i'w gynorthwyo yn ei ddyledswyddau pwysfawr. Mae yn y brenin newydd lawer o gymwys- derau i'r safte urddasol yr esgynodd iddi. Mae o dymher agored, radlon, a charedig. Etifeddodd y nodweddau hyn oddiwrth ei fam, canys gwyddom gymaint wnaethant i beri i'r tlodion ei hanwylo lie bynag y prea- wyliai. Mae'r brenin wedi gweled llawer o'r byd, wedi cael ei ddwyn i darawiad a phob dosbarth, ac a phob cylch o opiniynau, cafodd gyfleusdra i gymeryd gwersi mewn gwleidyddiaeth, a dywedir ei fod yn meddu swm da o synwyr cyfEredin. Mae'r ansoddau hyn yn gymwysderau i'r frenhiniaeth. Ac wrth esgyn i orsedd ag y mae llewyrch hen- afol mil o flwyddi yn tywynu arni, caiff ddymuniadau goreu a gwresocaf, ac ymddir- ied yr holl genedl. Bydded iddo yrfa faith, ac y gellir dweyd-am. dano yr hyn oil a dywedir gan bawb am y barchus a'r anwyl deyrn a'i blaenorodd. Dydd Iau, cyhoeddwyd proclamasiwn o ddyfodiad y Ty wysog i'r Frenhiniaeth. Aed drwy y seremoni mewn amryw leoedd ar hoelydd Llundain, a dilynwyd yn yr oil o biifdrefi y Deyrnas Gyfunol, yn- ngwydd yr awdurdodau bwrdeisiol, a'r cyhoedd.
--Y KHYFEL. "
Y KHYFEL. Cenadwri Arglwydd Kitchener dydd Llun, a fynega i gorphlu mawr o'r Boriaid gael eu hanfon ymaith gan irigad y Oadfridog Cunnigham, allan o salieoedd cedyrn ar Magaliesburg. Bu y Cadiridog Smith* Dorrien yn brwydro gyda'r gelyn tra ar y daith o Wonderfontein i Carolina. Y mae'r Boriaid yn dra bywiog yu nghymodogaeth Vryburg. Ysbeiliasaut fferni, ymosodasant ar ddwy gerbydres, a bu raid i gylchwylwyr o heddgeidwaid ymostvvng iddynt. Modd- iauodd y Boriaid hofyd gerbydres nwyddau lawn o wenith a cheirch. Ofnii fod nifer bychau o'r Dublin Fusiliers wedi eu cymeryd yn garchaioriot»i
CLADDEDIGAETH Y FRENHINES.
CLADDEDIGAETH Y FRENHINES. Cymex claddedigaeth y Frenhines )e dydd Sadwm nesaf. Syniudir y corph dydd Gwener, a gosodir ef ar fwrdd yr ageilong frenhinol yn Portsmouth, lie y gwneir ar- ddangosiad llvngt'sol ar yr uohlysur. Dydd Sadwrn, cyihaedday corph i orsaf Victoria, Llundain. Bydd gorymdaith yn cael ei ffurfio yno, a theithir drwy Hyde Park i Paddington. Cymerir y tren oddiyno, a bydd yr angladd yn cyraedd Eglwys St. George, Windsor, am 2 o'r gloeli. 0 Wedi'r gwasanaeth bydd y gweddillion yn cael gorphwys yno tan yr wythnos nesaf, pryd y cludir hwy i'r gladdfa frenhinol yn Frogmore gerllaw, ao eu gosodir wi-th oohr ei diwaddar briod, y Tywysog Cydweddog.
HELYNT Y PENRHYN
HELYNT Y PENRHYN Anfonodd Mr. Young, y goruchwyliwr, .lythyr at y Prif Gwnstabl yn gofyn iddo roddi amddiffyniad i weithwyr os bydd iddo agor y chwarel. Ymddengys ei fod yn bwriadu rhoddi rhai o'r hen swyddogion mewn gwaith gydag eraill ddewisant ymuno. Cyflwynwyd y llythyr i Bwyllgor yr Heddlu. Dywedodd y cadeirydd (Mr. C. H. Darbishire), mai ofer yw i Mr. Young ddisgwyl i'r chwarel dalu felly Nid oedd y pwyllgor yn barod i wneyd unrhyw gytundeb a Mr. Youog. Pen: derfynwyd ar bwyllgor o bump o bersonau i gyd-ystyried a'r Prif-Gwnstabl pa fodd i weith- redu os digwydd fod achos yn galw am wasan- aeth yr heddlu. Nid yw yn anhawdd dyfalu mai methiant fydd y cynllun hwn. GaUasai Mr. Young weled hyny oni bae ei fod mor ystyfaig ac an- wybodus o deimladau y bobt. Rhaid iddo ddysgu ymostwng llawer neu gilio o'r ffordd cyn y daw trefa ar bethau yn y chwarel.
