Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
26 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
26 erthygl ar y dudalen hon
PETHAU OD.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
PETHAU OD. Peth od yw gweld cawod yn disgyn a phobpeth yn para yn sych! Mae cawod drom felly yn ddiau yn rhywbeth go newydd ei ddrych; ond wedyn mae pethau'n o ddyrys, heb gael rhyw esboniad yn sai1-y gawod y soniwn. am dani yw cawod ddLisgynol y dailj
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
SAMUEL BOND & SONS, Joints, Builders and Contractors, SHOP & OFFICE FITTERS, AND General Repairers ot Property, v GREENHOUSE MAKERS, MIDDLETON VILLA, Belgrave Road, Colwyn Bay. ESTIMATES FREE. 1856 B.V. TRULY A WONDERFUL SAUCE. PURNELL, WEBB & GO., LTD., BRISTOL. FOR S HIGH-CLASS & BOOTS SHOES/ Of English and Foreign r\ • Manufacture. y/ Perfect in Design Shape and t/Cp THE NONE CAN /A) AQENT5 in Colwya Bay for the jS S' Celebrated K" r LOTUS and QUEEN S BOOTS & SHOES. <===== "= AMERICAN STOVES. II! Save Halt your Coals and Cure your Smoky t;himneys. Send tor CÁTÁLOGUB (tree) ot StaTu to burn r Coal, Coke, \V ood, Uil, Gas, &c. Farmers' Boilerst Bath Geysers ana Hot Water Apparotu8. "Mention the Pioneer ml POORE & CO American Stove Stores. 52, QUEEN VICTORIA ST., LONDON, E C, ^MEDICBNE. ■ For Indigestion, Anaemia, Liver Complaint, V f Biliousness, JOHNSON'S CHINESE PILLS, 1 I I/lj per box, a" the best. For Blood Poison. I I Inflammation, Varicose Veins, Erysipelas. Bad J ft Lees, JOHNSON'S XX OILS. 11n. 2/3, it a J are sure. Advice free. JOHNSON S^iikDiieuiMSptcialistt.WTine FINANCIAL. NO PRELIMINARY FEES. MONEY LENT PRIVATELY 10 Large or Sinall Suma (not lew than £10), ON BORROWER'S OWN PROMISSORY NOTE. ESTABLISHED NEARLY FORTY YEARS. and now lending UPWARDS of £70.000 ANNUALLY. Pot Prospectus and Terms apply to 'GEORGE PAYNE & SONS, 3, CRESCENT ROAD, RHYL. Established 1870. 11628 THE NATIONAL LOAN SOCIETY IS expressly Established and Registered pur- suant to Act of Parliament to make Private Advances without Loan Office formalities. To JLll Classes (Male or Female), FROM £10 TO £1000. ON SIMPLE WRITTEN PROMISE TO REPAY, for a.ny immediate want; to Start. Business, Fur- nish your House, to Pay Rent or Rates, or for Private use. The advance can be paid back by easy instalments, or csui xemain out from One *0 Five Years, by Daying the Interest only. Having a large Capital always ready for Invest- ment, we can lend quickly and cheaply. Dis- tence no object. Interest and Repayments lowest in England or Wales. The Money is advanced &t Applicant's own House, if required, thus B^,vl.Dg them the trouble and expense of a journey, "trict privacy and straightforward dealings guaranteed. It will cost you nothing, it will you pounds by applying either personally Pr by letter for our Free Prospectus, to the NATIONAL LOAN SOCIETY, Al, OORPORATJON-ST., MANCHESTER; National Telephone, 260x5; or to our NORTH WALES DISTRICT OFFICES: 11. Dean-st., Bangor; 16, Bodfor-st., Rhyl; a.nd 19, Queen-fit., Wrexham. ^Established 1887. Nat. Telejfhone 260x5. lA DVA-NCES. — £10 to £5000, immediately, :1:1 on Note of Hand alone. Any Distance, for any purpose, to all classes, strict privacy, t^Qt€rest* uPon the following easy repay- *J° L°an from 3/-weekIy. £ 50 Loan from 15/-weekly Loan from 6/-weekly. £ 100 Loan from 30/-weikly Monthly or Quarterly payments arranged. Cash Bent by post.—Apply to the Old Established èhd honourable firm, Samuels and Co., Queen's mbers, 5, John Dalton-street, Mancheeter. SatisfaGtorySeeurity, Good Interest. LANCASHIRE WAGGON, CO., LTD., Bury, Waggon Financiers (not builders), are prepared to receive Loans at 4 per cent., DaLfr€e' rePaya't)le at short notice, or to issue ^^nture at 4 per cent., repayable at six months' notice after an agreed term. £363,161 pJ;£ï"33:"S13 uncalled capital, nual Profits £20.100. Reserves £22,345. Bankers, Lanes, and Yorks. Bank, Ltd., Bury. BjJ^rite for further information and balance 3 A. E. DEARDEN. Secretary. MONEY LENT PRIVATELY AT FIVE PER CENT. PER ANNUM, from £10 to £5000.-Qn Mortgage and Life Policies, also on Simple Proimissory Notes, at a very low **8-te of Interest, repayable by Monthly, Quar- Hr'y, or Half-Yearly Instalments, to responsible «loueeholders. Capital may remain at Interest j^y- Strict privacy guaranteed. Distance no P^ject. Genuine applications never refused. — a ^°r *ree lJrofipectus, enclosing stamped addressed envelope, to the actual lender tV*|N ROSE, 29, BUCKINGHAM-ROAD, AgE1 BROOK, LIVERPOOL. Branches: 148 jfGH-STREE'r, BANGOR, and BRISTOL 67. MOSTYN-ST., LLANDUDNO. Established 1887. 17826p -==- COAL UNEQUALLED FOR QUALITY and PRICE. Rowland & Co., WYNNSTAY CHAMBERS, COLWYN BAY TELEPHONE 92Y 16067 BOOK FOR MARRIED WOMEN. fjpHOUSANDS of Women hav« written that it 18 best Book they have ever read, and ?men(^ it to their friends. The contents of v^hrst and of the thirteenth chapters every g £ fflan should know. 175,000 copies of this • avo already been sold. It is sent post li? for Postal Order, Is 2d, bv I>uL ALLINSON, 67 Room, 4, Spanuh- • Mancheeter-equare, London, W.
AT EIN DARLLENWYR.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
AT EIN DARLLENWYR. Anfoner pob gohebiaeth i'r GOLYGYDD CYMREIG, Swyddfa'r "Pioneer." Colwyn Bay.
Bwrdd y Gol.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Bwrdd y Gol. MAENAN.—Diolch, awenydd mwyn. 1 Mae naws a ncrth ar eich caniadau- Cyhoeddir hwy gvda phlcsor- WIL Y"GWEITHIWR—GwelJ, gyfaill, peidio cyhoedd1 yr adroddiad am y weithred oohrys a anfonasooh. Ni byddai darllen yr hanes vn <Myniiinol i neb, a pharai friw i law eroedd. "gras ataliol" yn werthiawr iawn ar adegau- Tra yn mawrhau eich gwaith yn cyflenwi newyddion, credwn y- cydsyiiiwoh ar 01 ystyriaeth mai peidio cyhoeddi a nodwyd ddoethai.
"[.GWYR Y RHEILFFYRDD. ------
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
"[. GWYR Y RHEILFFYRDD. Yn y dosbarth lluosog a weithiant ar y rheil- ffyrdd ac a wasanaethant mor wych er cyfleustra y cyhoedd y canolbwyntia dyddoraeb a phryder y deyrnas wythnosau bellacli. Y mae r sen am hawliau a. sefyll allan fel trydan yn yr awyr, a cheir awdurdodau y rheilffyrdd ar y naill law a'r gweithwyr ar y llaw arall yn ymuno yr. erbyn eu gilyd-i fel dwy gatrawd awyddus am fv.dJugoliaeth. Yn ffodus, eydrhyngddynt yn awr oeir Llyw y l J Bwdd Masnach yr. ceisio eu cymodi, ac nid diobaith y wlad na lwydda yn ei ymdreehion, a t.hrwy hyny osgoi trychineb a doilynir ag echrys ganlyniadau. Dydd Sui, cy- hoeddwyd fad mwyafrif o 76,925 o wyr fun pleidleiso ar y pwqc wedi datgan o blaid streic. Y mae hyn ynddo ei hun ynlJrawf mor ddi- frifol yw'r sefyllfa, ac yn galw am ymadferth pawb i wnsud a allant er sicrhau terfyn yr anghydfod. Credwn fod amodau gwaith a safle gweithwyr y rheilffyrdd yn eu gwahaniaethu yn ddirlawr oddiwrth ddosbarthiadau llafurawl eraill y deyr- nas. Nid oee weithiwr ar gledrffyrdd y wlad nad yw trwy ei lafur yn gwaddoli ei ddyfodol ac yn chwanegu buddiant cyllidol y cwmni. Faint bynag yw ei gyflog rhaid iddo roddi swm neill- duol o hono er sicrhau rhyw fantais iddo ei hun neu ei deulu mown achos o afiechyd, damwain, neu farwolaeth. Am hyny, ar ol blwyddi o wasanaeth, y mae wedi buddsoddi swm sylweddol o'i gyflog wythnosol yn y gobaith o'i gael yn ol mewn amser adfyd; y mae yn wir, i ddefnyddio cydmariaeth Ysgrythyrol, yn bwrw ei fara ar wyneb y dyfroedd gan ddisgwyl ei gael yn mben llawer o ddyddiau. Ar dir darbodaeth y mae y gyfundrefn hon yn deilwng o gymeradwyaeth. Ond cyfyd anhawsder a gwendid y gyfundrefn trwy yr amod y collir yr arian a fuddsoddwyd P3 diswyddid y gweithiwr neu pe rhoddai ei waith i fyny oherwydd streic neu rhywbeth arall. Oherwydd hyn, byddai i streic, pe torai allan, effeithio nid yn unig ar ddyfodol y gweith- iwr, ond gwnelai ymdrechion a darbodaeth y gorphenol i raddau yn ddifudd hefyd. Ceir lluaws o ystyriaethau eraill yn nglyn a'r argyfwng presenol, ac y mae'r oil yn pwysleisio y gobaith na ddeJ y gwaethaf ac y gellir trwy athrylith wleidyddol neu foddion arall ddwyn y pleidiau i ddealltwriaeth heddychol.
