Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

17 erthygl ar y dudalen hon

PWY BUA HI?

Y CREULONDERAU YN ARMENIA,…

Amrywiaethau. -

Eisteddfod Cadeiriol Cosen…

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

Eisteddfod Cadeiriol Cosen Blaenclydach, GWENER Y GROGLITH, 1900. BEIRNIADAETHAU. Testyn y Gadair., "Ayr IlYfimau a agorwyd." Chwe' chyfansoddiad dderbyniwvd ax y testyn hwn. Cystadleuaeth siomedig ydyw yn mhob ystyr. Mae y nifer yn ychyd^, ar cyfansoddia4iftu i raddau yn is-raddol. Hwyr- ach nad yw y pwyllgor yn rhoi periraitti chwareu teg i'r cystadleuwyr wrth gyfyngu y maes i gylch triugain llinell. Carwn awgnonu y priodoldeb iddynt estyn y terfynau l ddau can' llinell. Pe gwneid hyny, credaf y ceid gwell cynyrchion. O leiaf gelfid, yn rhesymol, ddisgwyl gwell. Testyn ardderchog ydoeaa hwn-yn cymeryd i mewn holl amgylchiadau rhamantus Dydd y Farn. Bu y ffaith hon yn dramgwydd i rai o'r cystadleu wyr-cana-nt i'r Farn yn hytrach nag i'r testyn gosodedig, sef, A'r llyfrau a agorwyd." Arwyddwyd y cyfansoddiadau ddaeth I law a'r enwau canlynolPererin," U Un fydd yno," Arianfryn," "Disgybl," Credadvn, a Llais arswyd." Ffurfiant yn naturioi^J'Ti ddau ddosbartli. Yn y dosbarth isaf rhestrix "Disgybl" a "Chredadyn." Ni chaniata amser i mi fanylu llawer arnynt, ond gwnawn nodiad byr ar yr oil ar wahan. Disgybl.—Egyr ei bryddest fel liyn: law "Mor ychydig a feddylir wrth gyflawni n gweithrediadau, Y bydd rhaid eu cwrddyd eto yn ngole nefoedd clau— • > Y bydd rhaid i bob dyn hefyd wel d ei bun yn eglur eto, Ofer meddwl fod y beddrod yn ein claddu nl mewn ango' 0 na, y mae cofnodydd fcywyd dyn, law 'n rhv gelfydd ft, 1 unrhyw fedd, na 'stormydd amser fy ddifodi'r fath argraffydd." in Mae y penill ddyfynwyd yn synwyr eithaf da, ond nid yw yn farddomaeth, ac an- ffawd fawr "Disgybl" yw mai barddomaetU ofynir. Cyfansoddiad amrwd a dibwynt ydyw drwyddo. Credadyn. Arddengys yr a^vdwr iawn o ryw fath o allu desgnfiadol. yn hwyliog—yn rhy hwyliog weithiau. Tenn. Iwn, ar ein gwaethaf, fod mwy °1swno Aj sylwedd yn ei frawddegau. l)echreua hyn:— Ha! wele orseddfainc fawr wen Yn A'i llewyrch yn cyneu y dwyfol ariaaJ Fel pe cyd-fachludai mil miloedd o heuliau, Ar loewon afonydd y dwyfol dalaethau. 11 Mae y llinellau agoriadol hyn yn o ansawdd gyffredinol y darn. Ond sylwi ar y llinellau hyn, gwelwn fod mwy o sw sylwedd ynddynt. Yn gyntaf, gwel fainc wen a'i llewyrch yn eyneu fel pe miloedd o heuliau yn machludo lyniad machludiad heuliau yw tyivyll nid llewyrch? Hefyd, y u.ae'r heuliau hynj yn machlud ar loewon afonydd, y y ywyn cymeryd He yn fynycj\ °^fJn sJa&(, ymyg bardd. Teimlaf awydd gofyn gy o Islwyn:— O Farddoniaeth pwy a roes Awdurdod ar y fath angyles Mae y darn hwn yn llawer mW^ « Ddydd y Farn" nag i'r testyn ddewiswyd gan y pwyllgor. „ Yn y dosbarth goreu saif Un fydd yno," Pererin," ac "Ananfrjm. Mae cymdeithas yr awdwyr hyn gryn dipyn yu fwy urddasol na'r rhai fu eisoes yn J gloriau, er nad yn codi yn uchel nag y yn ddwfn. Y cyntaf gaiff sylw yw: yd odii- Llais arswyd.