MALLWYD.
MALLWYD. Mawr yw y parotoi a'r disgwyl sydd yn y lie uchod am gyngerdd nos Wener nesaf (Chwefror iaf). Swn canu sydd i'w glywed ymhob man. Y mae cyfeillion y lie hwn yn haeddu eu cyn- orthwyo. Y mae ganddynt tecord da am y gorphenol. Y mae cynal yr achos yh gymaint bron ag a all y S) pyn disgyblion syad yma wneyd. Ond y llynedd, gwnaethant ymdrech i gael lampau newyddion, a mawr ddiolch i'r g.yI cyfeillion caredig a'u cynorthwyasant. Erbyn hyn gellir ystyried cynulleidfa Mallwyd y fwyaf 'goleuedig' yn Nyffryn Dyfi. Eleni, adgyw- eirio y eapel sydd o'u blaen, ac mae gwir angen am hyny hefyd. Gwelwn oddiwrth yr jhysbysleni foi arl^y dda yn cael ei darpar, mewn canu ac adrodd, a bydd i'r brawd donio'l —Gwril—servio yn ol y ddawn roed iddo. Swn canu sydd o Cwmcewydd. Morris Jones a'i Obeithlu yn Mallwyd ar eu hegni. Plant ac ieuenctyd Aberangell yn eu helfen yn canu ac yn cynorthwyo y gwan. Beth yw hanes y Dinas atolwg ? Credwn na fyddant hwy yn ol yn y diwedd Gwelwn mai arwyr y cyfarfod yw dau frawd o Fachynlleth a'r Drefuewydd. Bechgyn Arfon ydynt hwy, ac nid ydynt yn ail i neb a Feib Eryrt.' Bachgen ieuanc yw Mr. Francis Williams, yn dechreu dringo gdsiau enwogrwydd, y mae canu lon'd ei natur. Am Mr. Tom Powell, y mae -ef yn adnabyddus fel cerddor a fri. Da genym ddeall fod Siroedd Maldwyn a Meirion yn gweled ei werth ac yn ei restru ymhlith eu beirniaid a'u cerddorion yn eu huchelwyliau Disgwylir cyngerdd da a llwyddianus. Os bydd y tywydd yo ffafiiol bydd y lie yn bur llawn. D.
TOWYN.
TOWYN. NOSON LAWEN —Nos Fawrth, o dan ly- wyddiaeth Mr. Maethlon James, cafodd ael- odau y gymdeithas lenyddol wledd a barotowyd gan y llanciau. Y CYNGOR SIROL.-Nos Wener, cynhaliwyd cyfarfod o'r trethdalwyr, dan lywyddiaeth Mr. Maethlon James. Dewiswyd dirprwyaeth i ymweled a Mr. Haydn Jones i bwyso arno i barhau i gynrychioli y dosbarth ar y Cyngor Sirol, gan ei fod wedi amlygu ei fwriad i ym- ddiswyddo, oherwydd amgylchiadau neillduol, o'r diwedd cydsyniodd Mr. Joues i aros yn y swydd.
¡ CORRIS.
CORRIS. CLADDEDiGAETii Y FRKNHINES.-—Dymuna y Parch. R. J. Edwards, ficer, hysbysu y cyn- helir gwasanaeth cotfadwriaethol yn Eglwys y Urindod, dydd Sadwn nesaf, am dri o'r gioch y prydnawri, sef ar yr an adeg ag y cynlielir y cyfryw wasanaeth yn Eglwys St. Georiie, Windsor.