Nodion o Glip y Gop. ------
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Nodion o Glip y Gop. (Gan "Wil y Gweithiwr.") G W AENYSGOR. Dydd Iau CIladdwyd Mm Davies yn inynwent y He hwn. Pniod ydoedd i Mr T. Davies saddiler, Holway, Ireffynon, ond genedtgoi oddiyma a meroh i'r diweddar Henry Griffiths, pregethwr cynorthwyol cymeradwy yn ei ddydd yn rny&g- y We&leyaid'. Yr oedld yn ddynes barohus, ao iddj, air da yn mysg pawb a'i had- waenai. Cafodiq1 gladdedio-aeth anrhydeddus ao hebryn,gwyd ei cho.rph gan amryw o bobl barohus Treffynon. LLANASA. Yn eglwYIB y He hwn, priod'wyd Miss Price, o'r Talfryn, gyda Mr Thomas, oriadurwx, Porthmadog- Bu hi yn dal y swrydd o "district nurse yn y llIe hwnw, ac yr oedd yn ferch ieu- ano hynod bcblogaidd Tn myag r tlawd a'r cyf- œthog-, a d'ymuna pawb hir" oes a dedwyddwoh idol hi a'i wo*. GALLTMELYD. Aflwyddiamue fu cais v blaid hono a ge.i.s- lodd gan gwmni y L. and N.-W. Railway syim- ud safle teathwyr gyda'r train modur yn y lIe hwn- Ymddengys fod1 yno bllaid arall sydd yn credu mai fel y mae hi y mae hi oreu, a thybia awdui-dodau y gledrffoirdd yr un peth- Fcllv y mao oolled un yn enill i'r llall vn barhaus yn y byd hwn. DYERTH. Yn nghiyfarTod Cymdeithas v Ieuainc a nhaliwya yn ghapel y Wesleyaid, pender- fynodd ymiwyairif oedd yn bresonol mae anfan- tais fuaeai cadw CyTjiru i'r CYimry. Mae llawer fel hrwytbau yn gweld gwerth ar arian y Saeson yn nhyanoir yr haf, a phawb am garumol y boat syddl Jin eu cario dros yr afon, hvd nes i hono ei gollwng i'r dwfr.
---------Coleg Aberystwyth.…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Coleg Aberystwyth. AGORIAD ADRAN FFERYLLOL. Ddydd Gwener bu Mr Asquith ar ymweliad ag Aberystwyth, ac yno agorodd yn ffurfiol adran fferyllol (cyflwynedig gan Mr David Davies, A.S., ac eraill o'r teulu, er cof am y diweddar Mr Edward Davies) yn nglyn a Phrifysgol Gogledd Cymru. Yn mysg eraill yn bresenol yr oedd Arglwydd Rendel (Llywydd) a Miss Rendel, Mr D. Davies, A.S., Mrs Davies, a'r Misses Davies, Plas Dinam; Mr H. Lewis, A.S., Arglwydd leu- engaf y Trysorlys; Prifathraw Roberts, Syr Isambard Owen, Syr John Williams, Arglwydd Stanley o Alderley, Prifathraw Syr Harry Reichel, Bangor; Syr Alfred Thomas, A.S., Mr Wm. Jones, A.S., Dr. Lynn Thomas, Uchel Sir- ydd Aberteifi; Maer Aberystwyth, Dr. R. D. Roberts, Llundain; Mrs Humphreys-Owen, a'r Prifathraw Bebb, Llanbedr. Wedi'r seremoni agoriadol cyfranogwyd o fyr- bryd gan rhyw dri chant, ar wahoddiad y Llyw- ydd a'r Cynghor a Senedd y Coleg. Cynhaliwyd cyfarfod cyhoeddus y prydnawn yn y Coliseum, yr adeilad mwyaf yn y dref, ac yr oedd o ddwy i dair mil yn bresenol. Dywedodd Arglwydd Rendel, yr hWil a lyw- yddai, iddo weled lawer o ddyddiau hapus yn Aberystwyth, ond ni welodd hapusach hwn. Ys- beiliai amser hwy o !awer o bethau, ond caent ganddo y sicrwydd-teimlad hwnw fod eu ham- canion a'u hymdrechion yn ddiogel a sicr. Yr oeddynt yno i ddatgan eu diolchgarwch i deulu Cymreig ag yr oedd eu gwladgarwch a'u gwasan- aoth cyhoeddus yn cael ei estyn o dad i fab. Yr hyn ag y cyrhaeddai y Cymry am dano oedd parch i grefydd a hunan-barch y genedl. Da ydoedd i'r Ymherodraeth fod y wlad fechan hono yn cael ei symbylu gan amcanion moesol, ac nid materol. Cyfeiriodd Mr Asquith at aberth mawr pobl Cymru i ddarparu cyfleusderau ar gyfer addysg uwchraddol. Cyfeiriodd at y gwaith da a wneid yn yr Unol Dalaethau gan y cyfalafwr Ameri- canaidd dros addysg yn yr Unol Dalaethau, aq awgrymodd na allai cyfoothogion y wlad hon wneuH dim gwell na'u hefelychu yn hyn o beth drwy gynorthwvo sefydliadau addysgol. Cynygiwyd pleidlais o ddiolchgarwcR i Mr As- quith, ar gynygiad Syr John Williams, yn cael ei eilio gan Mr Herbert Lewis, A.S., a'i ategu gan Mr Wm. Jones, A.S. Cynygiodd Arglwydd Stanley o Alderley bleid- lais o ddiolchgarwch i roddwyr yr adran fferyllol, yr hwn a eiliwyd gan Dr. R. D. Roberts (Llun- dain), ac a at-egwyd gan Dr. Snape, a chariwyd yn unfrydol. Mr David Davies, wrth gvdnabod y diolch, a ddywedodd mai y rheswm cyntaf dros iddynt roddi yr adran hon oedd er cof am ei ddiweddar dad, yr hwn gymerai ddyddordeb mawr yn nad- blygiad y coleg, ac yn fwyaf arbenig archwiliaeth wyddono!. Fe sylweddolai y berthynas rhwng gwyddoniaeth a diwydiant. Aeth Mr Davies yn mlaen i ddweyd eu bod yn ymdrechu sefydlu cadair Hanesiaeth Trefedigaethol yn y Coleg, yr hon, gredai eJ., fuasai yn llwyddiant. Hanesiaeth Trefedigaethol (fel1 ei dvsg- wyd yn ddiweddar yn Rhydychen) oedd ym- drech i drin yn wyddonol a chwestiwn mwyaf yr oes. unoliaeth yr Ymherodraeth. a chredai v gallai Cymru chwareu rhan bwysig yn y mudiad mawr hwn.
TANWYR Y "LUSITANIA."
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
TANWYR Y "LUSITANIA." Mae y miloedd yn edmygu ardderchogrwydd y llong "Lusitania," ond anghofia y rhan fwyaf un dosbarth o'i theithwyr sydd yn cadw y tanau yn fyw i lawr yn y gegin lo, i lawr yn ei chylla poeth Yno y mae yn uffern mewn ffordd gan mor boeth yw o amgylch y berwyddion. I fyny yn yr ystafelloedd y mae yn braf ar y boneddig- ion a'r boneddigesau fel pe mewn gwesty cysurus, tra y mae y tanwyr yn cael profiad rhai o des- tynau Dante yn ei "Inferno." Enillir cyflym- dra a chyrhaeddir cyfleustra ar draul anghysur rhyw ddosbarth o feibion llafur. Mor anghofus ydym o lafur, y peth mwyaf buddiol yn y byd! Mae'r Parch J. T. Davies, Elim Park, Caer- fyrddin, wedi derbyn galwad unfrydol i fod yn fugail eglwysi Bedyddiol Bala a Llanuwchllyn.