—Cywydd dderbynwytl wrth y cyfaill hwn, ac ar y cyfan yn gywydd gweddol iawn. Declireaa fel nyn • Dryeh y Farn Edrychaf fi Ar anian yn gwirioni. Nid wyf yn gwybod ond am ddau gwirioni, sef yw y rhai hyny, ffo Nis gallaf ddeall llinell ''Llais arswyd yn yr ystyron a nodais, ond dichon maj y, nyvo.a oedd ganddo ef i'r gair. Nis gwn be wrtli "gynwrf twrf" yn y. dryd^d hneU cliwaith. Nid yw agos gywir parth « fod ei gynghanedd yn lied ddifrychau. wy linell dda yw y rhai hyn: "Yny Farn yr annuw fydd Yn ei dywydd yn duo." Credaf fod cyfansoddiad Llais axsvp, yd," fet amryw ereill, yn fwy priodol i Ddydd y Fam nag ydyw i'r testyn sydd yn ei flaenori. Un fydd yno.-Ysgrifenodd yr awdwr hwn gyfansoddiad digon caeth a diwastrafl- 18 gellir dweyd fawr yn ei erbyn, nas Odld dlm yn ei fiafr. Y dittyg mwyaf ynddo yw diffyg newydd-deb barddonol. Mae y gwirfardd yn gallu gwneyd cyfaill o'r ofnadwyaeth mwyaf. Anturia gerdded yn llwybr dinystr, a gwna goron i'w arwr weithiau o fellt. Cyfieitha y daran i iaith y bobl, a dringa fynyddau sydd yn crynu ar fraich daeargryn. Ni phetrusa. orchymyn marwolaeth fel pe yn gaethwas, a i gyfeillach yr ystorp heb ofyn caniatad. Nid yw yr awdwr hwn yn gwneyd dim or fath. Bydrlai yn well iddo anturio mwy, hyd yn nod pe yn haner lladd ei awen yn yr ym- drech. Cofied hefyd nad yw esbomad a phechaduriaid yn cyd-odli yn briodol. Pererin.-Cyfansoddiad nid anhebyg i'r di- weddaf fu dan sylw, ac o waith yr un awdwr, debygaf. Mae hwn, fodd bynag, dipyn yn fwy awenyddol a byw. Gydag ychydig bach rhagor o ymdrech a gofal, gallasai Pererin fod yn y gadair. Defnyddia bymtheg llinell, allan o driugain, yn nechreu ei bryddest I ddarlunio y Farn yn gyffredinol cyn dyfod at gnewyllyn ei destyn. Mae ganddo bedair ar adeg drachefn yn y diwedd nad ydynt yn dal dim perthynas uniongyrchol a'r pwnc. Pe wedi cadw yn agosach i'r testyn, nid oes genyf amheuaeth nad y Pererin" hwn gawsai le i eistedd, a dadluddedi'r awen wedi ymdaith mor bell, ond "treiswyr sydd yn ei chipio hi." Arianfryiz.-Alae genyf agos gymaint i'w ddweyd yn erbyn y bryddest hon ag odid un y y gystadleuaeth; ond y mae genyf, yn wyneb hyny, fwy i'w ddweyd yn ei ffafr nag sydd o blaid yr un arall. Ond paham, tybed, y myn awdwr mor feddylgar dirdynu iaith, sillgolli ar ol cydseiniaid, a gwneyd ei hun yn ddeddf tra mae arall ddeddf yn bod ? Wedi cael cwyno yn herwydd y pethau hyn, nid wyf yn petruso canmol cryn lawer ar y darn fel cyfansoddiad meddylgar a thestynol. Beth bynag arall sydd ynddo fel rhagoriaeth, cadw- odd lygad yn Hygad a'r testyn o'r dechreu i'r diwedd. Nid yw ei feddyliau bob amser yn glir nag yn farddonol. Ei arddull hefyd sydd bell o fod yn ddymnnol, ond y mae yn y cyfansoddiad lawer o berlau'r testyn, yn gymysg a rhywbeth arall na waeth heb ei enwi. Hoffwn yn fawr allu cyhoeddi hwn yn gyfansoddiad glan, ond nid ydyw felly. Er hyny, nid oes ynwyf y petrusder lleiaf 1 ddyfarnu yn gwbl deilwng o'r gadair a r anrhydedd perthynol iddi.—Ar air a chyd- wybod, J A THRON.

[No title]

-ï Rkondda District Council.…

--"'-------Cqats about China.

[No title]

:JSarbboníaetl).

Y SER.

GWIRIONEDD.

BEDDARGRAFF

TYSTEB

MYFYRDOD.

Y BLODAU CELFYDD.

Y GORON GYFOED.

Y Parch. d. Pritohard, LlwynyP1*