TYSTEB I MR. HUMPHREY DAVIES,…
TYSTEB I MR. HUMPHREY DAVIES, U.H. Yr oedd yn hysbys er's tro fod ya mwriad eglwys a chynulleidfa y Methodistiaid a gyfer- fydd yn ngliapel Rehoboth, i gyflwyno anrheg i Mr. Humphrey Davies, fel arwydd o'u gwerthfawrogiad o'i wasanaeth i'r achos yn y lie, ac yn arbenig fel arweinydd y canu cynull. eidfaol dros dymor mor faith ag y bu. Wedi i'r symudiad gael ei gychwynj casglwyd yn ebrwydd swm digoaol i bwrcasu Anerchiad ysblenydd, a defnyddiwyd y gweddill o'r swm i roddi silver tea service i Mr. Davies, ei briod, a'i ferch. Gwnaed yroll yn bur ddidwrw, ac ni wnaed hysbysiad arbenig am adeg y cyflwyniad, yr hyn gymerodd le nos Lun diweddaf eto daeth cynulliad lluosog i'r addoldy. Yr oedd 11awr y capel yn llawn, ac ymhlith y gwyddfodolio* yr oedd llawer o enwadau eraill, y rhai oeddynt yn.ewyllyswyr da i Mr. Davies a'r .teulu, Yr oedd pawb mewn tymher dda, foddlonus, a dygwyd yr holl weitlnediadau ymlaen yn y modd mwyaf dedwydd. Canodd cdr y capel o dan arweiniad Mr. H. S. Roberts, C.M., amryw anthemau mewn modd swynol yn ystod y cyfarfod. Llywyddwyd y gweithrediadau gan Mr. D. Ifor Jones, Post Office, yn ei ddull ddeheuig ei hunt Rhoddodd ef hanes y symudiad, gan sylwi ar briodoldeb y gorchwyl mewn Haw. Yna, darllenodd wifreb oddiwi-ili y. Parch. Afonwy Williams, Bethania, yn gofidio nas gallai fod yn bresenol, ac yn dymuno Uwyddiant i'r cyfatfod. Yna, galwodd ar Mr. Richard Owen, Bron- ygog, i roddi anerchiad ar hanes cyfodiad a chynydd Methodistiaeth yn NghorriS a'r ardal- oedd cylchynol. Yr oedd ei ddesgrifiadau o'r hen grefyddwyr ac o hynodion yr amseroedd a basiodd yn ddyddorol iawn. Disgwyliwn allu rhoddi ei anerchiad yn ein nesaf Y Parch. J. J. Evans, Aberllefenni, oedd y nesaf i siarad. Traethodd yn dda ar bwysig. rwydd caniadaeth y cysegr, ac ar anhebgorion arweinwyr canu cynulleidfaol, sef ysbryd cref- yddol, &c., ac fel y ceir y cymhwysderau hyny yn Mr. Davies. Wedy'n cafwyd rhai sylwadau ar yr un cyfeiriad gan Mr. M. Thomas, C.S. Yna, aed at waith pwysicaf y cyfarfod, sef cyflwyno yr anrhegion. Rhoddwyd y gorchwyl hwn i'r rhai fuasai yr hynaf o ran aelodaeth yn yr eglwys, sef Mrs Jane Morris, Garle^lwyd, a Mr. William Jones, Garneddwen Cyilwyn- odd Mrs. J. Morris y Ilestri arian i Mrs. Davies, yr hoh a'u derbyndd gyda'r, sylw y byddaj iddi eu cadw yn barchus er cof am garadigrwydd ei ghyfeillion, Yna, darllenwyd yr Anerchiad fel y gwelir oddiwrth yr hyn a ganlyn gan Mr. John Lewis, Frondeg, yr ysgrifenydd j— ANERCHIAD Cyflwynedlg i Mr. Humphrey Davies, U.H., a'r Teulu, Abercorris. AnwyJ Frawd,-Yr ydym, ar ran yr eglwys yn nghapel Rehoboth, Corris, yn dyrauno cyf- lwyno yr Anerchiad hwn. Y mae y frawdoliaeth yn adgofio gydag edmygedd, wrhydri ac ymroddiad diflin eich taid Dafydd Humphrey, ynghyd ag ymdrech. ion di-ildio a dylanwad daionus eich anwyl dad, y diweddat Humphrey Dafydd, ,;yda'r achos yn ei holl ranau. Bydd y cof am danynt yn fyw, a'w dylanwad yn aros yn berarogl Crist am genedlaethau i ddyfod. Ao y mae yu dda gouvm ddwyn tystialsoth I'ah ymroddiad a'oh ffyddlondeb