I Llith Die Jones.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
I Llith Die Jones. M ETHOLIAD CONWY. Mi roeddwn i wedi meddwl ysgrifenu ar am- ryw byiKjiau pwysig yr wythnts yina cr ni \\>ii treio diwad a'r byd 1'w ie, end mr.o Lccsiwn ConWT- wedi gyru pob pcth arc 11 i'r cyegod, felly mae yn rhaid rboi poopeih nailldu am yr wytihnos yma a thrin tipyn ar y lecsiwn. Yn y llo cyntaf, carvvn dalu teyrngc-d i'r gweith- wvr o'r gwahanol hleidiau. Wei, rhaw- i mi wneud dim ffafriaeth he.'o ne-b, tna'i* un blaid rhagor y llall, mi rydw i am y«~ grifenu nodyn badJ. at bob un o'r ynigeisavvr yn yr etholiad. Felly dechreuat fel y canl--n;- AT MR JAMES PORTER. Llongyfarohiadau f yrd'd ar eich llwyddiant yn mynd i mewn ar dop y pol a chvda mwyaf in da hefyd. Os oes rhywuin yn deilwng o'r faih anThydedd yn yr hen dre, y olii, syr, ydi y dyn hwnw: ond cotiwcih, Mistar Porter, er bod chi wedi deyd yn y cyfanfod cyhoeddus eich bod yn "parti man," nid eioh pibrti chi yn unig a bleldleiisiodd gymainrt o YO toes i ohi, 0 na, mi gaweoch lawer iawm o votes gan y parti arall. Mae pawb sydd wedi dlil,.yu hanes gweithrediad- au v Council yn Nghonwy yn gwybo-d o'rgoreu mai i chi, syr, mae'r clod 1 fesur helaeth iawn am sefyllfa foddhaol breseno] yr hen dre, a mae nl-iw hefyd yn gwybod na fasa y Council byth yn rJooru mymd yn mliaen cystal heboch chi, achcs wedi cofli y diwed'dar Henadur Hugh. Hughee, a rwan wedi i Mistar Hadley ymddi- swyddo nid oes yna neb i godi dadl, a mi fasa cyfarfod o'r Council heb cPdadl fel mustard heb biff. Mae yn sicr fod yn dda rran bawb eich bod chi wedi cael eich ail-ethol mor anrihyd- eddus AT MISTAR EDWARD JONES. Wel, Mistar Jones bach, chefais i erioed y fat,h syndod ag a gefais i wrth weled eich bod ohi wedi mynd i mewn yn ail allan o naw o ym- geiswyir- A mi rydw i yn meddwl fod hyn wedi bod yn dipyn o syindod i chit,h, aclics fuo chi (¡'dim yn deyd eich hanes yn nghyfarfod y tretlidaliwyr yn Nghonwy fel bu yr ymgeiswyr eraill, a mi ddaru cihi fynd adre noson y lecsiwin yn lie zlros i gjywed y risult. Ond mi rydw i am ddeud yn blaen wrtho chi, Mietar Jones, bod ilLawer o ddliolch i Mistar Rogers- Mae o wedi gweifhio yn dda dirceta ohi, yn hel votep ddydd a nos. Ond prun bynag, mae yn reit dda gan Mari a firnna eioh bo(.' olii wedi cael eich ail-ethol- Y tro cyntaf y gwelais i chi oedd yn cihwareu cricet vn Colwyn Bay yma, a mi Jeicis i chi ar unwaith. Fel cadeirydd y Gas Committee mi ryda chi wedi vrieyd gwath teilwng iawn, ao yn haeddu parch pob treith- dalwr- Mae po'bol y Junction wedi doyd wrth a i eioh bod chi wedi addo s-wneyd eich goreu i gael gas i'r Junction. Os ydi ihvn yn wir, mi goalia i fod dynion y relwe wodi fcrtio i chi bod yg uin- Ewch yn niilaen, Mistar Jones, daliwch i oLeuo y bobloedd. AT MISTAR HUGH OWEN- WeJ, Miistar Owen, dyna bluen arall yn eich het. Pan yn deyd hanes eich bywyd wrtih drethdalwyr Conwy yn y oj"farfod cyhoeddus y noson o'r blaen mi roeddech yn ddbniol dros bein, ao yn profi yn eglur fod genych chi brof- iad mawr o fywyd cyhoeddue- Rwan d'yma un arall i helaethu y list fawr o wahanol ewyddi yr ydaoh chi yn lenwi. Os yw yr hen air yn wir, (sef "yr hen a Nv- r a'r ieuanc a dybia," mi fydd eioh g-wybodaeth yn fantais fawr i Mistar Por- ter a'r cielodau ifanc eraill o'r Council. Os na chewoh dhi eioh ethol yn Faer Conwy, mi rydach gystal a bod yn Faer y Junction yn barod, aahos y ohi ydi yr unig ddyn sydd yn oynryohioli dwy ran y Junction, sef y Pen ucha (Lliangyetonin) a'r Pen isa yn Nghonwy. Fel cadeirydd y Cynghor Doshart 11 yr ydych yn gynryohiolydd' teilwng o Illangyst-emn, ac fel aeJod o'r Town Council gobeithio y gwnewch chi fod yn g-vtstal cynrycihiolydd o ra.n isa y Junction. Dyna fy nyrnuniad. AT MISTAR FRED JOHN-SON JONES. Wn i ddim yn iawn pa un ai Sais neu Gymro ydacth ohi, Mistar Jones- Mae yr enw Jones yn peri i mi feddw] mai C'ymro yd'ach chi, ond mai Mari yin deyd mai Sais -dych am fod yna Johnson yn eioh enw; ond mi rydw i bron yn fiicr mai Cymro yda ohio Cvfieithiad ydi "John- son Jones" o "Mab John Jones." Felly, John JoneiS oedd enw y tad', rhaid eich bod chi yn Gymro o waed oooh cyfa Mi ddywedodd Mis- tar Porter ar ddydd yr etholiad mai chi oedd y "best looking man" o'r ymgeiswyr i gyd- Mae gen i ofn bydd Mrs Jones yn jealous o hono cihi ar ol hyn- Mi ryda chi wedi haeddu enilil yr ebhaliad. Faisa neb end' Cymro glan gloew fel chi yn ddigom gwrol i ymiadd Iecsiwn diair gwaitih gosai'w giiydd. Wei, Mistar Jonee, rydach chi yn mynd i'r Council am y tro cyn- tal. Yr ydach chi wedi dangois od'diallan i'r Council eioh bod cihi yn ddyn o fusn^s, a mae pob ildo i gredu y gwnewch chi aeiod da. Mi ddyla fod yn gal on did1 i chi wybod na fydd dim rihaid i chi ymiadd Iecsiwn eto am un tair blyn- add, beth bynag. Llwyddiant i chi. AT MISTAR JOHN JONES- Wel, John, methu'r target daru chi y tro yma, yme, oIlè wir mi ddoisoc-h yn go ages—dim condo eaith o votes rihyngddoch a bod yn gowmcillor- 0 dan fnw y Khyddfrydwyr oeakiach cihi yn hwylio eich eweh, ond roeddach chi yn gym am t Q "al,1 round man, John, fel oedd aniiawdd iawn i neb be id io fotio i chi,boed o yn Wig neu Dori. Yr ydycii wedi dwad ag airiTihyute-ud i'r hen dTe o iaaver man. Fel suetuwT jt ydaoli chi wedi gneud Coawy yn adnabydtias nyd yn nod- yn lilt-ley trwy emll gwolnwyoIl am saethu; fel cerddor, wedi ar- wain corau L'oniwy i fuddugohaedl lawer tro, ac fel captan y "Queen of Conway" wedi diang- goe eioh hun yn forwr o'r iawn ryw Yr yoajach bob amser wedi sefyll i fynu dros hawliau y pysgotwyr. Mi faswn i yn meddw.i y basa chi yn gwneud aelod delnyddiol iawn o'r Council, a pnan d-diaw Iecsiwn eto feaila y cewch chi a I Hugh Jones, Bryn Glorian, fynd i mewn. Tan hviuy, daliwch ati hi hefor canu- AT MISTIAR HUGH JONES, BRYN- GLORIAN. Wei, wir, Hugh Jones, mi wneuthoch yn go lew, ao ystyried' pob peth; wyth chwaneg fasa yn eich rhoi chi 1 mewn. Mi rydw i yn hollol ytr un farn a chnvi—mi ddyla f-o-d yna amaeth- wyr ar y Council- Rhy ychydig o sylw o lawet- sydd yn eael ei dalu i gwymon Ifarmwrs- Pobol y 6 Lop a u sydd yn cael pob peth, ond, druan ohonyn nhw, lie basa tro Conwy heddyw onibae am y ffarm-wrs ? Ma nhw yn cod 1 twrw rwam yin Conwy eieio oael sinithfield yno, a phan ga nhw gylleuefrra i yru ffarmwr i mewn i'r Coun- cil i dreio cael y smithlield, ma nhw yn ei wrthod o. Wir tydan nhw ddim yn haeddu cael emithlield, and fel dleudais i wirth Captan Jones, mi gewch chi a fo chance eto. Llwydd- iant i ohi yr adeg hono. AT MISTAR J. T- MORGAN- Mi roeddwm i wedi meddwl y baea. chi yn uwch i fyny ar y poll, Mistar INlorgan, yn en- wedig gan fod eich cyfaill Mistar Edward' Jones, o Deguinwy acw, wedi mynd mor uchel. Beth o.edd y rheewm, tybed? Oes ma fwy o Doris yn Deiganwy, nag sydd yno o Radicals? Mi rydych yn siaradwr d!a, yin ddyn o fusne8, ac felly yn y blaen- Wir rydw i yn methu gwedid beth ydi'r rheswm i'r trethdalwyreich gwrthod ohi. Treiwoh ffeindio allan erbyn y Iecsiwn. neisa- Tan hyny derbyniweh fy nghydyindeim- Itad- AT MISTAR JOHN ROBERTS. I Rhy bregethwrol oed'd eich araeth y noson o'r blaen. Nid lie i bregethu ydi y Town Council, felly mae yn debyg mai dyna reswm y trethdalwyr am beidio eich uioi chi mewn- Mi ryda ohi -wedi bod ar y council o'r blaen nhiywdno. Pam na fasa ohi yn cyfeirio at rai o'r pet.ha wnaethooh chi er gweila eefyllf-a y die yr adeg hono? Hwyraoh y basa hyny yin iielp i ohi godi dipyn yn uwoh na'r wythfed ar v pod- Cofiwoh am y petha hyn y tro noea byddweh yn tlreio leosiwn- Llawer o law-enydd I a ll'wyddliant i chi medd,a fi. AT MISTAR THOMAS ROBERTS. Wet, Tom anwyl, dim ond 98 o votes- Mae hyn yin profi nad oee yna ddlim llawer o gyd- ymdeimlad yn Nghonwy acw hefo'r "Labour Movement." Pam na fasa chi yn cael Keir Hardie neu rai o arweinyddion y biaid iddwad i lawr i siarad droistcch chi ? Y tro nesa v byddweh dhi yn meddwl treio Iecsiwn well i chi uno hefo rhyw bLaid fel y Tone neu v Radi- cals—dyna ydi nghynghor i. Wel, d'yna ddigon am un. wythnoe- Gobeith- iaf y bydd y maw dyn pwyeig ryd.w i wedi va- girifenu atynt vn manteisio ar gyjighorion buddU 10I ao amserol DIC JONES.
