Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
y ADRAN CYMREIC, II Oes y Byd Pr laith Gymraeg.1 GOLYGYDD- J. REES (Nathan Wyn), Ystrad-Rhondda.
-------------__------EISTEDDFOD…
EISTEDDFOD GADEIRIOL GOSEN, BLAENCLYDACH. Gwener y Groglith, Ebrill 5, 1901. Beirniadaeth y Cyfansoddiadau. (Gan Nathan Wyn.) Marwolaeth y Dydd (60 llinell).—-Der- byniwyd 21 o gyfansodcliada-i ar y testyn prydferth a barddonol hwn. Cymerwn hwynt. fel y daethant i law, ac nid yn 01 eu teilyngdod. Maent wedi eu harwydd- enwi: —Gwanwr, Llwch y Llawr, Aurora, Anadl y Glyn, Mab y Wawr, Ishbosheth, Arsyllydd, Glan Ogwy, Gwawrddydd, If or, Llais Newydd-deb, Diddeall Lwydaidd Awen, Bugail, Adlef. Vir Doloris, Mab y Dydd, Min yr Hwyr, Cowper, Emerson, Prydydd Blin ar fin ei fedd, ac Hen Bererin byr eiriau. Anadl y Glyn.—Llinellau gweddol ddifai o ran cyfansoddiad, end prin y geilir dweyd eu bod ar y testyn. Mae'r awclwr yn canu i'r haul ffynonell goleuni, i'r dydd a'i am- gylchiadau; ac nid ar Farwolaeth y Dydd." Gwanwr.—Braidd yn anaddfed o ran syniadaeth, anhapus o ran cynllun, ac an- hylaw eu gweithiad allan. Emerson. -Pletho dd ef bymtheg o ben- illion syml a chwaethus ar "Farwolaeth y Dydd"; ac nid ar rhywbeth arall. Nid ydynt yn orfarddonol! Ceir ambell i od! aiier ganddo. Nid ydyw aur a dda'er yn odli, pe bae dda'er yn air o gwbi. Nis gwelsom ni hyd yn hyn, ddira a odla ag aur. Llwch y Llawr .-Llinellau naturiol a phrydferth ddigon. Synem wel'd y llytii- yren li yn faen tramgwydd i fardd mor fedrus. Glan Ogwy.—Cyfansoddiad da iawn, ond ei fod braidd yn oeraidd ac i fesur yn amddifad o'r tybiaethau bywiog hyny s'yn cyffwrdd ein teimlacl wrth eu darllen, Aurora.—Llinellau athronyddol, a llawn o feddylgarwoh ond nid mor llithrig ag y buasai ddymunol. Vir Doloris.—Llinellau cryfion ac aweu- yddol ar y testyn. Mwy o nerth nag o swyn a thlysni. Gwawrddydd.Llithrig, desgrifiadol, a gwir deilwng; ond yn amddifad o dan a beiddgarwch rhai o'r cystadleuwyr ereill; nid yw'n oeraidd chwaith. Min yr Hwyr.—Penillion tlysion a di- ymhongar, ac ynddynt fesur helaeth o deilyngdocl barddonol. Arsyllydd.—Tri-ugain llinell dcla, yn ddesgrifiad teg o Farwolaeth y Dydd ond, rhywsut, yr ydym yn teimlo eu bod yn amddifad o'r peth byw hwnw sydd yn ein tara,w, nes trydanu troell ein natur- iaeth wrth eu darllen1 nes ei gyru yn wen- ftlam! Bugail.Llawn o -naturioldeb, prudd- dyner, heb olion ymdrech i gyfansoddi arnynt. If or.—Llinellau canmoladwy iawn ar y cyfan; ond nid yw awen Itor yn ehedeg yn uchel, uchel. Ceidw hi dan lvu odraeth hefyd bob cam. Diddeall Lwydaidd Awen.—Cana yr ym- geisydd hwn yn dda iawn, yn ei ffordcl ei iiun ac ar ei destyn ei hun. Mae wedi piethu ei gerdd i Farwolaeth y Dydd Olaf! Tranc anian! Diwedd amser! Y dydd hwnw pan y bydd yr haul yn diffodd, y Iloer yn troi yn waed Y ddaear yn myned ar dan, a'i mwg yn esgyn i fyny lie bu y net serenog Canys daeth dydd mawr ei ddigter Ef, a phwy a ddichon sefyH iJ Fr dydd hwn y mae, ef wedi canu. Mab y Dydd.—Cyfansoddiad barddonol a gwir deilwng; ac yn mecldu llawer o bryd- terthwch. Didymus.—Llawer o syniadau tlysion wedi eu gweithio allan yn goeth a thrws- iadus ond nid mor danbaid a rhai "o'i gyd gystadleuwyr. Da, er hyny. Isbosheth.Cyfansodctiact tra phriodol, yn meddu llawer o yni a phrydrerthwet barddonal a nerth awen. Adief.