chwithau yn yr na llwybrau. Nt. gallwu ddweyd uainvein rhwymaa i chwi, ynghyd a Mrs. a Miss Davits, am etch. haelioui, a'oh lletygarwch i weinidogion y Gair. Eich ty chwi yw llety fforddoliou yr eglwys hon o'i chychwyniad, dros gan' mlynedd yn ol. Ac y mae y mawr ofal calon ydych fel teulu wedi £ ei ar ddangos tuag atynt bob amser, yn tygtio i'r llafurus gariad yr ydych yn ei goledd at Ben Mawr yr eglwys. A aicr genym yw, ei fod If yn talu yn anrhydeddua i chwi yn eich profladau orefyddol, yn gyetal ag yn eich amgylchiadau tymhorol. Ond fel Arweinydd y Canu yr ydym yn benaf oil, yn dymuno datgan ein teimladau tuag atoch. Cawsoch y ddawn i arwain y Gyuulleidfa I mewn sain, can a moliant,' ac yr ydych wedi ei hamaethu, a'i chyflwyno yn gyfan gwbl ar allor gwaaanaeth y cysegr. Yr ydym fel eglwys yn gwerthfawrogi y gwasanaeth yr ydych wedi ei wneyd i'r achos ya y cysylltiad hwn droa ddeugain mlynedd Mae y safie uchel sydd i ganiadaeth y cysegr yn ein plith, a'r dylanwad a deimlir drwyddo yn ein cynulliadau cyhoeddus i'w priodoli, i raddau helaeth i'r ysbrydiaeth a deflir iddynt genych chwi, o dan fendith yr Arglwydd. Bydded nawnddydd eich einioes yn gyfoethog o'r un fErwythau, a'r diwedd pan y delo, yn dang. uefedd. JOHN RoiaxiaTii, Gweinidog. Moaaxs THOMAS j EicHAaD OWBM > Blaenoriaid. D. Ifoa JONES ) Ionawr, 1901. Gellir sylwi ei fod yn Anerchiad celfydd mewn ffram hardd, a weithiwyd gan Mr. S. M. Jones, Caernarfon. Ar y top mae datfuniau cywir o Mr., Mrs., a Miss Davies, ac islaw, capel Rehoboth oddimewn ac oddiallan. Wedi i Mr W Jones, gyflwyno yr Anerchiad i Mr Davies, cyfarchodd yntau y cyfarfod. Amlwg oedd ei fod dan deimladau cryfion. Dywedodd pa mor gynes oedd ei ddiolch i'r eglwys a'r gynulleidfa am ddangos eu gwerth- tawrogiad o'r gwaith a gyflawnodd ac yn fwyaf arbenig ynglyn a chaniadaeth y Cysegr. Tystiai mai llafur cariad ydoedd hyn iddo ef bob amser, ei fod yn cael tftl yn y gwaith, er nad oedd yn fynych yn gallu boddhau ei hun ynddo, heblaw boddhau eraill.. Ail ddatganai ei ddiolch i'w frodyr a'i chwiorydd am eu rhoddion. Yna cafwyd anerchiadau barddonol gan Mr. Henry Jones (Llefenni), Mr. R. Owen, Bron- ygog a Mr. H. S Roberts, Y sgol y Bwrdd, cyfaddas i'r achlysur. Yn dilyn traddododd y Parch. J. Roberts, y gweinidog anerchiad gwresog. Rhoddai bwys ar y pethau bach gwerthfawr yn nghymeriad Mr. Davies, am ei brydiondeb a'i gysondeb yn y moddion, ac fel arweinydd ditodres, diym- liongar, &c. Nodweddid ef hefyd gan deimlad a thynerwch yr hyn sydd yn wir angenrheidiol i ganu gysegredig effeithiol. Gobeithiai y byddai ei brofiad maith yn cael ychwanegu ato am lawer 0 ftpJddau etoit 8Cld hoSf&«n -0-- y cymherth a dderbynai yn ei holl waith oddi. wrth ei deulu gartref. Ni oddef ein gofod i roddi yr araeth i mewn mwy na'r areithiau eraill. Terfynwyd y cyfarfod a barhaodd am ddwy awr, trwy weddi gan Mr. Rhys Owen, Bron- meirion. Cynhetir Gwasanaeth Coffadwriaethol Un- debol am y Frenhines yn nghapel Rehoboth, dydd Sadwrn, am haher awr wedi dau o'r gloch, a dymunir presenoldeb eyffredinol ynddot
ABERYSTWYTH.