CAMPAU DRWG AMERICA.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CAMPAU DRWG AMERICA. Mae yr hen wledydd yn synu at lawer o gamp. au drwg America. Yn nglyn a phriodi a dad- briodi (yn enwedig yr olai) y mae America yn llac iawn. Tra y mae 2921 o lysoedd yn y drarodaeth o ddadbriodi (neu ysgaru) yn y Tal- aethau, un sydd yn Lloegr a Chymru. Yn Pitts- burg y dydd o'r blaen, gwelsom hanes pedwar barnwr mewn pedwar llys wrthi ei chalon hi fel tincerddiaid yn datod priodasau I
]'Caniadau jobn morris
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
] 'Caniadau jobn morris ADOLYQIAD GAN "AFALLON." --4 RIIAGAIR. Ar gyfrif ei swydd a'i ddvpgeidiaeth, saif yr Athro John Morris Jones ym rriysa' beiniiaid llenyddol blaenaf ci genedl. Am ei fed yn ddyegawdwr mor wych y rr.ae'ii athro dda, ac. yn y cvfuniad o'i ailueedd fei y naill a'r llall yr enillodd uched gradd fel fceirniad. Coeth- odd ei fryd er yn fore trwy fyfyr dyfal ac ym- chytii riianwl; cynullodd olud i'w feddwl o gofiran hen a ncv.ydd ac yn yr athrofeydd rhagorai; ac weithian er's blynyddau lawer, gwicithreda ddylanwad dwfn a cheir ei oes a'i wlad yn elwa'n helaeth ar ei ddysg a'i ddon- iau. Tywynodd ganoedd o'i gydgenedl i feue- ydd harddaf ei lien, i edmygu bonedd yr iaith, a'i chyfceth a'i cheinion yn ei chyfnodau mwyaf blode-u»g. Ccit Athro ar arddull l'lenor- ion miremiaf yr oes, ac nid oes fardd fu'n efrydu'r Gymraeg yng Ngholeg y Brifysgol, Bangor, nad yw gwisg ei Awen yn 01 ffasiwn swynol y bedwaredd ganrif a'r ddeg a'r bym- thegfed—y canrifoedd yr ymwynfyda enaid yr Athro ynddynt. Er mai yng nghylch y Coleg y canolbwyntia ognion yr Athro, ni cliyfynga ei weinidogaeth, oithr niianteisia'r wlad a'r werin ar ei lafur. Er dyddiau GwaLtcr Mechain ac En Faxdd ni fu be:,rtnad ilcnyddoi a barddonol mwy trwyadi yn tafo-li cynyrchion yr Eisteddfodau na John Morris Jone.s. Nodweddid ei feirniadaethau gan onectrwydd diwyro; a chan gymaint ei frvydaniaeth dros burdeb iailh a diliynder lien- yddol, ceid graddau helaeth o lymder yn ei isylwadau ar yr achlysuron hyn. Gwingai rhai ymgeiswyr yn echrys gan finioced y symbylau; haerid fod y wisg lenyddol yn bwysicach yn i olwg syniaaau, ac nad oedd obaith am Iwyddiiant os na chenid yn arddull Dafvdd ab a'i debyg. Aeth "barnu'r beirniad" yn ddigrifwch gwlad, ac ystyrid traethu anair am y dvegawdwr yn ffordd rwydd i enili hynod- rwydd. Either ni phylodd hyn nac arall ym- rodidiad yr Athro. Ni xoeg segurydi rwd ar ei ysgrifell, ac nid oes brye.urach gwr yng Ngwyn- edd nag ef. Daxlithia'n barhaus, ac ar fwrdd a. ohynghor, yng nghudd a chyhocdd, dyfal egyr ddeall y werin. Mae ei Gymreigdod yn ddiysgar oddiwrth ci ddysg, a'r ddau yn genhadon i'w wiadgarwch brwd. 0 ba herwydd, aiddgar yw'r genedl am bob un o'i gynyrchion, a dyna'r pa,'m yr ystyrir cyhoeddiad ei "Ganiadau" yn d.Q!igwyddiad mawr — yn "event" — ym mywyd1 llenyddol Cymru. Y BARDD A'R BEIRNIAD. Pan gyhoeddir cyfrol, ceir yr awdwr yn gwahodd benrniadaeth; ac wrth gyflwyno'r "Caniadau" hyn i'w genedl y Athro yn gofyn am rai,th pob darllenydd ar ei gynyrchion. Fcl bardd ac nid beirniad y eaif gerbron, ond y mae r ffaith fod y bardd yn feirniad yn ei osod mewn eafle fwy a-gored i'w fetiur a'i bwvso, "Na fernwoh fel na'ch barner," medd y Gair; ond "A fa.rno a Irnir" sydd gymhwys yma. Safia y.r awdwr sydd- i benderfynu safcm bearn- ladaeth deg ar ei waith. Nid gwiw barnu can- iadau gwas ffarm a chaniadau dyegawdwr mewn coleg wrth yr un safon, er y dichon y ceir cvmaint a mwy o a.wen yn enaid y cyntaf ag a geir yn yr ail. Y ruae i ddysg ei werth, ac i ) awen ei theilyngdod, a goreu oil os bydd v I briodos rhyngddynt yn gym ha rue. Arall yw gogoniant y ac arall yw gogoniant yr haul, ond y mae i'r naill a r llall eu le, eu gwaith, a u harddweh, ac y mae pob goleuni vn werth ei de a ngos. < CYNWYS Y GYFROL. Hardd1 a hylaw yw'r gyfrol, a'i diwyg yn glod i'r argraffwyr, Fox Jones a1 Gwmni, Rihydyohen- Y mae'r papyT yn dda, yr ymyl- on yn ddi-doriad, a'r ymyl uchaf yn oreurog. Clir a thlcs yw'r llythyren, a phob dalen wedti ei llunio yn ddillyn, gy'Q'a'r gofod gwyn Ilydan yn chwa.negu eu Dymunol yw'r wyneb-ddalen gyda llun ac argiaff o'r hen arddull. Y cywydd cyflwyniad yn nod- weddiadtel a hapus:- "Y fun a wnaeth wayw yn £'ai3, A garaf ac a gerais," "Pob cerdd a bletlhais erddi, Pob can eerch i'w hannerch hi; A'u cyflwyno i honno wnaf A gerais ao a garaf-" Gresyn fod angsnrhaid cywiro gwallau y gyf- rol a.r gyswllt-dda.len; ond nid oed swyddfa na chyfrol na fyn diafl y wasg ei difwyno, ac am y drwg nac. mødrir ei csgoi ofer cwyno. cynihwysiad :—Dvriau, 3G; Llythyrau (ar tfurf oywyddau), 3; Englynion, 8: Cywydd'- au, 3; Awdlau, 2; Cyfiei thiadau O'r AI- maeneg, 45; o'r Ffrangeg, 2; o'r EidaJeg, 4; o'r Llydweg, 1; o'r Wyddeleg, 1; o'r Saesneg, 13; o'r Berseg (pen ill ion Omar Khayam). 