-Co,ethedig a llawn o dlysni tyner, a'i ardull ar ei ben ei hun. Prydydd Blin ar fin ei fedd.—Dengys y llinellau hyn lawer o nerth a beiddgarwch awenyddol; a mesur o aliu dysgrifiadol i'w gweithio allan i foddlonrwydd. Erys yn ormodol gyda machiudiad yr haul, heb gyftwrdd ag arwyddion ereill Marwolaeth y Dydd." Llais Newydd-deb.—Desgrifiad naturicl o Farwolaeth y Dydd," mewn ieithwedd syml a phrydferth, as fel ei enw, yn cynwys llawer o newydd-deb. Mab y Wawr.Liinellaii gwychion, mor iiaturioi ag anian ei huiij ac yn llawn o dlysni barddonol. Cowper.—Cynwysa hwn amryw syniadau prydferth a newyddion, ond cynwysa hefyd rai llinellau gwemion, ac ambell i ddrych- feddwl anheilvvng o urddas a mawredd y testyn; megys- Gwyll wasga wddf y Dydd, niae bron a'i dagu! O'r peth creulon age ? Hen Bererin Byr Eiriau.—Cyfansoddiad rhyfedd yw hwn mae'r ymgeisydd fel in byddai yn canu rhwng difrif a chwareu; rhyw gymysgedd o glod a gogan. Weith- iau caua, mor lion a'r gog, bryd arall mor brudd a'r bedd Cynwysa lawer o/oethau da, a llawer o bethau ysmala. Mae ei ddychymyg yn rhagori ar ei chwaeth. Goddefer i ni ddweyd fod hon yn gys- tadleuaeth odidog rhagorol. Yn mhlitn y goreuon yr ydym yn rhestri Bugail, Mab v Dydd. Didymus, Isbosheth, Llais Newydd-d'eb, Adlef, Mab y Wawr, a Phrydydd Blin ar fin ei fedd. Telmlwn mai gorchwyl anhawdd, ac anhawdd iawn hefyct, ydoedd nodi y goreu o blith cynifer o rhai da, gwir dda. Ac nid oedd ond mater o chwaeth yn fwy na, dim arall i ddewis un o blith y lleill. Yr ydym yn cael ein tueddu o rhyw ychydig i roddi y • flaenoriaeth i Mab y "VVawr. Ilhodder iddo y gadair a'r anrhydedd yn Eisteddfod Gosen, Blaenclydach, yn y flwyddyn 1901.
MARWNAD GOFFAD WRT.AETHOL…
MARWNAD GOFFAD WRT.AETHOL l'it DIWEDDAR MR. JAMES THOMAS. Derbyniwyd 9 o Farwnadau i'r diweddar frawd leuanc anwyl a, gobeithiol hwn. Y rhai ydynt yn dwyn yr enwau —])idwyll, Galarwr, Glan yr Afon, Mab Gofid, Llals Adgof, Dafydd, Anadl Adgof, Anadl y Glyn, a Caswallon. Cymerwyd hwynt fel y deuent i Jaw, ac nid yn ol eu satle a'u teilyngdod, y sylwir arnynt. Dafydd.—Penillion syml a diaddurn yn cynwys lluaws o fan wallau, mewn cys- trawen ae orgraif. Galarwr.—Cyfansoddiad gweddol iawn, ond nid yw yn destynoi 00 gwbl. Mae yn ynidroi ya ormodol gydag auiaiij a'i gwrthddryciiau, cyn dyfod at wrthddrych ei farwnad. Didwyll.—Marwnad wych, yn cyffwrdd a holl neillduolion bywyd y brawd ieuano. Braidd yn ormodol felly tuedda fod yn rhy debyg i gronicliad o ffeithiau. Ond gwna hyny mewn iaith goeth ac ardull farddonol. Caswallon.—Can dlos a naturiol, heb braidd ddim i'w ddweyd yn ei herbyn. Oddieithr ambell siligoll dichwaeth ac an- mherseirjiol, megys ar ddechreu geiriau a llinellau fel hyn: 'Rol, 'Roedd, etc; gwrthun yw da'er am ddaear, a hyny fwy nag unwaith. Mae pethau o'r nodwedd yma fel Brychau, meflau'n ymaflyd Yn y gan i'w dwyno'i gyd." Er gwaethaf y brychau hyn, mae yn gan wir dda. Mab Gofid.-Galargan eto, a bono yn gymharol fer-deg penill. Pan ddywedir Marwnad, bydd amrywio y mesurau yn fanteisiol weithiau i'r cyfansoddwr. Cyn- wysa rai gwallau syllebol, o ddiffyg gofal. Anadl Adgof.—Wele gan arall, a chan dda hefyd. Nid yw y mesur a ddewisodd i ganu arnoi yn un o'r rhai mwyaf priodol i lunio marwnad. Mae yn rhy nwyfus a charlamol ei ysgogiad. Llais, Adgof.