ABERYSTWYTH. Arwyddion gatar am ein diweddar Benadur sydd i'w weled ar y masnachdai, ac ar hyd heolydd y dref yn awr. Pasiodd yr ynadon, ac awdurdodou y Coleg bleidiais ya datgan eu teimlad oherwydd ei cholli, MARWOLAKTH. Boreu dydd Mawrth, bu farw Mr David Thomas, U.H ,Paptyderi, yn 69 mlwydd ped. Genedigol ydoedd o Sir Benfro oitd daeth, yma yo y flwyddyn 1854, lie y sefydloid fel oriedydd. Yti 1893, ym- neillduadd o'i fasnach gan roddi ei le i'w fab. 00deutia yr adeg hon, gwnaed c.f yn-Uatus Heddwch. Yr oedd yn aelod Ifyddlon yn eglwys v; Bedyddwyc Cymreig. Claddwyd ef dydd Gwener, yn y Cemetery. CY^IirOo MISOL. — Dyddiau Llun a Ma wrth, yn nghapel Salem, M.C., cynhaliwyd Cyfarfod Misol Gogledd Ceredigion. Yr oedd cynryChiplaeth dda o'r holl eglwysi yn bresenol. Llyw|d^id y gweithrediadau gan y Parch. R. H. Edwards, Capel Seion. Pregetnwyd gan y Prchn." D\ Caron Jones, J Bowen, a Dr. Cynddylan Jones,
TREF AR DAN.
TREF AR DAN. Gwnaed tua gwerth miliwn 0 ddifrod gan dan a ddinystriodd y rhan helaethaf o'r rhan fasnaehol 0 dref Montreol,Canada. Llosgwyd dau ddyn i farwolaeth, as, anafwyd tuag ugain o danwyr, tra with, 7 gwai th 0 goisio diliodd y tan.
ORICCIETH. '-"'..,
ORICCIETH. CANADA.—Yn y Gymdeithas Drefol, nos Fawrth, rhoes Mr. T. J. Williams anerchiad ar Canada. Eglurid gyda'r hudlusern. LLWYDDO.—Y mae Mr D. Evans,gB.A., mab hynaf Mr. 0. T. Evans, Parciau-terrace, wedi ei apwyntio yn athraw cynorthwyol yn St. Martin's School, York. <,
MR. OSMORD WILLIAMS A- HANES…
MR. OSMORD WILLIAMS A- HANES CYMRU. Wrth siarad mewn cyngerdd yn Mhenrhyn- deudraeth, nos Sadwrn,triddpdodd Mr.Osmond Williams, A.S., anerchiad ay rwymaa Cymry i dalu sylw i hanes eu; gwlad, eu cenedl, a'u henwogion. Bu iddo ef yn diweddar, y fraiot o ranu gwobrwyoa yn yr ysgolion canolraddol, a theimlai y dUfyg 0 hyn yn fawr. Ymysgy eyff Celtaidd, nid oedd neb yn meddu mwy o ffeithiau hanes na'r Cymro. Yr oeddyet felly yn adeg yJRhufeiniaid. Biient felly ar ol hyny Wedi eii huniad a'r Saeson.cyfranent yn helaeth mewn barddoniaeth, rhyddiaeth, tfdeiladydd> iaeth, &c., uidyn ullig ar- wahan, ond mewn undeb a'r Saeson, ac yn gydgyfranog a hwy at Iwydd y deyrnaaoll, Yr oedd en hynafiaid a'r tadau lu o honynt yn y wedd uehed, yn werth astudio eu hanes, a cnofio wrA daoyht, a dylai r4qdd fod y cyfryw ffeithiau y* tysr yn medd^liau a deall eu meibion. Meithnaai hyny barch a gwladgarwch. Pa Qymro nad oedd yn falch cofio am y tadau crefyddel, Srwyth y diwyg- iadau. Vyedi myn'd am dyofjot byr i'r Senedd/ ail-ddefroid ei feddwl ef am y Up jjlr parch a'r safle uchel enillodd rhai yn wleidydfel sydd wedi myn'd aty mwyafrif, megts Syr G. Osborne Morgan, Mr. Thomas Ellis, ac eraill, ac yr oedd yn dda randdo fod eto rai a gyihaaddai safle anrhydeddus, yd ddiamheu, yn hanes eu gwlad a'r deyrnas. j
,'j PORTHMADOG, j,.