105' Nodiadau ar Omar Khayam a'i Bemllion, I # « "MAE GENNYT EMAU A PHERLAU." Felly y canodd Heine i'w feinir, ao felly yr anerchaf yr Atlhro ar 01 olarllen ei gan- iadau. "perioywon lygaid" yn dis- gleirio ym mhob dalen. Dilye na ddaeth o'r wasg odid erioed ganiadau mwv celfydd eu saenniaeth, tecach eu hiaith, a. glanacn eu gwedd. Cain a chaboledig ydynt, a dheir ol llaw y saerniwr cywrainit ar bob llinell ym mron- Mae Mun a lliw, ffurf a chymesuredd yn nodweddu'r oil—eithriad yw HindI lipa a gair amhersain- Nid oes undyn W)1I" werth a ch en had aeth iaith yin ivel 1 awdwr, achyda manvhych y detliol o'i chyfootih i gwisg foneddigaidd i'w syniadau. Dymfl, mi gredat, dra- rhagoriaeth y gyfrol, ao fell patrwm i fardd a lienor nis gwn am ci gwell. Ceir Hedrith tlws y Mabinogion ar da en dros y <i'yriau a'r oywyddau, ao ni weodd awenau'r Canol Oe. oedd froowaith harddaoh i addumo eu oyn- yrchion. Yn y njodweddicn hyn, John Morris Jones i ddyfynu llinell o'i gywydd yw "Primas ac urddae y gerdd" yng Nghvmru heddvw. "ADNOD I BROFI." Anhawdd yw dethol y d'yfyniadau goreu o gyfrol mor ddi-nam- Oind wele benill dal ei efrydu fel esiampl o ffurf ac odl dkis a pher- sain: — Mi ganaf gerdd i'r wenwlad, Y wlad y'm ganed i; Gwlad fwyulan yw Iv henwiod Heb ei chyffelyb hi; Mae ysbryd cewr Idewelyn Yn fyw, a byw yw'r delvn, A'r iaith er pob rhyw elyn Yn para yn ei bri. Sylwer mOl" swynol yw'r odl ddwbl: wenwlad- ilnenwlad Llewelyn—delyn—elyn. Rhaid wrth law a chlu&t gelfydd' i luriio llinellau mor symJ a swynal a rhain, a rhyfedd leied o'u hafal geir yng ngweithiau beirdd Cymru. Dynia eto "efrydiaHh mewn llivnau," a chystal engraipht ag a geir mown eerdd o ga.r- iad Cymro at degweh llun a lliw: Dan lygad disglair fel c'wy em Sydd i'm hanwyjyd i, Ond na bu em belydrai 'riced M.or fwyn a'i Uygaid hi. Am wawr ei gwddf dywedyd' wnawn. Mai'r cann clae.rwvnnaf yw, Ond bod rhyw le-wych gwell na gwyn, Amwylac'h yn ei Liw. Mae holl dyneraf liwiau'r rhos Ynhofran ar ei grudd; Mae'i gwefus fel pe cawsai'i lliw 0 waed y grawnwin rhudd- A synio' wyf mai ewn yr iaath Wrth lithro dros ei min, Roes i'r gwe'usau'r lluniaici'd dro, A lliw a bias y gwin. Yn sicr, y mae rhiain y bardd yn anwylyd pob un a genfydd ei darlun yn y penillion lliwdeg a ddyfynwyd. Rhagoriaeth arall tra nJvdweddiadol o'r dyriau yn u.rbenig yw fod pob portread yn berffaith. Byr- ion yw'r caniadau, ond fel "cameo" neu "min- iature" y mae'r darlun yn glir a gloyw, ac ni cheir dim digyswllt i'w anafu na'i ddifwyno. Syl- wer fel y mae y penill cyntaf a'r olaf yn y gan a ganlyn yn cyfateb i'w giiydd mor ddymunol:— Saf ennyd yma, f'annwyl, A rho dy law i mi, Ac edrych ar gyfaredd Y dref sy' dros y Hi. Mae niwlen ysgafn oleu '-è. Yn do am dani hi: Hi saif fel dinas ledrith Ar lan y distaw li. 'Rwyf finnau'n dwyn rhyw fywyd Cyffelyb ger y Hi, Yn lien oleuwen drosto Y daeth dy gariad di. Rhyw fywyd ysgafn oleu Awyrol sydd i mi, Mewn byd o hud a Hedrith Ar lan y distaw Ii. Nis gellir darllen y dyriau heb deimlo fod y bardd yn cyffwrdd llawer tant yn nhelyn bywyd— ceir ynddynt naturioldeb heb gyffredinedd. llon- der heb wamalrwydd, cyfaredd gloew ond svl- wedd profiadau'r galon tano, ac yn fwy arbenig na dim — dwyster heb brudd-der. Ychydig o feirdd Cymru a fedrant ganu beb wylo ac a fed- rtmt drist-hau heb suddo i ddigalondid; ond yn y caniadau hyn ceir tynerweh a naws a dwyste sy'n esmwytno'r fynwes feJ balm heb ei cnytt roi 1 iluagiau. Diolcii am hyny mewn oes lie cei cyniier o ml Jeremiaa ym mysg y beirdd. hI dangos hyn eymerer y duvri 1><1 lc mae Gweu?' a cnymnarer hi a'r gerdd "Ymweliad y B;ô.nl< a'r Bala, 0 wann legai. Dyfynir hi yma e ciatgan y buasai naw o bob deg o feirdd Cymn yn niethu trawsgyweirio eu nodau i'r lion ar 01 y. ail benill, tra y mae r AUllo, fel y gwelir, wed taro tant gocaith a chwblhau y ddyri vngngnanol Ucnde-' Glas ydyw'r awyr, A'r ddaear sy' werdd, A phob hyw. aderyn Y n canu mwyn gerdd; Tywyimu heulwen V n gannaid uwchben, A mirmau'n prvderu Pa Ie mae fy Ngwen. Nid ydyw na'r awyr Na'r ddaear i mi, Na'r heulwen na'r adar Yn ddim hebddi hi; Nid oes yn eu lloniant Ond siomiant a sen, A minnau'n pryderu Pa Ie mae fy Ngwen. A weli di, heulwen, O'th awyr las di, A dd'wedi di, ddac-ar, Pa fan y mae hi? Ehed, yr aderyn, o frigyn y pren, A chan Na, dacw fy Ngwen. Glas fyddo'r awyr, A'r ddaear fo werdd, A phob rhyw aderyn A gano fwyn gerdd, Tywynned yr heulwen Yn gannaid uwchben, Caf finnau ymlonni Yng nghwmni fy Ngwen. Ac fe ynil(>nna> llawer heblaw'r bardd yn nghwmni rliiain mor fwyn a Gwen, a balch wyf na road hi i huno, yn ol arfer merched awenau Cymru, mewn cynar fedd ar ddiwedd y trydvdd penill. (I Barhau.) (Yn ein rhifyn nesaf disgwylir y ceir darlun o'r Athro J. Morris Jones, M.A., yn nglyn a'r adolygiad ar ei ganiadau.—Gol.)
Brawdlys Chwarterol Sir Gaernarfon.…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Brawdlys Chwarterol Sir Gaernarfon. Yn absenoldeb yr Arglwydd Raglaw, llywydd- id yn Mrawdlys Chwarterol Sir Gaernarfon, ddydd Iau, gan Mr Kneeshaw. Nid oedd yno garcharorion i'w profi, a chyflwynwyd par o fenyg gwynion i'r cadeirydd. Wrt.h gyfeirio at absenoldeb yr Arglwydd Raglavr, dywedodd y Cadeirydd ei fod yn Llun- dain, mewn ymgynghoriad ag Arglwyddi Raglaw eraill yn nglyn a ffurfiad y fyddin diriogaethol. Fe deimlai yn sicr nad oedd ond eisicu dyfod a'r mater i sylw y wlad i sicrhau parodrwydd pob doslarth i wneud a alknt er budd v cvn- Ilun. Penderfynodd y Llys gefnogi penderfyniad a basiwyd gan Frawdlys Chwarterol Lincolnshire o blaid caniatau mwy o ryddid yn nglyn a. phenodiad dyddiadau y Brawdlysoedd Chwar- terol, a'r priodoldeb o roddi hawl i'r Brawdlys- oedd i ganiatau costau mewn achos o apel llwyddiallus; ac hefyd i daflu allan apel heb gestau pan welid yr angen am hyny. Yr un modd benderfyyiiad arall o blaid gwell deddfu trwyddedol. Ond gwrthodwyd datgan barn ar y priodoldeb neu'r anmhriodoldeb o ddedfrydu i benyd-wasanaeth a fflangellu mewn achosion o ymosodiadau ar blant a merched.