—Can lithrig a naturiol a digon o fyn'd ynddi, os nad gormod. Tybiwn fod ei bawdwr wedi arfer galar- ganu, a bod yr arferiad wedi myned yn ail natur iddo. Glanyrafon.—Cyfansoddiad o gryn deil- yngdod; eto tcimlir fod y llyfndra a'r naturioldeb gofynol mewn marwnad dda yn eisieu. Buasai ychydig ole war gymhalau ambell ]inell yn foddion i ystwytho llith- rigrwydd ei cherddediad. Wedi y owh], mae Glanyrafon yn canu yn nerthol a bywiog. Anadl y Glyn.—Can o blethiad sAvynoi a didramgwydd eto, a'i beiau, a dweyd y lleiaf, yn anaml. Ffurfia Dafydd, Galarwr, Caswallon, a, Mab Gofid ddosbarth ar ei ben ei bun; gwobrwyd gwaelach y rhai hvn lawer gwaith. Yn y dosbarth goreu saif Didwyll. Anadi Adgof, Glanyrafon, IJnis Adgof, ac Anadl y Glyn. Mae y rhai hyn oil yn alargerddi cla iawn, ac wedi eu darllen drosodd a throsodd, yr gclym yn r-ael Llais Adgof ac Anadl y Glyn yn rhagori rhyw ychydig ar y lleill. Ac yr ydym yn eu cael mor agos i'w gilydd. fel yr ydym wedi met.hu a phenderfynu rhyngddynt. Rhaner y wobr rhwng y ddau, Llais Adgof ac Anadl y Glyn. (I'w barhau.)
Advertising
Ask for THOMASSON'S I' ABC INDEX RAILWAY GUIDE Enlarged and Improved. 1 d. monthly. Sold at all Booking Offices and Railway Bookstalls and by Newsagents. A first-class advertising medium. For Terms apply at- Publishing Offices: 28, ST. MARY STREET, CARDIFF. 59 THE BEST FAMILY MEDICINE. George's Wind Pills For Indigestion, Wind, Pain and Spasms at the Stomach. George's Wind Pills For Dizziness and Swimming in the Head. George's Wind Pills For Pains in the Back and Bowels. George's Wind Pills For Gravel, Constipation, Palpitation of the Heart. George's Wind Pills For Fullness after Meals. George's Wind Pills For Bilious and Liver Complaints, Puri- fying the Blood, etc., etc. George's Wind Pills A Pill made from the choicest herbs. Of all Chemists, at 9-1d. per box, or 2 direct from the Proprietor, by post for loid. PREPARED ONLY BY DAVID GEORGE, M.R.P.S. 75 Llewellyn Street, Pentre, Rhondda. 215 flberystwytl] Restaurant, The Great Footballers' Resort and Commercial House, Five Minutes' Walk from Llwynypia Station- Hot Dinners Daily from 12 till 2. Every comfort, convenience and perfect attention. 456 ESTABLISHED 1888. JOHN WILLIAMS UNDERTAKER AND GENERAL FUNERAL FURNISHER, 30, HIGH STREET, CYMMER. Works—CYMMER ROAD, PORTH. A good assortment of Wreaths, Crosses, &c., always in stock. Carpentry and Joinery in all its branches. 228 r- ESTABLISHED OVER 35 YEARS. P. HALEWOOD THE NOTED WELSH BOOT MANUFACTURER ABERDARE. RETAIL BRANCHES:- YSTRAD-Station Row. MARDY—Mardy Road. PONTYPRIDD—59, Taff Street. MOUNTAIN ASH-Market Square, ABERDARE-31, Cannon Street. and at CARDIFF and MERTHYR. Try Halewoou s own make Working Boots at per pair. Cannot be beaten in the Principality. CLOGGING & REPAIRING done on the Premises 72 ENGLISH WATCH Co. TMPOPTANT our numerous Customers kindly note that we -«• ixll x • are jn no way -whatsoever connected with a firm at Glasgow, who have copied our name. OUR GRAND LEVER Is held against all Imitations. A Al I'RICE 42/- N;L-' TERMS- 5/- with order, BALANCE- 4/- per month. OUR Famous National" Lever is^ specially designed for all those persons requiring a good, sound RELIABLE Watch at a low cost. The case is made of Sterling Silver throughout (very massive) for hard wear and any occupation. The movement is finished in the best