j PORTHMADOG, j Diuw.&tN.Dydd Merchor, tra yr oedd Mr. Thomas Lewis, garddwr, Morfa Lodge, wrth y gorchwyl o'dori coed syrthiodd bellder o dros chwe' llath, gan dderbyn niweidiau trymion. Cariwyd ef gartref, He yr crya dan ofal Ds Griffith. CKRDDOROL.—Lloagyfarchwn Mr. J. C. McLean, ar ei waith yn pasio arholiad y London Royat College of Music, am y radd o A.R C.O Mae McLean yn organydd add- awol, fel y prawf et lwyddiant hwn, ynghyd a'r .ffaith ei fod wedi ei apwyntio yn organydd i wyl ganu flynyddol eglwys Dr. Parker, a gyn- helir mis Ma wrth nesaf.
DYFFRYN ARDVDWY.
DYFFRYN ARDVDWY. Y GYMDEITHAS LENYDDOL. Cynhaliwyd cyfarfod pythefnosol y gymdeithas uchod nos Fawrth, dan lywyddiaetn Mr. John Thomas, Glan Afon. Testyn—' A ydyw yn iawn cynhal bazaars er cynorthwyo achosion crefyddol ?' Agorwyd yn gadarnhaol gan Miss Williams, Ysgol y Bwrdd, ar yr ocnf nacaol, gan Miss? Williams, Hendre-eirian. Siaradwyd ymhellach gan Mri. M, Jones, R. Robqfts, A.C., D. Jones, W. Williams, a H. T. Jones, Pan ymranwyd cafwyd y ddwy ochr yn gyfaftal.
Family Notices
MARWOLAETHAU. DAYIM.—-Ionawr 2lain, yn 8a mlwydd oed, Mr. David Davies, adeiladydd, Tytanyrywen, Pennal. Claddwyd ef dyad Iau. JOHKS—Ionawr 26ain, Martha, merch ieuengaf (y diweddar Bichard) a Mary Jones, Park Terrace, Corris, yn 28 mlwydd oed. Gymerodd yr "anclad41e, dydd Mercher, yn mynwent Jtgiwys Corris. Gwasanaethwyd wrth y ty gan y Parch Rhys Davies, gweinidog yr eglwys 7. perthynai iddi, ac yn yr Eglwys ac ar lan y Dead gan y Parch. R J Edwards, fleer. Cydymdeimlir yn fawr a'i mam oedranns a'u teulu oil yn eu hiraeth ar ei hoi. O.wxx-.To,sx.-Tonswr 14, wedi byr gystudd, Mi Rowland Owen John, Minlfordd btrest, Oerris (gynt o Caebaty, Abenrngell), mown gwth o oedran. Yr oedd yn gymeriad a llawer o hyn- odrwydd yn perthya iddo, yn wahanol tatwn dall, diwyg, a golygiadan, ilr eyffrodia o ddynion, a yn debyeach i braswylwyr yr oes o'r blaen. Yr oedd ei oruehwylioa yn gyflredin mewn gweithio gydag aataetfcwyr, fryd y oaed ganddo, yn ei ddull difrifol, lawer o sylwadau gwreiddiol ar ddynion a phethau fyddai dan sylw- Caffai air da fel dyn tdiwyd afrrddlawn gyda phob yaaddiriedaeth a roddwyd yn ei ddwy law. Bglwyswr ydoedd. Cludwyd ei wedoillion dydd Sadwrn i fynwent Kglwys MaUwr4» gan gykb • bMttfmwvwrtnW MaUwr4» gan gykb • bMttfmwvwrtnW
(i ø b eb iaet b RU.