Pysgota yn Nant Conwy.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Pysgota yn Nant Conwy. Y PERYGL 0 DDAL, PRYNi;, GWERTHU, A BWYIA PYOD ALLAN U U TYMHOR- Ymborth blasus a maethlon tw brithydl ac eogiaid yn eu tymhor, tel lwb peth y mae iacnusrwydd1 y pysg-od hyn fel ymborth yn di- bynu ar y dual o'u da. ar nuodd v oedwir ac y ooginir ilwy. Nid iach y 11 hyny a leddir gyda ffrwjdron, calch, a'r oyttelyb; liygrant yn iuan ao y maenlt yn gwbl anaddas i'r cylla- Rhyfedd mor ddivstyr yw rhai nobl o'r pend hwn pan y prynant by.5igod wedi eu gwemvyno yn y dull Iwn gan rai-a dorant v ?vfraith trwy hyny. Erbyn hyn y mae tymhor y brithul wedi torfynu. er y o 11& Medi a'r øog ar y dydd o!af o Hydref; felly rhaid rhoddi heibio yr enwair ihyd wanwyn y fiwydo'yn neeaf. Dyma ni yn awr ar fin tymhor pwysig yn hanes y brithyll a'r eog, set y tvmhor claddu. Gresyn fed neb mor g.reul&wn a liol a lladd pyisgodyiii yn y tymhor hwn gan ei fod trwv hyny yn dinytyt rio oanoedd os nad miloedd o wyau. Heblaw hyn y yij'Sgodyn yn gwbl heintujS ac afiachus fel ymborth. Dyma'r adetg y dyoddefa'r eog a'r brithyll oddiwrth glwy, ac y mae unrhyw greadur yn y sefyllfa he-no yn gwbl anadti'as i'r cylla- Hyderaf y bydd i bawb roddant bwys ar ddeddfau iechyd ao ymbort-h iach ymgadw .rhag prynu pj-ggod yn tymliior hwn. 0 wneud hynv, amddiffynid i->^sod ein haifonydd a syniudid vmaith un perygl mawr i iechyd y cyhoedd.— Yd wyf, etc., Cili-Y-DR WS-
Ty=Doriad Honedig yn Llanrwst.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Ty=Doriad Honedig yn Llanrwst. TRADDCDI Y CYHUDDEDIG I SEFYLL EI BRAWF. Mewn ynadlys arbenig a gynhaliwyd yn Llan- rwst, ddydd Llun, gerbron Dr. T. E. Jones ac ynadon eraill, cyhuddwyd dyn ieuanc o'r enw Moses Davies, Watling-street, Llanrwst, o dori i mewn i dy Mr E. Parry Hughes, 1, Bryn Wern, Glan Conwy-terrace, o'r un dref, ar yr 21ain o Hydref, a lladrata oddiyno fodrwy aur, medal, cyllell, a receipt. Y mao oriawr aur a chadwen hefyd ar goll. Tybid i'r cyhuddedig fyned i'r ty trwy ddringo ysgol, ac wedi hyny gael myn- edfa trwy ffenestr y bath. Cafwyd yr eiddo arno, neu gan eraill, wedi iddo eu gwerthu neu eu rhoddi iddynt. Tyngwyd fod yr oil yn perthyn i Mr a Mrs Hughes. Erlynid gan Mr J. E. Humphreys, ac amddiffynid gan Mr E. Davies Jones, ond ffurfiol ydoedd ymddangosiad y di- weddaf, gan iddo gadw ei hawl i groesholi y tvstion hyd amser arall. Traddodwyd y cyhudd- edig, yr hwn oedd yn hollol ddifater, i sefyll ei brawf yn y FraVdlys Chwarterol yn Rhuthyn, mis lonawr nesaf.
PENMACHNO A'R CWM.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
PENMACHNO A'R CWM. CYNGHERDD.—Dau a wasanaethent mewn cyngherdd yn y Gore, y nos o'r blaen oeddynt y Mn David Eyanis. Pen GraJg (dadganwr), a Waiiiaan Thomas, Blaen y Cwm, gyda'i offeryn cerdd. Mae y Cynghorau cyhoeddus y dyddiau hyn yn gwneud eu goreu 1 gynilo. Beth pe buaeem ninau yn trio cynilo yn y cych hwn, trwy alw y talentau sydd yn ein plith i wasa.n- aclhu; felly, buasai yr arian a de;ir i ddyeithr- iaid yn aros yn y piwyf. D Y CH W ELI AD.—Da genym weled Mr Thoe. Hughes, Machno-terrace, wedi dychweiyd gar- tref o Montana, ac y mae yn bwrjadu aros am y gauaf. Dywed fod y gweithfeydd wedi ail- gychwyn ynu, a phobpeth vn dra boddhaol. DIOLCHGARWCH. Nos Lun, yr 28ain cynfisol, cynhaliwyd cyfarfod diolchgarwch am y cynhauaf yn Eg/wvs y Cwm. Awd drwy y gwaeanaeth yn ganmoladwy gan Mr Williams, "lay reader" y Cwm, a darllenwyd y llithoedd yn gywrain gan y Parch B. Jones, rheithor. Yua, cafwyd po-egeth ardderchog, yn 01 ei arfer, gan y Pa.rch T. Llechid Joneb, Yspytty. Caf- wyd canu rhagorol ar hyd y gwaeanaeth, dan arweimad Mr Owen, yr ysgolfeistr, a chwareu- wyd ar yr organ gan Mr Hugh Evans. Yr oedd yr eglwvs wedi ei harddwisgo a ffrwythau y mace, gan Mrs Owen, Dyfnant-terrace; Mrs 'Williams, eto; a Miss Jones, Carrog.
ER COF
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
ER COF Am Mrs Morris, Peniiwys Farm, Colwyn. Elf wylo'r dagrau heli, Ein chwaer hon, gwn na cheir hi; Wele byrth aniarwol bau. Uwoh anodwydd Lie mae'n hyder ty nerawl; Ei bod fyth mewn byd o lawl; Yno ei oawn, o fewn oor, Heb letn, ar wedd ei Blaenor. Clywn eain tra chywtrain ei chcrdd, Dysgwn ei pharadwysgeAid; Toiiau lih.wvo'd, tanau rhuddaur; Dwy law noeth ar delyn aur; Y bvd a'i hvgr enbydol, A phoenau yr angau ar ol, A'n ohwae-r o dan ei ohoron, On id hard d yw enaid hon? 0, rhodiwin tel mae'n rheidiol I fro'r hedd, fry ax ei hol- OWEN WILLIAMS (Muenan).
F INewjvddion Dyddorol.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
F I Newjvddion Dyddorol. f COLEG Y BRirYSGOL, ABERYSTWyin. V a aclroddiad blynyddol i Llywodraethwyr ] y iiriiysgol, Aberystwyth, dydd Iau, dy- j. v. ododd v Prifathraw Roberts fod 76 wedi enili v 1 B.A. neu'r B.Sc.. a 58 weii enill anrhydedd yn r arhoiiad y graddau yn Mc-hefin. 1 ANRHEGU GWEINIDOG. Mae darlun hardd o hono ci, hun newydd ei gyfivvyno i'r Parch Richard Jones, gweimdog Prcsbvicraidd, gan lywodraethwyr Ysgol Sir Penarlag, yn gydnafcyddiaeth am ei wasanaeth fel cadeirydd y bwrdd liywodraeLiioi am y deu- ddeg miynedd diweddaf. it » • DIRWEST YX ESGOBAETH LLANELWY. Mae Esgob Llanelwy wedi trefnu i lywyddu yn nghyiariod blynyddcl Cangen Esgobaetb Llanelwy o Gymdeithas Ddirwestol Eglwvs Lcegr, yr hwn gynhclir yu Rhyl, ar yr 28ain cy. fisol. Bydd yr Archddiacon 1hdden, Lerpwl, yn mysg y siaradwyr. Bydd cyfarfcd i'r cyiirycn- iolwyr yn y prydnawn, a chynhelir cyfarfod cy hoeddus gyda'r hwyr. YR A.S. A GWEINYDDIAD CYF- IAWNDER. Yn Ynadlys Abergele, ddydd Sadwrn, dywed- odd Mr Herbert Roberts, A.S., wrth y rhai ag cedd yn y llys na byddai i'r ynadon ganiatau euro dwylaw yno. Sylwasai fod cymeradwyaeth wedi ei roddi yn ystod gwrandawiad achos, a gobeithial na byddai mwy o hono. Yr oeddynt mewn llys bam, lie y gweinyddid cyiiawnder. DARGANFOD CRElRIAU DYDDOROL. Tra yir oedd John Hughes, LJanystuindwy, yn oerdded ar y traeth dan y olo^wyru rhwng Afonwen a Chriocieth, canfu dtiau dalp crwlll o gopr yn pwyso tua 80 pwye ac amynt argxaph Eythvrenau Rhufeinig. Gwneir ymchwihad i L9 haiK-s a gwerth y creiriau dycklorol- • • • • THALAI HI DDIM. Mewn aohos yn Ynadlys Llanelwy. ddydd Llum, ovihuddid gwraig tafaxnwr o rodtil diod i ddyn oedd yn feddw. Sviwodd y wraig na fyadie b})ih yn dweyd wrth y gwrageod lod y g-wyr yn ymweled a'r ta'amau- Ni thalaihynv o gw bJ, oanys dy gai 3" gwyr i dry bin i ac achoeai gwervlon yn y teuilu. < » GWRTHOD YR ALWAD. Anfonodd y Parch T. Charles Williams. Portfa- aethwy. i hysbyau nas gallai dderbvn yr alwad i fugeilio cglwv6 M.C. Prince'e-road, Lerpwl. • » • • GWYL GWENFREWI. Ddyddiau Sadwrn a'r sur. dathlwyd Gwyl y Santes Gwenfrewi gyda defodau rhwysgfawr gan y Pabyddion y,n Nhreffynon. Gorymdeith- iwyd gyda chanwyllau goleuedig o amgylch y ffynon, a thraddodwyd anerchiad yn clodfori Gwtenfrewi gan y Tad Jaggar, athraw duwinydd- iaerh yn Ngholeg Beuno Sant- ANRITYDEDDU PRIFATHRAW CYMREIG. Dyfarnodd y Gymdeithas Freiiiai-noi yr anrhyd- edd-a ewi-- "Tlws Hughes" i'r Prifathraw E. H. Griffiths, Coleg Prifysgol C'aerdydd. Rhoddir y tiwis hwn a llogau amryw nioc-dd o bunau am yr ymchwiiiadau gwreiddiol 1 wyddorau arbenig. yn arbenig trydan. TEITHIO HEB DOCYN. Yn Nghonwv. dd-ydd Lhm, dirwvwvd David Jo res, Llandudno Junction, 1 10s a'r ocstau am I deithio o Llandudno i Deganwv heb docyn. Yr amddiffyniad oedd ei fod yn feddw ac jias gwyddai beth oedd yn wneud. YMADAWIAD SWYDDOG DA. Symudir yr Arolygydd Eakins. o r Gymdeithas er Aral Creulondeb at Anifeiliaid. o Liandudino 1 Soutiport. Rhoed teyrnged ue-he; lW ym. roddiad gan ynadon Conwy yn y llys ddydd Llun. • • HEB DRWYDDED I'W FODUR. Am gadw modur heb drwydded, dirwywyd Mr Felix Cyril Had ley i 26 6c a'r oOstau gan ynadon j Conwy ddydd Llun.