possible style from Pin to Barrel, fitted with Chronometer Balance, also Registered Dust-proof Cap, making it impossible for any dust to get in. We hold a large Stock of Gold and Silver Watches suitable for all pockets, which can be obtained on the DEFERRED Payment System. Also Clocks, Jewellery, Electro-plated Goods, Musical Instruments, &c. For Full Particulars, apply to our Representative- Mr. JOE MARSH, 9, Richard's Terrace, Tonypandy. English Watch Co., Old Square, Birmingham, YE WORLD'S WATCH MANUFACTURERS. 4ö8 3 DEPOTS ALL IN TOWNS. STANDARDS. SPECIALS. 10 Guineas Cash 15 Guineas Cash OR 1 Guinea per Month ORIY2 Guineas per Month IN 13 INSTALMENTS. IN 12 INSTALMENTS. Catalogue and full information post free on application to- RUDGE-WHITWORTH, LIMITED. Head Office, COVENTRY. I Local Ageney: Timothy & Son, Ton-Ystrad & Tonypandy I T E 4b r Du RHEUMATISM I NEURALGIA, SCIATICA, 1 | SPRAINS, BACKACHE, I CRAMP, SORE THROAT, BF Etc., quickly yield to the old and ji well-known preparation |j| I- \LLQYDSAl\ 1 IH DOWLAISI iand \mrm\l PROVED REMEDY! TAKE NO IMITATION. M Sold by all Chemists and Stores, 1/ 1/9, and 29 bot., or direct, post free. SOLE p H. M. LLOYO. § ChértJiStI MERTHYR. A Nor Agents for Lloyd's A. 1 Dowlais White Oil, for the Rhondda:- Treherbert D. George, chemist. Pentre D. George, chemist. Ton, Pentre i>. George, chemist < Uwynypia J. W. Richards, chemist Tonypandy Emrys Richards, chemist. orth and Ynyshir D. W. Davies, chemist, Station-street C iydachVale W, George, Drug Stores. Pontypridd: D, Arnott, chemist, Oliver W. Davies, chemist, E.J.Matthews, chemist, and I Prothero, grocer. Cilfynydd Idiyal Davies, chemist. Ynysytwl; Evans & Son, Fogt Office 115 I CENTRAL RHONDDA BILL-POSTING CO., LIMITED. Registered Office-TOWN HALL, PORTH. Secretary-Mr. J. T. JONES, 23, Hannah Street, PORTH. Best Permanent Posting Stations in the District. Contractors for every description of Adver- tising in the Rhondda Valleys. OIWEHS PROMPTLY ATTENDED To. 248 ASK YOUR CHEMIST FOR THE FOL- LOWING SPECIALITIES ROSE BRAND QUININE AND IRON TONIC A most excellent and stimulating tonic, 1/- pebottle. ROSE BRAND UNIVERSAL EMBROCATION A reliable and-effectually remedy for Sprains, Bruises, Stillness of the Joints, Lumbago, Rheumatism, &c., &c. Scl. per bottle. ROSE BRAND PECTORAL COUGH BALSAM For Coughs, Asthma and Bronchital Affec- tions generally. 1/ per bottle. ROSE BRAND TOOTHACHE DROPS. A most effectual remedy for the speedy relief of Toothache. Should be tried by all troubled by this distressing complaint. ed. per bottle. 382 FOR THE LS Best Selection of TOO Call and inspect the Stock of Furnishing J. COX)& General Ironmonger 18, De Winton St. TonypandY. Estimates given for Builders' reqllisites338 ,$38 Collegiate t School. PONTYPRIDD. Headmaster: THOS. HOW AT, B.A. (HONS.), Teachers' Certificate (Cambridge). matriculation Classes, Private tulffon. Piospectus on Application. Interview Y Appointment. J. HOLMAK, Wholesale and Retail TINPLATE and GENERAL SHEET METAL WOlUW 43, PONTYPRIDD ROAD, PORTH. Shops supplied with all kinds of Tin Goods at moder prices. Repairs promptly executed. AN IDEAL FILFil Edwards' "Premier" Files, For all kinds and sizes of papers these will be found to be the smartest and sl.n1f 0f on the market. They have many advantage no other File