(i ø b eb iaet b RU. ABERANGELL. -Syr,-Dichon y bydd gair oddiyma yn dder. bynio! yn eich colofnau, er nad oes genyf.- ddim o ddyddordeb mawr i'w anfon. Y chydig iawn o swn wyf yn ei glywed ynghylch y cyfarfod Uenyddol eleni. Gobeithio er hyny fod parotoi rei gyfer fel arferol, gan ei fod yn agoshau. Da genyf fod yma bedwar o'r ieuainc wedi ei diewis i arwain y canu bob ya ail, a bod symudiad ar droed i ni- ddangos ein teimladau da at y ddau frawd a tumor Syddlon gyda'r.canu am dy-or maith. Bu nifer luosog o'r bechgyn oedd wedi myned i'r Deheadir yn yr haf, ar yruweiiad a'" cartrefi tua'r Nadolig. Teimlir yn liawen eu gweled yn parhau ya fech^yn sobr. Gobeithio y parhant ielly. Yr hyn y cwynir fwyaf o'i herwydd yn yr. ardal hou ydyw, fody plant ya uayned yn ddi-foes a drwg. Amlwg ydyw fod yma ddirywiad mawr ynddynt rh'agor y gwelwyd plant. Gobejthio yr edrychir i mewn i?r gwyn yma gtn bawb 'sydd .:mwi1 cysylltiad ag addysg y plant. Terfynaf yn awr, ac aufonaf air eto yn fnan. BRYAN.
: .V MAKCHNADOEDD.
V MAKCHNADOEDD. MARCHNAD YD LERPWL, DKDD NGWENER. Yr oedd'cynulliad gweddol o feHnwyr a mas- nachwyr yn y farchnad, a gwnaed masnach gymedrol mewn wenith yn ol..lla>yn brisiHI dydd Mawrth, ac weithiau ^c. y can'pwys uwChlaw hyny. Biawd yn sefydlog yn ol prisiau blaenorol, ond y galw heb fod yn fawr.
,MARCHNADOEDD ANIFEILIAID.
MARCHNADOEDD ANIFEILIAID. Llundin" Ionawr -28ain —Gwar.theg—Ht oedd Uai o wa.rtfie.- yti. y farchnad ap er fod galw yn dawel, cadwodd y prisiau heb ostwng am y biffiau goreu ac eilraddol. '-Defaid-Yr oedd llai o ddefaid yn.y farchnad end arafoedd y galw eto am fyllt a mannogau, ac ni bu cyf- newidiad yn y prisiau. > Leicester, Ionawr 26ain.- Yr oedd arddang- osiad da o ystoc yn y farchnad dydd Sadwrn ond yr oedd nifer y prynwyr oedd yn bresenal yn llai nag arferol, a marwaidd. iawn oed-1 y galw. Ni wnaed nemawr ddim masnach. Gwerthwyd ychydig o fuchod yn ol o 14P. i 18^. y pen.
OYFUNDREFN GOTHENiBUIiG.
OYFUNDREFN GOTHENiBUIiG. Arbl-awfiadau trwyddedol neu dafarnyddol yn ol cyfundrefn Yswedaidd Gothenburg ydynt ar hyno bryd yn cael eu gwneyd ya Swydd Fife, Ysgotland. Mewn pentref o fewn y: Sir agorwyd tafarn er 'b\Idd y bobl,' yn lie bod yr elw yn myned i z gyfoatll(igl person unigol, a dywedir fod yiv. antuiUeth wedi profi Yn:dr.a:llwyddian-u-& Mewn ilo arall, agorwyd tafai-n gan ddyn neillduol, yr hwn, wedi hyny; a'i trosglwyddodd i- gym- dpithas a gofiestrasid yn flurfiol dan Ddeddf y Oymdeitbasau Oyfeiilgar. Pan y rheolau darperir, pan fyddo yHog I'r cyfraniddalwyT wedi oyraedd pum' punty oant, a swm ueillduol wedi ei droeghvyddo ,Pi" ",¡ronf.. gwed;]iU,l ar fod yThyna-fyddp dros ben yia oael ei ddefnyddio at wasanaeth y pentref! .°.: ———
Advertising