i Llyfrgell Genedlaethol Cymru.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
i Llyfrgell Genedlaethol Cymru. CYFARFOD CYNTAF Y LLYWODRAETH- WYR. Cynhaliwyd cyfarfod cyntaf Llys Llywodraeth- wyr Llyfrgell Genedlaethol Cymru yn y Coleg, Aberystwyth, foreu Gwener. Llywyddai Syr John Williams, ac yr oedd hefyd yn bresenol Syr T. Marchant Williams, Mr Herbert Lewis, A".S., Mr David Davies, A.S., Mr Wm. Jojies. A.S., Proffeewr Anwyl, Mri D. C. Roberts, Hugh Lewis, W. Thomas, Prifathraw Roberts, Syr Alfred Thomas, A.S., Mri J. Rhydwen Parry, Meirionydd; T. H. Howell, Newport; Hugh Wil- liams, Bala; a J. H. Davies. Dywcdodd y Llywydd iddo dderbyn llythyr oddiwrth Glerc y Cyfrin Gynghor, yn mha un yr hysbyswyd y Llys fod yr Arglwydd Lywydd wedi penodi y rhai canlynol yn aelodau o'r Llys r Yr Anrhydeddus Mrs Bulkeley-Owen, Arglwydd Rendel, yr Anrhydeddus Walter Rice, Dr. J. Gwenogfryn Evans, a Mr W. R. M. Wynne. Cydsyniodd y Llys i gyflwyno yr enwau ych- wanegol hyn i'r Cynghor ar gyfer penodiadau eraill: Mrs T. E. Ellis, Henadur Jones, Aberys- twyth Syr John Rhys, Proffeswr Morris Jones, Bangor; Proffeswr Powell, Caerdyda, a Mr D. Lieufe.r Thomas. Penodwyd y rhai canlynol yn- Bwvllgor Deddf- v riaethol: Proffeswyl Anwyl, Mr D. C. Roberts, Mr D. Lleuf ?r Thomas, Syr Brynmor .Jone A.S., a'r Prifathraw Roberts. Rhoed hawl i'r pwyll- gor weithred 1. Gofynwyd i Mr J. H. Davies aros yn y swydd o "ysgrifenydd darpariadol." Llcngy archozi-I Syr Alfred Thomas y Llywydd a-: y modd y ca-iwyd y gwaith dechreuol" allan, a chynygiidd bleidlais o duiolchgarwch iddo. Wrth eilio. dywedodd Mr Herbert Lewis fod y i-lvfrgell Gymreig mewn dyled mewn amrywioi ffjrdd i Syr John Williams, ac yr oedd ei haelioni trag ati mor fawr fel y gellid ei alw, yn ngwir jsttr y gair, yn sylfaenydd a thad y sefydliad (chwch, clywch) Yr oeddynt yn falch o'i weled vn y gadair y diwrnod hwnw, a gobeithient yr arbedid ef am flynrddau lawer i gymeryd dyddordeb yn y sefydliad. Pasiwyd y bleidlais a chvdnabyddodd y IIywydd.
Daliadau Bychain yn Sir Gaernarfon.…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Daliadau Bychain yn Sir Gaernarfon. CYFARFOD ARBENIG. Yn Nghaernarfon, ddydd Sadwrn, cynhaliwyd cyfarfod o Bwyllgor Rhandiroedd a Daliadau Bychain y Cynghor Sir. Llywyddai Mr Robert Thomas dros gynulliad Iluosog. Yr oedd Mr John Owen, a benodwyd gan Fwrdd Amaethyddiaeth i ymweled a Gogledd Cymru i ymchwil pa fesur- a.u a gymer y Cynghorau Sirol i gyflenwi yr angen, os bodola, am fan dyddynod, yn bresenol, a rhoes i'r pwyllgor ganlymad yr ymchwiiiadau a wriaoth hyd yn awr. Yr oedd dirprwyaeth cynwysedig o wyth o denantiaid amaethyddol ar ystadau y Pe-nrhyn a'r Faenol yn mhlwyfi Llanengan a Llangian yn bre- senol, a chyflwynwyd hwy i'r pwyllgor gan y Parch Rheidiol Roberts, y cynghorvdd sirol dros y rhanbarth hwnw. Gwnaeth y ddirprwyaeth apel ffurfiol ar eu rhan eu hunain a'u cymydogion am "grants" gan y Cynghor Sir. Ar ol eisteddiad a barhacdd am dros ddwy awr, penderfynodd y pwyllgcr yn unfrydol gy- meradwyo v Cynghor Sirol i roddi Deddf 1892 mewn gweithrediad, ac i ofyn i Fwrdd Amaeth- yddiaeth benodi prisiwr annibynol i'w cyfar- wyddo fjarthed gwerth yr eiddo a'r swm ddylid fenthyca ar bwys y cyfryw. Dygir v pender- fynia.dau hyn dan ystyriaeth cyfarfod arbenig o'r Cynghor yn dra buan.
Gwyr y Rheilffyrdd. ---
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Gwyr y Rheilffyrdd. 70,000 0 FWYAFRIF DROS STREIC. CANLYNIAD V PLEIDLEISIO. Cyhoeddwyd canlyniad v pleidleisio yn nglyn a gweision rheilffyrdd bryd.twn ddydd Sul, pryd yr hysbyswyd fod 88,134 o bapyrau wedi eu der- byn. Dyma'r ffigyrau ) Pleldlais Cyindeithas Unedig Gweision y Rheilffyrdd. Drosstreic. 76.925 Yn erbyn 8,773 Mwyafrif dros streic 68,152 Gweithwyr heb fod yn yr Undeb uchod Dros streic 3,125 Yn erbyn 84 Mwyafrif dros streic 2,911 Uarllenwyd v thgyrau uchod- mewn cyfarfod mawr yn yr Albert Hall, Llundain, 'nawn Sul, gan Mr Bell, ac fe'u derbyniwyd gyda'r brwd- frydedd mwyaf.
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Dydd lau, cynhaliodd Mr F. Llewellyn Jones, crwner sir Fflint, vmchwiliad i farwolaeth Mrs Elizabeth Jane Roberts, 28, Cefll, Rhiwabon, gyfarfyddodd a'i marwolaeth drwy gael ei tharaw i lawr gan frysgerbydres rhwng Talacre a Phrestatyn. Dychwelwyd reithfarn o farwol- aeth ddamweiniol. Tuag wyth o'r gloch foreu Tau caed llafurwr o'r enw Thomas Davies, 65 mlwydd oed, yn farw mewn gwely mewn ty yn Feather's Inn- oourt, Llaneurgaia. f;; I
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
I EDUCATIONAL. THE SWEDISH GYMNASIUM. I (xop i'ioc: t' -Ui" *r. Prcsiisesi, PE-NRHY-N ROAD, COLWYN BAY, I j' Ckissss in Swedish Educational Gymnastics for Children act. Adult.. Massafo Medical Movements. Principal: MISS EDITH M IIALL, Certificated Teaci c-r of EdtKa-.c-j.: i d.1 Mcdiodl Gymnastics, Southport Pnysi-ai iiaining College. Certificates for Massage and Medical Gymnastic^ Dr. Ar\eds.>rj"s Institute, Stockholm. Private Address: Llwyn Onn, Old Colwvn. HUGHES & BUlWOtas, AGRICULTURAL IMPLEMENT MERCHANTS, MANCHESTER HOUSE AND WAREHOUSE, DENBIGH ST., LLANRWST. General Furnishing Ironmongers, Gas, Hot A Water Enginesrfc 44*7 DARLINCTONIS HANDBOOKS. th iTim Sir Henry Pmwonby is commanded by the Queen to th«Bk Hr. Darlington for • copy of his handbook." "Nothing better could be wished for.DrUi& Weekly. A brilliant Itoolt.The Tim" Most emphatically taps them all.Daily Graphic. Particularly good. "-Academy. VISITORS TO LONDON SHOULD USE DARLINGTON'S LONDON h WI 1# VIV Hew maps and plant. Iftlll ByE.C.COOKand S4Map« ftHtJ E.T.COOK.1LA. a&dPlaiM, ENVIRONS, Visitors to Brighton, Eastbourne, Hastings, Bourne. mouth, Exeter, Torquay, Plymouth, Dartmouth, Dartmoor, Falmouth, Penzance, St. Ivea, Newquay, Tintagel, Clovelly, llfracombe, Lynton, Mlnehead, • Exmoor, Wye Valley. Severn Valley, Bath, Weston- super-Msre, Malvern. Hereford, Worcester, GhmceeteE, Llandrindod Wells. Llangollen, Bala, Aber, Llandndno. Colwyn Bay, Conway, Penmaenmawr, Llanfalrfechan, Bangor, Carnarvon, Bettwsycoed, Snow don, Rbyl, Dolgelly, Aberystwyth, Towyu, Barmouth, Criccicth, Pwllheli, Norwich, Yarmouth, and the Norfolk Broadr, The Isle of Wight, and Channel Islands, should use DARLINGTON'S HANDBOOKS, It. Each. LLAKGOLLTN: DABI.IN<3TOII & Co. LOKDON: SiKPKiif'a, NEW YORK & PARIS Brentano's. Railway Bookstalls, and all Booksellers. PHOTOGRAPHS. -Beautiful PhotogrsphB PHOTOGRAPHS.—Beautiful PhotogrsphB of Scenery, Rums, etc., in Italy, Greece, Turkey, Bossia, Norway, Sweden, Denmark, Palestine and Egypt, also North Wales, Is., Is. 6d. and 2s. List Post Free. DARLINGTON & Co., Llangollen. ADVICE TO THE MARRIED. BOOK for the people. Practical advice to the Married aod those contemplating M trriage. Written in a clear, comprehensive manner. It is written by a Medical Expert, in non-scientilic language, over 200 pagee. iargeW illustrated, oontains moet important information Is net: from all Booksellere and Newsagents, ot post free, P.O. le 2d, from MOORE. WILLIAM! and CO.. Ilavenhili.oad. Belfaet.