possesses. {'°r stance, any paper at a moment's notice be taken out of its proper Alphabetic^ iSumerical place without even so muCl 'or touching a spring or paper, and replace^' .g others inserted. Anotlier cardinal that all papers are bound at the side (ins,xjng of the top, with ugly holes sometimes cu out date, town, or address), thus e"t,e &n every letter, invoice, etc., to be read liK jg ordinary book. Another great advant,%ge is ,7, sides that communications written on both can be easily read without the trouble rnoval. Each File is supplied with a wide Index. PRICES.. -p.aCb OCTAVO 2/' Eft 10k x 7 ins QUARTO 2/6 12| x 10| ins. FOOLSCAP 3/- 14 x 10f ins. PERFORxiTOR 2/6 Only one of which is required fw a number of files. ANY SIZE OF FILE MADE TO ORDER. Extra Indexes, 6/- per doz. We guarantee every File sent out, and advice and suggestions are at all times at d bY customers' service. These Files are use Cor. thousands. By Accountants, Bankers cils, Collnel porations, County and District ^oXIq0ifl* Engineers, Free Libraries, Railway panies, Slnp-builders, Solicitors, in IVuj ^d Workshops, and in almost every t'f1 profession. Wherever papers re<jKtf€ serving and arc wanted for immediate d tbe ence, the "Premier File" will be foil" greatest time saver. AGENTS- EVANS & SHOSrt. PRINTERS, TONYPANDY- c. PRITCHAB;, Wholesale & Retail Fruiterer, GreertgtØ &C>, &C., 60, Duffryn Street, FERND^1' ALL FRUITS AS IN SEASON! 11o'" A FRESH SUPPLY OF VEGETABLES 0 Families waited upon every morning- Lowest Prices, combined with Good Quality. to- All Orders promptly att D. DAVIES, Cabinet Maker and CorflP^0 Funeral Furnlsheft 47, NORTH ROAD, PORTH. 219 All orders promptly attended to. JUST ONE MOMENT, PLEASE! HAVE YOU TRIED Q MARVELLO OINTMENTj If you have not and you suffer fr5.nl THROAT, BRONCHITIS, CROUP, °Ult. CHEST TROUBLES, it is your o*n tbese MARVELLO is guaranteed to relief afeiv dangerous and troublesome Ailments minutes. NEURALGIA, BREU In-ts use) and all Muscular Pains vanish by while BAD LEGS, VARICOSE PILES, SKIN DISEASES, and all,5eal^ are speedily cured by its soothing aI1 virtues. l)ya Hundreds of lives have been timely and intelligent use of MAR^ Mr. W. BRACE, Miners' Agent, yotlf Dear Sir,—My family having n' tyrol1' Marvello" Ointment for burns, a „eat re* chitis, desire me to say they found S1 lief after applying it." 1tilM Sold by Medicine Vendors genera v au<l Price, Is. l^d, I'ost free, from Sole a B. E. BEARD? TREHAKRIS. AGENTS;- „ npr BLAENGWYNFI: John Edmunds, Grocer. NANTVMOEL E. David, Grocer CLYDACH YALE W. George, Chemi^- LLWYNYPIA J, W. Richards, OhemiSi- tb, TONYPANDY T. Davies, Chemist; anu TliNVGRAIG R. Lloyd, Ohemist, e8 PORTH D. W. Davies, Ohemist. n E- TREORCHY G. R. Protheroe, ChetflW, Chemist, PENTRE David George, Chemist. MARDY David Jones & Co., Grocers. t TREHERBERT M, D, Evans, Chemist- 276 FERNDALE Cooperative Stores. TYLORSTOWN Morgan & Co., SupP'y fmffliffr. fob laDJEveRy frfi £ 9 IOS. 15/10 monthly- ^,4 i4*' f, to OS. 16/8 « Octagon Oyclometor 10,000 miles, kisT o* e Lamp 819. Write at once for NEW p0^/r« V,. and Accessorleii; over J00 CO.. METROPOLITAN MAC"Lo„do«' Printed for the *&$ £ Rhondda Leader, -rrorks, VtaA W Short, at their Printing publi^^to* ton Street, Tonypandy, fJfi&t William David Jones, p JUniy of Stmt, Tonypwdy, m