,-0 RHAG-RYSBYSIAD i A PT TTM -TRAI)DODIR DARLITH yn NGHAPEL REHOBOTH, CORRIS, NOS LUN, MAWRTH 18fed, 1901. GAN ¥ PARCH. HUGH PUGH, .Alt DIWYGIA.D CREK^DDOI; 1859.' CYFARFOD AGDRlADot m -Y V0EL, MALDWYN. Cynhelir y. oyfarfod uchod, yn y'VoeIr.nos Iau a dydd Gwener, Mawrth :"21;a 22,_ pryd y pregethir gan.y brodyr canlynol:— 0 L, PARCH. R. THOMAS, Aberjnaw. l E. EYANS, A.T.S., Lajnpeter. E. J. R. EVANS, DoWlfcia. • ABERDULA., COERIS. XiKWlS Begs to'inform the Public that he is giving lessons in RUDIMENTS OF MUSIC, AND PLAYING. ,ê: TERMS ON APPLICATION. THE YMR • Has now Commenced, and YOU CAN-NOT DO BETTER Than buy your GROCERIES & PROVISIONS at the STAR STORES, PENRALLT STREET, MACHYNLLETH. Everything at the Lowest possible Prices. Arthur's Pare Teas at-is. 4d" is. 6d., is. 8d., & 2S. per lb., cannot be beaten. Have you tried Shreded Wheat Biscuits, 7d. per boxv r Hartley's Jams & Marmalade always in Stock. Smoked Hams & Bacon of the Finest Quality. Pure Weteh Butter j i s.-per lb. Pure Fresh Butter from the District, at Market Prices. HOME REFINED LARD, 5D. PER LB. Orange, Lemons, Nuts, Figs, Dates, Prunes. Alls orders repectfully solicited. J GK Mt AKTHXJB
TELERAU AM HYSBYSIADATT.
TELERAU AM HYSBYSIADATT. Am hysbysiadau o Yn Eisian," &o., yn cynwys 160 eiriau, uu wztitit o> t., tuir gwaith le.; 20 o eiriau, 9d., tair gwaitii le. 30 o eiriau, Is., tair gwaith 2s.; 40 o eiriau, 1* tkl tuir gwaith 3s.; 50 o eiriau, 2s.. hh ,ndt1!1s;.
DIWRNOD 0 ALAR.
DIWRNOD 0 ALAR. Rhoddwyd gorohymyn allan gan y Brenin ar fod banciau, sefydliadau cyhoeddus, a phob busnes yn oael ei roddi heibio trwy yr oil o dydd Sadwrn nesaf. Y mae yr holl deyrnas yn ayrthio i mewn a'r trefniadau p dreulio yr oil o ddydd Sadwrn nesaf yn ddiwrnod o alar. Atelir gwaith ar y reilffyrdd, yn y masnaohdai, a'r gweithfeydd, a chynhelir gwasanaeth yn yr addoldai gan yr holl enwadau orefyddol ar oril\U y gwasanaeth yn Windsor.
CWM ELAN.
CWM ELAN. Pie mae hwnw medde rhywun ? Wel y mae mewn rhan yn Sir Faesyfed, ao mewn than yn Sir Frycheiniog; y mae yr afon Elan yn rhedeg drwy gaiiol y Owm, a thrwy gau i mewn yr Elan a'r Glaerwen, y mae Corphoraeth Birmingham yn myned i gael dwfriddisychedu tngolion tref Joe Chambi. Gwlad wyllt yr olwg yw hon, mynyddoedd noethlwm, a hagr, y cymoedd yn gulion a dyfnion, a'r gwynt yn rhuthro drwyddynt fel pe bae holl allu y tywyllwch y tu ol iddo. Y mae yma waith mawr wedi ei wneyd, a llawer o waith eto cyn y gorphenir ef. Dywedir fod yma oddeutu deunaw cant o bobl yn gweithio, a llu mawr o segur swyddwyr, ac fel y dywedodd y bardd, 1 Y rhai sydd yn gweithio leiaf, sydd yn cael y bwyd goreu i'w fwyta.' Y mae yma rai o'r pedair conedl Brydeinig yn gweithio yma, ac yn eu mysg y mae Uawer o Bethesda wedi ffoi rhag gorthrwm, medde nhw. Nid yw moesau y gwahanol genedloedd, yn ganmol- adwy, yn enwedig y mwyafrif o honynt, ac y mae yn ddrwg genyf ddweyd fod llawer o Gymry a'u moesau a'u iaith yn gywilyddus. Y mae yma Weinidog gweithgar, yn llafuvio yn y Forward Movement Mmion, Mr. Jones o Faohynlleth, yw y boneddwr, Credaf o'm calon ei fod yn ddyn Duw o ddifrif, y mae yn gweithio yn galed dros 'ei Feistr ao yn caru lies ei vd-ddyn.