Archesg-ob Caergaint yn Nghroesoswallt.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Archesg-ob Caergaint yn Nghroesos- wallt. Yr wythnos hon cynbehr cn-nadledd Esgobaeth- Llanelwy yn Nghroesoswallt, a cheir canoedd o gynrychiolwyr yn bresenol ynddi. Y mae iddi ddyddordeb mwy nag arfer oherwydd ymweliad Archesgob Caergaint. Pregethodd ddvdd Sul yn Eglwys BIwyfol Gwrecsam. Dydd 'Mawrth ymwelodd a'r gynadledd, a chyflwynwyd iddo anerchiadau o groesaw gan y Maer a'r Gorphor- aeth a Chynghor yr Eglwysi Rhyddion. Cy- menr rhan yn v gynadledd gan rai o wvr blaen- af, clorigol a IIeygol, yr Efg"obaeth, a dydd Ma wrth traddododd Esgob Llanelwy araeth ar Ddeddf newydd Priodas Chwaer Gwraig Drano- edig.
Nodachfa Cymry Fydd Lerpwl.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Nodachfa Cymry Fydd Lerpwl. Nawn ddydd Mawrth, agcrwyd nodachfa fawr a bery hyd ddydd Gwener yn St. George's Hall, Lerpwl, dan nawdd Cymry Fydd Anfield a Ler- pwl. Y cadeirydd oedd Mr Henry Jones. a chydag ef ar y llwyfan yr oedd rhai o fonedd- ion blaenaf y ddinas. Cyhoeddwyd y nodachfa yn agcred gan Syr Edward Evans, a diolchwyd iddo gan Mr WTilliam Venmore a Mr Thomas Williams. Dydd Mercher agorir gan Syr Wil- liam Bowring.
--------LLANDUDNO JUNCTION.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
LLANDUDNO JUNCTION. BYDD YN DDA gian drigohon em bardai wybod fod Mr Hugh Roberts. _-rs Eaton, yr hwn ,odd ar hyn o bryd yn ysbytt.y Caerllecm, ya gwelia yn raddod o'r aheohyd poenue a'i go- weddodd yn ddtiweddar. Mae cydymdeimlad yr boil aral yn cael ei essCyn ïw briod a'r teulu oil yn eu :p rof edig aeth- CANMOLIAETH mawr a roddir i'r darlun rhaigoro! o'r ysgol newydd vma, ac hefyd o Mr Morris Wiiihams, yr ^roi-feisi r. a yrnoWaj^ros- odd yn v "Pjoneer" yr wvt-luios ddiwcdclaf. Beldacri, dylem fei rliaeni roddi pob cefnogaeth i'r sefyd'liad. HYSBYSIR fod Mr W. Arthur Roberts, mab Mr R. Roberts, Stanley Oak terrace, yr hwn sydd yn Kimberley, Deheudir Affrioa, er's rhai blvij. ddau, bellach, ac wedi bod yn hvnod o hvyduianua yno, yn bwriadu dyfod droeodd1 i'r hen wlad yn fuan. Mae yr awdurdodau yoo wedi caniatau iddlo rai misc.edd o seibiant- Gobeithiaf y ca fordaith Iwyddianus adref. Bydd llawer o'i hen gyifeillion yn falch o'i weled- M.AE arnaf oin fod Mistar Die Jones wedi tvnu houl weision yr rheilffordd VIfi ei' ben ar ot ei llith diweddaf- Maemt yn dywevd v direfn yn ofnadwy am dano, yn enwedig pan y mae yn cyfeino at y cyfiogau liiawxion maeat rai ei dderbyn.
CWRW GOF Y PENTREF.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CWRW GOF Y PENTREF. Gerbron ynaden Llanelwy, ddydd Llun, oy. huddwyd David Ellis, Salisbury Arme, Ti-e- meirdhion, o gyflenwi Thomae Hughes, gof y pentref. a chwrw ar nos Sul. Gwelodd hedd- was haner galwyn o'r breci yrt cael ei estvn i'r gof, a chymerodc? y owrw oddiarno er ei ddwyn ym dystioJaeth i'w erbyn ym v Jlvs- Arch,wy<J iddo yn v llvs roddi'r CWTW yn ol i gvfreithiwr y cyhuddedig. Dirwywyd y i 2p a'r oostau- Bu y Parehn. E- Evane, Liansadwrn, ac E. P. Howell, Pentraeih, yn ofaJus lawn o'r esgyra dynol a ddarganfyddwyd1 yn ddiweddar wrth agcr y liniell newydd o Holland Arms i Benlleoh Bay- Dywedir eu bod o 2000 1 3000 o flynvddau mewn oedran. Pan yn derbyn bywoliaeth Beumaris ddech. reu'r flwyddyn bu raid i'r Parch H. J. Morgan wynebu dyled o 641p 2s lie yn nglyn a'r gronfa adnewyddu. Yr wythnos hon hysbvsa'r Rheithor fod y ddyled wedi ei thalu oil. Mynegir fod swyddog ar ran y Dirprwywyr Eglwysig i ymweled a'r Eglwysi Gadeiriol Cyin- reig gyda'r amcan o sicrhau a ydynt wedi eu hyswirio am swm digonol. Hefyd, mae i ymchwil a'r trefniadau goleuo. D\"wedir fod pedwar offeiriad yn MOB wedi bod dros 33 o flynvddau yn yr un fywoliaeth, sef y Parch p. Jones, Llanddona, yr hwn a fa 37 o flynydd^-u yn Llandd-ona-gwerth y fywol- iaeth yw 180p; y Canghellydd Richards. Aber- ffraw, a fu 35 o flynvddau yn Aberffraw—gwerth y fywoiliaoth yw 430p; ei' frawd, y Parch R. Richards, a fu 33 o flynyddau yn Mhenrhos- Uig^vy—^gwerth ei fy woliaech yw lOOp a thy bu y Parch J. E. WilLlame hefvd 33 o flynvddau ya Llanwenllwyfo, ar 116p a thy- Dyrchafwyd Mr Edwin Roberts, fu am saith mlynedd yn oruchwyliwr cangen Bala o'r N.P. Bajik, yn oruchwyliwr y gangen yn Nhreffynon. Ei olynydd yn y Bala yw Mr T. M. Whitworth, Llanbedr. Ddydd Mercher rhoddwyd breinlen dinaa Edinburgh i Syr Henry Campbell-Bannerman, a siaradodd ar v dylanwad er daioni ar y byd ag oedd wedi deillio o uniad yr Alban a Lloegr. Nos Wener anrhegwyd Canon Fletcher, ag sydd newydd ei benodi yn rheithor Marchwiel, ag ink- stand a non hardd gan aelodau ei ddosbarth Beiblaidd yn Ngwrecsam. Dadorchuddiwyd y bedyddfaen o farmor yn Eglwys St. Paul, Rhosesmor, er oof am y di. weddar Dduc o Westminster, dydd Gwener. gan Arglwydd liogob Llanelwy gan Katharine Duces Westminster, ac yr oedd aelodau eraili o'r teulu vn bresenol. Mae wyth ochr i'r maen, a cherub- laid yn dal y pileri. Nid oes ei hail yn yr Ea- gobaeth. Y mae yn rneddia,nt y Parch O. K- Wiliiajns, rheithor Llasncwyllog a Choed Anna, hem "Diaries" dyddorol o eiddo ei hybardh hendaidt o'r flwyddyn 1801 ac vn mlaesn- Ceir ynddjnrrb gyfeiriad'au dvddorol am ansawdd y tywy ymweliadau adax, a digwyddiaau y oyfnod hwnw. t